Przemysław Matecki Tworzywa sztuczne TWORZYWA SZTUCZNE
|
|
- Robert Tomczak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 TWORZYWA SZTUCZNE Rys historyczny. Pierwszymi tworzywami sztucznymi były tworzywa modyfikowane (z surowców naturalnych). W 1859 r. pojawiła się na rynku fibra, następnie w 1869 r. celuloid (nitroceluloza) i w 1897 r. galalit. Określenia celuloid używa się błędnie jeszcze dziś do filmów (taśma celuloidowa), chociaż od dziesięcioleci nie celuloid lecz octan celulozy jest surowcem do odlewania folii. Pierwszym tworzywem syntetycznym była żywica fenolowo-formaldehydowa PF (bakelit ), którą wprowadzono w 1908 r. Budowa polimerów. Pod pojęciem tworzyw sztucznych i elastomerów rozumie się wielkocząsteczkowe substancje polimerowe, które określa się ogólnie zbiorczą nazwą polimery. Polimery są materiałami twardymi, półtwardymi aż do miękko elastycznych (gumoelastycznych). Cząsteczki składają się z wielu atomów. Rodzaj i liczba atomów oraz sposób ich wzajemnego połączenia w cząsteczkach (liniowe, mniej lub bardziej rozgałęzione lub usieciowane) określają w znacznym stopniu własności cząsteczki. Substratem wszystkich polimerów są monomery, które łączą się następnie w reakcjach chemicznych w polimery. Podstawowym atomem wszystkich polimerów jest czterowartościowy węgiel o masie atomowej 12. Specjalny dział polimerów stanowią silikony, w których czterowartościowy krzem Si jest atomem podstawowym. Chociaż nadrzędna definicja polimery dotyczy wszystkich produktów z materiałów tych klas, to wyróżnia się tworzywa sztuczne i elastomery. Wobec elastomerów wykorzystuje się również nazwy kauczuk, guma czy wulkanizat. Kauczuk jest surowcem, który staje się elastomerem (gumą, wulkanizatem) poprzez sieciowanie (wulkanizację). Klasyfikacja. Polimery można sklasyfikować wg sposobu wytwarzania lub właściwości. Pod względem wytwarzania polimery (syntetyczne tworzywa sztuczne) dzielimy na: a) polimeryzaty, - termoplasty (polietylen PE, polipropylen PP, polichlorek winylu PVC), b) polikondensaty, - termoplasty (poliamidy PA, poliwęglany PC, PET, PBT), - duroplasty (żywice fenolowo-formaldehydowe PF, żywice melaminowo-formaldehydowe MF, żywice mocznikowo-formaldehydowe UF), c) poliaddukty, - termoplasty (liniowe PUR, usieciowane PUR), - duroplasty (żywice epoksydowe EP). W zakresie wytwarzania polimerów wyróżnia się trzy mechanizmy powstawania: polimeryzacja, polikondensacja, poliaddycja. Pod względem właściwości materiały polimerowe dzieli się na cztery grupy główne: a) termoplasty, b) elastomery termoplastyczne, c) duroplasty, d) elastomery. Wszystkie polimery mają oficjalne oznaczenia skrótowe, które zamieszczono w normach DIN 1629, 7723, 7728 oraz ISO Ogólne właściwości polimerów. Właściwości wszystkich polimerów są uzależnione od temperatury, w większym stopniu niż wielu innych materiałów, przy czym najmniejszą zależność od temperatury wykazują duroplasty. 1
2 Polimery przechodzą w zależności od temperatury w różne stany: - temperatura zaszklenia (krzepnięcia) T g ; - temperatura mięknienia dla krystalitów T m ; - temperatura wtórnego przejścia w przypadku mieszanek polimerowych T S. T g lub też T m są temperaturami, w których materiał przechodzi ze stanu stałego, twardego przez stan lepko sprężysty w stan plastyczny. W porównaniu z innymi materiałami (metale, drewno, ceramika i in.) polimery mają bardzo szeroki zakres właściwości mechanicznych, elektrycznych i chemicznych. Zasadniczym ograniczeniem jest wytrzymałość cieplna, ponieważ chodzi tu o materiały organiczne. Najważniejszymi właściwościami polimerów są: gęstość; moduł sprężystości wzdłużnej, wytrzymałość na rozciąganie, udarność, odporność cieplna na deformację, współczynnik rozszerzalności liniowej, ścieralność, współczynnik tarcia, współczynnik strat dielektrycznych, rezystywność właściwa, rezystywność skośna, rezystywność powierzchniowa właściwa, charakterystyka elektrostatyczna, palność, chłonność wody (wilgoci), współczynnik załamania światła, odporność na media, współczynnik szybkości płynięcia. Polimery dostarcza się w postaci masy formierskiej. Masą formierską nazywa się wszystkie nie uformowane lub wstępnie uformowane polimery, które przez formowanie plastyczne (kształtowanie wstępne) w temperaturze pokojowej lub w określonym zakresie temperatury można przerabiać w materiały formierskie (półwyrób, kształtka). Formy dostawy polimerów: a) masa formierska: - ciekła, plastyczna (roztwór, pasta); - stała: proszek, granulat, masa formierska jako tłoczywo, masa sypka, skóra walcowana, pasmo, wstępnie impregnowane maty lub tkaniny, nasycone wstęgi, b) materiał formierski: - półwyrób (folia, pasmo, płyta, blok, rura, profil), - kształtka. Masy formierskie są więc surowcem, z którego wytwarza się półwyrobu lub kształtki przez zmieszanie z jednym lub wieloma dodatkami. Materiał formierski jest gotowym granulatem lub proszkiem, z którego produkuje się kształtki. W zakresie dodatków wyróżniamy: 1. dodatki funkcyjne środki te często dodaje wytwórca surowca, a więc znajdują się w granulacie lub proszku; - środki przeciwdziałające sklejaniu, - środki antyelektrostatyczne, - środki zmniejszające palność, - środki barwiące, - środki antyadhezyjne, - utwardzacze, - inhibitory, - środki poprawiające udarność, - stabilizatory UV, - termostabilizatory, - przeciwutleniacze, - przyspieszacze, - emulgatory, plastyfikatory, - środki poślizgowe, 2
3 - środki zwiększające przyczepność, - metale, tlenki metali, - środki porotwórcze, - środki poprawiające mieszalność, - zmiękczacze. 2. napełniacze mogą być substancjami nieorganicznymi lub organicznymi, a) substancje organiczne: - proszek celulozowy, - proszek z odpadów roślinnych, - mączka drzewna, trociny, wióry, b) substancje nieorganiczne: - trihydrat aluminium, - siarczan barowy (baryt), - dolomit, - mika, - kaolin, - mączka kwarcowa, - węglik krzemu, - talk, - węglan wapnia, - skaleń, - grafit, - ziemia okrzemkowa, - sadza wykorzystywana jako napełniacz i jako środek barwiący, - mączka łupkowa. Napełniacze, w zależności od ilości i rodzaju, mogą powodować zwiększenie gęstości, modułu sprężystości, wytrzymałości na ściskanie, twardości, odporności na deformację w podwyższonej temperaturze, poprawienie charakterystyki antyelektrostatycznej, przewodności. c) materiały wzmacniające mogą występować jako włókna krótkie, długie lub ciągłe, jako maty, tkaniny, włókniny, rowing. Najczęściej używanymi materiałami są: - szklane włókna, tkaniny lub maty, - włókna węglowe, - włókna metalowe lub wiskersy, - aramidowe włókna i tkaniny, - węglik krzemu. Z dodatkiem włókien węglowych wytwarza się z wielu tworzyw