Matura 2016 i co dalej? Poradnik dla uczniów i rodziców

Transkrypt

1

2 SPIS TREŚCI Matura Zmian ciąg dalszy....3 Język polski to porządek myślenia. Matura okiem polonisty...4 Matematyka. Wyjście poza schemat...7 Struktura egzaminu maturalnego. Przedmioty obowiązkowe i dodatkowe...9 Procedury na egzaminie maturalnym Kiedy egzamin będzie uznany za niezdany?...12 Kiedy maturę można poprawiać?...12 Matura zdana i co dalej?...13 Kontakt...19 WYKRESY I TABELE: Struktura egzaminu maturalnego Kalendarz wydarzeń maturalnych 2015/ Harmonogram egzaminów maj

3 MATURA 2015 ZMIAN CIĄG DALSZY Rok 2005 ostatecznie dokonał podziału na czasy starej i nowej matury. Od 2005 roku egzamin maturalny przygotowywany jest na bazie specjalnych standardów wymagań egzaminacyjnych. Chociaż od pierwszej nowej matury mija prawie 10 lat, wciąż nie ustaje proces wprowadzania w jej ramach ciągłych zmian i ulepszeń. Powoduje to chaos i rodzi wiele kontrowersji wśród osób, których matura bezpośrednio dotyczy. Nauczyciele nie nadążają z dostosowywaniem form nauczania, stresują się uczniowie i rodzice. W roku szkolnym 2014/2015 byliśmy świadkami kolejnych zmian. Uczniowie liceum ogólnokształcącego przystąpili do nowej, zmienionej formuły egzaminu maturalnego. Uczniowie technikum oraz maturzyści po latach (w tym osoby, które ukończyły szkołę średnią między rokiem 2004/2005 a 2013/2014) przystąpią do niej w roku Czy te zmiany będą zmianami na stałe i przede wszystkim, na lepsze? Znów pokaże praktyka. Abyście mogli wyrobić sobie własne zdanie na ich temat, zachęcamy do lektury kolejnych stron Poradnika. Znajdziecie w nim nie tylko niezbędne informacje i daty egzaminów, ale też opinie zaprzyjaźnionych z nami ekspertów, które, mamy nadzieję, rozwieją nieco wątpliwości. 3

4 JĘZYK POLSKI TO PORZĄDEK MYŚLENIA MATURA OKIEM POLONISTY Najwięcej strachu wśród przyszłych maturzystów budzi powrót do starej formy egzaminu ustnego z języka polskiego. Kwitnący handel prezentacjami maturalnymi sprawił, że musiano w końcu zrezygnować z tej formy sprawdzania wiedzy na rzecz wypowiedzi na wylosowane przed komisją pytanie. Rzecz w tym, że pytanie ma być jedno i może to być pytanie o wszystko. Uczeń dostaje polecenie wygłoszenia 10-minutowego wystąpienia, przygotowuje je (ma na to 15 minut) opierając się na dołączonym do polecenia tekście kultury oraz na własnej wiedzy. Określenie tekst kultury jest jednak bardzo bogate: może nim być fragment literatury, tekst popularnonaukowy (jeżeli pytanie dotyczy języka) oraz reprodukcja obrazu. Zatem w jaki sposób przyswoić sobie ogrom informacji z dziedziny kultury, literatury i języka, by być przygotowanym na każdą ewentualność? Jak uczyć się do takiego egzaminu? Z tym pytaniem zwróciliśmy się do dr Justyny Trzcińskiej-Rosik filologa, doktora nauk humanistycznych, prywatnie pasjonatki zawodu. Pani Justyna jest egzaminatorem oraz nauczycielką języka polskiego. Uczniowie doceniają jej umiejętności inspirowania i intrygowania tematem. W Edu & You prowadzi kursy języka polskiego z Dobromiłą (dla młodzieży) i kursy dla tzw. Maturzystów po latach. Największym błędem lekcji szkolnych jest uczenie się samego materiału w dużej ilości. Nikt nie uczy, co z tym materiałem zrobić więc jest to tak naprawdę uczenie się na darmo. Moja recepta jest taka: nie uczyć się historii kultury, bo to nie ma większego sensu - przekonuje pani Justyna. Jak sama przyznaje, jest zwolennikiem konkretnego, ścisłego myślenia w naukach humanistycznych. Na swoich kursach uczy analitycznego podejścia do tematów maturalnych pokazując, że język polski to pewien porządek myślenia: Wiedzę trzeba przede wszystkim stosować. Ważne są umiejętności: umiejętność myślenia, analizowania i interpretowania tekstów kultury. Egzamin z języka polskiego sprawdza raczej umiejętność niż encyklopedyczną wiedzę, która jest przecież wszędzie dostępna. Wiedzę trzeba przede wszystkim stosować. Ważne 4

