PROGRAM POMYSŁY Pierwszy konkurs dla początkujących naukowców (ERC-2007-StG) Analiza udziału polskich naukowców

Transkrypt

1 PROGRAM POMYSŁY Pierwszy konkurs dla początkujących naukowców (ERC-27-StG) Analiza udziału polskich naukowców 1. INFORMACJE OGÓLNE Konkurs ogłoszony był 22 grudnia 26 r. Jego celem było wsparcie rozwoju niezaleŝnej kariery młodych, utalentowanych naukowców, pragnących stworzyć swój pierwszy zespół lub program badawczy, innymi słowy - wsparcie osiągnięcia (lub utrwalenia) pełnej samodzielności naukowej. Konkurs otwarty był dla naukowców ze stopniem doktora, którzy otrzymali dyplom w okresie 2-9 lat przed terminem złoŝenia wniosku. Warunki konkursu nie przewidywały Ŝadnych ograniczeń odnoszących się do wieku czy dziedziny naukowej. Wnioski składać mogli naukowcy z wszystkich krajów świata lecz warunkiem koniecznym było prowadzenie zaplanowanych badań w instytucji znajdującej się w kraju członkowskim lub stowarzyszonym z UE. BudŜet konkursu ustalony został pierwotnie na mln. Po korekcie dokonanej na początku 28 r. budŝet został zwiększony do ok. 335 M, dzięki przekazaniu stosownych kwot przez kraje trzecie biorące udział w 7 Programie Ramowym. Procedura nadsyłania wniosków i ich oceny była dwuetapowa: pierwszy termin dla skróconej wersji projektu - 25 kwietnia 27 r., drugi, dla pełnego opisu (po uzyskaniu oceny 8 punktów 1 ) - 17 września 27 r. Kryteria oceny odnosiły się do następujących elementów projektu: dorobek i zdolności naukowca oraz potencjalne moŝliwości zostania niezaleŝnym liderem naukowym (-5 punktów) jakość projektu badawczego - przełomowość badań, potencjalne korzyści, metodologia (-5 punktów) instytucja goszcząca (tylko w drugim etapie oceny: /1 punkt) W sumie więc, maksymalna liczba punktów w pierwszym etapie oceny wynosiła 1 punktów, w drugim - 11 punktów 1. 1 W tekście niniejszym uŝywany jest zamiennie dwojaki zapis punktacji: z maksimum 1 punktów lub 1 punktów - podobnie jak w dokumentach Komisji Europejskiej.

2 Na konkurs nadesłano 9167 wniosków z 88 krajów. Rozkład wniosków według kraju pochodzenia naukowców pokazuje poniŝszy wykres (Fig. 1) Liczba wniosków z poszczególnych krajów ocenionych w pierwszym etapie(źródło Komisja Europejska) Male Female Male Female IT DE FR UK ES NL EL SE BE PL FI IL HU RO PT TR AT DK IE RU CH CZ US BG NO SK CN TN SI BY IN KR CY LV RS NZ CA DZ UA IR AU SG HR CU LT LU JP VE AR ZA BR EE IS MX BD PE TW AM BA CL CO EG LB MA PK TF UY UZ AD CG HK KE LK ME MK MT MU MW MY NG PH PS SM TG TH TZ VN ZW Fig. 1 Z przyczyn formalnych odrzucone zostały 373 wnioski, tak więc do oceny merytorycznej skierowano 8794 wnioski. Do drugiego etapu zakwalifikowano 559 wniosków. Udział poszczególnych krajów był następujący (Fig. 2) Liczba wniosków z poszczególnych krajów ocenionych w drugim etapie (źródło Komisja Europejska) M ale F em ale DE IT FR NL UK ES BE IL SE HU EL CH FI US A T PT DK IE CY A U CN JP CA PL A R CZ IN NO RO RU TR A D BY IS RS SI SK UA Fig. 2 Pełną wersję projektów przesłało 554 wnioskodawców. Po zakończeniu drugiego etapu oceny 43 wniosków znalazło się powyŝej progu jakościowego - 8 punktów (w skali 1-punktowej). Z tej liczby sfinansowanych zostanie około 3 (w chwili pisania raportu - początek maja 28 r. - dokładna liczba jeszcze nie jest znana). 2

