Propozycje zmian do poselskiego projektu ustawy o państwowych egzaminach prawniczych (nr druku 3351):

Transkrypt

1 z dnia 23 lutego 2011 r. Propozycje zmian do poselskiego projektu ustawy o państwowych egzaminach prawniczych (nr druku 3351): 1) Tytuł ustawy proponuje się zmienić na: ustawa o świadczeniu usług prawniczych i państwowym egzaminie prawniczym; 2) proponuje się uchylić postanowienia dotyczące egzaminu prawniczego I stopnia czego konsekwencją będą odpowiednie zmiany w tym zakresie w całym projekcie oraz skreślenie rozdziału 4; 3) art. 1 otrzymuje brzmienie: Art Ustawa reguluje warunki świadczenia usług prawniczych przez osoby wykonujące czynności prawnicze, przystępowania do państwowego egzaminu prawniczego, zasady przeprowadzania tego egzaminu, uprawnienia przysługujące po jego zdaniu. 2. Wprowadza się państwowy egzamin prawniczy oraz powszechny jednolity elektroniczny system rejestracji kandydatów przystępujących do tego egzaminu. 3. Niniejsza ustawa nie narusza uprawnień do dokonywania czynności będących świadczeniem usług prawniczych nabytych na podstawie odrębnych ustaw. ; 4) skreśla się art. 2; 5) w art. 11 ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. W skład komisji państwowego egzaminu prawniczego wchodzi: 1) sześciu przedstawicieli Ministra Sprawiedliwości; 2) 3 pracowników naukowych, naukowo-dydaktycznych lub dydaktycznych na wydziale prawa w szkole wyższej w Rzeczypospolitej Polskiej lub w Polskiej Akademii Nauk, posiadający co najmniej stopień naukowy doktora nauk prawnych i nie posiadający uprawnień adwokata, radcy prawnego lub notariusza. ;

2 6) w art. 13 ust. 2 otrzymuje brzmienie 2. W skład zespołu, o którym mowa w ust. 1, wchodzi: 1) sześciu przedstawicieli Ministra Sprawiedliwości; 2) trzech pracowników naukowych, naukowo-dydaktycznych lub dydaktycznych na wydziale prawa w szkole wyższej w Rzeczypospolitej Polskiej lub w Polskiej Akademii Nauk, posiadający co najmniej stopień naukowy doktora nauk prawnych i nie posiadający uprawnień adwokata, radcy prawnego lub notariusza. ; 7) w art. 14 ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. W skład komisji odwoławczej wchodzi siedmiu przedstawicieli Ministra Sprawiedliwości, trzech pracowników naukowych, naukowo-dydaktycznych lub dydaktycznych na wydziale prawa w szkole wyższej w Rzeczypospolitej Polskiej lub w Polskiej Akademii Nauk, posiadający co najmniej stopień naukowy doktora nauk prawnych i nie posiadający uprawnień adwokata, radcy prawnego lub notariusza. ; 8) tytuł rozdziału 5 otrzymuje brzmienie: Państwowy egzamin prawniczy ; 9) art. 28 otrzymuje brzmienie: Art Państwowy egzamin przeprowadzany jest w zakresie następujących specjalizacji: 1) radcowsko adwokackiej; 2) notarialnej. 2. Uzyskanie pozytywnego wyniku państwowego egzaminu prawniczego, w zakresie wybranej specjalizacji, uprawnia do ubiegania się o wpis na listę adwokatów lub radców prawnych albo powołania na stanowisko notariusza. ; 10) skreśla się art. 29; 11) art. 30 otrzymuje brzmienie: Art Do państwowego egzaminu prawniczego mogą przystąpić: 1) osoby, które ukończyły aplikację adwokacką, radcowską lub notarialną; 2) osoby, które zdały egzamin sędziowski lub prokuratorski; 3) osoby, które wykonywały czynności prawnicze przez okres co najmniej 2,5 roku;

