Ekonomiczne i finansowe aspekty efektywności energetycznej w działalności gospodarczej
|
|
- Agata Sikorska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Krzysztof Szczepaniak * Ekonomiczne i finansowe aspekty efektywności energetycznej w działalności gospodarczej Wstęp Państwa Unii Europejskiej poszukują sposobów na przezwyciężenie kryzysu gospodarczego i ograniczenia skutków jego oddziaływania. W obliczu rosnącego uzależnienia od importu nośników energii oraz ograniczoności zasobów energetycznych, jak również konieczności spowolnienia negatywnych zmian klimatycznych ważnym obszarem zainteresowań gospodarki i naukowców stają się zagadnienia efektywności energetycznej 1 gospodarki, w szczególności poszukiwania rozwiązań umożliwiających oszczędzanie energii. Celem artykułu jest analiza i prezentacja najważniejszych regulacji szczebla unijnego, wybranych finansowych, ekonomicznych i społecznych aspektów rozwiązań poprawiających efektywność energetyczną 2. Aktywność podmiotów gospodarczych w omawianym obszarze stać się może jednym z ważnych sposobów sprostania wskazanym wyżej wyzwaniom. Jednocześnie stwarza to szansę na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa dostaw energii do Unii Europejskiej poprzez obniżanie zużycia energii pierwotnej oraz ograniczanie importu energii, a także pozwala na obniżanie, w opłacalny sposób, emisji gazów cieplarnianych łagodząc skutki zmian klimatu. Obserwując to, co obecnie dzieje się w światowej gospodarce, na przykład w dziedzinie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, postawić można tezę, że zwiększenie efektywności energetycznej gospodarki kształtuje wiele czynników ekonomicznych, wśród których należy wskazać: rozwój postępu technicznego, poprzez wzrost liczby innowacyjnych rozwiązań technologicznych stosowanych; poprawę konkurencyjności przemysłu; * dr, Katedra Inwestycji i Nieruchomości, Wydział Zarządzania, Uniwersytet Gdański, kszczepaniak@wzr.ug.edu.pl 1 Efektywność energetyczna - stosunek uzyskanych wyników, usług, towarów lub energii do wkładu energii [Directive 2012/27/EU]. 2 Poprawa efektywności energetycznej - oznacza zwiększenie efektywności energetycznej w wyniku zmian technologicznych, zachowań i/lub ekonomicznych [Directive 2012/27/EU].
2 314 Krzysztof Szczepaniak pobudzenie wzrostu gospodarczego oraz aktywności gospodarczej regionów i gmin; zwiększenie liczby miejsc pracy o wysokiej jakości w sektorach związanych z efektywnością energetyczną. Tak szerokie oddziaływanie ekonomiczne projektów poprawy efektywności energetycznej w pełni uzasadnia rosnące zainteresowanie tą tematyką, jak również wolumen środków przeznaczonych na realizowanie projektów inwestycyjnych z nią związanych. Rada Europejska w 2011 r. podkreśliła, że przyjęty przez nią w czerwcu 2010 roku cel, polegający na zwiększeniu efektywności energetycznej o 20 proc. do 2020 r. [European Council, 17 june 2010, EUCO 13/10], który jest obecnie na etapie realizacji, musi bezwzględnie zostać osiągnięty w założonym terminie [European Council, 4 february 2011, EUCO 2/1/11]. Według prognoz Komisji Europejskiej opracowanych w 2007 r. zużycie energii pierwotnej w 2020 r. będzie wynosiło Mtoe. Obniżenie o 20 proc. daje wynik w wysokości Mtoe w 2020 r. [Directive 2012/27/EU]. Cel ten jest jednym z głównych zamierzeń nowej unijnej strategii na rzecz zatrudnienia oraz budowania inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu [Europe 2020, a strategy for smart, sustainable and inclusive growth, COM(2010) 2020 final]. Również po roku 2020 zakłada się kontynuowanie działań na rzecz zwiększania efektywności energetycznej. 1. Główne obszary oszczędności energii 1.1. Sektor publiczny Ważnym programem w ramach strategii "Europa 2020" jest inicjatywa pod nazwą "Europa efektywnie korzystająca z zasobów" przyjęta przez Komisję Europejską 26 stycznia 2011 r. [A resource-efficient Europe Flagship initiative under the Europe 2020 Strategy, COM(2011) 21]. Efektywność energetyczna została w niej wskazana jednym z najważniejszych elementów służących zapewnieniu zrównoważonego wykorzystywania zasobów energetycznych. Ze względu na istniejące opóźnienia w realizacji celu unijnego dotyczącego poprawy efektywności energetycznej, niezbędne są zdecydowane działania pozwalające wykorzystać możliwości uzyskania większej oszczędności energii w takich sektorach jak budownictwo, transport, produkcja dóbr, czy przetwórstwo. Konieczne jest także, przyjęcie zintegrowanego podejścia wykorzystującego istniejący potencjał w zakresie oszczędności energii w sektorze zaopatrzenia w energię oraz w
3 Ekonomiczne i finansowe aspekty efektywności energetycznej w 315 sektorach końcowego jej wykorzystywania. Dlatego też w marcu 2011 r. Komisja przyjęła plan działania, który do 2050 r. umożliwi Europie przejście na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną, co umacnia konieczność położenia większego nacisku na efektywność energetyczną [A Roadmap for moving to a competitive low carbon economy in 2050, COM(2011) 112 final]. Poszukując potencjalnych obszarów oszczędności w zużyciu energii, należy zwrócić uwagę na sektor publiczny, w którym roczne wydatków sięga 19 proc. wartości produktu krajowego brutto Unii Europejskiej. Ważne by sektor ten był zmobilizowany do poszukiwania rozwiązań sprzyjających poprawie efektywności energetycznej i oszczędzaniu energii. Pociągnie to za sobą przemiany rynkowe zmierzające w kierunku wytwarzania bardziej energooszczędnych produktów, budynków oraz świadczenia efektywnych energetycznie usług. Równie ważną rolę może odegrać sektor publiczny, wpływając na zmiany postaw i zachowań otoczenia do problemu zużycia energii przez obywateli i przedsiębiorstwa. Zmniejszenie zużycia energii, a co za tym idzie ograniczenie wydatków publicznych w wyniku realizacji programów poprawy efektywności energetycznej, pozwolić może na zgromadzenie środków finansowych niezbędnych do realizacji innych projektów. Instytucje publiczne na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym mogą tym samym stanowić przykład do naśladowania w dziedzinie efektywności energetycznej Nieruchomości Dane publikowane przez Eurostat wskazują, iż ok. 40 proc. zużycia energii końcowej w Unii Europejskiej dotyczy budynków. Nieruchomości są więc szczególnym elementem majątku narodowego, będącym obszarem potencjalnych oszczędności energii oraz poprawy efektywności jej wykorzystania. Pojawiają się tu możliwości pobudzenia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w wymagających specjalnych kwalifikacji sektorach: usług budowlanych, produkcji wyrobów budowlanych, a także specjalnościach zawodowych, takich jak: architektura, doradztwo techniczne i ekonomiczno-finansowe, inżynieria. Państwa członkowskie powinny ustanowić długoterminowe strategie wykraczające nawet poza 2020 r., mobilizujące środki finansowe na
