Strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych wobec młodzieży zagrożonej uzależnieniem w Gimnazjum nr 4 w Sanoku

Transkrypt

1 Strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych wobec młodzieży zagrożonej uzależnieniem w Gimnazjum nr 4 w Sanoku Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity Dz.U. z 2014r.,poz. 382). 2. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz.U. z 2012 r., poz. 1356). 3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity Dz.U. z 2012 r., poz. 124). 4. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jednolity Dz.U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687). 5. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity Dz.U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572). 6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. Nr 26, poz. 226). Strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych oraz interwencyjnych wobec młodzieży zagrożonej uzależnieniem obejmuje wszelkie działania wychowawcze, profilaktyczne, edukację prozdrowotną i jest realizowana przez wszystkich pracowników szkoły, a koordynatorem tych działań jest dyrektor szkoły. Podmiotem działań w ramach strategii są uczniowie. I. Systematyczne prowadzenie w środowisku szkoły edukacji prozdrowotnej, promocji zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia wśród młodzieży, rodziców i nauczycieli. W Gimnazjum nr 4 w Sanoku systematycznie prowadzona jest edukacja prozdrowotna, promocja zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia. Działania w tym zakresie prowadzone są w ramach realizacji: - Szkolnego Programu Wychowawczego, - Programu Profilaktyki, - zajęć edukacyjnych, - zgodnie z obowiązującą podstawą programową, - konkursów z zakresu edukacji prozdrowotnej, -współpracy z: pielęgniarką szkolną, Komendą Powiatową Policji w Sanoku, - godzin z wychowawcą, - imprez sportowych i rekreacyjnych, - akcji informacyjnych w ramach realizacji programów profilaktycznych, - spotkań z rodzicami, - spotkań indywidualnych i grupowych z pedagogiem, psychologiem szkolnym oraz pielęgniarką szkolną, - wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli. 1

2 II. Działalność informacyjna. 1. Działalność informacyjna obejmuje upowszechnianie wśród młodzieży, rodziców i nauczycieli wiedzy na temat: - szkodliwości środków lub substancji, których używanie łączy się zagrożeniem bezpieczeństwa i zdrowia oraz może prowadzić do uzależnień, - dostępnych form pomocy młodzieży zagrożonej uzależnieniem, - możliwości rozwiązywania problemów powodujących powstawanie uzależnień, - skutków prawnych związanych z naruszeniem ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. 2. Upowszechnienie tej wiedzy następuje poprzez: - realizowanie konkursów i akcji profilaktycznych na terenie szkoły - motywowanie uczniów do udziału w pozaszkolnych imprezach, akcjach i konkursach o tematyce profilaktycznej - opracowywanie gazetek o tematyce profilaktycznej, - wykorzystanie filmów o tematyce profilaktycznej, - rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami mające na celu przekazywanie informacji na temat zagrożeń związanych ze środkami psychoaktywnymi, - przeprowadzanie zajęć o tematyce profilaktycznej przez przedstawicieli Policji, - edukację rodziców, - opracowywanie i udostępnianie materiałów informacyjnych dotyczących zagadnień profilaktycznych dla uczniów, rodziców i nauczycieli - edukację nauczycieli, przekazywanie informacji na temat szkoleń i warsztatów oraz zapraszanie specjalistów na szkolenia rady pedagogicznej. III. Zadania pracowników szkoły w zakresie pomocy młodzieży zagrożonej uzależnieniem. 1. Dyrektor szkoły: a) realizuje zadania wynikające ze Statutu Szkoły, b) monitoruje i odpowiada za realizację strategii działań wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych, c) na bieżąco informowany jest przez wychowawców, nauczycieli i innych pracowników szkoły o podejmowanych przez nich działaniach wynikających z realizacji strategii, d) podejmuje stosowne decyzje tak, aby każda interwencja była przeprowadzona z zachowaniem praw uczniów, jak i ich rodziców. 