elementy konstrukcyjne, które wytrzymałością i sztywnością dorównują, a czasem przewyższają aluminium, przy znacznie mniejszym ciężarze ale także znacznie wyższej cenie. Znormalizowane skróty napełniaczy i materiałów wzmacniających zawarto w ISO 1043 część 2 lub DIN 7728 część 2. Termoplasty. Termoplasty są to liniowe, bardziej lub mniej rozgałęzione, nieusieciowane polimery, które powyżej temperatury użytkowania można ponownie przekształcać i przetwarzać. Jeżeli termoplasty nie uległy chemicznemu uszkodzeniu przy przetwarzaniu wskutek nadmiernego obciążenia termicznego, tzn. nie nastąpił silny rozkład cząstek, to można je wielokrotnie przetwarzać bez znaczącej utraty ich właściwości. Termoplasty dają się dobrze zgrzewać i kleić. Wyróżnia się dwie grupy termoplastów: częściowo krystaliczne i amorficzne. W termoplastach amorficznych cząsteczki występują w stanie nieuporządkowanym, skłębionym. Jeżeli istnieje większy odstęp między łańcuchami, to termoplasty amorficzne są przeźroczyste lub 3
4 częściowo przeświecające (barwa zależy od zastosowanego barwnika). W przypadku termoplastów częściowo krystalicznych część cząstek występuje w stanie chemicznie i geometrycznie uporządkowanym w postaci krystalitów. Dlatego nie są one przeźroczyste. Na ilość krystalitów w cząstce można wpływać przez dodatki przy produkcji granulatu jak też przez modulowanie warunków przetwarzania (temperatura masy, temperatura i szybkość ochładzania). Temperaturę użytkowania termoplastów amorficznych ogranicza temperatura zeszklenia T g, natomiast w przypadku termoplastów częściowo krystalicznych ograniczeniem jest zakres topnienia krystalitu T m. Niektóre typowe termoplasty amorficzne: - ABS akrylonitryl/butadien/styren, - ASA akrylonitryl/styren/akryloester, - PC poliwęglan, - PMMA poli(metakrylan metylu), - PPE poli(fenylenoeter), - PS polistyren, - PSU polisulfon, - PVC poli(chlorek winylu), - S/B styren/butadien. Typowe termoplasty częściowo krystaliczne: - PA poliamid, - PBT poli(butylenotereftalan), poli tereftalan butylu, - PE polietylen, - PEK poli(eteroketon), - PET poli(etylenotereftalan), poli tereftalan etylenu, - POM polioksymetylen (poliacetal), - PP polipropylen, - PPS poli(siarczek fenylenu). Poza tym istnieje wiele kopolimerów lub mieszanek polimerowych. Termoplasty cechuje sprężystość w warunkach oddziaływania obciążeń zewnętrznych. Odkształcenie trwałe spowodowane ich rozciąganiem może przekraczać 50%. Termoplasty powyżej zakresu temperatury ich użytkowania cechuje występowanie obszaru odkształceń plastycznych. Ogólnie biorąc są one materiałami o strukturze niesieciowanej, które powyżej zakresu temperatur ich użytkowania kwalifikują się do ponownego kształtowania i przetwórstwa. Dzięki temu termoplasty, o ile gatunki ich nie uległy pomieszaniu z innymi gatunkami, zanieczyszczeniu lub też nie zostały pomieszane z innego rodzaju materiałami stanowią surowiec wtórny kwalifikujący się do powtórnego wykorzystania w cyklu produkcyjnym. Na udział składnika o budowie krystalicznej oddziaływać można poprzez stosowanie dodatków, tzw. środków inicjujących zarodkowanie krystalitów, jak również przez dobór warunków przetwarzania (temperatury płynnego tworzywa, temperatury formy, szybkości chłodzenia). Ponadto występuje zjawisko krystalizacji wtórnej, zmieniające wielkość udziału krystalitów w strukturze. W wielu przypadkach są podatne na pękanie pod działaniem naprężeń. W przypadku polimerów występuje zjawisko skurczu wtórnego, wskutek czego mają miejsce zmiany zakresu tolerancji wymiarowych wyprasek. Przyczyną skurczu jest to, że krystality wykazują nieco większą objętość niż fazowe składniki o budowie amorficznej. Termoplasty przeznaczone do przetwórstwa mają zwykle postać granulatu, a w przypadku kilku gatunków również proszku. Prawie wszystkie są również oferowane z dodatkami wypełniaczy względnie komponentów podnoszących wytrzymałość. W zależności od typu, zawierać też mogą środki do impregnacji przeciwogniowej, dodatki ułatwiające rozformowanie, stabilizatory chroniące przed działaniem promieniowania UV, dodatki antystatyczne, preparaty ułatwiające zarodkowanie krystalitów, chroniące przed działaniem promieniowania elektromagnetycznego i inne. 4
5 Do powszechnie stosowanych metod przetwórstwa zaliczyć należy: wtryskiwanie, wytłaczanie, kalandrowanie, formowanie przez rozdmuchiwanie. W stosunku do termoplastów stosować można wszystkie metody obróbki wykańczającej. Elastomery termoplastyczne TPE Są to wielofazowe materiały polimerowe lub mieszanki polimerowe, które w zakresie użytkowania zachowują się entropoelastycznie (gumo elastycznie) jak elastomery, ale powyżej tej temperatury, w przeciwieństwie do elastomerów, wchodzą w zakres płynięcia. Tak zwana faza miękka posiada właściwości potrzebne do nadania gumo elastyczności. Inaczej niż w przypadku elastomerów, których po sieciowaniu (wulkanizacji) nie można już przekształcać w wyższej temperaturze, elastomery termoplastyczne przetwarza się jak termoplasty. Można je powtórnie przekształcać i przetwarzać. Nadają się też do ponownego wykorzystania jako materiał wtórny (recykling). Większość elastomerów termoplastycznych daje się zgrzewać i sklejać. Niektóre typy TPE: - EPDM/PE etylen-propylen-dimer/polietylen, - EPDM/PP etylen-propylen-dimer/polipropylen, - EVA octan etyleno-winylowy, - NR/PP kauczuk naturalny/polipropylen, - TPE-A poliamidy termoplastyczne, - TPE-U poliuretany termoplastyczne. Blendy Blenda to określenie używane ogólnie do kopolimerów i mieszanek polimerowych. Mieszanki polimerowe, nazywane też stopami polimerowymi, składają się z mieszanek dwóch lub więcej (wielofazowe) komponentów. Mieszanki polimerowe łączy się ze sobą przez kompandowanie (mieszanie składników), najczęściej z użyciem środka poprawiającego mieszalność (nadającego przyczepność), żeby umożliwić trwałe wymieszanie składników. W ostatnich latach obserwuje się duży postęp w zakresie blend. Opracowano je w celu spełnienia szczególnych wymagań technicznych, z których najważniejszymi są: a) lepsza przetwarzalność, b) większa udarność, zwłaszcza w niskiej temperaturze, c) większa odporność na deformację w podwyższonej temperaturze, d) lepsza odporność na media (czynniki fizyko-chemiczne). Właściwości głównych komponentów zmienia się przez domieszanie. Rozwój blend popierał i wspomagał przemysł samochodowy. Obecnie można jednak stwierdzić pewien regres, spowodowany głównie trudnościami w recyklingu wielu blend. Blendy można zaliczyć do amorficznych lub częściowo krystalicznych termoplastów, elastomerów termoplastycznych i do duroplastów, zależnie od rodzaju komponentów. Duroplasty Są to wysoko usieciowane materiały polimerowe, które w zakresie temperatury użytkowania zachowują się energoelastycznie (mają sprężystość stali). Powyżej zakresu temperatury użytkowania nie ma zakresu płynięcia. Za pomocą ciepła, promieniowania, katalitycznej reakcji chemicznej lub innych metod przeprowadza się duroplasty w stan nierozpuszczalny i nietopliwy. Mają one silne usieciowanie przestrzenne. Duroplasty rozkładają się w wysokiej temperaturze, czyli przechodzą od temperatury użytkowania wprost w zakres rozkładu, a więc nie mają zakresu mięknienia, jak termoplasty lub elastomery termoplastyczne. Zaletą duroplastów jest przede wszystkim trwała wytrzymałość w podwyższonych temperaturach. Duroplastów nie można wykorzystać wprost w ramach recyklingu, tzn. zastosować ponownie jako masę formierską. Jednak po rozdrobnieniu i zmieleniu wykorzystuje się je jako napełniacz przy przetwarzaniu duroplastów. 5