5 są umiejętności: umiejętność myślenia, analizowania i interpretowania tekstów kultury. Jeżeli ktoś sobie wyćwiczy tą umiejętność, to myślę, że cokolwiek dostanie (nawet reprodukcję rzeźby, którą pierwszy raz w życiu widzi) będzie w stanie zadanie wykonać. Tak naprawdę znaczenie ma tutaj wiedza ogólnokulturowa jaką uczeń zdobył w ciągu swojego życia, jaką wyniósł z domu rodzinnego, z otoczenia, ze środków masowego przekazu, z kontaktów z literaturą, sztuką, kulturą, na wystawach. Zewsząd tak naprawdę. Humanistyka jest wiedzą bardzo rozległą, w zasadzie chyba nie do okiełznania. Poloniści przecież też nie wiedzą wszystkiego. Zapytaliśmy panią Justynę, jak można poradzić sobie ze stresem i pustką w głowie w sytuacji, gdy mamy tylko 15 minut na pozbieranie myśli i przygotowanie dobrego wystąpienia? Należy skupić się przede wszystkim na własnym odbiorze tego tematu, na prezentacji tego tematu pod kątem własnej osobowości, własnych zasobów i po prostu zacząć mówić. Później jest jeszcze krótka rozmowa która odnosi się do wypowiedzi zdającego. To też daje okazję, by się wykazać. Mówimy w języku polskim od dziecka, jesteśmy naturalnymi jego użytkownikami, formułujemy myśli w języku polskim. Dostajemy kawałek jakiegoś tekstu bądź reprodukcję, dostajemy do tego pytania, przygotowujemy się, mamy na to czas i później wymagają od nas tylko i wyłącznie wypowiedzi 10-minutowej naszych własnych przemyśleń. Czyli to, co tak naprawdę robimy na co dzień. Na co dzień myślimy w języku polskim o różnych rzeczach. Z tą różnicą, że to będzie tylko taka sytuacja egzaminacyjna i będziemy mówić do komisji egzaminacyjnej. JĘZYK POLSKI CZĘSĆ USTNA 30 minut 15 minut: Uczeń losuje polecenie, do którego jest dołączony tekst kultury: tekst literacki tekst ikoniczny (np. reprodukcja obrazu, plakatu, rzeźby) tekst popularnonaukowy (dotyczący wiedzy o języku np. język Internetu). Uczeń przygotowuje się do wypowiedzi. 10 minut właściwa prezentacja tematu przez ucznia 5 minut rozmowa z komisją i dodatkowe pytania egzaminatora (jednak nie wykraczające poza zaprezentowany przez ucznia zakres materiału). Oceniane jest meritum wypowiedzi: 40 pkt, organizacja wypowiedzi: 20 pkt, język, styl: 20 pkt., oraz meritum wypowiedzi dialogowej: 20 pkt. Łącznie można uzyskać 100 pkt. 5

6 Aby zilustrować, na czym polega sens kolejnej wprowadzonej zmiany, przywołajmy historię pani Karoliny obecnie doktora nauk humanistycznych, literaturoznawcy. W 3 klasie liceum okazało się, że mój rocznik może być pierwszym zdającym tzw. nową maturę opowiadała pani Karolina. - Nasza polonistka postanowiła zrobić nam próbną maturę, żebyśmy zapoznali się z nieznaną nam formą egzaminu. Ja, uczennica szóstkowa, niczego się nie bałam aż do wyników. Z trudem osiągnęłam 60%. Diagnoza polonistki: nie mieszczę się w kluczu. Druga i trzecia próba to samo. Na szczęście okazało się, że jednak zdajemy starą maturę. Od roku 2015 sztywne schematy oceniania wypowiedzi pisemnych zostają zastąpione, jak podaje Centralna Komisja Egzaminacyjna, holistycznym podejściem w ocenianiu. Oznacza to, że powraca stary, klasyczny system, według którego nauczyciel sprawdza wypracowanie według własnych kryteriów. Reforma edukacji chciała wyeliminować subiektywizm w ocenie uczniów, tworząc klucze odpowiedzi, jednak jak pokazuje przykład pani Karoliny, jednocześnie zabijała kreatywność i niestereotypowe myślenie, typowe dla szczególnie uzdolnionych uczniów. To oznacza, że najbardziej pomysłowe rozwiązania, jakie przyjdą maturzyście do głowy polonista będzie w stanie przyjąć, oczywiście jeżeli będą miały one swoje uzasadnienie. Myślę, że jest to zmiana na korzyść ucznia stwierdziła w rozmowie z nami pani Justyna Trzcińska-Rosik. Rezygnacja z klucza odpowiedzi daje nauczycielowi większą swobodę na etapie całej 3- letniej edukacji z języka polskiego. Zamiast uczenia pod klucz, będzie mógł skupić się na rozwijaniu samodzielności myślenia u uczniów. Jeżeli ktoś pamięta czasy czteroletniej szkoły średniej i starą maturę wie, że ostatnim tematem JĘZYK POLSKI CZĘŚĆ PISEMNA 170 minut. Test (50 pkt) - sprawdza umiejętność wykonywania operacji dowodzących rozumienia czytanego tekstu ( czytanie ze zrozumieniem ). Składa się z 2 zestawów uczeń wypełnia oba. Każdy z nich obejmuje: Jeden lub dwa teksty liczące nie więcej niż 500 słów Wiązkę 5-7 zamkniętych/otwart ych zadań do tekstu z miejscem na wpisanie odpowiedzi Pisanie własnego tekstu (50 pkt) Rozprawka uczeń formułuje własne stanowisko, popiera je rzeczowym uzasadnieniem i kończy podsumowaniem. Analiza i interpretacja tekstu poetyckiego uczeń prezentuje własną propozycję odczytania wiersza. Stawia tezę i uzasadnia ją za pomocą konkretnych argumentów. Na sali egzaminacyjnej jest do dyspozycji słownik języka polskiego i słownik poprawnej polszczyzny. 6