4 316 Krzysztof Szczepaniak remonty budynków mieszkaniowych i użytkowych z zamiarem poprawy charakterystyk energetycznych tych zasobów. Taka strategia powinna dotyczyć opłacalnych, gruntownych remontów, prowadzących do modernizacji obiektów, dzięki którym znacznie redukowane są zarówno zużycie energii dostarczonej, jak i zużycie energii końcowej w budynkach w porównaniu z poziomami sprzed remontu, co prowadzi w efekcie do uzyskania bardzo dobrej charakterystyki energetycznej. [Directive 2010/31/EU] Zintegrowane programy poprawy efektywności energetycznej W Unii Europejskiej są już liczne przykłady gmin, które wdrożyły zintegrowane podejście do oszczędności energii i zaopatrzenia w energię, poprzez plany działania w zakresie zrównoważonej energii. Tego rodzaju plany opracowywane są na przykład w ramach inicjatywy Porozumienie Burmistrzów, które zgromadziło już ponad 4,5 tys. sygnatariuszy, tj. samorządów zainteresowanych poprawą efektywności energetycznej w ramach swojej społeczności lokalnej [The Covenant of Mayors, Charakteryzuje je zintegrowane podejście do modernizacji obszarów miejskich, które wykracza poza jednostkowe, oderwane od siebie działania w budynkach lub środkach transportu. Gminy oraz inne instytucje publiczne powinny zwiększyć wysiłki i nakłady zmierzające do opracowywania i wdrażania spójnych i zrównoważonych planów na rzecz poprawy efektywności energetycznej razem z jasno określonymi celami ekonomicznymi. Dodatkowym elementem integrującym środowiska lokalne oraz wpływającym na zmiany postaw osób i przedsiębiorstw w zakresie zużycia energii, jest włączanie obywateli w proces przygotowywania tych planów oraz właściwe informowanie ich o ostatecznej treści planów, a także postępach ich realizacji. Plany takie mogą przynieść znaczne oszczędności energii, w szczególności, gdy wdrażane są w ramach systemów zarządzania energią, umożliwiających zainteresowanym instytucjom publicznym lepsze zarządzanie zużyciem energii. Wartością dodaną budowania omawianej platformy wymiany doświadczeń jest możliwość przekazywania sobie najlepszych praktyk i szczegółowych informacji o najlepszych rozwiązaniach. Trwający w wielu krajach kryzys gospodarczy dodatkowo wymusza dbałość o stabilność finansów publicznych i poszukiwanie nowych rezerw finansowych. Aktywna i efektywna polityka energetyczna zaliczana jest do ważnych elementów w zakresie racjonalizacji finansów publicznych. Przy wdrażaniu projektów energooszczędnych i efektyw-
5 Ekonomiczne i finansowe aspekty efektywności energetycznej w 317 nościowych trzeba zwracać należytą uwagę na wysoką jakość prowadzonych analiz opłacalności. Rutynowo powinny one być poprzedzone audytami energetycznymi. W przypadku dużych podmiotów prywatnych i publicznych audyty energetyczne powinny być obowiązkowe i regularne, gdyż w ich przypadku oszczędzanie energii może przynieść największe korzyści. Audyty energetyczne powinny uwzględniać odpowiednie normy europejskie lub międzynarodowe, jak np. EN ISO (systemy zarządzania energią) lub EN (audyty energetyczne) lub jeżeli obejmują audyt energetyczny, EN ISO (systemy zarządzania środowiskiem) [Directive 2012/27/EU]. Większość podmiotów gospodarczych w Unii Europejskiej to małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), których jest ok. 99,8 proc. [PARP, 2011, s.16]. Stanowią one istotny potencjał w zakresie oszczędności energii. Ważne jest zatem przygotowanie skutecznego systemu zachęt dla tego sektora, które pomogą w wykorzystaniu środków w zakresie efektywności energetycznej. Na szczeblu ogólnokrajowym powinny zostać ustanowione sprzyjające ramy mające na celu udzielanie firmom MŚP pomocy technicznej i przekazywanie im użytecznych informacji. Unia Europejska zachęca do wprowadzania systemów certyfikacji w odniesieniu do dostawców usług energetycznych, audytów energetycznych i innych środków poprawy efektywności energetycznej. Wzory umów, wymiana najlepszych praktyk i wytyczne, w szczególności odnoszące się do umów o poprawę efektywności energetycznej, także mogą pomóc w rozwoju tego rodzaju projektów. Wspomniane umowy opierają się o zasadę finansowania przez stronę trzecią. Beneficjent usługi energetycznej nie jest obciążony wydatkami związanymi z inwestycją, ponieważ część oszczędności uzyskanych na kosztach energii przeznaczona jest na spłatę inwestycji zrealizowanej w całości lub w części przez osobę trzecią. Tutaj również warunkiem niezbędnym do osiągnięcia sukcesu projektu niezbędny jest audyt energetyczny, analiza opłacalności, a często również wnikliwa analiza kosztów i korzyści przedsięwzięcia. 2. Instrumenty finansowe Państwa członkowskie Unii Europejskiej dysponują szeroką gamą instrumentów finansowych, które powinny być wykorzystywane do realizacji projektów związanych z poprawą efektywności energetycznej oraz oszczędzaniem energii. Do instrumentów tych można zaliczyć:
6 318 Krzysztof Szczepaniak wkłady finansowe oraz grzywny za nieprzestrzeganie niektórych przepisów niniejszej dyrektywy o efektywności energetycznej, środki przeznaczone na efektywność energetyczną na mocy art. 10 ust. 3 dyrektywy 2003/87/WE [Directive 2003/87/EC], środki przeznaczone na efektywność energetyczną w wieloletnich ramach finansowych, zwłaszcza Funduszu Spójności, funduszach strukturalnych i funduszach rozwoju obszarów wiejskich oraz specjalnych europejskich instrumentach finansowych, takich jak Europejski Fundusz na rzecz Efektywności Energetycznej. Instrumenty finansowe mogą być również oparte, w określonych przypadkach, na środkach przeznaczonych na poprawę efektywności energetycznej pochodzących z: unijnych obligacji projektowych [ specjalnych linii kredytowych Europejskiego Banku Inwestycyjnego, pożyczek i kredytów z innych europejskich instytucji finansowych, w szczególności Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju oraz Banku Rozwoju Rady Europy. Obecnie na świecie wykorzystywanych jest wiele mechanizmów finansowych, wspomagających wdrażanie projektów w obszarze tzw. zrównoważonej energii (ang. sustainable energy), do których zaliczyć można: gwarancje pożyczkowe dla kapitału prywatnego, gwarancje pożyczkowe zachęcające do zawierania umów o poprawę efektywności energetycznej, dotacje, pożyczki o obniżonym oprocentowaniu i specjalne linie kredytowe, systemy finansowania przez podmioty trzecie. Stosowanie tych rozwiązań ma na celu zmniejszenie ryzyka projektów służących efektywności energetycznej. Umożliwiają ponadto przeprowadzenie opłacalnych ekonomicznie remontów nawet w gospodarstwach domowych o niskich i średnich dochodach. Niekiedy są także związane z programami lub agencjami, które gromadzą projekty służące oszczędności energii i oceniają ich jakość, dostarczają pomoc techniczną, promują rynek usług energetycznych oraz wspierają generowanie popytu na te usługi. Można oczekiwać, iż w niedalekiej przyszłości w Polsce, wzorem rozwiązań stosowanych na świecie, upowszechnią się instrumenty finansowe umożliwiające m. in.:
7 Ekonomiczne i finansowe aspekty efektywności energetycznej w 319 wspieranie programów szkoleń i certyfikacji, podnoszących i potwierdzających kwalifikacje w zakresie efektywności energetycznej; prowadzenie badań nad technologiami małej skali i mikrotechnologiami do wytwarzania energii oraz na prezentację efektów tych badań i przyspieszenie wykorzystania ich efektów; promowanie efektywności energetycznej w nieruchomościach mieszkalnych, aby zapobiec ubóstwu energetycznemu oraz zachęcić właścicieli wynajmujących lokale mieszkalne do zapewnienia jak największej efektywności energetycznej ich nieruchomości; wspieranie dialogu społecznego i wdrażanie norm w celu poprawy efektywności energetycznej oraz zapewnienia dobrych warunków pracy, a także bezpieczeństwa i higieny pracy. Realizacja projektów związanych z poprawą charakterystyki energetycznej budynków instytucji publicznych, daje możliwość pozyskania dostępnych unijnych instrumentów finansowych i innowacyjnych mechanizmów finansowania. Państwa członkowskie mogą też wykorzystywać swoje dochody z rocznych limitów emisji na mocy decyzji nr 406/2009/WE w celu wypracowywania takich mechanizmów na zasadach dobrowolności i z uwzględnieniem krajowych przepisów budżetowych. 3. Wytyczne najnowszej Dyrektywy o efektywności energetycznej 3.1. Przedmiot i zakres stosowania W dniu 25 października 2012 r. uchwalono Dyrektywę w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE [Directive 2012/27/EU]. Ustanawia ona wspólną strukturę ramową dla środków służących wspieraniu efektywności energetycznej w Unii Europejskiej, aby zapewnić osiągnięcie głównego unijnego celu zakładającego zwiększenie tej efektywności o 20 proc. do 2020 r., jak również stworzyć warunki dla dalszego polepszania efektywności energetycznej po tymże roku. Państwa członkowskie zobowiązane zostały do ustalenia orientacyjnej krajowej wartości docelowej w zakresie efektywności energetycznej w oparciu o swoje zużycie energii pierwotnej lub końcowej, oszczędności energii pierwotnej lub końcowej albo energochłonność. Kolejnym obowiązkiem jest ustanowienie długoterminowej strategii wspierania inwestycji związanych z remontami krajowych zasobów