6 Zakres zastosowania duroplastów: a. elementy konstrukcyjne z napełniaczami lub z napełniaczami i środkami wzmacniającymi, b. elementy konstrukcyjne ze środkami wzmacniającymi, c. masy zalewowe z lub bez napełniaczy, d. pokrycia zabezpieczające powierzchnię, e. powłoki, f. lakiery, g. kleje. Duroplasty przetwarza się wyłącznie z napełniaczami i/lub środkami wzmacniającymi (pomijając wyjątkowe przypadki, jak np. masa zalewowa w energetyce, lakier lub materiał izolacyjny). Asortyment napełniaczy jest dużo szerszy niż w przypadku termoplastów. Prócz tych stosowanych w termoplastach, w duroplastach stosuje się dodatkowo: ścinki papierowe i tkaninowe, odpadki roślinne i zmielony duroplast z recyklingu. Włókno szklane (szkło borowe) stosuje się jako wzmacniacz żywic. Rozróżnia się włókno ciągłe i cięte. Z włókien ciągłych wytwarza się maty, włókniny (maty cięte, maty ciągłe, tkanina rowingowa) oraz rowing (włókna krótkie, tabletki). Z włókien ciętych wytwarza się przędzę ciągłą (tkanina, nić ciągła, tkanina z włókien ciętych) i przędzę surową (nici z włókien ciętych). Do elementów konstrukcyjnych silnie obciążonych, które w porównaniu z elementami metalowymi lub aluminiowymi mają znacznie niższą gęstość, wykorzystuje się także włókna węglowe jako materiał wzmacniający, ale podwyższa to znacznie cenę. W ramach prób zbudowano już nawet silniki spalinowe na bazie EP-CF (żywica epoksydowa żywica krezolowo-formaldehydowa) i zdały one pomyślnie egzamin. W porównaniu z większością termoplastów duroplasty odznaczają się następującymi zaletami: v większa termiczna odporność na deformację; v większa twardość; v większa sztywność; v dobra stabilność wymiarów; v mały współczynnik rozszerzalności cieplnej; v małe płynięcie na zimno (skłonność do pełzania); v dobra, a nawet bardzo dobra odporność na media; v korzystna charakterystyka palności. Wadami duroplastów są: kruchość; nieprzezroczystość; możliwość zabarwienia na ciemno; brak możliwości zgrzewania. Przetwarzanie. Jeszcze przed kilkoma latami prasowanie i przetłaczanie, obok ręcznego nakładania żywic lanych, były najczęściej stosowanymi metodami przetwarzania. Obecnie do kształtek (wyprasek) wykorzystuje się przeważnie formowanie wtryskowe. Procedura jest przy tym odwrotna niż dla termoplastów. Zimną masę formierską wtryskuje się za pomocą zespołów ślimakowych do ogrzewanych form, gdzie następuje utwardzenie i uformowanie duroplastu. Podobnie pracują prasy przetłoczne. Szereg żywic lanych (EP, UP, PUR) ma tę zaletę, że można je utwardzać odpowiednimi utwardzaczami w temperaturze pokojowej, a więc dają się przetwarzać bez doprowadzenia ciepła. W przypadku FF, MF, MPF i PF stosuje się formaldehyd jako utwardzacz, który wywołuje sieciowanie pod działaniem ciepła, natomiast do innych duroplastów wykorzystuje się różne utwardzacze i przyspieszacze. Do UP stosowane są nadtlenki i aminy; dostępne są też żywice utwardzane promieniowaniem UV lub światłem dziennym. W przypadku EP wykorzystuje się aromatyczne aminy, bezwodniki kwasowe do utwardzania na gorąco, a alifatyczne aminy stosuje się do utwardzania na zimno przy produkcji dużych i bardzo dużych przedmiotów (zbiorniki, łodzie) obok środków pomocniczych. 6
7 Niektóre typowe duroplasty: 1. EP żywice epoksydowe; 2. FF żywice furanowe; 3. PDAP żywice poli(dialliloftalanowe); 4. MPF żywice melamino-fenolo-formaldehydowe; 5. MF żywice melamino-formaldehydowe; 6. PF żywice fenolo-formaldehydowe; 7. PI poliimidy; 8. PUR poliuretany; 9. SI żywice silikonowe; 10. UF żywica mocznikowo-formaldehydowa; 11. UP nienasycone żywice poliestrowe. Elastomery Są to materiały formierskie, które w zakresie temperatur użytkowania, poniżej i powyżej temperatury pokojowej, mają elastyczność gumy. Małe naprężenia pozwalają na stosunkowo duże odkształcenie, a po usunięciu naprężenia następuje powrót do pierwotnego wymiaru (stanu). Elastomery powstają przez sieciowanie (wulkanizację) kauczuku i zastosowanie środków sieciujących (siarka, nadtlenki). Nie ulegają one znacznemu odkształceniu trwałemu ani po nagrzaniu ni pod umiarkowanym naciskiem. Jako materiał wyjściowy nie służy naturalny kauczuk, ale przeważnie kauczuki syntetyczne wytwarzane na drodze polimeryzacji, polikondensacji lub poliaddycji. Dlatego surowiec nazywany jest kauczukiem a gotowy produkt wulkanizatem lub gumą. Mieszanka elastomerowa składa się z wielu produktów, jak np. środek wulkanizacyjny kauczuku, środek zapobiegający starzeniu, przeciwutleniacze, zmiękczacze, napełniacze, barwniki. Elastomery nie dają się zgrzewać, ale można je sklejać odpowiednimi klejami. Niektóre typy elastomerów: o AU kauczuk uretanowy (na podstawie poliestru); o BR kauczuk butadienowy; o CM polietylen chlorowany; o CR kauczuk chloroprenowy; o CSM polietylen chlorosulfonowany; o E/EA kauczuk etyleno-akrylenowy; o EPDM terpolimer z etylenu, propylenu i dienu; o EVM kopolimer etylen-octan winylu; o EU kauczuk uretanowy (na podstawie polieteru); o NBR kauczuk akrylo-nitro-butadienowy; o HNBR uwodorniony kauczuk NBR; o NCR kauczuk nitrylo-chloroprenowy; o NR kauczuk naturalny; o SBR kauczuk styreno-butadienowy; o SCR kauczuk styreno-chloroprenowy; o SIR kauczuk styreno-izoprenowy. Poliuretany PUR Poliuretany są stosunkowo młodą grupą polimerów. Pierwsze patenty O. Bayera i jego współpracowników z firmy Bayer AG datują się na rok 1937, jednakże ważną pozycję dopiero po 1945 roku. Produkty z PUR znajdują zastosowania w prawie wszystkich dziedzinach, a mianowicie jako: Ø miękkie, półtwarde lub twarde tworzywa piankowe, Ø tworzywa lite usieciowane, komórkowe lub elastyczne do twardych, Ø lakiery, powłoki lub tworzywa powłokowe, 7