2. Nauczyciele i wychowawcy klas: a) realizują działania profilaktyczne i interwencyjne określone w Szkolnym Programie Wychowawczym, Szkolnym Programie Profilaktyki oraz w Planach Pracy Wychowawcy Klasowego, b) systematycznie prowadzą edukację prozdrowotną, promocję zdrowia psychicznego i zdrowego stylu życia wśród uczniów na godzinach do dyspozycji wychowawcy, na zajęciach pozalekcyjnych, kołach zainteresowań, c) realizują zagadnienia dotyczące zapobiegania narkomanii w ramach przedmiotów, których podstawy programowe uwzględniają te zagadnienia, d) uczestniczą w kursach, szkoleniach i konferencjach z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów młodzieży oraz sposobów podejmowania wczesnej interwencji w sytuacjach zagrożenia uzależnieniem, 2

3 e) wykorzystują zdobytą wiedzę w pracy z młodzieżą i ich rodzicami informując o szkodliwości środków i substancji, których używanie łączy się z zagrożeniem bezpieczeństwa oraz może doprowadzić do uzależnienia, f) wychowawcy klas organizują szkolenia z rodzicami uczniów o charakterze profilaktycznym, zapraszają specjalistów z zakresu tej tematyki, g) wychowawcy klas dokonują diagnozy sytuacji wychowawczej, przejawów zachowań ryzykownych uczniów swojej klasy oraz sytuacji życiowej rodzin dysfunkcyjnych, h) wychowawcy klas i nauczyciele współpracują z pedagogiem i psychologiem szkolnym oraz z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, a także pielęgniarką szkolną w zakresie realizowania zagadnień profilaktycznych, wychowawczych i edukacji prozdrowotnej. 3. Pedagog szkolny: a) zapewnia pomoc pedagogiczną młodzieży zagrożonej uzależnieniem na terenie szkoły, prowadzi indywidualne konsultacje i poradnictwo pedagogiczne uczniom podejmującym zachowania ryzykowne, b) systematycznie rozpoznaje i diagnozuje zagrożenia związane z uzależnieniem (ankiety skierowane do uczniów, rodziców, nauczycieli, obserwacje diagnozujące, rozmowy kierowane, indywidualne rozmowy z uczniami, konsultacje z wychowawcami, nauczycielami i pozostałymi pracownikami szkoły), c) prowadzi działalność informacyjną, która obejmuje upowszechnianie wśród młodzieży, rodziców, nauczycieli i innych pracowników szkoły informacji na temat szkodliwości środków lub substancji, których używanie jest zagrożeniem dla zdrowia i życia uczniów. d) udostępnia młodzieży, rodzicom, nauczycielom i innym pracownikom szkoły materiały edukacyjne dotyczące problematyki zapobiegania narkomanii, e) dostarcza osobom zainteresowanym informacji na temat dostępnych form pomocy (placówki i organizacje wspierające dziecko i rodzinę, placówki świadczące pomoc społeczną rodzinie, punkty konsultacyjne dla osób z problemem uzależnienia, placówki leczenia uzależnień i współuzależnienia, organizacje pozarządowe służące pomocą rodzinie, inne) młodzieży zagrożonej uzależnieniem i uzależnionej, osobom współuzależnionym, f) organizuje, prowadzi zajęcia profilaktyczne, integracyjne we współpracy z wychowawcami klas, współorganizuje profilaktyczne imprezy ogólnoszkolne w celu zaspokajania potrzeb psychicznych i społecznych uczniów, rozwijania poczucia własnej wartości, motywowania do podejmowania właściwych decyzji, różnych form aktywności, rozwijania zainteresowań i umiejętności psychospołecznych, g) współpracuje z instytucjami i organizacjami wspierającymi dziecko, rodzinę i szkołę w zakresie rozwiązywania problemów młodzieży, h) organizuje i uczestniczy w WDN oraz w warsztatach, szkoleniach, kursach organizowanych przez placówki zajmujące się tą działalnością, i) współpracuje z dyrekcją szkoły, wychowawcami, nauczycielami i innymi pracownikami szkoły we wszystkich działaniach mających na celu redukowanie zachowań ryzykownych młodzieży, w sytuacjach wymagających interwencji lub w sytuacjach wymagających udzielenia pomocy uczniowi, który znalazł się w sytuacji kryzysowej. 4. Psycholog szkolny: a) zapewnia pomoc psychologiczną młodzieży przejawiającej zachowania ryzykowne na terenie szkoły, prowadzi indywidualne konsultacje i porady psychologiczne dla młodzieży zagrożonej uzależnieniem, b) dokonuje diagnozy psychologicznej uczniów po stwierdzeniu zasadności badań, c) prowadzi zajęcia z profilaktyki uzależnień, zajęcia psychoterapeutyczne, zajęcia integrujące zespoły klasowe, 3

