Włączenie finansowe w Polsce. Lipiec 2014
|
|
- Zbigniew Sowiński
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Włączenie finansowe w Polsce Lipiec 2014
2 Badanie stopnia włączenia w system finansowy Pierwsze badanie, w którym kompleksowo ocenione zostaną warunki dostępu i wynikające z nich korzystanie z produktów i usług finansowych Projekt finansowany jest przez MetLife Foundation dotyczy włączenia finansowego osób fizycznych i MŚP W badaniu wykorzystywane są dane ze źródeł lokalnych i międzynarodowych, szczególnie podczas analiz porównawczych projekt finansowany przez
3 Metodologia MFC do oceny stopnia włączenia w system finansowy Wskaźnik Wykorzystania Usług Finansowych (WUF) to podstawowa miara włączenia finansowego, pokazująca całkowite włączenie i wykluczenie, jak również włączenie/wykluczenie z poszczególnych grup usług. Bilans Dostępności Usług Finansowych (BDUF) bierze pod uwagę warunki dostępu do usług finansowych z trzech perspektyw: - strona podażowa - strona popytowa - strona regulacyjna
4 REZULTATY
5 Wskaźnik Wykorzystania Usług Finansowych WUF
6 Wskaźnik Wykorzystania Usług Finansowych (WUF) 60% 50% Odsetek osób wykluczonych finansowo (% dorosłych nie korzystających z żadnych usług finansowych) 43% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 15% 1% 1% 2% 2% 2% 2% 2% 3% 4% 6% 8% 9% 9% 10% 11% 12% 12% 13% 19% 22% 23% Dania Finlandia Szwecja Holandia Słowenia Austria Belgia Francja Niemcy Luksemburg Estonia Wlk. Brytania Hiszpania Słowacja Cyprus Czechy Irlandia Litwa Łotwa Portugalia Malta Grecja Włochy POLSKA Węgry Rumunia Bułgaria Źródło: Eurostat Special Eurobarometer Polska jest na czwartym miejscu w Unii Europejskiej pod względem liczby osób wykluczonych finansowo. - Co piąty dorosły Polak nie korzysta z żadnych usług finansowych.
7 Wskaźnik Wykorzystania Usług Finansowych (WUF) Bardzo szczegółowo zbadane korzystanie z kont osobistych i płatności bezgotówkowych w szeregu badań: - T. Koźliński Zwyczaje płatnicze Polaków NBP Departament Systemu Płatniczego, maj Badanie świadomości i wiedzy ekonomicznej Polaków Quality Watch dla NBP, grudzień 2012 Dodatkowo: - Diagnoza Społeczna PBS Loyalty Benchmark Global Findex (Gallup Opinion Poll dla Banku Światowego) Eurostat Special Eurobarometer 2011 Dogłębnie zbadane poszczególne tematy - oszczędności i inwestycje - Postawy Polaków wobec oszczędzania TNS dla Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy Podejście Polaków do inwestowania TNS Niektóre dane dostępne również w postaci statystyk raportowanych przez instytucje finansowe - liczba ubezpieczonych - konta emerytalne IKE/IKZE
8 WUF konta i płatności Posiadanie konta bankowego (% dorosłych) Odsetek dorosłych posiadających konto w województwach w porównaniu do średniej 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 73% 69% 73% 77% 77% 68% 70% 75% strefa Euro EU 27 TNS 2014 DS 2013 NBP (a) 2012 PBS 2012 NBP (b) 2012 Eurostat 2011 Global Findex 2011 Money Track 2011 Źródło: Diagnoza Społeczna 2013 Czynniki wykluczenia: wiek poniżej 24 i powyżej 55 lat wykształcenie podstawowe wieś świadomość niewiedzy
9 WUF konta i płatności Posiadanie karty debetowej (% dorosłych) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 58% 18% 73% 66% 37% 68% stref a Euro EU 27 TNS 2014 DS 2013 NBP (a) 2012 NBP (b) 2012 Global Findex 2011 Money Track 2011 Internetowy dostęp do konta: ok. 40% Polaków korzysta z dostępu do konta przez internet i/lub dokonuje przelewów internetowych Płatności mobilne: 6% korzysta z dostępu do konta przez telefon komórkowy
10 WUF oszczędności i inwestycje Posiadanie produktów oszczędnościowych Odsetek dorosłych posiadających konto oszcz. (% dorosłych) w województwach w porównaniu do średniej 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 9% TNS % DS % NBP (a) % FK % TNS % NBP (a) % FK % KNF % 2% NBP (a) 2012 FK 2013 EU 27 4% TNS % 1% NBP (a) 2012 NBP (a) 2012 konto oszczędnościow e lokata terminow a IKE/IKZE fundusz inw estycyjny akcjeobligacje Źródło: Diagnoza Społeczna Duże różnice w wynikach z poszczególnych badań - Nie więcej niż 1/5 Polaków posiada konto oszczędnościowe
11 WUF - kredyty Posiadanie kredytu (% os. indywidualnych i gosp. domowych) indyw. gosp. dom. PBS 2012 DS 2013 CBOS 2013 CBOS 2014 strefa Euro 2011 BIK 2014 os. indyw. FK % 37% 42% 45% 44% 48% 50% - ok. 45% gospodarstw domowych i 50% osób indywidualnych spłaca jakiś kredyt - poziom ukredytownienia poniżej średniej dla Unii Europejskiej - niewielkie zróżnicowanie geograficzne Odsetek dorosłych z aktywnym kredytem (% dorosłych) Odsetek gosp. dom. spłacających kredyt wg. województw w porównaniu do średniej krajowej 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 25% 23% 24% 17% 18% 19% 12% 10% 3% 5% 3% 3% 6% 6% 10% 13% 13% 7% 11% 14% 8% 7% BIK 2014 IW/RP 2014 TNS 2014 IW/RP 2014 NBP (a) 2012 Eurostat 2011 BIK 2014 IW/RP 2014 TNS 2014 NBP (a) 2012 Global Findex 2011 Money Track 2011 Eurostat 2011 BIK 2014 IW/RP 2014 TNS 2014 strefa Euro EU 27 Diagnoza 2013 indiv. NBP (a) 2012 Koźliński 2012 MoneyTrack 2011 Global Findex 2011 Eurostat 2011 Kredyt konsumpcyjny Kredyt hipoteczny Karta kredytow a Źródło: Diagnoza Społeczna 2013
12 WUF - ubezpieczenia Odsetek dorosłych posiadających ubezpieczenie (% dorosłych) 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% KNF % 62% NBP (a) % Money Track % Eurobaromer=ter % 40% 37% 33% 35% 33% 25% 25% 23% 15% 15% 18% 17% 11% 11% 3% życie życie i dożycie III filar mieszkanie/dom NNW OC (auto) autocasco OC Duże różnice pomiędzy danymi z różnych źródeł. Wg. badania NBP: Główni użytkownicy ubezpieczeń: mieszkańcy regionu północnego Czynniki sprzyjające: przekonanie o wysokiej wiedzy finansowo-ekonomicznej, świadomość korzyści, zaufanie do instytucji ubezpieczeniowych