8 320 Krzysztof Szczepaniak budynków mieszkaniowych oraz użytkowych, zarówno publicznych, jak i prywatnych. Strategia obejmować ma: 1) przegląd krajowych zasobów budowlanych oparty, w stosownych przypadkach, na próbkach statystycznych; 2) określenie opłacalnych sposobów przeprowadzenia remontów odpowiednich dla typu budynków i strefy klimatycznej; 3) polityki i środki mające stymulować opłacalne gruntowne remonty budynków, w tym również gruntowne remonty prowadzone etapami; 4) przyjęcie przyszłościowej perspektywy w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych przez osoby fizyczne, sektor budowlany i instytucje finansowe; 5) oparte na faktach szacunki oczekiwanej oszczędności energii oraz korzyści ekonomicznych i społecznych. Tak sprecyzowane wymogi w zakresie modernizacji i remontów budynków sektora publicznego stanowią duże wyzwanie finansowe i organizacyjne. Niezbędne będą liczne ekspertyzy techniczne, jak i metodologicznie poprawne analizy opłacalności poszczególnych projektów. Ważne będzie też wypracowania odpowiednich sposobów finansowania tych przedsięwzięć, przykładowo w ramach tzw. modelu ESCO (ang. Energy Services Company / Energy Savings Company). ESCO jest przedsiębiorstwem specjalnego przeznaczenia realizującym usługi energetyczne w ramach programów określanych jako: Energy Performance Contracting (EPC), których głównymi zaletami są: EPC jest całkowicie samofinansujące się; zawiera gwarancję, która przenosi ryzyko inwestycyjne i finansowe na ESCO; jeśli założony poziom oszczędności nie zostanie osiągnięty w okresie trwania kontraktu, ESCO dopłaca różnicę klientowi; rezultaty przedsięwzięcia EPC są natychmiast widoczne; istniejące budynki otrzymują nowoczesną i niezawodną infrastrukturę energetyczną, co umożliwia osiągnięcie założonych celów; EPC nie wymaga dodatkowego personelu po stronie klienta; skuteczność EPC została dowiedziona w wielu projektach na zrealizowanych na całym świecie. W Polsce pojawiają się już pierwsze spółki oferujące kompleksowe usługi na zasadach programu EPC. Najczęściej są to podmioty ściśle związane z największymi dostawcami energii.
9 Ekonomiczne i finansowe aspekty efektywności energetycznej w Wiodąca rola instytucji publicznych w podwyższaniu efektywności energetycznej W myśl przepisów najnowszej Dyrektywy o efektywności energetycznej, państwa członkowskie zapewnić mają, aby od dnia 1 stycznia 2014 r. 3 proc. całkowitej powierzchni ogrzewanych lub chłodzonych budynków będących własnością instytucji rządowych oraz przez nie zajmowanych było poddawane co roku remontom w celu spełnienia przynajmniej minimalnych wymogów dotyczących charakterystyki energetycznej, które ustalono przy zastosowaniu art. 4 Dyrektywy 2010/31/UE. Współczynnik 3 proc. oblicza się w oparciu o całkowitą powierzchnię pomieszczeń w budynkach o całkowitej powierzchni użytkowej wynoszącej ponad 500 m 2, stanowiących własność instytucji rządowych oraz przez nie zajmowanych, które na dzień 1 stycznia każdego roku nie spełniają krajowych minimalnych wymogów dotyczących charakterystyki energetycznej ustalonych we wspomnianej wyżej dyrektywie. Ta wartość progowa od dnia 9 lipca 2015 r. zostanie obniżona do 250 m 2. Dodatkowo wprowadzony ma być wymóg, aby budynki instytucji rządowych o najgorszej charakterystyce energetycznej były traktowane priorytetowo w zakresie poprawy efektywności energetycznej, jeżeli tylko jest to opłacalne i technicznie wykonalne Ulgi, zachęty i wymogi dla instytucji rządowych Przedmiotowa dyrektywa o efektywności energetycznej dopuszcza stosowanie alternatywnych rozwiązań w stosunku do obligatoryjnych remontów budynków publicznych. Wskazane zostały następujące rozwiązania: jeżeli państwo przeprowadza remonty więcej niż 3 proc. całkowitej powierzchni budynków instytucji rządowych w danym roku, może zaliczyć nadwyżkę na poczet rocznego wskaźnika remontów za dowolny rok z trzech poprzednich lub kolejnych lat; na poczet rocznego wskaźnika remontów budynków instytucji rządowych zaliczyć można nowe budynki zajmowane przez nie i będące ich własnością w zamian za konkretne budynki tych instytucji, rozebrane w dowolnym z dwóch poprzednich lat lub budynki sprzedane, zburzone lub wycofane z użycia w dowolnym z dwóch poprzednich lat, z uwagi na bardziej intensywne wykorzystanie budynków pozostałych w zasobach instytucji; podjęcie innych opłacalnych działań, w tym gruntownych remontów oraz działań wpływających na zmianę zachowań użytkowników tak,
10 322 Krzysztof Szczepaniak aby do roku 2020 osiągnąć wartość oszczędności energii w stosownych budynkach będących własnością instytucji rządowych oraz przez nie zajmowanych. Państwa członkowskie Unii Europejskiej (UE) podejmować mają w najbliższych latach działania zachęcające instytucje publiczne, w tym szczebla regionalnego i lokalnego oraz podmioty z sektora mieszkalnictwa socjalnego podlegające prawu publicznemu do: 1) przyjęcia planu na rzecz efektywności energetycznej odrębnego lub stanowiącego część większego planu w dziedzinie klimatu lub środowiska zawierającego szczegółowe cele i działania w zakresie oszczędności energii i jej efektywności, z myślą o naśladowaniu wzorcowej roli budynków instytucji rządowych; 2) wprowadzenia systemu zarządzania energią, obejmującego audyty energetyczne, w ramach wdrażania wskazanego wyżej planu; 3) korzystania z przedsiębiorstw usług energetycznych i umów o poprawę efektywności energetycznej do finansowania remontów i wdrażania planów utrzymania lub poprawy efektywności energetycznej w perspektywie długoterminowej. Podkreślić należy, iż przedmiotowa dyrektywa zdecydowanie zaleca instytucjom rządowym nabywanie produktów, usług i budynków o bardzo dobrej charakterystyce energetycznej, jeżeli tylko zapewniona będzie to opłacalność, wykonalność ekonomiczna, większe zrównoważenie środowiskowe, przydatność techniczna, a także odpowiedni poziom konkurencji. Ponadto zachęca się instytucje publiczne, aby w trakcie prowadzenia publicznych postępowań przetargowych na usługi o znacznym zużyciu energii poddawały ocenie możliwość podpisywania długoterminowych umów o poprawę efektywności energetycznej, zapewniających długofalowe oszczędności energii Program informowania, szkolenia i wzmacniania postaw proefektywnościowych Unia Europejska oczekuje, że państwa członkowskie prowadziły będą działania promujące i umożliwiające efektywne wykorzystanie energii przez małych odbiorców energii, w tym gospodarstwa domowe. Wśród podstawowych rodzajów działań wymienia się: 1) instrumenty i strategie promujące zmianę zachowań, w tym: zachęty podatkowe, dostęp do finansowania, grantów lub dotacji,