8 Ø kleje i spoiwa, Ø elastomery, Ø włókna. Silikony Si Podczas gdy w organicznych polimerach podstawowym atomem jest czterowartościowy atom węgla, to w silikonach rolę tę pełni czterowartościowy krzem. Podczas gdy liczne związki krzemu znane były już w XIX wieku, to możliwość otrzymywania z nich także polimerów stwierdzono na początku lat czterdziestych ubiegłego stulecia. Za podstawową cząstkę można uważać [R 2 SiO] n w której R oznacza grupę organiczną. Silikony występują w postaci liniowych lub słabo albo silnie usieciowanych polimerów o bardzo różnorodnych właściwościach. Stosuje się je jako: lakiery i tworzywa powłokowe, wulkanizowane na zimno i na gorąco elastomery (kauczuk silikonowy), oleje i środki smarne, środki impregnacyjne, materiały izolacyjne. Najważniejsze właściwości wynikają z budowy silikonów i należy tu wymienić: dobrą lub bardzo dobrą odporność na działanie wysokiej temperatury, bardzo dobre właściwości elektryczne i dielektryczne, praktycznie zerową chłonność wody, nie palność i właściwość samo gaśnięcia, stosunkowo długie czasy utwardzania lub wulkanizacji, wysoką cenę. Doskonałe właściwości hydrofobowe (niezwilżalność wodą), które także występują w przypadku wielu innych materiałów, są podstawą stosowania silikonów jako środków impregnacyjnych, w celu nadania niezwilżalności tkaninom, papierom, materiałom budowlanym. Literatura: Johannes Kunz, Wolfgang Land, Jutta Wierer; Konstrukcje z tworzyw sztucznych. Praktyczny poradnik, Wydawnictwo Informacji Zawodowej ALFA-WEKA sp. z o.o., Warszawa
P L O ITECH C N H I N KA K A WR
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA Wydział Mechaniczny Tworzywa sztuczne PROJEKTOWANIE ELEMENTÓW MASZYN Literatura 1) Żuchowska D.: Polimery konstrukcyjne, WNT, Warszawa 2000. 2) Żuchowska D.: Struktura i własności
Bardziej szczegółowoNARZĘDZIA DO PRZETWÓRSTWA POLIMERÓW
NARZĘDZIA DO PRZETWÓRSTWA POLIMERÓW STUDIA PODYPLOMOWE MATERIAŁY i TECHNOLOGIE PRZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUCZNYCH Zakład Przetwórstwa Polimerów Politechnika Częstochowska Dr inż. Tomasz JARUGA Z a k ł a d
Bardziej szczegółowoMATERIAŁOZNAWSTWO. dr hab. inż. Joanna Hucińska Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 128 (budynek Żelbetu )
MATERIAŁOZNAWSTWO dr hab. inż. Joanna Hucińska Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 128 (budynek Żelbetu ) jhucinsk@pg.gda.pl MATERIAŁOZNAWSTWO dziedzina nauki stosowanej obejmująca badania zależności
Bardziej szczegółowodr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG
3. POLIMERY AMORFICZNE dr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG Politechnika Gdaoska, 2011 r. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego
Bardziej szczegółowoTworzywa sztuczne, to materiały oparte na. zwanych polimerami, otrzymywanych drogą syntezy. chemicznej, w wyniku procesów zwanych ogólnie
www.plastem.pl http://tworzywa.com.pl www.wavin.pl Opracowała: dr inż. Teresa Rucińska Tworzywa sztuczne, to materiały oparte na wielkocząsteczkowych związkach organicznych zwanych polimerami, otrzymywanych
Bardziej szczegółowoOpracowała: dr inż. Teresa Rucińska
www.plastem.pl http://tworzywa.com.pl www.wavin.pl Opracowała: dr inż. Teresa Rucińska Tworzywa sztuczne, to materiały oparte na wielkocząsteczkowych związkach organicznych zwanych polimerami, otrzymywanych
Bardziej szczegółowoNowoczesne materiały konstrukcyjne : wybrane zagadnienia / Wojciech Kucharczyk, Andrzej Mazurkiewicz, Wojciech śurowski. wyd. 3. Radom, cop.
Nowoczesne materiały konstrukcyjne : wybrane zagadnienia / Wojciech Kucharczyk, Andrzej Mazurkiewicz, Wojciech śurowski. wyd. 3. Radom, cop. 2011 Spis treści Wstęp 9 1. Wysokostopowe staliwa Cr-Ni-Cu -
Bardziej szczegółowoTWORZYWA SZTUCZNE (POLIMERY) Dr inż. Stanisław Rymkiewicz Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 202 tel kom
TWORZYWA SZTUCZNE (POLIMERY) Dr inż. Stanisław Rymkiewicz Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 202 tel. 347-16-78 kom. 609 609 437 Charakterystyka wyrobów z tworzyw sztucznych Wyroby z tworzyw sztucznych
Bardziej szczegółowoPolitechnika Rzeszowska - Materiały inżynierskie - I DUT - 2010/2011 - dr inż. Maciej Motyka
PODSTAWY DOBORU MATERIAŁÓW INŻYNIERSKICH 1 Ogólna charakterystyka materiałów inżynierskich MATERIAŁAMI (inżynierskimi) nazywa się skondensowane (stałe) substancje, których właściwości czynią ją użytecznymi
Bardziej szczegółowoRóŜnica temperatur wynosi 20 st.c. Ile wynosi ta róŝnica wyraŝona w K (st. Kelwina)? A. 273 B. -20 C. 293 D. 20
RóŜnica temperatur wynosi 20 st.c. Ile wynosi ta róŝnica wyraŝona w K (st. Kelwina)? A. 273 B. -20 C. 293 D. 20 Czy racjonalne jest ocenianie właściwości uŝytkowych materiałów przez badania przy obciąŝeniu
Bardziej szczegółowoKoncentraty z NAPEŁNIACZAMI opartymi na CaSO4
11 S t r o n a 2013 1 S t r o n a Koncentraty z NAPEŁNIACZAMI opartymi na CaSO4 2 S t r o n a Firma BRB oferuje koncentraty z napełniaczami najwyższej jakości sprzedawane luzem i workowane. Koncentraty
Bardziej szczegółowoMATERIAŁOZNAWSTWO. Prof. dr hab. inż. Andrzej Zieliński Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 204
MATERIAŁOZNAWSTWO Prof. dr hab. inż. Andrzej Zieliński Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 204 PODRĘCZNIKI Leszek A. Dobrzański: Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo K. Prowans: Materiałoznawstwo
Bardziej szczegółowoKrystalizacja Polimerów Istotny Aspekt Procesu Przetwórstwa
Krystalizacja Polimerów Istotny Aspekt Procesu Przetwórstwa dr hab. inż. Przemysław Postawa, prof. PCz Zakład Przetwórstwa Polimerów Politechniki Częstochowskiej Zakład Przetwórstwa Polimerów Politechnika
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2014/2015 Kod: MEI-2-308-EI-s Punkty ECTS: 3. Kierunek: Edukacja Techniczno Informatyczna Specjalność: Edukacja informatyczna
Nazwa modułu: Tworzywa sztuczne Rok akademicki: 2014/2015 Kod: MEI-2-308-EI-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Edukacja Techniczno Informatyczna Specjalność:
Bardziej szczegółowoPoliamid (Ertalon, Tarnamid)
Poliamid (Ertalon, Tarnamid) POLIAMID WYTŁACZANY PA6-E Pół krystaliczny, niemodyfikowany polimer, który jest bardzo termoplastyczny to poliamid wytłaczany PA6-E (poliamid ekstrudowany PA6). Bardzo łatwo
Bardziej szczegółowoWYTRZYMAŁOŚĆ POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH WYKONANYCH NA BAZIE KLEJÓW EPOKSYDOWYCH MODYFIKOWANYCH MONTMORYLONITEM
KATARZYNA BIRUK-URBAN WYTRZYMAŁOŚĆ POŁĄCZEŃ KLEJOWYCH WYKONANYCH NA BAZIE KLEJÓW EPOKSYDOWYCH MODYFIKOWANYCH MONTMORYLONITEM 1. WPROWADZENIE W ostatnich latach można zauważyć bardzo szerokie zastosowanie
Bardziej szczegółowoRecykling tworzyw sztucznych na przykładzie butelek PET. Firma ELCEN Sp. z o.o.