13 Podsumowanie 1/5 Polaków jest wykluczona finansowo ponad 70% dorosłych posiada konto w banku lub SKOKu wysoki odsetek (40%) korzysta z konta przez internet niski odsetek (6%) korzysta z konta przez telefon komórkowy tylko 20% posiada konto oszczędnościowe lub lokatę terminową 30-40% gospodarstw domowych spłaca kredyt ok. 1/3 dorosłych posiada ubezpieczenie na życie duże różnice w wynikach różnych badań z wyjątkiem ubezpieczeń, wskaźniki korzystania z usług finansowych są poniżej średniej europejskiej
14 Bilans Dostępności Usług Finansowych (BDUF) Strona popytowa
15 BDUF Infrastruktura finansowa Dane na temat infrastruktury instytucji finansowych dostępne ze źródeł międzynarodowych i lokalnych: Źródła lokalne: NBP Rozwój systemu finansowego w Polsce,2012 (dane roczne) GUS - Monitoring Banków, 2012 (dane roczne) KNF Informacja o sytuacji banków spółdzielczych i zrzeszających w 2013 r. (dane kwartalne) KNF Raport o sytuacji banków, 2013 (dane kwartalne) PZFP Rynek funduszy pożyczkowych w Polsce, 2012 (dane roczne) Źródła międzynarodowe: MFW IMF Financial Access Survey 2012 EBC Structural Indicators 2012
16 BDUF Infrastruktura finansowa Różnorodność instytucji finansowych Następujące typy instytucji dostarczają usług finansowych dla ludności: Banki komercyjne Banki spółdzielcze Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe Firmy ubezpieczeniowe Fundusze inwestycyjne OFE Podmioty maklerskie Fundusze pożyczkowe Firmy pożyczkowe (parabanki) Kantory, lombardy Poczty
17 BDUF Infrastruktura finansowa Banki: 41 banków komercyjnych i 571 banków spółdzielczych ma łącznie ok. 15 tys. oddziałów: oddziały własne, filie, oddziały partnerskie Średnio - 47 oddziałów na 100 tys. dorosłych Liczba oddziałów na 100 tys. dorosłych średnia EU = Cypr Hiszpania Luksemburg Włochy Portugalia Bułgaria Belgia Francja Słowenia Malta Grecja Chorwacja Dania POLSKA Rumunia Litwa Słowacja Irlandia Wlk. Brytania Czechy Łotwa Szwecja Holandia Estonia Węgry Austria Niemcy Finlandia Źródło: IMF Financial Access Survey 2012
18 BDUF Infrastruktura finansowa Bankomaty: 19 tys. bankomatów w Polsce, czyli 57 na 100 tys. dorosłych Liczba bankomatów na 100 tys. dorosłych średnia EU = Portugalia Hiszpania Wlk. Brytania Niemcy Austria Chorwacja Francja Słowenia Luksemburg Włochy Belgia Bułgaria Irlandia Estonia Grecja Łotwa Cypr Malta Rumunia Dania POLSKA Węgry Holandia Słowacja Litwa Czechy Szwecja Finlandia Źródło: IMF FAS 2012
19 BDUF Infrastruktura finansowa Terminale POS Ponad 290 tys. terminali POS, czyli ok. 900 na 100 tys. mieszkańców o wiele mniej niż w większości krajów Unii Europejskiej 5,000 4,500 4,000 4,3104,243 Liczba terminali POS na 100 tys. dorosłych 3,500 3,000 2,500 2,000 1,500 3,4153,3693,3583,334 3,165 2,9012,8872,885 2,792 2,69 2,688 2,405 2,188 1,952 średnia EU = 2,276 1,6241,557 1,4711,289 1,200 1,125 1,091 1, , Irlandia Finlandia Francja Malta Hiszpania Grecja Wlk. Brytania Portugalia Dania Włochy Cypr Szwecja Luksemburg Estonia Słowenia Holandia Litwa Austria Belgia Łotwa Czechy Węgry Bułgaria Niemcy POLSKA Słowacja Rumunia Źródła: Europejski Bank Centralny 2012
20 BDUF Infrastruktura finansowa Poczty 7,800 oddziałów poczt w Polsce, czyli 23.8 na 100 tys. dorosłych mieszkańców 150 Liczba oddziałów, filii i agencji pocztowych na 100 tys. dorosłych średnia EU = Czechy Cypr Luksemburg Szwecja Bułgaria Irlandia Rumunia Węgry Słowacja Estonia Łotwa Portugalia Litwa Francja Słowenia Włochy Austria POLSKA Hiszpania Finlandia Wlk. Brytania Niemcy Dania Malta Grecja Holandia Belgia Źródło: Eurostat 2010
21 SKOKi BDUF Infrastruktura finansowa 2,076 oddziałów spółdzielczych kas w Polsce, czyli 6.3 na 100 tys. dorosłych mieszkańców Liczba kas spółdzielczych na 100 tys. dorosłych średnia EU = Irlandia Rumunia Litwa Estonia Łotwa Węgry Wielka Brytania Polska Czechy
22 BDUF Infrastruktura finansowa Firmy ubezpieczeniowe: Niska penetracja rynku pod względem liczby instytucji na ostatnim miejscu w EU 34 tys. agentów ubezpieczeniowych, czyli 105 agentów na 100 tys. dorosłych Liczba firm ubezpieczeniowych na 100 tys. dorosłych średnia EU = Luksemburg Irlandia Cypr Malta Dania Szwecja Francja Holandia Estonia Belgia Słowenia Bułgaria Portugalia Finlandia Austria Chorwacja Grecja Węgry Łotwa Niemcy Czechy Litwa Słowacja Rumunia POLSKA Źródła: IMF FAS 2012
23 BDUF Infrastruktura finansowa Pozostałe typy instytucji Agencje finansowe 22,500 oddziałów Kantory wymiany walut Fundusze inwestycyjne, private equity Fundusze pożyczkowe Firmy pośrednictwa kredytowego Parabanki Lombardy 1,729 oddziałów 52 instytucje 87 instytucji 400 instytucji 47 instytucji (stacjonarnych i internetowych)?????
24 BDUF Infrastruktura finansowa Liczba oddziałów banków i pośredników finansowych w województwach w porównaniu do średniej krajowej Liczba oddziałów SKOK w województwach w porównaniu do średniej krajowej Źródła: za NBP Liczba oddziałów, filii i i agencji pocztowych Liczba bankomatów w województwach w województwach w porównaniu do średniej krajowej w porównaniu do średniej krajowej Źródła:
25 BDUF Produkty finansowe brak badań podsumowujących ofertę instytucji finansowych
26 BDUF podsumowanie Na 100 tys. dorosłych przypada: 47 oddziałów banków 9 oddziałów SKOK bankomatów terminali POS poczty agentów ubezpieczeniowych Oddziały banków Bankomaty Terminale POS Kantory Poczty SKOKi Niebankowe firmy kredytowe Firmy ubezpieczeniowe rachunek ROR depozyty kredyty ubezpieczenia Infrastruktura Dostępność produktów W porównaniu do średniej dla krajów strefy euro oddziały banków przeważają nad innymi punktami dostępu/transakcji bankowych.