11 Ekonomiczne i finansowe aspekty efektywności energetycznej w 323 dostarczanie informacji wspomagających podejmowanie decyzji o oszczędzaniu energii lub inwestycjach poprawiających efektywność energetyczną, upowszechnianie informacji o wzorcowych projektach i dobrych praktykach, akcje informacyjne w miejscach pracy; 2) sposoby i warunki udziału odbiorców i organizacji konsumentów podczas ewentualnego rozpowszechniania inteligentnych liczników poprzez powiadamianie o: opłacalnych i łatwych do osiągnięcia zmianach zachowań w wykorzystaniu energii, informacjach o środkach w zakresie efektywności energetycznej. Wskazane wyżej działania określić można, jako bardziej lub mniej złożone, jak również wymagające większego lub mniejszego wkładu finansowego. Najważniejsze jest jednak, że instytucje europejskie wyraźnie nakreślają oczekiwany kierunek zmian postaw osób fizycznych oraz podmiotów gospodarczych w zakresie poszanowania energii i środowiska. Oczekiwać należy również, iż dostępna będzie coraz większa pula środków budżetowych, przeznaczonych na cele zbieżne z tymi, które przedstawione zostały w Dyrektywie. Polska, podobnie jak inne kraje członkowskie UE, będzie musiała położyć nacisk na opracowanie i udostępnienie informacji na temat dostępnych mechanizmów efektywności energetycznej. To samo dotyczyć będzie ram finansowych i prawnych, to znaczy należy zadbać, by były one przejrzyste oraz szeroko upowszechniane wśród wszystkich uczestników rynku, tj. odbiorców, przedsiębiorców budowlanych, architektów, inżynierów, audytorów środowiskowych i energetycznych oraz instalatorów elementów budowlanych. W ten sposób zbudowane zostaną fundamenty dla działalności podmiotów rynkowych, aby mogły one dostarczać odbiorcom energii odpowiednie i ukierunkowane usługi i produkty, informacje oraz porady na temat efektywności energetycznej. Podkreślić należy, iż Komisja Europejska ma zamiar weryfikować wpływ podejmowanych działań wspierających rozwój platform informacyjnych, angażując między innymi uczestników europejskiego dialogu społecznego w promowanie programów szkoleniowych z zakresu efektywności energetycznej. Można oczekiwać, zatem, iż pojawiały się będą coraz to nowe, lepiej dopasowane do potrzeb odbiorców, instrumenty proefektywnościowe w obszarze zużycia energii. Do dialogu nad
12 324 Krzysztof Szczepaniak najlepszymi sposobami podnoszenia efektywności energetycznej zachęcani są wszyscy europejscy partnerzy społeczni. To, co bez wątpienia jest konieczne, to aktywne i konstruktywne zaangażowanie się na tym polu. Zakończenie Inwestycje w efektywność energetyczną mogą się przyczynić do rozwoju gospodarczego, wzrostu zatrudnienia, innowacji oraz zmniejszenia ubóstwa energetycznego w gospodarstwach domowych. Jednocześnie wnoszą swój pozytywny wkład w spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną i całej Unii Europejskiej. Do potencjalnych obszarów finansowania należą działania w zakresie podnoszenia efektywności energetycznej w budynkach publicznych, komercyjnych i mieszkalnych, a także zapewnienia nowych umiejętności w celu wspierania zatrudnienia w sektorze związanym z efektywnością energetyczną. Najnowsza Dyrektywa konsekwentnie potwierdza determinację Unii Europejskiej w dążeniu do zbudowania gospodarki racjonalnie dysponującej dostępnymi zasobami, w szczególności źródłami energii i jej efektywnym wykorzystaniu. Rolą państw członkowski będzie przygotowanie skutecznych strategii oraz instrumentów ekonomicznych i prawnych służących ich realizacji. Zaproponowane ujęcie ważnej problematyki efektywności energetycznej działalności gospodarczej stanowi wynik wstępnych badań. Autor ma świadomość konieczności bardziej dogłębnej prezentacji poruszonych aspektów ekonomicznych i finansowych występujących w tej dziedzinie, co też zamierza czynić w kolejnych publikacjach. Literatura 1. A resource-efficient Europe Flagship initiative under the Europe 2020 Strategy, COM(2011) 21, Communication from the Commission, Brussels, ; dostęp dnia A Roadmap for moving to a competitive low carbon economy in 2050, COM(2011) 112 final, Communication from the Commission, Brussels, Directive 2003/87/EC of the European Parliament and of the Council establishing a scheme for greenhouse gas emission allowance trading within the Community and amending Council Directive 96/61/EC, Brussels, 13 October 2003.
13 Ekonomiczne i finansowe aspekty efektywności energetycznej w Directive 2010/31/EU of the European Parliament and of the Council on the energy performance of buildings, Brussels, 19 May Directive 2012/27/EU of the European Parliament and of the Council on energy efficiency, amending Directives 2009/125/EC and 2010/30/EU and repealing Directives 2004/8/EC and 2006/32/EC, Brussels, 25 October Europe 2020, a strategy for smart, sustainable and inclusive growth, COM(2010) 2020 final, Communication from the Commission, Brussels, European Council, 17 June 2010, conclusions, EUCO 13/10, Brussels, 17 June European Council, 4 February 2011, conclusions, EUCO 2/1/11, Brussels, 8 March Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce (2011), Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 10. The Covenant of Mayors, dostęp dania The pilot phase of Europe 2020 Project Bond Initiative, dostęp dnia Streszczenie Strategia 2020 Unii Europejskiej do najważniejszych celów zalicza poprawę efektywności energetycznej gospodarki oraz oszczędzanie energii. Parlament Europejski oraz państwa członkowskie przygotowują ramy prawne oraz instrumenty finansowe wspomagające realizację inwestycji i innych działań, które umożliwią osiągnięcie wyznaczonych celów. Wdrażanie tego rodzaju projektów przyczyni się do rozwoju gospodarczego, wzrostu zatrudnienia oraz postępu w innowacyjnych gałęziach przemysłu. Pozwoli również zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne państw UE oraz pozytywnie wpłynie na środowisko, zmniejszając emisję gazów cieplarnianych i innych szkodliwych substancji. Słowa kluczowe inwestycje, projekt, fundusze, opłacalność, dyrektywa The economic and financial aspects of energy efficiency and savings (Summary) Energy efficiency and savings are included to the most important aims of the Strategy 2020 of European Union. European Parliament and the Member States prepare the legal frames and financial instruments helping the realization
14 326 Krzysztof Szczepaniak of the investment and various actions which will make possible the achievement of appointed aims. Implementation of this kind of projects will contribute to economic development, the growth of employment and progress in the innovative branches of the industry. It will also let increase the energy security of the Member States, and will influence the environment favourably, reducing the emission of the greenhouse gases and various harmful substances. Keywords investment, project, founds, profitability, directive
Lokalny Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej. Plan działań na rzecz zrównoważonej energii
Lokalny Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej oraz Plan działań na rzecz zrównoważonej energii jako elementy planowania energetycznego w gminie Łukasz Polakowski 1 SEAP Sustainable Energy Action
Bardziej szczegółowoNowa Dyrektywa Unii Europejskiej dotycząca poprawy efektywności energetycznej proponowane rozwiązania i zadania dla Polski
Nowa Dyrektywa Unii Europejskiej dotycząca poprawy efektywności energetycznej proponowane rozwiązania i zadania dla Polski dr inż. Arkadiusz Węglarz Dyrektor ds. Zrównoważonego Rozwoju w KAPE S.A. 2011-09-16
Bardziej szczegółowoPOLITYKA SPÓJNOŚCI na lata
ZINTEGROWANE DZIAŁANIA NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU OBSZARÓW MIEJSKICH POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata 2014-2020 Komisja Europejska przyjęła propozycje ustawodawcze dotyczące polityki spójności na lata 2014-2020
Bardziej szczegółowoJoanna Kopczyńska Departament Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
Joanna Kopczyńska Departament Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 1 22 grudnia 2014 Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie, przyjęta przez Radę
Bardziej szczegółowoModuł szkoleniowy I. Podstawy EPC. Projekt Transparense.