3 4) doktorzy nauk prawnych; 5) osoby, które były zatrudnione na stanowisku referendarza sądowego lub starszego referendarza sądowego łącznie przez okres co najmniej 2,5 roku; 6) osoby, które były zatrudnione przez okres co najmniej 2,5 roku na stanowisku asystenta sędziego; 7) osoby, które były zatrudnione przez okres co najmniej 2,5 roku na stanowisku asystenta prokuratora i mają ukończone wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej oraz uzyskały tytuł magistra prawa lub ukończyły zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej; 8) osoby, które ukończyły aplikację legislacyjną i po jej ukończeniu przez okres co najmniej 2,5 roku były zatrudnione w urzędach organów władzy publicznej i wykonywały prace związane z opracowywaniem lub opiniowaniem aktów prawnych; 9) osoby, które zajmują stanowisko radcy lub starszego radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa; 10) osoby, które przez okres co najmniej 2,5 roku były zatrudnione w urzędach organów władzy publicznej i wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej na rzecz tych urzędów. 2. Do okresów, o których mowa w ust. 1 pkt 5-7, zalicza się łącznie okresy wykonywania poszczególnych czynności wskazanych w tych przepisach. 3. W przypadku wykonywania pracy w niepełnym wymiarze okresy, o których mowa w ust. 1 pkt 5-8 i 10, podlegają proporcjonalnemu wydłużeniu. ; 12) skreśla się art. 31; 13) art. 33 otrzymuje brzmienie: Art Celem państwowego egzaminu prawniczego jest sprawdzenie umiejętności w zakresie stosowania prawa, posługiwania się językiem prawniczym i używania argumentacji prawniczej oraz znajomości orzecznictwa i polega na rozwiązaniu zadań, przy uwzględnieniu wybranej specjalizacji, w oparciu o opracowane na potrzeby egzaminu akta lub przedstawiony stan faktyczny: 1) zadania z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego - polegającego na przygotowaniu opinii prawnej lub projektu: pozwu lub wniosku albo apelacji, albo - w przypadku uznania, iż brak jest podstaw do ich wniesienia - opinii prawnej; w przypadku przygotowania projektu pozwu lub apelacji należy przygotować projekt wystąpienia przed sądem;

4 2) zadania z zakresu prawa karnego - polegającego na przygotowaniu opinii prawnej lub projektu: aktu oskarżenia lub apelacji albo - w przypadku uznania, iż brak jest podstaw do ich wniesienia - opinii prawnej; w przypadku przygotowania projektu aktu oskarżenia lub apelacji należy przygotować projekt wystąpienia przed sądem; 3) zadania polegającego na przygotowaniu projektu aktu notarialnego lub projektu umowy spółki. 4. Podział punktów przyznawanych za zadanie egzaminacyjne jest następujący: 75 % - w zakresie stosowania prawa, 25 % za umiejętność posługiwania się językiem prawniczym i używania argumentacji prawniczej oraz znajomości orzecznictwa. 5. Za każde zadanie uczestnik egzaminu może uzyskać od 0 do 20 punktów. 6. Pozytywny wynik uzyskuje uczestnik egzaminu, który otrzymał łącznie co najmniej 60 punktów, przy czym nie mniej niż 12 punktów za każde zadanie. ; 14) art. 34 otrzymuje brzmienie: Art. 34. Część specjalistyczna państwowego egzaminu prawniczego, sprawdzająca umiejętności w zakresie stosowania prawa, posługiwania się językiem prawniczym i używania argumentacji prawniczej oraz znajomości orzecznictwa, dla osób, które wybrały specjalizację adwokackoradcowską lub notarialną polega na rozwiązaniu jednego z zadań, o których mowa w art. 33 ust. 3 pkt 1-3. ; 15) skreśla się art. 35; 16) nadaje się nowy tytuł rozdziałowi 7: Zasady świadczenia usług prawniczych 17) art. 47 otrzymuje brzmienie: Art Świadczenie usług prawniczych polega na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, pism procesowych i umów, występowaniu przed organami administracji publicznej i zastępstwo procesowe przed sądami administracyjnymi oraz zastępstwo procesowe w sprawach cywilnych przed sądami powszechnymi oraz przed Sądem Najwyższym, z wyłączeniem spraw z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego. 2. Świadczenie usług prawniczych można wykonywać na własny rachunek, w ramach stosunku pracy, stosunku służbowego lub umowy cywilnoprawnej.

