Kongres Ruchów. Miejskich r. e%,-toe. 4a GW R14 ś4lck oes2(ńj /ldtt ycatt 77e /

Transkrypt

1 Kongres Ruchów Miejskich r KANCELARIA OGÓLNA ( Poiaj 2W 1. M[NISTEPSTJ POZWOJIJEG[ONAI.NEGO m C Warszawa, 25 marea 2012 r. Pan dr Piotr Źuber Dyrektor Departamentu Koordynacji Polityki Strukturabej Ministerstwo Rozwoju Regionatnego ni. Wspólna 2. 4, OO-926 Warszawa dolyczy: wspópracy w tworzeniu krajowej polityki miejskiej e%,-toe 2 Informujemy Pana, że organizacje pozarządowe zytacaiące od laz uwagę na problemy w funkcjonowaniu miast. spotkah się w czerwcu 2011 r. w Pozsnniu na Kongresie Ruchów Miejskich zaiilicjc wanym przez Stowarzyszenie My-Poznaniacy. Kongres powstał na bazie wcześniejszej wspólpracy organizacji działających wspólnie na rzecz ładu przestrzennego. Do Kongresu nateżą organizacje min. z Trójmiasta, Poznania Łodzi. Warszawy. Opo]a Wrocławia. W załączeniu przekazujemy 9 Tez Mejskich. które ą wynkieni dwudniowych obrad zeszloroeznego naszego Kongresu. Tezy przekazane zostały władzom samorządowym naszych miast. Podczas zeszłorocznych wyborów paramenanwch w weu rniastach prz współpracy z mediami, przeprowadziflśiny wśród kajdydatów do Parlamentu Miejski Skaner Wyborczy. która zwraca[ uwagę przyszłych posłów na konieczność rozwiązywania problemów miast, w tym potrzeby podjęcia polityki miejskiej. W załączeniu przekazujemy nasze ramowe stanowisko w sprawach, które naszym zdaniem powimy podlegać anatizom przy tworzeniu Krajowej Polityki Miejskiej. w tym przy zdefiniowaniti samego jej pojęcia. Zdaniem organzacj skupionych w Kongresie; sformaiizora pothyka miejska powin3a dać fundament do wprowadzenia koniecznych zmian na rzecz rzeczywistego lozwoju polskich miast. Dlatego zwracamy sę do Pana Dyrektora z prośbą o spotkanie i włączenie nas do współpracy przy formułowaniu założeń Krajowej Polityki Miejskiej. Osobą kontaktową w sprawach orgrnizacji takiego spotkania jest z naszej strony Artur Celiński, Tej: , arturcelinski gmail.com z Warszawy lider projektu DNA Miasta. Zat 2jw 4a GW R14 ś4lck oes2(ńj /ldtt ycatt 77e / Www ongresmiejski p1

2 2tas!ĆŁ /Zą POŁZt7, ( Pc Za? opbją244 t -t. t.. :tji-i o0ć1a c_oktc ż(c cics.,t JL4,ewrz 4Ł011 11q36 (4kIM c 2 ncvn LJ4tkL g k ŁcLĄ tsq Y- o 7(d( Mqfcocislce P5 I t c1r{c JĆIjM / 6J, Joccc4 2tae sg k

3 Kongres Ruchów Miejskich Poznań 2011: 9 TEZ MIEJSKICH Preambuła: My, uczestnicy uczestniczki Kongresu Ruchów Miejskich apelujemy do opinii publicznej, do świata polityki i mediów, o zwrócenie uwagi na sytuację i problemy polskich miast. To one są motorem nowoczesnego rozwoju, tow nich jest skupiony główny potencjał cywilizacyjny i kulturalny. Miasta potrzebują mądrej, dalekowzrocznej polityki miejskiej i dobrego prawa, wspierającego ich zrównoważony i sprawiedliwy rozwój, deiriokrację miejską i społeczeństwo obywatelskie. Niezbędne jest rozpoczęcie debaty publicznej nad następującymi tezami: 1. Mieszkańcy mają niezbywalne prawo do miasa 2. Budżet partycypacyjny to tworzenie przez mieszkaftców całego budżetu miasta. To nie tyiko procedury, ale szeroki ruch społeczny. 3. Zagwarantowanie sprawiedliwości społecznej i pneciwdziałane ubósnyu i wykluczeniu jest cbowiąz.em wspólnoty miejskiej. 4. Rewitalizacja historycznych obszarów podzynrnje tożsamość miast jest warunkiem ich rozwoju. Nie może ograniczać się do remontów, musi być zintegrowanym działaniem wypracowanym wraz z mieszkańcami. 5. Dość chaosu! Kultura przestrzeni zagwarantowana ładem prawnym pozwoli na podniesienie jakości życia w mieście. 6. Demokracja to nie ty]ko wybory. Mieszkańcy mają prawo do realnego, opartego na wzajemnym szacunku, udziału w podejmowaniu decyzji o mieście. 7. Miasta i obszary metropolitalne powinny być zarządzane zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju i przeciwdziałania procesom suburbanizacji. 8. Lokatizowanie instytucji krajowych w różnych miastach sprzyja rozwojowi całego kraju. 9. Polskie miasta i obszary metropolitalne potrzebują wsparcia w ntegracji systemów transportu: kclejowego drogowego. pubhcznego transportu zbiorowego, rowerowego i pieszego d)a osiągnięcia ejów Sialej Księgi o transporcie i Karty Lipskej.

