Chemia organiczna to chemia związków węgla.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Chemia organiczna to chemia związków węgla."

Transkrypt

1 Chemia organiczna to chemia związków węgla. Do tej pory wyizolowano lub zsyntetyzowano kilkanaście milionów związków organicznych. Na dużą różnorodność chemii organicznej mają wpływ: średnia elektroujemność węgla, co powoduje dużą trwałość wiązań z wodorem, tendencja do tworzenia długich łańcuchów lub pierścieni przez atomy węgla, możliwość występowania wiązań wielokrotnych występowanie izomerii różnego rodzaju - strukturalnej i stereoizomerii Wykład 6 1

2 Węglowodory związki węgla i wodoru, dzielą się na: węglowodory alifatyczne (łańcuchowe) nasycone (alkany) nienasycone (z C=C alkeny, z C C alkiny) pierśnieniowe (cykloalkany, cykloalkeny itd.) węglowodory aromatyczne (pierścieniowe z układem aromatycznym) Wykład 6 2

3 wzór sumaryczny wzór półstrukturalny Alkany wzór strukturalny C 4 C metan C C C 3 C C etan C C C 2 C 3 C C C propan C C C 2 C 2 C 3 C C C C n-butan C 2 C C 3 C C C 3 C C izo-butan Wykład metylopropan

4 Izomeria konformacyjna alkanów. C C C C C 3 C C 3 C C 3 C C C 3 Wykład 6 4

5 Wzory przestrzenne i kreskowe węglowodorów Wykład 6 5

6 Cykloalkany i ich konformery cyklopropan cyklobutan cyklopentan cykloheksan Wykład 6 6

7 Właściwości alkanów 1. Alkany C1 do C4 są w normalnych warunkach gazami, od C5 do C15 cieczami, a powyżej C15 ciałami stałymi. 2. Alkany rozgałęzione wykazują niższą temperaturę topnienia od swoich odpowiedników liniowych. 3. Mała różnica elektroujemności pomiędzy węglem a wodorem wpływa na niską polarność ich związków. Powoduje ona również dużą trwałość wiązań pomiędzy nimi, a co za tym idzie niską reaktywność. 4. Alkany ulegają reakcji spalania: C n 2n2 (3n1)/2 O 2 nco 2 (n1) 2 O 5. Alkany ulegają reakcjom rodnikowym (chlorowcowanie) Wykład 6 7

8 Mechanizm reakcji rodnikowej Wykład 6 8

9 Chlorowanie metanu C 4 metan Cl 2 C 3 Cl chlorometan Cl C 3 Cl Cl 2 C 2 Cl 2 dichlorometan Cl C 2 Cl 2 Cl 2 CCl 3 trichlorometan (chloroform) Cl CCl 3 Cl 2 CCl 4 tetrachlorometan Cl Wykład 6 9

10 Cl 2 3 C C 2 C 3 hν Chlorowanie i bromowanie propanu 3 C C 2 C 2 Cl 1-chloropropan 50% 3 C C 2 C C C 2 C 2 hν 1-bromopropan 2% 3 C C C 3 Reakcja bromowania propanu jest regioselektywna. W jej wyniku powstaje w przewadze jeden z możliwych izomerów. TRWAŁOŚĆ RODNIKÓW C 3 R C R < < 2 < C R < Wykład 6 10 Cl 2-chloropropan 50% 3 C C C 3 2-bromopropan 98% R R C R

11 Otrzymywanie i występowanie węglowodorów Podstawowym źródłem węglowodorów jest ropa naftowa i gaz ziemny. Poszczególne homologi można rozdzielić stosując destylację frakcjonowaną: Niższe frakcje można otrzymać z wyższych stosując kraking (rozpad dłuższych łańcuchów pod wpływem katalizatorów i podwyższonej temperaturze). Wykład 6 11

12 Węglowodory nienasycone alkeny, alkiny Węglowodory zawierające w cząsteczce wiązania wielokrotne, to węglowodory nienasycone. Alkeny węglowodory zawierające jedno wiązanie podwójne. Wzór ogólny: C n 2n. Nazwy związków podaje się z końcówką en, poprzedzoną numerem węgla, przy którym występuje wiązanie podwójne. Przedstawiciel eten (nazwa zwyczajowa etylen). 2 C=C 2 Alkiny węglowodory zawierające jedno wiązanie potrójne. Wzór ogólny: C n 2n-2. Nazwy związków podaje się z końcówką yn lub - in, poprzedzoną numerem węgla, przy którym występuje wiązanie potrójne. Przedstawiciel etin (nazwa zwyczajowa acetylen). C C Wykład 6 12

13 Izomeria węglowodorów nienasyconych 1. Izomeria położenia wiązania wielokrotnego: 2 C C C 2 C 3 3 C C C C 3 C C C 2 C 3 3 C C C C 3 but-1-en but-2-en but-1-yn but-2-yn 2. Izomeria geometryczna w związku z zahamowaniem rotacji wokół wiązania podwójnego, możliwe jest różne rozmieszczenie podstawników wokół wiązania podwójnego: 3 C C 3 C C 3 C C C C 3 cis-but-2-en trans-but-2-en (Z)-but-2-en (E)-but-2-en Wykład 6 13

14 Otrzymywanie węglowodorów nienasyconych 1. Reakcje eliminacji - dehydratacja alkoholi C 3 C 2 O alkohol etylowy (etanol) 3 PO O C C 2 C 2 2 O eten O 3 PO O C 2 O cykloheksanol cykloheksen 2. Reakcje eliminacji dehydrohalogenacja fluorowcoalkanów C 3 C 3 C C 2 C 3 2-bromo-2-metylobutan C C C 3 C C C 3 C 2 C C 3 KO C 3 etanol, Δ 2-metylobut-2-en (główny produkt) KO C 3 NaN 2 C 3 C C etanol, Δ C 3 C 3 C 2 C 3 2-metylobut-1-en C 3 C C C 3 Wykład ,2-dibromobutan 2-bromobut-2-en 2-butyn

15 Reakcje węglowodorów nienasyconych. Addycja elektrofilowa. Reakcjami charakterystycznymi dla alkenów i alkinów, są reakcje przyłączania elektrofilowego (addycji elektrofilowej). 1.Addycja fluorowców: 2 C C C C 2 2.Addycja fluorowcowodorów: 1,2-dibromoetan 2 C C 2 2 C C 2 bromoetan 3.Addycja wody: 2 C C 2 O kwas 2 O 2 C C 2 etanol Wykład 6 15

16 Mechanizm addycji elektrofilowej. Mechanizm addycji elektrofilowej przebiega przez etap karbokationu. Kation wodorowy zabiera elektrony wiązania π i przyłącza się do jednego atomu węgla. Na drugim atomie węgla tworzy się karbokation, który w dalszym etapie przyłącza drugi podstawnik. Budowa karbokationu jest płaska (hybrydyzacja sp 2 ) Wykład 6 16

17 Trwałość karbokationów zmienia się w szeregu: C 3 < 1-rzędowy < 2-rzędowy < 3-rzędowy Dlatego w reakcjach niesymetrycznych alkenów powstaje w przewadze produkt pochodzący od trwalszego karbokationu. Jest to zgodne z empiryczną regułą Markownikowa, mówiącą: że w reakcjach jonowej addycji do wiązania podwójnego węgiel-węgiel, wodór przyłącza się do tego atomu węgla, przy którym jest większa liczba atomów wodoru. Wykład 6 17

