PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO REALIZACJI ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY KOSAKOWO

Transkrypt

1 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 1 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO REALIZACJI ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY KOSAKOWO Opracowanie: mgr Jakub Makarewicz Kosakowo, sierpień 2014 r.

2 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 2 Spis Treści 1 STRESZCZENIE SPORZĄDZONE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI Podstawa prawna opracowania Cel sporządzania prognozy Powiązania opisywanego dokumentu z dokumentami wyższej rangi Cele uchwalenia projektu zmiany Studium METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY CELE OKREŚLONE W INNYCH DOKUMENTACH DOTYCZĄCYCH PRZESTRZENI OBSZARU GMINY. 8 5 ISTNIEJĄCY STAN ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNE ZMIANY TEGO STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU Położenie obszaru opracowania Geograficzne konsekwencje położenia gminy Warunki topoklimatyczne Budowa geologiczna Rzeźba terenu Wody podziemne Wody powierzchniowe Szata glebowa Szata roślinna, świat zwierzęcy Ochrona przyrody OGÓLNA OCENA ZAGROŻEŃ ŚRODOWISKA I MOŻLIWOŚCI ICH OGRANICZENIA Przydatność terenu do rozwoju funkcji użytkowych Tereny, których użytkowanie i zagospodarowanie powinno być podporządkowane potrzebom środowiska przyrodniczego Wskazania ekofizjograficzne dla planowania przestrzennego Tereny, których użytkowanie i zagospodarowanie powinno być podporządkowane potrzebom środowiska przyrodniczego WSTĘPNA PROGNOZA DALSZYCH ZMIAN W ŚRODOWISKU OBSZARY OBJĘTE PRZEWIDYWANYM ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY Degradacja powietrza atmosferycznego Degradacja gleb i degradacjapowierzchni ziemi Degradacja wód powierzchniowych Degradacja wód podziemnych Hałas Promieniowanie elektromagnetyczne Nadzwyczajne zagrożenia środowiska CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIA, W TYM ODDZIAŁYWANIA BEZPOŚREDNIE,

3 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 3 POŚREDNIE, WTÓRNE, SKUMULOWANE, KRÓTKOTERMINOWE, ŚREDNIOTERMINOWE I DŁUGOTERMINOWE, STAŁE I CHWILOWE ORAZ POZYTYWNE I NEGATYWNE, NA CELE I PRZEDMIOT OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 ORAZ INTEGRALNOŚĆ TEGO OBSZARU, A TAKŻE NA ŚRODOWISKO Oddziaływanie rozbudowy obszarów przemysłu i usług na obszarach dotychczas niezainwestowanych Oddziaływanie rozbudowy obszarów usługowej z dopuszczeniem mieszkań Podsumowanie ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO, MOGĄCYCH BYĆ REZULTATEM REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W SZCZEGÓLNOŚCI NA CELE I PRZEDMIOT OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 ORAZ INTEGRALNOŚĆ TEGO OBSZARU ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE WRAZ Z UZASADNIENIEM ICH WYBORU ORAZ OPIS METOD DOKONANIA OCENY PROWADZĄCEJ DO TEGO WYBORU ALBO WYJAŚNIENIE BRAKU ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH, W TYM WSKAZANIA NAPOTKANYCH TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCYCH Z NIEDOSTATKÓW TECHNIKI LUB LUK WE WSPÓŁCZESNEJ WIEDZY PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO SPIS DANYCH I OPRACOWAŃ WYKORZYSTANYCH W PROGNOZIE... 54

4 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 4 1 Streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym Główną częścią prognozy jest identyfikacja źródeł zagrożeń oraz określenie przewidywanych znaczących oddziaływań, w tym oddziaływań bezpośrednich, pośrednich, wtórnych, skumulowanych, krótkoterminowych, średnioterminowych i długoterminowych, stałych i chwilowych oraz pozytywnych i negatywnych, na środowisko i jego poszczególne elementy z uwzględnieniem zależności między nimi. Prognoza do projektu zmiany Studium nie jest dokumentem, który w sposób ilościowy wykazuje presje i oddziaływania, wynikające z realizacji zapisów zmiany Studium, natomiast pokazuje ogólny kierunek, w którym zmierzać będą przyszłe problemy środowiskowe wynikające z realizacji dokumentu. Skupiono się zatem na określeniu jakościowym kierunków przemian oraz poddano charakterystyce cechy poszczególnych oddziaływań. U podstaw przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium leży aktualizacja zapisów wynikająca ze zmiany przepisów ustawowych, potrzeba umożliwienia rozwoju gminy Kosakowo w zakresie terenów usługowych, mieszkaniowych jednorodzinnych, oraz usług turystyki w wyniku złożonych wniosków do studium, korekta przebiegu granic terenów zamkniętych a także zmiany formalne w sposobie zapisów niektórych wytycznych i wskazań w części Studium dotyczącej kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy w związku m. in. ze zmianą planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego, usprawnienie układu komunikacyjnego, uwzględnienie sytuacji demograficznej przy rosnącej migracji ludności. Na podstawie wcześniej opracowanych ocen jakości środowiska oraz zgodności aktualnego użytkowania i zagospodarowania z warunkami przyrodniczymi, a także wstępnej prognozy zmian zachodzących w środowisku, można określić obszary, na których skutki antropopresji osiągnęły natężenie, wymagające zastosowania zabiegów kształtujących środowisko, prowadzących do poprawy jego stanu i jakości, takich jak rewaloryzacja, restytucja lub rekultywacja krajobrazu, lub określenie obszarów i obiektów, które należy objąć ochroną konserwatorską. Stan środowiska obszaru opracowania oraz jego struktura i powiązania funkcjonalne sprawiają, że na obszarze opracowania nie występują tereny wymagające specjalnych zabiegów ochronnych, poza terenami objętymi już ochroną przyrody. Stan środowiska w opisywanym obszarze w części przewidzianej dla zainwestowania odpowiada środowiskom terenów podmiejskich, wiejskich, otwartych. W tej sytuacji ograniczanie wymienionych wcześniej zagrożeń w wielu przypadkach posiadać będzie charakter działań planistycznych, polegających na uwzględnieniu bieżących potrzeb ochrony środowiska. Jak wykazano powyżej, część zagrożeń wynika z dokonanych już przekształceń. Celem ograniczenia antropopresji wskazane jest: Problem środowiskowy postępująca zabudowa przybliżanie się terenów zainwestowanych do terenów przemysłowych i chronionych Waga problemu niska Sposoby zapobiegania Określenie zasad zagospodarowania na podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz określenie terenów możliwych do zabudowy w Studium.

