ODSTĘPSTWA W ROLNICTWIE EKOLOGICZNYM r.

Transkrypt

1 ODSTĘPSTWA W ROLNICTWIE EKOLOGICZNYM r. Zgodnie z nową ustawą z dnia 25 czerwca 2009 r. o rolnictwie ekologicznym, zgodę na odstępstwa od warunków produkcji ekologicznej w przypadkach określonych w rozporządzeniu nr 889/2008 udziela Wojewódzki Inspektor JHARS lub Główny Inspektor JHARS, po zapoznaniu się z opinią w tej sprawie jednostki certyfikującej obejmującej kompleksową kontrolą danego producenta. Wydawanie pozwoleń na odstępstwo, ich zmiana, cofnięcie lub odmowa wydania, odbywa się w drodze decyzji administracyjnej, na wniosek producenta ekologicznego skierowany bezpośrednio lub za pośrednictwem jednostki certyfikującej do Głównego Inspektora lub właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności w rolnictwie ekologicznym Wojewódzkiego Inspektora JHARS. Do Wojewódzkiego Inspektora JHARS można składać Wnioski o odstępstwa na odpowiednim formularzu wraz z właściwymi, prawidłowo wypełnionymi załącznikami zawierającymi opinię jednostki certyfikującej w sprawie składanych wniosków. Wzór formularza oraz załączników zamieszczono na stronie internetowej GIJHARS: Odstępstwa od zasad produkcji ekologicznej są ograniczone do minimum i w stosownych przypadkach ograniczone w czasie oraz przewiduje się je tylko w następujących przypadkach: a) jeżeli są niezbędne do tego, by produkcja została rozpoczęta lub utrzymana w gospodarstwach, które mają trudności związane z klimatem, położeniem geograficznym lub trudności strukturalne; b) jeżeli są niezbędne do zapewnienia dostępu do paszy, nasion, roślinnego materiału rozmnożeniowego, żywych zwierząt i innych środków dla gospodarstw, niedostępnych na rynku z produkcji ekologicznej; c) jeżeli są niezbędne do zapewnienia dostępu do składników pochodzenia rolniczego, które nie są dostępne na rynku w formie produktów ekologicznych; 1 / 11

2 d) jeżeli są niezbędne do rozwiązania szczególnych problemów związanych z zarządzaniem ekologiczną produkcja zwierzęcą; e) jeżeli są niezbędne do produkcji produktów żywnościowych ekologicznych, w odniesieniu do stosowania w przetwórstwie szczególnych produktów i substancji, f) jeżeli, w przypadku katastrof naturalnych, w celu utrzymania lub ponownego rozpoczęcia produkcji ekologicznej niezbędne są środki tymczasowe; g) jeżeli stosowanie dodatków do żywności i innych substancji jest konieczne, a substancje takie nie są dostępne na rynku w postaci innej niż wytwarzana przy użyciu GMO; h) jeżeli stosowanie dodatków do żywności i innych substancji jest wymagane na mocy prawa wspólnotowego lub krajowego. I. Odstępstwa od warunków produkcji ekologicznej, w sprawie których wnioski należy kierować do Głównego Inspektora JHARS: A. Zastosowanie składnika pochodzenia rolniczego nie ujętego w załączniku IX do rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008. B. Przekroczenie w danym roku limitu zastosowania 6 kg/ha miedzi. C. Zastosowanie syntetycznych witamin A, D i E w karmieniu przeżuwaczy. II. Odstępstwa od warunków produkcji ekologicznej, w sprawie których wnioski należy kierować do Wojewódzkiego Inspektora JHARS: 2 / 11