18 Addycja elektrofilowa do alkinów Reakcja addycji do alkinów zachodzi analogicznie jak do alkenów, możliwe jest jednak przyłączenie dwóch cząsteczek elektrofila: Addycja wody zatrzymuje się na etapie przyłączenia się jednej cząsteczki i utworzeniu aldehydu lub ketonu: Wykład 6 18

19 Reakcja uwodornienia węglowodorów nienasyconych Alkeny i alkiny w warunkach katalitycznych przyłączają wodór do wiązania podwójnego. Jako katalizatory stosuje się metale przejściowe: nikiel, pallad lub platyna. Reagenty ulegają adsorpcji na powierzchni katalizatora, w związku z tym addycja zachodzi na obu atomach węgla po tej samej stronie wiązania podwójnego. Wykład 6 19

20 Dieny. Addycja 1,2 i 1,4. Zjawisko rezonansu Dieny są to węglowodory nienasycone, zawierające dwa wiązania podwójne. Dieny izolowane (wiązania podwójne są od siebie oddalone), zachowują się analogicznie jak alkeny. Dieny sprzężone (dwa wiązania podwójne rozdzielone jednym pojedynczym), charakteryzują się reakcjami addycji 1,2 i 1,4. Wyjaśnieniem dla tego zjawiska jest mechanizm reakcji addycji: Wykład 6 20

21 Utworzony karbokation może wędrować wzdłuż sprzężonych wiązań podwójnych. Takie zjawisko nazywa się rezonansem lub mezomerią. C 2 C C 2 C 2 C C 2 Orbitale typu p nakładają się ze sobą powodując zdelokalizowanie elektronów je obsadzających: Wykład 6 21

22 Węglowodory aromatyczne Węglowodory aromatyczne, podobnie jak karbokation allilowy, posiadają zdelokalizowane orbitale typu π. Wykład 7 22

23 Związki aromatyczne spełniają regułę ückla: liczba elektronów w sprzężonym układzie wiązań podwójnych, spełnia zależność 4n2. A więc aromatyczne są układy z 2, 6, 10, elektronami π. C 3 C 3 C 3 Benzen Toluen o-ksylen Naftalen Liczba elektronów π Wykład 6 23

24 Charakter aromatyczny mogą również posiadać jony, jak np. posiadające po 6 elektronów π, podczas gdy te same obojętne związki nie wykazują właściwości aromatycznych. Wykład 6 24

25 Aromatyczne związki heterocykliczne Związki heterocykliczne zawierają w pierścieniu oprócz atomów węgla, atomy innych pierwiastków (heteroatomy). Jeżeli te atomy dysponują elektronami π, takie związki również mogą być aromatyczne. Jednak różnice w elektroujemnościach węgla i heteroatomów, powodują, że wiązania pomiędzy nimi nie są równocenne. N N O N N N pirol furan pirydyna pirymidyna chinolina Wykład 6 25

26 Stabilność cząsteczek związków aromatycznych jest większa niż węglowodorów nienasyconych. W reakcji uwodornienia należy zastosować bardziej drastyczne warunki: 2 Pt 25 0 C, 10 3 hpa 3 2 Ni C, 10 5 hpa Natomiast reakcja z fluorowcami zachodzi w mechaniźmie substytucji elektrofilowej, a nie addycji jak dla alkenów: Fe 3 2 Wykład 6 26

27 Nomenklatura związków aromatycznych. C 3 C 3 C 3 C 3 C 2 5 benzen toluen (metylobenzen) C 3 o-ksylen (1,2-dimetylobenzen) C 3 3 C m-ksylen (1,3-dimetylobenzen) p-ksylen (1,4-dimetylobenzen) etylobenzen NO 2 3 C C 3 C C C 3 C NO 2 1,2,4-tribromobenzen 1,3-dinitrobenzen (m-dinitrobenzen) 2-fenylo-3-metylobutan trifenylometan Wykład 6 27 naftalen antracen fenantren

28 Otrzymywanie węglowodorów aromatycznych 1. Ekstrakcja ze smoły pogazowej, pozostałej po pirolizie węgla kamiennego. 2. W niewielkim stopniu destylacja ropy naftowej 3. Katalityczny reforming frakcji C 6 C 10 z ropy naftowej: 2 C 2 C C 3 C 3 C 2 C 2 katalizator C 4. Trimeryzacja etinu otrzymanie benzenu: C C C C C C C Wykład 6 28

29 Reakcje związków aromatycznych substytucja elektrofilowa NO 3 2 SO 4 NO 2 2 O nitrowanie SO 3 2 SO 4 SO 3 2 O sulfonowanie Cl 2 FeCl 3 Cl Cl chlorowanie C 3 C 3 Cl AlCl 3 Cl alkilowanie C 3 COCl AlCl 3 COC 3 Cl acylowanie Wykład 6 29

30 Mechanizm substytucji elektrofilowej Czynnikiem nitrującym jest kation nitroniowy NO 2 : który zabiera parę elektronów z sekstetu elektronów aromatycznych i przyłącza się do jednego atomu węgla. Karbokation jest stabilizowany przez rezonans. Wykład 7 30

31 Mechanizm chlorowania arenów Wytworzenie kationu chlorowego pod wpływem katalizatora: Przyłączenie elektrofila do pierścienia i stabilizacja karbokationu przez struktury rezonansowe. Następnie po odejściu protonu odnowienie pierścienia aromatycznego: Wykład 7 31

32 Substytucja elektrofilowa pochodnych benzenu, efekt kierujący podstawników. 1.Podstawniki 1-go rodzaju, aktywujące: -O, -N 2, -OR 2.Podstawniki 1-go rodzaju, dezaktywujące: -Cl, -, -I 3.Podstawniki 2-go rodzaju, dezaktywujące: -NO 2, -COO, -CO Podstawniki 1-go rodzaju aktywują pierścień na atak elektrofilowy na węglach orto i para. Podstawniki 2-go rodzaju dezaktywują pierścień i kierują podstawniki w położenia meta. Podstawniki 1-go rodzaju dezaktywujące, dezaktywują pierścień i kierują podstawniki w położenia orto i para. Wykład 6 32

33 Mechanizm substytucji elektrofilowej fenolu - bromowanie O fenol O 2 Fe 3 o-bromofenol O p-bromofenol O O O O O O O O O O O Wykład 6 33

34 Mechanizm substytucji elektrofilowej nitrobenzenu - chlorowanie NO 2 NO 2 nitrobenzen Cl 2 AlCl 3 Cl m-chloronitrobenzen NO 2 NO 2 NO 2 NO 2 NO 2 X Cl NO 2 NO 2 Cl NO 2 Cl Cl Cl Wykład 6 34 Cl niekorzystna struktura Cl

35 Planowanie syntezy podstawionych związków aromatycznych Aby otrzymać wszystkie możliwe izomery bromonitrobenzenu należy przeprowadzić najpierw bromowanie, a potem nitrowanie dla izomerów orto i para; a dla izomeru meta kolejność reakcji jest odwrotna. 2 Fe 3 NO 3 2 SO 4 O 2 N p-bromonitrobenzen NO 2 o-bromonitrobenzen NO 3 2 SO 4 NO 2 NO 2 2 Fe 3 Wykład 6 35 m-bromonitrobenzen