5 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 5 zaprzestanie prowadzenia gospodarki rolnej na terenach użytków zielonych narażenie ludności na oddziaływanie terenów przemysłowych i usługowych średnia wysoka Należy prowadzić działania stymulujące regularne wykaszanie łąk. Zaprzestanie wykaszania łąk prowadzi do ekspansji najpierw gatunków o niskich wymaganiach a później pojawienia się nowych gatunków, wśród których mogą znaleźć się gatunki cenne dla przyrody obszaru. W takim przypadku trudniejsze będzie wprowadzanie nowych funkcji terenów. Ze względu na dobrą dostępność terenów proponuje się zachowanie jak największej strefy buforowej pomiędzy istniejącą zabudową produkcyjną w Dębogórzu, przemysłową Bazy Paliw oraz budowanymi instalacjami PMG a zabudową mieszkaniową. degradacja strefy nabrzeżnej średnia Pas przybrzeżny w granicach zmiany Studium jest już silnie przekształcony, choć zachowały się stanowiska mikołajka nadmorskiego, które otoczone są ogrodzeniem, należy prowadzić wszelkie prace tak, by nie uszkodzić istniejących stanowisk,

6 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 6 2 Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami 2.1 Podstawa prawna opracowania Opracowanie niniejszej prognozy oddziaływania na środowisko wynika z obowiązku przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kosakowo, zwanej dalej "zmianą Studium". Obowiązek sporządzenia prognozy zawarty jest w art. 46 i 51 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008r., nr 199, poz z późn. zm., zwanej dalej ustawą oos ). Prognoza oddziaływania na środowisko projektu zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kosakowo, zwana dalej "prognozą", sporządzona została zgodnie z zakresem zawartym w art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r., nr 199, poz z późn. zm.). Zakres opracowania Prognozy został uzgodniony, na mocy przepisów art. 53 ustawy z dnia 3 października 2008 r. z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Gdańsku oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym. Organy państwowe nie wniosły zmian w zakresie prognozy w przedmiotowej sprawie, w stosunku do zakresu zawartego w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Wskazano konieczność uszczegółowienia zagadnień związanych z przedstawieniem analizy i oceny wpływu realizacji zmiany projektu zmiany studium na formy ochrony przyrody zlokalizowane na obszarze objętym zmianą studium, oraz na obszary występowania cennych siedlisk i gatunków fauny i flory. Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kosakowo realizowana jest na podstawie uchwały Nr VIII/27/2011 Rady Gminy w Kosakowie z dnia 5 kwietnia 2011 w sprawie zmiany uchwały Rady Gminy Kosakowo LXVII/64/2010 z dnia 12 sierpnia 2010 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Kosakowo. 2.2 Cel sporządzania prognozy Główną częścią prognozy jest identyfikacja źródeł zagrożeń oraz określenie przewidywanych znaczących oddziaływań, w tym oddziaływań bezpośrednich, pośrednich, wtórnych, skumulowanych, krótkoterminowych, średnioterminowych i długoterminowych, stałych i chwilowych oraz pozytywnych i negatywnych, na środowisko i jego poszczególne elementy z uwzględnieniem zależności między nimi. Prognoza jest wysoko specjalistycznym instrumentem posiadającym wszystkie cechy analizy systemowej. Jako taka stosuje metody otwarte, dostosowane do rodzaju i charakteru analizowanego dokumentu - tj. projektu zmiany Studium. Jej zadaniem jest wskazywanie i przedstawianie skutków środowiskowych

7 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 7 związanych z przyszłym uchwaleniem przez decydentów projektu zmiany Studium oraz sposobów uniknięcia niepożądanych skutków działań oraz rzetelne informowanie społeczeństwa o zagrożeniach i konsekwencjach płynących z podejmowanych decyzji dla środowiska naturalnego i środowiska życia mieszkańców. Prognoza do projektu zmiany Studium nie jest dokumentem, który w sposób ilościowy wykazuje presje i oddziaływania, wynikające z realizacji zapisów zmiany Studium, natomiast pokazuje ogólny kierunek, w którym zmierzać będą przyszłe problemy środowiskowe wynikające z realizacji dokumentu. Jest to wynikiem stosunkowo ogólnych danych o przyszłych inwestycjach, które mogą mieć istotne znaczenie dla wielkości wywieranych presji środowiskowych oraz ogólnego charakteru studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Skupiono się zatem na określeniu jakościowym kierunków przemian oraz poddano charakterystyce cechy poszczególnych oddziaływań. 2.3 Powiązania opisywanego dokumentu z dokumentami wyższej rangi Zmiana Studium oraz prognoza oddziaływania na środowisko powiązane są w zasadniczy sposób z dokumentami: Polityką Ekologiczną Państwa w latach z perspektywą do roku 2025, Programem ochrony środowiska dla gminy Kosakowo, Poznań, 2004; Programem ochrony środowiska województwa pomorskiego, Gdańsk, 2007; Planem zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego, przyjętym uchwałą Nr 1004/XXXIX/09 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 26 października 2009 roku; Strategią rozwoju województwa pomorskiego 2020, przyjętą uchwałą Nr 458/XXII/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24 września 2012 r. oraz z przepisami prawa: ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o ochronie środowiska, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko, ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, ustawą z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych, ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. 2.4 Cele uchwalenia projektu zmiany Studium U podstaw przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium leży potrzeba umożliwienia rozwoju gminy Kosakowo w zakresie terenów usługowych, mieszkaniowych jednorodzinnych, oraz usług turystyki, korekta przebiegu granic terenów zamkniętych a także zmiany formalne

8 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 8 w sposobie zapisów niektórych wytycznych i wskazań w części Studium dotyczącej kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Zmiana Studium dotyczy zagadnień lokalnych - szczegółowego rozplanowania inwestycji w terenie. Koncepcja rozmieszczenia poszczególnych obszarów zainwestowania wychodzi naprzeciwko wnioskom ludności o zmianę sposobu użytkowania terenów. W płaszczyźnie lokalnej mogą pojawiać się problemy oddziaływania inwestycji na środowisko związane z sąsiadowaniem terenów o różnym sposobie użytkowania i przeznaczenia pod różną działalność (np. sąsiadowanie terenów mieszkaniowych z terenami produkcyjnymi). 3 Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy Określanie przyszłych oddziaływań na środowisko na poziomie studiów zagospodarowania i miejscowych planów posiada liczne metodyki, które dobierane są indywidualnie do prognozy w zależności od charakteru funkcji i wielkości obszaru objętego planowaniem. Prognozowanie powinno uwzględniać heterogeniczność i nieliniowość zjawisk i uwarunkowań środowiskowych obszaru opracowania, zarówno w sferze biotycznej jak i abiotycznej oraz możliwości legislacyjno-prawne ustanawiania przyszłego przeznaczenia i warunków zainwestowania terenów. Biorąc pod uwagę powyższe uwarunkowania wytypowano następujące metody ocen oddziaływania na środowisko, które zostały wykorzystywane w Prognozie i pomogły w określeniu przyszłych oddziaływań na środowisko: Prognozowanie przez analogię: polega na bazowaniu na wynikach obserwacji i pomiarów dotychczas wykonanych podobnych inwestycji i porównaniu ich z planowanymi, o podobnych parametrach. Prognozowanie eksperckie: oparte na bazie wiedzy, doświadczenia i intuicji eksperta, metoda ta z uwagi na wysoką skuteczność jest najczęściej stosowaną metodą w OOŚ. Bardzo często jest ona łączona z metodą prognozowania przez analogię. W prognozowaniu eksperckim wykorzystuje się informacje ze źródeł istniejących oraz dane zebrane poprzez monitoring i wizje terenowe. W opracowaniu Prognozy zastosowano podejście metodyczne polegające na jakościowym scharakteryzowaniu zagrożeń i presji, jakie przyszłe inwestycje, które zostaną zrealizowane na podstawie zapisów Studium, będą wywierać na środowisko. Dzięki takiemu podejściu każdą z przyszłych funkcji będzie można traktować jako potencjalne źródło presji stresora, które w zależności od charakteru oddziaływać będzie w rozmaity sposób na poszczególne komponenty środowiska. Szczegółowe kryteria ocen, a także założenia jakie podjęto przy ich formułowaniu, opisano w dalszej części opracowania. 4 Cele określone w innych dokumentach dotyczących przestrzeni obszaru gminy W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się uwarunkowania, cele i kierunki polityki przestrzennej, oraz określa obszary przewidywane do realizacji zadań i programów wynikających z polityki przestrzennej państwa, regionu, powiatu i gminy z ich wewnętrznymi relacjami i powiązaniami. Na terenie gminy określono zadania