4 Kongres Ruchów Miejsldch Poznah 201 Załącznik Nr 2 do pisma z dnia 25 marca 2012 r. Kongres Ruchów Miejskich uznaje publiczną politykę miejską za jedną z najważniejszych i odrębnych stratecznycb składowych polityki rozwoju kraju, mającą na celu podwyższenie jakości środowiska miejskiego oraz realizującą prawo mieszkańców do miasta, jako prawo obywatelskie. Obok aspektu ekonomicznego powinna uwzględniać i integrować rozmaite sfery rozwoju i życia miasta, w szczególności takie jak: IV obszarze wyzwań cywilizacyjnych Polityka przestrzeniia Proble,, centralny; narastający chaos przestrzenny w miastach, wynikający z regulacji prawnych sprzyjających żywtoowym inwestycjom, często nie uwzględniającym rozwiązań ekologicznych. niszczącym przestrzeń publiczną, tereny zieleni i wartości kulitirowe. co obniża jakość życia mieszkańców i atrakcyjność miasla Proponowane rozwiązania: m.in. gruntowna nowetizacja polskich regulacji prawnych. glównie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzeiwym oraz uchwalenie ustawy o rewitalizacji miast, w celu ich dostosowania do europejskich standardów planistycznych dla miasui zrównoważonego rozwoju (m.in. w zgodzie z zapisami Karly Lipskiej). 2. Rewitatizacja miast. Problem centralny: degradacja dzielnic śródmiejskich, społeczna, materialna i estetyczna, zwłaszcza dużych miast, wynikająca z odpływu kapitałów iiwestycyjnych na peryferie i przedmieścia, a w konsekwencji prowadząca do odpływu mieszkańców. Proponowane rozwiązania; min. opracowanie nowych regulacji ustawowych, gdyż brak możliwości stosowania właściwego prawa w prowadzonych procesach rewitatizacyjnych prowadzi do gentryfikacji, która jest w istocie antyspołeczna. Przykład: zmarnowana szansa wdrożenia dobrego programu rewitatizacji poznańskiej Sródki. 3. Komunikacja i zrównoważony transport publiczny. Problem centralny: dysproporcja nakladów i projektów systemowydt preferujących w miastach indywidualny transport samochodowy kosziem komunikacji publicznej, w tym w obszarach metropolitalnych, co sprzyja i obsługuje procesy suburbanizacji. Proponowane rozwiązania; min. wprowadzenie mechanizmów tymulujących systemowe rozwiazania dia trasispynu zrównoważonego w pokkich miastach. W obszarze rozwiązań systemowych.. 4. Aglomeracje przeciw suburbanizacji. Problem centralny: suburbanizacja. czyli rozlewanie się miast (urban sprawi). Przyczyny są złożone. m.in. dominacja komunikacji samochodowej i drogi monopol deweloperski w mieszkalnictwie, sprzyjający wyprowadzce.pod miasto. 1

