Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń:

Transkrypt

1 Chemia - klasa I (część 2) Wymagania edukacyjne Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Dział 1. Chemia nieorganiczna Lekcja organizacyjna. Zapoznanie z regulaminem BHP Dział 3. Jądro atomowe Cząstki tworzące atom. Izotopy jako odmiany tego samego pierwiastka Naturalne y promieniotwórcze wymienia i charakteryzuje rodzaje cząstek elementarnych podaje skład atomu pierwiastka na podstawie znanej liczby atomowej i masowej wymienia i charakteryzuje naturalne y promieniotwórcze charakteryzuje promieniowanie α, β i γ podaje definicję izotopów, wskazuje przykłady izotopów zapisuje równania α i βˉ wymienia zastosowania nuklidów podaje skład jonu tworzonego przez pierwiastek na podstawie liczby atomowej i masowej pierwiastka podaje symbole nuklidów, powstających w wyniku kilku pojęcie szeregu promieniotwórczego wyjaśnia różnice we właściwościach izotopów oblicza średnią masę atomową pierwiastka omawia wpływ budowy atomu na jego zdolność do rozpadu promieniotwórczego przeprowadza obliczenia molowe dla złożonych z ciężkich izotopów pierwiastków przeprowadza obliczenia stechiometryczne dla

2 Promieniotwórczość sztuczna. Szybkość Dział 4. Powłoki Rozwój wyobrażeń na temat budowy atomu Współczesny model budowy atomu Kolejność wypełniania orbitali atomowych pojęcie czasu półtrwania na podstawie czasu półtrwania porównuje szybkość rozpadu dwu nuklidów wymienia najistotniejsze teorie atomistyczne podaje najważniejsze założenia teorii Bohra zna pojęcie orbitalu wymienia typy orbitali dla H-Be, z rozkładu na podpowłokach i powłokach oraz systemu klatkowego uzupełnia równania konstruuje tabelę, przedstawiającą zależność masy nuklidu od czasu jego przechowywania wyjaśnia, od czego zależy wielkość atomu; porównuje promienie tej samej grupy układu pojęcie energii jonizacji opisuje kształty orbitali poszczególnych typów porządkuje orbitale zgodnie z rosnącą energią dla pierwszych dwu, z rozkładu na podpowłokach i zapisuje równanie y β+ rysuje wykres zależności masy nuklidu od czasu przechowywania porównuje wartości energii jonizacji tej samej grupy układu zasadę nieoznaczoności pojęcie dualizmu korpuskularnofalowego zna treść reguły Hunda i zakazu Pauliego dla pierwszych trzech, z z wykresu odczytuje masę nuklidu, pozostałą po określonym czasie, czas niezbędny na rozpad określonej części nuklidu oraz czas półtrwania pojęcie wzbudzenia wskazuje różnice między klasycznym i kwantowym modelem budowy atomu przedstawia graficznie rozmieszczenie wokół atomu dla pierwszych trzech wyprowadza zależność matematyczną, pozwalającą obliczyć masę nuklidu, pozostałą po całkowitej liczbie okresów półtrwania łączy barwy światła, emitowanego przez wzbudzone atomy, z energią wzbudzenia interpretuje pojęcie gęstości j rysuje wykres zależności gęstości j od odległości od jądra atomu dla orbitalu 1s omawia, w jaki sposób elektrony, rozmieszczone na orbitalach bliższych jądra, wpływają na rozkład gęstości j na dalszych orbitalach

3 Zapisywanie konfiguracji Konfiguracja elektronowa skrócona Bloki s, p, d, f w układzie okresowym pierwszych dwu skrócone pierwszych dwu wskazuje elektrony zna pojęcie bloku energetycznego wskazuje bloki s, p, d w układzie okresowym powłokach oraz systemu klatkowego grup głównych skrócone grup głównych wskazuje elektrony wyjaśnia związek budowy j atomu z przynależnością do danego bloku w układzie okresowym rozkładu na podpowłokach i powłokach oraz systemu klatkowego wszystkich grup zjawisko promocji j skrócone wszystkich grup pierwszych czterech okresów układu wskazuje elektrony zapisuje w postaci ogólnej konfiguracje walencyjnych pierwiastków bloków s, p, d walencyjnych pierwiastków wybranych, położonych w dalszych okresach układu skrócone wybranych, położonych w dalszych okresach układu wskazuje elektrony walencyjnych dowolnych pierwiastków bloków s, p, d bez konieczności rozpisywania konfiguracji wszystkich wskazuje omawia zjawisko nieregularności promocji j wyjaśnia przyczyny promocji j na podstawie konfiguracji pełnej proponuje konfigurację skróconą dla dowolnego pierwiastka układu interpretuje zapis konfiguracji j pierwiastków bloku f wskazuje dla tych pierwiastków elektrony walencyjne