9 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 9 wynikające z Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego oraz wynikające z innych strategii i polityk o znaczeniu wojewódzkim. Obszary i elementy ponadlokalne na obszarze gminy Kosakowo, przewidziane do zachowania, kontynuacji i rozwoju stanowią: W dziedzinie ochrony walorów środowiska przyrodniczego: Północno-wschodnia część obszaru gminy wchodzi w skład Nadmorskiego Parku Krajobrazowego oraz jego otuliny (uchwała Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 27 kwietnia 2011r. (Uchwała Nr 142 /VII/11). Nadmorski Park Krajobrazowy został zaliczony do Obszarów Chronionych Regionu Morza Bałtyckiego (w ramach Konwencji Helsińskiej) tereny Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 specjalny obszar ochrony siedlisk Zatoka Pucka i Półwysep Helski (PLH ), obszar specjalnej ochrony ptaków Zatoka Pucka (PLB ) ustanowione rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229, poz. 2313) zmienionego rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 września 2007r. w sprawie zmiany rozporządzenia w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. z 2007r. Nr 179 poz. 1275); rezerwat przyrody Mechelińskie Łąki z otuliną; projektowane stanowisko dokumentacyjne Klif Mecheliński, lasy ochronne i Leśny Kompleks Promocyjny Lasy Oliwsko-Darżlubskie; zachowanie trwałości zbiorowisk leśnych i w konsekwencji praktycznie całkowite wykluczenie możliwości przeznaczania gruntów leśnych na cele nieleśne. konieczne są działania w skali lokalnej (III poziom) - gruntowne remonty i modernizacje urządzeń osłony przeciwpowodziowej - wałów przeciwpowodziowych, polderów i sekcji polderowych, prawidłowe utrzymanie i konserwacja sieci kanałów melioracyjnych; podstawowym kierunkiem polityki przestrzennej w zakresie ochrony przeciwpowodziowej w odniesieniu do obszaru gminy jest modernizacja wału przeciwpowodziowego (dla obszaru zlewni rzek: Redy, Zagórskiej Strugi). zadania ochronne ze względu na położenie obszaru gminy na zbiornikach wód podziemnych: GZWP NR 111 Subniecka Gdańska i GZWP NR 110, Zbiornika Pradoliny Kaszubskiej i rzeki Redy oraz w projektowanych strefach ochronnych obu tych zbiorników; W dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowego: obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków: - Mechelinki zagroda nr 1 (dom) nr rej. 94 z dnia , Mosty dwór (zespół dworsko-parkowy) nr rej. 441 z dnia , usankcjonowanie stref ochrony archeologicznej, ochrona starej części miejscowości Rewa - objęcie i sprawowanie ochrony nad układem

10 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 10 ruralistycznym i obiektami posiadających istotną wartość dla dziedzictwa kulturowego, ochrona historycznych układów ruralistycznych wsi: Mechelinki, Dębogórze, Kosakowo, Mosty i Kazimierz, Pierwoszyno. W dziedzinie turystyki: kompleksowe zagospodarowanie terenów wzdłuż brzegów zatoki (Rewa, Mechelinki) dla potrzeb uprawiania żeglarstwa morskiego i sportów morskich (windsurfing, bojery, wędkarstwo, jachting), wzbogacenie miejscowości rekreacyjnych: Rewa, Mechelinki w urządzenia usługowe, w tym służące także stałym mieszkańcom, rozbudowa zaplecza umożliwiającego rozwój żeglarstwa i innych sportów wodnych (przystań jachtowa w Rewie). wzdłuż brzegu Zatoki Puckiej występuje pas nadbrzeżny składający się z pasa technicznego i pasa ochronnego. w strefie przybrzeżnej planowana jest realizacja działań wynikających z Programu ochrony brzegów morskich" (wg Ustawy z dn. 28 marca 2003 o ustanowieniu programu wieloletniego...), obejmująca obszary pasa technicznego i ochronnego wybrzeża, w zakresie określonym w załączniku do tego programu; winny one objąć przede wszystkim realizację budowli hydrotechnicznych, sztuczne zasilanie i utrzymywanie brzegu na określonych odcinkach wybrzeża w rejonach Zatoki Gdańskiej i Półwyspu Helskiego. W dziedzinie komunikacji i transportu: przez obszar gminy biegną drogi wojewódzkie: DW 100 Rumia-Kazimierz- Pierwoszyno, DW 101 Pierwoszyno-Kosakowo (planowana klasa techniczna - drogi zbiorcze). w południowo-zachodniej części gminy biegnie fragment planowanej obwodnicy północnej aglomeracji Gdynia-Rumia-Reda tzw. Drogi Czerwonej obejścia miasta Rumii w ciągu drogi krajowej nr 6 i powiązanie układu ulicznego Aglomeracji Gdańskiej z drogą wojewódzką Reda Wejherowo (dla odcinka obwodnicy znajdującego się na terenie gminy Kosakowo rozpoczęto procedurę planistyczną); wzdłuż zachodniej granicy gminy. jest planowana trasa rowerowa o znaczeniu międzynarodowym Hanzeatycka Trasa Rowerowa R-10. W dziedzinie infrastruktury technicznej budowa linii wysokiego napięcia (Chylonia-Dębogórze-Reda) oraz GPZ (Dębogórze), - w uzgodnieniu z ENERGA Gdańską Kampanią Energetyczną S.A. po przeprowadzonej analizie zainwestowania terenów i możliwości ich rozwoju na terenie gminy Kosakowo, wyznaczono nową lokalizację GPZ i przebieg linii wysokiego napięcia w centralnej części gminy, nowy planowany przebieg linii 110 kv nie będzie kolidował z terenami leśnymi oraz terenami zainwestowanymi bądź przeznaczonymi do zainwestowania w pierwszej kolejności.