4 d) organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli, e) prowadzi indywidualne konsultacje dla uczniów, rodziców i nauczycieli dotyczące minimalizowania skutków zachowań ryzykownych młodzieży, f) wspiera wychowawców klas i nauczycieli w działaniach wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki, g) inicjuje różne formy pomocy wychowawczej w środowisku szkolnym i pozaszkolnym ucznia, h) Współpracuje z dyrekcją szkoły, pedagogiem szkolnym, wychowawcami, nauczycielami i innymi pracownikami szkoły w sytuacjach wymagających minimalizowania skutków zaburzeń rozwojowych. 5. Pielęgniarka szkolna: Pielęgniarka szkolna podczas pobytu na terenie szkoły: a) udziela pierwszej pomocy przedmedycznej na terenie szkoły uczniowi, który wymaga takiej interwencji, b) wzywa pogotowie ratunkowe, jeśli wymaga tego stan zdrowia ucznia, c) powiadamia dyrektora szkoły o każdej interwencji w sytuacji, gdy stwierdzi, że uczeń jest pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, d) współpracuje z pedagogiem i psychologiem w sytuacjach kryzysowych, wymagających udzielenia uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub podejrzewa, że uczeń ma problemy zdrowotne spowodowane zaniedbywaniem stanu zdrowia lub złym odżywianiem. 6. Pracownicy administracji i obsługi szkoły: a) uczestniczą w organizowanych w szkole szkoleniach z funkcjonariuszami Policji na temat reagowania w sytuacjach kryzysowych mających miejsce na terenie szkoły (podejrzenie, że uczeń znajduje się pod wpływem narkotyków, alkoholu, posiada substancję przypominającą narkotyk, dokonał czynu karalnego, stał się ofiarą przemocy), b) informują dyrektora szkoły lub pedagoga szkolnego czy psychologa szkolnego, wychowawcę lub nauczyciela o każdej zaobserwowanej sytuacji kryzysowej, wymagającej interwencji pracownika szkoły. PROCEDURY postępowania nauczycieli i metody współpracy z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją, a w szczególności narkomanią, alkoholizmem i prostytucją. / jeden z modułów Krajowego Programu Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży przyjętego przez Radę Ministrów w dniu 13 stycznia 2004 r./ DZIAŁANIA INTERWENCYJNE 1. W przypadku uzyskania sprawdzonej i potwierdzonej informacji, że uczeń, który nie ukończył 18 lat, używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia nierząd bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji (w szkole i poza nią), nauczyciel powinien podjąć następujące kroki: - natychmiast poinformować policję (jeśli zdarzenie ma miejsce poza szkołą), a nauczyciel jest świadkiem tego zdarzenia, - przekazać uzyskaną informację wychowawcy klasy, 4

5 - wychowawca informuje pedagoga/psychologa szkolnego i dyrektora szkoły, - wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje im uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z rodzicami oraz z uczniem w ich obecności. W przypadku potwierdzenia informacji zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji profilaktycznej można zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki i udziału dziecka w programie terapeutycznym, - jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych źródeł napływają informacje o demoralizacji ich dziecka, dyrektor szkoły pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję (spec. ds. nieletnich), - podobnie w sytuacji, gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki oddziaływań wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkanie z pedagogiem, psychologiem, itp.), a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dyrektor szkoły powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji, - w przypadku uzyskania informacji o popełnieniu przez ucznia, który ukończył 17 lat, przestępstwa ściganego z urzędu lub jego udział w działalności grup przestępczych, zgodnie z art kodeksu postępowania karnego, dyrektor szkoły jako przedstawiciel instytucji jest zobowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym prokuraturę. 2. