DZIENNIK PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ

Transkrypt

1 Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu Katedra Dydaktyki Wychowania Fizycznego Pracownia Praktyk Pedagogicznych Wrocław, ul. Witelona 25 tel DZIENNIK PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ szkoła ponadgimnazjalna pełna nazwa i numer szkoły adres szkoły ulica, numer, kod pocztowy, miejscowość termin praktyki imię i nazwisko studenta dyrektor szkoły nauczyciel-opiekun opiekun dydaktyczny z Uczelni

2 SPIS RZECZY 1. Cele i zadania praktyki pedagogicznej, 4 2. Prawa i obowiązki studenta oraz warunki zaliczenia praktyki, 6 3. Przydatne piśmiennictwo, 7 4. Ramowy i szczegółowy plan pracy studenta, Dokumentacja pracy studenta, 14 A. Program i plan pracy dydaktyczno-wychowawczej szkoły, 14 B. System oceny szkolnej, 16 C. Szkolny program wychowania fizycznego, 18 D. Warunki realizacji wychowania fizycznego, 20 E. Hospitacje i wywiady, 22 F. Praca badawcza studenta, Diagnoza osobnicza i grupowa, Samoocena i ocena ucznia, Opinie uczniów na temat szkolnego wychowania fizycznego, 56 G. Prowadzenie lekcji (zajęć), Sprawozdanie z praktyki, Uwagi i ocena opiekuna dydaktycznego z Uczelni, 116 Dodatkowa dokumentacja 1. Twoje spostrzeżenia na temat praktyki 2. Ocena i uwagi nauczyciela-opiekuna ze szkoły 3. Samoocena studenta Załączniki 1. Arkusz aspiracji osiągnięć sportowych 2. Karta samooceny umiejętności ruchowych 3. Arkusz samoopisu 4. Arkusz samooceny potencjału motorycznego 5. Skrócona skala do badania postaw wobec kultury fizycznej Autorzy Marek Lewandowski Urszula Supińska Halina Guła-Kubiszewska Copyright by Wydawnictwo AWF Wrocław, 2008 Komitet Wydawniczy Tadeusz Bober ISBN Bogusława Idzik (sekretarz) Artur Jaskólski Redakcja i opracowanie graficzne Lesław Kulmatycki Beata Irzykowska Zbigniew Naglak Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu Krystyna Rożek-Piechura (przewodnicząca) Wrocław, al. I.J. Paderewskiego 35 Andrzej Pawłucki Alicja Rutkowska-Kucharska Korekta Wydanie I Marek Woźniewski Bogusława Idzik Certyfikat jakości na zgodność z PN-EN ISO 9001:2009

3 Poziom rozwoju psychomotorycznego, umysłowego, emocjonalnego i społecznego człowieka jest na każdym etapie edukacji różny, dlatego też ostatnia z przewidzianych w programie studiów w AWF we Wrocławiu praktyk pedagogicznych (trzytygodniowa) również będzie inna. Mamy nadzieję że, podczas zajęć programowych na studiach opanowałeś(łaś) warsztat niezbędny w realizacji zadań i celów wychowawczo-dydaktycznych w szkole, w której naj ważniejszy jest uczeń i jego potrzeby, i że jesteś przygotowany(a) do wspomagania wychowanków w od krywaniu, poznawaniu, rozumieniu i internalizowaniu świata kultury i wartości ludzkiego ciała. Pamiętaj, że dobry nauczyciel to taki, który stymuluje (doskonali) kompleksowe przeobrażanie się ucznia. Tylko tak rozumiane kształcenie i wychowanie ma znaczenie w edukacji człowieka. Zanim rozpoczniesz praktykę zapoznaj się wnikliwie z zawartością dziennika, a następnie na spotkaniu z opiekunem dydaktycznym z Uczelni dokładnie ustal zasady prowadzenia dokumentacji oraz zakres i sposób realizacji opisanych w dzienniku zadań. UWAGA! W pierwszym dniu praktyki musisz zgłosić się do dyrektora szkoły w terminie podanym przez opiekuna dydaktycznego z Uczelni.! W trzecim dniu po zakończeniu praktyki musisz oddać do sprawdzenia opiekunowi dy daktycznemu z Uczelni dziennik praktyki. Staraj się wypełniać go starannie i czytelnie. Nie zapomnij dołączyć wymaganych dokumentów i załączników.

4 1 cele i zadania praktyki pedagogicznej Ogólne cele praktyki pedagogicznej: poszerzanie wiedzy studentów, umożliwiającej rozumienie procesów i zmian zachodzących w pedagogice i metodyce wychowania fizycznego oraz edukacji fizycznej, przygotowywanie studentów do samodzielnego projektowania, programowania, planowania oraz orga nizowania i realizowania zajęć z wychowania fizycznego oraz profilaktyki zdrowotnej, wspomaganie studentów w tworzeniu swojej fi lozofii życia oraz w działaniach ukierunkowanych na zdobywanie kompetencji kulturowych ko niecznych do pełnienia roli nauczyciela zdrowia, rekreacji, sportu i estetyki zachowań ruchowych. Cele praktyki pedagogicznej w szkole ponadgimnazjalnej: zdobycie wiedzy, doświadczeń i umiejęt ności niezbędnych do projektowania, planowania, organizowania i realizowania zajęć ruchowych z uczniami gimnazjum, zapoznanie się z funkcjonowaniem szkoły jako instytucji i realizowanymi w niej programami dydaktyczno-wychowawczymi oraz zadaniami kadry pedagogicznej ze szczególnym uwzględnieniem tych, które są powinnością nauczyciela wychowania fizycznego, zapoznanie się z programami profilaktyki zdrowotnej, sprawdzenie swojego przygotowania do pełnienia roli nauczyciela zdrowia, rekreacji, sportu i estetyki zachowań ruchowych na czwartym eta pie edukacji. Ogólne zadania praktyki pedagogicznej w szkole ponadgimnazjalnej 1. Poznanie struktury organizacyjnej szkoły: przeprowadzenie wywiadów z dyrektorem szkoły, nauczycielami wychowania fizycznego oraz pozostałym personelem szkolnym na temat struktury organizacyjnej szkoły oraz zasad i rodzaju współpracy dydaktyczno-wychowawczej, uczestniczenie w zebraniach rady pedagogicznej, zebraniach zespołów samokształceniowych oraz innych spotkaniach dotyczących życia szkoły i działalności społecznej na jej rzecz. 2. Zapoznanie się z ogólnym programem i planem dydaktyczno-wychowawczym szkoły, programem wychowania fizycznego i zdrowotnego oraz pozostałą dokumentacją szkoły: przeprowadzenie rozmowy z dyrektorem szkoły na temat realizacji programu dydaktyczno- -wychowawczego, przyjętego systemu oceniania uczniów oraz współpracy z radą rodziców i środowiskiem lokalnym, przeprowadzenie wywiadu z nauczycielem wychowania fizycznego na temat realizacji programu i planów pracy z wychowania fizycznego oraz edukacji prozdrowotnej i ekologicznej, zapoznanie się z programami profilaktyki zdrowotnej, przeprowadzenie wywiadu z przedstawicielem służ by zdrowia i wybranym nauczycielem na temat realizacji programu wychowania zdrowotnego w szkole oraz oceny zdrowia uczniów, przeprowadzenie wywiadu z nauczy cielem-konsul tantem (ds. narkotyków), psycho lo giem lub promotorem zdrowia na temat reali za cji pro gramu i planu pracy dydaktyczno-wychowawczej ze szczególnym uwzględnieniem roli i miejsca zajęć ruchowych, przeprowadzenie wywiadu z wybranym wychowawcą klasy na temat form i metod pracy wychowawczej, zasad kontaktowania się i współpracy z rodzicami itp., przeprowadzenie wywiadu z pedagogiem szkolnym na temat problemów wychowawczych, współ pracy z rodzicami, form pracy itp., zapoznanie się z dokumentacją szkolną: dzien nikami, arkuszami ocen, kartami zdrowia, dokumen tacją wychowawcy klasy, nauczyciela wy chowa nia fizycznego i nauczycieli przedmiotowych. 3. Zapoznanie się ze sposobem planowania oraz organizacją i realizacją zajęć na czwartym etapie edukacji ze szczególnym uwzględnie niem wychowania fizycznego: hospitacja lekcji wychowania fizycznego i pozalekcyjnych zajęć ruchowych, 4 cele i zadania praktyki