Moduł szkoleniowy I Podstawy EPC Projekt Transparense PRZEGLĄD MODUŁÓW SZKOLENIOWYCH I. Podstawy EPC II. EPC Od identyfikacji projektu do przetargu III. EPC Od kontraktu do gwarantowanych oszczędności
Bardziej szczegółowoDostęp p do informacji naukowej i jej rozpowszechnianie w kontekście konkurencyjności ci oraz innowacyjności
Dostęp p do informacji naukowej i jej rozpowszechnianie w kontekście konkurencyjności ci oraz innowacyjności ci Unii Europejskiej dr hab. Diana Pietruch-Reizes, prof. ŚWSZ w Katowicach IX Krajowe FORUM
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
FUNDUSZ UNIA EUROPEJSKA SPÓJNOŚCI Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 Oś priorytetowa I: Podtytuł prezentacji Zmniejszenie emisyjności gospodarki Magdalena Misiurek Departament Gospodarki
Bardziej szczegółowoGłęboka termomodernizacja wymagania wynikające z nowego prawodawstwa UE
FUNDUSZ UNIA EUROPEJSKA SPÓJNOŚCI Głęboka termomodernizacja wymagania wynikające z nowego prawodawstwa UE Podtytuł prezentacji Edward Kolbusz Zastępca Dyrektora Departamentu Gospodarki Niskoemisyjnej NFOŚiGW
Bardziej szczegółowoCzy jesteśmy gotowi na nową dyrektywę:
Czy jesteśmy gotowi na nową dyrektywę:. obowiązki i korzyści wynikające z wdrożenia jej zapisów. Zbigniew Szpak zszpak@kape.gov.pl Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Plan prezentacji: 1/ Lista krajów
Bardziej szczegółowoPL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0409/11. Poprawka. Angelo Ciocca w imieniu grupy ENF
6.12.2018 A8-0409/11 11 Motyw 3 (3) Celem programu powinno być wspieranie projektów łagodzących zmianę klimatu, zrównoważonych pod względem środowiskowym i społecznym oraz, w stosownych przypadkach, działań
Bardziej szczegółowoZałożenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej oraz działania na rzecz zrównoważonej produkcji i konsumpcji
Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej oraz działania na rzecz zrównoważonej produkcji i konsumpcji 2 Plan prezentacji 1. Kontekst transformacji niskoemisyjnej 2. Przykładowe wyzwania
Bardziej szczegółowounijnych i krajowych
Możliwości dofinansowania działań i inwestycji z zakresu gospodarki niskoemisyjnej. ze środków unijnych i krajowych SPOTKANIE Z PRZEDSIĘBIORCAMI Miejski Ośrodek Kultury w Józefowie ul. Wyszyńskiego 1 9
Bardziej szczegółowoPOLITYKA EKOINNOWACYJNA UNII EUROPEJSKIEJ
POLITYKA EKOINNOWACYJNA UNII EUROPEJSKIEJ Katowice, dnia 17 maja 2012 rok Wyzwaniem w zakresie innowacji w obecnym stuleciu będzie wydłużenie okresu wykorzystywania zasobów osiąganie więcej mniejszym kosztem
Bardziej szczegółowoFinansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r.
Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r. Dokument określający strategię interwencji funduszy europejskich
Bardziej szczegółowoAktualizacja Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego
Przygotowanie: Dział Programowania Strategicznego Wydział Koordynacji Polityki Regionalnej Aktualizacja Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego Jerzy Tutaj Członek Zarządu Województwa Dolnośląskiego
Bardziej szczegółowoInformacja na temat wdrażania Krajowego Planu Działań dotyczącego efektywności energetycznej w Polsce
Ministerstwo Gospodarki Informacja na temat wdrażania Krajowego Planu Działań dotyczącego efektywności energetycznej w Polsce Tomasz Dąbrowski, Dyrektor Departamentu Energetyki Warszawa, 1 lutego 2011
Bardziej szczegółowoIndorama Ventures Public Company Limited
Indorama Ventures Public Company Limited Polityka w zakresie ochrony środowiska (Zatwierdzona na posiedzeniu Rady Dyrektorów nr 2/2013 dnia 22 lutego 2013 r.) Wersja poprawiona nr 1 (Zatwierdzona na posiedzeniu
Bardziej szczegółowo7495/17 mo/mf 1 DGG 1A
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 21 marca 2017 r. (OR. en) 7495/17 ECOFIN 223 ENV 276 CLIMA 67 FIN 205 WYNIK PRAC Od: Do: Dotyczy: Sekretariat Generalny Rady Delegacje Sprawozdanie specjalne nr 31 Europejskiego
Bardziej szczegółowoNiniejsza prezentacja jest materiałem merytorycznym powstałym w ramach projektu Fundusze Europejskie dla Organizacji Pozarządowych w Polsce
Niniejsza prezentacja jest materiałem merytorycznym powstałym w ramach projektu Fundusze Europejskie dla Organizacji Pozarządowych w Polsce Beneficjent: Towarzystwo Amicus Celem projektu jest też upowszechnienie
Bardziej szczegółowoInteligentna Energia Program dla Europy
Inteligentna Energia Program dla Europy informacje ogólne, priorytety. Antonina Kaniszewska Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (2007-2013) Competitiveness and Innovation framework Programme
Bardziej szczegółowoModuł 1 Plany Gospodarki Niskoemisyjnej 101 pytań i odpowiedzi
1 Moduł 1 Plany Gospodarki Niskoemisyjnej 101 pytań i odpowiedzi Projekt Gminna Mapa Energetyczna II Kontynuacja realizowanego w 2012 r. projektu Gminna Mapa Energetyczna, który dotyczył planów zaopatrzenia
Bardziej szczegółowoEfektywność energetyczna, podstawy prawne i zachęty prawno- ekonomiczne przygotowane przez polski rząd
Efektywność energetyczna, podstawy prawne i zachęty prawno- ekonomiczne przygotowane przez polski rząd dr inż. Arkadiusz Węglarz Dyrektor ds. Zrównoważonego Rozwoju w KAPE S.A. 2012-11-10 Krajowa Agencja
Bardziej szczegółowoPromocja inwestycji na rzecz zrównowa onej gospodarki energetycznej w budownictwie - sesja informacyjna DG REGIO 19 czerwca 2009
FINANSOWANIE PRZEDSIĘWZIĘĆ POPRAWIAJĄCYCH EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNĄ I ENERGIĘ ODNAWIALNĄ W BUDOWNICTWIE : DOŚWIADCZENIA EUROPEJSKIEGO BANKU INWESTYCYJNEGO Europejski Bank Inwestycyjny (EIB) Promocja inwestycji
Bardziej szczegółowoDyrektywa weszła w życie 8 lipca 2010 r. ( 20 dni po opublikowaniu). Warunkowość ex ante - Dyrektywa 2010/31/UE. Kraków, 5-6 lipca 2012 r.
Ministerstwo Transportu, Budownictwa I Gospodarki Morskiej Ministry of Transport, Construction and Maritime Economy Efektywność energetyczna oraz racjonalne wykorzystanie zasobów energetycznych w aspekcie
Bardziej szczegółowoPlan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Józefowa. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Józefowa Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Plan Gospodarki Niskoemisyjnej integruje dotychczasowe zadania Jednostek Samorządu
Bardziej szczegółowoKonferencja Polityka energetyczna Państwa a innowacyjne aspekty gospodarowania energią w regionie 18 czerwca 2009 r. Warszawa
1 Mazowsze wobec wyzwań przyszłości Konferencja Polityka energetyczna Państwa a innowacyjne aspekty gospodarowania energią w regionie 18 czerwca 2009 r. Warszawa 2 Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego
Bardziej szczegółowoWsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Warszawa, 20 marca 2015 r.
Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 Warszawa, 20 marca 2015 r. UMOWA PARTNERSTWA Dokument określający strategię interwencji funduszy europejskich
Bardziej szczegółowoInwestycje środowiskowe w perspektywie 2014-2020 wybór obszarów finansowania
Inwestycje środowiskowe w perspektywie 2014-2020 wybór obszarów finansowania Pytanie: Jak wykorzystać praktyczną wiedzę z zakresu wydawania decyzji środowiskowych w celu prawidłowej identyfikacji obszarów
Bardziej szczegółowoFinansowanie projektów poprawy efektywności energetycznej w warunkach braku własnych środków. międzynarodowe protokoły IPMVP, IEEFP
http://www.permanent-project.eu/ Finansowanie projektów poprawy efektywności energetycznej w warunkach braku własnych środków międzynarodowe protokoły IPMVP, IEEFP Szymon Liszka FEWE 1 1 Dlaczego poprawa
Bardziej szczegółowoEUROPEJSKIE SŁONECZNE DNI ENERGIA SŁOŃCA FOTOWOLTAIKA TECHNOLOGIE, OPŁACALNOSĆ, REALIZACJE
EUROPEJSKIE SŁONECZNE DNI ENERGIA SŁOŃCA FOTOWOLTAIKA TECHNOLOGIE, OPŁACALNOSĆ, REALIZACJE Uwarunkowania prawne wspierania instalacji fotowoltaicznych ze środków UE w latach 2014-2020 Wojewódzki Fundusz
Bardziej szczegółowoJak ubiegać się o fundusze unijne?