27 Bilans Dostępności Usług Finansowych (BDUF) Strona podażowa
28 BDUF Jakość dostępu - brak szczegółowych badań na temat poszczególnych aspektów dostępności produktów finansowych - z badania dla ZBP wynika, że najsłabiej oceniana jest opłacalność korzystania z usług banków, ale obserwowana jest poprawa dostępności, jakości i dopasowania oferty Słabe strony banków działających w Polsce (% dorosłych) Indeks netto percepcji zmian w ysokie koszty usług w ysokie oprocentow anie kredytów niskie oprocentow anie lokat ukryte koszty 8% 9% 5% 6% 16% 19% 23% 23% 50% 45% 40% 35% 30% 32% 37% 32% % 28% niedostosow ana oferta 3% % niejasna informacja za dużo banków kolejki niezrozumiałe umow y nastaw ienie na zysk 3% 3% 3% 3% 3% 3% 4% 3% 6% % 15% 10% 5% 0% Ceny usług 9% Dostępność usług 19% Jakość obsługi 14% Dopasow anie do potrzeb 0% 5% 10% 15% 20% 25% Indeks netto przedstawia różnicę pomiędzy liczbą respondentów zauważających wzrost skali zjawiska a liczbą respondentów Źródło: Wizerunek polskiego sektora bankowego TNS dla ZBP, 2014 obserwujących spadek. Indeks przyjmuje wartości od -100% do +100%
29 Zaufanie Jakie były badania dotyczące zaufania? Termin Nazwa badania Wskażniki Wizerunek polskiego sektora bankowego TNS dla ZBP Diagnoza Społeczna Badanie świadomości i wiedzy ekonomicznej Polaków Quality Watch dla NBP Zaufanie do: Banku, z którego korzysta, NBP, banków w Polsce, w Europie, na świecie, władz (rząd, parlament, lokalne), sądów, funduszy inwest., SKOKów, parabanków, firm ubezpieczeniowych, BFG, US, ZBP, KNF, ZUS GPW, OFE, KIR Zaufanie do: -NBP, banków, towarzystw ubezpieczeniowych, GPW, OFE, prezydenta, rządu, policji, sejmu, parlamentu europejskiego Zaufanie do: NBP, banków, towarzystw ubezpieczeniowych, KNF, GPW, niebankowych instytucji oferujących kredyty i lokaty / Gallup Opinion Poll Zaufanie do banków Komunikat z badań CBOS Life in Transition II EBOR Zaufanie do instytucji finansowych lub banków Zaufanie do banków Zaufanie do banków i systemu finansowego
30 Zaufanie Duże rozbieżności w wynikach: % dorosłych w Polsce ma zaufanie do banków - banki są w czołówce pod względem zaufania - wysokie zaufanie do NBP 80% 70% 69% LiT 2010 DS 2013 NBP 2012 TNS % 50% 40% 30% 20% 10% 41% 38% 50% 0% NBP Banki Sądy Zakłady ubezpieczeń Giełda Rząd SKOK OFE Instytucje niebankowe
31 Zaufanie WG. badania TNS dla Związku Banków Polskich: - zaufanie do banków wzrosło w 2014, podobnie jak do większości instytucji - zaufanie jest najważniejszym czynnikiem przy wyborze banku 100% 90% 80% 70% 60% 50% % 57% 50% 48% 40% 30% 20% 10% 0% Bank z którego korzysta NBP Kościół Media Banki w Polsce Władze lokalne Sądy Zakłady ubezpieczeń BFG Urzędy skarbowe Doradcy finansowi (bank) Banki w Europie ZBP KNF ZUS Giełda Banki na świecie OFE Doradcy finansowi (nie-bank) Fundusze inwestycyjne Krajowa Izba Rozliczeniowa SKOK Rząd Sejm Parabanki Zaufanie do instytucji (% dorosłych) Źródło: Wizerunek polskiego sektora bankowego TNS dla ZBP, 2014
32 Zaufanie Wg. badania NBP: - najniższe zaufanie do banków zaobserwowano wśród osób 65+, emerytów, bezrobotnych, nisko wykształconych oraz o niskiej ocenie własnych warunków materialnych - wysokie zaufanie wśród osób korzystających z usług banków, szczególnie jeśli z kilku banków Insty tucje niebankowe 35% 55% 10% GPW 46% 32% 22% Narodowe Fundusze Inwesty cy jne 51% 29% 20% KNF 54% 23% 23% Towarzy stwa ubezpieczeniowe 59% 32% 9% Banki 69% 22% 9% NBP 72% 16% 11% Zauf anie Brak zauf ania Trudno powiedzieć Źródła: Badanie świadomości i wiedzy ekonomicznej Polaków Quality Watch dla NBP, 2012
33 Zaufanie Wg. Diagnozy Społecznej: - znaczny spadek zaufania pomiędzy w porównaniu z innymi instytucjami rynku finansowego banki nadal najwyżej cenione - w województwach najwyższe zaufanie do banków w warmińsko-mazurskim 70% 60% 50% Zaufanie do instytucji (% dorosłych) Zaufanie do banków komercyjnych w województwach w porównaniu do średniej krajowej 64% 61% 53% 51% 49% % 30% 20% 38% 37% 35% 31% 28% 27% 27% 19% 16% 10% 0% Policja NBP Sądy Prezydent Banki komercyjne PE ZUS Zakł. ubezp. życiowych Rząd Zakł. ubezp. majątkowych Sejm OFE Giełda Źródło: Diagnoza Społeczna 2013
34 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 72% Zaufanie Wg. Instytutu Gallupa: - w porównaniu z innymi krajami zaufanie do banków w Polsce jest znacznie powyżej średniej w Unii Europejskiej Zaufanie do instytucji finansowych lub banków (% dorosłych) 68% 66% 56% 55% 53% 50% 50% 47% 46% 43% średnia EU28 = 39% 38% 37% 37% 37% 36% 34% 33% 32% 32% 30% 29% 27% 27% 20% 18% 16% 13% Źródło: Gallup Opinion Poll 2012 Malta Finlandia Luksemburg Dania Estonia Szwecja Czechy POLSKA Austria Słowacja Holandia Niemcy Chorwacja Cyprus Portugalia Słowenia Bułgaria Belgia Francja Łotwa Rumunia Litwa Węgry Wlk. Brytania Włochy Hiszpania Irlandia Grecja
35 Consumer confidence W porównaniu z innymi krajami konsumentów w Polsce cechuje pesymizm głębszy niż średnia dla całej UE Consumer Confidence Index średnia EU28 = -20% Źródło: Gallup Opinion Poll Szwecja Dania Finlandia Niemcy Estonia Austria Luksemburg Malta Wlk. Brytania Litwa Irlandia Łotwa Hiszpania Belgia Czechy Holandia Włochy Słowacja Francja POLSKA Węgry Słowenia Rumunia Chorwacja Bułgaria Portugalia Cypr Grecja
36 Postawy wobec oszczędzania Według badania Fundacji Kronenberga z 2013 roku 61% osób uważało, że warto oszczędzać Według badania CBOS z 2012 roku 67% uważało, że obecnie warto oszczędzać pieniądze na przyszłość W badaniu CBOs z 2013 roku 63% nie zgodziło się ze stwierdzeniem, że oszczędzanie nie ma sensu Faktyczne oszczędzanie: Liczba osób oszczędzających Liczba osób posiadających oszczędności 44% 40% 40% Postawy Polaków wobec oszczędzania Fundacja Kronenberga 2013 Polacy o swoich długach i oszczędnościach, CBOS, marzec 2014 Diagnoza Społeczna 2013
37 Postawy wobec oszczędzania W porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej odsetek oszczędzających był w 2011 poniżej średniej Odsetek osób oszczędzających (% dorosłych) 90% 80% 70% 60% 50% 83% 78% 73%73% 71% 69% 67% 65% 62% 58% 57% 56% średnia EU28 = 48% 52% 49% 49% 46% 44%44% 40% 30% 20% 10% 34% 33% 31% 28% 27% 26% 22% 20% 18% 11% 0% Szwecja Austria Holandia Dania Luksemburg Finlandia Niemcy Irlandia Francja Belgia Wlk. Brytania Słowenia Malta Słowacja Czechy Hiszpania Estonia Cypr Portugalia Litwa POLSKA Grecja Węgry Włochy Chorwacja Łotwa Rumunia Bułgaria Źródło: Global Findex 2011
38 Postawy wobec pożyczania Według badania CBOS z 2012 roku tylko 14% uważało, że obecnie opłaca się brać kredyty i pożyczki W badaniu Fundacji Kronenberga z I połowy 2014 roku 14% planowało wziąć kredyt w ciągu najbliższych 12 miesięcy