5 18) art. 48 Otrzymuje brzmienie Art Świadczenie usług prawniczych polegających na zastępstwie procesowym przed sądami administracyjnymi oraz zastępstwie procesowym w sprawach cywilnych, z wyłączeniem spraw z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego może być dokonywane przez osobę, która ukończyła wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskała tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej i która jest objęta ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu tej czynności. 2. Osoba świadcząca usługi prawnicze przy pierwszej czynności przed sądem, trybunałem, organem administracji publicznej przedstawia pełnomocnictwo wraz z kopią dowodu zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, pod rygorem nie dopuszczenia do sprawy w charakterze pełnomocnika. 3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 1, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną, mając na względzie specyfikę świadczenia usług prawniczych. 19) dodaje się nowe art. 48 a, 48 b i 48 c: Art. 48a. Osoba świadcząca usługi prawnicze zobowiązana jest reprezentować interesy swoich mocodawców zgodnie z przepisami prawa i wiedzą prawniczą oraz podejmować wszelkie czynności, jakie w granicach prawa i zawartej umowy mogą być podjęte w interesie podmiotu, na rzecz którego je wykonuje. Art. 48b. Osoba świadcząca usługi prawnicze ma obowiązek powstrzymać się od działania, gdyby ujawnił się konflikt interesów podmiotów reprezentowanych albo mógłby być naruszony obowiązek zachowania tajemnicy. Art. 48c. 1. W przypadku gdy podmiotem świadczącym usługi prawnicze jest osoba prawna, pełnomocnictwa mocodawca udziela bezpośrednio osobie fizycznej mającej dokonywać czynności przed Sądem lub organem administracji publicznej. 2. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wynagrodzenie za czynności prawnicze wykonywane przez świadczącą usługi prawnicze w postępowaniu sądowym, stanowiące podstawę do zasądzenia przez sąd kosztów zastępstwa prawniczego, mając na względzie rodzaj i zawiłość sprawy, wymagany nakład pracy oraz stawki wynagrodzenia obowiązujące osoby wykonujące czynności prawnicze na podstawie odrębnych ustaw. ;

6 20) art. 49 otrzymuje brzmienie: Art Osoba świadcząca usługi prawnicze jest obowiązana zachować w tajemnicy fakty i informacje, z którymi zapoznała się w związku ze świadczeniem usług prawnych. Obowiązek zachowania tajemnicy trwa także po zaprzestaniu wykonywania podstawowych czynności prawniczych. 2. Osoba świadcząca usługi prawnicze nie może być przesłuchiwana jako świadek co do faktów i informacji, na które rozciąga się obowiązek, o którym mowa w ust. 1, chyba, że została zwolniona od tego obowiązku w trybie określonym odrębnymi ustawami. ; 21) art. 59 otrzymuje brzmienie: Art. 59. W ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm. 1) ) w art otrzymuje brzmienie: 3. Pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny lub osoba świadcząca usługi prawnicze oraz rzecznik patentowy może sam uwierzytelnić odpis udzielonego mu pełnomocnictwa. ; 22) art. 60 otrzymuje brzmienie: Art. 60. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm. 2) ) wprowadza się następujące zmiany: 1 ) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 509, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz i Nr 169, poz. 1387, z 2003 r. Nr 130, poz i Nr 170, poz. 1660, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692, z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 78, poz. 682 i Nr 181, poz. 1524, z 2008 r. Nr 229, poz oraz z 2009 r. Nr 195, poz ) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157 i Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz. 769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48, poz. 552 i 554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz i 1193 i Nr 122, poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98, poz. 1069, 1070 i 1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz i Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz i 1070, Nr 129, poz. 1102, Nr 153, poz. 1271, Nr 219, poz i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42, poz. 363, Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188, Nr 139, poz. 1323, Nr 199, poz i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11, poz. 101, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz. 1691, Nr 169, poz. 1783, Nr 172, poz. 1804, Nr 204, poz. 2091, Nr 210, poz. 2135, Nr 236, poz i Nr 237, poz. 2384, z 2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 22, poz. 185, Nr 86, poz. 732, Nr 122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199, Nr 150, poz. 1239, Nr 167, poz. 1398, Nr 169, poz i 1417, Nr 172, poz. 1438, Nr 178, poz. 1478, Nr 183, poz. 1538, Nr 264, poz i Nr 267, poz. 2258, z 2006 r. Nr 12, poz. 66, Nr 66, poz. 466, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 186, poz. 1379, Nr 208, poz i 1540, Nr 226, poz i Nr 235, poz. 1699, z 2007 r. Nr 7, poz. 58, Nr 47, poz. 319, Nr 50, poz. 331, Nr 61, poz. 418, Nr 99, poz. 662, Nr 106, poz. 731, Nr 112, poz. 766 i 769, Nr 115, poz. 794, Nr 121, poz. 831, Nr 123, poz. 849, Nr 176, poz. 1243, Nr 181, poz. 1287, Nr 192, poz. 1378, Nr 247, poz. 1845, z 2008 r. Nr 59, poz. 367, Nr 96, poz. 609 i 619, Nr 110, poz. 706, Nr 116, poz. 731, Nr 119, poz. 772, Nr 120, poz. 779, Nr 122, poz. 796, Nr 171, poz. 1056, Nr 220, poz. 1431, Nr 228, poz. 1507, Nr