BIBLIOTEKA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Strona 1 Jak ubiegać się o fundusze unijne? Spis treści Strona 2 Można mądrze finansować inwestycje w miastach..3 Rozwój lokalny możliwy dzięki Unii Europejskiej.11 Są alternatywy
Bardziej szczegółowoTendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej?
Miasto 2010 efektywność energetyczna w miastach Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej? Elżbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego
Bardziej szczegółowoAudyt energetyczny jako wsparcie Systemów Zarządzania Energią (ISO 50001)
Audyt energetyczny jako wsparcie Systemów Zarządzania Energią (ISO 50001) ROMAN KOŁODZIEJ IV Konferencja Naukowo-Techniczna,,Utrzymanie ruchu w przemyśle spożywczym Szczyrk, 26 kwietnia 2012 r. 1 PLAN
Bardziej szczegółowoDZIAŁANIE 9.3 PRZYGOTOWANIE INWESTYCJI STRATEGICZNYCH
DZIAŁANIE 9.3 PRZYGOTOWANIE INWESTYCJI STRATEGICZNYCH 1. Nazwa programu operacyjnego 2. Numer i nazwa priorytetu 3. Nazwa Funduszu finansującego priorytet 4. Instytucja Zarządzająca 5. Instytucja Pośrednicząca
Bardziej szczegółowoMAZOWIECKA AGENCJA ENERGETYCZNA DARIUSZ CIARKOWSKI
MAZOWIECKA AGENCJA ENERGETYCZNA DARIUSZ CIARKOWSKI Warszawa 30.09.2011 Regionalna agencja energetyczna ( geneza ) Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa mówi, że prowadzi on politykę
Bardziej szczegółowoPolski system wspierania efektywności energetycznej i białe certyfikaty
Polski system wspierania efektywności energetycznej i białe certyfikaty Magdalena Rogulska Szwedzko-Polska Platforma Zrównoważonej Energetyki POLEKO, 8 października 2013 r. Cele polityki energetycznej
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO. na podstawie art. 294 ust. 6 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. dotyczący
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 24.10.2016 r. COM(2016) 691 final 2013/0015 (COD) KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO na podstawie art. 294 ust. 6 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoKoncepcja finansowania projektów w
Koncepcja finansowania projektów w formule ESCO ze środków NFOŚiGW i założenia do umowy EPC dr Małgorzata Skucha Prezes Zarządu Wrocław, 08.05.2013 r. Warsztaty Platformy PPP Plan prezentacji 1. NFOŚiGW
Bardziej szczegółowoNadzieje związane z nowym obszarem rynku energii Ustawa o efektywności energetycznej
Nadzieje związane z nowym obszarem rynku energii Ustawa o efektywności energetycznej Rafał Soja, TAURON Sprzedaż Forum Polska Efektywna Energetycznie, Wrocław, 22 luty 2012r. Unijne cele 3x20% Unia Europejska
Bardziej szczegółowoINSTRUMENTY PRAWNE I EKONOMICZNE WSPIERAJĄCE BUDOWNICTWO ENERGOOSZCZĘDNE W POLSCE
Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym 1(19) 2017, s. 35-40 DOI: 10.17512/bozpe.2017.1.05 Marek RAMCZYK, Krzysztof PAWŁOWSKI Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Wydział
Bardziej szczegółowopogłębianie wiedzy o instrumentach finansowych EFSI Fundusz Spójności Instrumenty finansowe
pogłębianie wiedzy o instrumentach finansowych EFSI Fundusz Spójności 2 współfinansowane przez Fundusz Spójności są trwałym i efektywnym sposobem inwestowania we wzmocnienie spójności gospodarczej, społecznej
Bardziej szczegółowoWsparcie projektów poprawiających efektywność energetyczną w ramach dostępnych środków dotacyjnych
Wsparcie projektów poprawiających efektywność energetyczną w ramach dostępnych środków dotacyjnych Lesław Janowicz econet OpenFunding Sp. z o.o. 28.10.2015 Nie wiemy wszystkiego, ale czujemy się ekspertami
Bardziej szczegółowoKONFERENCJA Infrastruktura wiejska drogą do sukcesu gospodarczego regionów
KONFERENCJA Infrastruktura wiejska drogą do sukcesu gospodarczego regionów Panel W zgodzie z naturą i kulturą czyli jak skutecznie wspierać rozwój infrastruktury na wsi? Warszawa, 28 października 2010
Bardziej szczegółowoCele, sukcesy i możliwości energetyka gminnego. Korzyści Dzierżoniowa z zatrudnienia specjalisty ds. energetycznych
Cele, sukcesy i możliwości energetyka gminnego Korzyści Dzierżoniowa z zatrudnienia specjalisty ds. energetycznych Województwo Dolnośląskie Gmina Miejska Dzierżoniów pow. 20 km² liczba ludności: 32,3 tys.
Bardziej szczegółowoNadzieje związane z nowym obszarem rynku energii Ustawa o efektywności energetycznej
Nadzieje związane z nowym obszarem rynku energii Ustawa o efektywności energetycznej Roman Warchoł, TAURON Sprzedaż Forum Polska Efektywna Energetycznie, Gdańsk, 6 marca 2012r. Unijne cele 3x20% Unia Europejska
Bardziej szczegółowoWojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski, Grzegorz Wielgus
SIEĆ DYSTRYBUCYJNA OGNIWEM STRATEGICZNEJ ROZBUDOWY SYSTEMU GAZOWEGO ZWIĘKSZAJĄCEGO BEZPIECZEŃSTWO DOSTAW GAZU ZIEMNEGO ORAZ STOPIEŃ DOSTĘPU SPOŁECZEŃSTWA DO SIECI Wojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski,
Bardziej szczegółowoMetody finansowania przedsięwzięć oświetleniowych przez stronę trzecią ESCO / EPC. Philips Lighting, Magellan Poznao,
Metody finansowania przedsięwzięć oświetleniowych przez stronę trzecią ESCO / EPC Philips Lighting, Magellan Poznao, 16.04. 2014 1 Rynek JST 2014 - diagnoza 1. Najważniejsze wydarzenia na rynku JST w roku
Bardziej szczegółowoMinisterstwo Gospodarki Departament Energetyki. Perspektywy rozwoju systemu inteligentnego opomiarowania w Polsce
Departament Energetyki Perspektywy rozwoju systemu inteligentnego opomiarowania w Polsce Zakres tematów Uregulowania unijne Regulacje krajowe Cele i Perspektywy Podsumowanie Uregulowania unijne Dyrektywa
Bardziej szczegółowoPierwszy w Polsce System Zarządzania Energią (SZE) w oparciu o normę PN-EN ISO 50001 w Dzierżoniowie. Warszawa 8 maja 2013 r.
Pierwszy w Polsce System Zarządzania Energią (SZE) w oparciu o normę PN-EN ISO 50001 w Dzierżoniowie Warszawa 8 maja 2013 r. Efektywne zarządzanie energią jest jednym z warunków krytycznych do osiągnięcia
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIKI ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE).../...
