ROZWÓJ FIZYCZNY, I UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE DZIECI W WIEKU 3 LAT ELŻBIETA CIEŚLA

Transkrypt

1 ROZWÓJ FIZYCZNY, I UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE DZIECI W WIEKU 3 LAT ELŻBIETA CIEŚLA

2 ROZWÓJ FIZYCZNY I UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Rozwój fizyczny: proces przebiegający nierównomiernie, skokowo w toku ontogenezy, szczególnie w okresie progresywnym do r.ż. Charakteryzujący się szeregiem zmian o podłożu biologicznym, genetycznym a także środowiskowym. (wskaźnikami, które pomagają nam kontrolować prawidłowy rozwój fizyczny są: wysokość i masa ciała, BMI) Umiejętności ruchowe: skoordynowane wzorce ruchowe, nabyte w czasie ćwiczeń, doświadczeń ruchowych. Ich nabywanie możliwe jest dzięki zdolnościom do skutecznego osiągania zamierzonych rezultatów. Wymaga zaangażowania dużych grup mięśniowych (duża motoryka), a także małych grup mięśniowych związanych ze sprawnością manualną (mała motoryka) Rozwój umiejętności motorycznych, motoryki, sprawności fizycznej, poprzedza rozwój wielu innych sfer rozwojowych: poznawczy, rozumowanie, rozwiązywanie problemów itp.. Pozwala na wyrażenie emocji,

3 CO POTRAFI DZIECKO W WIEKU 3 LAT? Wykonuje czynności samoobsługowe: potrafi się ubrać, samodzielnie zjeść, Chodzi samodzielnie, biega, przeskakuje nad obiektem, korzysta z placów zabaw, wykorzystuje samodzielnie schody, kopie, rzuca piłkę, wspina się, próbuje jazdy na rowerze, podskakiwać, skakać, schylać się bez upadku, podnieść przedmiot z podłogi duża motoryka Posługiwać się małymi przedmiotami: przewracać kartki w książce, używać nożyczek, bawić się klockami, rysować, - mała motoryka

4 CEL BADAŃ Określenie poziomu rozwoju fizycznego u dzieci w wieku 3 lat, ocena umiejętności ruchowych i najczęściej występujących błędów w wykonywanych umiejętnościach ruchowych

5 MATERIAŁ I METODA Oceniono 192 dzieci tym 96 dziewcząt i 94 chłopców w wieku 3 lat. Wszystkie uczęszczały do 5 przedszkoli samorządowych na terenia miasta Kielce: PS nr 14 ul Kalcytowa, PS nr 19, os. Na Stoku, PS nr 31 ul. Dąbrówki PS, nr 34, oś. Ślichowice, z oddziałem na ul. Kowalczewskiego, PS nr 40 ul. Piłsudskiego, Termin badania: lutyczerwiec Badania zostały sfinansowane z BS (kierownik badań Prof. zw. dr hab. Stanisław Bień, fundacja Kochaj mnie po prostu ) Rodzice wyrazili zgodę na udział dziecka w badaniu. (zebrano zgody w każdym przedszkolu, dzięki uprzejmości dyrektorów przedszkoli oraz opiekunów grup). Badania uzyskały zgodę Komisji Bioetycznej działającej przy Wydziale Lekarskim i Nauk o Zdrowiu UJK, w Kielcach.

6 ZAKRES BADAŃ ROZWÓJ FIZYCZNY: Wysokość ciała [cm] Masa ciała [kg] Obwód pasa [cm] Obliczono wskaźniki: BMI [kg/m^2] oraz WHTr [wskaźnik liczbowy]

7 ZAKRES BADAŃ UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Wykorzystano protokół CHAMPS do oceny umiejętności ruchowych [Autor: PhD H.Williams] - uzyskano zgodę. 2 podgrupy zadań ruchowych 1. Skala lokomotoryczna 2. Skala Kontroli Przedmiotu (z przyborem)

8 SKALA LOKOMOTORYCZNA 6 ZADAŃ BIEG GALOP CWAŁ BOCZNY SKOK OBUNÓŻ PRZESKOK NAD WORECZKIEM SKOKI JEDNONÓŻ

9 SKALA KONTROLI PRZEDMIOTU Rzut piłki jednorącz znad głowy Chwyt piłki oburącz Kopnięcie piłki Kozłowanie piłki Toczenie piłki Uderzenie kijem baseballowym w piłkę stojącą na podstawie

10 PROCEDURA BADAŃ 2 osoby; miejsce badania: sala gimnastyczna, korytarz, sala: w zależności od możliwości przedszkoli. Godziny : między Badania z zachowaniem zasad bezpieczeństwa.

