2. STAN AKTUALNY GOSPODAROWANIA ODPADAMI KOMUNALNYMI

Transkrypt

1 2. STAN AKTUALNY GOSPODAROWANIA ODPADAMI KOMUNALNYMI 2.1. ZBIERANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH Zgodnie z treścią art. 3 ustawy o odpadach, odpady komunalne są to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a takŝe odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Z definicji tej wynika, Ŝe źródłem odpadów komunalnych obok gospodarstw domowych są równieŝ obiekty infrastruktury takie jak handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty turystyczne, targowiska. Dla odpadów wytwarzanych i zbieranych w sektorze odpadów komunalnych wydziela się generalnie następujące strumienie odpadów: odpady komunalne ogółem (zmieszane), odpady surowcowe opakowaniowe i nieopakowaniowe, komunalne osady ściekowe, odpady ulegające biodegradacji ( w tym odpady zielone), odpady niebezpieczne wytworzone w sektorze komunalnym, zuŝyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, odpady budowlano - remontowe, odpady wielkogabarytowe. W Koncepcji selektywnej zbiórki odpadów komunalnych..., wyróŝniono strumienie kilka grup odpadów, które są przedmiotem opracowania: odpady komunalne ogółem (zmieszane), odpady surowcowe (papier, metal, szkło białe i kolorowe, tworzywa sztuczne), odpady zielone (pochodzące z parków, ogrodów, skwerów), odpady niebezpieczne wytworzone w sektorze komunalnym, zuŝyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, odpady budowlano - remontowe, odpady wielkogabarytowe, pojazdy wycofane z eksploatacji. Analizę stanu aktualnego opracowano na podstawie opracowań i dokumentacji: 1. Informacje Departamentu Ochrony Środowiska i Gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiego w Białymstoku, 2. Informacje firm zbierających odpady na obszarze miasta Białegostoku, 3. Informacje Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych w Hryniewiczach 4. Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta Białegostoku na lata (GPGO) [Projekt październik 2010]; 5. Studium wykonalności dla przedsięwzięcia - Zintegrowany system gospodarki odpadami dla aglomeracji białostockiej, rok Sprawozdanie z realizacji Planu gospodarki odpadami dla miasta Białegostoku na lata grudzień 2009 rok, 7. Uchwała Rady Miejskiej Białegostoku nr LVII/678/06 z dnia 29 maja 2006 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Białystok (w części dotyczącej odpadów komunalnych). Na terenie miasta Białegostoku 100% ludności objęta jest zorganizowanym zbieraniem i odbieraniem odpadów. Uprawnione firmy zbierają odpady zmieszane oraz odpady selektywnie zebrane tzw. surowcowe (makulatura, szkło, tworzywa sztuczne) i inne odpady, takie jak m.in. odpady wielkogabarytowe, odpady budowlane, zuŝyty sprzęt elektryczny i elektroniczny czy odpady niebezpieczne. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 9

2 Zbieranie odpadów w sposób zmieszany Zbieranie odpadów zmieszanych na obszarze Białegostoku prowadzone jest w zróŝnicowany sposób w zaleŝności od charakteru zabudowy. Na terenach zabudowy wielorodzinnej (spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe) odpady zmieszane zbierane są do kontenerów i pojemników o róŝnych pojemnościach (tab.2.1.). Kontenery wraz z pojemnikami umieszczone są bezpośrednio na podłoŝu, w zsypach na odpady, w altanach śmietnikowych, stanowiących własność spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, administrujących budynkami mieszkalnymi. Odpady odbierane są conajmniej raz na 2 tygodnie, przewaŝnie jednak odpady odbierane są raz w tygodniu. Na terenach zabudowy jednorodzinnej przewaŝa zbieranie do jednego pojemnika lub worka. Większość posesji jest wyposaŝona w pojemnik lub worek na zmieszane odpady komunalne. Odpady zmieszane odbierane są przez specjalistyczną firmę, zgodnie z umową podpisaną z właścicielem nieruchomości. Odpady zmieszane odbierane są co 2 tygodnie, albo w razie potrzeby, na zgłoszenia telefoniczne. W tabeli poniŝej przedstawiono stan aktualny ilości i wielkości pojemników rozstawionych na obszarze miasta przez poszczególne firmy (stan na rok 2009), z przeznaczeniem do zbierania odpadów zmieszanych oraz selektywnych. Tabela 2.1. Ilość i rodzaj pojemników stosowanych przez firmy do zbierania odpadów komunalnych w sposób zmieszany oraz selektywny Nazwa firmy Rodzaj pojemnika Pojemność pojemnika [m3] Ilość pojemników [szt.] MPO - Białystok Sp. z o.o. Przedsiębiorstwo Usługowo- Asenizacyjne "Astwa" Spółdzielnia Mieszkaniowa "Zachęta" PPUH "Czyścioch" SM-110 MGB-80 MGB-120 MGB-140 MGB-240 MGB-660 MGB-770 MGB-1100 PA-700 PA-1100 POK-11 KP-7 (ZW/KP)EUROPA SM 110 MGB-120 PA-700 PA-1100 KP-7 Pojemnik na świetlówki PA-1,1 1,1 siatkowe 1,5 dzwon 240 MGB-80 PA-1,1 KP 0,11 m3 0,08 m3 0,12 m3 0,14 m3 0,24 m3 0,66 m3 0,77 m3 1,1 m3 0,7 m3 1,1 m3 2,2 m3 7,3 m3 0,11 m3 0,12 m3 0,7 m3 1,1 m3 7 m3 1,1 m3 1,1 m3 1,5 m3 0,24 m3 0,08 m3 1,1 m3 5,7 i 10 m3 Źródło: Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Białegostoku na lata , Białystok Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 10