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 4.3.2019 r. C(2019) 1616 final ANNEXES 1 to 2 ZAŁĄCZNIKI do ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI (UE).../... zmieniającego załączniki VIII i IX do dyrektywy 2012/27/UE
Bardziej szczegółowoInteligentna Energia Europa Doświadczenia polskich podmiotów w programie IEE
Inteligentna Energia Europa Doświadczenia polskich podmiotów w programie IEE Joanna Ogrodniczuk Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Historia: SAVE, ALTENER,
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE
I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE Możliwości finansowania inwestycji w biomasę DZIAŁALNOŚĆ WFOŚIGW PRZYCHODY Przychody statutowe WF - ogółem Przychody z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska WYDATKI
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ OCHRONY KLIMATU I GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ
WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ OCHRONY KLIMATU I GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Bytom, 23 grudnia 2014 r. Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej (2011 rok) cel główny rozwój gospodarki niskoemisyjnej
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA A REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO
EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA A REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO Konferencja Efektywne gospodarowanie energią - możliwości finansowania zewnętrznego inwestycji w sferze publicznej, prywatnej,
Bardziej szczegółowoCzy ochrona środowiska i odnawialne źródła energii są efektywne finansowo?
Czy ochrona środowiska i odnawialne źródła energii są efektywne finansowo? Dariusz Lipka, Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Kraków, 11.12.2013 r. Specyfika projektów energetyki odnawialnej -
Bardziej szczegółowoPRZECIWDZIAŁANIE I ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU
PRZECIWDZIAŁANIE I ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU W ŚWIETLE PROJEKTÓW ROZPORZĄDZEŃ DOTYCZĄCYCH POLITYKI SPÓJNOŚCI NA LATA 2014-2020 Piotr Żuber Dyrektor Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwo
Bardziej szczegółowoPowiślańska Regionalna Agencja Zarządzania Energią cele i założenia funkcjonowania
Prezentacja projektu współfinansowanego przez Komisję Europejską pn. Utworzenie Powiślańskiej Regionalnej Agencji Zarządzania Energią Program UE Inteligentna Energia dla Europy, umowa nr IEE/08/Agencies/431/S12.529246
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Cel główny: Rozwój polskiej gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa Cele szczegółowe: zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, wzrost konkurencyjności
Bardziej szczegółowoLokalne strategie w zakresie zrównoważonego rozwoju
Konferencja Lokalne inicjatywy na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu Warszawa, 11 stycznia 2017 r. Lokalne strategie w zakresie zrównoważonego rozwoju Antonina Kaniszewska Kierownik Działu Gospodarki
Bardziej szczegółowoRegionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego. Założenia perspektywy finansowej 2014-2020. www.pgie.pl
Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego Założenia perspektywy finansowej 2014-2020 www.pgie.pl Perspektywa 2014-2020 W latach 2014-2020 Polska otrzyma z budżetu UE ok. 119,5 mld euro. Na
Bardziej szczegółowo8944/17 dj/mi/gt 1 DG G 3 C
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 12 maja 2017 r. (OR. en) 8944/17 COMPET 305 IND 103 NOTA Od: Do: Sekretariat Generalny Rady Komitet Stałych Przedstawicieli Nr poprz. dok.: 8630/17 COMPET 278 IND 96 Dotyczy:
Bardziej szczegółowoZgodnie z szacunkami PFR transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej wymaga inwestycji ok. 290 mld PLN do 2030 roku
Zgodnie z szacunkami PFR transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej wymaga inwestycji ok. 290 mld PLN do 2030 roku Elektroenergetyka Transport Ciepłownictwo i chłodnictwo 32% Kapitał 20% 51% Ogólnoeuropejski
Bardziej szczegółowoWzrost efektywności energetycznej: uwarunkowania prawno-regulacyjne oraz mechanizmy wsparcia inwestycji.
Wzrost efektywności energetycznej: uwarunkowania prawno-regulacyjne oraz mechanizmy wsparcia inwestycji. Seminarium "Bezpieczna Chemia Warszawa, 5 listopada 2014 roku Pan Zbigniew Szpak, Prezes KAPE S.A.
Bardziej szczegółowopogłębianie wiedzy o instrumentach finansowych EFSI Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Instrumenty finansowe
pogłębianie wiedzy o instrumentach finansowych EFSI Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich , współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
Bardziej szczegółowoPlan Gospodarki. Niskoemisyjnej dla miasta: SPOTKANIE Z PRZEDSIĘBIORCAMI
Plan Gospodarki. Niskoemisyjnej dla miasta: SPOTKANIE Z PRZEDSIĘBIORCAMI Miejski Ośrodek Kultury w Józefowie ul. Wyszyńskiego 1 9 kwietnia 2015 r. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Plan Gospodarki
Bardziej szczegółowoInstrumenty finansowe w programach operacyjnych na lata 2014-2020. Rynia, 27 luty 2014 r.
w programach operacyjnych na lata 2014-2020 Rynia, 27 luty 2014 r. na lata 2014-2020 stan prac Rozporządzenie PE i Rady (UE) nr 1303/2013, w tym tytuł IV poświęcony Instrumentom Finansowym weszło w życie
Bardziej szczegółowoDziałania samorządu Województwa Śląskiego w propagowaniu Odnawialnych źródeł Energii i Efektywności Energetycznej
Działania samorządu Województwa Śląskiego w propagowaniu Odnawialnych źródeł Energii i Efektywności Energetycznej Wydział Gospodarki Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego w Katowicach 1 Samorząd Województwa,
Bardziej szczegółowoObecne i przyszłe instrumenty finansowania inwestycji OZE w Polsce. Słupsk 30.10.2014
Obecne i przyszłe instrumenty finansowania inwestycji OZE w Polsce Słupsk 30.10.2014 Obecne i przyszłe instrumenty finansowania inwestycji OZE w Polsce 1. Program PROSUMENT 2. Program LEMUR 3. Program
Bardziej szczegółowoJak rozpocząć transformację energetyczną Polski?
Jak rozpocząć transformację energetyczną Polski? Instytut na rzecz Ekorozwoju Konferencja, Warszawa, Sejm R.P. 20 września, 2016 Stan zasobów energetycznych Źródło energii Perspektywy Węgiel kamienny Wzrost
Bardziej szczegółowoPolityka innowacyjna Województwa Mazowieckiego
Polityka innowacyjna Województwa Mazowieckiego Konferencja Innowacje w przemyśle a zmiany klimatu Warszawa, dn. 28 maja 2009 r. 1 Warszawa, dn.28 maja 2009 r. Plan prezentacji: Regionalna Strategia Innowacji
Bardziej szczegółowoBOŚ BANK W SYSTEMIE WSPARCIA INWESTYCJI PROEKOLOGICZNYCH W PERSPEKTYWIE
Anna Żyła Małgorzata Kowalczuk BOŚ BANK W SYSTEMIE WSPARCIA INWESTYCJI PROEKOLOGICZNYCH W PERSPEKTYWIE 2014-2020 POZNAŃ 28.10.2015 r. Z korzyścią dla Ciebie i świata w którym żyjesz Slajd 1 z 15 Misja
Bardziej szczegółowopogłębianie wiedzy o instrumentach finansowych EFSI Europejski Fundusz Morski i Rybacki Instrumenty finansowe
pogłębianie wiedzy o instrumentach finansowych EFSI Europejski Fundusz Morski i Rybacki , współfinansowane z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego są trwałym i efektywnym sposobem inwestowania
Bardziej szczegółowoDostępne środki i programy unijne przeznaczone na realizację przedsięwzięć pro-energetycznych w nowym okresie programowania aktualizacja
Dostępne środki i programy unijne przeznaczone na realizację przedsięwzięć pro-energetycznych w nowym okresie programowania 2014-2020 aktualizacja 1 Główne cele i zadania funduszy UE w sektorze energetyki
Bardziej szczegółowoZALECENIE KOMISJI. z dnia r.