5 hospitacja lekcji wychowawczej i innych lekcji przedmiotowych, asystowanie nauczycielowi wychowania fizycznego, prowadzenie fragmentów lekcji, prowadzenie lekcji wychowania fizycznego oraz pozalekcyjnych zajęć sportowo-rekreacyjnych, przeprowadzenie lekcji wychowawczej. 4. Rozpoznanie właściwości psychomoto rycznych, poznawczych, fizycznych i psychicznych uczniów: przeprowadzenie obserwacji i analizy zachowań wy branych uczniów oraz całej klasy podczas różnorodnych zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych, przeprowadzenie wywiadów i ankiet z uczniami na te mat ich zainteresowań, wiedzy, samooceny i nastawienia do kultury fizycznej, analiza dokumentacji dotyczącej zdrowia i rozwoju psychofizycznego uczniów wybranej klasy i wybra nego ucznia, rozpoznanie i ocena wybranych parametrów rozwoju psychomotorycznego, poznawczego, fi zycznego i emocjonalnego ucz niów. Szczegółowe zadania praktyki pedagogicznej w szkole ponadgimnazjalnej 1. Zamieszczenie w dzienniku praktyki pedago gicznej informacji dotyczących: programu i planu pracy dydaktyczno-wy chowawczej szkoły, przyjętego w szkole systemu oceniania uczniów (dokładny opis kryteriów oceny z wychowania fizycznego), realizowanego w szkole programu wychowania fizycznego i zdrowotnego, rozpoznania w zakresie sfery kierunkowej (wychowawczej) uczniów wybranej klasy, ogólnej charakterystyki wybranej klasy na podstawie badań własnych oraz materiału przekazanego przez wychowawcę i innych na uczy cieli, a także pedagoga szkolnego i przedsta wiciela służby zdrowia, analizy i oceny warunków realizacji zajęć z wychowania fizycznego. 2. Przeprowadzenie minimum 12 hospitacji, w tym co najmniej: 8 lekcji wychowania fizycznego, 1 lekcji wychowawczej, 1 lekcji z innego przedmiotu nauczania, 2 pozalekcyjnych zajęć sportowo-rekreacyjnych prowadzonych w ramach UKS lub SKS. UWAGA! Każda hospitacja powinna być za powiedziana i uzgodniona z dyrektorem szkoły oraz opieku jącym się Tobą nauczy cie lem. Przed lekcją powi nieneś (powinnaś) zawsze podać nauczycielowi cel hospitacji. 3. Przeprowadzenie samodzielnie minimum 25 lekcji, w tym co najmniej: 22 lekcji wychowania fizycznego (min. 4 os nowy składające się z 4 6 jednostek lekcyjnych z każdego bloku tematycznego zdrowie, rekreacja, sport, estetyka zachowań ruchowych), 2 pozalekcyjnych zajęć sportowo-rekreacyjnych, 1 lekcji wychowawczej. UWAGA! Samodzielne prowadzenie wszelkich zajęć powinno być poprzedzone hospitacją. 4. Uzupełnienie dodatkowej dokumentacji. cele i zadania praktyki 5

6 2 prawa i obowiązki studenta oraz warunki zaliczenia praktyki Student odbywający praktykę pedagogiczną ma prawo do: 1. Popełniania błędów. 2. Opieki, pomocy i życzliwości ze strony osób nadzorujących praktykę. 3. Poznania struktury organizacyjnej szkoły. 4. Zapoznania się z programem i planem pracy dydaktyczno-wychowawczej szkoły. 5. Zapoznania się z realizowanym przez nauczyciela- -opiekuna programem i planem pracy z zakresu wychowania fizycznego oraz profilaktyki zdrowotnej. 6. Prowadzenia rozmów i wywiadów z dyrektorem szkoły, nauczycielami, uczniami, pedagogiem szkol nym, przedstawicielem służby zdrowia itp. 7. Hospitowania zajęć nauczyciela-opiekuna oraz zajęć innych nauczycieli po uprzednim uzyskaniu ich zgody. 8. Uczestniczenia w zebraniach rady pedagogicznej i zespołów samokształceniowych. 9. Otrzymania ramowego i szczegółowego programu swojej pracy w szkole najpóźniej w trzecim dniu praktyki. Student jest zobowiązany do: 1. Godnego reprezentowania Uczelni. 2. Wywiązywania się ze wszystkich zadań wynikających z praktyki. 3. Wykonywania poleceń dyrektora szkoły, nauczyciela-opiekuna i opiekuna dydaktycznego z Uczelni oraz pełnego uczestniczenia w życiu szkoły. 4. Przestrzegania przepisów BHP. 5. Prowadzenia na bieżąco zapisów w dzienniku praktyki pedagogicznej. 6. Noszenia na terenie szkoły odzieży sportowej i obuwia zmiennego. 7. Codziennej praktyki w szkole w wymiarze 4 6 godzin (w sumie nie mniej niż 24 godziny w tygodniu). 8. Przesłania (na adres internetowy) do zatwierdzenia opiekunowi dydak tycznemu z Uczelni swojego ramowego planu pracy potwierdzonego przez dyrektora szkoły (zeskanowana strona 10 z dziennika praktyki w formacie JPG) najpóźniej w trzecim dniu praktyki. 9. Niezwłocznego poinformowania (pocztą inter netową lub telefonicznie) opiekuna dydaktycznego z Uczelni o swojej nieobecności w szkole (np. z powodu choroby). W celu zaliczenia praktyki pedagogicznej student musi: 1. Odbyć praktykę w wyznaczonym miejscu i terminie. 2. Zrealizować wszystkie zadania wynikające z programu praktyki. 3. Wypełnić kartę samooceny oraz napisać spra wozdanie z praktyki. 4. Zdać opiekunowi dydaktycznemu z Uczelni dziennik praktyki pedagogicznej wraz z wymaganymi dokumentami najpóźniej w trzecim dniu po zakończeniu praktyki. 5. Uzyskać pozytywną ocenę za swoją pracę i prowadzoną dokumentację u nauczyciela-opiekuna w szkole. 6. Uzyskać pozytywną ocenę za swoją pracę i pro wadzoną dokumentację u opiekuna dydaktycz nego z Uczelni. UWAGA W uzasadnionych przypadkach (np. krótka choroba) dopuszcza się możliwość zaliczenia praktyki, pod warunkiem uzyskania pozytywnej opinii opiekuna dydaktycznego z Uczelni, oraz odrobienia zaległych zajęć po zakończeniu praktyki. Termin i miejsce odpracowania zaległości muszą być uzgodnione z kierownikiem praktyk pedagogicznych. W przypadku nieusprawiedliwionego niezgło szenia się na praktykę lub jej niezaliczenia student może ponownie przystąpić do praktyki po wniesieniu opłaty wynikającej z regulaminu studiów i uzyskaniu zgody dziekana. Termin i miejsce należy uzgodnić z kierownikiem praktyk pedagogicznych. W uzasadnionych przypadkach, po uzyskaniu zgody dziekana, student może odbyć praktykę w innym terminie lub rozłożyć ją w czasie, ale z zachowaniem wymaganej liczby 70 godzin. 6 prawa i obowiązki