3 Podawana przez wcześniejsze opracowania ilość zebranych odpadów komunalnych w poszczególnych latach jest zróŝnicowana, co przedstawiają tabele poniŝej. Tabela 2.2. Masa zmieszanych odpadów komunalnych zebranych na terenie miasta Białegostoku Masa zmieszanych odpadów komunalnych Gmina odebranych w latach w Białystok - miasto , , , ,21 źródło: Studium wykonalności dla przedsięwzięcia - Zintegrowany system gospodarki odpadami dla aglomeracji białostockiej, rok 2010 Tabela 2.3. Masa zebranych odpadów ogółem (zmieszanych oraz selektywnie zebranych) z terenu Białegostoku w latach przez poszczególne przedsiębiorstwa posiadające zezwolenia na odbiór odpadów komunalnych (Mg/rok) Przedsiębiorstwo grupa odpadów Udział w 2007 MPO % Grupa Astwa % Grupa Czyścioch % Grupa SM Zachęta % Grupa Zieleń Miejska ,2% Grupa Kółko Rolnicze ,01% Grupa PUH "RED BUD" Sp. z o.o ,1% Grupa MELIOR s.c ,04% Grupa Suma % Grupa Źródło: Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Białegostoku na lata , rok 2009 Dla potrzeb przedmiotowej Koncepcji selektywnej zbiórki odpadów dla miasta Białegostoku, przeprowadzono analizę ilości zebranych odpadów z terenu miasta z uwzględnieniem szeregu informacji, udostępnionych przez Departament Ochrony Środowiska i gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiego w Białymstoku (udostępnione zestawienie odebranych odpadów stałych komunalnych ogółem). Zestawienie ilości odebranych odpadów komunalnych przez firmy działające na terenie miasta Białegostoku przedstawia tabela poniŝej. Ilość łącznie odebranych odpadów w 2007 roku wynosi ,1 Mg, w 2008 roku ,7 Mg, a w 2009 roku ,6 Mg. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 11

4 Tabela 2.4. Ilość odebranych odpadów w sektorze komunalnym ogółem (zmieszane komunalne oraz selektywnie zebrane, w tym opakowaniowe i budowlano-remontowe) przez firmy wywozowe w latach Odebrane odpady komunalne ogółem L.p. Firma PUA ASTWA Sp. z o.o , , ,5 2 PPUH CZYŚCIOCH Sp. z o.o , , ,7 3 PUH MPO Sp. z o.o , , ,6 4 SM ZACHĘTA 5052,4 5283,6 5187,1 5 Mobilna Obsługa Przedsiębiorstw MOP 4109,8 4306,1 6 Zieleń Miejska Sp. z o.o. 167,53 136,68 36,18 7 ZU-T Kółka Rolniczego 12,34 12,34 12,34 8 MELIOR s.c. 46, PUH "RED BUD" Sp. z o.o. 128, ,12 10 EKOPARTNER Sp.j ,1 3544,0 11 POT MAR-POL 0 7,061 29,0 12 PPUH WTÓRPOL* ,96 Ogółem , , ,6 Źródło: * Firma działa na podstawie zezwolenia na zbieranie odpadów a nie na odbiór odpadów komunalnych Masa odebranych odpadów z terenu miasta Białegostoku maleje w kolejnych latach, a w roku 2009 jest najniŝsza. Prawdopodobną przyczyną takiego stanu jest niekompletna sprawozdawczość przedsiębiorców, zajmujących się zbieraniem odpadów komunalnych, przekazana do Urzędu Miejskiego. Na podstawie informacji pozyskanych z Departamentu Ochrony Środowiska i Gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiego oraz zgodnie z danymi Studium wykonalności dla przedsięwzięcia - Zintegrowany system gospodarki odpadami dla aglomeracji białostockiej (w mieście Białymstoku zbieranych jest rocznie ok tys. Mg odpadów komunalnych), załoŝono w przedmiotowym opracowaniu, Ŝe wykazane w roku 2007 dane przedstawiają najbardziej wiarygodne ilości zebranych odpadów. Zatem przyjęto rok 2007 za rok bazowy do dalszych wyliczeń. Selektywne zbieranie odpadów Zasady prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów komunalnych na terenie miasta Białystok zostały określone w Regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Białystok, który zgodnie z ustawą z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 12

5 Zbieranie odpadów w sposób selektywny na obszarze Białegostoku prowadzone jest w zróŝnicowany sposób w zaleŝności od charakteru zabudowy. W zabudowie miejskiej wielorodzinnej w systemie gniazd składających się z trzech róŝnokolorowych pojemników, przewaŝnie o pojemności 1,1 m 3, słuŝących do selektywnego gromadzenia odpadów ze szkła, tworzyw sztucznych oraz makulatury. Pojemniki te ustawione są zazwyczaj na zewnątrz altan śmietnikowych, aby umoŝliwić do nich swobodny dostęp osobom chcącym gromadzić wysegregowane odpady surowcowe. W zabudowie jednorodzinnej stosowane są pojemniki, worki na odpady selektywnie zebrane (surowcowe). Właściciel nieruchomości, zawierając umowę na odbiór zmieszanych odpadów komunalnych z firmą wywozową uzgadnia warunki prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Firma wywozowa zapewnia pojemniki, bądź worki oraz cykliczne (miesięczne) ich opróŝnianie. Szczegółowe warunki odbioru odpadów z selektywnej zbiórki, ustalają właściciele nieruchomości z firmą wywozową, która jest zobowiązana m. in. do selektywnego odbierania, transportu i przekazywania wszystkich selektywnie zbieranych rodzajów odpadów komunalnych, w tym powstających w gospodarstwach domowych odpadów wielkogabarytowych, zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, odpadów budowlanych, odpadów niebezpiecznych i odpadów ulegających biodegradacji oraz ograniczania ilości odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania zgodnie z warunkami określonymi w zezwoleniu na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. W tabeli poniŝej zestawiono odpady komunalne zebrane w latach z terenu miasta Białegostoku z uwzględnieniem frakcji zbieranych selektywnie i odpadów zbieranych w sposób zmieszany. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 13