39 Postawy wobec pożyczania W porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej odsetek osób spłacających kredyt lub pożyczkę (także zaciągniętą od rodziny lub znajomych) był w 2011 zbliżony do średniej europejskiej Odsetek osób pożyczających (% dorosłych) 60% 50% 48% 42% 40% 30% 38% 38% 36% 36% 35% 34% 32% 31% 30% 29% 29% 29% 29% 27% 27% 26% 25% 25% 25% średnia UE = 28% 20% 10% 20% 19% 19% 18% 18% 15% 11% 0% Finland Sweden Croatia Cyprus Estonia Lithuania Slovakia Slovenia Bulgaria Denmark Greece Czech Rep Ireland Latvia UK Romania Spain Poland Germany France Luxembourg Netherlands Malta Hungary Belgium Austria Portugal Italy Odsetek osób, które w ciągu ostatniego roku zaciągnęło kredyt/pożyczkę w instytucji finansowej lub u osób prywatnych. Źródło: Global Findex 2011
40 Stan wiedzy ekonomiczno-finansowej Poziom wiedzy ekonomiczno finansowej Polaków badany jest od kilku lat na zlecenie NBP, KNF, UOKiK, Akcjonariatu Obywatelskiego, Fundacji Kronenberga i banków ING, Raiffeisen Polbank. Termin Nazwa badania Stan wiedzy ekonomicznej Polaków Badanie świadomości i wiedzy ekonomicznej Polaków Measuring Financial Literacy Instytucja Instytut Wolności i Raiffeisen Polbank Quality Watch dla NBP KNF według metodologii OECD/INFE 2010 Barometr Finansowy ING ING Bank 2009 Stan wiedzy finansowej Polaków DB Maison dla Fundacji Kronenberga
41 Stan wiedzy ekonomiczno-finansowej Co wiemy o poziomie wiedzy? Poziom wiedzy podstawowe umiejętności matematyczne wiedza makroekonomiczna wiedza codzienna/praktyczna znajomość produktów finansowych czynniki związane z niską wiedzą relacja poziom wiedzy - korzystanie z usług finansowych Postawy wobec wiedzy Dostarczanie wiedzy subiektywna ocena poziomu wiedzy stosunek do wiedzy ekonomicznej źródła wiedzy oczekiwania w stosunku do edukacji ekonomicznej
42 Stan wiedzy ekonomiczno-finansowej Wnioski: - wyniki z poszczególnych badań są trudno porównywalne - raczej średni poziom wiedzy - cechy charakterystyczne osób z niską wiedzą: wiek 55+, wykształcenie podstawowe, bardzo niskie dochody, zamieszkanie w regionie wschodnim - widoczny wpływ uczestnictwa w lekcjach, szkoleniach, kursach z finansów i ekonomii na poziom wiedzy Badanie świadomości i wiedzy ekonomicznej Polaków zrealizowane przez Quality Watch dla NBP 2012 Barometr Finansowy ING 2010 OECD/INFE Measuring Financial Literacy 2011 Stan wiedzy finansowej Polaków zrealizowane przez DB Maison dla Fundacji Kronenberga, 2009 Średnia liczba poprawnie 50% 54% 65% 41% udzielonych odpowiedzi Odsetek badanych z 37% badanych 27% badanych 49% badanych 18% badanych bardzo dobrą wiedzą odpowiedziało poprawnie odpowiedziało poprawnie odpowiedziało poprawnie odpowiedziało poprawnie na większość (60%) pytań na większość (69%) na większość (75%) pytań na większość (65%) pytań pytań Odsetek badanych ze słabą wiedzą 18% badanych odpowiedziało poprawnie 10% badanych odpowiedziało poprawnie 9% badanych odpowiedziało poprawnie 21% badanych odpowiedziało poprawnie na mniej niż 30% pytań na mniej niż 31% pytań na mniej niż 25% pytań na mniej niż 20% pytań Porównania Poza 1-szą połową: Poza 1-szą połową: Polska międzynarodowe Polska na 7 miejscu na 9 miejscu wśród 14 wśród 11 krajów krajów
43 Stan wiedzy ekonomiczno-finansowej Co jeszcze warto wiedzieć? STRONA POPYTOWA Szczegółowe badanie relacji wiedza korzystanie z usług finansowych: związki przyczynowo-skutkowe jak wiedza wpływa pozytywnie na jakie zachowania finansowe
44 Stan wiedzy ekonomiczno-finansowej Co jeszcze warto wiedzieć? STRONA PODAŻOWA jakie są kanały dystrybucji wiedzy ekonomiczno-finansowej jaka jest skala działań edukacyjnych w szkołach gdzie edukacja finansowa jest częścią programu, a gdzie jest dostarczana w ramach zajęć dodatkowych jaka jest skala działań edukacyjnych na wyższych uczelniach jaka jest skala działań edukacyjnych dla dorosłych jakie organizacje dostarczają szkoleń jakie moduły szkoleniowe/programy zajęć istnieją i przez kogo są tworzone jaka część banków dostarcza edukację finansową swoim klientom i w jakiej formie
45 Zachowania finansowe Zachowania finansowe Polaków są trochę gorsze w porównaniu z innymi krajami. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 81% 78% 70% 54% Polska średnia (14 krajów ) 46% 51% 79% 32% 2% Monitorowanie spraw finansowych Terminowe regulowanie rachunków Przemyślane zakupy Prowadzenie budżetu domowego Posiadanie długoterminowych celi finansowych Aktywne oszczędzanie lub inwestowanie Nie pożycza na lukę budżetową Wybór produktów finansowych po zebraniu informacji Wybór produktów finansowych poprzeanalizowaniu ofert lub niezależnych opinii Zarządzanie pieniędzmi Planow anie Oszczędzanie Pożyczanie Wybór produktów Źródło: OECD/INFE 2011
46 Zachowania finansowe W porównaniu z innymi krajami więcej Polaków prowadzi budżet domowy Znacznie rzadziej Polacy robią przemyślane zakupy i porównują produkty finansowe. 100% OECD/INFE NBP 90% 81% 82% 80% 70% 60% 50% inne kraje 78% 77% 80% 78% 79% 70% 71% 65% 57% 54% 58% 49% 51% 46% 40% 30% 32% 20% 10% 0% 2% Monitorowanie spraw finansowych Terminowe regulowanie rachunków Przemyślane zakupy Monitorowanie wydatków Prowadzenie budżetu domowego Posiadanie długoterminowych celi finansowych Aktywne oszczędzanie lub inwestowanie Szukanie tańszych produktów Rularne oszczędzanie Oszczędzanie dodatkowych zarobków Nie pożycza na lukę budżetową Wybór produktów finansowych po zebraniu informacji Wybór produktów finansowych poprzeanalizowaniu ofert lub Zarządzanie pieniędzmi Planow anie Oszczędzanie Pożyczanie Wybór produktów Źródło: OECD/INFE 2012, NBP 2012
47 Postawy finansowe Postawy Polaków wobec pieniędzy są znacznie gorsze niż w innych krajach Polacy lubią wydawać pieniądze i cieszyć się dniem dzisiejszym 100% 80% 60% 40% 62% 70% OECD/INFE NBP średnia (14 krajów ) 45% 59% 33% 43% 20% 0% Pieniądze są po to, aby je wydawać Wydawaniw jest bardziej satysfakcjonujące Żyję dniem dzisiejszym Źródło: NBP Badanie świadomości i wiedzy ekonomicznej Polaków 2012, OECD/INFE 2012
48 Bilans Dostępności Usług Finansowych (BDUF) Strona regulacyjna
49 Inkluzywna polityka dostępu brak badań
50 WNIOSKI
51 Ocena dostępności danych Poziom wykorzystania usług finansowych został dość dogłębnie przebadany w ostatnich latach, głównie w temacie kont bankowych i płatności bezgotówkowych. Korzystanie z produktów oszczędnościowych i ubezpieczeniowych najsłabiej zbadane, choć same zachowania oszczędnościowe są corocznie badane Dużo danych na temat infrastruktury finansowej, ale brak szczegółowych danych regionalnych. Dużo informacji na temat poziomu edukacji finansowej, zachowań, postaw konsumenckich, ale brak jednoznacznych wyników co do ich wpływu na włączenie finansowe