Recykling tworzyw sztucznych na przykładzie butelek PET Firma ELCEN Sp. z o.o. Zakres działalności firmy ELCEN Włókno poliestrowe Płatek PET Butelki PET Recykling butelek PET Każdy z nas w ciągu jednego
Bardziej szczegółowoNienasycone Ŝywice poliestrowe / Zofia Kłosowska-Wołkiewcz [et al.]. 1. Pojęcia podstawowe i zarys historyczny nienasyconych Ŝywic
Nienasycone Ŝywice poliestrowe / Zofia Kłosowska-Wołkiewcz [et al.]. - wyd. 3. Warszawa, 2010 Spis treści Wykaz niektórych skrótów stosowanych w ksiąŝce 11 1. Pojęcia podstawowe i zarys historyczny nienasyconych
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM z PRZEDMIOTU TECHNOLOGIE MATERIAŁOWE. Instrukcja laboratoryjna do ćwiczenia nr 3 Technologia kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych
LABORATORIUM z PRZEDMIOTU TECHNOLOGIE MATERIAŁOWE Instrukcja laboratoryjna do ćwiczenia nr 3 Technologia kształtowania wyrobów z tworzyw sztucznych SPIS TREŚCI 1. Cel i zakres ćwiczenia.. 2 2. Tematyka
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII POLIMERÓW
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII POLIMERÓW PRZETWÓRSTWO TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY Lab 8. Wyznaczanie optimum wulkanizacji mieszanek kauczukowych na reometrze Monsanto oraz analiza
Bardziej szczegółowoDodatki modyfikujące i koncentraty barwiące Tworzywa konstrukcyjne & standardowe Regranulaty
Dodatki modyfikujące i koncentraty barwiące Tworzywa konstrukcyjne & standardowe Regranulaty Katalog 2011 Spis treści Tworzywa konstrukcyjne strona 2 Compoundy PP strona 3 Compoundy TPE strona 4 Compoundy
Bardziej szczegółowoPolimery syntetyczne
Polimery Duże molekuły zbudowane z 50 lub więcej powtarzających się jednostek (merów) najczęściej związanych ze sobą kowalencyjnie. Mogą być naturalne i syntetyczne. Polimery syntetyczne 1845 - hristian
Bardziej szczegółowoEdycja: luty 04 NAPRAWA ELEMENTÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH
Edycja: luty 0 NAPRAWA ELEMENTÓW Z TWORZYW SZTUCZNYCH Lakierowanie tworzyw sztucznych wymaga bardzo starannego przygotowania elementów. Konieczne jest przestrzeganie kilku ważnych zasad:. Zidentyfikuj
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY KOMPOZYTOWE
MATERIAŁY KOMPOZYTOWE 1 DEFINICJA KOMPOZYTU KOMPOZYTEM NAZYWA SIĘ MATERIAL BĘDĄCY KOMBINACJA DWÓCH LUB WIĘCEJ ROŻNYCH MATERIAŁÓW 2 Kompozyt: Włókna węglowe ciągłe (preforma 3D) Osnowa : Al-Si METALE I
Bardziej szczegółowopower of engineering MATERIAŁY DLA HBOT 3D
power of engineering MATERIAŁY DLA HBOT 3D PL MATERIAŁY DLA HBOT 3D F300 Wysokiej jakości materiały są jednym z najważniejszych czynników wpływających na końcowy efekt Twoich wydruków. Zastosowane razem
Bardziej szczegółowoMATERIAŁY POMOCNICZE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Materiałoznawstwo III. Właściwości mechaniczne tworzyw polimerowych
MATERIAŁY POMOCNICZE DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Materiałoznawstwo III Właściwości mechaniczne tworzyw polimerowych Właściwości mechaniczne to zespół cech fizycznych opisujących wytrzymałość materiału na
Bardziej szczegółowoPOLIMERY W OCZYSZCZANIU WODY, POWIETRZA ORAZ OCHRONIE GLEBY. Helena Janik, Katedra Technologii POLIMERÓW WCH, PG
POLIMERY W OCZYSZCZANIU WODY, POWIETRZA ORAZ OCHRONIE GLEBY Helena Janik, Katedra Technologii POLIMERÓW WCH, PG heljanik@pg.edu.pl 1 POLIMERY W OCZYSZCZANIU WODY I POWIETRZA ORAZ OCHRONIE GLEBY Polimery???
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI CZĘŚĆ I POLIMERY OTRZYMYWANE W PROCESIE POLIREAKCJI ŁAŃCUCHOWEJ (POLIMERYZACJI I KO POLIMERYZACJI) 29
SPIS TREŚCI PRZEDMOWA 15 SŁOWO WSTĘPNE DO PIERWSZEGO WYDANIA "TWORZYW SZTUCZNYCH" W. SZLEZYNGIERA 17 WYKAZ UŻYTYCH SKRÓTÓW I OZNACZEŃ 19 WSTĘP - KLASYFIKACJA TWORZYW POLIMEROWYCH 25 CZĘŚĆ I POLIMERY OTRZYMYWANE
Bardziej szczegółowoDobór materiałów konstrukcyjnych cz. 9
Dobór materiałów konstrukcyjnych cz. 9 dr inż. Hanna Smoleńska Katedra Inżynierii Materiałowej i Spajania Wydział Mechaniczny, Politechnika Gdańska Materiały edukacyjne Materiały na uszczelki Ashby M.F.:
Bardziej szczegółowoPL B1. Instytut Chemii Przemysłowej im. Prof. I. Mościckiego,Warszawa,PL BUP 07/03
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 196811 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 349968 (51) Int.Cl. C08J 11/10 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 02.10.2001
Bardziej szczegółowo(54) Tworzywo oraz sposób wytwarzania tworzywa na okładziny wałów maszyn papierniczych. (72) Twórcy wynalazku:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 167358 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 291734 (51) IntCl6: D21G 1/02 C08L 7/00 Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 16.09.1991 C08L 9/06 Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoTWORZYWA SZTUCZNE. Tworzywa sztuczne - co to takiego?
TWORZYWA SZTUCZNE Tworzywa sztuczne - co to takiego? To materiały składające się z polimerów syntetycznych (wytworzonych sztucznie przez człowieka i nie występujących w naturze) lub zmodyfikowanych polimerów
Bardziej szczegółowoOgólna charakterystyka materiałów inżynierskich
PODSTAWY DOBORU MATERIAŁÓW INŻYNIERSKICH 1 Ogólna charakterystyka materiałów inżynierskich MATERIAŁAMI (inżynierskimi) nazywa się skondensowane (stałe) substancje, których właściwości czynią ją użytecznymi
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Imię i Nazwisko Grupa dziekańska Indeks Ocena (kol.wejściowe) Ocena (sprawozdanie)........................................................... Ćwiczenie: MISW2 Podpis prowadzącego Politechnika Łódzka Wydział
Bardziej szczegółowoZALICZENIE : TEST na ostatnim wykładzie. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY kierunek: INŻYNIERIA MATERIAŁOWA. dr hab. inż.