3 A. Wprowadzenie do gospodarstwa samic nieródek zwierząt pochodzących z konwencjonalnych gospodarstw, w liczbie większej niż przewiduje art. 9 ust. 3 rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008 Konwencjonalne zwierzęta można wprowadzać do gospodarstwa ekologicznego jedynie w celach hodowlanych, w przypadku utworzenia stada po raz pierwszy, lub odnowienia (tzw. remontu) stada. Nie przewiduje się wprowadzania do gospodarstwa ekologicznego konwencjonalnych zwierząt dla celu odchowu z przeznaczeniem na ubój. W stosunku do samic stosuje się ograniczenieroczne odnośnie liczby, jaką można wprowadzić do stada, w odniesieniu do znajdujących się w nim liczby zwierząt dorosłych (jednego gatunku). W celu odnowienia (remontu) stada stosuje się osobniki wyselekcjonowane i przeznaczone na remont stada, których stan organizmu umożliwia ich wykorzystanie w rozrodzie bez negatywnych skutków dla dalszego rozwoju organizmu i potomstwa (tzw. dojrzałość hodowlana), np. dla bydła wynosi ona 15 miesięcy. Konwencjonalne zwierzęta (samice) wprowadzane do ekologicznego stada nie muszą być nieródkami, gdy chodzi o rasy zagrożone wyginięciem. B. Mocowanie taśmy do ogonów owiec, przycinanie ogonów, piłowanie zębów, kształtowanie dziobów, usuwanie rogów. Wnioskodawca powinien uzasadnić potrzebę wykonania ww. zabiegów w indywidualnych przypadkach, ponieważ w rolnictwie ekologicznym zabronione jest ich rutynowe wykonywanie. Konieczność wykonania ww. zabiegów może być spowodowana: 3 / 11

4 - względami bezpieczeństwa zwierząt gospodarskich - potrzebą poprawy zdrowia zwierząt gospodarskich - potrzebą poprawy dobrostanu i higieny zwierząt gospodarskich Posiadanie przez wnioskodawcę zaleceń lekarza weterynarii odnośnie konieczności wykonania jednego z powyższych zabiegów, jest wystarczającym dowodem wskazującym potrzebę wydania zgody na odstępstwo. Decyzja zezwalająca na powyższe odstępstwo jest ograniczona w czasie i dostosowana do indywidualnych przypadków. C. Stosowanie naturalnych barwników do tradycyjnego malowania jaj wielkanocnych W przypadku tradycyjnego dekoracyjnego barwienia skorup gotowanych jaj, wytwarzanych w celu wprowadzenia ich na rynek w pewnym okresie roku, właściwy organ może zezwolić na stosowanie naturalnych barwników i naturalnych substancji powlekających w powyższym okresie. Do dnia 31 grudnia 2013 r. zezwolenie może obejmować tlenki i wodorotlenki żelaza w postaci syntetycznej. Decyzja zezwalająca na powyższe odstępstwo jest ograniczona w czasie i dotyczy czasu około świątecznego. D. Uznanie z mocą wsteczną uprzedniego okresu, jako części okresu konwersji Konwersja oznacza, przejście z rolnictwa konwencjonalnego na rolnictwo ekologiczne w 4 / 11

5 danym okresie, w trakcie którego stosowano przepisy dotyczące produkcji ekologicznej. Aby rośliny lub produkty roślinne mogły być uznane za ekologiczne, na działkach w okresie konwersji należy stosować zasady produkcji ekologicznej: - przez przynajmniej dwa lata przed wysiewem lub, w przypadku łąki lub upraw roślin wieloletnich, przez co najmniej dwa lata przed jej wykorzystaniem jakopaszy z rolnictwa ekologicznego, lub, w przypadku roślin wieloletnich innych niż rośliny łąkowe, - przez przynajmniej trzy lata przed pierwszym zbiorem produktów ekologicznych. W drodze odstępstwa wojewódzki inspektor JHARS może uznać z mocą wsteczną okres uprzedni za część okresu przestawiania, pod warunkiem przedstawienia przez producenta dowodu, że na wnioskowanych działkach nie stosowano (z zachowaniem ciągłości, bez przerw) środków nie dopuszczonych do produkcji ekologicznej. Do wniosku wnioskodawca załącza: a) dowód uczestnictwa w programie obejmującym gospodarstwo, który gwarantował niestosowanie środków produkcji niedopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym, lub b) dokument potwierdzający, że wnioskowana działka stanowiła obszar naturalny lub rolniczy, na którym nie stosowano przez okres co najmniej 3 lat niedozwolonych środków w rolnictwie ekologicznym. E. Trzymanie bydła na uwięzi. Odstępstwo dotyczy ogólnie trzymania bydła, tzn. dotyczy ono trzymania bydła na uwięzi na 5 / 11