7 1) art. 5 otrzymuje brzmienie: Art. 5. W razie uzasadnionej potrzeby sąd może udzielić stronom i uczestnikom postępowania występującym w sprawie bez adwokata, radcy prawnego lub osoby świadczącej usługi prawnicze niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych. ; 2) w art. 87: a) 1 otrzymuje brzmienie: 1. Pełnomocnikiem może być osoba która ukończyła wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskała tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej objęta ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu tej czynności, a w sprawach własności przemysłowej także rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, współuczestnik sporu, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia., b) po 6 dodaje się 7 i 8 w brzmieniu: 7. W sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego pełnomocnikiem może być jedynie adwokat lub radca prawny. 8. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia, o którym mowa w 1 oraz minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę wykonywanej czynności. ; 3) w art. 87(1): a) 1 i 2 otrzymuje brzmienie: 1. W postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron przez osobę która ukończyła wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskała tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej. Zastępstwo to dotyczy także czynności procesowych związanych z postępowaniem przed Sądem Najwyższym, podejmowanych przed sądem niższej instancji. 2. Przepisu 1 nie stosuje się w postępowaniu o zwolnienie od kosztów sądowych oraz o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego oraz gdy stroną, jej organem, jej przedstawicielem ustawowym lub pełnomocnikiem jest sędzia, prokurator, notariusz albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, a także gdy stroną, jej organem lub jej przedstawicielem ustawowym jest osoba która ukończyła wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskała tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej lub radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. ; 4) w art otrzymuje brzmienie: 231, poz. 1547, Nr 234, poz oraz z 2009 r. Nr 26, poz. 156, Nr 67, poz. 571, Nr 69, poz. 592 i 593 i Nr 179, poz

8 . 1. Pełnomocnik obowiązany jest przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa. Adwokat i radca prawny, a także osoba świadcząca usługi prawnicze i rzecznik patentowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa. Sąd może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony. ; 5) art. 99 otrzymuje brzmienie: Art. 99. Stronom reprezentowanym przez radcę prawnego, osobę świadczącą usługi prawnicze lub rzecznika patentowego oraz Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa zwraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata. ; 6) art. 327 otrzymuje brzmienie: Art Stronie działającej bez adwokata, radcy prawnego, osoby świadczącej usługi prawnicze lub rzecznika patentowego, obecnej przy ogłoszeniu wyroku, przewodniczący udzieli wskazówek co do sposobu i terminów wniesienia środka zaskarżenia. Jeżeli zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych jest obowiązkowe, należy pouczyć stronę o treści przepisów o obowiązkowym zastępstwie oraz o skutkach niezastosowania się do tych przepisów. 2. Stronie działającej bez adwokata, radcy prawnego, osoby świadczącej usługi prawnicze lub rzecznika patentowego, która na skutek pozbawienia wolności była nieobecna przy ogłoszeniu wyroku, sąd z urzędu w ciągu tygodnia od dnia ogłoszenia wyroku doręcza odpis jego sentencji z pouczeniem o terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia. ; 23) w art. 61 (dotyczy ustawy o adwokaturze): 1) w związku z wprowadzeniem zmian dotyczących zasad kształcenia aplikantów adwokackich, a także osób zamierzających uzyskać uprawnienia adwokata, poprzez wprowadzenie możliwości uzyskania kwalifikacji równoważnych z odbyciem aplikacji, w ramach kształcenia w publicznych i niepublicznych szkołach wyższych prowadzących kierunek prawo, w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. o szkolnictwie wyższym, a także szkolenie organizowane przez jednostki akredytowane przez Ministra Sprawiedliwości, o których mowa w art. 76, należy odpowiednio zmienić przepisy dotyczące aplikantów adwokackich.; 2) art. 2 otrzymuje brzmienie: Art. 2. Adwokaturę stanowi ogół adwokatów. ; 3) w pkt 2 w art. 65 pkt 1 otrzymuje brzmienie: 1) nie była karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe; ; 4) w pkt 3 w art. 66 ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Wymogu, o którym mowa w art. 65 pkt 4, nie stosuje się do: 1) profesorów i doktorów habilitowanych nauk prawnych, 2) osób, które co najmniej 2,5 roku zajmowały stanowisko radcy lub starszego radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, 3) osób, które zajmowały stanowisko sędziego, prokuratora lub wykonywały zawód radcy prawnego albo notariusza,