6 Tabela 2.5. Odpady zebrane w latach z terenu miasta Białegostoku w sposób zmieszany oraz selektywny (łącznie) Kod odpadu Nazwa odpadu PUA ASTWA Sp. z o.o. PPUH CZYŚCIOCH Sp. z o.o. PUH MPO Sp. zo.o. SM ZACHĘTA Mobilna Obsługa Przedsiębiorstw MOP ROK Papier i tektura 17,57 3,6 10,49 11, Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 20,07 26,12 28, OdzieŜ 24,53 35,42 30,41 2,01 11,62 3,65 1,89 7,38 1, Szkło 2,39 36,96 51,66 20,69 7,18 0, ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zaw. Freony ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zaw.niebezp. Składniki Inne zuŝyte urządzenia elektryczne i elektroniczne 0,45 0,2 0,4 0,25 0,25 0, Tworzywa sztuczne 15,01 4,86 9, Odpady ulegające biodegradacji 566,1 300,78 212,92 144,49 66,00 72,13 208,00 180,43 468,36 377,80 311,90 162,96 39, Gleba i ziemia w tym kamienie 24,72 2,44 2,60 35,20 14,84 4, Inne odpady nieulegające biodegradacji 49,14 336,86 571,49 58,86 18,95 56, ,02 580,41 582,55 555,79 468, Niesegregowane odpady komunalne 19671, , , , , , , , ,9 4475,7 4544,3 4501,3 2900,0 2592, Odpady z targowisk 108,8 491,39 2,23 56,68 5,45 7, Odpady z czyszczenia ulic i placów 125,69 139,85 65,39 87,16 22,60 13,01 130,37 217,40 80,91 2,44 30,11 30, Odpady wielkogabarytowe 457,84 662,81 522,34 352,88 145,36 756,26 197,46 375,23 464,74 99,03 95,94 77,40 45,08 57,29 Odpady komunalne nie wymienione w innych ,39 835, ,49 232,08 422, , , , ,87 grupach 9,04 330,35 454, Opakowania z papieru i tektury 124,93 88,09 23,2 58,97 31,58 13,97 22,54 11,83 226,12 18,64 3,96 10,92 6, Opakowania z tworzyw sztucznych 92,58 77,85 3,3 20,37 29,78 14,66 41,61 16,24 51,55 49,46 26,43 28,80 7,07 3, Opakowania z drewna 56,1 120,65 5,68 1, Opakowania wielomateriałowe 62,65 893,65 8,34 17,24 40,35 305, Zmieszane odpady opakowaniowe 49,67 172,14 12,59 7,36 20,22 145,05 57,62 45,48 2, Opakowania ze szkła 122,26 66,68 1,7 49,69 186,61 55,97 18,50 23,50 13,03 Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek ,69 698, ,49 26,05 113,26 160,55 84,39 226,98 603,69 i remontów 4,00 79,13 65,32 103,27 Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 14

7 Gruz ceglany 197,86 776,34 965,24 12,05 188,93 170,58 27,23 87,12 151,45 2,87 25,10 37, odpady innych materiałów ceramicznych 12,26 41,05 5,52 4,84 32,11 69,34 70, Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego 1709, , , ,01 3, , ,49 48,46 22,10 113, usunięte tynki, tapety, okleiny 8,73 16,37 4,6 6,72 0,23 18,91 2, Drewno 4,72 27,86 17,07 1,66 206,55 3, Szkło 6,37 18,45 12,50 18,94 32,17 11,31 19,78 34,03 9,94 16, Tworzywa Sztuczne 0,17 15,04 42,51 6,96 3,63 10,43 81,11 0,70 1, odpadowa papa 31,52 104,11 19,62 27,26 28,24 7,17 27,79 145,87 0,24 2,48 5,58 Gleba i ziemia w tym kamienie inne niŝ ,16 140,83 265,03 7,28 81,83 82,20 5,17 28,07 366,34 wymienione w ,57 21,89 0,89 19, Urobek z pogłębiania 37,06 83,3 245,56 18,99 14,43 5,86 23,31 90,84 4,76 4,81 3,96 Materiały izolacyjne inne niŝ wymienione w ,87 174,63 32,36 50,14 103,62 75,61 131,06 196, i ,74 20, materiały zawierające gips 9,49 56,46 331,2 23,09 47,41 7,43 33,83 204,18 22,10 12, Zmieszane odpady z budowy remontów i demontaŝu inne niŝ wymienione w , , , , , ,24 842, ,66 125, ,54 5,57 2,16 109,12 117,71 Razem 23924, , , , , , , , ,3 5187,1 5283,6 5052,4 4306,1 4109,8 Razem , , ,3 5052,4 Źródło: Departament Ochrony Środowiska i Gospodarki Komunalnej UM Białystok materiał źródłowy 2007 Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 15