7 3 przydatne piśmiennictwo I. Programy Wszystkie programy dopuszczone do użytku w szkołach ponadgimnazjalnych, Podstawę Pro gramową Kształ cenia Ogólnego oraz projekty i doku menty reformy znaj dziesz w Internecie na stronie Komorowska H., O programach prawie wszystko. WSiP, Warszawa Ornstein A.C., Hunkins F.P., Program szkolny założenia, zasady, problematyka. WSiP, Warszawa Walker D.F., Soltis J.F., Program i cele kształcenia. WSiP, Warszawa Wragg E.C., Trzy wymiary programu. WSiP, Warszawa II. Wychowanie i kształcenie Bereźnicki F., Dydaktyka kształcenia ogólnego. Impuls, Kraków Gordon T., Wychowanie bez porażek w szkole. Pax, Warszawa Gutek G.L., Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji. GWP, Sopot Jachimska M., Scenariusze lekcji wychowawczych. Unus, Wrocław Juraś-Krawczyk B., Śliwerski B., Pedagogiczne drogowskazy. Impuls, Kraków Leppert R., Edukacja w świecie współczesnym. Wybór teks tów z pedagogiki porównawczej wraz z przewodnikiem bibliograficznym i przewodnikiem internetowym. Impuls, Kraków O pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Biblioteczka Reformy, MEN, Warszawa 2001, 40. Papis W.E., Wzrastam w mądrości książka dla ucznia z ćwiczeniami na godziny wychowawcze. Busola, Warszawa Papis W.E., Życie i miłość. Jak realizować autorski pro gram wychowania dzieci i młodzieży poradnik dla na uczyciela. Trawers, Warszawa Piekarski J., Śliwerski B. (red.), Edukacja alternatywna, Nowe teorie, modele badań i reformy. Impuls, Kraków Seligman M.E.P., Optymizmu można się nauczyć. Jak zmienić swoje myślenie i swoje życie. Media Rodzina, Poznań Szmidt K.J., Szkice do pedagogiki twórczości. Impuls, Kraków Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania. Impuls, Kraków Śliwerski B. (red.) Nowe konteksty (dla) edukacji alter natywnej XXI wieku. Impuls, Kraków Śliwerski B. (red.) Pedagogika. Podstawy nauk o wycho waniu. GWP, Sopot Wojnar I., Humanistyczne intencje edukacji. Żak, Warszawa III. Wychowanie fizyczne i zdrowotne Bittner I., Filozoficzne podstawy refleksji o kulturze fi zycznej. Wychowanie Fizyczne i Sport, 1997, 1 2. Demel M., Pedagogika zdrowia. WSiP, Warszawa Frołowicz T., Antynomie wychowania fizycznego. Kultura Fizyczna, 1997, 11. Frołowicz T., Edukacyjne intencje nauczyciela wychowa nia fizycznego. Między deklaracjami a działaniami. AWFiS, Gdańsk Grabowski H., Co koniecznie trzeba wiedzieć o wychowaniu fizycznym. Impuls, Kraków Grabowski H., Teoria fizycznej edukacji. WSiP, Warsza - wa Lewandowski M., W poszukiwaniu sensu szkolnego wychowania fizycznego. [W:] K. Denek, T.M. Zimny (red.), Edu kacja jutra. VII Tatrzańskie Seminarium Naukowe. Menos, Częstochowa Madejski E., Węglarz J., Wybrane zagadnienia współczesnej metodyki wychowania fizycznego. Podręcznik dla nauczy cieli i studentów. Impuls, Kraków O wychowaniu fizycznym. Biblioteczka Reformy, MEN, Warszawa 2000, 26. Pawłucki A., Pedagogika wartości ciała. AWF, Gdańsk Pawłucki A., Osoba w pedagogice ciała. OSW, Olsztyn Żukowska Z., Żukowski R (red.), Zdrowie i sport w edukacji globalnej. AWF, Warszawa IV. Uczeń Borysenko J., Księga życia kobiety. Ciało, psychika, duchowość. GWP, Gdańsk piśmiennictwo 7

8 Bryant P.E., Colman A.M. (red.), Psychologia rozwojowa. Zysk i S-ka, Poznań Godwin M., Kim jestem. 101 dróg do odkrycia samego siebie. Muza, Warszawa Hamer H., Rozwój umiejętności społecznych. Jak sku teczniej dyskutować i współpracować. Lektura niezbędna dla wszystkich wkraczających w dorosłe życie. Veda, Warsza wa Hurlock E.B., Rozwój dziecka. PWN, Warszawa Kozielecki J., Koncepcje psychologiczne człowieka. Żak, Warszawa Osiński W., Zagadnienia motoryczności człowieka. AWF, Poznań Przetacznik-Gierowska M., Makiełło-Jarża G., Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego. WSiP, Warszawa Strelau J. (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. T. II i III. GWP, Gdańsk Turner J.S., Helms D.B., Rozwój człowieka. WSiP, Warsza - wa V. Nauczyciel i nauczanie Arends R.I., Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa Bowkett S., Wyobraź sobie, że Ćwiczenia rozwijające twór cze myślenie uczniów. WSiP, Warszawa Czabański B., Kształcenie psychomotoryczne. AWF, Wrocław Czabański B., Wybrane zagadnienia uczenia się i nauczania techniki sportowej. AWF, Wrocław Dryden G., Vos J., Rewolucja w uczeniu. Moderski i S-ka, Poznań Dylak S., Wizualizacja w kształceniu nauczycieli. UAM, Poznań Ernst K., Szkolne gry uczniów jak sobie z nimi radzić. WSiP, Warszawa Garstka T., Marszałek J., Nauczyciel na starcie. CODN, Warszawa Hamer A., Klucz do efektywności nauczania, Poradnik dla nauczycieli. Veda, Warszawa Katz C.L., Rubin M., Neurobik. Zadbaj o kondycję mózgu. KDC, Media, Warszawa Kwiatkowska H., Lewowicki T. (red.), Źródła inspiracji współczesnej edukacji nauczycielskiej. WSP ZNP, Warszawa Majewska-Opiełko I., Umysł lidera. Jak kierować ludźmi u progu XXI wieku. Medium, Konstancin-Jeziorna Nęcka E., Trening twórczości. Podręcznik dla psychologów, pedagogów i nauczycieli. Impuls, Kraków Paris S.G., Ayres L.R., Stawanie się refleksyjnym uczniem i nauczycielem. WSiP, Warszawa Teml H., Relaks w nauczaniu. WSiP, Warszawa Turner S.J., Helms D., Rozwój człowieka. WSiP, Warsza - wa Włodarski Z., Człowiek jako wychowawca i nauczyciel. WSiP, Warszawa VI. Samodzielność i samowiedza ucznia Arends R., Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa 1995, Cohen L., Manion L., Morrison K., Wprowadzenie do naucza nia. Zysk i s-ka, Poznań 1999, Fontana D., Psychologia dla nauczycieli. Zysk i S-ka, Poznań 1995, Hornowski B. (red.), Struktura i kształtowanie postaw. Psy chologia Wychowawcza, 25, 1 2. Kozłowski W., Dyskusje nad związkiem postaw z zachowaniem. Kwartalnik Pedagogiczny, 1980, 3. Kruszewski K., Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. PWN, Warszawa Muszkieta R., Proces kontrolowania i oceniania ucznia z wychowania fizycznego. [W:] Muszkieta R., Bronikow - ski M. (red.), Wychowanie fizyczne w nowym systemie edukacji. AWF, Poznań Niemierko B., Między oceną szkolną a dydaktyką. WSiP, Warszawa 1991, Osiński W., Ocena z wychowania fizycznego. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, 1994, 4. Palej F., Ayres L., Stawanie się refleksyjnym uczniem i nauczycielem WSiP, Warszawa Perrott E., Efektywne nauczanie. WSiP, Warszawa 1995, Półturzycki J., Dydaktyka dla nauczycieli. A. Marszałek, Toruń 1998, Strzyżewski S., O kształtowaniu postaw wobec kultury fizycznej w szkolnym procesie wychowania fizycznego. Kultura Fizyczna, 1979, Sulisz S., Samoocena sprawności motorycznej formą motywacji ucznia do pracy nad sobą. Kultura Fizyczna, 1992, Supińska U., Szkolne wychowanie fizyczne jako proces samo poznania. [W] W. Kojs, E. Piotrowski, T.M. Zimny (red.), Edukacja jutra. VIII Tatrzańskie Seminarium Naukowe. Menos, Częstochowa VII. Praca badawcza nauczyciela Brzeziński J., Badania eksperymentalne w psychologii i pe dagogice. Scholar, Warszawa Konarzewski K., Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna. WSiP, Warszawa piśmiennictwo