9 4) osób, które zdały egzamin sędziowski lub prokuratorski po dniu 1 stycznia 1991 r. oraz w okresie 5 lat przed złożeniem wniosku o wpis na listę adwokatów, łącznie przez okres co najmniej 2,5 roku: a) zajmowały stanowisko asesora sądowego, asesora prokuratorskiego, referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, aplikanta sądowego, aplikanta prokuratorskiego, aplikanta sądowo-prokuratorskiego, asystenta sędziego, asystenta prokuratora lub b) wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata lub radcę prawnego na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej w kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, o których mowa w art. 4a ust. 1, lub kancelarii radcy prawnego, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1059, z późn. zm. 6) ), 5) osób, które posiadają stopień naukowy doktora nauk prawnych oraz w okresie 5 lat przed złożeniem wniosku o wpis na listę adwokatów, łącznie przez okres co najmniej 2,5 roku: a) zajmowały stanowisko referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, aplikanta sądowego, aplikanta prokuratorskiego, aplikanta sądowo-prokuratorskiego, asystenta sędziego, asystenta prokuratora lub b) wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata lub radcę prawnego na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej w kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, o których mowa w art. 4a ust. 1, lub kancelarii radcy prawnego, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, 6) osób, które uzyskały pozytywny wynik państwowego egzaminu prawniczego w zakresie specjalizacji notarialnej oraz w okresie 5 lat przed złożeniem wniosku o wpis na listę adwokatów łącznie przez okres co najmniej 2,5 roku wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata lub radcę prawnego na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej w kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, o których mowa w art. 4a ust. 1, lub kancelarii radcy prawnego, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. ; 5) w pkt 4 w art. 68 ust. 3 otrzymuje brzmienie: 3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się: 1) informację o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego opatrzoną datą nie wcześniejszą niż miesiąc przed dniem złożenia wniosku, 2) oświadczenie, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat

10 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. Nr z 2007 r. Nr 63, poz. 425, z późn. zm. 3) ) albo informację, o której mowa w art. 7 ust. 3a tej ustawy, w przypadku osoby urodzonej przed dniem 1 sierpnia 1972 r., 3) umowy o pracę wraz z dokumentem określającym zakres obowiązków lub zaświadczeniem od pracodawcy określającym zakres obowiązków lub umowy cywilnoprawne wraz z oświadczeniem o złożeniu deklaracji do właściwego urzędu skarbowego oraz zapłaceniu podatku wynikającego z tytułu powyższych umów, w przypadku osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 4-6, 4) dokument zaświadczający uzyskanie stopnia naukowego doktora nauk prawnych w przypadku osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 5, 5) zaświadczenie adwokata lub radcy prawnego, z którego wynika, że osoba ubiegająca się o wpis wykonywała wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata lub radcę prawnego w przypadku osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 4 lit. b, pkt 5 lit. b i pkt 6, 6) zaświadczenie o uzyskaniu pozytywnego wyniku państwowego egzaminu prawniczego w zakresie specjalizacji adwokacko-radcowską, w przypadku osób, o których mowa w art. 65 pkt 4 albo zaświadczenie o uzyskaniu pozytywnego wyniku państwowego egzaminu prawniczego w zakresie specjalizacji notarialnej, w przypadku osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 6. ; 6) w pkt 8 art. 76 otrzymuje brzmienie: Art Aplikacja adwokacka rozpoczyna się dnia 1 stycznia każdego roku i trwa jeden rok. 2. Aplikacja adwokacka może być organizowana przez samorząd adwokacki. 3. Za równoważne z odbyciem aplikacji uważa się szkolenie organizowane przez publiczne i niepubliczne szkoły wyższe prowadzące kierunek prawo, w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. o szkolnictwie wyższym, a także szkolenie organizowane przez jednostki akredytowane przez Ministra Sprawiedliwości. 4. Warunkiem uzyskania akredytacji jest : 1) spełnienie wymagań co do minimalnej liczby wykładowców i ich kwalifikacji; 2) dysponowanie infrastrukturą zapewniającą prawidłową realizację celów szkolenia. 5. Za przyznanie akredytacji Minister Sprawiedliwości pobiera opłatę w wysokości minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w odrębnych przepisach. 6. Opłata, o której mowa w ust. 4, stanowi dochód budżetu państwa i jest wnoszona na rachunek bieżący dochodów Ministerstwa Sprawiedliwości. 7. Minister Sprawiedliwości, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego, określi, w drodze rozporządzenia: 1) standardy kształcenia na aplikacji adwokackiej oraz szkolenia, o którym mowa w ust. 3, uwzględniające kwalifikacje, jakie powinien posiadać absolwent aplikacji lub szkolenia, 2) ramowe treści kształcenia aplikantów lub uczestników szkolenia, 3) wymiar praktyk, 4) wzór zaświadczenia o odbyciu aplikacji adwokackiej i szkolenia, 3 ) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 83, poz. 561, Nr 85, poz. 571, Nr 115, poz. 789, Nr 165, poz i Nr 176, poz