8 Tabela 2.6. Odpady zebrane w latach z terenu miasta Białegostoku (c.d.) Kod odpadu Nazwa odpadu Zieleń Miejska Kółko Rolnicze MELIOR s.c. PUH "RED BUD" Sp. z o.o. EKOPARTNER MAR-POL PPUH WTÓRPOL Razem rok 2007 ROK papier i tektura 10, Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 29,002 7,061 28, OdzieŜ 298,96 34, Szkło 23, Drewno inne niŝ wymienione w , Tworzywa sztuczne 0,50 9, Odpady ulegające biodegradacji 108,09 129,23 185,45 25,00 15,89 35,30 22,42 32,03 966, Gleba i ziemia w tym kamienie 8,00 85, Inne odpady nieulegające biodegradacji Niesegregowane odpady komunalne 1,84 0, ,08 32,89 28,04 26,02 30,61 1,50 1, , Odpady z targowisk 500, Odpady z czyszczenia ulic i placów 1,89 0,55 1,37 5,42 4,87 160, Odpady wielkogabarytowe 12, Odpady komunalne nie wymienione w innych grupach 1,06 88,23 78,48 63,58 51, , Opakowania z papieru i tektury 1,40 11,22 7,40 5,93 1,96 4,02 0,82 3,86 609, , Opakowania z tworzyw sztucznych 2,75 39,26 266, Opakowania z drewna 2,41 9,44 100, Opakowania wielomateriałowe 17, Zmieszane odpady opakowaniowe 0,32 20, Opakowania ze szkła 3,85 215, Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i 2,58 20, ,31 Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 16

9 remontów Gruz ceglany 1, , odpady innych materiałów ceramicznych Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego 1,73 4,65 75,48 7,43 0,89 19, , usunięte tynki, tapety, okleiny 1,00 7, Drewno 225, Szkło 101, Tworzywa Sztuczne 0,23 130, odpadowa papa 2,52 176, Gleba i ziemia w tym kamienie inne niŝ wymienione w Urobek z pogłębiania 347, Materiały izolacyjne inne niŝ wymienione w i ,57 1,02 299, materiały zawierające gips 8,16 604, Zmieszane odpady z budowy remontów i demontaŝu inne niŝ wymienione w , , ,95 Razem 36,18 136,68 167,53 5,16 5,93 12, ,5 104, , ,0 3215,1 29,002 7, ,95 Razem ,53 12,34 46,5 128, ,2 Źródło: Departament Ochrony Środowiska i Gospodarki Komunalnej UM Białystok, materiał źródłowy 2007 Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 17

10 Selektywne zbieranie odpadów surowcowych Selektywne zbieranie odpadów komunalnych surowcowych na terenie miasta Białystok prowadzone jest przez uprawnione firmy zgodnie z Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie Miasta Białystok (uchwała Rady Miejskiej Białegostoku nr LVII/678/06 z dnia 29 maja 2006 r.). Firma odbierająca odpady zapewnia pojemnik, kontenery lub worki oraz cykliczne ich opróŝnianie. Na terenie miasta, szczególnie na terenie zabudowy wielorodzinnej rozstawione są tzw. gniazda do selektywnego zbierania, w których ustawione są pojemniki na tworzywa sztuczne, szkło i papier. Do selektywnego zbierania tworzyw sztucznych stosowane są takŝe pojemniki siatkowe o pojemności 2,5 m 3 (80 sztuk), zakupione w roku 2005 przez Miasto Białystok i uŝyczone firmom wywozowym. Odbiór zebranych odpadów opakowaniowych surowcowych odbywa się z częstotliwością określoną w umowie bądź na zgłoszenie telefoniczne. Na terenie osiedli o zabudowie jednorodzinnej odchodzi się od modelu pojemnikowego na rzecz systemu workowego. Firmy wywozowe proponują swoim klientom formę bezpłatnej selektywnej zbiórki odpadów w systemie workowym, bądź opłatę za worek, w którą wliczony jest jego odbiór. Selektywna zbiórka odpadów prowadzona jest przez przedsiębiorstwa: MPO Sp. z o.o., PUA ASTWA Sp. z o.o., PPUH Czyścioch Sp. z o.o., Spółdzielnia Mieszkaniowa Zachęta, MOP Jarosław Tarachoń sk., Ekopartner Leszek Mentel i w-cy, MPK Sp. zo.o. Tabela poniŝej przedstawia ilości pojemników stosowanych przez firmy wywozowe z przeznaczeniem do selektywnego zbierania odpadów. Pojemniki ustawione są na terenach osiedli o zabudowie wielorodzinnej, z właścicielami których poszczególne firmy wywozowe mają podpisane umowy. Tabela 2.7. Ilość pojemników i gniazd stosowanych przez firmy do selektywnego zbierania odpadów Firma Ilość pojemników Ilość gniazd PUA ASTWA Sp. z o.o PPUH CZYŚCIOCH Sp. z o.o PUH MPO Sp. z o.o Mobilna Obsługa Przedsiębiorstw MOP SM ZACHĘTA EKOPARTNER S.j Razem Źródło: dane Departamentu Ochrony Środowiska i Gospodarki Komunalnej, 2009r. Tabela 2.8. Opis aktualnego systemu selektywnej zbiórki odpadów (surowcowych) na terenie miasta Białegostoku Sposób gromadzenia odpadów zebranych selektywnie 834 gniazda 1930 pojemniki Właściciel pojemników / worków Przedsiębiorstwa zawierające umowy na realizację selektywnej zbiórki Częstotliwość odbioru średnio 1 raz w tygodniu Źródło finansowania z budŝetu Miasta UM Białystok 2006 r * PLN Liczba mieszkańcó w objętych systemem 100 % Zagospodarowanie odpadów surowcowych Przedsiębiorstwa odzysku na terenie Białegostoku oraz innych województw Źródło: Studium wykonalności dla przedsięwzięcia - Zintegrowany system gospodarki odpadami dla aglomeracji białostockiej, rok 2010; * Kwota wydatkowana przez miasto na zakup 80 szt. pojemników siatkowych. Pozostałe pojemniki zostały zakupione przez firmy wywozowe Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 18