9 Pilch T., Zasady badań pedagogicznych. Żak, Warszawa Zaczyński W., Praca badawcza nauczyciela. WSiP, Warszawa VIII. Lekcja Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywi zujących. SFS, Kielce Brudnik M., Propozycja zapisu konspektu lekcji. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, 1995, 5. Cohen L., Manion L., Morrison K., Wprowadzenie do nauczania. Zysk i S-ka, Poznań Czabański B., Koszczyc T. (red.), Komunikacja dydaktyczna w wychowaniu fizycznym. AWF, Wrocław Drabik J., Sprawność fizyczna i jej testowanie u młodzieży szkolnej. AWF, Gdańsk Guła-Kubiszewska H., Lewandowski M., Jak formułować cele i zadania lekcji wychowania fizycznego? Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, 1998, 3. Kosiba G., O czym warto pamiętać przekazując wiedzę na lekcji wychowania fizycznego. Kultura Fizyczna, Szalewski J., Informacja zwrotna na lekcjach wychowania fizycznego. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, 2001, 3. Węglińska M., Jak przygotować się do lekcji. Impuls, Kraków Zatoń K., Przekaz słowny na lekcjach wychowania fizycznego. Studia i Monografie AWF we Wrocławiu, 1995, 48. IX. Gry i zabawy integracyjne i ruchowe Bondarowicz M., Forma zabawowa w nauczaniu zespo łowych gier sportowych. SiT, Warszawa Bondarowicz M., Zabawy w grach sportowych. WSiP, Warszawa Bondarowicz M., Owczarek S., Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej. WSiP, Warszawa Bronikowski M., Muszkieta R., Zabawy i gry ruchowe w szkolnym wychowaniu fizycznym. AWF, Poznań Jachimska M., Grupa bawi się i pracuje zbiór grupowych gier i ćwiczeń psychologicznych. UNUS, Wrocław Mielniczuk M., Staniszewski T., Stare i nowe gry dru żynowe. Telbit, Warszawa Nawara H., Nawara U., Gry i zabawy integracyjne. AWF, Wrocław Trześniowski R., Gry i zabawy ruchowe. SiT, Warszawa Vopel K.W., Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży. Część 1: Kontakty. Postrzeganie. Tożsamość. Jed ność, Kielce Vopel K.W., Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży. Część 2: Uczucie. Rodzina i przyjaciele. Jedność, Kielce Vopel K.W., Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży. Część 3: Komunikacja. Ciało. Zaufanie. Jedność, Kielce Vopel K.W., Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży. Część 4: Szkoła. Feedback. Wpływ. Współpraca. Jedność, Kielce Vopel K.W., Umiejętność współpracy w grupach. Zabawy i improwizacje. Tom 1 i 2. Jedność, Kielce Wiertsema H., 100 gier ruchowych. Klanza, Lublin X. BHP Ganecki M., Bezpieczeństwo i ochrona środowiska pra cy w szkole przewodnik dla nauczyciela. CIOP, Warszawa Januszkiewicz A., Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży na wy cieczkach szkolnych. WOM, Jelenia Góra piśmiennictwo 9

10 4 ramowy i szczegółowy plan pracy studenta Dzień pracy Data, dzień tygodnia Ramowy plan pracy Godzina lekcyjna Data... Zatwierdzam... dyrektor szkoły UWAGA Plan pracy powinien być zatwierdzony przez dyrektora szkoły najpóźniej w trzecim dniu prak tyki. W szczegółowym planie pracy należy wpisać klasę (np. IIIA) oraz rodzaj zaplano wa nych czyn ności, uwzględ niając następujące oznaczenia: H hospitacja P prowadzenie zajęć W wywiad 10 plan pracy

11 Szczegółowy plan pracy Data, dzień tygodnia Godziny pracy Klasa, rodzaj pracy Temat lekcji Podpis nauczyciela plan pracy 11

12 Data, dzień tygodnia Godziny pracy Klasa, rodzaj pracy Temat lekcji Podpis nauczyciela 12 plan pracy

13 Data, dzień tygodnia Godziny pracy Klasa, rodzaj pracy Temat lekcji Podpis nauczyciela plan pracy 13

14 5 dokumentacja pracy studenta A. PROGRAM I PLAN PRACY DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEJ SZKOŁY 1. Program i plan pracy szkoły. 2. Program nauczania ze szczególnym uwzględnieniem metod i form realizacji zajęć z wy chowania fizycznego i zdrowotnego. 14 dokumentacja pracy

15 dokumentacja pracy 15

16 B. SYSTEM OCENY SZKOLNEJ 1. System i szczegółowe kryteria oceny z wychowania fizycznego funkcjonujące w szkole. 2. Opinie uczniów na temat kryteriów i systemu oceniania z wychowania fizycznego (wywiad lub ankieta w losowo wybranej klasie). 3. Uwagi na temat przyjętego w szkole systemu oceniania z wychowania fizycznego. 16 dokumentacja pracy

17 dokumentacja pracy 17

18 C. SZKOLNY PROGRAM WYCHOWANIA FIZYCZNEGO 1. Program wychowania fizycznego realizowany w szkole (cele i zadania, autor). 2. Znajomość celów i zadań szkolnego wychowania fizycznego wśród uczniów (wywiad lub ankieta w losowo wybranej klasie). 3. Uwagi na temat integracji programów oraz zasad realizacji wychowania fizycznego i zdrowotnego na terenie szkoły współpraca nauczycieli wychowania fizycznego z po zostałą kadrą pedagogiczną szkoły. 18 dokumentacja pracy

19 dokumentacja pracy 19

20 D. WARUNKI REALIZACJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO 1. Analiza planu zajęć pod kątem racjonalnego wykorzystania szkolnej bazy do wychowania fi zycz nego. 2. Ocena stanu bazy i wyposażenia szkoły do realizacji wychowania fizycznego. 3. Inne uwagi. 20 dokumentacja pracy