11 5) warunki, jakie muszą spełniać jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 3, w szczególności liczbę nauczycieli akademickich, zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy, posiadających tytuł naukowy lub stopień naukowy, zaliczanych do minimum kadrowego, z uwzględnieniem zasady, iż jeden nauczyciel akademicki może być wliczony do minimum kadrowego nie więcej niż dwukrotnie, z tym że tylko do jednego minimum kadrowego kierunku studiów drugiego stopnia albo kierunku jednolitych studiów magisterskich, oraz zasady, iż w przypadku, gdy podstawowa jednostka organizacyjna uczelni prowadzi na danym kierunku studia pierwszego i drugiego stopnia, do minimum kadrowego studiów pierwszego stopnia mogą być również wliczani nauczyciele akademiccy stanowiący minimum kadrowe kierunku studiów drugiego stopnia, a także proporcje liczby tych pracowników do liczby studentów na danym kierunku studiów, 6) zasady przeprowadzania kontroli spełniania wymagań, o których mowa w ust. 4 - mając na względzie właściwe przygotowanie aplikanta adwokackiego lub uczestnika szkolenia do wykonywania zawodu adwokata. 8. Aplikant, po zakończeniu aplikacji lub szkolenia, o którym mowa w ust. 3, otrzymuje od jej organizatora zaświadczenie o odbyciu aplikacji adwokackiej lub szkolenia. 9. Szkolenie aplikantów adwokackich może być organizowane wspólnie z aplikantami radcowskimi. ; 7) art. 76a otrzymuje brzmienie: Art. 76a. Pracownikowi wpisanemu na listę aplikantów adwokackich, a także osobie, która uczęszcza na szkolenie, o którym mowa w art. 76 ust. 3, przysługuje zwolnienie od pracy w celu uczestniczenia w obowiązkowych zajęciach szkoleniowych, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. ; 8) skreśla się art. 77; 24) w art. 62 (dotyczy ustawy o radcach prawnych): 1) w związku z wprowadzeniem zmian dotyczących zasad kształcenia aplikantów radcowskich, a także osób zamierzających uzyskać uprawnienia radcy prawnego, poprzez wprowadzenie możliwości uzyskania kwalifikacji równoważnych z odbyciem aplikacji, w ramach kształcenia w publicznych i niepublicznych szkołach wyższych prowadzących kierunek prawo, w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. o szkolnictwie wyższym, a także szkolenie organizowane przez jednostki akredytowane przez Ministra Sprawiedliwości, o których mowa w art. 32, należy odpowiednio zmienić przepisy dotyczące aplikantów radcowskich.; 2) w pkt 1 w art. 24 w ust. 1 pkt 5 otrzymuje brzmienie: 5) nie był karany za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe; ; 3) w pkt 2 w art. 25 ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Wymogu, o którym mowa w art. 24 ust. 1 pkt 6, nie stosuje się do: 1) profesorów i doktorów habilitowanych nauk prawnych,

12 2) osób, które co najmniej dwa lata zajmowały stanowisko radcy lub starszego radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, 3) osób, które zajmowały stanowisko sędziego, prokuratora lub wykonywały zawód adwokata albo notariusza, 4) osób, które zdały egzamin sędziowski lub prokuratorski po dniu 1 stycznia 1991 r. oraz w okresie 5 lat przed złożeniem wniosku o wpis na listę radców prawnych, łącznie przez okres co najmniej 2,5 roku: a) zajmowały stanowisko asesora sądowego, asesora prokuratorskiego, referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, aplikanta sądowego, aplikanta prokuratorskiego, aplikanta sądowo-prokuratorskiego, asystenta sędziego, asystenta prokuratora lub b) wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata lub radcę prawnego na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej w kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, o których mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2009 r. Nr 146, poz i Nr 166, poz. 1317) lub kancelarii radcy prawnego, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, o których mowa w art. 8 ust. 1, 5) osób, które posiadają stopień naukowy doktora nauk prawnych oraz w okresie 5 lat przed złożeniem wniosku o wpis na listę radców prawnych, łącznie przez okres co najmniej 2,5 roku: a) zajmowały stanowisko referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, aplikanta sądowego, aplikanta prokuratorskiego, aplikanta sądowo-prokuratorskiego, asystenta sędziego, asystenta prokuratora, b) wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata lub radcę prawnego na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej w kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, o których mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze, lub kancelarii radcy prawnego, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, o których mowa w art. 8 ust. 1 lub 6) osób, które w okresie 5 lat przed złożeniem wniosku o wpis na listę radców prawnych, łącznie przez okres co najmniej 2,5 roku były zatrudnione w urzędach organów władzy publicznej i wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej na rzecz tych urzędów; 7) osób, które uzyskały pozytywny wynik państwowego egzaminu prawniczego w zakresie profilowanym ze specjalizacją notarialną oraz w okresie 5 lat przed złożeniem wniosku o wpis na listę radców prawnych łącznie przez okres co najmniej 2,5 roku wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata lub radcę prawnego na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej w kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, o których mowa w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze, lub kancelarii radcy prawnego, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, o których mowa w art. 8 ust. 1. ;