7 pisemnym był zawsze temat analityczny, polegający na analizie i interpretacji wiersza wspomniała pani Justyna.- Nowa matura zrezygnowała z tej formy jako zbyt dowolnej, a ja uważam, że bardzo dobrze, że znów się pojawia. Jest to temat bardzo wygodny dla osób myślących, otwartych i takich, które niekoniecznie chcą poświęcać dużo czasu na pamięciową naukę historii literatury. Takie osoby mają również dużą szansę na tej maturze. Tak naprawdę cała nowa koncepcja matury bazuje właśnie na tym, by abiturient kończący edukację na poziomie średnim, potrafił myśleć samodzielnie. Na arkuszach egzaminacyjnych przewiduje się wprowadzenie większej ilości zadań sprawdzających umiejętności złożone, takie jak: analizowanie, stawianie hipotez, ich weryfikację, wyciąganie wniosków, krytyczną analizę tekstu. Egzamin maturalny ma sprawdzać, czy uczeń potrafi nie tylko odtwarzać wyuczoną wiedzę, ale również wykorzystywać ją w konkretnych sytuacjach problemowych. MATEMATYKA. WYJŚCIE POZA SCHEMAT Emocje dotyczące egzaminu z matematyki nie słabną od momentu, gdy tylko królowa nauk pojawiła się w maturalnym zestawie obowiązującym. Jak pokazały wyniki ubiegłorocznych matur, matematykę zdało tylko 75 % osób (wstępne wyniki z roku 2015 mówią już o 82%). Dlaczego matematyka wciąż wypada najgorzej w zestawieniach wyników egzaminu? Czy maturzyści naprawdę mają wysoko ustawioną poprzeczkę? MATEMATYKA EGZAMIN PISEMNY 170 minut. Składa się z dwóch części: zadania zamknięte - ok 25 pytań, za każde można uzyskać 1 punkt. Są to pytania testowe jednokrotnego wyboru (z czterech możliwych odpowiedzi wybiera się jedno) zadania otwarte - to zadania krótkiej odpowiedzi za które można uzyskać 2 punkty i zadania rozszerzonej odpowiedzi za które otrzymuje się 4-6 punktów. Za wszystkie zadania uczeń może zdobyć maksymalnie 50 punktów. Warunkiem zdania jest uzyskanie 15 punktów, co daje 30%. Problem wyjaśniła nam pani Anna Śmieja, która w Edu & You przygotowuje do egzaminu z matematyki Maturzystów po latach. 7