6 wybiegach i pastwiskach oraz w budynkach inwentarskich w małych gospodarstwach. Za małe gospodarstwo można uznać gospodarstwo, które spełnia następujące kryteria: przy określaniu wielkości małego gospodarstwa należy przyjąć jako granicę wielkości ilość bydła w stadzie. Nie powinna ona przekraczać 40 szt. Należy podkreślić, że trzymanie zwierząt na uwięzi jest zabronione z wyjątkiem przypadków, gdy działania takie są ograniczone czasowo i podejmowane w odniesieniu do pojedynczych zwierząt, i tylko w zakresie uzasadnionym ze względu na bezpieczeństwo, dobrostan lub z przyczyn weterynaryjnych. Konieczność wystąpienia z wnioskiem o wydanie zgody na trzymanie bydła na uwięzi, musi być uwarunkowana: trudnościami związanymi z klimatem, lub trudnościami związanymi z położeniem geograficznym, lub trudnościami strukturalnymi Ponadto, uzyskanie zgody na ww. odstępstwo ma być niezbędne by: produkcja ekologiczna została rozpoczęta, lub produkcja ekologiczna została utrzymana. 6 / 11

7 Wojewódzki Inspektor JHARS może dopuścić utrzymywanie bydła na uwięzi w małych gospodarstwach: jeżeli nie ma możliwości podzielenia zwierząt na grupy odpowiednie do ich sposobu zachowania jeżeli bydło ma dostęp do pastwisk w okresie wypasania pod warunkiem, że bydło ma dostęp do obszarów na otwartej przestrzeni przynajmniej dwa razy w tygodniu, gdy wypasanie nie jest możliwe Decyzja zezwalająca na powyższe odstępstwo powinna być ograniczone w czasie i dostosowana do indywidualnych przypadków. F. Prowadzenie równoległej produkcji roślinnej metodą ekologiczną i nie ekologiczną. Wydanie zgody na prowadzenie, na tym samym obszarze, równoległej roślinnej produkcji ekologicznej i konwencjonalnej jest możliwe: a) na terenie uzgodnionym przez właściwy organ administracji państwowej, w ramach badań rolniczych lub w ramach formalnych działań edukacyjnych. W tym wypadku wnioskodawca powinien podać możliwe do potwierdzenia informacje dot. uczestnictwa w ww. projektach edukacyjnych lub badawczych oraz termin ich trwania, długość którego będzie miała wpływ na termin przyznanej zgody na zastosowanie odstępstwa. 7 / 11

8 b) w gospodarstwie dla którego, uzyskanie zgody na powyższe odstępstwo od zasad produkcji ekologicznej jest niezbędne, by produkcja ekologiczna została rozpoczęta lub została utrzymana. Odstępstwo ujęte w lit. b) dotyczy równoległej produkcji: Roślin wieloletnich o odmianach trudnych do rozróżnienia, wymagających okresu uprawy przynajmniej trzech lat. Uprawa tych roślin, musi zostać poddana konwersji na rolnictwo ekologiczne, zgodnie z załączonym do wniosku planem konwersji, w możliwie najkrótszym okresie. Nasion, wegetatywnego materiału rozmnożeniowego i transplantów. G. Równoległy chów zwierząt tego samego gatunku metodą ekologiczną i nie ekologiczną. Równoległa produkcja zwierzęca może być prowadzona w gospodarstwie, w którym prowad zone są badania rolnicze lub formalne działania edukacyjne. Wnioskodawca powinien podać możliwe do potwierdzenia informacje dot. uczestnictwa w ww. projektach edukacyjnych lub badawczych oraz termin ich trwania, długość którego będzie miała wpływ na termin przyznanej zgody na zastosowanie odstępstwa. H. Zakup i wprowadzenie do produkcji zwierzęcej drobiu konwencjonalnego Wnioskodawca, w przypadku braku możliwości zakupu zwierząt z hodowli ekologicznych może uzyskać zgodę na zakup podanej przez niego liczby pochodzących z hodowli 8 / 11