3 2. ANALIZA REZULTATÓW OCENY POLSKICH WNIOSKÓW Polscy naukowcy nadesłali 21 wniosków, z których 14 odrzucono z przyczyn formalnych (nieokreślona instytucja goszcząca, brak listu wspierającego z instytucji, dyplom doktorski przyznany w okresie innym niŝ wymagany). Spośród ocenionych 196 projektów tylko 3 zaplanowane były do realizacji poza Polską (2 we Włoszech, 1 w Niemczech) i te właśnie trzy projekty zakwalifikowały się do drugiego etapu oceny, a pomyślnie przeszedłszy proces oceny, zostały skierowane do finansowania. Są to następujące projekty: Nr Nazwisko i imię Tytuł Instytucja Kraj 2168 Anna Marciniak- DE Czochra 2798 Stefan Dziembowski 2113 GraŜyna Ewa Ptak Multiscale mathematical modelling of dynamics of structure formation in cell systems Cryptography on Non- Trusted Machines Expression and Methylation Status of Genes Regulating Placental Angiogenesis in Normal, Cloned, IVF and Monoparental Sheep Foetuses Ruprecht-Karls- Universität Heidelberg Universita' degli Studi di Roma La Sapienza University of Teramo IT IT Pozostałe 193 wnioski uzyskały ocenę niŝszą niŝ 8 punktów. PoniŜszy wykres (Fig. 3) pokazuje procentowy rozkład poszczególnych ocen (w skali od 1 do ) dla Polski i kilku wybranych krajów. 3% Suma Polska Niemcy Węgry Czechy Austria 25% 2% 15% 1% 5% Procentowy udział w przedziale co 2,5 pkt. % Oceny punktowe złoŝonego wniosku (skumulowane w interwale 2,5 pkt.) Fig. 3 3

4 Wykres wyraźnie wskazuje relatywnie słabszą ocenę polskich wniosków w stosunku do ocen wniosków z innych krajów, a takŝe względem sumarycznej wartości dla wszystkich ocenionych projektów. Ocena projektów dokonywana była przez międzynarodowy zespół ewaluatorów powołanych przez Europejską Radę Badań. Zespół podzielony był na trzy grupy tematyczne oraz 2 paneli tematycznych: Grupa nauk biologicznych - Life Sciences. 7 paneli: LS1 Molecular, cellular and developmental biology LS2 Genetics, genomics, bioinformatics and systems biology LS3 Organismic physiology, including infection and immunity LS4 Neurosciences LS5 Evolutionary, population and environmental biology LS6 Applied medical and health sciences LS7 Applied biology and bioengineering, including agricultural sciences and biotechnology Grupa nauk fizycznych i inŝynierskich - Physical Sciences and Engineering. 8 paneli: PE1 Mathematical foundations PE2 Fundamental constituents of matter PE3 Structures and reactions PE4 Material sciences and methods PE5 Information and communication PE6 Engineering sciences PE7 Universe sciences PE8 Earth system science Grupa nauk społecznych i humanistyka - Social Sciences and Humanities. 5 paneli: SH1 Individuals and organisations SH2 Institutions, behaviour, values and beliefs SH3 The human mind and its complexity SH4 Cultures and cultural diversity SH5 The study of the past and of cultural artefacts 4

5 Interesujące jest porównanie rozkładu liczbowego polskich projektów (Fig. 4) oraz ocen jakie uzyskały w poszczególnych panelach tematycznych (Fig. 5). 25 Liczba projektów ocenionych przez panele tematyczne 2 LS łącznie = 63 PE łącznie = 12 SH łącznie = LS1 LS2 LS3 LS4 LS5 LS6 LS7 PE1 PE2 PE3 PE4 PE5 PE6 PE7 PE8 SH1 SH2 SH3 SH4 SH5 Fig. 4 O ile nie zaskakuje sam rozkład liczbowy, tj. większa aktywność naukowców z grupy nauk fizycznych i inŝynierskich (choć zastanawiający jest tylko jeden projekt astronomiczny ) i znacznie mniejszy udział reprezentantów nauk społecznych i humanistyki, o tyle pewne zdziwienie moŝe budzić rozkład średnich ocen w grupach tematycznych (Fig. 5) Średnie łącznych ocen w grupach paneli PI projekt łączna LS średnia PE średnia SH średnia Fig. 5 Stanowi on powielenie rozkładu liczbowego: najwyŝszą średnią (6,35 - w skali 1-punktowej) uzyskały projekty z najliczniejszej grupy nauk fizycznych i inŝynierskich, najniŝszą (5,12) - z najmniej licznej grupy nauk społecznych i humanistyki. Tylko nieco wyŝszą średnią (5,47) wykazują projekty z grupy nauk biologicznych. 5