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków powinien podjąć następujące kroki: - powiadomić o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy, - odizolować ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawiać go samego, - zawiadomić o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców (prawnych opiekunów), których zobowiązuje się do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice odmówią odebrania dziecka lub nie można się z nimi skontaktować Dyrektor szkoły zawiadamia najbliższą jednostkę policji, - jeżeli powtarzają się przypadki, w których uczeń znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, to dyrektor ma obowiązek powiadomić o tym policję (specjalistę ds. nieletnich) i sąd rodzinny, - spożywanie alkoholu na terenie szkoły przez ucznia, który ukończył 17 lat, stanowi wykroczenie z art 43 ust. 1 z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Należy o tym fakcie powiadomić policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji. 3. W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk, powinien podjąć następujące kroki: - nauczyciel zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu policji, próbuje ( o ile to jest możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić do kogo znaleziona substancja należy, - powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły, wzywa policję, - po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje informacje dotyczące szczegółów zdarzenia. 4. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk, powinien podjąć następujące kroki: 5

6 - nauczyciel w obecności innej osoby-wychowawca, pedagog, dyrektor ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni we własnej odzieży, ew. innych przedmiotów budzących podejrzenie co do ich związku z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży, ani teczki ucznia jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji, - o swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów ucznia i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa, - w przypadku, gdy uczeń mimo wezwania odmawia przekazania nauczycielowi substancji i pokazania zawartości teczki, dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy, - jeżeli uczeń odda substancję dobrowolnie, nauczyciel po odpowiednim zabezpieczeniu zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki policji. Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami. 5. Postępowanie wobec ucznia sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa: - niezwłocznie powiadomić dyrektora szkoły, - ustalić okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia, - przekazać sprawcę, jeżeli jest znany, dyrektorowi szkoły lub pedagogowi pod opiekę, - powiadomić rodziców ucznia sprawcy, - niezwłocznie powiadomić policję w przypadku, gdy sprawa jest poważna (rozbój, uszkodzenie ciała, itp.) lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest nikomu znana, - zabezpieczyć ewentualne dowody przestępstwa lub przedmioty pochodzące z przestępstwa i przekazać je policji. 6. Postępowanie nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego: - udzielić pierwszej pomocy przedmedycznej bądź wezwać lekarza, gdy ofiara doznała obrażeń, - niezwłocznie powiadomić dyrektora szkoły, - powiadomić rodziców ucznia, - niezwłocznie powiadomić policję w przypadku, kiedy istnieje konieczność profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych niebezpiecznych substancji lub przedmiotów należy zapewnić bezpieczeństwo przebywającym na terenie szkoły osobom, uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych przedmiotów i wezwać policję tel. 997 lub 112. Interwencja pedagogiczna w sytuacji przemocy. Interwencja może być skuteczna wtedy, gdy nauczyciele znają ogólne zasady reagowania na przemoc i będą je stosować w pracy z uczniami. Zasady reagowania na przemoc: 1. Na każdą sytuację związaną z przemocą reagujemy (brakiem reakcji komunikujemy uczniom, że mają prawo używać przemocy). 2. Reagujemy, przekazując równocześnie troskę o ucznia ( dotyczy to zarówno ofiary, jak i sprawcy). Nie potępiamy ucznia, ale wskazujemy na zachowania, których nie aprobujemy, wyrażając swój sprzeciw na stosowanie przemocy. 6