8 Trudno się wypowiadać o przyczynach porażki powiedziała z pewną ostrożnością pani Anna. - Na pewno mogę stwierdzić, że zadania sprawdzały te same wiadomości, te same umiejętności co w latach poprzednich. Były sformułowane w nieco inny sposób, co wymagało od maturzysty myślenia, a nie tylko stosowania schematów. Uczniowie nie potrafili połączyć ze sobą faktów z dwóch działów, byli wyuczeni wyłącznie schematów. Ktoś w telewizji stwierdził, że maturzyści nie wykonali popularnego zadania z treścią za 5 punktów, ponieważ w treści pociąg zamieniono na pieszego. To oczywiście nie jest prawda. W zadaniu tym na początku konieczne było wykonanie dodatkowego działania, przekształcenia wzoru, co już sprawiło maturzystom wielki problem. Z moich obserwacji wielu uczniów jest w stanie dobrze opanować dany dział, jednak po jakimś czasie, tej wiedzy już nie ma. Nie potrafią wykorzystywać jej w dalszej pracy. W matematyce poszczególne działy łączą się. Nie tak dawno rozmawialiśmy z polonistką, która mówiła, jak ważny jest porządek myślenia na polskim. Teraz dowiadujemy się, że schematy nie są wskazane w naukach ścisłych! Jak zatem powinniśmy się uczyć matematyki? Z moich obserwacji wielu uczniów jest w stanie dobrze opanować dany dział, jednak po jakimś czasie, tej wiedzy już nie ma. Nie potrafią wykorzystywać jej w dalszej pracy. W matematyce poszczególne działy łączą się. Dlatego matematyki należy uczyć się tak, aby zrozumieć dany fakt, nie tylko wykuć go na pamięć. Tak, żeby rozwiązując zadania łączyć fakty z różnych działów. Na moich zajęciach powtarzamy kolejno wszystkie działy, teorię, przykładowe zadania, potem ćwiczymy te zadania już na przykładach maturalnych. Dzięki temu zadania z arkuszy maturalnych nie są już dla uczniów obce. Uczymy się również jak wykorzystać na maturze pomoce kalkulator, tablice matematyczne, co zwłaszcza dla humanistów jest wielkim ułatwieniem. Niektórym brakuje zdolności do nauki przedmiotów ścisłych. Jakiej rady mogłaby pani udzielić osobie, która ma poważne braki w tej dziedzinie, a chce nadrobić je w krótkim czasie, by zdać egzamin? Osoba, która jest słabsza w naukach ścisłych, powinna rozpocząć swoje przygotowania w miarę wcześnie, rozłożyć materiał na partie, uczyć się systematycznie. Najważniejsze jest stałe przypominanie sobie wcześniej nauczonych działów. Uważam, że jeśli ktoś chce zdać, poświęci czas na przygotowanie do egzaminu, z pewnością ten egzamin zda. Dowodem na to są maturzyści po latach, którzy zdawali maturę po kilkunastu latach przerwy, w maju Mimo, że mieli na przygotowanie zaledwie 8 miesięcy, dodatkowo wszyscy byli aktywni zawodowo, 8

9 mieli rodziny, swoje obowiązki domowe, byli w stanie zdać maturę z matematyki 2014 w pierwszym terminie, mimo, że była trudniejsza niż w latach ubiegłych. STRUKTURA EGZAMINU MATURALNEGO PRZEDMIOTY OBOWIĄZKOWE I DODATKOWE Każdy maturzysta zdaje obowiązkowo w części pisemnej: język polski na poziomie podstawowym, matematykę na poziomie podstawowym, język obcy nowożytny (do wyboru angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, rosyjski i włoski). Nie ma tutaj określonego poziomu. jeden przedmiot dodatkowy na poziomie rozszerzonym. W części ustnej: język polski, język obcy nowożytny (ten sam, który zdaje w części pisemnej) Kolejna poprawka, jaka weszła w życie z 2015 rokiem to pojawienie się czwartego przedmiotu obowiązkowego. Maturzyści przystępowali od tej pory do egzaminu pisemnego z jednego, wybranego przedmiotu na poziomie rozszerzonym. Co ciekawe, nie musieli go zdać. Musieli jednak do niego przystąpić. Lista przedmiotów do wyboru pozostała podobna jak w latach ubiegłych: biologia, chemia, filozofia, fizyka, geografia, historia, historia muzyki, historia sztuki, wiedza o społeczeństwie, wiedza o tańcu, informatyka, matematyka, język polski, język obcy JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY CZĘŚĆ PISEMNA 120 minut. W arkuszu znajdują się następujące zadania: rozumienie ze słuchu, rozumienie tekstów pisanych, wypowiedź pisemna (zredagowanie kartki z wakacji, zaproszenia, ogłoszenia, listu). CZĘŚĆ USTNA 15 minut luźna rozmowa egzaminator zadaje uczniowi kilka pytań związanych z jego życiem i zainteresowaniami rozmowa z odgrywaniem roli, opis ilustracji i odpowiedź na trzy pytania, wypowiedź na podstawie podanych materiałów (obrazki) oraz odpowiedź na dwa pytania do nich. Uczeń nie ma możliwości powrotu do zadania, które zostało zakończone lub opuszczone. Nie może też korzystać ze słowników ani innych pomocy. 9

10 nowożytny, język łaciński i kultura antyczna, język mniejszości etnicznej, język mniejszości narodowej. Maturzysta ma oczywiście prawo wybrać więcej niż jeden przedmiot. Może przystąpić do maksymalnie sześciu egzaminów dodatkowych, wszystkie na poziomie rozszerzonym. Ich wyniki również nie mają wpływu na fakt zdania bądź nie zdania matury. Nawet, jeżeli wynik będzie negatywny (mniej niż 30% punktów) maturzysta świadectwo otrzyma, niemniej jednak wynik procentowy jaki uzyskał, zostanie odnotowany na świadectwie. STRUKTURA EGZAMINU MATURALNEGO 10