13 4) w pkt 2 art. 32 otrzymuje brzmienie: Art Aplikacja radcowska rozpoczyna się dnia 1 stycznia każdego roku i trwa jeden rok. 2. Aplikacja radcowska może być organizowana przez samorząd radcowski. 3. Za równoważne z odbyciem aplikacji uważa się szkolenie organizowane przez publiczne i niepubliczne szkoły wyższe prowadzące kierunek prawo, w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. o szkolnictwie wyższym, a także szkolenie organizowane przez jednostki akredytowane przez Ministra Sprawiedliwości. 4. Warunkiem uzyskania akredytacji jest : 1) spełnienie wymagań co do minimalnej liczby wykładowców i ich kwalifikacji; 2) dysponowanie infrastrukturą zapewniającą prawidłową realizację celów szkolenia. 5. Za przyznanie akredytacji Minister Sprawiedliwości pobiera opłatę w wysokości minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w odrębnych przepisach. 6. Opłata, o której mowa w ust. 4, stanowi dochód budżetu państwa na rachunek bieżący dochodów Ministerstwa Sprawiedliwości. 7. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego, określi, w drodze rozporządzenia: 7) standardy kształcenia na aplikacji radcowskiej oraz szkolenia, o którym mowa w ust. 3, uwzględniające kwalifikacje, jakie powinien posiadać absolwent aplikacji lub szkolenia, 8) ramowe treści kształcenia aplikantów lub uczestników szkolenia, 9) wymiar praktyk, 10) wzór zaświadczenia o odbyciu aplikacji radcowskiej i szkolenia, 11) warunki, jakie muszą spełniać jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 3, w szczególności liczbę nauczycieli akademickich, zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy, posiadających tytuł naukowy lub stopień naukowy, zaliczanych do minimum kadrowego, z uwzględnieniem zasady, iż jeden nauczyciel akademicki może być wliczony do minimum kadrowego nie więcej niż dwukrotnie, z tym że tylko do jednego minimum kadrowego kierunku studiów drugiego stopnia albo kierunku jednolitych studiów magisterskich, oraz zasady, iż w przypadku, gdy podstawowa jednostka organizacyjna uczelni prowadzi na danym kierunku studia pierwszego i drugiego stopnia, do minimum kadrowego studiów pierwszego stopnia mogą być również wliczani nauczyciele akademiccy stanowiący minimum kadrowe kierunku studiów drugiego stopnia, a także proporcje liczby tych pracowników do liczby studentów na danym kierunku studiów, 12) warunki przeprowadzania kontroli spełniania wymagań, o których mowa w ust. 4 - mając na względzie właściwe przygotowanie aplikanta radcowskiego lub uczestnika szkolenia do wykonywania zawodu radcy prawnego. 8. Aplikant, po zakończeniu aplikacji lub szkolenia, o którym mowa w ust. 3, otrzymuje od jej organizatora zaświadczenie o odbyciu aplikacji radcowskiej lub szkolenia. ; 5) art. 34 otrzymuje brzmienie: Art. 34. Pracownikowi wpisanemu na listę aplikantów radcowskich, a także osobie, która uczęszcza na szkolenie, o którym mowa w art. 32 ust. 3, przysługuje zwolnienie od pracy w celu uczestniczenia w obowiązkowych zajęciach szkoleniowych, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. ;. 6) skreśla się art ;