21 dokumentacja pracy 21

22 E. HOSPITACJE I WYWIADY Hospitacja zajęć w szkole umożliwi Ci zapoznanie się z różnymi reakcjami i zachowaniami uczniów, metodami i formami pracy nauczycieli oraz czynnościami pedagogicznymi podejmowanymi przez nich w trakcie realizacji celów i zadań lekcji. Ocenę oraz uwagi dotyczące przebiegu lekcji wpisz do właściwego protokołu hospitacyjnego. Lekcję powinieneś (powinnaś) hospitować pod kątem jednego wybranego przez siebie punktu (np. zagadnienie I, punkt 1), według którego doko nasz oceny obserwowanych zjawisk. Unikaj sfor mu ło wań niczego niewnoszących do jakościowej oceny obser wowanych zagadnień (np. organizacja była dobra). Opisując prawidłowe, dyskusyjne lub złe, Twoim zdaniem, działania nauczyciela, zawsze uza sad niaj swoją ocenę. Staraj się hospitować lekcje u kilku nauczycieli, analizując różne zagadnienia i punkty. Aby rzetelnie zanalizować wybrane zagadnienie, będziesz musiał(a) czasami uzupełnić swoje spostrzeżenia o dodatkowe informacje, które możesz zebrać wśród uczniów lub kadry pedagogicznej (wywiad). Poczynione obserwacje powinny być wykorzystane przy opracowywaniu rozpoznania pedagogicznego w wybranych przez Ciebie klasach. Pamiętaj, że wszystkie hospitacje muszą być zapowiedziane i uzgodnione z dyrektorem szkoły oraz odpowiednimi nauczycielami. Dzień przed lekcją podaj nauczycielowi cel hos pi tacji oraz do wiedz się, jaki te mat, cele i zadania będzie realizował w czasie zajęć WYKAZ ZAGADNIEŃ związanych z hospitacją lekcji wychowania fizycznego i zajęć ruchowych I. ORGANIZACJA LEKCJI (ZAJĘĆ) 1. Wybór miejsca lekcji, przyrządów i przyborów oraz ich wykorzystanie Czy miejsce ćwiczeń, przyrządy i przybory były właściwie dobrane pod kątem zadań i celów lekcji oraz wieku grupy ćwiczebnej, z jakich przyrządów i przyborów korzystał nauczyciel, czy wykorzystywał je w sposób typowy, czy nietypowy, jak oceniają uczniowie sposób wykorzystania przyborów (wy wiad z ucz niami), czy nauczyciel wykonał czynności przygotowawcze przed lekcją, ile razy podejmował je w czasie zajęć, czy angażował do tych czynności uczniów itp. 2. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy Jakie są wymiary pomieszczenia, w którym odbyła się lekcja, czy miejsce to spełniało wymogi BHP, czy przed salą ćwiczeń był wywieszony regulamin BHP, czy wykorzystane przez nauczyciela przyrządy i przybory były właściwie dobrane (waga, wielkość itd.), jaki jest ich stan, czy nauczyciel podejmował czynności za bezpieczające, czy pozostawiał uczniów bez opieki lub asekuracji, czy uczniowie znają zasa - dy samoasekuracji, czy przed lekcją nauczyciel sprawdzał samopoczucie uczniów, czy była prze prowadzona rozgrzewka i część końcowa lekcji, czy w czasie lekcji dochodziło do sytuacji niebezpiecznych dla nauczyciela lub uczniów co było przyczyną tych zdarzeń, czy uczniowie znali zasady korzystania ze szkolnych obiektów sportowo-re kreacyjnych (wywiad), czy po lekcji myli się i przebierali itp. 3. Podział i rozmieszczenie grup ćwiczebnych Jakie formy porządkowe stosował nauczyciel podczas lekcji, jakie wprowadzał formy podziału uczniów czy podział był celowy, czy przypadkowy, jakie wykorzystał formy prowadzenia lekcji, czy podział i rozmieszczenie grup był prawidłowy z punktu widzenia bezpieczeństwa, efektywności i organizacji lekcji itp. 4. Efektywność wykorzystania czasu lekcji Ile czasu nauczyciel przeznaczył na poszczególne części lekcji, ile trwały czynności informacyjne, a ile czynności przy gotowawcze, jak długo w ciągu całej lekcji był aktywny ruchowo wybrany uczeń (obserwacja i po miar), czy lekcja trwała 45 minut, czy kolejność ćwi czeń, zabaw i gier korzystnie wpływała na efektyw ność lekcji, jakie metody i formy pracy stosował nauczyciel, dążąc do efektywnego wykorzysta nia czasu lekcji, jaki wpływ na efektywność wykorzysta nia czasu miał zastosowany przez nauczyciela typ i rodzaj hospitowanej lekcji itp. II. REALIZACJA TEMATU I ZADAŃ LEKCJI (ZAJĘĆ) 1. Integracja oraz realizacja celów i zadań lekcji Czy zadania lekcji były spójne (zintegrowane) wewnętrznie i zewnętrznie z celami edukacji, czy temat 22 dokumentacja pracy