11 Organizatorem i gospodarzem egzaminu maturalnego jest Centralna Komisja Egzaminacyjna (CKE) Zadania są jednakowe w całym kraju i podlegają ocenie zewnętrznej, niezależnej, czyli oceniane są poza szkołą. Wyjątek stanowią części ustne egzaminów, które są przeprowadzane w szkole ucznia i oceniane w tym samym dniu przez nauczycieli danej szkoły. PROCEDURY NA EGZAMINIE MATURALNYM Zdający ma obowiązek zgłosić się na każdy egzamin punktualnie, z dowodem osobistym, a w przypadku zdających skierowanych przez OKE do innej szkoły - również ze świadectwem ukończenia tej szkoły. Uczeń nie może wnosić do sali egzaminacyjnej jedzenia, picia, maskotek, telefonu ani innych urządzeń telekomunikacyjnych, może mieć ze sobą tylko materiały i przybory pomocnicze, które ogłosi dyrektor CKE do marca 2016 r. Podczas egzaminu zdający nie może opuszczać sali, chyba, że zezwoli na to przewodniczący zespołu nadzorującego, po upewnieniu się, że maturzysta nie będzie kontaktował się z innymi osobami. Wyjątkiem są oczywiście osoby udzielające pomocy medycznej. Aby otrzymać świadectwo maturalne, należy uzyskać co najmniej 30% punktów z egzaminu z każdego przedmiotu obowiązkowego w części ustnej i w części pisemnej. Niezdanie albo nieprzystąpienie do egzaminu z jednego lub kilku przedmiotów w części ustnej/pisemnej nie stanowi przeszkody w zdawaniu egzaminu maturalnego z pozostałych przedmiotów. 11

12 KIEDY EGZAMIN BĘDZIE UZNANY ZA NIEZDANY? Egzamin będzie uznany za niezdany, jeśli: Uczeń nie otrzyma wymaganych 30% na którymkolwiek z obowiązkowych egzaminów pisemnych lub ustnych Uczeń zostanie przyłapany na niesamodzielnej pracy w trakcie egzaminu, wówczas egzamin zostanie przerwany i unieważniony Egzaminator stwierdzi niesamodzielność w rozwiązywaniu zadań w trakcie ich sprawdzania. KIEDY MATURĘ MOŻNA POPRAWIAĆ? Jeśli maturzysta przystąpił do wszystkich egzaminów obowiązkowych i nie zdał jednego z nich, może go poprawiać w sesji poprawkowej której termin przewidziany jest na sierpień. Poprawiać ten egzamin można przez najbliższe 5 lat. Po upływie tego terminu, licząc od dnia pierwszego egzaminu maturalnego, uczeń zdaje maturę w pełnym zakresie (wszystkie przedmioty). Podobnie jest w sytuacji, kiedy uczeń chce podwyższyć ocenę z wybranego przedmiotu. Można również, mając już świadectwo dojrzałości, przystąpić do egzaminu z zupełnie nowego przedmiotu dodatkowego. We wszystkich przypadkach obowiązują te same zasady i terminy. 12

13 MATURA ZDANA I CO DALEJ? Wywiad z doradcą zawodowym Celem, który przyświeca reformom maturalnym jest jak najlepsze dostosowanie wyników egzaminu do standardów rekrutacji na uczelnie wyższe. Jak wiemy, wyniki matury zastępują egzaminy wstępne na studia, więc uczeń wybiera przedmioty dodatkowe głównie pod kątem możliwości, jakie stwarza sobie na dalszym etapie edukacji. Można więc śmiało powiedzieć, że matura jest równocześnie czasem podejmowania kluczowych decyzji na przyszłość. Rodzice często nie chcą zostawiać dziecka samego z tak ciężkim wyborem jakim jest wybór przyszłego zawodu i sami starają się podsunąć właściwe rozwiązania. Maturzyści często idą za głosem rodzicielskiego rozsądku i decydują się na kierunek, co do którego nie są przekonani ale liczą, że jakoś to będzie. Znamy przypadki ludzi, którzy rezygnowali z takich studiów po kilku latach rozterek, bo przecież tyle się już zainwestowało i ciężko zaczynać wszystko od początku... Z drugiej strony znamy też osoby, które kończą swój kierunek studiów z żalem, że rodzice pozwolili im podążać za głosem serca i pójść na, zdawałoby się wtedy, wymarzony kierunek, który po kilku latach okazał się kierunkiem zupełnie bez perspektyw. W tym miejscu nasuwa się pytanie, na ile rodzice powinni ingerować w wybory zawodowe i edukacyjne swoich dzieci? Żeby rzucić trochę światła na tę kwestę, udaliśmy się na rozmowę z panią Anną Stokłosą, doradcą zawodowym z Ochotniczych Hufców Pracy w Katowicach. Rodzice oczywiście mogą bardzo wiele pomóc młodzieży powiedziała Pani Anna. - Znają tego młodego człowieka, widzą jego talenty, uzdolnienia, jaki zakres wiedzy przyswaja łatwiej, co sprawia mu więcej trudności. A także jaki jest jego stan zdrowia, jaki ma system wartości. I to zdecydowanie może ułatwić wybór. Natomiast nie powinny być to sugestie na zasadzie swoich nierealizowanych ambicji zawodowych. Wtedy to nie ma najmniejszego sensu. A co w sytuacji, kiedy rodzice stawiają na pragmatyzm życiowy i mówią idź na kierunek który da Ci pieniądze, a zainteresowania zawsze możesz rozwijać po pracy? Aspekt finansowy jest ważny, bo pracuje się po to, żeby zarabiać pieniądze, żeby mieć możliwość utrzymania i samodzielnej egzystencji, ale wiemy, że pracujemy w 13