52 Microfinance Centre ul. Noakowskiego 10/ Warsaw, Poland Tel/fax Dziękujemy!
Włączenie finansowe w Polsce
Włączenie finansowe w Polsce Stan na dziś Justyna Pytkowska 31 marca 2015 Badanie stopnia włączenia w system finansowy Pierwsze badanie, w którym kompleksowo ocenione zostały warunki dostępu i wynikające
Bardziej szczegółowoWykluczenie płatnicze w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej
Konferencja Jak zmniejszyć wykluczenie finansowe w Polsce? Warszawa, 13 grudnia 2010 r. Narodowy Bank Polski Wykluczenie płatnicze w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej Tomasz Koźliński Departament
Bardziej szczegółowoWłączenie finansowe w Polsce
Włączenie finansowe w Polsce Grudzień 2014 1 Spis treści 1 Streszczenie... 3 2 Cele projektu... 10 3 Metodologia MFC oceny stopnia włączenia finansowego... 10 3.1 Wykorzystanie usług finansowych... 10
Bardziej szczegółowoPłatności bezgotówkowe w Polsce wczoraj, dziś i jutro
Adam Tochmański / Przewodniczący Koalicji na rzecz Obrotu Bezgotówkowego i Mikropłatności, Dyrektor Departamentu Systemu Płatniczego w Narodowym Banku Polskim Płatności bezgotówkowe w Polsce wczoraj, dziś
Bardziej szczegółowoFORUM NOWOCZESNEGO SAMORZĄDU
FORUM NOWOCZESNEGO SAMORZĄDU Krzysztof Pietraszkiewicz Prezes Związku Banków Polskich Warszawa 02.12.2015 Transformacja polskiej gospodarki w liczbach PKB w Polsce w latach 1993,2003 i 2013 w mld PLN Źródło:
Bardziej szczegółowoCzy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A.
Czy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A. W której fazie cyklu gospodarczego jesteśmy? Roczna dynamika PKB Polski (kwartał do kwartału poprzedniego
Bardziej szczegółowoPomiar dobrobytu gospodarczego
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Pomiar dobrobytu gospodarczego Uniwersytet w Białymstoku 07 listopada 2013 r. dr Anna Gardocka-Jałowiec EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty. Mierniki dobrobytu gospodarczego. Jak mierzyć dobrobyt?
Akademia Młodego Ekonomisty Mierniki dobrobytu gospodarczego. Jak mierzyć dobrobyt? dr Anna Gardocka-Jałowiec Uniwersytet w Białymstoku 7 marzec 2013 r. Dobrobyt, w potocznym rozumieniu, utożsamiać można
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Strona1 Monika Borowiec Scenariusz zajęć edukacyjnych nr 2.10 Temat zajęć: Sprawdzian z działu 2 1. Cele lekcji: Uczeń: sprawdza stopień opanowania wiedzy i umiejętności z działu 2, zna podstawowe pojęcia
Bardziej szczegółowoPolityka kredytowa w Polsce i UE
Polityka kredytowa Raport Polityka Kredytowa powstał w oparciu o dane zgromadzone przez Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) oraz (ECB) Europejski Bank Centralny. Jest to pierwszy w Polsce tego typu raport odnoszący
Bardziej szczegółowoKIERUNKI EKSPORTU / EXPORT DIRECTIONS Belgia / Belgium Białoruś / Byelarussia Bułgaria / Bulgaria Dania / Denmark Estonia / Estonia Francja / France Hiszpania / Spain Holandia / Holland Litwa / Lithuania
Bardziej szczegółowoSystem finansowy w Polsce. dr Michał Konopczak Instytut Handlu Zagranicznego i Studiów Europejskich michal.konopczak@sgh.waw.pl
System finansowy w Polsce dr Michał Konopczak Instytut Handlu Zagranicznego i Studiów Europejskich michal.konopczak@sgh.waw.pl Segmenty sektora finansowego (w % PKB) 2 27 212 Wielkość systemu finansowego
Bardziej szczegółowoPolski Sektor Bankowy Współpraca z sektorem MSP Współpraca z funduszami poręczeniowymi i poŝyczkowymi
Polski Sektor Bankowy Współpraca z sektorem MSP Współpraca z funduszami poręczeniowymi i poŝyczkowymi Norbert Jeziolowicz Związek Banków Polskich Gdańsk, 4.9.28 Liczba banków i placówek bankowych w Polsce
Bardziej szczegółowoKonwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ
Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro część I Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji
Bardziej szczegółowoŹródło: kwartalne raporty NBP Informacja o kartach płatniczych
Na koniec I kwartału 2018 r. na polskim rynku znajdowały się 39 590 844 karty płatnicze, z czego 35 528 356 (89,7%) to karty klientów indywidualnych, a 4 062 488 (10,3%) to karty klientów biznesowych.
Bardziej szczegółowoDlaczego jedne kraje są biedne a inne bogate?
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Dlaczego jedne kraje są biedne a inne bogate? Od czego zależy rozwój i dobrobyt? Uniwersytet w Białymstoku 17 maja 2012 r. dr Anna Gardocka-Jałowiec EKONOMICZNY UNIWERSYTET
Bardziej szczegółowoKonwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ
Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji
Bardziej szczegółowoBanki i firmy pożyczkowe na rynku kredytowym. dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A 21 Listopada 2018 roku
Banki i firmy pożyczkowe na rynku kredytowym dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A 21 Listopada 2018 roku!1 Aktywność kredytowa Polaków na tle Unii Europejskiej Kredyty mieszkaniowe
Bardziej szczegółowoWizerunek polskiego sektora bankowego
Wizerunek polskiego sektora bankowego Edycja TNS Polska dla Związku Banków Polskich TRI*M Reputation Index - Banki opinia publiczna Banki - przedsiębiorcy 1 Mikro 27 Średnie 7 Małe 0 (+2) SKOK-i 7 (+)
Bardziej szczegółowoRozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych
Rozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych VI Ogólnopolska Konferencja Polskich Stacji Narciarskich i Turystycznych Białka Tatrzańska, 2 4 czerwca 2014 r. Wydatki w gospodarce turystycznej
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspólna waluta euro Po co komu Unia Europejska i euro? dr Urszula Kurczewska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 23 października 2012 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
Bardziej szczegółowoWyzwania dla sektora finansowego związane ze środowiskiem niskich stóp procentowych
Anna Trzecińska, Wiceprezes NBP Wyzwania dla sektora finansowego związane ze środowiskiem niskich stóp procentowych Warszawa / XI Kongres Ryzyka Bankowego BIK / 25 października 2016 11-2002 5-2003 11-2003
Bardziej szczegółowosolutions for demanding business Zastrzeżenia prawne
Zastrzeżenia prawne Zawartośd dostępna w prezentacji jest chroniona prawem autorskim i stanowi przedmiot własności. Teksty, grafika, fotografie, dźwięk, animacje i filmy, a także sposób ich rozmieszczenia
Bardziej szczegółowoZakończenie Summary Bibliografia
Spis treści: Wstęp Rozdział I Zakresy i ich wpływ na pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1. Zakresy pojmowania bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1.1. Zakres wąski bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1.2. Zakres
Bardziej szczegółowoWydatki na ochronę zdrowia w
Wydatki na ochronę zdrowia w wybranych krajach OECD Seminarium BRE CASE Stan finansów ochrony zdrowia 12 czerwca 2008 r. Agnieszka Sowa CASE, IZP CM UJ Zakres analizy Dane OECD Health Data 2007 (edycja
Bardziej szczegółowoStruktura sektora energetycznego w Europie
Struktura sektora energetycznego w Europie seminarium Energia na jutro 15-16, września 2014 źródło: lion-deer.com 1. Mieszkańcy Europy, 2. Struktura wytwarzania energii w krajach Europy, 3. Uzależnienie
Bardziej szczegółowoKonwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ
Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji
Bardziej szczegółowoMAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA
Wykład: MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Aktorzy gry rynkowej RZĄD FIRMY GOSPODARSTWA DOMOWE SEKTOR FINANSOWY Rynki makroekonomiczne Zasoby i strumienie STRUMIENIE ZASOBY Strumienie: dochody liczba
Bardziej szczegółowoPodatek od niektórych instytucji finansowych - zagrożenie dla klientów ubezpieczycieli. Warszawa, 21 lutego 2011 r.