11 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 11 w trakcie realizacji gazociąg tranzytowy wysokiego ciśnienia Włocławek-Wiczlino-ŻEG" (fragment planowanego gazociągu biegnie przez północne tereny gminy), dla tej inwestycji został uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego na trasie przebiegu przez teren Gminy Kosakowo gazociągu wysokiego ciśnienia wraz ze strefą ochronną (Uchwała Nr LXI/14/2002 Rady Gminy Kosakowo z dnia 18 marca 2002 r.); budowa podziemnego magazynu gazu Kosakowo - dla tej inwestycji został uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru dla bezzbiornikowego magazynowania gazu Podziemny Magazyn Gazu Kosakowo (Uchwała Nr V/16/2003 Rady Gminy Kosakowo z dnia 4 marca 2003 r. i opublikowana w Dz.U. Woj. Pomorskiego Nr 46 poz.696 z dnia 31 marca 2003 r); odpady paleniskowe eksploatowane przez Elektrociepłownię Wybrzeże S.A. w Gdańsku - składowane są na składowisku zlokalizowanym na gruntach wsi Rewa - Moście Błota; składowisko sukcesywnie ulega likwidacji. rozwój sieci linii kabli światłowodowych, uzupełniany liniami radiowymi i łączami satelitarnymi, szczególnie w zakresie sieci międzynarodowej; rozwój systemów transmisyjnych, głównie opartych na technologii DWDM, w celu osiągnięcia odpowiednio dużej przepływności w sieci; wprowadzanie systemów ATM i IP do sieci szkieletowej i dostępowej. W niektórych przypadkach realizacja rozwoju istniejących i planowanych inwestycji może być przeprowadzana na podstawie przepisów odrębnych, tzn. z pominięciem gminnego szczebla decyzyjnego. Ponadto wszelkie inwestycje gminne, takie jak realizacje miejscowych planów, muszą być uzgadnianie pod kątem braku kolizji z planowanymi zadaniami wyższego szczebla. 5 Istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu 5.1 Położenie obszaru opracowania Gmina Kosakowo położona jest w północno-wschodniej części województwa pomorskiego, w granicach powiatu puckiego. Obszar objęty opracowaniem zajmuje powierzchnię ok. 50 km 2, jego wschodnią granicę wyznacza brzeg Zatoki Puckiej, a północną i zachodnią kanały Łyski i Leniwki. Od południa i zachodu gmina graniczy z dużymi obszarami miejskimi, a mianowicie z Gdynią i Rumią. Jej specyficzną cechą jest podział na trzy strefy funkcjonalne: osadniczą, przemysłowo-rolniczą oraz ekologiczną. Część osadnicza koncentruje się wzdłuż osi gminy na linii Pogórze-Kosakowo-Rewa, gdzie w sposób najbardziej dynamiczny rozwija się budownictwo mieszkalne, a także pojedyncze ośrodki na zachodzie Suchy Dwór i Kazimierz.

12 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 12 Poza tym ważną rolę odgrywają Mechelinki i Rewa, bowiem pełnią one funkcję turystyczną tego regionu. Obszary przemysłowe funkcjonują głównie na zachodzie gminy, a oddziela je od wsi w centrum gminy pas lasu. Ponadto na południowym wschodzie gminy zlokalizowane jest lotnisko wojskowe Gdynia-Oksywie, a w Dębogórzu oczyszczalnia ścieków. Tereny o charakterze ekologicznym znajdują się na północy gminy, są to głównie podmokłe łąki z gęstą siecią rowów melioracyjnych oraz występujące płatowo obszary zadrzewione. Największym obszarem leśnym jest wspomniany bufor leśny między częścią osadniczą a przemysłową. Rysunek 1: Położenie gminy Kosakowo, wyraźnie widoczne Mechelińskie Łąki oraz Kępa Oksywska (źródło: Google Maps) Uwzględniając podział fizycznogeograficzny Jerzego Kondrackiego obszar objęty opracowaniem obejmuje mezoregion Pobrzeże Kaszubskie, położony w granicach makroregionu Pobrzeże Gdańskie, którego cechą charakterystyczną jest występowanie płatów wysoczyznowych tzw. kęp, rozdzielonych obniżeniami terenu formami dolinnymi. Samo Kosakowo ulokowane jest na Kępie Oksywskiej, którą otacza Pradolina Kaszubska, łącząca się na zachodzie z Pradoliną Redy-Łeby. Pod względem regionalizacji botanicznej Matuszkiewicza, gmina Kosakowo leży w granicach Okręgu Pobrzeża Kaszubskiego, obejmującego Podokręgi Rumiński i Kępy Oksywskiej. W regionalizacji zoogeograficznej Kostrowickiego gmina Kosakowo przypisana jest do Podregionu Południowobałtyckiego i wchodzącego w jego skład Okręgu Wschodniego. Gmina Kosakowo leży w południowej części powiatu puckiego, w północnej części województwa pomorskiego. W skład gminy wchodzi dziesięć sołectw: Pierwoszyno, Mechelinki, Mosty, Kazimierz, Dębogórze - Wybudowanie, Kosakowo, Suchy Dwór,

13 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 13 Dębogórze, Pogórze oraz Rewa. Od północy graniczy z Gminą Puck, od zachodu z Gminą Miasta Rumia (powiat wejherowski), a od południa z Gminą Miasta Gdynia (powiat Gdynia). Naturalną granicę wschodnią wyznacza wybrzeże Morza Bałtyckiego. Rysunek 2: Podział administracyjny w rejonie gminy Kosakowo Gmina z uwagi na swój wielofunkcyjny charakter zalicza się do ponadlokalnych ośrodków rozwoju w skali województwa. Zachodzące zmiany na obszarze gminy powoli zmieniają jej charakter. Dogodne połączenia komunikacyjne z Gdynią i Wejherowem stwarzają możliwości dynamizowania rozwoju gminy. Zgodnie z obowiązującym Planem zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego, większa część gminy zaliczona została do obszarów rozwojowych, a walory przyrodniczo-krajobrazowe sprawiły, że północna część gminy znalazła się w granicach istniejącego i wymagającego utrwalania oraz projektowanego systemu ekologicznego województwa.