7 3. Współdziałamy z innymi nauczycielami i udzielamy sobie nawzajem wsparcia. Zasady rozmowy ze sprawcą przemocy: 1. Nauczyciel jasno określa cel rozmowy. Cel wyznacza kierunek rozmowy, należy o nim stale pamiętać i ucinać pojawiającą się w takich okazjach chęć zaistnienia kilku innych spraw. 2. Nauczyciel powinien opisać zachowanie ucznia, które jest powodem rozmowy. 3. Nauczyciel powinien powiadomić ucznia, że chce mu pomóc, że chodzi o to, aby zaradzić w szkole sytuacjom przemocy. 4. Sprawca musi otrzymać od nauczyciela jasny i jednoznaczny komunikat: W tej szkole/ klasie nie akceptujemy przemocy i będziemy pilnować, żebyś tego nie robił. Nie wolno ci używać przemocy. 5. Rozmowa ma być dialogiem, a nie przemówieniem do sprawcy. Należy dać uczniowi szansę wypowiedzenia się, wysłuchać go uważnie. 6. Miejscem rozmów powinno być pomieszczenie zapewniające spokój. 7. Należy ustalić hierarchię rozmów. Na kolejnych etapach powinny być angażowane dodatkowe osoby: koordynator ds. bezpieczeństwa, pedagog, rodzice, dyrektor. Dajemy wtedy uczniowi szansę rozwiązania problemu na niższych poziomach. 8. Rozmowa ze sprawcą powinna zmierzać w kierunku podpisania przez niego kontraktu w sprawie zmiany nieakceptowanych w społeczności szkolnej zachowań. 9. Sprawca musi zostać poinformowany o sankcjach, jakie zostaną zastosowane w przypadku stosowania przemocy wobec innych ( zgodnie z przepisami statutu). 10. Ustalenia zawarte w kontrakcie powinny być znane innym nauczycielom. W uzasadnionych przypadkach można zrezygnować z jawności kontraktu. Rozmowy z rodzicami sprawców przemocy Należy odbyć rozmowy z rodzicami dziecka używającego przemocy, jeśli tylko jest to możliwe. Celem takiej rozmowy jest nie tylko przekazanie informacji o zachowaniu ucznia, ale także pozyskanie rodziców do współpracy. Ogólne zasady prowadzenia rozmowy są podobne do zasad obowiązujących podczas rozmów ze sprawcami, to znaczy: - opisujemy zachowanie ucznia, - komunikujemy, że chcemy mu pomóc, - wysłuchujemy tego, co rodzice mają do powiedzenia nie oskarżamy, - informujemy, że szkoła nie zgadza się na używanie przemocy wobec innych uczniów i oczekujemy w tym zakresie współdziałania. Jeśli rodzic jest bezradny wobec zachowań dziecka, nauczyciel powinien wskazać miejsce gdzie może uzyskać pomoc. Pomoc ofiarom przemocy i ich rodzicom W sytuacji przemocy podejmujemy interwencję nie tylko wobec agresorów, ale również wobec ofiar przemocy. Okazujemy im zainteresowanie, udzielamy wsparcia, a także dodajemy odwagi do stawiania czoła zaistniałym problemom. W przypadku, gdy ofiary przemocy są niechętne do jakichkolwiek rozmów o swojej sytuacji (lęk przed zemstą sprawców, nieśmiałość, zbyt trudny temat, małe zaufanie do nauczyciela) w żadnym wypadku nie należy zmuszać ich do mówienia trzeba uzbroić się w cierpliwość i próbować różnych sposobów porozumienia się, wystrzegając się barier komunikacyjnych (krytykowania, obrażania, moralizowania, zadawania licznych pytań, doradzania, pocieszania itp.). 7

8 Rodzice ofiar przemocy powinni być poinformowani o sytuacji dziecka w szkole (ogólne zasady rozmowy są podobne do zasad rozmów ze sprawcami i ich rodzicami). Nauczyciel może zaproponować rodzicom różne sposoby rozwiązywania tego problemu, a także podać wskazówki postępowania z dzieckiem. 8. Postępowanie wobec ucznia agresywnego wobec kolegów, pracowników szkoły W przypadku, gdy uczeń stosuje przemoc fizyczną (kopie, popycha, pluje, szarpie itp.), psychiczną (poniża, przezywa, wyśmiewa się z kogoś) wobec kolegów lub pracowników szkoły nauczyciel powinien: - poinformować o zaistniałym fakcie wychowawcę, w przypadku przemocy fizycznej również dyrektora szkoły, - dokonać wpisu o zaistniałym zdarzeniu w dzienniczku ucznia, - wezwać rodzica, powiadomić o zdarzeniu i uzyskać podpis pod uwagą, - zapoznać rodziców z Kodeksem Postępowania Karnego, rozdział 34, art , 2, 3, - skierować ucznia do pedagoga, koordynatora ds. przemocy na rozmowę, - wystawić ocenę z zachowania zgodnie z kryteriami zawartymi w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania. 9. Postępowanie wobec ucznia, który nie szanuje mienia szkoły: - w momencie, kiedy uczeń niszczy mienie szkoły lub zostaje przyłapany na kradzieży, informacja o powyższym fakcie zostaje przekazana wychowawcy i dyrektorowi szkoły, - cała sytuacja powinna być opisana w dzienniczku ucznia i podpisana przez rodziców/ prawnych opiekunów, - zapoznać rodziców z Kodeksem Postępowania Karnego, rozdział 34, art , 2, 3, - dyrektor szacuje poniesione przez szkołę straty i informuje o ich wysokości rodziców ( mogą to uczynić wychowawcy), - jeśli rodziców nie stać na jej naprawienie, odkupienie lub uiszczenie odpowiedniej kwoty, sprawa jest rozpatrywana indywidualnie przez Dyrekcję, - uczeń otrzymuje ocenę z zachowania zgodnie z kryteriami zawartymi w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania. Jeśli sprawca szkody nie jest znany należy zgłosić sprawę do Komendy Powiatowej Policji. 