6 Przy porównywaniu średnich ocen w poszczególnych panelach tematycznych (Fig. 6) rzuca się w oczy bardzo wysoka wartość (7,9) w panelu PE7 Universe sciences, wynika to jednak z faktu, Ŝe średnia równa jest ocenie indywidualnej jedynego projektu w tym panelu. Średnie powyŝej 6 punktów osiągnęły projekty we wszystkich - z wyjątkiem jednego - panelach grupy nauk fizycznych i inŝynierskich; wyjątkiem jest PE8 Earth system science. W grupie nauk biologicznych najwyŝsza średnia (6,3) widoczna jest w panelu LS2 Genetics, genomics, bioinformatics and systems biology, najniŝsza (4,65) - w panelu LS3 Organismic physiology, including infection and immunity. Z kolei w grupie nauk społecznych i humanistyki zaznaczyła się duŝa rozpiętość ocen: 6,35 w SH2 Institutions, behaviour, values and beliefs oraz 3,58 w SH1 Individuals and organisations. 9 Średnie ocen w panelach PI projekt łączna LS1 LS2 LS3 LS4 LS5 LS6 LS7 PE1 PE2 PE3 PE4 PE5 PE6 PE7 PE8 SH1 SH2 SH3 SH4 SH5 Fig. 6 Na kaŝdą ocenę wniosku złoŝyły się dwie oceny cząstkowe: Ŝyciorysu i dorobku naukowca (Principal Investigator - PI na wykresie powyŝej) oraz oryginalności projektu badawczego ( projekt na wykresie powyŝej). W wartościach średnich w poszczególnych panelach nie obserwuje się duŝej róŝnicy między ocenami cząstkowymi PI i projektu. ZrównowaŜona ocena obu aspektów wniosku jest cechą powszechną: znaczne róŝnice ocen cząstkowych, o wartości 1 punktu, występują jedynie w 7 przypadkach: w 6 na korzyść PI, i w jednym - na korzyść projektu. NajwyŜszą ocenę Ŝyciorysu i dorobku - 4,5 punktu (na 5 moŝliwych) - ma 2 uczonych: z Uniwersytetu im. M. Kopernika i Uniwersytetu Warszawskiego. Z kolei najwięcej punktów za projekt ( 4 punktów) otrzymało 3 uczonych z Politechniki Warszawskiej, Politechniki Łódzkiej i Instytutu Biologii Doświadczalnej PAN. 6

7 Interesujące jest takŝe porównanie rozkładu najlepszych wniosków w panelach tematycznych. Jeśli przyjąć, arbitralnie, granicę 7 punktów (na 1), to powyŝej tej granicy oceniono 39 wniosków (najwyŝsza punktacja to 79,25). Ich rozkład w poszczególnych panelach pokazuje poniŝszy wykres (Fig. 7). 25 Liczba najlepszych wniosków w panelach 2 15 wniosków >7 pktów 1 5 LS1 LS2 LS3 LS4 LS5 LS6 LS7 PE1 PE2 PE3 PE4 PE5 PE6 PE7 PE8 SH1 SH2 SH3 SH4 SH5 Fig. 7 Jak widać, najlepsze wnioski koncentrują się głównie w grupie nauk fizycznych i inŝynierskich - we wszystkich 8 panelach, wśród których wyróŝnia się panel PE4 Material sciences and methods z 9 wnioskami powyŝej 7 punktów. Zastanawia niespodziewanie niska liczba wysoko ocenionych wniosków w grupie nauk biologicznych oraz jeden tylko przypadek (7 punktów) w grupie nauk społecznych i humanistyki. Nieodzowne jest takŝe porównanie udziału w konkursie poszczególnych polskich instytucji goszczących. Pełny obraz pokazuje Załącznik 1. Niestety brak danych wskazujących ilu naukowców wybrało inną niŝ macierzysta instytucję w Polsce, ani czy były wśród nich osoby spoza naszego kraju. Największym powodzeniem cieszyły się: Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Warszawski (po 21 wniosków), Akademia Górniczo-Hutnicza (14) oraz instytuty Polskiej Akademii Nauk (34). 3. PORÓWNANIE Z INNYMI KRAJAMI Ciekawa byłaby moŝliwość systematycznego porównania wyników odnoszących się do naukowców polskich z wynikami innych krajów. Niestety, KPK nie dysponuje dokumentami umoŝliwiającymi takie porównania. Chcąc jednak dokonać choć częściowej analizy niektórych aspektów oceny, KPK wykonał Ŝmudną pracę zbierania danych w odniesieniu do kilku krajów. Chodziło m.in. o porównanie łącznych ocen oraz liczby wniosków najwyŝej ocenionych, a takŝe porównanie osobno cząstkowych ocen Ŝyciorysu i dorobku oraz pomysłu badawczego naukowców z Polski, Węgier, Austrii, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii (a właściwie aplikujących do instytutów w tych krajach). W doborze krajów kierowano się częstymi odniesieniami Polski do Węgier i 7