14 konsekwencji do 67 roku życia i praca, która nas nie interesuje, prędzej czy później nas wypali. Można oczywiście robić coś wbrew sobie na krótką metę. Taki młody człowiek jest w stanie skupić się na zarabianiu pieniędzy przez rok, dwa, trzy. Ale w trakcie zdobywania doświadczenia on zauważy, że tak naprawdę ta praca go nie interesuje, nie jest jego pasją i wykonywanie prostych czynności zawodowych jest dla niego drogą przez mękę. Musi wstać w poniedziałek i iść do pracy, a nie chce iść do pracy, bo w domu robi coś fajnego, twórczego, coś, czym tak naprawdę chciałby się zajmować. Pokusiliśmy się o pytanie na temat prognoz na rynku pracy i zawodów, które warto wybierać. Jednak było to pytanie ryzykowne bo nawet sam doradca zawodowy nie miał odwagi, by udzielić nam na nie odpowiedzi: Trudno tutaj jednoznacznie określać bo rynek pracy się zmienia więc nawet te zawody, które my przewidujemy, że będą w przyszłości poszukiwane, (np. inżynierowie) to jest tylko taka nasza prognoza. Wszystko zależy od tendencji, w którym kierunku młodzież będzie się kształcić. Bo jeśli młodzież ma świadomość, że należy kształcić się w jakimś kierunku, to taki wybiera, i w pewnym momencie dochodzi do nasycenia rynku. Kiedyś ukończenie studiów łączyło się z taką prawie stuprocentową pewnością znalezienie pracy. W tej chwili to już nie wygląda tak kolorowo. Jest zdecydowanie wyższy wskaźnik, w porównaniu z latami ubiegłymi, zarejestrowanych osób bezrobotnych, które posiadają wyższe wykształcenie. Ukończenie kierunku, który kiedyś był kierunkiem prestiżowym, często wiąże się w dniu dzisiejszym z brakiem pracy. Widzimy czasem tendencję, że osoby, które kończą zawodówki ale stają się fachowcami w swojej dziedzinie, mają większe szanse niż osoby, które kończą pięcioletnie studia na kierunku bardzo uniwersalnym. Dlatego, że nie ma zapotrzebowania na rynku pracy albo jest ono niewielkie i nie jest w stanie wchłonąć wszystkich. Niedawno osoby, które skończyły kurs spawacza nie miały potrzeby szukania pracy bo na nich oferty czekały. Tak kiedyś było z operatorami wózków widłowych, ale rynek się w końcu nasyca. Jest na to jakaś rada? Na ten moment faktycznie najlepiej mają ci, którzy rozwijają swój talent i stają się fachowcami w swojej dziedzinie. Im jest łatwiej. Bo tak naprawdę nie można być przeciętnym. Na ten moment faktycznie najlepiej mają ci, którzy rozwijają swój talent i stają się fachowcami w swojej dziedzinie. Im jest łatwiej. Bo tak naprawdę nie można być przeciętnym. Ktoś, kto ukończył szkołę bo: było mu blisko do szkoły, bo rodzice mu podpowiedzieli, bo znajomi szli na ten kierunek, oczywiście tę szkołę skończy, ale on tak na dobrą sprawę będzie 14