14 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium Geograficzne konsekwencje położenia gminy Położenie gminy Kosakowo wiąże się z określonymi konsekwencjami rozwoju społecznogospodarczego. Kępa Oksywska jest regionem typowo rolniczym, zbudowanym z glin zwałowych, które zdeterminowały warunki glebowe i wielowiekowy rozwój kultury rolnej na tym terenie. Otoczona jest pradoliną i morzem co w konsekwencji utrudniło wykształcenie się powiązań terenów Kępy z szerokim otoczeniem terenów poza granicami gminy, w ramach jednostek krajobrazowych, ekologicznych i gospodarczych. Wzajemne przenikanie się kompleksów rolniczych oraz terenów zurbanizowanych ukierunkowały zarówno procesy naturalne, jak i społeczno-ekonomiczne w układ wyspowy, o przebiegu na generalnym kierunku N-S. Wiele cech środowiska i zagospodarowania gminy nawiązuje do tego kierunku. Las, którego zasięg wynikł głównie z warunków siedliskowych na zboczach Kępy, ukształtował nie tylko strefy glebowe, stosunki wodne i topoklimatyczne, ale również rozwój infrastruktury drogowej i osadnictwa. Rysunek 3: Użytkowanie terenów na obszarze w gminie Kosakowo i w jej najbliższym otoczeniu

15 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 15 (Corine Land Cover, ) W efekcie główne powiązania przyrodnicze skierowane są w gminie na zewnątrz, do okolicznych pradolin i terenów leśnych, natomiast połączenia społeczno-gospodarcze z terenami ościennymi ukierunkowane są przede wszystkim w stronę trójmiasta. Takie zróżnicowanie wpływa na uwarunkowania ekologiczne rozwoju gminy zarówno w strefie planowania jak i późniejszej realizacji celów polityki przestrzennej gminy. Połączeniom wewnętrznym i zewnętrznym poświęcono więcej uwagi w dalszej części opracowania. Na terenie gminy Kosakowo zaznacza się wyraźna dwudzielność uwarunkowań środowiska. Część centralna i południa gminy, posiada cechy przyrodnicze i uwarunkowania środowiskowe charakterystyczne dla terenów wysoczyznowych. Są to otwarte, bezleśne tereny rolnicze, z rozwiniętą strukturą agrarną. Środowisko w wielu komponentach zostało znacznie przekształcone przez wieloletnią produkcję rolną. Enklawy częściowo naturalnego krajobrazu to głównie pradoliny. W większości przypadków tereny te charakteryzują się także dobrą ekspozycją widokową. Drugą część gminy stanowią tereny położone w obrębie Pradoliny Redy oraz w pasie nadmorskim. Jest to przyrodnicza część gminy. Pojawiają się jednak wyraźne enklawy o innym charakterze zabudowy i innym kierunku przekształceń niż na wysoczyźnie, głównie na skutek uzyskania terenów do produkcji rolniczej i podporządkowywaniu środowiska gospodarce człowieka. W efekcie na terenie gminy można wydzielić jednostki o podobnych uwarunkowaniach ekologicznych i podobnej strukturze fizjonomicznej. 5.3 Warunki topoklimatyczne Teren Gminy Kosakowo leży w regionie klimatycznym, zdefiniowanym przez Alojzego Wosia jako region Dolnej Wisły z silnie zaznaczającymi się wpływami morskimi. Jego charakterystyczną cechą jest niewątpliwie wysoki stopień oceanizmu w porównaniu do reszty kraju. Warunki pogodowe kształtowane są tu przez masy powietrza napływające znad Atlantyku oraz w mniejszym stopniu z głębi Eurazji. Gmina Kosakowo odznacza się stosunkowo wysokimi rocznymi sumami opadów, których średnia wieloletnia zawiera się w przedziale pomiędzy 630 a 680 mm. Są to jedne z najwyższych wartości notowanych w Polsce północnej. Za bilans opadów odpowiadają głównie pogody ciepłe konwekcyjne z deszczami o charakterze nawalnym, występujące w porze ciepłej. Należy jednak podkreślić, że opady są zmiennym elementem klimatu, a co za tym idzie ich rozkład czasowy i przestrzenny może podlegać zmianom nawet w ujęciu rocznym. 1 * Jednostką odpowiedzialną za realizację projektu CLC w Polsce jest Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, pełniący rolę Krajowego Punktu Kontaktowego ds. współpracy z EEA. Bezpośrednim wykonawcą prac był Instytut Geodezji i Kartografii. Środki finansowe przeznaczone na realizację projektu krajowego CLC2006 pochodziły ze źródeł Europejskiej Agencji Środowiska i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

16 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 16 Średnia prędkość wiatru wynosi około 5,5 m/s i jest to również wartość wysoka względem reszty kraju. Regionalizacja topoklimatyczna gminy przedstawiona w Programie ochrony środowiska dzieli obszar opracowania na następujące rejony topoklimatyczne: Kępy Oksywskiej i Pradoliny Kaszubskiej. Pradolina cechuje się preferencją występowania zjawisk lokalnych takich jak mgły, bryzy, zastoiska chłodnego powietrza, które to występują głównie w czasie dominacji cyrkulacji lokalnej w okresach cisz lub wyżów. W czasie dominacji czynników cyrkulacyjnych o skali kontynentalnej (np. przemieszczania się niżów z zachodu na wschód Europy) różnice pomiędzy topoklimatami zacierają się. Uwarunkowania klimatyczne sprawiają, że obszar ten jest mało korzystny dla rolnictwa (wskaźnik klimatyczny bonitacji na poziomie 87%). W połączeniu z krótkim okresem wegetacyjnym jest to teren o niedogodnych warunkach klimatycznych dla rolnictwa. Rejon Kosakowa leży natomiast w obszarze wysokich wartości usłonecznienia rzeczywistego, co sprawia, że występuje tu preferencja dla aktywności turystycznej. Silnie bodźcowy bioklimat również sprzyja turystyce. 5.4 Budowa geologiczna Do najstarszych osadów budujących obszar gminy należą osady kredy, występujące w podłożu trzeciorzędu. Zalegają one prawie płasko, w rejonie pradoliny Redy, łączącej się z Pradoliną Kaszubską oraz pod Kępą Oksywską. Są to głównie jasnoszare margle ilaste, margle białe, szare gezy margliste, z rzadziej występującymi mułowcami piaszczystymi i piaskami glaukonitowymi zalegającymi od 100 m p.p.t. w okolicach Suchego Dworu i 110 w okolicach Dębogórza o miąższości m. Osady czwartorzędowe powszechnie występują na powierzchni całego obszaru objętego opracowaniem. Osiągają one od maksymalnie 100 m na Kępie Oksywskiej do 30 m w Pradolinie Kaszubskiej. Są to utwory związane ze zlodowaceniami południowopolskimi, środkowopolskimi oraz północnopolskimi. Na północy gminy, w granicach pradoliny Redy i Kaszubskiej miąższość czwartorzędu jest najmniejsza i wynosi od m na północy do 80 m na kontakcie z osadami Kępy Oksywskiej. Są to głównie piaski i żwiry rzeczno-wodnolodowcowe oraz głębiej włożone piaski i żwiry wodnolodowcowe (wkład ok. 50 m miąższości). Na osadach tych zalegają na przemian soczewy namułów i piasków pyłowatych z piaskami rzecznymi oraz piaski ze żwirami stożków napływowych (do 10 m miąższości) na krańcach pradoliny. Ich występowanie związane jest ze spływem materiału z Kępy Oksywskiej. Przy samej powierzchni zalegają płasko torfy, a ich miąższość wzrasta z północy na południe. W pradolinie Kaszubskiej występują miąższe serie torfów, przekraczające często 3 4 m. Osady czwartorzędowe Kępy Oksywskiej odznaczają się większą miąższością i obecnością zaburzeń glacitektonicznych. Zaczynają się seriami piasków i mułków, miejscowo iłów na głębokości dopiero 60 m p.p.t., z soczewą węgla brunatnego ok. 45 m p.p.t. Powyżej osadzone zostały piaski wodnolodowcowe o miąższości m, na których zalegają gliny