Podatek od niektórych instytucji finansowych - zagrożenie dla klientów ubezpieczycieli Warszawa, 21 lutego 2011 r. Udział ubezpieczeń w gospodarce Składka przypisana brutto z ubezpieczeń majątkowych oraz
Bardziej szczegółowoWarszawa, 8 maja 2019 r. BAS- WAPL 859/19. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
BAS- WAPL 859/19 Warszawa, 8 maja 2019 r. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wysokość płatności bezpośrednich w poszczególnych państwach członkowskich w latach 2016-2018
Bardziej szczegółowoFinansowy Barometr ING
Finansowy Barometr ING Międzynarodowe badanie ING na temat postaw i zachowań konsumentów wobec oszczędzania w Polsce i na świecie. Wybrane wyniki badania przeprowadzonego dla Grupy ING przez IPSOS Marzec
Bardziej szczegółowoŚniadanie prasowe Warszawa, 1 lutego 2012 r. Problematyka opłaty interchange na rynku bezgotówkowych płatności kartowych w Polsce
Śniadanie prasowe Warszawa, 1 lutego 2012 r. Problematyka opłaty interchange na rynku bezgotówkowych płatności kartowych w Polsce Adam Tochmański Dyrektor Departamentu Systemu Płatniczego NBP Agenda 1.
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia w liczbach 2012. Rynek ubezpieczeń w Polsce
Ubezpieczenia w liczbach 2012 Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 2012 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Jest ona chroniona prawami autorskimi.
Bardziej szczegółowoAkademia Dostępne Finanse podsumowanie I odsłony
Adam Tochmański, Dyrektor Departamentu Systemu Płatniczego NBP Akademia Dostępne Finanse podsumowanie I odsłony Warszawa, 17 maja 2016 r. Akademia Dostępne Finanse podsumowanie I odsłony 2 Agenda Geneza
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia w liczbach Rynek ubezpieczeń w Polsce
Ubezpieczenia w liczbach 2018 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Publikacja chroniona jest prawami autorskimi. W przypadku cytowania jej fragmentów należy
Bardziej szczegółowoOsiągniecia i wyzwania w Polsce w zakresie przedwczesnego kończenia nauki
Osiągniecia i wyzwania w Polsce w zakresie przedwczesnego kończenia nauki Konferencja prezentująca wyniki projektu Przedwczesne kończenie nauki - monitoring i przeciwdziałanie Warszawa, 2 czerwca 2016
Bardziej szczegółowo1. Mechanizm alokacji kwot
1. Mechanizm alokacji kwot Zgodnie z aneksem do propozycji Komisji Europejskiej w sprawie przejęcia przez kraje UE 120 tys. migrantów znajdujących się obecnie na terenie Włoch, Grecji oraz Węgier, algorytm
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia w liczbach Rynek ubezpieczeń w Polsce
Ubezpieczenia w liczbach 216 Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 216 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Publikacja chroniona jest prawami
Bardziej szczegółowoWykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków
Wykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków Marlena Piekut Oleksandra Kurashkevych Płock, 2014 Pracowanie Zarabianie pieniędzy Bawienie się INTERNET Dokonywanie zakupów Nawiązywanie kontaktów Tadao
Bardziej szczegółowoAgroturystyka w Polsce na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej
dr Lucyna Przezbórska-Skobiej Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie Agroturystyka w Polsce na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej Międzynarodowa
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia w liczbach 2013. Rynek ubezpieczeń w Polsce
Ubezpieczenia w liczbach 2013 Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 2013 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Jest ona chroniona prawami autorskimi.
Bardziej szczegółowoWykład: Przestępstwa podatkowe
Wykład: Przestępstwa podatkowe Przychody zorganizowanych grup przestępczych z nielegalnych rynków (w mld EUR rocznie) MTIC - (missing trader intra-community) Źródło: From illegal markets to legitimate
Bardziej szczegółowoReputacja polskiego sektora bankowego 2016
Reputacja polskiego sektora bankowego 2016 Informacje o badaniu Termin realizacji Marzec 2016 r. Próba/ metodyka realizacji badania Opinia publiczna ogół Polaków w wieku 15+ N=00, (CAPI), w tym indywidualni
Bardziej szczegółowoOcena skutków podniesienia limitu dla zbliżeniowych transakcji kartami w Polsce bez użycia PIN do 100 PLN
Ocena skutków podniesienia limitu dla zbliżeniowych transakcji kartami w Polsce bez użycia PIN do 100 PLN Dr hab. Michał Polasik Spis treści Cele i założenia projektu Część 1. Polski rynek płatności zbliżeniowych
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia w liczbach 2014. Rynek ubezpieczeń w Polsce
Ubezpieczenia w liczbach 2014 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Jest ona chroniona prawami autorskimi. W przypadku cytowania jej fragmentów należy wskazać
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 6/2017. Cena bez VAT. Zmiana tyg. Wg ZSRIR (MRiRW) r.
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Krajowe ceny zakupu zbóż W czwartym tygodniu września 2017 r. ceny zakupu pszenicy konsumpcyjnej uległy obniżeniu, natomiast wzrosły ceny pozostałych monitorowanych zbóż. W
Bardziej szczegółowoDziałalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej
2011 Paulina Zadura-Lichota, p.o. dyrektora Departamentu Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności PARP Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej Warszawa, 1 lutego
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Towar. Wg ZSRIR (MRiRW) r.
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym w czwartym tygodniu stycznia 2018 r. ceny pszenicy konsumpcyjnej i żyta konsumpcyjnego uległy obniżeniu, a jęczmienia paszowego i kukurydzy
Bardziej szczegółowodr Sławomir Nałęcz Z-ca dyr. Dep. Badań Społecznych i Warunków Życia Główny Urząd Statystyczny
dr Sławomir Nałęcz Z-ca dyr. Dep. Badań Społecznych i Warunków Życia Główny Urząd Statystyczny Wyniki Narodowego Spisu Ludności i Mieszkań 2002, 2011. Wskaźnik NEET w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoWPŁYW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ
WPŁYW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ dr Anna Stępniak-Kucharska Uniwersytet Łódzki Plan wystąpienia 1. 2. 3. 4. Cel referatu Dane źródłowe Pojęcie wolności gospodarczej
Bardziej szczegółowoZakupy on-line w europejskich gospodarstwach domowych. dr inż. Marlena Piekut Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych Politechnika Warszawska
Zakupy on-line w europejskich gospodarstwach domowych dr inż. Marlena Piekut Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych Politechnika Warszawska Cel badania Identyfikacja zakresu wykorzystania handlu elektronicznego
Bardziej szczegółowoPlacówki bankowe znowu w modzie?
Warszawa, 19 lipca 2006 Placówki bankowe znowu w modzie? W Polsce wraca moda na placówki bankowe. Mimo rosnącego znaczenia kanałów elektronicznych, banki masowo otwierają nowe oddziały. To zmiana dotychczasowego
Bardziej szczegółowoWyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy
Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy Grażyna Marciniak Główny Urząd Statystyczny IV. Posiedzenie Regionalnego Forum Terytorialnego, Wrocław 8 grudnia 215 r.