11 W tabeli poniŝej przedstawiono masę odpadów surowcowych, zebranych selektywnie w poszczególnych latach, przez firmy wywozowe na obszarze miasta Białegostoku. Tabela 2.9. Ilości odpadów surowcowych zebranych w wyniku selektywnej zbiórki w mieście Białystok Rodzaj odpadów Masy zebranych odpadów surowcowych w poszczególnych latach podane w Mg Gmina miasto Białystok szkło 190,86 215,66 480,19 232,72 tworzywa sztuczne 76,63 100,72 194,92 190,95 papier 183,96 266,04 184,60 267,98 źródło: Studium wykonalności dla przedsięwzięcia - Zintegrowany system gospodarki odpadami dla aglomeracji białostockiej, rok 2010 Odpady niebezpieczne wydzielone ze strumienia odpadów komunalnych Na obszarze miasta Białegostoku prowadzona jest (przez Miasto) zbiórka przeterminowanych leków, zuŝytych baterii, zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Zasady prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów tego rodzaju przedstawiono w tabeli poniŝej. Brak jest dokładnych danych całościowych w zakresie ilości zebranych odpadów niebezpiecznych, ze względu na brak prowadzenia dokładnej ewidencji. Urząd Miejski w Białymstoku prowadzi selektywne zbieranie baterii w placówkach oświatowych oraz przeterminowanych leków w wytypowanych aptekach. W 2009 roku zebrano nieco ponad 2,5 Mg przeterminowanych leków, a w 2010 ponad 3,3 Mg tych odpadów. Ilość zebranych zuŝytych baterii w ramach ekokonkursu organizowanego w placówkach oświatowych przedstawia się następująco: w roku szkolnym 2005/2006 2,5 Mg; 2006/2007 5,7Mg, w 2007/2008 6,9 Mg, w 2008/ Mg, w 2009/ Mg. (dane UM Białystok). Tabela Sposób prowadzenia zbierania odpadów niebezpiecznych na terenie miasta Białegostoku Gmina Sposób realizowania zbierania odpadów niebezpiecznych Białystok miasto Zbieranie zuŝytych baterii prowadzone jest w ramach akcji edukacyjnych na terenie białostockich placówek oświatowych (roczne zbieranie na poziomie ok. 7 Mg) oraz w Urzędzie Miejskim. Zbieranie zuŝytych baterii odbywa się równieŝ w punktach handlowych (sklepach, superkarketach) oraz u indywidualnych przedsiębiorców. Zbieranie zuŝytych (przeterminowanych) leków organizowane jest przez Miasto i prowadzone jest na terenie kilkunastu aptek (roczne zbieranie na poziomie ok. 3 Mg). Pozostałe apteki prowadzą taką zbiórkę indywidualnie. źródło: Studium wykonalności dla przedsięwzięcia - Zintegrowany system gospodarki odpadami dla aglomeracji białostockiej, rok 2010 Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 19

12 Tabela Wykaz lokalizacji pojemników na przeterminowane leki rozmieszczonych na terenie Białegostoku zbieranie zorganizowane przez Miasto. L.p. NAZWA APTEKI Dane adresowe Ilość pojemników 1. CEFARM Białystok SA. Ul. Mickiewicza Białystok 2. Apteka przy Pałacowej Ul. Pałacowa 4 lok 2L Białystok 3. CEFARM Białystok SA. Ul. Sienkiewicza 71/ Białystok 4. CEFARM Białystok SA. Ul. Siewna Białystok 5. CEFARM Białystok SA. Ul. Lipowa Białystok 6. PHU VITAL-BIS Sp. z o.o. Ul. Pułaskiego Białystok 7. Apteka na Witosa Joanna śeszczyńska Ul. Witosa 13 1 Teodor śeszczyński Sp. j Białystok 8. Apteka RETARD II Ul. Zwycięstwa 25 A, 1 Kalinowska Marzena i Kurowski Andrzej s.c Białystok 9. Agnieszka Nowacka Ul. Radzymińska Białystok 10. CEFARM Białystok SA. Ul. Berlinga Białystok 11. SUPER-PHARM POLAND Sp. z o.o. Ul. Czesława Miłosza 2 1 Apteka Super-Pharm GALERIA BIAŁA Białystok 12. Paracelsus s.c. B.I. Borowska, A. Borowski ul. Dworska 7 a 1 Apteka Crataegus Białystok 13. Astra s.c. J. Misztal, B.I. Borowska Apteka ul. Kopernika 3a 1 Astra Białystok 14. Apteka przy Młynowej Ul. Młynowa Białystok 1 Źródło: dane Departamentu Ochrony Środowiska i Gospodarki Komunalnej, 2011r. Odpady zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego Na obszarze miasta Białegostoku odpady tego rodzaju zbierane są zgodnie z zasadami przedstawionymi w tabeli poniŝej. Brak jest danych w zakresie ilości zebranych odpadów niebezpiecznych, ze względu na brak prowadzenia dokładnej ewidencji. Tabela Sposób prowadzenia zbiórki odpadów zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego na terenie miasta Białegostoku Sposób zbierania odpadów Gmina zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego ZuŜyty sprzęt przyjmują nieodpłatnie podmioty gospodarcze na podstawie Białystok porozumień podpisanych z Miastem (w chwili obecnej MPO, docelowo miasto równieŝ ASTWA i CZYŚCIOCH). Ponadto zbiórka sprzętu odbywa się corocznie w ramach akcji edukacyjnych. źródło: Studium wykonalności dla przedsięwzięcia - Zintegrowany system gospodarki odpadami dla aglomeracji białostockiej, rok 2010 Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 20