15 przeciętnym pracownikiem. Nie jest to jego pasja i nie będzie rozwijał swojego talentu. A dzisiaj rynek wymusza bycie fachowcem w swojej dziedzinie. I wymusza jeszcze posiadanie jakiejś alternatywy. Nie powinniśmy stawiać na jedną kartę. Na przykład jeżeli ktoś jest inżynierem i zna język obcy, ma dużo łatwiej niż inżynier, specjalista, który tego języka nie zna. W miarę jak rynek się rozwija i dochodzi do nasycenia w tym zawodzie, zostaje nam jeszcze taka rezerwa. Ostatnio przybywa sporo nowych, interesujących kierunków studiów i zupełnie nowych zawodów. Niestety dowiadujemy się o nich dopiero wtedy, kiedy stają się już dość mocno popularne. Tak, są takie zawody które w ostatnim czasie się pojawiły, jest zapotrzebowanie rynku na nie i wymusza to konieczność kształcenia. Czasem sama nazwa nam niewiele mówi, np. etyczny hacker, mechatronik, to są takie zawody które nie wszystkim są znane i dlatego wciąż brakuje osób wykwalifikowanych. Np. groomer, który cieszy się ogromnym zainteresowaniem. Jest to fryzjer psów. Niewiele osób ma świadomość tego, że może kończyć specjalizację fryzjer a potem pracować ze zwierzętami. Czy na tym niepewnym rynku pracy zostały jeszcze jakieś wartości niezmienne? Tak zwane kompetencje miękkie czyli m.in. komunikatywność. Nam się wydaje ja przecież jestem komunikatywny bo umiem się porozumiewać w grupie. Ale tak naprawdę to pojęcie szersze: umiejętność odnalezienia się w grupie, umiejętność samodzielnej pracy, umiejętność organizowania sobie czasu pracy, porozumiewania się na szczeblu równorzędnym, na szczeblu wyższym itd. Pracodawcy chcą przyjąć osobę, która potrafi zarówno samodzielnie pracować jak i dostosować się do grupy nie wywołując konfliktów. Ciągle atutem jest znajomość języków obcych, ale nie na zasadzie miałem w szkole, zdałem maturę więc znam język bo znam gramatykę ale na zasadzie umiejętności swobodnego porozumiewania się. Mamy globalny rynek pracy i wcale nie jest to takie oczywiste, że będziemy pracować w Polsce. Natomiast ja powiedziałabym jeszcze o jednej rzeczy. Ważna jest aktywność. Oczywiście możemy skończyć genialne studia, możemy być wysoko wykwalifikowanymi specjalistami ale nikt do nas nie przyjdzie z ofertą pracy. Trzeba ją sobie znaleźć samemu. Co poradziła by Pani osobom, którym nie powiodło się na maturze lub nie dostały się na wymarzony kierunek studiów? Tak naprawdę ten jeden rok przerwy w perspektywie takiego długiego doświadczenia zawodowego nie przekreśla niczego. Można go aktywnie wykorzystać. Np. znajdując sobie tymczasowe zatrudnienie. Jest dużo 15

16 młodzieżowych biur pracy, które pomagają znaleźć pracę krótkoterminową. Można korzystać z różnej formy projektów finansowanych z unii europejskiej. Ten rok niekoniecznie musi być rokiem straconym, może być rokiem pozytywnie wykorzystanym. Można na przykład wykorzystać ten czas, odwiedzając doradcę zawodowego. Czy dużo osób zgłasza się do takiego specjalisty? Mamy wrażenie, że słowo doradca nie zawsze budzi pozytywne skojarzenia Taka tendencja faktycznie pokutuje u ludzi w pewnym wieku, którzy kiedyś nie mieli problemu ze znalezieniem pracy i ciągle myślą, że ci, którzy zgłaszają się do doradcy zawodowego, zgłaszają się z jakimś problemem, problemem do rozwiązania. Natomiast tak naprawdę lepiej zgłosić się wcześniej do tego doradcy po to tylko, żeby pomóc sobie w rozwianiu wszelkich wątpliwości, potwierdzić, czy faktycznie ten plan kariery zawodowej jest tym planem właściwym, sensownie wybranym. W tym celu można wykonać testy osobowości, testy zainteresowań zawodowych, predyspozycji zawodowych, testy wartości, badania predyspozycji do przedsiębiorczości, do zakładania, prowadzenia własnej firmy itd. I niekoniecznie musi być to nudne, można to zbadać za pomocą testów, ćwiczeń, gier, rebusów, może być to połączone z jakąś zabawą. Dużo więcej osób młodych zgłasza się do doradcy zawodowego i osoby, które kiedyś uczestniczyły u nas w warsztatach, później chętniej przychodzą na konsultacje indywidualne. Zgłaszają się z jakąkolwiek sprawą, w której mają wątpliwości choćby po to, żeby potwierdzić, czy wybór jest słuszny. Oprócz doradztwa prowadzimy też bezpłatne usługi pośrednictwa pracy, szkolenia, warsztaty, przyjmujemy wolontariuszy. Ochotnicze Hufce Pracy są jednostką państwową, która istnieje od bardzo wielu lat i pomaga zarówno młodzieży uczącej się, młodzieży poszukującej pracy jak i tak na dobrą sprawę osobom w każdym wieku. 16