Bardziej szczegółowoWynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej
Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej Płaca minimalna w krajach unii europejskiej Spośród 28 państw członkowskich Unii Europejskiej 21 krajów posiada regulacje dotyczące wynagrodzenia
Bardziej szczegółowoAktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej
Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej dr Ewa Wasilewska II Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa Społeczne wyzwania i problemy XXI wieku. STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspólna waluta euro dr Marta Musiał Katedra Bankowości i Finansów Porównawczych Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług Uniwersytet Szczeciński 17 listopad 2016 r. PLAN
Bardziej szczegółowoZnaczenie oszczędności dla gospodarstwa domowego, dla sektora bankowego i dla gospodarki narodowej -Rekomendacje mieszkaniowe
Znaczenie oszczędności dla gospodarstwa domowego, dla sektora bankowego i dla gospodarki narodowej -Rekomendacje mieszkaniowe Krzysztof Pietraszkiewicz PrezesZwiązkuBankówPolskich Posiedzenie Wspólne Komisji
Bardziej szczegółowoMigracje szansą województwa pomorskiego
Projekt jest realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki VIII Priorytet Regionalne Kadry Gospodarki Programu, Działanie 8.3 współfinansowany przez Europejski Fundusz Społeczny. 1 Jak utrzymać
Bardziej szczegółowo(4) Belgia, Niemcy, Francja, Chorwacja, Litwa i Rumunia podjęły decyzję o zastosowaniu art. 11 ust. 3 rozporządzenia
L 367/16 23.12.2014 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) NR 1378/2014 z dnia 17 października 2014 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki
Bardziej szczegółowoRegulatorzy w trosce o kondycję kredytu hipotecznego podsumowanie ostatnich kuracji i nisze dla biznesu bankowo-ubezpieczeniowego.
Regulatorzy w trosce o kondycję kredytu hipotecznego podsumowanie ostatnich kuracji i nisze dla biznesu bankowo-ubezpieczeniowego. dr Agnieszka Tułodziecka Fundacja na Rzecz Kredytu Hipotecznego Historyczne
Bardziej szczegółowoC. 4 620,00 Euro z przeznaczeniem na organizację wymiany studentów i pracowników.
16-400 Suwałki tel. (87) 562 84 32 ul. Teofila Noniewicza 10 fax (87) 562 84 55 e-mail: sekretariat@pwsz.suwalki.pl Zasady rozdziału funduszy otrzymanych z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji (Agencji Narodowej
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 30/6 2.2.2018 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2018/162 z dnia 23 listopada 2017 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki II
Bardziej szczegółowoCzy warto korzystać z rachunków bankowych i płatności bezgotówkowych?
Szczecin, 21 maja 2012 r. Wstęp bezpłatny! Czy warto korzystać z rachunków bankowych i płatności bezgotówkowych? Adam Tochmański Dyrektor Departamentu Systemu Płatniczego Narodowy Bank Polski Agenda 1.
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Towar. Wg ZSRIR (MRiRW) r.
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym w pierwszym tygodniu kwietnia 2018 r. wzrosły ceny większości monitorowanych zbóż. W dniach 2 8.04.2018 r. w zakładach zbożowych objętych
Bardziej szczegółowoDojrzałość cyfrowa sektora bankowego w Europie Środkowo-Wschodniej CE Digital Banking Maturity. Kongres Bankowości Detalicznej 24 listopada 2016
Dojrzałość cyfrowa sektora bankowego w Europie Środkowo-Wschodniej CE Digital Banking Maturity Kongres Bankowości Detalicznej 24 listopada 2016 Rola Internetu, szczególnie mobilnego, istotnie wzrosła w
Bardziej szczegółowoKonkurencyjność polskiego eksportu rolno-spożywczego
Konkurencyjność polskiego eksportu rolno-spożywczego mgr Mirosława Tereszczuk 15 marca 2018 r. 1 Konkurencyjność eksportu rolno-spożywczego Przyjęta w badaniach IERiGŻ-PIB definicja konkurencyjności polskich
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT Wg ZSRIR (MRiRW) r. Zmiana tyg. TENDENCJE CENOWE. Towar
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż W pierwszym tygodniu czerwca 2018 r. wzrosły ceny skupu wszystkich monitorowanych zbóż. Zakłady zbożowe objęte monitoringiem Zintegrowanego Systemu Rolniczej
Bardziej szczegółowoWarszawa, 8 marca 2012 r.
Kondycja banków w Europie i Polsce. Czy problemy finansowe inwestorów strategicznych wpłyną na zaostrzenie polityki kredytowej w spółkach-córkach w Polsce Warszawa, 8 marca 2012 r. Samodzielność w ramach
Bardziej szczegółowoLuka płci w emeryturach w przyszłości
Luka płci w emeryturach w przyszłości Agnieszka Chłoń-Domińczak Konferencja Polityka rodzinna a systemy emerytalne Warszawa, 11 grudnia 2017 r. Luka płci w emeryturach: zmiany w czasie Obecne różnice w
Bardziej szczegółowowww.stat.gov.pl GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY @ www.stat.gov.pl W jakim stopniu jesteśmy wyposażeni w komputery, i urządzenia przenośne? Do jakich celów wykorzystujemy? Rozwój telekomunikacji i informatyki w ostatnich latach
Bardziej szczegółowo- jako alternatywne inwestycje rynku kapitałowego.
Fundusze hedgingowe i private equity - jako alternatywne inwestycje rynku kapitałowego. Dr Małgorzata Mikita Wyższa Szkoła a Handlu i Prawa im. R. Łazarskiego w Warszawie Do grupy inwestycji alternatywnych
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 32/2017
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Krajowe ceny zakupu zbóż W drugim tygodniu sierpnia ceny zakupu pszenicy konsumpcyjnej, po znaczącym spadku w poprzednim tygodniu, nieco wzrosły. W dniach 7 13 sierpnia 2017
Bardziej szczegółowoRynek finansowy i kapitałowy a rynek budowlany?
Rynek finansowy i kapitałowy a rynek budowlany? Jacek Furga Związek Banków Polskich VIII Konferencja dla Budownictwa Warszawa, 4-5.04.2016 Źródło: NBP, UKNF, Analizy Online, K SKOK Struktura systemu finansowego
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż W Polsce ceny zbóż podstawowych, po spadku w okresie zbiorów, od września 2017 r., pomimo tygodniowych wahań, wykazują tendencję wzrostową. Na rynku unijnym
Bardziej szczegółowoCzy w Polsce nadchodzi era bankowości korporacyjnej? Piotr Popowski - Lider Doradztwa Biznesowego dla Instytucji Biznesowych Sopot, 25 czerwca 2013
Czy w Polsce nadchodzi era bankowości korporacyjnej? Piotr Popowski - Lider Doradztwa Biznesowego dla Instytucji Biznesowych Sopot, 25 czerwca 2013 Agenda Bankowość korporacyjna w Polsce na tle krajów
Bardziej szczegółowoZ. Pozsar i in.: pośrednictwo finansowe, które jest związane z dokonywaniem transformacji terminów zapadalności oraz płynności bez jednoczesnego
Shadow banking. Z. Pozsar i in.: pośrednictwo finansowe, które jest związane z dokonywaniem transformacji terminów zapadalności oraz płynności bez jednoczesnego dostępu do środków banku centralnego lub
Bardziej szczegółowoCzynniki międzykulturowe w ekonomii, zarządzaniu i finansach
Czynniki międzykulturowe w ekonomii, zarządzaniu i finansach (na przykładzie sektora bankowego w Polsce) Dr Lech Kurkliński ALTERUM Ośrodek Badań i Analiz Systemu Finansowego Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Bardziej szczegółowoZagraniczna mobilność studentów niepełnosprawnych oraz znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej PO WER 2017/2018
Zagraniczna mobilność studentów niepełnosprawnych oraz znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej PO WER 2017/2018 Od 2014 roku PW bierze udział w projekcie Zagraniczna mobilność studentów niepełnosprawnych
Bardziej szczegółowoIP/08/618. Bruksela, dnia 22 kwietnia 2008 r.