23 lekcji był prawidłowo sformułowany, czy znajdował swoje uzasadnienie w programie nauczania, czy zadania szcze gółowe lekcji były znane uczniom i rozumiane przez nich (wywiad z uczniami po lekcji), czy temat i zadania lekcji wynikały z planu pracy nauczy ciela, czy postawione zadania i cele zostały zrealizowane w czasie lekcji, czy nauczane umiejętności i przekazywana wiedza łączyły się z treściami edukacyjnymi innych przedmiotów, czy uczniowie rozumieją sens i cel szkolnego wychowania fizycznego (wywiad lub ankieta) itp. 2. Różnorodność i indywidualizacja zadań lekcji Czy nauczyciel indywidualizował zadania, czy miały one charakter odtwórczy, usamodzielniający, twórczy, czy uwzględniono w nich zasadę wszech stronności i zmienności pracy, czy były one wykonalne i atrak cyjne dla uczniów (obserwacja i wywiad z uczniami), czy i jakie zadania doskonaliły sferę psy chomotoryczną, emocjonalną i poznawczą uczniów, czy zostały odpowiednio dobrane do poszczególnych części lekcji, czy uczniowie znali je i rozumieli itp. 3. Oddziaływania wychowawcze Czy nauczyciel ujawnił swoją intencję wycho - waw czą (zadanie wychowawcze usamodzielniające), czy w cza sie lekcji pojawiły się zadania wychowawcze usamodzielniające, jak nauczyciel rozwią zywał problemy wychowawcze, w jaki sposób dyscyplinował uczniów, czy stosował kary i nagrody, czy posługiwał się jakimiś metodami wychowawczymi, w jaki sposób starał się integrować grupę, jak mo tywował uczniów do pracy nad sobą i do realizacji zadań lekcji, jaki był stosunek uczniów do siebie przy realizacji trudnych zadań lekcji (zwartość społeczna grupy), czy nauczyciel chwalił uczniów, jak reagował na nieodpowiednie ich za cho wania, czy zwracał uwagę na schludność stroju uczniów, czy motywował ich do podejmowania aktyw ności ruchowej w czasie wolnym itp. 4. Przebieg krzywej natężenia lekcji Jak przebiegały zmiany natężenia tętna u 3 wybranych uczniów o różnym poziomie sprawności (pomiar wykonuj co 5 minut przez 10 sekund, przed lekcją naucz uczniów pomiaru tętna na tętnicy szyjnej, wykreśl krzywe obrazujące przebieg tętna u 3 uczniów przez całą lekcję oraz wartość uśrednioną), czy część wstępna lekcji przygotowała uczniów do części głównej, czy nauczyciel przeprowadził część końcową lekcji, czy wprowadził do niej ćwiczenia uspokajające jakie, czy przebieg krzywej natężenia lekcji odpowiadał typowi i rodzajowi lekcji itp. III. ZACHOWANIE UCZNIÓW W CZASIE LEKCJI (ZAJĘĆ) 1. Zainteresowanie i aktywność uczniów w czasie lekcji Czy lekcja była interesująca dla uczniów (obserwacja i wywiad z uczniami), jakie były ich reakcje przy zadaniach trudnych, łatwych, atrakcyjnych i nieatrakcyjnych, czy aktywność poznawcza, emocjonalna i psychomotoryczna uczniów w czasie lekcji była związana z ich zainteresowaniem treściami zajęć, czy nauczyciel umiał zainteresować i zaktywizować wszyst kich uczniów, co najbardziej ich zaciekawiło, którzy uczniowie i dlaczego wykazywali małą aktywność i niewielkie zainteresowanie lekcją, czy nauczyciel stosował jakieś metody zmieniające ich postawę itp. 2. Reagowanie na komunikaty (bodźce, sygnały) Jakie sposoby komunikacji okazały się najlepsze podczas nauczania i dyscyplinowania uczniów oraz w czasie organizowania lekcji, jak uczniowie rea gowali na poszczególne rodzaje komunikatów (werbalne, wzrokowe i czuciowe), czy stosowane przez nauczy ciela formy komunikacji wywoływały oczekiwane reakcje uczniów, czy nauczyciel róż nicował wysyłane bodźce komunikaty, czy wykorzystane sposoby ko munikacji były dostosowane do wieku uczniów itp. 3. Panowanie nad emocjami Czy uczniowie w czasie lekcji ujawniali swoje emocje (w jaki sposób), jak komunikowali się między sobą w czasie lekcji, w jaki sposób i w jakich sytuacjach wyrażali swoje zadowolenie lub niezadowolenie, jak zwracali się do nauczyciela i kolegów w sytuacjach konfliktowych, czy byli wobec siebie agresywni (podczas realizacji jakich zadań), czy potrafili być asertywni itp. 4. Sprawność fizyczna i ruchowa uczniów Czy grupa ćwiczebna była jednorodna pod względem sprawności fizycznej i ruchowej, czy wśród ćwiczących znajdowały się dzieci wyraźnie odbiegające od pozostałych pod względem sprawności (jakie są tego przyczyny), czy zadania lekcji były dosto so wane do poziomu sprawności fizycznej i ruchowej najsłabszych uczniów, czy nauczyciel podzielił grupę na zastępy sprawnościowe, czy przy podejmowaniu zadań ru chowych dzieci potrafiły samodzielnie ocenić poziom swojej sprawności, czy zadania lekcji były ukie run kowane na podnoszenie sprawności uczniów, czy są oni zainteresowani podnoszeniem swojej spraw ności ruchowej i fizycznej (wywiad) itp. dokumentacja pracy 23

24 IV. POSTAWA PROWADZĄCEGO 1. Czynności pedagogiczne nauczyciela Jakie czynności pedagogiczne podejmował nauczy ciel podczas lekcji, z jakich zrezygnował i dlaczego, czy po czynnościach nauczyciela następowały właś ciwe czynności uczniów, czy zabrakło jakichś czyn ności, które były, Twoim zdaniem, istotne dla prze biegu zajęć itp. 2. Panowanie nad przebiegiem lekcji i zachowaniem uczniów Jaki jest kontakt emocjonalny między nauczycielem a uczniami (obserwacja i wywiad z nauczycielem i uczniami), jak nauczyciel reagował na zachowania uczniów, czy poprawiał błędy i egzekwował poprawne wykonywanie ćwiczeń w jaki sposób, jak roz wiązywał problemy wychowawcze, jaki jest stosunek uczniów do nauczyciela (style kierowania grupą), czy panował on nad grupą i przebiegiem lekcji itp. 3. Umiejętność modyfikowania zadań i celów lekcji Czy nauczyciel potrafił modyfikować zadania lekcji (ułatwiał je lub utrudniał), czy dostrzegał konieczność wprowadzania zmian zadań i celów lekcji, czy był przygotowany do szybkiego wprowadzenia rozwiązań alternatywnych, czy zróżnicował zadania i cele w zależności od poziomu sprawności uczniów, czy zmieniał zadania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa ćwiczących, czy może pochwalić się bogatym i zróżnicowanym zasobem ćwiczeń, zabaw i gier, czy zna możliwości ruchowe i fizyczne swoich wychowanków (wywiad) itp. 4. Komunikacja dydaktyczna W jaki sposób nauczyciel ustawiał się do grupy podczas przekazywania komunikatów, czy wyrażał się jasno i zrozumiale, czy nie ma problemów z dykcją, czy potrafi odpowiednio modulować komu nikaty werbalne, czy w czasie zajęć wykorzystał wszystkie sposoby komunikacji (werbalne, wzroko we, czu ciowe), jaki sposób komunikacji preferował, czy wypowiadał się peł nymi zdaniami, czy zwracał się do uczniów po imieniu, czy pokaz i instruowanie były zgodne z podstawowymi zasa dami komunikacji dydaktycznej itp. WYKAZ ZAGADNIEŃ związanych z hospitacją innych lekcji I. ORGANIZACJA LEKCJI (ZAJĘĆ) 1. Miejsce, pomoce dydaktyczne oraz ich wykorzystanie w czasie lekcji Gdzie odbyła się lekcja, czy miejsce to i jego za gospodarowanie (ustawienie ławek, oświetlenie, stałe wy posażenie itp.) ułatwiało organizację zajęć, z jakich pomocy dydaktycznych korzystał nauczyciel, z jakich pomocy dydaktycznych korzystali uczniowie, czy pomoce dydaktyczne zostały właściwie dobrane pod kątem realizacji zadań i celów lekcji oraz wieku uczniów, jak oceniają oni atrakcyjność i liczbę wy korzystanych pomocy dydaktycznych (wywiad z ucz niami), czy w czasie zajęć nauczyciel modyfikował środowisko dydaktyczne itp. 2. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy Jakie są wymiary pomieszczenia, w którym odbyła się lekcja, czy miejsce to spełniało wymogi BHP (oświetlenie, wentylacja, liczba osób, wymiary mebli itp.), czy w sali był wywieszony regulamin BHP, czy nauczyciel wprowadzał przerwy i ćwiczenia śród - lekcyjne, czy dochodziło do sytuacji zagrażających zdro wiu i bezpieczeństwu uczniów lub nauczyciela, czy przy ustalaniu miejsc pracy poszczególnych uczniów nauczyciel uwzględnił sprawność ich receptorów i analiza torów (wzrok, słuch), czy miejsca pracy były dosto sowane do wzrostu uczniów, czy nauczyciel ko rygo wał niewłaściwe pozycje ciała uczniów w czasie pracy itp. 3. Podział i rozmieszczenie uczniów oraz wykorzystanie pomieszczenia Gdzie odbyła się lekcja (gabinet specjalistyczny), czy uczniowie pracowali w zespołach, czy indywidualnie, czy z punktu widzenia celów i zadań lekcji zastosowane rozwiązanie podziału uczniów było właściwe, jak były usytuowane miejsca pracy uczniów (ustawienie ławek i siedzisk), czy byli oni zadowoleni ze swoich miejsc pracy, czy podział i rozmieszczenie uczniów były prawidłowe z punktu widzenia bezpie czeństwa zajęć itp. 4. Efektywność wykorzystania czasu lekcji Ile czasu nauczyciel przeznaczył na sprawdzanie i utrwalanie treści poznanych, ile czasu przeznaczył na wprowadzanie nowych treści, jak długo trwała 24 dokumentacja pracy