17 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 17 zwałowe (10-30 m miąższości) oraz iły, mułki i piaski zastoiskowe (10 m miąższości). Powyżej występują piaski i żwiry wodnolodowcowe 20 do 40 m miąższości. Kolejne sekwencje osadów dokumentujące kolejne stadiały zlodowacenia Wisły osiągają łącznie ok. 90 m miąższości. Obszar Pradoliny Kaszubskiej położony jest na wysokości 0-2 m n.p.m. Osady czwartorzędu występują tam bezpośrednio na trzeciorzędzie i brak w nich serii glin. Spowodowane jest to wymyciem tych osadów przez wody lodowcowe i naniesieniem w ich miejsce serii piaszczystych, związanych z działalnością rzek roztokowych, wypływających sprzed czoła lodowca. W holocenie występowały warunki sprzyjające powstawaniu torfów, w szczególności transgresja litorynowa. W północnej części Pradoliny Kaszubskiej zlokalizowane są rozległe równiny biogeniczne, zwane Moście Błota. Obszary podmokłe towarzyszom także mniejszemu ciekowi Zagórskiej Strudze, która na docinku za miastem Rumia została uregulowana i przechodzi dalej w system kanałów odwadniających. Kępa Oksywska położona na wysokościach od minimalnie 40 do maksymalnie 80 m n.p.m. także uwarunkowana jest działalnością wód. Na wschodzie Kępy tworzy się klif, który w większości jest nieaktywny. Procesy abrazyjne mogą zachodzić jedynie na jego obrzeżach w okolicach osiedla Babie Doły oraz Mechelinek, ale brzeg jest zabezpieczony w najbardziej wrażliwych miejscach. Tereny słabonośne, czyli grunty, wykazujące bardzo dużą wilgotność naturalną, małą wytrzymałość na ścinanie, i dużą ściśliwość, występują głównie na północy gminy oraz niewielki fragment na południu, na zachód od Pogórza i związane są obecnością torfów. Tereny te leżą w granicach obniżenia Pradoliny Kaszubskiej. Rysunek 4: Tereny słabonośne w Gminie Kosakowo (na podstawie Centralnej Bazy Danych Geologicznych oraz Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski Arkusz Rumia N B) Według danych INFOGEOSKARB złoża kopalin koncentrują się w centrum gminy Kosakowo. Najmniejszy obszar zajmują złoża kruszyw naturalnych kopalin pospolitych, wydobywanych

18 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 18 w obszarach Kosakowa: Kosakowo II i Kosakowo III, zajmujące obszar ok. 7,8 ha oraz Dębogórza: Dębogórze I i Dębogórze II, które w sumie zajmują ok. 2,3 ha. Kopaliny pospolite występują też nieopodal Pogórza i zajmują 10,61 ha. Złoże Pogórze I oraz Dębogórze II posiadają wyznaczony obszar i teren górniczy. Największy obszar zajmują złoża soli kamiennej Mechelinki, bo aż 638,75 ha. Na obrzeżach terenu występowania złoża zlokalizowane są otwory wiertnicze głębsze niż 500 m rozpoznanie wiertnicze przeprowadzone zostały przeprowadzone na głębokości ponad 1200 m. Warto zaznaczyć, iż sól kamienna nie jest wydobywana na całym obszarze występowania, a jedynie w południowej części złoża. Jego maksymalna jego miąższość osiąga 198,0 m, przy czym spąg utworów Na1 znajduje się na maksymalnej głębokości 1150,0 m. Złoże Mechelinki posiada koncesję z 2001 r. Nr 19/2001/m na bezzbiornikowe magazynowanie gazu ziemnego w Podziemnym Magazynie Gazu Kosakowo, zlokalizowanym w złożu soli kamiennej Mechelinki. granica złoża teren i obszar górniczy Rysunek 5: Złoże Mechelinki, obszar i teren górniczy (Źródło: Baza danych Infogeoskarb) Tabela 1: Złoża kopalin występujące na terenie Gminy Kosakowo (Infogeoskarb) Złoże Nr ref. źródła Powierzchnia Kopalina [ha] Mechelinki 4283/ ,75 Sole kamienne *Obszar 4/1/11 127,28 Sole kamienne górniczy *Teren 4/1/11 127,28 Sole kamienne górniczy Pogórze I 3080/ ,61 Kruszywa naturalne *Obszar górniczy 10-11/3/193 9,20 Kruszywa naturalne

19 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 19 *Teren 10-11/3/193 14,63 Kruszywa naturalne górniczy Dębogórze Brak danych 1,14 Kruszywa naturalne Dębogórze II Brak danych 1,16 Kruszywa naturalne *Obszar 10-11/2/112 1,16 Kruszywa naturalne górniczy *Teren 10-11/2/112 1,78 Kruszywa naturalne górniczy Kosakowo II 283/2007 1,83 Kruszywa naturalne Kosakowo III 4658/2013 5,79 Kruszywa naturalne Pod względem geologiczno-inżynierskim obszar gminy dzieli się w zależności od budowy geologicznej na dwa rejony. W rejonie wysoczyznowym, panują dogodne warunki dla budownictwa. Dominują tam grunty spoiste, zwarte i półzwarte, twardoplastyczne, na których nie występują zjawiska geodynamiczne, a poziom wód gruntowych przekracza 4 m p.p.t. Jedynie w niektórych obszarach (w zagłębieniach) poziom wód podziemnych zbliżać się może do poziomu terenu (0-2 m p.p.t.), utrudniając podpiwniczanie budynków. Grunty trudne do zabudowy to torfy, namuły i wszelkiego rodzaju nanosy zawierające powyżej 2% frakcji organicznej w jednostce objętości gruntu. Ze względu na stan miękkoplastyczny, są to przede wszystkim rejony występowania torfów, namułów torfiastych, gytii i mad. Ponadto w wielu miejscach występowaniu tego typu osadów towarzyszy niewielka głębokość zalegania wód podziemnych. Często jest to niecałe 1 m p.p.t. W rejonie zboczowym pojawiają się procesy geodynamiczne takie jak denudacja i erozja liniowa. Wody podziemne przecinają się tu z powierzchnią terenu tworząc w na zboczach wycieki i wysięki. Tereny źródliskowe należą do niekorzystnych dla rozwoju budownictwa z punktu widzenia budownictwa, poza oczywiście ich niewątpliwymi walorami środowiskowymi. 5.5 Rzeźba terenu W krajobrazie dominują dwie formy Pradolina Kaszubska, płaski teren z osadami wodnolodowcowymi i organicznymi torfami oraz wzgórze morenowe, jakim jest Kępa Oksywska na wschodzie, zbudowana z glin i piasków lodowcowych. Ponacinana jest ona także systemem dolinek denudacyjnych. Na południu gminy występują rozległe stożki napływowe z osadami wyprowadzanymi z Wysoczyzny Kaszubskiej. Według danych dostarczonych przez System Ochrony Przeciwosuwiskowej na terenie gminy Kosakowo nie występują osuwiska obecnie aktywne. Stosunkowo dużą część obszaru zajmują tereny predysponowane do występowania osuwisk w strefie krawędziowej Kępy Oksywskiej. Są one związane zarówno ze wspomnianymi już procesami spływu materiału luźnego ze zboczy wzgórza i jego akumulacji na strefie kontaktu z Pradoliną Kaszubską, a także procesów związanych z klifem. Następuje tam cofanie brzegów oraz występuje