10. Postępowanie wobec ucznia, który nie przestrzega kultury słowa Uczeń, który mimo upomnień nauczyciela odnosi się wulgarnie do innych : - otrzymuje uwagę w dzienniczku, która ma być podpisana przez rodziców lub prawnych opiekunów, - otrzymuje ocenę z zachowania zgodnie z kryteriami zawartymi w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania Postępowanie wobec ucznia palącego papierosy W przypadku stwierdzenia, że uczeń palił papierosy należy: - powiadomić wychowawcę, - wpisać powyższą informację w dzienniczku ucznia, - wychowawca obowiązkowo informuje rodziców i uzyskuje podpis pod uwagą, - skierować ucznia na rozmowę z pedagogiem szkolnym (wychowawca ), - uświadomić ucznia o szkodliwości palenia papierosów (wychowawca, pedagog ), - wystawić ocenę z zachowania zgodnie z kryteriami zawartymi w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania. 8

9 12. Postępowanie wobec ucznia wagarującego a) Uczeń spóźnia się na lekcje: - nauczyciel zaznacza spóźnienie w dzienniku i informuje wychowawcę klasy, - jeśli taka sytuacja się powtórzy( dwa lub trzy razy w tygodniu) wychowawca informuje o zdarzeniu rodziców lub prawnych opiekunów ucznia, którzy podpisują się pod informacją, - uczniowi wystawiana jest ocena z zachowania zgodnie Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania. b) Uczeń opuszcza samowolnie lekcje: - każdorazowe wagary ucznia są wpisywane do dziennika jako ucieczka, - wychowawca telefonicznie informuje rodzica o nieobecności ucznia w szkole, - wychowawca wpisuje uwagę do dzienniczka ucznia i uzyskuje pod nią podpis rodziców, - jeśli sytuacja się powtarza, uczeń wraz z rodzicami kierowany jest do pedagoga na systematyczne spotkania, - uczniowi wystawiana jest ocena z zachowania zgodnie Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania, - rodzice ucznia informowani są o konsekwencjach wynikających z nieobecności dziecka na zajęciach : możliwość nieklasyfikowania (zgodnie z obowiązującymi przepisami) oraz możliwość wszczęcia postępowania ukarania rodziców grzywną za niezrealizowanie przez dziecko obowiązku szkolnego (zgodnie z obowiązującymi przepisami). PROCEURY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU PODEJRZENIA O STOSOWANIU PRZEMOCY W RODZINIE UCZNIA 1. Dyrektor szkoły i nauczyciele są zobowiązani do reagowania w sytuacji powzięcia uzasadnionego podejrzenia o stosowaniu przemocy w rodzinie ucznia. 2. Każde niepokojące zachowanie ucznia powinno zostać zweryfikowane przez nauczyciela lub dyrektora szkoły pod kątem ewentualnego stosowania wobec ucznia przemocy w rodzinie. 3. Aby potwierdzić zasadność podejrzenia o występowanie przemocy wobec ucznia należy w pierwszej kolejności przeprowadzić rozmowy: a) z uczniem, z rodzicami ucznia, b) z jego rówieśnikami, c) z innymi nauczycielami mającymi kontakt z uczniem. 4. Rozmowę z uczniem powinna przeprowadzić osoba najbardziej znana, bliska dziecku np. wychowawca klasy lub pedagog/psycholog szkolny. 5. W przypadku potwierdzenia podejrzeń o stosowanie przemocy wobec ucznia w rodzinie nauczyciel zobowiązany jest bezzwłocznie powiadomić o całej sprawie dyrektora szkoły (jeśli informacja nie wpłynęła wcześniej). 6. W przypadku potwierdzenia podejrzeń dyrektor szkoły lub nauczyciel zobowiązani są: a) niezwłocznie zawiadomić o tym fakcie policję, b) w przypadku, gdy stan zdrowia ucznia (lub jego matki, ojca itp.) tego wymaga niezwłocznie zorganizować dostęp do pomocy medycznej. 7. Do wszczęcia procedury,,niebieska Karta nie jest konieczna pewność występowania przemocy, wystarczy jej uzasadnione podejrzenie. 8. Wszczęcie procedury równoznaczne jest z wypełnieniem formularza,,niebieska Karta A przez dyrektora szkoły, wychowawcę, nauczyciela, pedagoga/psychologa. 9.,,Niebieska Karta A to formularz zawierający informacje o zgłaszanym przypadku. 9