11 SPOSÓB OCENY UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWYCH Każda umiejętność wykonana dwukrotnie (do 4 x), ocenie podlega każda próba lub dwie najlepiej wykonane. Każde zadanie jest opisane pod względem sposobu jego wykonania, występujących w nim prostszych w nim elementów. Każda sekwencja ruchu opisana została w systemie 0-1. w niektórych przypadkach 0-0,5 lub 0-2pkt. Suma punktów możliwych do uzyskania 154. Czas potrzebny do obserwacji dziecka 20 minut. Czas potrzebny do oceny pkt: 60 minut.

12 ANALIZA STATYSTYCZNA Średnie, mediany, odchylenie standardowe, rozstęp kwartylowy Różnice między średnimi bądź medianami oceniono testem t-studenta, lub testem U M-W. Statistica 12.5

13 ROZWÓJ FIZYCZNY -CHŁOPCY Cecha x sd Me Q1-Q3 Wysokość ciała [cm] 105,49 4,81 105,95 102,30-109,00 Masa ciała [kg] 17,41 2,86 16,75 15,60-19,00 BMI [kg/m^2] 15,60 2,85 15,46 14,40-16,49 WHTr 0,49 0,03 0,48 0,47-0,50

14

15 19,79% - niedowaga 61,45% - norma 18,75% - nadwaga i otyłość

16 ROZWÓJ FIZYCZNY - DZIEWCZĘTA Cecha x sd Me Q1-Q3 Wysokość ciała [cm] 103,11 4,70 102,50 99,5-106 Masa ciała [kg] 16,44 2,20 16,05 15,2-17,5 BMI [kg/m^2] 15,43 1,39 15,48 14,49-16,26 WHtr 0,49 0,02 0,49 0,48-0,51

17

18 25,53% - niedowaga, 68,08% - norma 6,38% - nadwaga

19 RÓZNICE DYMORFICZNE Wysokość ciała [cm] Masa ciała [cm] ,6 105,5 17, ,2 104, ,8 103,5 16, ,4 102,5 16, ,5 15,8 Dziewczęta1 Chłopcy Dziewczęta Chłopcy

20 UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Bieg : suma możliwych pkt 12 pkt; x = (SD=2,19) Najczęściej popełniany błąd: brak naprzemianstronnej pracy ramion. Najczęściej są to ramiona wyprostowane lub lekko ugięte, bez względu na fazę kroku ułożone są wzdłuż tułowia. Skok obunóż: suma możliwych punktów : 12 pkr. Uzyskane w grupie x=6.33 (SD=2.55) Najczęściej popełniane błędy: brak ruchu wymachu ramion w górę, podczas odbicia obunóż i brak koordynacji w symetrycznej pracy ramion.

21 UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Krok odstawno-dostawny możliwa liczba pkt =14 pkt. x=5,46 (SD=4,18) Najczęściej występujące błędy: brak umiejętności odstawienia stopy w bok i dołączenia dalszej nogi. Ruch najgęściej opanowany w jednym kierunku. Lepiej sobie radzą w prawą niż lewa stronę. Galop: możliwa liczba pkt = 14 pkt. x = 6,88(2.55) Najczęściej popełniane błędy: praca ramion oraz ruch nogi podążającej za stopą kierunkową.

22 UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Skok nad woreczkiem liczba pkt = 6; x=4,8(sd=1.93) Najczęściej popełniane błędy: koordynacja ruchu ramienia z naprzemianstronna racą kończyny dolnej. Skoki jednonóż liczba pkt = 6 pkt; x=3,4(sd=3,4) Najczęściej popełniany błąd : nie potrafi wykonać ćwiczenia, jeśli wykona podskok : ląduje na nodze przeciwnej.