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY kierunek: INŻYNIERIA MATERIAŁOWA TWORZYWA KOMPOZYTOWE I CERAMICZNE dr hab. inż. Wojciech WIELEBA p.207 bud. B-5 Program wykładu cz.1 Wprowadzenie. Podział materiałów
Bardziej szczegółowoOZNACZENIA TWORZYW POLIMEROWYCH. Rok akademicki 2009/2010 Studia stacjonarne
OZNACZENIA TWORZYW POLIMEROWYCH Rok akademicki 2009/2010 Studia stacjonarne 1 Podział tworzyw polimerowych ~ze względu na właściwości mechaniczne polimerowe Plastomery Elastomery E t >1000 MPa 1-4 MPa
Bardziej szczegółowoTechniczne i ekonomiczne aspekty stosowania środków pomocniczych firmy Würtz GmbH w przetwórstwie termoplastów
Techniczne i ekonomiczne aspekty stosowania środków pomocniczych firmy Würtz GmbH w przetwórstwie termoplastów Charakter termoplastów sprawia, że spośród wszystkich tworzyw sztucznych dają one najwięcej
Bardziej szczegółowoInstrukcja obsługi spawarki
Instrukcja obsługi spawarki 8032 PT Spis treści Gwarancja...2 1.Podział tworzyw sztucznych polimerów...3 2.Stan fizyczny polimerów tworzyw sztucznych...4 3.Rozpoznawanie polimerów...5 4.Spawania tworzyw
Bardziej szczegółowoMateriały budowlane - systematyka i uwarunkowania właściwości użytkowych
Materiały budowlane - systematyka i uwarunkowania właściwości użytkowych Kompozyty Większość materiałów budowlanych to materiały złożone tzw. KOMPOZYTY składające się z co najmniej dwóch składników występujących
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I SYSTEMÓW INFORMACYJNO-POMIAROWYCH
POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I SYSTEMÓW INFORMACYJNO-POMIAROWYCH ZAKŁAD WYSOKICH NAPIĘĆ I KOMPATYBILNOŚCI ELEKTROMAGNETYCZNEJ PRACOWNIA MATERIAŁOZNAWSTWA
Bardziej szczegółowoKompozyty ceramika polimer
POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY ZAKŁAD TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I CERAMIKI Kompozyty ceramika polimer Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego Prowadzące: Mgr inż. Paulina Bednarek Mgr inż.
Bardziej szczegółowoPolimerowe kompozyty konstrukcyjne / Wacław Królikowski. wyd. 1-1 dodr. Warszawa, Spis treści
Polimerowe kompozyty konstrukcyjne / Wacław Królikowski. wyd. 1-1 dodr. Warszawa, 2017 Spis treści Przedmowa 9 Wykaz stosowanych symboli i skrótów 11 Rozdział 1. Wiadomości wstępne o kompozytach 15 1.1.
Bardziej szczegółowo1. Jaką funkcję w procesach polimeryzacji wolnorodnikowej pełnią niŝej wymienione związki?: (5 pkt.)
Imię i nazwisko:... Suma punktów:...na 89 moŝliwych 1. Jaką funkcję w procesach polimeryzacji wolnorodnikowej pełnią niŝej wymienione związki?: (5 pkt.) O...... O O O O O... N 2... H O O... 2. Jakie 3
Bardziej szczegółowo(13) B1 PL B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (51) IntCl6: C08L 21/00 C08L 23/06 C08L 23/12 C08J 9/06 C08K 5/20
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 177682 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 306330 (22) Data zgłoszenia: 16.12.1994 (51) IntCl6: C08L 21/00 C08L
Bardziej szczegółowoTworzywa sztuczne, to materiały oparte na. wielkocząsteczkowych związkach organicznych. zwanych polimerami, otrzymywanych drogą syntezy
Tworzywa sztuczne, to materiały oparte na wielkocząsteczkowych związkach organicznych www.plastem.pl http://tworzywa.com.pl www.wavin.pl zwanych polimerami, otrzymywanych drogą syntezy chemicznej, w wyniku
Bardziej szczegółowoSABIC - innowacyjne aplikacje tworzyw Lexan i Noryl. Przygotował: Artur Błachnio
SABIC - innowacyjne aplikacje tworzyw Lexan i Noryl Przygotował: Artur Błachnio SABIC oferta tworzyw konstrukcyjnych Tworzywa Lexan* Transparentność & doskonała udarność Tworzywa Noryl* Stabilnośc wymiarowa
Bardziej szczegółowoWYBRANE METODY MODYFIKACJI ASFALTÓW. Prof. dr hab. inż. Irena Gaweł emerytowany prof. Politechniki Wrocławskiej
WYBRANE METODY MODYFIKACJI ASFALTÓW Prof. dr hab. inż. Irena Gaweł emerytowany prof. Politechniki Wrocławskiej Modyfikacja asfaltów gumą Modyfikacja asfaltów siarką Modyfikacja asfaltów produktami pochodzenia
Bardziej szczegółowo(54) Sposób wytwarzania materiału ciernego na okładziny hamulcowe i sprzęgłowe. (74) Pełnomocnik:
RZECZPOSPOLITA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 184416 POLSKA (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 322311 (51) IntCl7 B23P 15/18 Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 24.09.1997 F16D 69/02 Rzeczypospolitej Polskiej
Bardziej szczegółowoKONCENTRATY BIAŁE INFORMACJE TECHNICZNE
INFORMACJE TECHNICZNE GLOBAL COLORS GROUP oferuje koncentraty najwyższej jakości sprzedawane pod lokalnymi markami KRITILEN=POLI CH=ROMBEST=SENKROFIL. Koncentraty KRITILEN WHITE (białe) są koncentratami
Bardziej szczegółowoElementy Strukturalne: Z Metalu na Tworzywo... Mariusz Makowski, DuPont Poland
Elementy Strukturalne: Z Metalu na Tworzywo... Mariusz Makowski, DuPont Poland Ossa, październik 2012 2 Czy inżynierowie są materiałowymi konserwatystami? Zmiany materiału są oczekiwane, gdy pozwalają
Bardziej szczegółowoPlan prezentacji. Podsumowanie. - wnioski i obserwacje z przeprowadzonych badań
Plan prezentacji Część ogólna wprowadzenie do tematu - rola polimerowych modyfikatorów spoiw mineralnych - korzyści ze stosowania domieszek polimerowych do zapraw i betonów - rodzaje stosowanych obecnie
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład XI. Właściwości cieplne. Jerzy Lis
Nauka o Materiałach Wykład XI Właściwości cieplne Jerzy Lis Nauka o Materiałach Treść wykładu: 1. Stabilność termiczna materiałów 2. Pełzanie wysokotemperaturowe 3. Przewodnictwo cieplne 4. Rozszerzalność
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA TWORZYW POLIMEROWYCH Z UWZGLĘDNIENIEM M.IN. POZIOMU WSKAŹNIKÓW WYTRZYMAŁOŚCIOWYCH, ODPORNOŚCI NA KOROZJĘ, CENY.