10 10. Formularz zawiera: dane osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest ofiarą przemocy w rodzinie, w tym dotyczące jej stanu zdrowia; dane osoby podejrzanej o stosowanie przemocy; dane osoby zgłaszającej konkretny przypadek oraz świadków. Wypełnienie formularza,,niebieska Karta A może nastąpić bez udziału osoby, co do której istnieje podejrzenie że jest dotknięta przemocą w rodzinie. 11. Następnie przekazuje się,, Niebieską Kartę część B rodzicowi, opiekunowi prawnemu lub osobie zgłaszającej podejrzenie przemocy wobec dziecka. Nie otrzymuje jej sprawca przemocy domowej! 12. W przypadku, gdy ofiarą przemocy w rodzinie jest dziecko, wszystkie działania realizowane w związku z procedurą,,niebieskiej Karty przeprowadza się w obecności rodzica lub opiekuna prawnego lub faktycznego. 13. W przypadku, gdy o stosowanie przemocy wobec dziecka podejrzani są jego rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni, to wszystkie działania realizowane w związku z procedurą,,niebieskiej Karty z udziałem dziecka przeprowadza się w obecności osoby dziecku najbliższej w rozumieniu art.115 kk (dziadkowie, pełnoletnie rodzeństwo dziecka). 14. Po dokonaniu niezbędnych formalności szkoła w przeciągu 7 dni od sporządzenia,,niebieskiej Karty ma obowiązek przekazać ją przewodniczącemu komisji interdyscyplinarnej powołanej przez Urząd Gminy, który to analizuje możliwość podjęcia działań mających na celu poprawę sytuacji ucznia co do którego istnieje podejrzenie, że jest dotknięty przemocą w rodzinie, monitoruje sytuację dziecka. 15. Kopia,,Niebieskiej Karty - A pozostaje w szkole. 16. Rozpoznanie przemocy w rodzinie i wypełnienie,,niebieskiej Karty nie wymaga zgody ucznia dotkniętego przemocą w rodzinie. 17. Wzór druku,, Niebieskiej Kart znajduje się w dokumentacji szkolnej u pedagoga szkolnego/psychologa szkolnego. 18. W przypadku zdiagnozowania bezpośredniego zagrożenia zdrowia lub życia dziecka: dyrektor powiadamia policję, wydział rodzinny i nieletnich sądu rejonowego oraz prokuraturę rejonową o popełnieniu przestępstwa. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji. Równolegle powiadamia gminę lub pracownika socjalnego. 19. Dyrektor szkoły lub nauczyciel wszczynają procedurę,,niebieskiej Karty również w przypadku, gdy dotknięty przemocą jest inny dorosły członek rodziny np. matka ucznia. PROCEDURA REAGOWANIA NA ZJAWISKA CYBERPRZEMOCY 1. Ujawnienie przypadku cyberprzemocy osobą zgłaszającą fakt prześladowania może być poszkodowany uczeń, jego rodzice lub inni uczniowie będący świadkami zdarzenia, nauczyciele. 2. Ustalenie okoliczności zdarzenia wszystkie przypadki przemocy powinny zostać właściwie zbadane, zarejestrowane i udokumentowane. a. Jeśli wiedzę o zajściu posiada nauczyciel nie będący wychowawcą, powinien przekazać informację wychowawcy klasy, który informuje o fakcie pedagoga szkolnego lub dyrektora. b. Pedagog szkolny wspólnie z wychowawcą powinni dokonać analizy zdarzenia i zaplanować dalsze postępowanie. 10

11 c. Zostają ustalone okoliczności zdarzenia i ewentualni świadkowie. d. Na etapie zabezpieczania dowodów i ustalania tożsamości sprawcy cyberprzemocy bierze udział nauczyciel informatyki. 3. Zabezpieczanie dowodów. a. Wszelkie dowody cyberprzemocy powinny zostać zabezpieczone i zarejestrowane. Należy zanotować datę i czas otrzymania materiału, treść wiadomości oraz, jeśli to możliwe, dane nadawcy (nazwę użytkownika, adres , numer telefonu komórkowego itp.) lub adres strony www, na której pojawiły się szkodliwe treści czy profil. W zabezpieczaniu dowodów powinien uczestniczyć nauczyciel informatyki. b. Z tak zebranym materiałem powinny zapoznać się wszystkie zaangażowane w sprawę osoby: dyrektor i pedagog szkolny, rodzice, a wreszcie policja, jeśli doszło do złamania prawa. c. Identyfikacja sprawcy w wykryciu sprawcy cyberprzemocy mogą pojawić się ustalić należy bezwzględnie skontaktować się z policją. 