13 Urząd Miejski w Białymstoku posiada podpisane porozumienia z trzema firmami wywozowymi: MPO sp. z o.o., PPUH Czyścioch Sp. z o.o., PUA ASTWA Sp. z o.o., na prowadzenie punktów zbierania zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w Białymstoku, odpowiednio przy ul. 27-Lipca 62, Kleeberga 20, Kombatantów 4. Dotychczas zebrano łącznie ponad 77 Mg. Odpady wielkogabarytowe Odpady wielkogabarytowe z terenu Białegostoku są odbierane przez firmy wywozowe świadczące usługi odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości: MPO Sp. z o.o., PPUH Czyścioch Sp. z o.o., PUA ASTWA Sp. z o.o., SM Zachęta, EKOPARTNER Leszek Mentel i Wspólnicy, MOP Jarosław Tarachoń sk., PUH RED BUD Sp. z o.o. Na terenie osiedli mieszkaniowych o zabudowie wielorodzinnej w porozumieniu z administracją tych osiedli (na podstawie umowy) rozstawiane są w zaleŝności od potrzeb, pojemniki (typu ZW-7, ZZW-18, kontenery KP 3, 5, 7, 10, 15) na odpady wielkogabarytowe oraz w przypadku SM Zachęta odpady gromadzone są w altanach śmietnikowych. Natomiast mieszkańcy osiedli jednorodzinnych zgłaszają telefonicznie w firmach świadczących usługi wywozowe lub odwoŝą indywidualnie do ZUOK lub innego punktu. Istnieje teŝ moŝliwość wymiany zuŝytego sprzętu w sklepie kupując nowy moŝna oddać stary. Tabela Masa odpadów wielkogabarytowych zebranych w poszczególnych latach na terenie miasta Białegostoku Masy odpadów zebranych w Sposób Gmina poszczególnych latach w Mg zagospodarowania Białystok 1 325, , , ,85 ZUOK w Hryniewiczach miasto źródło: Studium wykonalności dla przedsięwzięcia - Zintegrowany system gospodarki odpadami dla aglomeracji białostockiej, rok 2010 Odpady budowlano - remontowe Odpady budowlane zbierane są we własnym zakresie przez ich wytwórców. Przedsiębiorstwo wytwarzające odpady, na podstawie umowy wypoŝycza pojemnik lub kontener na określony czas (czas trwania budowy, remontu lub porządkowania po zakończeniu prac budowlanych, remontowych itp.) oraz świadczy usługę jego odebrania i zagospodarowania odpadów. W tabeli przedstawiono masę odpadów budowlanych zebranych w poszczególnych latach na terenie miasta Białegostoku. Opady budowlane powstające w sektorze komunalnym przy remontach i modernizacji mieszkań, takie jak: gruz, elementy ceramiczne, instalacje metalowe, odpady drewna, szkła, tworzyw sztucznych, złom, nie mogą trafiać do ogólnych pojemników osiedlowych. Odbierane są one przez wiele komercyjnych podmiotów. Odpady te (np. gruz) stosowane są najczęściej jako materiał budowlany i nasypowy. Odpady budowlane są odbierane z terenu Białegostoku przez firmy wywozowe świadczące usługi odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.: MPO sp. z o.o., PPUH Czyścioch Sp. z o.o., PUA ASTWA Sp. z o.o., SM Zachęta, EKOPARTNER, MOP sk. Jarosław Tarachoń, PUH RED BUD Sp. z o.o. Kontenery podstawiane są klientom prywatnym bądź instytucjonalnym, po uprzednim zgłoszeniu telefonicznym oraz na podstawie umów współpracy z firmami Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 21

14 budowlanymi. Wykorzystywane typy pojemników w celu gromadzenia odpadów remontowych: PA-1100, NP.-3, NP.-5, ZW-7, ZZW-15, ZZW-18; typy kontenerów: KP 3, 5, 7, 10, 15, a w przypadku SM Zachęta na czas prowadzenia prac remontowych podstawiane są specjalistyczne pojazdy: STAR 442, JELCZ 317W, w których gromadzone są odpady budowlane. Tabela Masa odpadów budowlanych zebranych w poszczególnych latach na terenie miasta Białegostoku Gmina Masy odpadów zebranych w poszczególnych Sposób latach w Mg zagospodarowania Białystok ZUOK miasto , , , ,69 w Hryniewiczach źródło: Studium wykonalności dla przedsięwzięcia - Zintegrowany system gospodarki odpadami dla aglomeracji białostockiej, rok WYTWARZANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH Ilość wytworzonych odpadów, z uwagi na brak odpowiednich danych, została oszacowana na podstawie skorygowanych i dostosowanych wskaźników wytwarzania odpadów. Obliczając masę wytwarzanych odpadów w Mieście, wykorzystano wskazówki przyjęte w planach wyŝszego szczebla oraz doświadczenia własne IGSMiE PAN, a takŝe dane udostępnione przez firmy wywozowe oraz dane Urzędu Miejskiego w Białymstoku. Wytwarzanie odpadów komunalnych z podziałem na frakcje na terenie miasta Białystok opracowano na podstawie: udostępnionych badań morfologicznych odpadów komunalnych z gospodarstw domowych i obiektów infrastruktury w Białymstoku, zestawienia odebranych odpadów stałych w latach , analizy udostępnionych dokumentów, w szczególności Studium Wykonalności dla przedsięwzięcia p.n. Zintegrowany system gospodarki odpadami dla aglomeracji białostockiej oraz Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta Białystok, 2009, liczby ludności miasta Białegostoku. Badania morfologiczne zmieszanych odpadów komunalnych pochodzących z gospodarstw domowych oraz obiektów infrastruktury (szkoła, market, targowisko) w mieście Białymstoku opracowano w 2007 roku w ramach przedsięwzięcia p.n. Zintegrowany system gospodarki odpadami dla aglomeracji białostockiej [Badania morfologiczne odpadów komunalnych, Miejskie Laboratorium Chemiczne, Białystok 2007r]. Przeprowadzone badania dotyczyły zmieszanych odpadów komunalnych wytworzonych w zabudowie: wielorodzinnej wysokiej, wielorodzinnej niskiej, jednorodzinnej. Analizowane morfologicznie odpady wydzielono, zgodnie z katalogiem odpadów, na następujące frakcje (rodzaje): 1. odpady kuchenne ulegające biodegradacji, 2. odpady zielone, 3. papier i tektura nieopakowaniowe, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 22