36 Węglowodory alifatyczno-aromatyczne Właściwości chemiczne węglowodorów alifatyczno-aromatycznych są podobne dla obu typów związków. Reakcje charakterystyczne dla arenów będą zachodzić na pierścieniu, reakcje charakterystyczne dla alifatów, będą zachodzić na łańcuchu bocznym. C 2 C 2 C 3 C 3 2 hν 2 2 hν hν bromek benzylu dibromofenylo metan tribromofenylometan 2 C 3 C 3 C 3 Fe Fe 3 Fe 3 2-bromotoluen 2,4-dibromotoluen 2,4,6-tribromotoluen Wykład 6 36

37 Utlenianie łańcucha bocznego związków alifatyczno-aromatycznych, bez względu na długość łańcucha i podstawniki zachodzi zawsze na pierwszym atomie węgla z utworzeniem kwasu benzoesowego. C 2 C 3 3 C C 3 C KMnO 4 KMnO C C C 3 COO C 2 O C 3 KMnO C KMnO C KMnO C C 2 C 2 N 2 Wykład 6 37

38 Otrzymywanie węglowodorów alifatyczno-aromatycznych 1. Alkilowanie Friedla-Craftsa: C 3 Cl C 3 AlCl 3 2. Acylowanie Friedla-Craftsa i redukcja powstałego ketonu: C 3 7 O C Cl O C C3 7 Zn(g) C 2 C 3 7 AlCl 3 Cl Wykład 6 38

Chemia organiczna to chemia związków węgla.

Chemia organiczna to chemia związków węgla. Chemia organiczna to chemia związków węgla. Do tej pory wyizolowano lub zsyntetyzowano kilkanaście milionów związków organicznych. Na dużą różnorodność chemii organicznej mają wpływ: średnia elektroujemność

Bardziej szczegółowo

Węglowodory aromatyczne (areny) to płaskie cykliczne związki węgla i wodoru. Areny. skondensowane liniowo. skondensowane kątowo

Węglowodory aromatyczne (areny) to płaskie cykliczne związki węgla i wodoru. Areny. skondensowane liniowo. skondensowane kątowo Spis treści Podstawowe pojęcia Właściwości chemiczne benzenu Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne Homologi benzenu Nazewnictwo związków aromatycznych Występowanie i otrzymywanie arenów Węglowodory

Bardziej szczegółowo

CHEMIA 10 WĘGLOWODORY I ICH FLUOROWCOPOCHODNE. ALKOHOLE I FENOLE. IZOMERIA. POLIMERYZACJA.

CHEMIA 10 WĘGLOWODORY I ICH FLUOROWCOPOCHODNE. ALKOHOLE I FENOLE. IZOMERIA. POLIMERYZACJA. INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy do matury i rekrutacji na studia medyczne Rok 2017/2018 www.medicus.edu.pl tel. 501 38 39 55 CHEMIA 10 WĘGLOWODORY I ICH FLUOROWCOPOCHODNE. ALKOHOLE I FENOLE. IZOMERIA.

Bardziej szczegółowo

Wykład 19 XII 2018 Żywienie

Wykład 19 XII 2018 Żywienie Wykład 19 XII 2018 Żywienie Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas SGGW Witold Bekas

Bardziej szczegółowo

Elementy chemii organicznej

Elementy chemii organicznej Elementy chemii organicznej Węglowodory alifatyczne Alkany C n H 2n+2 Alkeny C n H 2n Alkiny C n H 2n-2 Alkany C n H 2n+2 struktura Kekulégo wzór skrócony model Dreidinga metan etan propan butan Nazewnictwo

Bardziej szczegółowo

CHEMIA 10. Oznaczenia: R - podstawnik węglowodorowy, zwykle alifatyczny (łańcuchowy) X, X 2 - atom lub cząsteczka fluorowca

CHEMIA 10. Oznaczenia: R - podstawnik węglowodorowy, zwykle alifatyczny (łańcuchowy) X, X 2 - atom lub cząsteczka fluorowca INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy na studia medyczne kierunek lekarski, stomatologia, farmacja, analityka medyczna tel. 0501 38 39 55 www.medicus.edu.pl CHEMIA 10 WĘGLOWODORY I ICH FLUOROWCOPOCHODNE.

Bardziej szczegółowo

Związki aromatyczne (by Aleksandra Kołodziejczyk, UG)

Związki aromatyczne (by Aleksandra Kołodziejczyk, UG) Związki aromatyczne (by Aleksandra Kołodziejczyk, UG) 4 stopnie nienasycenia. ak reakcji A Źródła: - piroliza węgla smoła pogazowa; - reforming ropy naftowej Nazewnictwo przedrostek nazwa podstawnika C

Bardziej szczegółowo

RJC E + E H. Slides 1 to 41

RJC E + E H. Slides 1 to 41 Aromatyczne Substytucje Elektrofilowe E + E H -H E Slides 1 to 41 Aromatyczne Addycje Elektrofilowe...do pierścienia aromatycznego przerywa sprzęŝenie elektronów π i powoduje utratę stabilizacji poprzez

Bardziej szczegółowo

Slajd 1. Związki aromatyczne

Slajd 1. Związki aromatyczne Slajd 1 Związki aromatyczne Slajd 2 Reguły aromatyczności 1. Związek musi posiadać cykliczną chmurę elektronową ponad i pod płaszczyzną cząsteczki 2. Chmura elektronów π musi zawierać nieparzystą liczbę

Bardziej szczegółowo

Wykład 6. Korzystałem z : R. Morrison, R. Boyd: Chemia organiczna (wyd. ang.)

Wykład 6. Korzystałem z : R. Morrison, R. Boyd: Chemia organiczna (wyd. ang.) Wykład 6 Korzystałem z : R. Morrison, R. Boyd: Chemia organiczna (wyd. ang.) Dieny Dieny są alkenami, których cząsteczki zawierają 2 podwójne wiązania C=C. Zasadnicze właściwości dienów są takie jak alkenów.

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. Wskaż grupę związków chemicznych, do której należy węglowodór o gęstości 2,5 normalne). C. alkiny D. areny

Zadanie 1. Wskaż grupę związków chemicznych, do której należy węglowodór o gęstości 2,5 normalne). C. alkiny D. areny Węglowodory Zadanie 1. Wskaż grupę związków chemicznych, do której należy węglowodór o gęstości 2,5 normalne). (warunki A. alkany B. alkeny C. alkiny D. areny Zadanie 2. Wskaż wzór półstrukturalny węglowodoru

Bardziej szczegółowo

Pochodne węglowodorów, w cząsteczkach których jeden atom H jest zastąpiony grupą hydroksylową (- OH ).