8 Hiszpanii, wybór Wielkiej Brytanii uzasadniała chęć porównania z czołówką europejską, w przypadku Austrii - z średniej wielkości krajem dawnej 15tki UE. PoniŜszy wykres (Fig. 8) ilustruje następujące dane odnoszące się do tych 5 krajów: - liczbę wniosków łącznie, z udziałem instytucji goszczących z danego kraju - szerszą kategorię wniosków dobrze ocenionych (7-8 punktów) - węŝszą kategorię wniosków ocenionych tuŝ poniŝej progu kwalifikującego do drugiego etapu oceny (79-8 punktów) - liczbę wniosków dopuszczonych do drugiego etapu ( 8 punktów) - wartości procentowe odnoszące się do powyŝszych trzech kategorii. Liczba najlepszych wniosków z wybranych krajów (wg instytucji goszczących) 5 6, 4 5, 4, 3 3, 2 2, 1 1, PL HU AT ES UK Projektów ogółem z oceną z oceną z oceną > % 7-8 2,2 3,5 42,6 47,9 5,9 % ,6 7,3 6,8 7,2 8,8 % >8, 7,9 4,1 7,4 9,2 Fig. 8, Porównanie wyników naszego kraju z rezultatami zarówno Węgier jak i Hiszpanii, wypada bardzo dla nas niekorzystnie. Poza znanym juŝ od dawna faktem niezakwalifikowania się do drugiego etapu oceny Ŝadnego wniosku z polską instytucją goszczącą, widać wyraźnie znacznie mniejszy - procentowo - udział najlepszych wniosków. W przypadku Hiszpanii do drugiego etapu przeszło 7,4% wniosków, niemal 5% znalazło się w przedziale 7-8 punktów (a 7,2% tuŝ pod kreską z oceną 79-8 punktów). Są to wyniki porównywalne z Wielka Brytanią. Tylko 2,2% polskich wniosków uzyskało ocenę 7-8 punktów, a jedynie 2,6% znalazło się w czołówce 79 punktów. Wyniki naukowców węgierskich są znacząco lepsze: odpowiednio 3,5% oraz 7,3%, do czego dodać naleŝy sukces, jakim było 14 (7,9%) wniosków węgierskich w drugim etapie (wartości większe niŝ w przypadku Austrii). Kolejne dwa wykresy (Figs 9, 1) ilustrują średnią ocen cząstkowych za Ŝyciorys i dorobek PI oraz liczbę najlepszych ocen ( 4 punktów) naukowców aplikujących do instytucji goszczących w tych samych 5 krajach. 8

9 Średnia ocena PI 33 33,4 35,5 35,4 PL HU AT ES UK ,2 1 Oceny PI (wg instytucji goszczących z wybranych krajów) liczba ocen PI >4 % ocen PI > ,2 14, , PL HU AT ES UK Fig. 9 Fig. 1 21, Średnia ocena polskich naukowców jest o 4-6,5 punktów (w skali 1-punktowej) niŝsza niŝ w pozostałych krajach, natomiast rzeczywisty dramat obrazuje sąsiedni wykres: odsetek polskich naukowców, którzy uzyskali ocenę co najmniej 4 punkty na 1 (5,2%) jest o rząd wielkości mniejszy niŝ procent naukowców z innych porównywanych krajów (14,2% - 22,1%). Porównanie średnich cząstkowych ocen odnoszących się tylko do pomysłu badawczego naukowców oraz liczbę najlepszych ocen ( 4 punktów) obrazują następne dwa wykresy (Figs 11-12) ,7 Średnia ocena pomysłu 31, ,6 34,4 PL HU AT ES UK Oceny pomysłu badawczego (wg instytucji goszczących z wybranych krajów) liczba ocen pomysłu >4 % ocen pomysłu > 4 1,5 3 8, ,5 9, ,1 PL HU AT ES UK Fig. 11 Fig TakŜe i w tym przypadku widać dramatyzm sytuacji: średnia ocen polskich pomysłów jest niŝsza o 3-5,7 punktów, a odsetek najlepszych pomysłów (1,5%) o rząd wielkości mniejszy niŝ w przypadku Austrii i Wielkiej Brytanii. MoŜliwe są dwie interpretacje tego stanu rzeczy: - albo najlepsi młodzi polscy naukowcy nie złoŝyli wniosków w pierwszym konkursie (czego nie da się dowieść ani zakwestionować), - albo liczby powyŝsze stanowią odzwierciedlenie kryzysu polskiej nauki. Wykresy powyŝsze zaprzeczają takŝe obiegowej opinii, Ŝe słabe wyniki konkursu odzwierciedlają sytuację, w której naukowcy polscy mają świetne pomysły, ale brak im międzynarodowego doświadczenia. Gdyby tak było, widoczne byłyby znaczne róŝnice w ocenie Ŝyciorysu i dorobku (które powinny być relatywnie wyŝsze) i pomysłów (które powinny dorównywać lub przewyŝszać oceny uczonych z innych krajów). Niestety, wydaje 9