14 7) ust. 2 w art. 40 otrzymuje brzmienie: 2. Radcowie prawni tworzą samorząd radców prawnych. ; 25) w art. 65 (dotyczy ustawy Prawo o notariacie): 1) w związku z wprowadzeniem zmian dotyczących zasad kształcenia aplikantów notarialnych, a także osób zamierzających uzyskać uprawnienia notariusza, poprzez wprowadzenie możliwości uzyskania kwalifikacji równoważnych z odbyciem aplikacji, w ramach kształcenia w publicznych i niepublicznych szkołach wyższych prowadzących kierunek prawo, w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. o szkolnictwie wyższym, a także szkolenie organizowane przez jednostki akredytowane przez Ministra Sprawiedliwości, o których mowa w art. 72, należy odpowiednio zmienić przepisy dotyczące aplikantów notarialnych. 2) w pkt 1 w art. 11 pkt 2 otrzymuje brzmienie: 2) nie był karany za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, ; 3) w pkt 6 art. 72 otrzymuje brzmienie: Art Aplikacja notarialna rozpoczyna się dnia 1 stycznia każdego roku i trwa jeden rok. 2. Aplikacja notarialna może być organizowana przez samorząd notarialny. 3. Za równoważne z odbyciem aplikacji uważa się szkolenie organizowane przez publiczne i niepubliczne szkoły wyższe prowadzące kierunek prawo, w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. o szkolnictwie wyższym, a także szkolenie organizowane przez jednostki akredytowane przez Ministra Sprawiedliwości. 4. Warunkiem uzyskania akredytacji jest : 1) spełnienie wymagań co do minimalnej liczby wykładowców i ich kwalifikacji; 2) dysponowanie infrastrukturą zapewniającą prawidłową realizację celów szkolenia. 5. Za przyznanie akredytacji Minister Sprawiedliwości pobiera opłatę w wysokości minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w odrębnych przepisach. 6. Opłata, o której mowa w ust. 4, stanowi dochód budżetu państwa na rachunek bieżący dochodów Ministerstwa Sprawiedliwości. 7. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego, określi, w drodze rozporządzenia: 1) standardy kształcenia na aplikacji notarialnej oraz szkolenia, o którym mowa w ust. 3, uwzględniające kwalifikacje, jakie powinien posiadać absolwent aplikacji lub szkolenia, 2) ramowe treści kształcenia aplikantów lub uczestników szkolenia, 3) wymiar praktyk, 4) wzór zaświadczenia o odbyciu aplikacji notarialnej i szkolenia, 5) warunki, jakie muszą spełniać jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 3, w szczególności liczbę nauczycieli akademickich, zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy, posiadających tytuł naukowy lub stopień naukowy, zaliczanych do minimum kadrowego, z uwzględnieniem zasady, iż jeden nauczyciel akademicki może być wliczony do minimum kadrowego nie więcej niż dwukrotnie, z tym że tylko do jednego minimum kadrowego kierunku studiów drugiego stopnia albo kierunku jednolitych studiów magisterskich, oraz zasady, iż w

15 przypadku, gdy podstawowa jednostka organizacyjna uczelni prowadzi na danym kierunku studia pierwszego i drugiego stopnia, do minimum kadrowego studiów pierwszego stopnia mogą być również wliczani nauczyciele akademiccy stanowiący minimum kadrowe kierunku studiów drugiego stopnia, a także proporcje liczby tych pracowników do liczby studentów na danym kierunku studiów, 6) warunki przeprowadzania kontroli spełniania wymagań, o których mowa w ust. 4 - mając na względzie właściwe przygotowanie aplikanta notarialnego lub uczestnika szkolenia do wykonywania zawodu notariusza. 8. Aplikant, po zakończeniu aplikacji lub szkolenia, o którym mowa w ust. 3, otrzymuje od jej organizatora zaświadczenie o odbyciu aplikacji notarialnej lub szkolenia. ; 4) skreśla się art. 78; 26) w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art otrzymuje brzmienie: 1. Pełnomocnikiem strony może być osoba która ukończyła wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskała tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej, a ponadto inny skarżący lub uczestnik postępowania, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia, a także inne osoby, jeżeli przewidują to przepisy szczególne. ; 2) w art i 2 otrzymują brzmienie: 1. Do niezbędnych kosztów postępowania prowadzonego przez stronę osobiście zalicza się poniesione przez stronę koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdu i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata lub radcy prawnego. 2. Do niezbędnych kosztów postępowania strony reprezentowanej przez pełnomocnika zalicza się jego wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata lub radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.. Uwagi opracowali: Krystyna Szałkowska Kozyra Daniel Krajewski Jarosław Mirończuk