5 rady wyspy Proponowane rozwiązania: min. nowoczesne zarządzanie metropoliami, ustawa metropolitalna, polityka aglomeracyjna. prawidłowe zapisy prawne zabezpieczające przestrzeń poza miastami. 5. Dekoncentracja lokalizacji instytucji cenralnych na terenie kraju Problem centralny: niemal wszystkie instytucje krajowe, od administracji i w[adz politycznych, sądowniczych, przez centrale biznesu, mnedlów. instytucje kultury, po wojsko i kościoly znajdują się w stolicy. Prupo;zoiiwie ro;ni;ania: mia uznanie lokalizacji instytucji cen1rlnycli za istotny czynnik miastotwórczy, potrzebna jest świadoma, strategiczna polityka zmieniajaca obecny stan rzeczy, zgodnie z licznymi przykładami europejskimi. Nie chodzi o osiahieni zeji siolicy ale bardziej zrównoważony rozkład instytucji krajowych. W obszarze demokracji miejskiej. 6. Partycypacja obywatelska Problem centralny: demokracja paternalistyczna jako realne status quo w sytuacji. kiedy proces demokratyczny wyczerpuje się w akcie wyborczym. Partycypacja obywatelka służy optymalizacji działania miejskiej władzy publicznej emanacji wspólnoty samorządowej. Proponowane rozwiązania: min. edukacja i wykorzystywanie putencjału spcłecznego w dobrym rządzeniu miastem. upodmiowienie obywateli w relacjach z władza, wdrożenie realnej partycypacji, której istota jest kontro[a i nadzór, artykułowanie potrzeb i prob[emów micszkaców, worzenie komplementarnych programów dla miasta, wywieranie presji i wspieranie władzy W rozwiazywania problemów. Partycypacja to współudział i współdecydowanie. konsujtacje poleczne, budżet partycypacyjny. inicjalywa uchwałodawcza, referendum lokalne i in. 7. Wybory władz samorządowych Problem centralny: zaporowa ordynacja wyborcza do rad miast, uprzywilejowująca komitety partyjne, w przypadku dużych miast blokująca możliwości lokalnych komitetów obywatelskich, nawet popieranych przez mieszkańców (My-Poznaniacy w 2010 r. 9,5% głosów i zero mandatów). Rady miast w sytuacji silnej władzy wykonawczej powinny być jak najbardziej reprezentatywne, anie są. Proponowane rozwiązania: m.in. szerokie konsultacje społeczne na temat reformy ordynacji wyborczej, uwzględniające szeroką gamę praktykowanych rozwiązań w stabilnych demokracjach, m.in. ordynację STy (Pojedynczy Głos Przechodni) 8. Podział władzy lokalnej Problem centralny: rosnące uprawnienia władzy wykonawczej (burmistrz, prezydent) kosztem władzy stanowiącej miasta, malejący nadzór i kontrola społeczna nad nią, w projekcie ustawy prezydenta RP radykalnie. Proponowane rozwiązania: min. zmiany ustawowe i wprowadzenie konkretnych narzędzi, wzmacniających udział mieszkańców w dzialaniach samorządu terytorialnego \ąr obszarze polityki sputecznej. 9. Rozwarstwienie społeczne. wykluczenie, ubóstwo. Prob/etn centralny: rosnace rozwarstwienie %połeczne w większości miast (choć oficjalnie.łabo rozpoznane). sfera ubóstwa. wykluczenia, bezdomności. Marnotrawstwo środków- publicznych. Miasia..rozwijają się kreując. czekoladowe fragmenty miasta zamożności. Propono%i-ane rozwiązania: m.in. wdrożenie zintegrowanej pulityki opieki społecznej sprzyjającej wychodzeniu z wykluczenia O

6 10. Ograniczanie sektora publicznego Problem centralny: sektor usług publicznych traktowany jak balast, przeżytek; tendencja do szerokiej prywatyzacji usług publicznych (edukacji, kultury, komunikacji, mieszkalnictwa, służby zdrowia, rekreacji...), dóbr i zasobów miejskich. Mechaniczna, szeroka komercjatizacja jako jedyny albo dominujący pomysł strategiczny na rozwój miasta. Proponowane rozwiązania: min. wdrożenie programów umiejętnie wykorzystujących potencjały prywatne w celu osiągania pożytków publicznych. Miejska polityka mieszkaniowa i budownictwo. 11. Miejska potityka mieszkaniowa i budownictwo Problem centralny: brak mieszkań dostępnych dta liczniejszych grup mieszkańców, poza najzamożniejszymi, dysponującymi tzw. zdolnością kredytową. Nie jest to problem podaży mieszkań na rynku ale struktury mieszkalnictwa, pochodnej braku polityki mieszkaniowej. Proponowane rozwiązania: m.in. zrównoważenie monopolu kosztownych mieszkań deweloperskich, itmymi rozwiązaniami, m.in. szeroko dostępnymi mieszkaniami komunalnymi, spółdzielczymi, społecznymi, socjalnymi. W obszarze polityki gospodarczej Sytuacja małej i średniej przedsiębiorczości i własności nieruchomości Problem centralny: osłabienie i pauperyzacja małej i średniej przedsiębiorczości handlowej, usługowej, produkcyjnej oraz lokalnej prywatnej własności nieruchomości na skutek presji uprzywilejowanej własności wielkiej, globalnych sieci i korporacji. Proponowane rozwiązania: Qtywna polityka gospodarcza w interesie miast i lokalnej akumulacji kapitału, równoważąca za pomocą odpowiednich instrumentów dominację globalnych sieci, wielkiej własności ijednostroimej przewagi w obszarze inwestycji mieszkaniowych. 3