10 się Ŝe z jednej strony niskie oceny potwierdzają znane trudności w karierze naukowej młodych ludzi: brak czasu na pracę badawczą, niedostatek dobrej aparatury, niewielkie moŝliwości współpracy międzynarodowej, długotrwały brak samodzielności i związany z tym słaby dorobek o drugorzędnym znaczeniu na rynku międzynarodowym (patrz cytowane poniŝej opinie recenzentów). Z drugiej strony - co moŝe być niemiłym zaskoczeniem - wskazują brak śmiałych, nowatorskich idei i odwaŝnego ich prezentowania w warunkach silnej konkurencji (j.w.). MoŜna mieć nadzieję Ŝe powyŝsze dane dostarczą argumentów w toczącej się właśnie dyskusji o reformie polskiej nauki i zmianie modelu kariery naukowej. Dla uzupełnienia danych zawartych w niniejszym Raporcie, Załącznik 2 zawiera sporządzone przez Komisję Europejską wykresy obrazujące wyniki konkursu na tle wskaźników społeczno-ekonomicznych: ludności kraju, liczebności społeczności naukowej, PKB. 4. ANALIZA RECENZJI POLSKICH WNIOSKÓW Wszystkie wnioski recenzowane były przez 3-4 ewaluatorów: członków paneli tematycznych, powołanych przez Europejską Radę Badań oraz dodatkowych ekspertów, powołanych w związku z nieprzewidzianie duŝą liczbą wniosków. Recenzje były następnie omawiane i oceniane przez członków paneli. Przegląd arkuszy ocen (Evaluation Summary Reports) polskich autorów wniosków pozwala na zestawienie najczęstszych uwag: odnoszących się zarówno do braków i niedociągnięć, jak i mocnych stron naukowców i przygotowanych przez nich projektów. Typowe słabe strony Ŝyciorysów i dorobku naukowców były następujące (najczęściej powtarzają się dwie pierwsze grupy zastrzeŝeń): - publikacje w czasopismach nierecenzowanych, krajowych, o niskim wskaźniku oddziaływania (impact factor) lub jedynie we współautorstwie, a nie samodzielnie - spora liczba dobrych publikacji w specjalistycznych czasopismach, lecz dorobek naukowy jest w sumie mało konkurencyjny (w porównaniu z innymi wnioskami) - doświadczenie i wiedza dotyczące tematyki projektu są na dobrym poziomie, jednak brak międzynarodowego doświadczenia podoktorskiego - staŝy, stypendiów, itp. - niewielka liczba publikacji lub brak listy publikacji - niewielka liczba cytowań - zbyt wczesny etap kariery naukowej - mierny udział w projektach badawczych, brak doświadczenia w zarządzaniu projektami - nieprzekonujące dane o umiejętności kierowania zespołem i formułowania nowych problemów badawczych; niejasne plany stworzenia niezaleŝnej grupy badawczej - brak informacji o opiece naukowej nad magistrantami i doktorantami 2 - wniosek słabo przygotowany, trudności językowe - brak doświadczenia w tematyce przedstawionej we wniosku (choć znaczny dorobek w innych dziedzinach) - wyraźny talent, jeśli chodzi o inicjowanie nowych dróg myślenia, jednak zbyt mało dobrych publikacji - długi okres przygotowywania pracy doktorskiej, zbyt późno uzyskany stopień doktora 2 Częsty zarzut. Tymczasem specyfika polskiej kariery naukowej powoduje, Ŝe doktorzy nie mają uprawnień promotorskich i moŝliwości opieki naukowej nad doktorantami. Osłabia to bardzo konkurencyjność polskich młodych naukowców. 1