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 18.6.2019 r. C(2019) 4421 final ZALECENIE KOMISJI z dnia 18.6.2019 r. w sprawie projektu zintegrowanego krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu w Polsce obejmującego
Bardziej szczegółowoCARS 2020 Plan działania na rzecz konkurencyjnego i zrównoważonego przemysłu motoryzacyjnego w Europie
Dyrekcja Generalna Przedsiębiorstwa i przemysł CARS 2020 Plan działania na rzecz konkurencyjnego i zrównoważonego przemysłu motoryzacyjnego w Europie Maciej Szymanski Zawiercie, 12 czerwca 2013 Przemysł
Bardziej szczegółowoWsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej
Wsparcie przedsiębiorców w latach 2014-2020 możliwości pozyskania dofinansowania w nowej perspektywie unijnej Iwona Wendel Podsekretarz Stanu Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Warszawa, 22 maja 2014
Bardziej szczegółowo12.08.2014, Łódź. Szkolenie z zakresu krajowych Programów Operacyjnych na lata 2014-2020
12.08.2014, Łódź Szkolenie z zakresu krajowych Programów Operacyjnych na lata 2014-2020 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 12.08.2014, Łódź PLAN PREZENTACJI 1. Opis Programu Operacyjnego
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIKI KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 23.7.2014 r. COM(2014) 520 final ANNEXES 1 to 3 ZAŁĄCZNIKI do KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Efektywność energetyczna i jej wkład w bezpieczeństwo
Bardziej szczegółowo10130/10 mik/kt/kd 1 DG C IIB
RADA UNII EUROPEJSKIEJ Bruksela, 26 maja 2010 r. (27.05) (OR. en) 10130/10 TELECOM 58 COMPET 171 RECH 200 NOTA Od: COREPER Do: Rada Nr wniosku Kom.: 9981/10 TELECOM 52 AUDIO 17 COMPET 165 RECH 193 MI 168
Bardziej szczegółowoDokument z posiedzenia B7-0000/2013 PROJEKT REZOLUCJI. złożony w następstwie pytania wymagającego odpowiedzi ustnej B7-0000/2013
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Dokument z posiedzenia 22.4.2013 B7-0000/2013 PROJEKT REZOLUCJI złożony w następstwie pytania wymagającego odpowiedzi ustnej B7-0000/2013 zgodnie z art. 115 ust. 5 Regulaminu
Bardziej szczegółowoGaz ziemny w nowej perspektywie. Unii Europejskiej w okresie transformacji gospodarki europejskiej
Gaz ziemny w nowej perspektywie TYTUŁ budżetowej PREZENTACJI Unii Europejskiej w okresie transformacji gospodarki europejskiej radca prawny Kamil Iwicki radca prawny Adam Wawrzynowicz Przewidywane zapotrzebowanie
Bardziej szczegółowoFinansowanie projektów z zakresu efektywności energetycznej dla przedsiębiorstw
Finansowanie projektów z zakresu efektywności energetycznej dla przedsiębiorstw Marcin Jamiołkowski Departament Przedsięwzięć Przemysłowych Wyzwalanie inwestycji w obszarze efektywności energetycznej Warszawa,
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW
KOMISJA EUROPEJSKA Strasburg, dnia 12.3.2013 COM(2013) 144 final KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Inicjatywa na rzecz
Bardziej szczegółowoJak ograniczyć wpływ budownictwa na środowisko?
Jak ograniczyć wpływ budownictwa na środowisko? W Unii Europejskiej budownictwo odpowiada za ponad 40% końcowego zużycia energii. Jednak wpływ budynków na środowisko nie ogranicza się tylko do zużycia
Bardziej szczegółowoAgencja Rozwoju Przedsiębiorczości S.A.
Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości S.A. powstała w 1997 r. w ramach Kontraktu Regionalnego dla województwa śląskiego. W 2000 r. Agencja została włączona w Krajowy System Usług dla małych i średnich przedsiębiorstw.
Bardziej szczegółowoUwarunkowania dotyczące rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw w oparciu o zamówienia publiczne dr inż. Arkadiusz Borowiec
Uwarunkowania dotyczące rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw w oparciu o zamówienia publiczne dr inż. Arkadiusz Borowiec Spotkanie informacyjne współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Bardziej szczegółowoEfektywność energetyczna kluczowym narzędziem wzrostu gospodarczego i ochrony środowiska
Efektywność energetyczna kluczowym narzędziem wzrostu gospodarczego i ochrony środowiska Instrumenty poprawy efektywności energetycznej polskiej gospodarki MINISTERSTWO GOSPODARKI Andrzej Guzowski, Departament
Bardziej szczegółowoEfektywność energetyczna w Polsce i Europie - wybrane zagadnienia -
Efektywność energetyczna w Polsce i Europie - wybrane zagadnienia - Forum Polska Efektywna Energetycznie Wrocław, 22 lutego 2012 r. 2012-02-22 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 1 Co to jest efektywność
Bardziej szczegółowoMożliwość wsparcia ze środków zewnętrznych (w tym unijnych) inwestycji z obszaru efektywności energetycznej
Możliwość wsparcia ze środków zewnętrznych (w tym unijnych) inwestycji z obszaru efektywności energetycznej ALEKSANDRA MALARZ DYREKTOR DEPARTAMENTU FUNDUSZY EUROPEJSKICH W MINISTERSTWIE ŚRODOWISKA Warszawa,
Bardziej szczegółowoŁukasz Urbanek. Departament RPO. Kierownik Działu Programowania i Ewaluacji. Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego
1 Łukasz Urbanek Kierownik Działu Programowania i Ewaluacji Departament RPO Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Strategia lizbońska 2007-2013 Strategia Europa 2020 2014-2020 Główne założenia
Bardziej szczegółowoWpływ decyzji międzynarodowych na poziom lokalny
Cities act - we must, we can and we will. Wpływ decyzji międzynarodowych na poziom lokalny Leszek Drogosz Urząd Miasta Stołecznego Warszawy Warszawa, 21.11.2012 r. Znaczenie procesu międzynarodowych negocjacji
Bardziej szczegółowoOgólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorców w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE
Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorców w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE Sebastian Górka Koordynator Zespołu Doradców Energetycznych
Bardziej szczegółowoZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ TURYSTYKI UE NA PRZYKŁADZIE REGIONU ŁÓDZKIEGO
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ TURYSTYKI UE NA PRZYKŁADZIE REGIONU ŁÓDZKIEGO MGR RADOSŁAW DZIUBA KATEDRA GOSPODARKI ŚWIATOWEJ I INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ UNIWERSYTET ŁÓDZKI CEL STRATEGII EUROPA 2020 Inteligentny, zielony
Bardziej szczegółowoPROGRAMY SEMINARIÓW. TEMAT A Innowacje w biznesie przegląd dobrych praktyk. Godziny spotkania: 10:00 13:00
PROGRAMY SEMINARIÓW TEMAT A Innowacje w biznesie przegląd dobrych praktyk 1. Pojęcia podstawowe z obszaru innowacyjnej przedsiębiorczości 2. Proces poszukiwania innowacyjności 3. Proces wprowadzania innowacji
Bardziej szczegółowoDOKUMENT ROBOCZY SŁUŻB KOMISJI STRESZCZENIE OCENY SKUTKÓW. Towarzyszący dokumentowi: Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 17.5.2018r. SWD(2018) 188 final DOKUMENT ROBOCZY SŁUŻB KOMISJI STRESZCZENIE OCENY SKUTKÓW Towarzyszący dokumentowi: Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
Bardziej szczegółowoInnowacyjny program energooszczędnych inwestycji miejskich w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego w Warszawie
Innowacyjny program energooszczędnych inwestycji miejskich w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego w Warszawie Warszawa, 23 czerwca 2014 Leszek Drogosz Dyrektor Biura Infrastruktury Urzędu m.st. Warszawy
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 21.8.2014 r. COM(2014) 527 final KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO dotyczący strategii UE i planu działania
Bardziej szczegółowoNowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020
BIBLIOTEKA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Agnieszka Pogorzelska ekspert ds. funduszy europejskich w Centralnym Punkcie Informacyjnym Nowe wytyczne dla beneficjentów środków unijnych 2014-2020 Strona 2 Spis treści
Bardziej szczegółowoPlany Gospodarki Niskoemisyjnej Zakres i finansowanie. Katarzyna Grecka Bałtycka Agencja Poszanowania Energii SA
Plany Gospodarki Niskoemisyjnej Zakres i finansowanie Katarzyna Grecka Bałtycka Agencja Poszanowania Energii SA kgrecka@bape.com.pl POIiŚ 2007-2013 Działanie 9.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności
Bardziej szczegółowoSkierniewice, 18.02.2015 r. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
Skierniewice, 18.02.2015 r. 1 Plan Gospodarki Niskoemisyjnej 2 Agenda spotkania 1. Czym jest Plan Gospodarki Niskoemisyjnej i w jakim celu się go tworzy? 2. Uwarunkowania krajowe i międzynarodowe 3. Szczególne
Bardziej szczegółowo