9 konwencjonalnych: - piskląt mających mniej niż 3 dni, przeznaczonych do produkcji jaj i mięsa, w związku tworzeniem stada po raz pierwszy, odnowieniem stada, odbudową stada. - młodych kur, w wieku do 18 tygodni, do produkcji jaj. Przyznanie zgody na ww. odstępstwo, może mieć miejsce jeśli jest niezbędne by produkcja ekologiczna została rozpoczęta lub utrzymana. I. W okolicznościach katastroficznych zakup zwierząt konwencjonalnych w celu odnowienia lub odbudowy stada, odtworzenia pasiek, użycie pasz nie ekologicznych, dokarmianie pszczół. Do wniosku o ww. odstępstwo wnioskodawca powinien podać nazwę i nr rozporządzenia lub obwieszczenia o stanie klęski, lub załączyć inny rodzaj dokumentu, poświadczającego zaistniałe katastroficzne okoliczności, wydany przez wójta, starostę czy wojewodę, np. protokół gminnej komisji ds. szacowania strat w gospodarstwach dotkniętych klęską (powołanej zarządzeniem wojewody). J. Trzymanie w budynkach inwentarskich zwierząt na uwięzi, zmiana obsady zwierząt i warunków w pomieszczeniach. Na podstawie rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 marca 2010 r. w sprawie niektórych warunków produkcji ekologicznej w okresie od 23 kwietnia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. zezwolenie na ww. odstępstwo w zakresie trzymania bydła na uwięzi w budynkach inwentarskich nie jest wymagane,jeżeli są spełnione warunki określone w art. 95 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia Komisji (WE) nr 889/2008. Producenci chcący nadal trzymać bydło na uwięzi w budynkach inwentarskich, w okresie po 9 / 11

10 dniu 31 grudnia 2010 r., będą musieli uzyskać pozwolenie Wojewódzkiego Inspektora JHARS. Wojewódzki Inspektor JHARS może wydawać zgodę na trzymanie bydła na uwięzi w budynkach inwentarskich, o ile budynki, w których trzymane będzie bydło na uwięzi, zostały wybudowane przed dniem 24 sierpnia 2000 r. a bydło ma zapewniony ruch i chów odbywa się zgodnie z wymaganiami dobrostanu zwierząt, na wygodnie wyściełanych stanowiskach. Wojewódzki Inspektor JHARS może zezwalać na to odstępstwo na wniosek indywidualnego podmiotu w ograniczonym okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2013r. pod warunkiem, że co najmniej dwa razy w roku przeprowadzane będą przez jednostkę certyfikującą wizyty kontrolne u producenta, który uzyskał zgodę na odstępstwo. K. Zastosowanie dodatku (azotyn sodu, azotan potasu). Wydanie zgody na zastosowanie w przetwórstwie produktów mięsnych dodatku do żywności: azotyn sodu (E250) i/lub azotan potasu (E252) może mieć miejsce pod warunkiem wykazania przez wnioskodawcę, że nie jest dostępna żadna technologiczna alternatywa dla ww. dodatku/dodatków, która zapewniałaby te same właściwości produktu lub umożliwiałaby zachowanie jego szczególnych właściwości. Opracował: Jerzy Zakrzewski WIJHARS Olsztyn Na podstawie materiałów GIJHARS Warszawa 10 / 11

11 11 / 11