20 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 20 możliwość zachodzenia procesów abrazyjnych. Fragment mapy osuwisk i obszarów predysponowanych do występowania ruchów masowych w województwie pomorskim osuwiska istniejące obszary predysponowane do występowania ruchów masowych Rysunek 6: Obszary osuwiskowe i zagrożone występowaniem osuwisk na terenie Gminy Kosakowo (Źródło: dane Państwowego Instytutu Geologicznego, System Ochrony Przeciwosuwiskowej) 5.6 Wody podziemne Obszar Gminy Kosakowo leży na terenie Jednolitej Części Wód Podziemnych nr 13 (JCWPd 13) w regionie Dolnej Wisły, który obejmuje tutaj zlewnię Redy i Zagórskiej Strugi. Główne poziomy wodonośne wyodrębnione zostały w utworach czwartorzędu, z czego najzasobniejszą strukturą jest pradolina Redy-Łeby, przechodząca na wschodzie w Pradolinę Kaszubską. Na obszarze JCWPd 13 formowane są najważniejsze strumienie filtracyjne gdańskiego systemu wodonośnego zasilające w znacznej części Żuławy Gdańskie (GZWP 111 i 112) i pradolinę Redy-Łeby (GZWP 110). W omawianym obszarze system wodonośny wyróżnia się wielopoziomowością i znaczną dynamiką przepływu wód podziemnych. Do głównych czynników regulujących wysokość zwierciadła wód podziemnych zaliczyć trzeba dno pradoliny, które stanowi bazę drenażu. Dno determinuje uginanie zwierciadła wód podziemnych, wobec czego na obszarze opracowania najgłębiej zalegają one w rejonie wsi Mosty - głębokość zalegania zwierciadła wód podziemnych przekracza tam 5 m p.p.t. Zwierciadło pierwszego poziomu wodonośnego na obszarze Pradoliny Kaszubskiej, zalega na głębokości 1-1,5 m p.p.t. Obszar gminy znajduje się w granicach Głównego Zbiornika Wód Podziemnych GZWP nr 110 Pradolina Kaszubska, a na południe od jego granicy przebiega granica GZWP nr 111 Subniecka Gdańska. GZWP 110 obejmuje wody w piętrach kredowym, oligo-mioceńskim i plejstoceńsko - holoceńskim. Piętra mają ze sobą kontakt hydrauliczny, zwłaszcza w paleodolinach, jak np. w rejonie Kazimierza, gdzie miąższość warstw wodonośnych przekracza 100 m. Spływ wód odbywa się w kierunku rzeki Redy i Zagórskiej Strugi oraz

21 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 21 Zatoki Puckiej i basenów portowych Gdyni. Obszar GZWP 110 wymaga zabiegów ochronnych z uwagi na brak poziomów izolacyjnych w nadkładzie, w związku z czym wyodrębniony został obszar ochronny zajmujący powierzchnię 397 km 2. Obejmuje on teren zbiornika oraz fragment przylegających do niego terenów wysoczyzn polodowcowych. Przedsięwzięcie to ma na celu zahamowanie degradacji wód głównie we wschodniej i południowej części zbiornika oraz ogólną poprawę jakości wód podziemnych na całym jego obszarze. Rysunek 7: Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 110 na tle głównych jednostek fizycznogeograficznych Pobrzeża Gdańskiego (Źródło: dane Państwowego Instytutu Geologicznego) Obszar gminy Kosakowo sprzyja infiltracji wód opadowych i roztopowych do gruntu i warstwy wodonośnej. Jest to obszar alimentacji (zasilania) wód podziemnych. Jednocześnie jest to obszar o wysokim stopniu narażenia wód podziemnych na degradację ze względu na brak poziomów izolujących napływ zanieczyszczeń z powierzchni terenu.

22 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium Wody powierzchniowe Gmina Kosakowo nie posiada dobrze rozwiniętej naturalnej sieci rzecznej. Do cieków płynących na jej terenie można zaliczyć jedynie Zagórską Strugę, niewielki ciek naturalny o długości 30 km, który na odcinku ciągnącym się północ od miejscowości Kazimierz aż do wsi Mosty, poddano regulacji. Zmieniony został jej bieg, a mianowicie jej wody skierowano do Kanału Leniwego i Łyski, które razem uchodzą do Zatoki Puckiej. Zagórska Struga jest zatem jedną z rzek Przymorza i należy do zlewiska Morza Bałtyckiego. Jej pierwotnym korytem, uchodzącym w pobliżu miejscowości Mechelinki, są obecnie odprowadzane wody z oczyszczalni ścieków w Dębogórzu. Obszar na północ od Kanału Zagórskiej Strugi zajęty jest przez rozległe obszary podmokłe, ponacinane gęstą siecią kanałów odwadniających. Są to od zachodu: Łąki Zielone, Moście Błota oraz Łąki Zarzeczne, związane z obniżeniem Pradoliny Kaszubskiej. Poza tymi terenami obszary zabagnione mogą występować również na niewielkich powierzchniach w okolicy Rewy. Na obszarze Mościch Błot, w granicach Gminy Kosakowo, funkcjonują dwa podstawowe kanały odwadniające, łączące się z systemem odwadniających rowów melioracyjnych. Pierwszym z nich jest Kanał Leniwy (Konitop), który obecnie odbiera wody Potoku Cisowskiego w okolicy Dębogórza oraz wody Zagórskiej Strugi. Drugim jest Kanał Łyski, przyjmujący wody z Kanału Leniwego i Zagórskiej Strugi. Stanowi on naturalną granicę północną dla gminy Kosakowo. Na terenie gminy nie występują zasadniczo duże naturalne zbiorniki wód powierzchniowych. Niewielkie stawy zlokalizowane są jedynie w miejscowościach: Pogórze, Dębogórze, Kosakowo oraz Pierwoszyno. Są one okresowo oczyszczane i zarybiane, a tereny w ich otoczeniu przeznaczone na cele rekreacyjne i wypoczynkowe. Większość zainwestowanego obszaru gminy wolna jest od zagrożenia powodziowego. Możliwość taka występuje jedynie przy północnej granicy, co związane jest z obniżeniem pradolinnym. Według prognoz KZGW niewielkie prawdopodobieństwo zaistnienia powodzi dotyczy terenów sięgających od północy do centrum gminy oraz jej zachodnich krańców.