Temat 5: CHARAKTERYSTYKA TWORZYW POLIMEROWYCH Z UWZGLĘDNIENIEM M.IN. POZIOMU WSKAŹNIKÓW WYTRZYMAŁOŚCIOWYCH, ODPORNOŚCI NA KOROZJĘ, CENY. Wykład 2.5h 1) Istota budowy chemicznej i fizycznej polimerów; jej
Bardziej szczegółowoPARAMETRY FIZYKO - MECHANICZNE TWORZYW KONSTRUKCYJNYCH
PARAMETRY FIZYKO - MECHANICZNE TWORZYW KONSTRUKCYJNYCH Właściwości ogólne Kolor standardowy Odporność na wpły UV Jednostki - - - - g/cm 3 % - Stan próbki - - - - suchy - suchy natur (biały) 1,14 3 HB /
Bardziej szczegółowoTWORZYWA SZTUCZNE II KORPUSY, OBUDOWY I ZBIORNIKI
TWORZYWA SZTUCZNE II Podstawy kształtowania elementów maszyn z tworzyw sztucznych KORPUSY, OBUDOWY I ZBIORNIKI 1 Tworzywa sztuczne stosowane na obudowy i korpusy PS-HI, ABS PA, POM, PC, PPO, PPS, PVC,
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I SYSTEMÓW INFORMACYJNO-POMIAROWYCH
POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I SYSTEMÓW INFORMACYJNO-POMIAROWYCH ZAKŁAD WYSOKICH NAPIĘĆ I KOMPATYBILNOŚCI ELEKTROMAGNETYCZNEJ PRACOWNIA MATERIAŁOZNAWSTWA
Bardziej szczegółowoPOLIMERY. Naturalna guma
POLIMERY Duże molekuły zbudowane z 50 lub więcej powtarzających się jednostek (merów) najczęściej związanych ze sobą kowalencyjnie. Naturalna guma 1751 - harles-marie de la ondamine pierwszy opisał wytwarzanie
Bardziej szczegółowoInstytut Politechniczny Zakład Inżynierii Mechanicznej i Transportu. Małgorzata Kastelik, mgr (mkastelik@pwsz.pila.pl)
Załącznik nr 1 do PROCEDURY 1.11. WYKONANIE YLABUU DO PRZEDMIOTU UJĘTEGO W PROGRAMIE KZTAŁCENIA w Państwowej Wyższej zkole Zawodowej im. tanisława taszica w Pile Kod przedmiotu: PLPILA02-IPMIBM-I-5d6-2012IP-
Bardziej szczegółowoProjektowanie elementów maszyn z tworzyw sztucznych
Projektowanie elementów maszyn z tworzyw sztucznych Cz.II Opracował: Wojciech Wieleba Koła zębate - materiały Termoplasty PA, POM, PET PC, PEEK PE-HD, PE-UHMW Kompozyty wypełniane włóknem szklanym na osnowie
Bardziej szczegółowo1. Jaką funkcję w procesach polimeryzacji wolnorodnikowej pełnią niŝej wymienione związki?: (5 pkt.) O 2
Imię i nazwisko:... Suma punktów:...na 89 moŝliwych 1. Jaką funkcję w procesach polimeryzacji wolnorodnikowej pełnią niŝej wymienione związki?: (5 pkt.) OH H O O CN N N CN O 2 N C 2. Jakie 3 wady i 3 zalety
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp 11
Technologia chemiczna organiczna : wybrane zagadnienia / pod red. ElŜbiety Kociołek-Balawejder ; aut. poszczególnych rozdz. Agnieszka Ciechanowska [et al.]. Wrocław, 2013 Spis treści Wstęp 11 1. Węgle
Bardziej szczegółowoZESTAW ZAGADNIEŃ NA EGZAMIN MAGISTERSKI DLA KIERUNKU INŻYNIERIA BIOTWORZYW. Reologia biotworzyw
ZESTAW ZAGADNIEŃ NA EGZAMIN MAGISTERSKI DLA KIERUNKU INŻYNIERIA BIOTWORZYW Grupa zagadnień A Reologia biotworzyw 1. Ogólna charakterystyka podstawowych procesów reologicznych. 2. Ogólna charakterystyka
Bardziej szczegółowoDrewno. Zalety: Wady:
Drewno Drewno to naturalny surowiec w pełni odnawialny. Dzięki racjonalnej gospodarce leśnej w Polsce zwiększają się nie tylko zasoby drewna, lecz także powierzchnia lasów. łatwość w obróbce, lekkość i
Bardziej szczegółowo(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1748241 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 26.07.200 0106841.9
Bardziej szczegółowoOtrzymywanie wyrobów z kompozytów polimerowych metodą Vacuum Casting
Kompozyty polimerowe ĆWICZENIE 3 Otrzymywanie wyrobów z kompozytów polimerowych metodą Vacuum Casting Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z techniką odlewania próżniowego hybrydowych kompozytów
Bardziej szczegółowoDobór materiałów konstrukcyjnych cz. 7
Dobór materiałów konstrukcyjnych cz. 7 dr inż. Hanna Smoleńska Katedra Inżynierii Materiałowej i Spajania Wydział Mechaniczny, Politechnika Gdańska Materiały edukacyjne Sprężystość i wytrzymałość Naprężenie
Bardziej szczegółowo01 Silikon 1 02 PA6 opis_ PA6 opis_ POM C opis 4 04 PE 1000 opis_ PE 1000 opis_ PE 500 Opis_ PE 500 Opis_ PVC
01 Silikon 1 02 PA6 opis_1 2 02 PA6 opis_2 3 03 POM C opis 4 04 PE 1000 opis_1 5 04 PE 1000 opis_2 6 05 PE 500 Opis_1 7 05 PE 500 Opis_2 8 06 PVC Opis_1 9 06 PVC Opis_2 10 07 PEEK Opis_1 11 07 PEEK Opis_2
Bardziej szczegółowoAMARGO. Płyty PE HD, PP-H, PP-C, PP-FOAM, PP-TALK, Kasetony konstrukcyjne PP.
, PP-FOAM, PP-TALK, Kasetony konstrukcyjne PP. ul. Pogodna10, Piotrkówek Mały 05-850 Ożarów Mazowiecki NIP: 723-152-09-67 email: biuro@amargo.pl tel: +48 22 758 88 27, 22 244 29 38, 22 201 24 03 fax: +48
Bardziej szczegółowoNanokompozyty polimerowe. Grzegorz Nieradka Specjalista ds. procesu technologicznego Krosno,
Nanokompozyty polimerowe Grzegorz Nieradka Specjalista ds. procesu technologicznego Krosno, 19.11.2015 PLAN PREZENTACJI Nanotechnologia czym jest i jakie ma znaczenie we współczesnym świecie Pojęcie nanowłókna
Bardziej szczegółowoiglidur W300 Długodystansowy
Długodystansowy Asortyment Materiał charakteryzuje duża odporność na zużycie, nawet w niesprzyjających warunkach i z chropowatymi wałami. Ze wszystkich materiałów iglidur, ten jest najbardziej odporny
Bardziej szczegółowoJEDEN MATERIAŁ NIEZLICZONE MOŻLIWOŚĆI Główne informacje o Acrylic One 3/20
JEDEN MATERIAŁ NIEZLICZONE MOŻLIWOŚĆI Główne informacje o Acrylic One 3/20 PODSTAWOWE DANE TECHNICZNE ACRYLIC ONE PROPORCJE MIESZANKI 2A:1B (2 części proszku, 1 część płynu) KOLOR biało-kremowy * 1 GĘSTOŚĆ
Bardziej szczegółowoPodstawy nauki o materiałach. Porównanie struktur i własności wybranych polimerów konstrukcyjnych
Polimer jest to materiał utworzony z cząsteczek o charakterystycznej, łańcuchowej budowie. Złożony jest z powtarzających się jednostek chemicznych, zwanymi jednostkami strukturalnymi albo powtarzalnymi
Bardziej szczegółowo(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/EP02/07886 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 204218 (21) Numer zgłoszenia: 366935 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 16.07.2002 (86) Data i numer zgłoszenia
Bardziej szczegółowo(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2106511 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 16.10.2007 07821359.2
Bardziej szczegółowohttp://www.chem.uw.edu.pl/people/ AMyslinski/Kaim/cze14.pdf BUDOWNICTWO Materiały kompozytowe nadają się do użycia w budownictwie w szerokiej gamie zastosowań: elementy wzmacniające przemysłowych
Bardziej szczegółowoKatedra Chemii i Technologii Polimerów prowadzi działalność dydaktyczną w ramach studiów I i II stopnia oraz kształci doktorantów. Prowadzone badania
Katedra Chemii i Technologii Polimerów prowadzi działalność dydaktyczną w ramach studiów I i II stopnia oraz kształci doktorantów. Prowadzone badania o charakterze naukowo-aplikacyjnym są ściśle związane
Bardziej szczegółowoniska odporność na podwyższoną temperaturę łatwopalność uciążliwość dla środowiska