15 4. opakowania z papieru i tektury, 5. opakowania wielomateriałowe, 6. tworzywa sztuczne nieopakowaniowe, 7. opakowania z tworzyw sztucznych, 8. tekstylia, 9. szkło nieopakowaniowe, 10. opakowania ze szkła, 11. opakowania z metali 12. opakowania z aluminium, 13. metale, 14. odpady mineralne >10 mm (ceramika uŝytkowa, kamienie), 15. drewno i materiały drewnopochodne, 16. opakowania z drewna, 17. frakcja 0 10 mm drobne odpady mineralne, drobna frakcja popiołowa, odpady organiczne itp. 18. odpady budowlane, 19. inne niewymienione wyŝej odpady komunalne, w tym równieŝ odpady niebezpieczne. Zestawienie odebranych odpadów stałych w latach obejmuje rodzaje zbieranych odpadów, w tym odpadów zmieszanych i selektywnie zbieranych, przez poszczególne firmy wywozowe. Wśród 12 firm wyszczególnionych w zestawieniu, wyodrębnia się 5 firm, które zbierają odpady zmieszane i segregowane. Pozostałe firmy nie odgrywają większej roli w zorganizowanym systemie zbierania odpadów na terenie miasta Białegostoku. W tabeli poniŝej zamieszczono wartości wskaźników wytwarzania i zbierania odpadów, wynikające z analizowanych dokumentów wcześniejszych oraz wskaźniki wytwarzania obliczone dla potrzeb sporządzenia przedmiotowej Koncepcji... (dla potrzeb opracowania przyjęto wskaźnik wytwarzania odzwierciedlający ilość zebranych odpadów w roku 2007 przyjęty rok bazowy [IGSMiE PAN, 2011]. Tabela 2.15.Wartości wskaźników wytwarzania i zbierania odpadów komunalnych na terenie Miasta Białegostoku Wartość L.p. Wskaźniki wytwarzania i zbierania (z podaniem źródła informacji) wskaźnika [Mg/M/rok] 1 Wskaźnik wytwarzania komunalnych ogółem wg WPGO 0,383 2 Wskaźnik wytwarzania odpadów zmieszanych wg Analizy morfologicznej.. 0,242 3 Wskaźnik wytwarzania ogółem wg PGO dla Miasta Białegostoku 0,336 4 Obliczony wskaźnik zebranych odpadów zmieszanych wg IGSMiE PAN 0,276 5 Obliczony wskaźnik zebranych odpadów łącznie wg IGSMiE PAN 0,363 6 Obliczony wskaźnik wytwarzania ogółem wg IGSMiE PAN 0,363 Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 23

16 Tabela Obliczone wskaźniki wytwarzania poszczególnych rodzajów odpadów [Mg/M/rok] Odpady Zabudowa wielorodzinna [Mg/M/rok] Zabudowa jednorodzinna [Mg/M/rok] odpady kuchenne ulegające biodegradacji 0,086 0,088 odpady zielone 0,016 0,011 papier i tektura nieopakowaniowe 0,027 0,037 opakowania z papieru i tektury 0,014 0,013 opakowania wielomateriałowe 0,005 0,006 tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 0,009 0,006 opakowania z tworzyw sztucznych 0,037 0,040 tekstylia 0,014 0,016 szkło nieopakowaniowe 0,0008 0,001 opakowania ze szkła 0,0239 0,025 opakowania z metali (z blachy stalowej) 0,004 0,004 opakowania z metali (z aluminium) 0,001 0,002 metale 0,005 0,002 Odpady wielkogabarytowe 0,006 0,007 odpady mineralne powyŝej 10 mm 1) 0,004 0,006 drewno i materiały drewnopochodne 0,001 0,001 frakcja 0 10 mm 2) 0,019 0,016 odpady budowlane 0,047 0,054 inne odpady 0,042 0,042 Suma 0,360 0,374 Tabela Uśrednione wartości wytwarzania odpadów poszczególnych frakcji na obszarze Miasta Białegostoku Wskaźnik Odpady wytwarzania [Mg/M/rok] odpady zielone 0,015 papier 0,021 tworzywa 0,023 szkło 0,012 metale 0,003 odpady wielkogabarytowe 0,006 odpady budowlano-remontowe 0,048 W tabeli poniŝej podano masę odpadów komunalnych wytwarzanych, obliczonych na podstawie zamieszczonych powyŝej wskaźników wytwarzania. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 24