Pochodne węglowodorów, w cząsteczkach których jeden atom H jest zastąpiony grupą hydroksylową (- OH ). Cz. XXII - Alkohole monohydroksylowe Pochodne węglowodorów, w cząsteczkach których jeden atom jest zastąpiony grupą hydroksylową (- ). 1. Klasyfikacja alkoholi monohydroksylowych i rodzaje izomerii, rzędowość

Bardziej szczegółowo

Zdzisław Głowacki. Zakres podstawowy i rozszerzony. Odpowiedzi i rozwiązania zadań. Rozdział 2. Strona Linia zadanie Jest Powinno być

Zdzisław Głowacki. Zakres podstawowy i rozszerzony. Odpowiedzi i rozwiązania zadań. Rozdział 2. Strona Linia zadanie Jest Powinno być Zdzisław Głowacki Chemia organiczna Zakres podstawowy i rozszerzony 2b Odpowiedzi i rozwiązania zadań Rozdział 2 Errata do drugiego rozdziału ćwiczeń: Strona Linia zadanie Jest Powinno być Str. 52 Zadanie

Bardziej szczegółowo

Podstawy chemii organicznej. T. 1 / Aleksander Kołodziejczyk, Krystyna Dzierzbicka. wyd. 3. Gdańsk, Spis treści

Podstawy chemii organicznej. T. 1 / Aleksander Kołodziejczyk, Krystyna Dzierzbicka. wyd. 3. Gdańsk, Spis treści Podstawy chemii organicznej. T. 1 / Aleksander Kołodziejczyk, Krystyna Dzierzbicka. wyd. 3. Gdańsk, 2015 Spis treści Wstęp 9 1. WIĄZANIA CHEMICZNE 11 1.1. Wprowadzenie 11 1.2. Wiązania chemiczne 13 1.3.

Bardziej szczegółowo

Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - halogenowęglowodory + przykładowe zadania z rozwiązaniami

Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - halogenowęglowodory + przykładowe zadania z rozwiązaniami Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - halogenowęglowodory + przykładowe zadania z rozwiązaniami I. Otrzymywanie halogenowęglowodorów 1. Reakcje halogenacji (substytucji rodnikowej halogenów (Cl, ) na

Bardziej szczegółowo

Mechanizm dehydratacji alkoholi

Mechanizm dehydratacji alkoholi Wykład 5 Mechanizm dehydratacji alkoholi I. Protonowanie II. odszczepienie cząsteczki wody III. odszczepienie protonu Etap 1 Reakcje alkenów Najbardziej reaktywne jest wiązanie podwójne, lub jego sąsiedztwo

Bardziej szczegółowo

Zarys Chemii Organicznej

Zarys Chemii Organicznej Zarys hemii Organicznej hemię organiczną definiuje się jako chemię związków węgla. Ogólna liczba znanych związków organicznych przekracza obecnie 18 milionów i wielokrotnie przewyższa liczbę znanych związków

Bardziej szczegółowo

Wskaż grupy reakcji, do których można zaliczyć proces opisany w informacji wstępnej. A. I i III B. I i IV C. II i III D. II i IV

Wskaż grupy reakcji, do których można zaliczyć proces opisany w informacji wstępnej. A. I i III B. I i IV C. II i III D. II i IV Informacja do zadań 1. i 2. Proces spalania pewnego węglowodoru przebiega według równania: C 4 H 8(g) + 6O 2(g) 4CO 2(g) + 4H 2 O (g) + energia cieplna Zadanie 1. (1 pkt) Procesy chemiczne można zakwalifikować

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ORGANICZA - węglowodory. Podział węglowodorów

CHEMIA ORGANICZA - węglowodory. Podział węglowodorów EMIA ORGANIZA - węglowodory Podział węglowodorów Najprostsze związki organiczne Alkany są to węglowodory nasycone, w których występują tylko pojedyncze wiązania węgiel węgiel Wszystkie nazwy alkanów charakteryzuje

Bardziej szczegółowo

WĘGLOWODORY AROMATYCZNE

WĘGLOWODORY AROMATYCZNE WĘGLOWODORY AROMATYCZNE cykliczne węglowodory spełniające warunki aromatyczności: Ale: związki niearomatyczne 1 ZWIĄZKI AROMATYCZNE - przykłady 2 NOMENKLATURA Monocykliczne węglowodory aromatyczne są nazywane

Bardziej szczegółowo

Zakres materiału do sprawdzianu - alkeny, alkiny i areny + przykładowe zadania

Zakres materiału do sprawdzianu - alkeny, alkiny i areny + przykładowe zadania Zakres materiału do sprawdzianu - alkeny, alkiny i areny + przykładowe zadania I. Węglowodory nienasycone 1. Alkeny - węglowodory nienasycone w cząsteczkach których między atomami węgla występuje jedno

Bardziej szczegółowo

Węglowodory. Michał Szewczyk Kl. IV TI

Węglowodory. Michał Szewczyk Kl. IV TI Węglowodory Michał Szewczyk Kl. IV TI Węglowodory nasycone (Alkany) Węglowodory nasycone (Alkany)- to związki węgla z wodorem, w których pomiędzy atomami węgla występują tylko pojedyncze wiązania. Wzór

Bardziej szczegółowo

węglowodory łańcuchowe lub cykliczne posiadające dwa wiązania podwójne C=C KLASYFIKACJA DIENY SKUMULOWANE alleny (kumuleny)

węglowodory łańcuchowe lub cykliczne posiadające dwa wiązania podwójne C=C KLASYFIKACJA DIENY SKUMULOWANE alleny (kumuleny) DIENY węglowodory łańcuchowe lub cykliczne posiadające dwa wiązania podwójne C=C KLASYFIKACJA DIENY SKUMULOWANE alleny (kumuleny) 2 C C C 2 2 C C C C C 3 propa-1,2-dien penta-1,2,3-trien DIENY IZOLOWANE

Bardziej szczegółowo

Test sprawdzający, wielostopniowy z chemii: Węglowodory

Test sprawdzający, wielostopniowy z chemii: Węglowodory Test sprawdzający, wielostopniowy z chemii: Węglowodory Typ szkoły: Autor testu: technikum mgr Ewa Jagoda Skonstruowany przeze mnie test zawiera pytania zamknięte czterokrotnego wyboru, w których tylko

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ĆWICZENIE 5. Związki aromatyczne

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ĆWICZENIE 5. Związki aromatyczne ĆWICENIE 5 wiązki aromatyczne wiązki aromatyczne są związkami pierścieniowymi o płaskich cząsteczkach zawierających zgodnie z regułą uckla (4n2) elektrony π (n=0,1,2, ). Przedstawicielem takich związków

Bardziej szczegółowo

WĘGLOWODORY AROMATYCZNE.

WĘGLOWODORY AROMATYCZNE. Spis treści 1 WĘGLOWODORY AROMATYCZNE. 2 Budowa i nomenklatura węglowodorów aromatycznych 3 Efekt mezomeryczny 4 Substytucja elektrofilowa w układach aromatycznych 4.1 Profil energetyczny reakcji. 4.2

Bardziej szczegółowo

-pinen (składnik terpentyny)

-pinen (składnik terpentyny) ALKENY (OLEFINY) WZÓR SUMARYZNY n 2n - alkeny łańcuchowe; n 2n-2 - alkeny cykliczne (cykloalkeny) etylen (produkcja polietylenu) WŁAŚIWOŚI FIZYZNE -pinen (składnik terpentyny) cis-trikoz-9-en (hormon płciowy

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy z chemii dla klasy II Liceum profilowanego i Technikum III Liceum ogólnokształcącego. 2003/2004 r.