TWORZYWA SZTUCZNE Tworzywa sztuczne produkuje się w zakładach chemicznych z węgla kamiennego, ropy naftowej, gazu ziemnego, domieszek chemicznych i wody. Odbywa się to w specjalnych instalacjach, gdzie
Bardziej szczegółowo1 Węgle brunatny, kamienny i antracyt podstawowe kopaliny organiczne... 13
Spis treści Wstęp... 11 1 Węgle brunatny, kamienny i antracyt podstawowe kopaliny organiczne... 13 1.1. Geneza organicznej substancji węglowej złóż... 13 1.2. Pozostałe składniki złóż węgli brunatnych,
Bardziej szczegółowoElementy tłumiące 1109
Elementy tłumiące 1109 Wskazówka techniczna dla amortyzatorów gumowych Nasze amortyzatory gumowe to proste i korzystne cenowo elementy standardowe, które mogą być stosowane jako zderzaki, łączniki lub
Bardziej szczegółowoDefinicja materiału kompozytowego
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA Wydział Mechaniczny KOMPOZYTY NA OSNOWIE POLIMERÓW Właściwości i zastosowanie CZĘŚĆ 1 Definicja materiału kompozytowego Kompozyty są materiałami wielofazowymi - zwykle występują
Bardziej szczegółowoPL B1. POLITECHNIKA ŁÓDZKA, Łódź, PL BUP 16/16
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 228088 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 411011 (22) Data zgłoszenia: 21.01.2015 (51) Int.Cl. C08L 83/04 (2006.01)
Bardziej szczegółowoEL-CAB Sp. z o.o. El-Cab Sp z o.o. Ul. Obornicka 37 ; Bolechowo Osiedle ; Owińska
EL-CAB Sp. z o.o. Od 1996 w POLSCE Produkcja wiązek elektrycznych Przedstawicielstwa handlowe Serwis El-Cab Sp z o.o. Ul. Obornicka 37 ; Bolechowo Osiedle ; 62-005 Owińska www.el-cab.com.pl biuro@el-cab.com.pl
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechatronika Studia pierwszego stopnia. Nauka o materiałach II Rodzaj przedmiotu: Obowiązkowy Kod przedmiotu:
Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Mechatronika Studia pierwszego stopnia Przedmiot: Nauka o materiałach II Rodzaj przedmiotu: Obowiązkowy Kod przedmiotu: MT 1 S 0 3 16-0_1 Rok: II Semestr: 3 Forma studiów:
Bardziej szczegółowoKarta (sylabus) modułu/przedmiotu Transport Studia I stopnia. Nowoczesne tworzywa w środkach transportu Rodzaj przedmiotu: Język polski
Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Transport Studia I stopnia Przedmiot: Nowoczesne tworzywa w środkach transportu Rodzaj przedmiotu: Obowiązkowy/kierunkowy Kod przedmiotu: TR 1 N 0-0_1 Rok: I Semestr:
Bardziej szczegółowoElementy tłumiące 1295
Elementy tłumiące 1295 Wskazówka techniczna dotycząca amortyzatorów gumowych asze amortyzatory gumowe to proste i ekonomiczne elementy standardowe zapewniające elastyczne podparcie. Przeznaczone są do
Bardziej szczegółowo(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/DE00/01539 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 196804 (21) Numer zgłoszenia: 348373 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 17.05.2000 (86) Data i numer zgłoszenia
Bardziej szczegółowoastosowania polimerów
Własności i zastosowaniz astosowania polimerów Prof. dr hab. Grzegorz Karwasz, Wykład kursowy Budowa i podstawowe własności materiałów UMK 2010 Opracowanie ppt :mgr Magdalena Sadowska Ogólne zastosowanie
Bardziej szczegółowoMasy zalewowe nieprzezroczyste
Masy zalewowe nieprzezroczyste 1. Żywice zalewowe Wepox na bazie żywic epoksydowych (EP) 1.1 Ogólne właściwości 2-składnikowe żywice zalewowe utwardzane na zimno i termicznie doskonała odporność na wodę,
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób wytwarzania klejów samoprzylepnych, zwłaszcza do łączenia ze sobą niskoenergetycznych materiałów
PL 212558 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 212558 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 391906 (22) Data zgłoszenia: 23.07.2010 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowo30/01/2018. Wykład X: Właściwości cieplne. Treść wykładu: Stabilność termiczna materiałów
Wykład X: Właściwości cieplne JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu:. Stabilność termiczna materiałów 2. 3. 4. Rozszerzalność cieplna
Bardziej szczegółowoWykład XI: Właściwości cieplne. JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych
Wykład XI: Właściwości cieplne JERZY LIS Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Ceramiki i Materiałów Ogniotrwałych Treść wykładu: 1. Stabilność termiczna materiałów 2. Pełzanie wysokotemperaturowe
Bardziej szczegółowoiglidur J Na najwyższych i na najniższych obrotach
Na najwyższych i na najniższych obrotach Asortyment Łożyska ślizgowe z są zaprojektowane tak, aby uzyskać jak najniższe współczynniki tarcia bez smarowania i ograniczenie drgań ciernych. Ze względu na
Bardziej szczegółowoiglidur X Technologie zaawansowane
Technologie zaawansowane Asortyment Materiał najlepiej charakteryzuje kombinacja wysokiej odporności temperaturowej z wytrzymałością na ściskanie, jak również wysoka odporność chemiczna. jest przeznaczony
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie powierzchni do procesu klejenia MILAR
Przygotowanie powierzchni do procesu klejenia Warszawa 26.01.2016 MILAR Paweł Kowalski Wiązania tworzące spoinę uszkodzenia kohezyjne ------------------------------------------------------------------------------------
Bardziej szczegółowohttp://www.chem.uw.edu.pl/people/ AMyslinski/Kaim/cze14.pdf BOEING 747 VERSUS 787: COMPOSITES BUDOWNICTWO Materiały kompozytowe nadają się do użycia w budownictwie w szerokiej gamie zastosowań:
Bardziej szczegółowoPrawidłowość doboru. 2. Dobór materiału
1. Porównanie materiałów 6. Wpływ konstrukcji na koszty 2. Dobór materiału 7. Technika łączenia - ogólnie 3. Grubości ścian 8. Technika łączenia - zgrzewanie 4. Wzmacnianie 9. Tolerancje 5. Położenie wlewka
Bardziej szczegółowoiglidur M250 Solidny i wytrzymały
Solidny i wytrzymały Asortyment Samosmarujące łożyska ślizgowe wykonane z są definiowane przez ich odporność na uderzenia, tłumienie drgań i odporność na zużycie. Są doskonałe w zastosowaniach, gdzie konieczne
Bardziej szczegółowoElektrolity polimerowe. 1. Modele transportu jonów 2. Rodzaje elektrolitów polimerowych 3. Zastosowania elektrolitów polimerowych
Elektrolity polimerowe 1. Modele transportu jonów 2. Rodzaje elektrolitów polimerowych 3. Zastosowania elektrolitów polimerowych Zalety - Giętkie, otrzymywane w postaci folii - Lekkie (wysoka gęstość energii/kg)
Bardziej szczegółowoStruktura materiałów. Zakres tematyczny. Politechnika Rzeszowska - Materiały lotnicze - I LD / dr inż. Maciej Motyka.
STRUKTURA, KLASYFIKACJA I OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MATERIAŁÓW INŻYNIERSKICH Zakres tematyczny y 1 Struktura materiałów MATERIAŁAMI (inżynierskimi) nazywa się skondensowane (stałe) substancje, których właściwości
Bardziej szczegółowoJORDAN matcon ŚWIAT TWORZYW
JORDAN matcon ŚWIAT TWORZYW Witamy w raju dla konstruktorów maszyn. JORDAN matcon Sp. z o.o. jest polską filią firmy DRECKSHAGE GmbH & Co. KG mającej siedzibę w Bielefeld w Niemczech. Wieloletnie doświadczenie
Bardziej szczegółowo