11 - znaczący dorobek, publikacje w dobrych czasopismach, wykazujące niezaleŝność myślenia i kreatywność autora, jednak brak dowodu, Ŝe sprosta on wysokim wyzwaniom w swej dziedzinie 3 - autor wniosku osiągnął juŝ niezaleŝność naukową [brak niezaleŝności bywał teŝ traktowany jako zarzut - patrz niŝej] Najczęściej wymieniane atuty: - Kandydat o uznanej renomie w środowisku międzynarodowym. Wysoka liczba cytowań i zaproszeń na wykłady. Doskonałe doświadczenie międzynarodowe. Znakomita orientacja w tematyce badań. [To opinia towarzysząca jednej z dwóch najwyŝszych ocen dla polskiego autora wniosku - 4,5.] - Naukowiec ambitny i skłonny do podejmowania ryzykownych badań. Przekonująco przedstawione interdyscyplinarne zainteresowania. Świetne publikacje. Rozległa współpraca międzynarodowa. Liczne nagrody. Dorobek wskazujący na owocną współpracę i dobre pomysły projektów, co dowodzi zdolności do twórczego myślenia. [To opinia towarzysząca jednej z dwóch najwyŝszych ocen dla polskiego autora wniosku - 4,5.] - Dobra jakość CV, na które składa się bogata działalność naukowa i publikacje w renomowanych czasopismach. PI ma duŝe doświadczenie w recenzowaniu oraz koordynowaniu projektów badawczych. Znakomity dorobek publikacyjny i prezentacyjny, zwaŝywszy na niedługi okres kariery naukowej. DuŜa aktywność dydaktyczna. ZaangaŜowanie w liczne projekty międzynarodowe, będące dowodem umiejętności zarządzania projektami takimi jak proponowany. - Zdolności intelektualne i kreatywność pokazane w przekonujący sposób. Publikacje dowodzą umiejętności niezaleŝnego myślenia i zdolności do wykraczania poza istniejący stan wiedzy. - PI publikował w czasopismach o wysokim wskaźniku impact factor, korzystał z NATOwskiego stypendium podoktorskiego, otrzymywał krajowe nagrody, podejmował działalność dydaktyczną i był zapraszany jako wykładowca na międzynarodowe konferencje. - PI ma w swej karierze krótsze i dłuŝsze pobyty w kilku laboratoriach w róŝnych krajach, co wskazuje na dobre umiejętności współpracy w projektach badawczych. - PI ma rozległe wiadomości w obszarach pośrednio związanych z projektem, a takŝe solidną wiedzę w szerokim arsenale metod analitycznych, co stwarza znakomite warunki dla innowacyjnych badań w nowych kierunkach, dotykających sedna, a nie tylko powierzchownych. Recenzent jest pod wraŝeniem publikacji. - Bardzo dobry udział publikacji o najwyŝszym poziomie i wysokim wskaźniku impact factor, w tym wielu samodzielnych. Autor wykazał umiejętności kierowania badaniami o najwyŝszej jakości. Długie podoktorskie doświadczenie w wiodącej instytucji (CalTech). Znakomity naukowiec o świetnym rodowodzie. - Autor znacznie przyczynił się do rozwoju swej dziedziny badań. Ma wystarczający potencjał, by jego projekt zakończył się sukcesem. Znakomity dorobek, udział w wielu projektach, wyczerpująca lista publikacji. - PI jest bardzo młody, lecz ma juŝ doświadczenie w kierowaniu zespołem badawczym (25 osób); udział w wielu powaŝnych grantach, krajowych i europejskich. Współautor ponad 1 publikacji, niektóre w międzynarodowych czasopismach o wysokim wskaźniku 3 Niewykluczone, Ŝe kryje się za tym nieprzekonywująca, zbyt nieśmiała prezentacja własnej osoby lub pomysłu. Liczne uwagi wprost odnosiły się do niewłaściwego sposobu prezentacji pomysłu. 11