25 lekcja, na jakie metody i formy pracy zdecydował się nauczyciel, aby zwiększyć efektywność wykorzystania czasu lekcji, jaki wpływ miał na to wybrany przez nauczyciela typ i rodzaj lekcji, czy nauczyciel zre ali zował temat lekcji itp. czy cel i przebieg lekcji były ukierunkowane na rozwój emocjonalny uczniów itp. III. ZACHOWANIE UCZNIÓW W CZASIE LEKCJI (ZAJĘĆ) II. REALIZACJA TEMATU I ZADAŃ LEKCJI (ZAJĘĆ) 1. Integracja oraz realizacja celów i zadań lekcji Czy zadania lekcji były spójne (zintegrowane) wewnętrznie i zewnętrznie z celami edukacji, czy temat lekcji był prawidłowo sformułowany, czy znalazł swoje uzasadnienie w programie nauczania, czy zadania i cele lekcji były znane uczniom i rozumiane przez nich (wywiad z uczniami po lekcji), czy temat i zadania lekcji wynikały z planu pracy nauczyciela, czy postawione zadania i cele zostały zrealizowane w czasie lekcji, czy nauczane umiejętności i przekazywana wiedza łączy się z treściami edukacyjnymi innych przedmiotów, czy uczniowie rozumieją cel nauczanego przedmiotu przyswajanej wiedzy i umie jętności (wywiad lub ankieta), czy w czasie lekcji można było dostrzec działania nauczyciela ukierunkowane na nauczanie, kształcenie umiejętności i wychowanie itp. 2. Różnorodność i indywidualizacja zadań lekcji Czy nauczyciel indywidualizował zadania, czy miały one charakter odtwórczy, usamodzielniający, twórczy, czy uwzględniono w nich zasadę wszech stronności i zmienności pracy, czy były one wyko nalne i atrakcyjne dla uczniów (obserwacja i roz mo wa z uczniami), czy i jakie zadania doskonaliły sferę psychomotoryczną, emocjonalną i poznawczą uczniów, czy zostały one odpowiednio dobrane do poszczególnych części lekcji, czy uczniowie znali je i rozumieli, czy nauczyciel różnicował zadania ze względu na płeć uczniów itp. 3. Oddziaływania wychowawcze Czy nauczyciel ujawnił swoją intencję wychowawczą, czy w czasie lekcji pojawiły się zadania o charakterze wychowawczym, jak nauczyciel rozwiązywał problemy wychowawcze, czy posługiwał się jakimiś metodami wychowawczymi, w jaki sposób starał się integrować grupę, jak motywował uczniów do pracy nad sobą i do realizacji zadań lekcji, jaki był stosunek uczniów do siebie podczas realizacji trudnych zadań lekcji (zwartość społeczna grupy), jaki był stosunek uczniów do nauczyciela (style kierowania grupą), czy nauczyciel chwalił uczniów, jak reagował na nie od powiednie ich zachowanie i wygląd, 1. Zainteresowanie i aktywność uczniów w czasie lekcji Czy lekcja była interesująca dla uczniów (obserwacja i wywiad z uczniami), jakie były ich reakcje przy zadaniach trudnych, łatwych, atrakcyjnych i nieatrakcyjnych, czy aktywność poznawcza, emocjonalna i psychomotoryczna uczniów podczas lekcji była związana z ich zainteresowaniem zajęciami, czy nauczyciel umiał zainteresować i zaktywizować wszystkich uczniów, co najbardziej ich ciekawiło, którzy uczniowie i dlaczego wykazywali małą aktyw ność i nikłe zainteresowanie lekcją, czy nauczyciel stosował jakieś metody zmieniające takie postawy, jak motywował uczniów do pracy i rozwiązywania zadań lekcji itp. 2. Reagowanie na komunikaty (bodźce, sygnały) Jakie sposoby komunikacji okazały się najlepsze podczas nauczania i dyscyplinowania uczniów oraz w czasie organizowania lekcji, jak uczniowie reagowali na poszczególne rodzaje komunikatów (werbalne, wzrokowe i czuciowe), czy używane przez nauczyciela formy komunikacji wywoływały oczekiwane reakcje uczniów, czy nauczyciel różnicował wysyłane bodźce komunikaty, czy wykorzystywane sposoby komunikacji były dostosowane do wieku uczniów itp. 3. Panowanie nad emocjami Czy uczniowie w czasie lekcji ujawniali swoje emocje (w jaki sposób), jak komunikowali się między sobą, w jaki sposób i w jakich sytuacjach wyrażali swoje zadowolenie lub niezadowolenie, jak zwracali się do nauczyciela i kolegów w sytuacjach konfliktowych, czy potrafili panować nad swoimi emocjami, czy byli wobec siebie agresywni (podczas realizacji jakich zadań), czy potrafili być asertywni, czy mają poczucie własnej wartości i wartości innych, czy zajęcia doskonaliły sferę emocjonalną uczniów itp. 4. Rozwój poznawczy i psychomotoryczny uczniów Czy grupa uczniów była jednorodna pod względem rozwoju poznawczego i psychomotorycznego, czy znajdowały się w niej dzieci wyraźnie odbiegające od pozostałych pod względem rozwoju (jakie są tego przyczyny), czy zadania lekcji były dostosowane do dokumentacja pracy 25

26 poziomu rozwoju poznawczego i psychomotorycznego najsłabszych uczniów, czy zadania lekcji były ukie run kowane na doskonalenie poznawcze i psychomo toryczne uczniów, czy są oni zainteresowani swoim rozwojem poznawczym i psychomotorycznym (wy wiad z uczniami) itp. IV. POSTAWA PROWADZĄCEGO 1. Czynności pedagogiczne nauczyciela Jakie czynności pedagogiczne podejmował nauczyciel w czasie lekcji, z jakich zrezygnował i dlaczego, czy po czynnościach nauczyciela następowały właściwe czynności uczniów, czy zabrakło jakichś czynności, które były, Twoim zdaniem, istotne dla przebiegu zajęć itp. 2. Panowanie nad przebiegiem lekcji i zachowaniem uczniów Jaki jest kontakt emocjonalny między nauczycielem a uczniami (obserwacja i wywiad z nauczycielem i uczniami), jak nauczyciel reagował na zachowania uczniów, czy poprawiał błędy i egzekwował poprawne wykonywanie zadań w jaki sposób, jak roz wiązywał problemy wychowawcze, jaki styl kierowania grupą preferował, w jaki sposób dyscyplinował i nagradzał uczniów, czy panował nad przebiegiem lekcji itp. 3. Umiejętność modyfikacji zadań i celów lekcji Czy nauczyciel potrafił modyfikować zadania lekcji (ułatwiał je lub utrudniał), czy dostrzegał konieczność wprowadzania zmian zadań i celów lekcji w trakcie jej przebiegu, czy był przygotowany do szybkiego wprowadzenia rozwiązań alternatywnych, czy różni cował zadania i cele w zależności od poziomu rozwoju poznawczego, emocjonalnego i psycho motorycznego uczniów, czy zmieniał zadania w sytuacjach znużenia pracą lub braku postępów, czy jego wiedza ogólna pozwala mu modyfikować za dania i cele, czy zna poziom rozwoju poznawczego, emocjonalnego i psychomotorycznego swoich wy chowanków (wywiad) itp. 4. Komunikacja dydaktyczna W jaki sposób nauczyciel ustawiał się do grupy podczas przekazywania komunikatów, czy wyrażał się jasno i zrozumiale, czy nie miał problemów z dykcją, czy potrafił odpowiednio modulować komunikaty werbalne, czy w czasie zajęć wykorzystał wszystkie spo soby komunikacji (werbalne, wzrokowe, czu ciowe), jaki sposób komunikacji preferował, czy wypowia dał się pełnymi zdaniami, czy zwracał się do uczniów po imieniu, czy pokaz i instruowanie było zgodne z podstawowymi zasadami komunikacji dydaktycznej itp. 26 dokumentacja pracy