Plan wynikowy z chemii dla klasy II Liceum profilowanego i Technikum III Liceum ogólnokształcącego. 2003/2004 r. Plan wynikowy z chemii dla klasy II Liceum profilowanego i Technikum III Liceum ogólnokształcącego. 2003/2004 r. Lp. Temat lekcji 1. Szereg homologiczny alkanów. 2. Izomeria konstytucyjna w alkanach. 3.

Bardziej szczegółowo

ALKENY WĘGLOWODORY NIENASYCONE

ALKENY WĘGLOWODORY NIENASYCONE Alkeny ALKENY WĘGLOWODORY NIENASYCONE WĘGLOWODORY ALIFATYCZNE SKŁĄDAJĄ SIĘ Z ATOMÓW WĘGLA I WODORU ZAWIERAJĄ JEDNO LUB KILKA WIĄZAŃ PODWÓJNYCH WĘGIEL WĘGIEL ATOM WĘGLA WIĄZANIA PODWÓJNEGO W HYBRYDYZACJI

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 4

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 4 KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Chemia organiczna Organic chemistry Kod Punktacja ECTS* 4 Koordynator dr Waldemar Tejchman Zespół dydaktyczny dr Waldemar Tejchman Opis kursu (cele kształcenia) Celem

Bardziej szczegółowo

Wykład 5 XII 2018 Żywienie

Wykład 5 XII 2018 Żywienie Wykład 5 XII 2018 Żywienie Witold Bekas SGGW Chemia organiczna 1828 Wöhler - przypadkowa synteza mocznika izocyjanian amonu NH4NCO związek nieorganiczny mocznik H2NCONH2 związek organiczny obalenie teorii

Bardziej szczegółowo

Alkeny. Wzór ogólny alkenów C n H 2n. (Uwaga identyczny wzór ogólny mają cykloakany!!!)

Alkeny. Wzór ogólny alkenów C n H 2n. (Uwaga identyczny wzór ogólny mają cykloakany!!!) Alkeny Wzór ogólny alkenów n 2n (Uwaga identyczny wzór ogólny mają cykloakany!!!) Węglowodory nienasycone, zawierające wiązanie podwójne, hybrydyzacja atomow węgla biorących udział w tworzeniu wiązania

Bardziej szczegółowo

Cząsteczki wieloatomowe - hybrydyzacja. Czy w oparciu o koncepcję orbitali molekularnych można wytłumaczyć budowę cząsteczek?

Cząsteczki wieloatomowe - hybrydyzacja. Czy w oparciu o koncepcję orbitali molekularnych można wytłumaczyć budowę cząsteczek? ząsteczki wieloatomowe - hybrydyzacja zy w oparciu o koncepcję orbitali molekularnych można wytłumaczyć budowę cząsteczek? Koncepcja OA OA O zdelokalizowane OA hyb OA O zlokalizowane OA hyb OA hyb OA orbitale

Bardziej szczegółowo

Dział: Węglowodory - Zadania powtórzeniowe

Dział: Węglowodory - Zadania powtórzeniowe Dział: Węglowodory - Zadania powtórzeniowe Zadanie 1. Jaka objętość metanu wydzieli się podczas reakcji 80 g węgliku glinu, zawierającego 10% zanieczyszczeń, z kwasem solnym? Zadanie 2. 56 cm³ mieszaniny

Bardziej szczegółowo

Materiały dodatkowe - węglowodory

Materiały dodatkowe - węglowodory Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii rganicznej Materiały dodatkowe - węglowodory Alkany 1. Hybrydyzacja atomu węgla Mnogość związków, jakie mogą powstać z udziałem atomów węgla,

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN SPRAWDZAJĄCY Z CHEMII - WĘGLOWODORY DLA UCZNIÓW KLASY III

EGZAMIN SPRAWDZAJĄCY Z CHEMII - WĘGLOWODORY DLA UCZNIÓW KLASY III Miejsce na naklejkę z kodem szkoły iejsce na naklejkę z kodem szkoły dysleksja Liczba pkt: Wynik %: Ocena: MCH-R1A1P-062 EGZAMIN SPRAWDZAJĄCY Z CHEMII - WĘGLOWODORY DLA UCZNIÓW KLASY III ARKUSZ II Arkusz

Bardziej szczegółowo

Węglowodory poziom rozszerzony

Węglowodory poziom rozszerzony Węglowodory poziom rozszerzony Zadanie 1. (1 pkt) Źródło: KE 2010 (PR), zad. 21. Narysuj wzór strukturalny lub półstrukturalny (grupowy) węglowodoru, w którego cząsteczce występuje osiem wiązań σ i jedno

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. (3 pkt) a) Dokończ poniższe równanie reakcji (stosunek molowy substratów wynosi 1:1).

Zadanie 1. (3 pkt) a) Dokończ poniższe równanie reakcji (stosunek molowy substratów wynosi 1:1). Zadanie 1. (3 pkt) a) Dokończ poniższe równanie reakcji (stosunek molowy substratów wynosi 1:1). b) Podaj nazwę systematyczną związku organicznego otrzymanego w tej reakcji. c) Określ, jaką rolę w tej

Bardziej szczegółowo

Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy. Dział Zakres treści

Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy. Dział Zakres treści Anna Kulaszewicz Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy lp. Dział Temat Zakres treści 1 Zapoznanie z przedmiotowym systemem oceniania i wymaganiami edukacyjnymi z

Bardziej szczegółowo

18. Reakcje benzenu i jego pochodnych

18. Reakcje benzenu i jego pochodnych 18. Reakcje benzenu i jego pochodnych 1 18.1. Nazewnictwo mono-podstawionych benzenów nazwa podstawnika - przedrostek przed słowem benzen wiele nazw zwyczajowych (pokazane wybrane związki) pierścień benzenowy

Bardziej szczegółowo

Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych

Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 13 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych 19 2.1. Zadania... 28 3. Zastosowanie metod spektroskopowych do ustalania struktury

Bardziej szczegółowo

Alkeny: Struktura, nazewnictwo, Termodynamika i kinetyka

Alkeny: Struktura, nazewnictwo, Termodynamika i kinetyka Slajd 1 Alkeny: Struktura, nazewnictwo, Termodynamika i kinetyka Slajd 2 Alkeny Węglowodory te zawierają wiązanie podwójne C C wiązanie double podwójne bond the grupa functional funkcyjna group centrum

Bardziej szczegółowo

Węglowodory Aromatyczne

Węglowodory Aromatyczne Węglowodory Aromatyczne Benzen Rezonans & Aromatyczność Nazewnictwo (nomenklatura) Slides 1 to 38 Węglowodory Aromatyczne W pierwotnym znaczeniu słowo aroma nawiązywało do pachnących składników roślin;

Bardziej szczegółowo

Reakcje benzenu i jego pochodnych

Reakcje benzenu i jego pochodnych 39-42. Reakcje benzenu i jego pochodnych 1 18.1. Nazewnictwo mono-podstawionych benzenów nazwa podstawnika - przedrostek przed słowem benzen wiele nazw zwyczajowych (pokazane wybrane związki) pierścień

Bardziej szczegółowo

Węgiel i jego związki z wodorem

Węgiel i jego związki z wodorem Węgiel i jego związki z wodorem 1. Związki organiczne i nieorganiczne są to związki chemiczne, które w swoich cząsteczkach zawierają atomy węgla są to związki chemiczne, które w swoich cząsteczkach nie