12 cytowań. Od kilku lat jest niezaleŝnym badaczem i mógłby konkurować o grant dla doświadczonych naukowców. - PI jest młodym, dynamicznym uczonym, współautorem wielu waŝnych publikacji, przeszkolonym w wiodących laboratoriach. Ma podstawy do prowadzenia badań na poziomie światowym. Dorobek badawczy, współpraca z innymi uczonymi oraz opieka nad studentami wskazują, Ŝe podoła wyzwaniom opisanym we wniosku. Najczęstsze zastrzeŝenia odnoszące się do projektów były następujące: - proponowane badania są mało ambitne, nie mają przełomowego charakteru, nie sięgają poza zastany stan wiedzy, nie otwierają nowych horyzontów, projekt nie proponuje niekonwencjonalnych rozwiązań - wniosek ambitny, lecz brak dokładnego opisu - powierzchowny opis dotychczasowego stanu wiedzy - brak wyraźnie określonych celów projektu - wniosek ma pewne zalety, lecz zasadniczo stanowi kontynuację dotychczasowych prac - chodzi o systematyczne badania, nie zawierające elementu ryzyka - projekt ma charakter aplikacyjny, nie zawiera badań naukowych, lecz prowadzi do rozwiązania problemu komercjalizacji - badania interesujące, lecz nie przełomowe; projekt ciekawy, lecz nie wybitny, nie prowadzący do otwarcia nowych horyzontów - badania na dobrym poziomie, lecz nie jest jasne, czym odróŝniają się od prac prowadzonych w wielu innych laboratoriach - aspekty nowatorskie oraz znaczenie naukowe i praktyczne badań powinny być opisane bardziej przekonywająco [jak w przypisie 3 ] - projekt zawiera wiele dobrych pomysłów, lecz nieprzekonująco opisuje jakiego przełomu, w stosunku do obecnej wiedzy naleŝy się spodziewać; projekt innowacyjny ale słabo zaprezentowany - projekt odnosi się do bardzo szczegółowego problemu, moŝe zatem prowadzić do wyników o marginalnym znaczeniu - opis metod badawczych niekompletny, pobieŝny; metody niedostosowane do osiągnięcia zamierzonego celu - projekt jest zbyt ambitny, cele nierealistyczne i jest ich za wiele, niemoŝliwe do osiągnięcia w przewidzianym czasie - projekt interesujący, ale niewielki dorobek autora rodzi obawę, Ŝe cel nie zostanie osiągnięty Najczęstsze pozytywne opinie o projektach: - Projekt, choć opiera się na wcześniejszej współpracy, wskazuje moŝliwość osiągnięcia faktycznie niezaleŝnego statusu. Zawiera działania transdyscyplinarne, wykracza poza istniejący stan wiedzy. Podejście badawcze oraz zadania członków zespołu wskazują na wykonalność projektu. - Projekt ma ambitny cel i prowadzi do znaczących usprawnień. Metodologia dobrze uzasadniona. Projekt jest transdyscyplinarny i jeśli zakończy się sukcesem, niewątpliwie zainicjuje dalsze intensywne prace badawczo-rozwojowe. Projekt jest innowacyjny i konkurencyjny w skali światowej. Obiecujący, lecz nie znakomity. - Bardzo dobry projekt o właściwie określonej metodologii i realistycznych celach. Projekt przemyślany, dojrzały, z perspektywą rozwoju prowadzącą do kilku prac doktorskich. 12

13 - Unikalny projekt, mogący się przyczynić do znacznego postępu w swej dziedzinie. Jeśli się uda, jego autor stanie się liderem w powstającej, nowej dyscyplinie. Bardzo interesujący projekt, którego zamierzeniem jest transfer wiedzy z jednej dyscypliny naukowej do innej. - Projekt dobrze napisany, oparty na właściwych hipotezach. Proponowane doświadczenia, choć całkiem skomplikowane, są dobrze zaplanowane. Badania, odnoszące się do nieznanych mechanizmów [ ] mogą mieć przełomowe znaczenie. Metodologia prawidłowa, nie zawiera zbędnego ryzyka. - Bardzo dobra propozycja, odnosząca się do rozległej luki w naszej wiedzy. Obszerna podbudowa koncepcyjna, a poszczególne przykłady mają charakter strategiczny. Projekt godny uwagi. - Imponujący projekt, o znaczących skutkach technologicznych. Jasna metodologia, łącząca prace teoretyczne i doświadczalne. Dobra koncepcja międzynarodowego zespołu, pracującego w jednostkach uczelnianych i przedsiębiorstwach. Przedstawione wyŝej dobre, czasem wręcz entuzjastyczne opinie o naukowcach i ich pomysłach nie wystarczyły jednak do pokonania progu 8 punktów, zapewniającego przejście do drugiego etapu oceny. Wiesław Studencki Krajowy Punkt Kontaktowy Maj 28 r. 13