27 PROTOKÓŁ HOSPITACJI LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO (ZAJĘĆ RUCHOWYCH) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji:... Cel i zadania lekcji:... Przebieg lekcji Uwagi i syntetyczna ocena dokumentacja pracy 27

28 PROTOKÓŁ HOSPITACJI LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO (ZAJĘĆ RUCHOWYCH) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji:... Cel i zadania lekcji:... Przebieg lekcji Uwagi i syntetyczna ocena 28 dokumentacja pracy

29 PROTOKÓŁ HOSPITACJI LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO (ZAJĘĆ RUCHOWYCH) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji:... Cel i zadania lekcji:... Przebieg lekcji Uwagi i syntetyczna ocena dokumentacja pracy 29

30 PROTOKÓŁ HOSPITACJI LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO (ZAJĘĆ RUCHOWYCH) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji:... Cel i zadania lekcji:... Przebieg lekcji Uwagi i syntetyczna ocena 30 dokumentacja pracy

31 PROTOKÓŁ HOSPITACJI LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO (ZAJĘĆ RUCHOWYCH) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji:... Cel i zadania lekcji:... Przebieg lekcji Uwagi i syntetyczna ocena dokumentacja pracy 31

32 PROTOKÓŁ HOSPITACJI LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO (ZAJĘĆ RUCHOWYCH) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji:... Cel i zadania lekcji:... Przebieg lekcji Uwagi i syntetyczna ocena 32 dokumentacja pracy

33 PROTOKÓŁ HOSPITACJI LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO (ZAJĘĆ RUCHOWYCH) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji:... Cel i zadania lekcji:... Przebieg lekcji Uwagi i syntetyczna ocena dokumentacja pracy 33

34 PROTOKÓŁ HOSPITACJI LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO (ZAJĘĆ RUCHOWYCH) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji:... Cel i zadania lekcji:... Przebieg lekcji Uwagi i syntetyczna ocena 34 dokumentacja pracy

35 PROTOKÓŁ HOSPITACJI LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO (ZAJĘĆ RUCHOWYCH) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji:... Cel i zadania lekcji:... Przebieg lekcji Uwagi i syntetyczna ocena dokumentacja pracy 35

36 PROTOKÓŁ HOSPITACJI LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO (ZAJĘĆ RUCHOWYCH) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji:... Cel i zadania lekcji:... Przebieg lekcji Uwagi i syntetyczna ocena 36 dokumentacja pracy

37 PROTOKÓŁ HOSPITACJI LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO (ZAJĘĆ RUCHOWYCH) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji:... Cel i zadania lekcji:... Przebieg lekcji Uwagi i syntetyczna ocena dokumentacja pracy 37

38 PROTOKÓŁ HOSPITACJI INNYCH LEKCJI (ZAJĘĆ) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji (zajęć):... Cel i zadania lekcji (zajęć):... Przebieg lekcji (zajęć) Uwagi i syntetyczna ocena 38 dokumentacja pracy

39 PROTOKÓŁ HOSPITACJI INNYCH LEKCJI (ZAJĘĆ) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji (zajęć):... Cel i zadania lekcji (zajęć):... Przebieg lekcji (zajęć) Uwagi i syntetyczna ocena dokumentacja pracy 39

40 PROTOKÓŁ HOSPITACJI INNYCH LEKCJI (ZAJĘĆ) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji (zajęć):... Cel i zadania lekcji (zajęć):... Przebieg lekcji (zajęć) Uwagi i syntetyczna ocena 40 dokumentacja pracy

41 PROTOKÓŁ HOSPITACJI INNYCH LEKCJI (ZAJĘĆ) zagadnienie... punkt... data... klasa... liczba uczniów... prowadzący... Temat lekcji (zajęć):... Cel i zadania lekcji (zajęć):... Przebieg lekcji (zajęć) Uwagi i syntetyczna ocena dokumentacja pracy 41

42 F. PRACA BADAWCZA STUDENTA Prowadzone przez Ciebie badania muszą być anonimowe (nie ujawniaj nazwisk badanych w dzienniku oznacz ich symbolami, np. A-1, B-2. Do dziennika dołącz wszelką dokumentację (ankiety, wywiady, wyniki pomiarów, testów itp.), na podstawie której przeprowadziłeś(łaś) rozpoznanie i wnioskowanie pedagogiczne. Zadania, które musisz obowiązkowo zrealizować, zostały opisane w załącznikach 1 5. Wszystkie badania przeprowadź w jednej, wybranej przez siebie, klasie na grupie nie mniejszej niż 10 osób. 1. DIAGNOZA OSOBNICZA I GRUPOWA Do pomiaru postaw wobec kultury fizycznej wykorzystaj narzędzie zamieszczone w załączniku 5. Klucz do Skróconej skali do badania postaw wobec kultury fizycznej Każdemu twierdzeniu przypisz odpowiednią wartość punktową. Określa ją odpowiedź ucznia, np. odpowiedź 4 (zgadzam się) w twierdzeniu 1 daje 4 punkty. Twier dzenia 3 9 zostały sformułowane w sposób negatywny, dlatego ich punktacja jest odwrotna (pozytywnych razem punkty 1, 2), negatyw nych (razem punkty 4, 5) oraz neutralnych (3). Analizę ilościową opracuj według podanego niżej klucza. Diagnoza indywidualna Wymiary: kierunek, siła, złożoność Oblicz postawę w zakresie: każdego twierdzenia, pod względem kierunku postaw: pozytywnych (dodaj punkty 4, 5), negatywnych (dodaj punkty 1, 2), neutralnych (3), każdego komponentu: poznawczego (KP pytania 2, 6, 8, 12, 14, 16), emocjonalnego (KE pytania 3, 5, 7, 9, 13, 18), behawioralnego (KB pytania 1, 4, 10, 11, 15, 17), wyniku ogólnego (WO). Siła w zakresie postaw pozytywnych: bardzo pozytywne (5), pozytywne (4). Siła w zakresie postaw negatywnych: bardzo negatywne (1), negatywne (2). Złożoność postawy dotyczy analizy komponentów jako struktury postawy. W obrębie wyniku ogólnego (WO): do 18 pkt bardzo negatywne pkt negatywne pkt neutralne pkt pozytywne pkt bardzo pozytywne Punktacja w obrębie każdego komponentu: do 6 pkt postawy bardzo negatywne (1) 7 12 pkt postawy negatywne (2) pkt postawy neutralne (obojętne) (3) pkt postawy pozytywne (4) 25 pkt i więcej postawy bardzo pozytywne (5) Diagnoza grupowa: zbiorcze zestawienie odpowiedzi respondentów z badanej klasy w obrębie każdego komponentu (KP, KE, KB) oraz wyniku ogólnego (WO). 42 dokumentacja pracy