Bardziej szczegółowo

Alkeny - reaktywność

Alkeny - reaktywność 11-13. Alkeny - reaktywność 1 6.1. Addycja elektrofilowa - wprowadzenie nukleofil elektrofil elektrofil nukleofil wolno szybko nowe wiązanie utworzone przez elektrony z wiązania nowe wiązanie utworzone

Bardziej szczegółowo

nasycone nienasycone cykloalifatyczne aromatyczne alkany alkeny alkiny nasycone nienasycone

nasycone nienasycone cykloalifatyczne aromatyczne alkany alkeny alkiny nasycone nienasycone chemia organiczna to dział chemii zajmujący się badaniem właściwości i przemian związków węgla z wyjątkiem stosunkowo nielicznej grupy typowej dla grupy nieorganicznej, ze względu na ich podobieostwo do

Bardziej szczegółowo

Elementy chemii organicznej

Elementy chemii organicznej Elementy chemii organicznej węglowodory alifatyczne węglowodory aromatyczne halogenopochodne węglowodorów alkohole etery aldehydy i ketony kwasy karboksylowe estry aminy Alkany C n H 2n+2 struktura Kekulégo

Bardziej szczegółowo

Węglowodory poziom podstawowy

Węglowodory poziom podstawowy Węglowodory poziom podstawowy Zadanie 1. (2 pkt) Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 19. W wyniku całkowitego spalenia 1 mola cząsteczek węglowodoru X powstały 2 mole cząsteczek wody i 3 mole cząsteczek tlenku

Bardziej szczegółowo

pierwszorzędowe drugorzędowe trzeciorzędowe (1 ) (2 ) (3 )

pierwszorzędowe drugorzędowe trzeciorzędowe (1 ) (2 ) (3 ) FLUOROWCOPOCODNE alogenki alkilowe- Cl C 2 -C 2 -C 2 -C 3 C 3 -C-C 3 C 2 -C-C 3 pierwszorzędowe drugorzędowe trzeciorzędowe (1 ) (2 ) (3 ) I C 3 C 3 Cl-C 2 -C=C 2 Cl-C-C=C 2 1 2 3 Allilowe atom fluorowca

Bardziej szczegółowo

Węglowodory powtórzenie wiadomości

Węglowodory powtórzenie wiadomości Węglowodory powtórzenie wiadomości 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń zna: pojęcia: węglowodór nasycony, nienasycony i aromatyczny, izomeria konstytucyjna i geometryczna, sekstet elektronowy, wiązanie

Bardziej szczegółowo

Alkany. Alkeny. Alkiny

Alkany. Alkeny. Alkiny Węglowodory Alkany Alkeny Alkiny Spis treści: Podział węglowodorów. Porównanie Alkany: budowa cząsteczki, szereg homologiczny, konformacje i izomeria, nazewnictwo, właściwości fizyczne, właściwości chemiczne.

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODORY

PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODORY PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODORY INFORMACJA DO ZADAŃ 678 680 Poniżej przedstawiono wzory półstrukturalne lub wzory uproszczone różnych węglowodorów. 1. CH 3 2. 3. CH 3 -CH 2 -CH C CH 3 CH 3 -CH-CH 2 -C

Bardziej szczegółowo

RJC A-B A + B. Slides 1 to 27

RJC A-B A + B. Slides 1 to 27 Reakcje Rodnikowe rodniki substytucja addycja polimeryzacje A-B A + B Slides 1 to 27 Reakcje Organiczne... powstawanie i rozrywanie wiązań kowalencyjnych. Addycja A + B AB Podstawienie AB + C A + BC Eliminacja

Bardziej szczegółowo

Konspekt wykładu Chemia Organiczna dla studentów Wydziału Inżynierii Chemicznej i Procesowej

Konspekt wykładu Chemia Organiczna dla studentów Wydziału Inżynierii Chemicznej i Procesowej Konspekt wykładu hemia Organiczna dla studentów Wydziału Inżynierii hemicznej i Procesowej ALKANY 2 godz. 1. Wzór sumaryczny: n 2n+2 (n = liczba naturalna) - węglowodory posiadające tylko wiązania pojedyncze

Bardziej szczegółowo

Materiały do zajęć dokształcających z chemii organicznej

Materiały do zajęć dokształcających z chemii organicznej hemia Warta Poznania - nowa JAKOŚĆ studiowania -zwiększenie liczby absolwentów oraz atrakcyjności studiów na kierunku EMIA na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu Materiały do zajęć dokształcających

Bardziej szczegółowo

Slajd 1. Reakcje alkinów

Slajd 1. Reakcje alkinów Slajd 1 Reakcje alkinów Slajd 2 Alkiny to węglowodory zawierające wiązanie potrójne węgiel-węgiel Wzór ogólny: C n H 2n 2 (łańcuchowy); C n H 2n 4 (cykliczny) 1-heksyn terminalny alkin 3-heksyn wewnętrzny

Bardziej szczegółowo

Budowa przestrzenna alkanów

Budowa przestrzenna alkanów Wykład 3 Budowa przestrzenna alkanów Podobnie jak w przypadku metanu, wiązanie C-H w alkanach powstaje w wyniku nakładania się zhybrydyzowanych orbitali sp 3. Z uwagi na to, że wiązania w alkanach skierowane

Bardziej szczegółowo

Halogenki alkilowe RX

Halogenki alkilowe RX alogenki alkilowe X Nazewnictwo halogenków alkilowych 1. Znajdź i nazwij łańcuch macierzysty. Tak jak przy nazywaniu alkanów, wybierz najdłuższy łańcuch. Jeżeli w cząsteczce obecne jest wiązanie podwójne

Bardziej szczegółowo

Materiały dodatkowe węglowodory aromatyczne, halogenopochodne

Materiały dodatkowe węglowodory aromatyczne, halogenopochodne Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum, Katedra Chemii rganicznej Materiały dodatkowe węglowodory aromatyczne, halogenopochodne Areny 1. Aromatyczność związków niebenzoidowe związki aromatyczne. Benzen

Bardziej szczegółowo

Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii

Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie

Bardziej szczegółowo

Węglowodory nienasycone

Węglowodory nienasycone AUTORZY SKRYPTU Szymon Michalski OPIEKUN MERYTORYCZNY mgr Adam Makówka Węglowodory nienasycone Alkeny Spis treści: 1.Określenie i wzór ogólny alkenów 2.Szereg homologiczny alkenów 3.Nazewnictwo alkenów

Bardziej szczegółowo

Kwasy karboksylowe grupa funkcyjna: -COOH. Wykład 8 1

Kwasy karboksylowe grupa funkcyjna: -COOH. Wykład 8 1 Kwasy karboksylowe grupa funkcyjna: -CH Wykład 8 1 1. Reakcje utleniania a) utlenianie alkoholi pierwszorzędowych trzymywanie kwasów CH 3 H 3 C C CH 2 H CH 3 alkohol pierwszorzędowy CH K 2 Cr 2 3 7 H 3

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III

WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III Nr lekcji Temat lekcji Treści nauczania (pismem pogrubionym zostały zaznaczone treści Podstawy Programowej) Węgiel i jego związki z wodorem Wymagania i kryteria ocen Uczeń:

Bardziej szczegółowo

Do jakich węglowodorów zaliczymy benzen?