23 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 23 Rysunek 8: Zagrożenie powodziowe na terenie Gminy Kosakowo (Źródło: Informatyczny System Osłony Kraju) 5.8 Szata glebowa Na terenie gminy występują trzy charakterystyczne obszary glebowe. Pierwszy z nich wiąże się z występowaniem gleb hydrogenicznych, wytworzonych na utworach aluwialnych i biogenicznych torfach w granicach Pradoliny Kaszubskiej. Są to gleby murszowe wytworzone z torfów niskich, gleby murszowo-mineralne powstałe z płytkich torfów na podłożu mineralnym oraz gleby torfowe i murszowo torfowe wytworzone z torfów niskich. Nie wykazują one właściwości korzystnych dla rozwoju rolnictwa czy też osadnictwa, z tego też względu na obszarach tych występują łąki i pastwiska, które są chronione. W zagłębieniach o utrudnionym odpływie wód, silniej nawodnionych, wykształciły się czarne ziemie zdegradowane. Nie zajmują one większych obszarów, występują płatowo na terenach podmokłych. Kolejnym obszarem jest Kępa Oksywska, na której w centralnej części rozwinęły się gleby autogeniczne głównie z rzędu brunatnoziemnych. Największą powierzchnię zajmują tam gleby brunatne wyługowane wytworzone z piasków gliniastych. Zaliczane są one do III i IV klasy bonitacyjnej i należą do kompleksu żytniego dobrego i bardzo dobrego, zatem są przydatne do produkcji rolniczej i warzywniczej. Gorsze warunki glebowe występują na obrzeżach i stokach Kępy Oksywskiej. Nie wykazują one dużej przydatności pod względem rolniczym, klasa bonitacyjna tamtejszych gleb jest zdecydowanie niższa od utworów w centralnej części, podobnie jak kompleksy przydatności rolniczej. Związane jest to z morfologią obszaru oraz osadami, czyli głównie utworami luźnymi i wynoszonymi z wierzchowiny Kępy Oksywskiej, bowiem występuje tam możliwość zachodzenia spływów i denudacji. Na zachodzie Gminy Kosakowo występują w strefie wybrzeża piaski luźne, tworzące

24 Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu zmiany Studium 24 pokrywy związane z plażami. Na pobrzeżu występują gleby napiaskowe w stanie inicjalnym. 5.9 Szata roślinna, świat zwierzęcy Roślinność gminy Kosakowo można podzielić na dwie zasadnicze grupy: zbiorowiska leśne oraz zbiorowiska nieleśne. Wśród lasów przeważają siedliska lasu mieszanego świeżego i boru mieszanego świeżego oraz związane z nimi leśne zbiorowiska roślinne. Teren gminy Kosakowo jest stosunkowo ubogi w zbiorowiska leśne, pod względem lesistości znajduje się na jednym z ostatnich miejsc w województwie pomorskim. Największy teren leśny zlokalizowany jest w zachodniej części Kępy Oksywskiej. Są to porolne nasadzenia, głównie sosny z nielicznymi gatunkami liściastymi, mające zapobiegać ruchom osuwiskowym w części stokowej wzniesienia. Płaty obszarów zalesionych występują również na północy wzgórza, w pobliżu wsi Kosakowo, Pierwoszyno, Pogórza oraz lotniska Gdynia-Kosakowo. Przeważają tam siedliska lasu mieszanego świeżego oraz boru mieszanego świeżego, a także związanych z nimi leśnych zbiorowisk roślinnych. Zbiorowiska leśne to młode, monokulturowe nasadzenia sosny. Na północny-wschód od wsi Mosty znajduje się zwarty, dobrze wykształcony płat olsu z dominacją olszy czarnej i turzycami w runie. Do zbiorowisk nieleśnych zaliczyć można przede wszystkim zbiorowiska segetalne i ruderalne, zbiorowiska łąk wilgotnych i świeżych, zbiorowiska szuwarowe, zbiorowiska turzycowych torfowisk przejściowych i zarośli wierzbowych. Ponadto roślinność słonolubna, głównie murawy z sitem Gerarda w strefie przybrzeżnej nieopodal Rewy, roślinność naklifowa murawy i zbiorowiska zaroślowe z rokitnikiem. Na wschodzie tereny wybrzeża porasta roślinność pasa nadmorskiego o mniejszych wymaganiach siedliskowych. Na wydmach w wąskim pasie wybrzeża występują zbiorowiska wydmuchrzycy piaskowej i piaskownicy zwyczajnej oraz zbiorowiska z turzycą piaskową. W obrębie niskiej wydmy nadzatokowej znajduje bardzo ważne stanowisko mikołajka nadmorskiego (Eryngium maritimum). W północnej części wybrzeża występują ponadto: płaty słonaw nadmorskich oraz szuwary halofilne Scirpetum maritimi. Na całym terenie gminy występują zbiorowiska roślinności ruderalnej i segetalnej. Na obszarze zabudowań obecne są zbiorowiska ruderalne z udziałem pokrzyw, o niskich walorach przyrodniczych. Obszary zbiorowisk ruderalnych mozaikują się w terenami pozbawionymi szaty roślinnej na skutek działalności człowieka. Zieleń na terenach zabudowanych jest efektem zabiegów pielęgnacyjnych. Na obszarze gminy znajdują się siedliska przyrodnicze wymienione w Zał. I Dyrektywy Siedliskowej: kidzina na brzegu morskim, 2110 inicjalne stadia nadmorskich wydm białych i nadmorskie wydmy białe. Obszar planu w niewielkim fragmencie obejmuje brzeżne partie siedlisk, które z pełnej formie rozwinięte są na północ, w rejonie rezerwatu Mechelińskie Łąki. Na terenie gminy spotkać można liczne gatunki objęte ochroną, zarówno ścisłą jak i częściową, z których zdecydowana większość występuje w granicach obszaru Łąk Mechelińskich. Ochrona ścisła: mikołajek nadmorski, arcydzięgiel litwor przy kanałach