4. Sporządzenie dokumentacji z zajścia. a. Pedagog szkolny zobowiązany jest do sporządzenia notatki służbowej z rozmów ze sprawcą, poszkodowanym, ich rodzicami oraz świadkami zdarzenia. Dokument powinien zawierać datę i miejsce rozmowy, personalia osób biorących w niej udział i opis ustalonego przebiegu wydarzeń. b. Jeśli rozmowa przebiegała w obecności świadka (np. wychowwcy), powinien on podpisać notatkę po jej sporządzeniu. c. Jeśli zostały zabezpieczone dowody cyberprzemocy, należy je włączyć do dokumentacji pedagogicznej (wydruki, opis itp.). 5. Współpraca szkoły z policją i sądem rodzinnym. Większość przypadków cyberprzemocy nie wymaga powiadamiania sądu rodzinnego czy policji i powinna być rozwiązywana przy użyciu dostępnych w szkole środków wychowawczych. Istnieją jednak sytuacje, gdy konieczne staje się zgłoszenie sprawy do sądu rodzinnego, a mianowicie: a. jeśli rodzice sprawcy cyberprzemocy odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a uczeń nie zaniechał dotychczasowego postępowania, dyrektor szkoły powinien pisemnie powiadomić o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny, szczególnie jeśli do szkoły napływają informacje o innych przejawach demoralizacji dziecka, b. gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki wychowawcze (rozmowa z rodzicami, konsekwencje regulaminowe wobec ucznia, spotkania z pedagogiem itp.), a ich zastosowanie nie przynosi pożądanych rezultatów, dyrektor powinien zwrócić się do sądu rodzinnego z wnioskiem o podjęcie odpowiednich środków wynikających z Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. c. Poważne przypadki cyberprzemocy przebiegające z naruszeniem prawa (np. groźby karalne, propozycje seksualne, publikowanie nielegalnych treści itp.) powinny zostać bezwzględnie zgłoszone na policję. Zgłoszenia dokonuje dyrektor szkoły. 6. Ochrona świadków zgłaszających zdarzenie. Świadków cyberprzemocy należy otoczyć profesjonalna opieką, poprzez zapewnienie im dyskrecji i poufności. Niedopuszczalne jest konfrontowanie świadków ze sprawcą. 11

12 7. Wsparcie dla ofiar i sprawców cyberpremocy. a. Zapewnić wsparcie psychiczne ofierze na terenie szkoły. b. W pracy ze sprawcą zmierzać w kierunku zmiany postawy i postępowania. c. W uzasadnionym przypadku w toku interwencji można zaproponować uczniom pomoc specjalistyczną ( poza szkołą). 8. Zastosowanie środków dyscyplinarnych wobec sprawcy cyberprzemocy. W zależności od rodzaju wyrządzonej szkody, świadomości popełnionego czynu i motywacji sprawcy, stosuje się kary zgodnie z obowiązującym Statutem Gimnazjum. 9. Monitoring. Po zakończeniu interwencji należy monitorować sytuację ucznia, sprawdzając, czy nie są wobec niego podejmowane dalsze działania przemocy bądź odwetowe ze strony sprawcy. METODY WSPÓŁPRACY SZKOŁY Z POLICJĄ W ramach długofalowej działalności profilaktyczno wychowawczej szkoła i policja utrzymują stałą i bieżącą współpracę w zakresie profilaktyki zagrożeń, która realizowana jest poprzez: a) spotkania pedagogów szkolnych, nauczycieli, dyrektorów szkół z zaproszonymi specjalistami ds. nieletnich i patologii na temat zagrożeń przestępczością oraz demoralizacją dzieci i młodzieży w środowisku lokalnym, b) spotkania młodzieży szkolnej z udziałem policjantów m.in. na temat odpowiedzialności nieletnich za popełniane czyny karalne, prawnych aspektów narkomanii, wychowania w trzeźwości, zachowań ryzykownych i sposobów unikania zagrożeń, c) informowanie policji o zdarzeniach na terenie szkoły noszących znamiona przestępstwa, stanowiących zagrożenie dla życia i zdrowia uczniów oraz przejawach demoralizacji dzieci i młodzieży, d) udzielanie przez policję pomocy w rozwiązywaniu trudnych, mogących mieć podłoże przestępcze problemów, które zaistniały na terenie szkoły, e) wspólny udział szkoły i policji w lokalnych programach profilaktycznych związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom oraz zapobieganiem demoralizacji i przestępczości nieletnich. UWAGA: Policja powinna być wzywana do szkoły w sytuacjach, o których mowa w procedurach albo, gdy wyczerpane zostaną środki możliwe do zastosowania przez szkolę w określonej sytuacji, w której obecność policji jest konieczna. Każda dotycząca uczniów wizyta policjanta w szkole, powinna być wcześniej zasygnalizowana dyrektorowi. 12