Do jakich węglowodorów zaliczymy benzen? Do jakich węglowodorów zaliczymy benzen? 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń zna: pojęcia: węglowodór aromatyczny, sekstet elektronowy, wiązanie zdelokalizowane, reakcja nitrowania, mieszanina nitrująca,

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z chemii w klasie II

Wymagania edukacyjne z chemii w klasie II Wymagania edukacyjne z chemii w klasie II kształcenie ogólne w zakresie podstawowym i rozszerzonym Program nauczania: DKOS-4015-88/02 Podręcznik: Chemia organiczna. Kształcenie ogólne w zakresie podstawowym

Bardziej szczegółowo

Chemia organiczna. Zagadnienia i przykładowe pytania do kolokwiów dla Biotechnologii (I rok)

Chemia organiczna. Zagadnienia i przykładowe pytania do kolokwiów dla Biotechnologii (I rok) Chemia organiczna Zagadnienia i przykładowe pytania do kolokwiów dla Biotechnologii (I rok) Zakład Chemii Organicznej Wydział Chemii Uniwersytet Wrocławski 2005 Lista zagadnień: Kolokwium I...3 Kolokwium

Bardziej szczegółowo

węglowodory posiadające wiązanie podwójne (p) C=C a-pinen (składnik terpentyny)

węglowodory posiadające wiązanie podwójne (p) C=C a-pinen (składnik terpentyny) ALKENY (OLEFINY) węglowodory posiadające wiązanie podwójne (p) = WZÓR SUMARYZNY n 2n - alkeny łańcuchowe; n 2n-2 - alkeny cykliczne (cykloalkeny) etylen (produkcja polietylenu) a-pinen (składnik terpentyny)

Bardziej szczegółowo

Kierunki chemicznejprzeróbki frakcji ropy naftowej. Destylacja ropy naftowej. Proces oligomeryzacji. Proces alkilowania. Proces oligomeryzacji

Kierunki chemicznejprzeróbki frakcji ropy naftowej. Destylacja ropy naftowej. Proces oligomeryzacji. Proces alkilowania. Proces oligomeryzacji Destylacja ropy naftowej Kierunki chemicznejprzeróbki frakcji ropy naftowej frakcja proces Gazowe Benzyna lekka Benzyna cięŝka Nafta napędowy mazut lekki średni gudron cięŝki izomeryzacja Reformowanie

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ORGANICZNA. dr hab. Włodzimierz Gałęzowski Wydział Chemii UAM (61)

CHEMIA ORGANICZNA. dr hab. Włodzimierz Gałęzowski Wydział Chemii UAM (61) EMIA ORGANIZNA dr hab. Włodzimierz Gałęzowski Wydział hemii UAM (61) 829 1477 wlodgal@amu.edu.pl Materiał wymagany na egzaminie: wykłady ćwiczenia szkoła średnia http://staff.amu.edu.pl/~wlodgal Podręczniki

Bardziej szczegółowo

Laboratorium. Podstawowe procesy jednostkowe w technologii chemicznej

Laboratorium. Podstawowe procesy jednostkowe w technologii chemicznej Laboratorium Podstawowe procesy jednostkowe w technologii chemicznej Studia niestacjonarne Ćwiczenie Alkilowanie toluenu chlorkiem tert-butylu 1 PROCESY ALKILOWANIA PIERŚCIENIA AROMATYCZNEGO: ALKILOWANIE

Bardziej szczegółowo

Zdzisław Głowacki. Zakres podstawowy i rozszerzony. Odpowiedzi i rozwiązania zadań. Rozdział 1. Powinno być

Zdzisław Głowacki. Zakres podstawowy i rozszerzony. Odpowiedzi i rozwiązania zadań. Rozdział 1. Powinno być Zdzisław Głowacki Chemia organiczna Zakres podstawowy i rozszerzony 2b Odpowiedzi i rozwiązania zadań Rozdział 1 Errata do pierwszego rozdziału ćwiczeń: Strona Linia / zadanie Str. 10. Linia 1. Str. 16.

Bardziej szczegółowo

Wymagania na poszczególne oceny z chemii w klasie III VII. Węgiel i jego związki z wodorem

Wymagania na poszczególne oceny z chemii w klasie III VII. Węgiel i jego związki z wodorem Wymagania na poszczególne oceny z chemii w klasie III VII. Węgiel i jego związki z wodorem 1 Uczeń: wyjaśnia, czym zajmuje się chemiaorganiczna (2) definiuje pojęcie węglowodory (2) wymienia naturalne

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I

Zagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I Nr zajęć Data Zagadnienia Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I 9.10.2012. b. określenie liczby cząstek elementarnych na podstawie zapisu A z E, również dla jonów; c. określenie

Bardziej szczegółowo

Wymagania z chemii - Klasa III

Wymagania z chemii - Klasa III Wymagania z chemii - Klasa III Autor: Grażyna Serafin 04.04.2008. Zmieniony 12.11.2009. Zespół Szkół Rolniczych WYMAGANIA Z CHEMII DLA KLASY III ( 1 godzina chemii w tygodniu )I WĘGLOWODORYOcena dopuszczająca

Bardziej szczegółowo

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej. Propozycje wymagań programowych na poszczególne oceny (IV etap edukacyjny) przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum

Bardziej szczegółowo

Halogenki alkilowe- atom fluorowca jest związany z atomem węgla o hybrydyzacji sp 3 KLASYFIKACJA ZE WZGLĘDU NA BUDOWĘ FRAGMENTU ALKILOWEGO:

Halogenki alkilowe- atom fluorowca jest związany z atomem węgla o hybrydyzacji sp 3 KLASYFIKACJA ZE WZGLĘDU NA BUDOWĘ FRAGMENTU ALKILOWEGO: FLUOROWCOPOCHODNE Halogenki alkilowe- atom fluorowca jest związany z atomem węgla o hybrydyzacji sp 3 KLASYFIKACJA ZE WZGLĘDU NA BUDOWĘ FRAGMENTU ALKILOWEGO: Cl CH 2 -CH 2 -CH 2 -CH 3 CH 3 -CH-CH 3 pierwszorzędowe

Bardziej szczegółowo

Otrzymywanie halogenków alkilów

Otrzymywanie halogenków alkilów Otrzymywanie halogenków alkilów 1) Wymiana grupy OH w alkoholach C O H HX 2) reakcja podstawienia alkanów C X H 3 C CH CH 2 HBr C H 3 OH H 3 C CH CH 2 C H 3 Br h + + CH CH 2 3 Cl 2 Cl HCl CH CH 3 3 CH

Bardziej szczegółowo

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII Miejsce na naklejkę z kodem (Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy) KOD ZDAJĄCEGO OKRĘGOWA K O M I S J A EGZAMINACYJNA w KRAKOWIE PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII Czas pracy 90 minut Informacje 1.