17 KALENDARZ WYDARZEŃ MATURALNYCH 2015/2016 Data wydarzenie 30 września Termin złożenia wstępnej deklaracji dotyczącej przedmiotów zdawanych na maturze 7 lutego Termin złożenia ostatecznej deklaracji. Po tym terminie nie ma już możliwości zmiany przedmiotów. marzec Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej zamieszcza na stronie CKE informację o materiałach i przyborach pomocniczych, z których zdający mogą korzystać w części pisemnej egzaminu z poszczególnych przedmiotów. Dyrektor szkoły ogłasza szkolny harmonogram przeprowadzania części ustnej egzaminu maturalnego maja Termin główny egzaminu maturalnego 1 17 czerwca Termin dodatkowy egzaminu maturalnego dla uczniów, którzy nie mogli przystąpić w ustalonym terminie z przyczyn losowych lub zdrowotnych. Udokumentowany wniosek o przystąpienie do tego egzaminu należy złożyć w dniu egzaminu właściwego w maju. Koniec czerwca/początek lipca 7 dni od daty ogłoszenia wyniku maturalnego Wyniki egzaminu maturalnego. Przekazanie dyrektorom szkół świadectw dojrzałości oraz aneksów do tych świadectw. Termin złożenia oświadczenia do dyrektora szkoły o ponownym przystąpieniu do egzaminu maturalnego z konkretnego przedmiotu (dotyczy uczniów, którzy nie zdali egzaminu wyłącznie z jednego egzaminu obowiązkowego) sierpnia Termin poprawkowy egzaminu maturalnego dla uczniów, którzy nie zdali jednego egzaminu obowiązkowego. 17

18 HARMONOGRAM EGZAMINÓW - MAJ 2016 Część pisemna Maj 2016 Godzina 9.00 Godzina język polski p. podstawowy Język polski p. rozszerzony środa 5 czwartek język angielski p. podstawowy język angielski p. rozszerzony język angielski dla klas dwujęzycznych 6 piątek 9 poniedziałek 10 wtorek 11 środa 12 czwartek 13 piątek 16 poniedziałek 17 wtorek 18 środa 19 czwartek 20 piątek 23 poniedziałek 24 wtorek 4-27 maja Matematyka p. podstawowy Wiedza o tańcu p. podstawowy matematyka p. rozszerzony Język łaciński i kultura antyczna p. podstawowy wiedza o społeczeństwie p. podstawowy biologia p. podstawowy język niemiecki p. podstawowy Chemia p. podstawowy Fizyka i astronomia p. podstawowy historia p. podstawowy Język rosyjski p. podstawowy Język francuski poziom podstawowy język hiszpański p. podstawowy język włoski p. podstawowy języki mniejszości narodowych p. podstawowy język kaszubski, język łemkowski p. podstawowy i rozszerzony Część Język polski (prezentacja formuła do 2014) język mniejszości narodowych (prezentacja) języki obcy nowożytny język łemkowski i kaszubski ustna Historia muzyki p. podstawowy filozofia p. podstawowy język niemiecki p. rozszerzony język niemiecki dla klas dwujęzycznych geografia p. podstawowy historia sztuki p. podstawowy język informatyka p. podstawowy rosyjski p. rozszerzony język rosyjski dla klas dwujęzycznych Język francuski p. podstawowy język hiszpański p. rozszerzony język hiszpański dla klas dwujęzycznych język włoski p. rozszerzony język włoski dla klas dwujęzycznych języki mniejszości narodowych p. rozszerzony Część ustna egzaminu maturalnego przeprowadzana jest w szkołach według harmonogramów ustalonych przez dyrektorów poszczególnych szkół 9-21 maja język polski (wypowiedź (oprócz formuła od 2015) 15 maja) język mniejszości narodowych (wypowiedź) 18

19 Jeżeli w związku z lekturą Poradnika nasuwają się Wam jakieś pytania lub uwagi, prosimy o kontakt na adres mailowy: sekretariat@edu-you.pl lub pod numer telefonu Jeżeli chcielibyście pogłębić przedstawione w Poradniku informacje, znajdziecie je na stronie internetowej Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. : Pozdrawiamy i życzymy pomyślności na maturze w 2016 roku Redakcja: Iwona Piekarz Konsultacja: Joanna Olesińska-Prus Justyna Trzcińska-Rosik Anna Śmieja Anna Stokłosa Wydanie II 2015/2016 r. 19