14 ZAŁĄCZNIK 1 Liczba wniosków złoŝonych na pierwszy konkurs dla początkujących naukowców (ERC- 27-StG) z poszczególnych polskich instytucji. Instytucja Liczba złoŝonych wniosków Uniwersytet Jagielloński 21 Uniwersytet Warszawski 21 Akademia Górniczo-Hutnicza 14 Uniwersytet Wrocławski 7 Politechnika Łódzka 6 Politechnika Poznańska 6 Politechnika Warszawska 5 Uniwersytet Łódzki 5 Akademia Medyczna w Gdańsku 4 PAN, Instytut Biologii Doświadczalnej 4 PAN, Instytut Chemii Bioorganicznej 4 PAN, Instytut Fizyki Molekularnej 3 PAN, Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni 3 PAN, Instytut Maszyn Przepływowych 3 PAN, Instytut Matematyczny 3 Politechnika Wrocławska 3 Uniwersytet Gdański 3 Uniwersytet im. M. Kopernika w Toruniu 3 Uniwersytet Jagielloński, Kolegium Medyczne 3 Uniwersytet Śląski 3 Akademia Medyczna w Poznaniu 2 Akademia Pedagogiczna w Krakowie 2 Akademia Rolnicza w Krakowie 2 Akademia Rolnicza w Poznaniu 2 PAN, Centrum Badań Ekologicznych 2 PAN, Instytut Podstawowych Problemów Techniki 2 Politechnika Rzeszowska 2 Politechnika Śląska 2 Szkoła WyŜsza Psychologii Społecznej w Warszawie 2 Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie 2 Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia 2 Akademia Medyczna w Lublinie 1 Akademia Medyczna w Łodzi 1 Akademia Medyczna w Warszawie 1 Akademia Medyczna we Wrocławiu 1 Akademia Wychowania Fizycznego 1 Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach 1 Gdyńskie Centrum Innowacji 1 Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową w Gdańsku 1 Instytut Elektrotechniki we Wrocławiu 1 Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej we Wrocławiu 1 Instytut Łączności w Warszawie 1 Instytut Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie, Oddział w Poznaniu 1 14

15 Instytut Włókiennictwa w Łodzi 1 Krajowe Laboratorium Fizyki Atomowej, Molekularnej i Optycznej w Toruniu 1 Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie 1 Muzeum Narodowe w Krakowie 1 PAN 1 PAN, Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika w Toruniu 1 PAN, Instytut Biochemii i Biofizyki 1 PAN, Instytut Botaniki im. W. Szafera 1 PAN, Instytut Fizyki 1 PAN, Instytut Fizyki Jądrowej 1 PAN, Instytut Fizyki Jądrowej 1 PAN, Instytut Oceanologii 1 PAN, Instytut Parazytologii 1 PAN, Instytut Wysokich Ciśnień 1 Państwowy Zakład Higieny 1 Politechnika Częstochowska 1 Politechnika Gdańska 1 Politechnika Opolska 1 Polsko-Japońska WyŜsza Szkoła Technik Komputerowych 1 Przemysłowy Instytut Elektroniki 1 Szkoła Główna Handlowa 1 Śląska Akademia Medyczna 1 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza 1 Uniwersytet Kardynala Stefana Wyszynskiego w Warszawie 1 Uniwersytet Rzeszowski 1 Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy 1 Uniwersytet w Białymstoku 1 Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 1 Uniwersytet Zielonogórski 1 WyŜsza Szkoła Biznesu - National Louis University w Nowym Sączu 1 WyŜsza Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie 1 15

16 ZAŁĄCZNIK 2 Dane statystyczne przygotowane przez Komisję Europejską. 1. Liczba ocenionych wniosków na milion mieszkańców. 2. Liczba wniosków zakwalifikowanych do drugiego etapu - na milion mieszkańców 16

17 3. Liczba wniosków ocenionych - na tysiąc naukowców 4. Liczba wniosków zakwalifikowanych do drugiego etapu - na tysiąc naukowców 17

18 5. Liczba wniosków ocenionych w stosunku do PKB przeznaczanego na B+R 6. Liczba wniosków zakwalifikowanych do drugiego etapu w stosunku do PKB przeznaczanego na B+R 18