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny klasyfikacyjnej z chemii klasa trzecia -chemia organiczna

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny klasyfikacyjnej z chemii klasa trzecia -chemia organiczna Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania oceny klasyfikacyjnej z chemii klasa trzecia -chemia organiczna 1. Chemia organiczna jako chemia związków węgla Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra

Bardziej szczegółowo

Ocena dobra [ ] Uczeń:

Ocena dobra [ ] Uczeń: Chemia - klasa III Wymagania edukacyjne 1.Węglowodory Ocena dopuszczająca [1] definiuje pojęcia: węglowodory, alkany, alkeny, alkiny, szereg homologiczny, grupa alkilowa, reakcje podstawiania (substytucji),

Bardziej szczegółowo

CHEMIA KLASA Chemia organiczna jako chemia związków węgla. 2. Węglowodory

CHEMIA KLASA Chemia organiczna jako chemia związków węgla. 2. Węglowodory CHEMIA KLASA 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego

Bardziej szczegółowo

1. Chemia organiczna jako chemia związków węgla. 2. Węglowodory

1. Chemia organiczna jako chemia związków węgla. 2. Węglowodory Propozycje wymagań programowych na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego

Bardziej szczegółowo

1. Ogólne wymagania edukacyjne z zakresu chemii rozszerzonej klasa II. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - posiada wiadomości i umiejętności

1. Ogólne wymagania edukacyjne z zakresu chemii rozszerzonej klasa II. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - posiada wiadomości i umiejętności 1. Ogólne wymagania edukacyjne z zakresu chemii rozszerzonej klasa II. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - posiada wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania, - formułuje

Bardziej szczegółowo

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej. Wymagania programowe z chemii na poszczególne oceny. IV etap edukacyjny - przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. Podręcznika dla liceum

Bardziej szczegółowo

Alkany i cykloalkany

Alkany i cykloalkany Alkany i cykloalkany ALKANY WĘGLOWODORY NASYCONE WĘGLOWODORY ALIFATYCZNE SKŁĄDAJĄ SIĘ Z ATOMÓW WĘGLA I WODORU POJEDYNCZE WIĄZANIA WĘGIEL WĘGIEL ATOM WĘGLA W HYBRYDYZACJI sp 3 KĄTY MIĘDZY WIĄZANIAMI, DŁUGOŚCI

Bardziej szczegółowo

1. Katalityczna redukcja węglowodorów zawierających wiązania wielokrotne

1. Katalityczna redukcja węglowodorów zawierających wiązania wielokrotne B T E C N L CEMA G RGANCZNA A Synteza 1. Katalityczna redukcja węglowodorów zawierających wiązania wielokrotne C C / Pt C C C C W reakcji tej łańcuch węglowy pozostaje zachowany (nie ulega zmianie jego

Bardziej szczegółowo

Ocena dobra [ ] Uczeń:

Ocena dobra [ ] Uczeń: KLASA III A Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego

Bardziej szczegółowo

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej.

Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym w treściach nauczania podstawy programowej. Wymagania na poszczególne oceny (IV etap edukacyjny) przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 2. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego i

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA 3B - CHEMIA 2018/19. Chemia organiczna jako chemia związków węgla

WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA 3B - CHEMIA 2018/19. Chemia organiczna jako chemia związków węgla Jarosław Kuśnierz WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA 3B - CHEMIA 2018/19 Chemia organiczna jako chemia związków węgla Ocena dopuszczająca [1] pojęcie chemii organicznej pierwiastki chemiczne wchodzące w skład

Bardziej szczegółowo

PRZYKŁADOWE ZADANIA ALKOHOLE I FENOLE

PRZYKŁADOWE ZADANIA ALKOHOLE I FENOLE PRZYKŁADOWE ZADANIA ALKOHOLE I FENOLE INFORMACJA DO ZADAŃ 864 865 Poniżej przedstawiono cykl reakcji zachodzących z udziałem związków organicznych. 1 2 cykloheksen cykloheksan chlorocykloheksan Zadanie

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia do zaliczenia I semestru - węglowodory alifatyczne i cykloalifatyczne

Zagadnienia do zaliczenia I semestru - węglowodory alifatyczne i cykloalifatyczne Zagadnienia do zaliczenia I semestru - węglowodory alifatyczne i cykloalifatyczne 1. Właściwości fizyczne alkanów, alkenów i alkinów i ich zastosowanie - patrz podręcznik. 2. Otrzymywanie alkanów i ich

Bardziej szczegółowo

11.Chemia organiczna. Irena Zubel Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechnika Wrocławska (na prawach rękopisu)

11.Chemia organiczna. Irena Zubel Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechnika Wrocławska (na prawach rękopisu) 11.Chemia organiczna. Irena Zubel Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechnika Wrocławska (na prawach rękopisu) Związki organiczne CHEMIA ORGANICZNA Def. 1. (Gmelin 1848, Kekule 1851 ) chemia

Bardziej szczegółowo

Geometria cząsteczek wieloatomowych. Hybrydyzacja orbitali atomowych.

Geometria cząsteczek wieloatomowych. Hybrydyzacja orbitali atomowych. Geometria cząsteczek wieloatomowych. Hybrydyzacja orbitali atomowych. Geometria cząsteczek Geometria cząsteczek decyduje zarówno o ich właściwościach fizycznych jak i chemicznych, np. temperaturze wrzenia,

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY DLA KLASY III LO To jest chemia 2. Chemia organiczna, zakres rozszerzony.

WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY DLA KLASY III LO To jest chemia 2. Chemia organiczna, zakres rozszerzony. WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY DLA KLASY III LO To jest chemia 2. Chemia organiczna, zakres rozszerzony. Wyróżnione wymagania programowe odpowiadają wymaganiom ogólnym i szczegółowym zawartym

Bardziej szczegółowo

X / \ Y Y Y Z / \ W W ... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto

X / \ Y Y Y Z / \ W W ... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto Zadanie 1. (3 pkt) Nadtlenek litu (Li 2 O 2 ) jest ciałem stałym, występującym w temperaturze pokojowej w postaci białych kryształów. Stosowany jest w oczyszczaczach powietrza, gdzie ważna jest waga użytego

Bardziej szczegółowo

Chemia organiczna. T. 1 / Robert Thornton Morrison, Robert Neilson Boyd. wyd. 5, dodr. 6. Warszawa, Spis treści

Chemia organiczna. T. 1 / Robert Thornton Morrison, Robert Neilson Boyd. wyd. 5, dodr. 6. Warszawa, Spis treści Chemia organiczna. T. 1 / Robert Thornton Morrison, Robert Neilson Boyd. wyd. 5, dodr. 6. Warszawa, 2012 Spis treści Część I. Podstawy 1. Struktura i właściwości związków organicznych 22 1.1. Chemia organiczna

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na poszczególne oceny z chemii w klasie III.

Wymagania programowe na poszczególne oceny z chemii w klasie III. Wymagania programowe na poszczególne oceny z chemii w klasie III. VII. Węgiel i jego związki z wodorem podaje kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną określa, czym zajmuje się chemia organiczna

Bardziej szczegółowo

8. Delokalizacja elektronów i reaktywność dienów sprzężonych

8. Delokalizacja elektronów i reaktywność dienów sprzężonych 8. Delokalizacja elektronów i reaktywność dienów sprzężonych 1 8.1. Definicja elektronów zdelokalizowanych Zlokalizowane elektrony rozmieszczone w określonym obszarze cząsteczki, są uwspólnione pomiędzy

Bardziej szczegółowo