IP/08/618 Bruksela, dnia 22 kwietnia 2008 r. Gry wideo: Komisja z zadowoleniem przyjmuje postęp dokonany w zakresie ochrony małoletnich w 23 państwach członkowskich UE, ale zwraca się o ulepszenie branżowych
Bardziej szczegółowowww.pwc.pl Czego oczekuje Pokolenie Y od procesu rekrutacji w firmach #rekrutacjainaczej
www.pwc.pl Czego oczekuje Pokolenie Y od procesu rekrutacji w firmach #rekrutacjainaczej Spain Hiszpania Greece Grecja Italy Włochy Portugalia Slovak Republic Słowacja Ireland Irlandia Polska Poland France
Bardziej szczegółowoMonitor konwergencji nominalnej
Ministerstwo Finansów Departament Polityki Finansowej, Analiz i Statystyki Numer 5 / 1 Monitor konwergencji nominalnej Kontakt: tel. (+8 ) 69 36 69 36 fax (+8 ) 69 1 77 e-mail: dziennikarze @mofnet.gov.pl
Bardziej szczegółowoOFERTA RAPORTU. Szkolnictwo wyższe analiza porównawcza Polski i wybranych krajów świata. Kraków 2012
Oferta raportu: Szkolnictwo wyższe w Polsce i wybranych krajach analiza porównawcza OFERTA RAPORTU Szkolnictwo wyższe analiza porównawcza Polski i wybranych krajów świata Kraków 2012 1 Oferta raportu:
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 35/2015
kg na mieszkańca Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 35/2015 RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny krajowe w przedsiębiorstwach prowadzących zakupy W pierwszym tygodniu września 2015 r. na rynku krajowym ceny
Bardziej szczegółowoRynek firm pożyczkowych w Polsce Raport. Kongres Consumer Finance
www.pwc.pl Rynek firm pożyczkowych w Polsce Raport Kongres Consumer Finance 12 grudnia 2013 r. Zadłużenie Polaków w 2013 r. 0,7% całkowitej wielkości zobowiązań Polaków pochodzi z firm udzielających pożyczek
Bardziej szczegółowoRejestry kredytowe w Europie. Członkowie Aplikanci Niezrzeszeni
Rozwój rynku wymiany informacji (doświadczenia europejskie) dr Krzysztof Markowski Prezes Zarządu BIK S.A. III Kongres Gospodarki Elektronicznej 19 maja 2008 Rejestry kredytowe w Europie Członkowie Aplikanci
Bardziej szczegółowo48,6% Turystyka w Unii Europejskiej INFORMACJE SYGNALNE r.
INFORMACJE SYGNALNE Turystyka w Unii Europejskiej 16.02.2018 r. 48,6% Udział noclegów udzielonych turystom Według Eurostatu - Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej, liczba noclegów udzielonych w turystycznych
Bardziej szczegółowoWYKLUCZENIE SPOŁECZNE MŁODZIEŻY W EUROPIE
WYKLUCZENIE SPOŁECZNE MŁODZIEŻY W EUROPIE SOCIAL EXCLUSION OF YOUTH IN EUROPE: Cumulative Disadvantage, Coping Strategies, Effective Policies and Transfer (EXCEPT) Informacje o projekcie: Termin realizacji:
Bardziej szczegółowoSytuacja zawodowa osób z wyższym wykształceniem w Polsce i w krajach Unii Europejskiej w 2012 r.
1 Urz d Statystyczny w Gda sku W Polsce w 2012 r. udział osób w wieku 30-34 lata posiadających wykształcenie wyższe w ogólnej liczbie ludności w tym wieku (aktywni zawodowo + bierni zawodowo) wyniósł 39,1%
Bardziej szczegółowoKomunikat FOR 12/2017: Opłata paliwowa - po rekordowym wzroście wydatków socjalnych rząd szuka pieniędzy w kieszeniach kierowców
Komunikat FOR 12/2017: Opłata paliwowa - po rekordowym wzroście wydatków socjalnych rząd szuka pieniędzy w kieszeniach kierowców Autorzy: Aleksander Łaszek, główny ekonomista FOR Rafał Trzeciakowski, ekonomista
Bardziej szczegółowoUczestnictwo europejskich MŚP w programach B+R
Uczestnictwo europejskich MŚP w programach B+R Oczekiwania i bariery Paweł Kaczmarek Poznański Park Naukowo-Technologiczny Fundacji UAM w Poznaniu Projekt MAPEER SME MŚP a Programy wsparcia B+R Analiza
Bardziej szczegółowoForum Bankowe Uwarunkowania ekonomiczne i regulacyjne sektora bankowego. Iwona Kozera, Partner EY 15 marca 2017
Forum Bankowe Uwarunkowania ekonomiczne i regulacyjne sektora bankowego Iwona Kozera, Partner EY 15 marca 2017 2000 2001 2002 2003 200 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 201 2015 2016 Uwarunkowania
Bardziej szczegółowoStrategia klimatyczna dla Polski w kontekście zwiększających się wymogów w zakresie emisji CO2 (green jobs) Bernard Błaszczyk Podsekretarz Stanu
Strategia klimatyczna dla Polski w kontekście zwiększających się wymogów w zakresie emisji CO2 (green jobs) Bernard Błaszczyk Podsekretarz Stanu Pakiet klimatyczno-energetyczny PL pułap emisji gazów cieplarnianych
Bardziej szczegółowoSystem opieki zdrowotnej na tle innych krajów
System opieki zdrowotnej na tle innych krajów Dr Szczepan Cofta, Dr Rafał Staszewski Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego im. K. Marcinkowskiego
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Towar. Wg ZSRIR (MRiRW) r.
EUR/t RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym na przełomie stycznia i lutego 2018 r. ceny pszenicy konsumpcyjnej i jęczmienia paszowego uległy obniżeniu, a żyta konsumpcyjnego i
Bardziej szczegółowoKatastrofa się zbliża? Czy możemy jej zapobiec? Polski system opieki zdrowotnej najgorszy w Europie.
Katastrofa się zbliża? Czy możemy jej zapobiec? Polski system opieki zdrowotnej najgorszy w Europie. 1 Jacy chcemy być? PIEKNI, MŁODZI, ZDROWI i BOGACI 2 Wyniki Euro Health Consumer Index 2015 2015 3 4
Bardziej szczegółowoW przypadku wykorzystywania danych prosimy o podanie źródła i pełnej nazwy firmy: TNS OBOP. Obawy Europejczyków
Informacja prasowa Kontakt: Urszula Krassowska t +48 22 598 98 98 f +48 22 598 99 99 e urszula.krassowska@tns-global.pl www.tns-global.pl 11 marca 2008 W przypadku wykorzystywania danych prosimy o podanie
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 27/2017
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Krajowe ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym w pierwszym tygodniu lipca 2017 r. ceny zbóż podstawowych były znacząco wyższe niż w analogicznym okresie 2016 r. W dniach 3 9 lipca
Bardziej szczegółowoSytuacja polskiego sektora bankowego. Warszawa, 22 listopada 2012
Sytuacja polskiego sektora bankowego Warszawa, 22 listopada 2012 Plan prezentacji Struktura rynku finansowego Uwarunkowania makroekonomiczne Struktura sektora bankowego w Polsce Bilans Należności brutto
Bardziej szczegółowoSytuacja makroekonomiczna w Polsce
Departament Polityki Makroekonomicznej Sytuacja makroekonomiczna w Polsce 27 lutego 215 ul. Świętokrzyska 12-916 Warszawa tel.: +48 22 694 52 32 fax :+48 22 694 36 3 Prawa autorskie Ministerstwo Finansów
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Zmiana tyg. Cena bez VAT Wg ZSRIR (MRiRW) r.
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym w drugim tygodniu kwietnia 2018 r. ponownie wzrosły ceny monitorowanych zbóż. W dniach 9 15.04.2018 r. w zakładach zbożowych objętych monitoringiem
Bardziej szczegółowo