23 UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Rzut jednorącz piłki znad głowy: liczba pkt = 16pkt; x=2,96 (SD=3,48) Najczęściej popełniane błędy: dziecko rzuca piłkę ustawione ciałem w kierunku rzutu, jednoimienne ustawienie kończyn: prawa ręka rzuca-prawa noga w wykroku; rzut samą ręką bez angażowania tułowia, (bioder i barków); brak wykończenia ruchu ręką opuszczaną w dół i w poprzek ciała. Toczenie piłki: liczba punktów = 12pkt; x = 3,16(SD = 2,72) Najczęściej popełniane błędy: brak wykroku, brak schylenia, zupełny przysiad, lub klęk podczas toczenia piłki, wypuszczana piłka nie toczy się lecz podskakuje w górę.

24 UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Kopnięcie piłki w biegu; liczba pkt = 14 pkt; x= 4.91; SD=3,18 Najczęściej popełniane błędy: brak pełnego wymachu nogi w tył i w przód, zatrzymanie się przed piłką i kopnięcie z miejsca, nietrafianie nogą wymachową w piłkę. Kozłowanie : liczba pkt : 10pkt, x= 0,81; SD=1,39 NA TYM ETAPIE ROZWOJU DZIECKA NIE JEST MOŻLIWE OPANOWANIE TEGO ZADANIA RUCHOWEGO.

25 UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Chwyt oburącz piłki: liczba pkt = 12 pkt; x= 4.91; SD=2,73 Najczęściej popełniane błędy : ramiona nie prostują się w kierunki rzucanej piłki, zamykanie oczu w trakcie lotu piłki bądź jej chwytania piłki, opieranie piłki o klatkę piersiową lub inną część ciała.

26 PODSUMOWANIE Najlepiej opanowane czynności w wieku 3 lat to czynności lokomotoryczne: bieg, przeskok przez woreczek, galop, krok odstawno-dostawny, skoki jednonóż, skoki obunóż; Czynności związane z kontrolą przedmiotów w tym wieku nie są jeszcze opanowane; Maksymalna liczba punktów przyznawanych za wszystkie umiejętności ruchowe, jaką uzyskują dzieci w WIEKU 13 LAT = 154pkt Dzieci w wieku 3 lat uzyskały przeciętnie 64pkt. Na osiągnięcie wysokiego poziomu ocenianych umiejętności ruchowych mają jeszcze 9 lat. Osiągnęły już 41,55% maksymalnego wyniku. Przeciętnie dzieci w ich wieku osiągają około 38%-40% maksymalnej liczby punktów. Uwaga: nie przedstawiono umiejętności ruchowej związanej z uderzaniem piłki położonej na specjalnej podstawce - kijem basebollowym. Ze względu na różnice kulturowe: w naszym kraju ta dyscyplina sportowa nie jest popularna, Należy jednak nadmienić, że jest to czynność ruchowa, która wzbudzała najwięcej radości. Mimo prawdopodobnie braku wcześniejszego kontaktu z takim sprzętem sportowym (podstawka do kija, plastikowe, lekkie piłeczki oraz piankowy kij baseballowy) Sposób wykonania jej przez dzieci jest najbardziej poprawny i adekwatny do wieku dzieci.

27 PODZIĘKOWANIA DIĘKUJĘ I JEDNOCZEŚNIE GRATULUJĘ WSZYSTKIM UCZESTNIKOM ZABAWY DOBREGO HUMORU, AKTYWNEGO UDZIAŁU, USMIECHU PODCZAS WYKONYWANIA ZADAŃ RUCHOWYCH. GRATULUJĘ RODZICOM FANTASTYCZNYCH DZIECI, JEDNOCZESNIE GORĄCO DZIĘKUJĘ ZA DOTYCHCZASOWĄ WSPÓŁPRACĘ; DZIĘKUJĘ SERDECZNIE DYREKCJI PRZEDSZKOLI, NAUCZYCIELOM ORAZ WSZYSTKIM ZAANGAŻOWANYM W BADANIA OSOBOM ZA POMOC W REALIZACJI PIERWSZEGO ETAPU BADAŃ. Elżbieta Cieśla