4 Właściwości pierwiastka a jego położenie w układzie okresowym Dział 5. Wiązania chemiczne Wiązanie jonowe. Wiązanie kowalencyjne. Wiązanie kowalencyjne spolaryzowane omawia zmianę promienia atomu w grupach układu porównuje elektroujemność dwu pierwiastków na podstawie układu definicję wiązania kowalencyjnego, kowalencyjnego spolaryzowanego i jonowego podaje wzory trwałych jonów, tworzonych przez atomy bloków s i p pojęcie elektroujemności H₂, HCl i NaCl bez konieczności rozpisywania konfiguracji wszystkich jonów, tworzonych przez pierwiastki bloków s i p porównuje promienie i jonów innych prostych związków jonowych i dwuatomowych podobieństwa we właściwościach pierwiastków danego bloku omawia zmiany I energii jonizacji i promienia atomu w okresie układu pojęcie wspólnej pary j, wiązania σ oraz π wyjaśnia, dlaczego pierwiastki bloku d i f tworzą często dwudodatnie jony jonów pierwiastków bloku d pojęcie orbitalu molekularnego wiążącego i antywiążącego Wiązanie koordynacyjne Zapisywanie wzorów definicję wiązania koordynacyjnego prostych połączeń jonowych oraz wymienia przykłady, zawierających wiązanie prostych tlenków i wodorków prostych, zawierających wiązanie wodorotlenków i interpretuje procesy wzbudzenia, tworzących wiązania koordynacyjne soli kwasów tlenowych jonów typu H₃O+ i NH₄+; omawia proces ich powstawania mniej typowych związków

5 Kształty Określanie kształtu Hybrydyzacja orbitali Hybrydyzacja orbitali a wiązania wielokrotne Ćwiczenia w określaniu hybrydyzacji i kształtu dwuatomowych wymienia kształty, przyjmowane przez cząsteczki, i ilustruje je odpowiednim rysunkiem określa kształty najprostszych zna i krótko omawia zjawisko hybrydyzacji wymienia typy hybrydyzacji podaje liczbę wiązań σ i π w cząsteczce o wiązaniach wielokrotnych określa kształt najprostszych podaje przykłady o określonym kształcie określa kształty prostych, których atomy centralne nie posiadają wolnych par wiąże typ hybrydyzacji z kształtem cząsteczki określa typ hybrydyzacji centralnych w najprostszych cząsteczkach o wiązaniach wielokrotnych określa kształt i hybrydyzację dla o wiązaniach pojedynczych kwasów wyjaśnia związek pomiędzy liczbą wiążących i niewiążących par atomu centralnego a kształtem cząsteczki określa kształty, których atomy centralne zawierają wolne pary określa typ hybrydyzacji w cząsteczkach, których atomy centralne nie zawierają wolnych par określa typ hybrydyzacji centralnych w większości o wiązaniach wielokrotnych określa kształt i hybrydyzację dla, zawierających wiązania wielokrotne jonów wyjaśnia wpływ obecności wolnych par na odchylenia od idealnego kształtu cząsteczki określa kształty o dwu atomach centralnych określa typ hybrydyzacji w cząsteczkach, których atomy centralne zawierają wolne pary przedstawia rozkład orbitali zhybrydyzowanych i niezhybrydyzowanych w cząsteczce przedstawia graficznie kształt cząsteczki i rozkład orbitali wskazuje cząsteczki płaskie i liniowe przewiduje mniej typowe kształty określa i przedstawia rysunkiem kształty większych wiąże kształt i energię orbitali zhybrydyzowanych z odpowiednimi parametrami orbitali pierwotnych omawia zjawisko delokalizacji wiązania dla dużych wskazuje fragmenty liniowe oraz płaskie, z delokalizacji wiązań

6 Polarność Określanie polarności Oddziaływania międzycząsteczkowe Właściwości ciał stałych, cieczy i gazów definicję polarności podaje przykłady polarnych ocenia polarność dwuatomowych, wskazując bieguny dodatni i ujemny wymienia rodzaje oddziaływań międzycząsteczkowych i porządkuje je zgodnie z rosnącą mocą podaje ogólne zasady, dotyczące rozpuszczalności w wodzie i ich lotności ocenia polarność dwuatomowych ocenia polarność prostych, wskazując bieguny dodatni i ujemny podaje przykłady oddziałujących na siebie siłami dipol-dipol wyjaśnia charakter tego oddziaływania wskazuje cząsteczki dobrze i słabo rozpuszczalne w wodzie ocenia polarność prostych płaskich wyznacza wypadkowy moment dipolowy w cząsteczkach płaskich podaje przykłady tworzących wiązania wodorowe wyjaśnia charakter tego oddziaływania porównuje lotność związków na podstawie analizy budowy ocenia polarność prostych tetraedrycznych wyznacza wypadkowy moment dipolowy w cząsteczkach tetraedrycznych omawia wpływ wiązań wodorowych na właściwości substancji, głównie wody wyszukuje w tablicach informacje, potwierdzające określoną rozpuszczalność i lotność związku wyjaśnia różnice w zachowaniu się polarnych i niepolarnych w zewnętrznym polu elektrostatycznym porównuje polarność dwu o bardziej złożonej budowie wyjaśnia mechanizm powstawania sił van der Waalsa przewiduje trwałość związków, zdolność do sublimacji i inne cechy na podstawie budowy