17 Tabela Oszacowane ilości wytworzonych odpadów według podanych wskaźników Odpady wytworzone Rodzaj dokumentu Odpady wytworzone ogółem wg wskaźnika WPGO ,3 Odpady wytworzone ogółem wg wskaźnika PGO ,6 Odpady wytworzone wg Analizy morfologicznej.. (dotyczy ilości zebranych odpadów zmieszanych) ,2 Odpady wytworzone łącznie wg obliczonego wskaźnika IGSMiE PAN Tabela Odpady wytworzone na terenie Miasta Białegostoku (na podstawie wartości bazowych rok 2007) z podziałem na zabudowę jedno- i wielorodzinną Wielorodzinne*** Jednorodzinne wg morfologii selektywnie zebrane razem wg morfologii selektywnie zebrane razem OGÓŁEM odpady kuchenne ulegające biodegradacji 20408,8 23, ,8 4996,7 5,8 5002, ,3 odpady zielone 2550,3 1174,1 3724,4 308,2 293,5 601,8 4326,1 papier i tektura nieopakowaniowe 6275,1 8,4 6283,5 2087,9 2,1 2090,0 8373,5 opakowania z papieru i tektury 3082,4 212,8 3295,2 689,3 53,2 742,5 4037,8 opakowania wielomateriałowe 1135,6 13,8 1149,4 332,6 3,4 336,0 1485,4 tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 2128,5 111,8 2240,3 308,1 28,0 336,1 2576,4 opakowania z tworzyw sztucznych 8630,7 80,6 8711,3 2242,0 20,1 2262, ,5 tekstylia 3309,5 27,4 3337,0 882,5 6,9 889,4 4226,4 szkło nieopakowaniowe 88,3 99,5 187,8 30,8 24,9 55,7 243,5 opakowania ze szkła 5496,4 172,5 5668,9 1366,6 43,1 1409,8 7078,7 opakowania z metali (z blachy stalowej) 856,6 0,0 856,6 254,7 0,0 254,7 1111,3 opakowania z metali (z aluminium) 214,1 0,0 214,1 97,3 0,0 97,3 311,5 metale 1129,1 0,0 1129,1 87,6 0,0 87,6 1216,7 Odpady wielkogabarytowe 1520,2 1520, ,1 380,1 1900,3 odpady mineralne powyŝej 10 mm 1) 110,3 916,6 1027,0 108,7 229,2 337,9 1364,8 drewno i materiały drewnopochodne 15,6 189,8 205,4 7,3 47,5 54,8 260,2 frakcja 0 10 mm 2) 4282,9 128,5 4411,5 879,3 32,1 911,4 5322,9 odpady budowlane 1236,2 9841, ,6 645,3 2460,4 3105, ,2 inne odpady 3) 3958,5 5984,1 9942,5 882,5 1496,0 2378, ,1 Suma 64909, , , ,7 5126, , ,7 *** obejmuje budownictwo wielorodzinne (spółdzielnie, wspólnoty mieszkaniowe) oraz sektor usługowo - handlowy, domy studenckie, placówki oświatowe i uŝyteczności publicznej Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 25

18 Odpady wytworzone określono z podziałem dla zabudowy wielorodzinnej i jednorodzinnej wykorzystując wskazane w Analizie morfologicznej... udziały procentowe wyszczególnionych rodzajów odpadów w masie zmieszanych odpadów oraz dane obrazujące ilości selektywnie zebranych odpadów z terenu miasta. Schemat analizy całości wytwarzania odpadów komunalnych na obszarze Miasta Białegostoku przedstawiono poniŝej. Odpady selektywnie zbierane Mg Odpady wytworzone ogółem Mg Zebrane odpady zmieszane Mg (wg Analizy morfologicznej) Tabela Zestawienie odpadów surowcowych wytworzonych i zebranych na terenie Miasta Białegostoku w roku 2007 Odpady surowcowe wytworzone Odpady surowcowe Surowce wtórne Wielorodzinne* Jednorodzinne Razem zebrane papier 9578,7 2832, ,3 276,5 tworzywa sztuczne 10951,6 2598, ,9 240,5 szkło 5856,7 1465,5 7322,2 340 metale 2199,8 439,6 2639,5 0 Razem 28586,8 7335, ,9 857 Tabela Zestawienie odpadów niebezpiecznych ogółem wytworzonych i zebranych w sektorze komunalnym na terenie Miasta Białegostoku w roku 2007 Odpady Odpady niebezpieczne ogółem wytworzone Odpady zebrane Wielorodzinne* Jednorodzinne Razem niebezpieczne zawarte w odpadach komunalnych 854,1 213,3 1067,5 b.d. Tabela Zestawienie odpadów zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego wytworzonych i zebranych w sektorze komunalnym na terenie Miasta Białegostoku w roku 2007 Odpady Odpady zuŝytego sprzętu ogółem wytworzone Odpady zebrane Wielorodzinne* Jednorodzinne Razem ZuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny b.d. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 26

19 Tabela Zestawienie odpadów wielkogabarytowych wytworzonych i zebranych w sektorze komunalnym na terenie Miasta Białegostoku w roku 2007 Odpady Odpady wielkogabarytowe ogółem wytworzone Odpady zebrane Wielorodzinne* Jednorodzinne Razem Odpady wielkogabarytowe 1520,2 380,1 1900,3 b.d Tabela Zestawienie odpadów budowlano-remontowych w sektorze komunalnym na terenie Miasta Białegostoku w roku 2007 Odpady Odpady budowlano remontowe ogółem wytworzone Odpady zebrane Wielorodzinne* Jednorodzinne Razem Budowlano-remontowe 11077,6 3105, , ,8 Pojazdy wycofane z eksploatacji Na podstawie informacji zawartych w PGO dla Miasta Białegostoku w zakresie pojazdów wycofanych z eksploatacji, na terenie miasta przetworzono w 2007 roku w stacjach demontaŝu pojazdów wycofanych z eksploatacji, 1 188,538 Mg surowców. Na podstawie ilości zarejestrowanych w Mieście Białymstoku pojazdów oraz średniego czasu eksploatacji samochodu oszacowano wartość teoretyczną wytwarzania odpadów tej kategorii. PoniŜej podano oszacowane masy głównych składników pojazdów, które moŝliwe są do wytworzenia corocznie na terenie miasta Białegostoku. Tabela Średnia masa głównych składników znajdujących się w pojazdach trafiających do jednostek zajmujących się demontaŝem samochodów z terenu Miasta Białegostoku Składnik samochodu Rok 2007 złom 1965,00 akumulator 36,52 opony 71,89 oleje 9,21 płyny chłodnicze i spryskiwacze 9,92 płyny hamulcowe 9,44 szkło 53,86 tworzywa sztuczne 16,51 pianka PU 15,23 guma bez zanieczyszczeń 9,23 guma zanieczyszczona 9,23 pozostała frakcja 384,41 razem 2590,46 Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 27