Spis treœci. Księgarnia PWN: Grażyna Krasowicz-Kupis - Psychologia dysleksji

Transkrypt

1 Księgarnia PWN: Grażyna Krasowicz-Kupis - Psychologia dysleksji Spis treœci Wprowadzenie CZÊŒÆ I. Pojêcie dysleksji ROZDZIA 1. Dysleksja na tle trudnoœci w uczeniu siê Pojêcie specyficznych trudnoœci w uczeniu siê Kryterium rozbie noœci Kryterium heterogenicznoœci Kryterium wy³¹czania Typy specyficznych trudnoœci w uczeniu siê Blok rozszerzaj¹cy 1.1. Typy SLD wed³ug Rourke Dysleksja jako specyficzne trudnoœci w uczeniu siê Blok rozszerzaj¹cy 1.2. Badania populacji z wyspy Wight Dysleksja a dyskalkulia Dysleksja a nadpobudliwoœæ (ADHD) Podsumowanie ROZDZIA 2. Definicje dysleksji Wprowadzenie Definicje historyczne i /lub prze³omowe Definicje dysleksji stosowane w Polsce Definicje wspó³czesne analiza porównawcza Blok rozszerzaj¹cy 2.1. Definicje dysleksji z ostatnich 10 lat Definicja kryterialna czy opis kliniczny? Blok rozszerzaj¹cy 2.2. Opis dysleksji rozwojowej w ujêciu Marcina Szczerbiñskiego Obraz kliniczny dysleksji objawy CZÊŒÆ II. Mechanizmy i obraz kliniczny dysleksji ROZDZIA 3. Przyczyny dysleksji Pierwotne i wtórne przyczyny dysleksji rozwojowej Najwa niejsze teorie etiologiczne Pogl¹dy historyczne

2 6 Spis treœci Teoria genetyczna Blok rozszerzaj¹cy 3.1. Colorado amily Reading Study Teorie neuroanatomiczne i neurofunkcjonalne Badania anatomiczne szko³y bostoñskiej i ich kontynuacja Badania neurofunkcjonalne w dysleksji Koncepcja deficytuwielkokomórkowego System wielkokomórkowy a czytanie i pisanie System wielkokomórkowy Podsumowanie Teoria deficytumó d kowego Teoria hormonalna Podsumowanie Najwa niejsze patomechanizmy dysleksji Dysleksja jako skutek deficytów percepcyjno motorycznych (teoria Spionek) Dysleksja jako skutek deficytów integracji percepcyjno-motorycznej (koncepcja Bogdanowicz) Teoria deficytuwerbalnego Teoria deficytufonologicznego Badania przekrojowe a deficyt fonologiczny w dysleksji Rozwojowe badania longitudinalne a deficyt fonologiczny w dysleksji Badania eksperymentalne skutecznoœci metod terapeutycz nych a deficyt fonologiczny w dysleksji Koncepcja deficytureprezentacji fonologicznych Snowling Podsumowanie Teoria podwójnego deficytu Teoria deficytuprzetwarzania czasowego Podsumowanie ROZDZIA 4. Oblicza dysleksji rozwojowej Ró nice indywidualne w obrazie dysleksji Najwa niejsze typologie dysleksji Dysleksja s³uchowa i wzrokowa-klasyczna typologia Johnsona i Myklebusta Dysleksja dysfonetyczna i dysejedetyczna Boder Dysleksja typup i typul Bakkera Kliniczna typologia dysleksji Mattisa i wspó³pracowników Dysleksja fonologiczna i powierzchniowa Castlesa i Colthearta oraz jej wspó³czesne ujêcie Dysleksja a p³eæ Czêstoœæ wystêpowania dysleksji a p³eæ Pod³o e neurobiologiczne ró nic miêdzy p³ciami

3 Spis treœci Mechanizmy poznawcze i objawy dysleksji a p³eæ badania w³asne P³eæ a radzenie sobie ze stresem dysleksji Podsumowanie Dysleksja a specyfika jêzyka i systemu ortograficznego Dysleksja a zdolnoœci specjalne Blok rozszerzaj¹cy 4.1. Dysleksja a geniusz Podsumowanie CZÊŒÆ III. Dysleksja w kontekœcie spo³ecznym ROZDZIA 5. Zwi¹zek dysleksji z funkcjonowaniem spo³eczno-emocjonalnym Wprowadzenie Dysleksja jako stres Radzenie sobie ze stresem przez koncentracjê na zadaniu Radzenie sobie ze stresem przez koncentracjê na emocjach Radzenie sobie ze stresem skoncentrowane na unikaniu Rozwój osobowoœci a dysleksja Samoocena i obraz siebie Cechy osobowoœci osób z dysleksj¹ Poczucie kontroli Dysleksja a kompetencje spo³eczne i przystosowanie Dysleksja a zaburzenia rozwoju emocjonalnego Podsumowanie Blok Rozszerzaj¹cy 5.1. Przyk³ady wadliwych postaw na podstawie wypowiedzi m³odzie y na forach internetowych ROZDZIA 6. Dysleksja w percepcji spo³ecznej Wiedza o dysleksji w ró nych œrodowiskach Postawy wobec dysleksji Blok Rozszerzaj¹cy 6.1. Skala postaw wobec dysleksji G. Krasowicz-Kupis Podsumowanie ROZDZIA 7. Nowe technologie informatyczne i komunikacyjne (ICT) a dysleksja Dysleksja w Internecie Dysleksja a u ytkownicy Internetu Zawartoœæ stron internetowych poœwiêconych dysleksji Wymiana informacji w Internecie Strony internetowe Polskiego Towarzystwa Dysleksji Podsumowanie Nowe technologie informatyczne i komunikacyjne (ICT) a dysleksja

4 8 Spis treœci ICT a dysleksja w praktyce Najwa niejsze psychologiczne konsekwencje wykorzystania ICT przez osoby z dysleksj¹ ICT a czytanie i pisanie ICT a uczenie siê ICT a terapia dysleksji Programy edukacyjne w polskiej praktyce terapeutycznej Najwa niejsze zasady doboru i wykorzystania ICT w dysleksji rozwojowej Podsumowanie CZÊŒÆ IV. Problemy metodologiczne badañ nad dysleksj¹ ROZDZIA 8. Metodologia badañ naukowych nad zjawiskiem dysleksji Wprowadzenie Interdyscyplinarny charakter badañ nad dysleksj¹ Badania z zakresu genetyki i neuronauk Techniki neuroobrazowania Badania z zakresu psycholingwistyki jêzyk i kompetencje komunikacyjne Badania z zakresu psychologii rozwoju Badania z zakresu psychologii klinicznej Badania z zakresu psychologii poznawczej Badania z zakresu psychologii osobowoœci i psychologii spo- ³ecznej Podsumowanie Stosowane procedury badawcze Studia przypadków Blok rozszerzaj¹cy 8.1. Przyk³adowe analizy indywidualnych przypadków w opisie podtypów dysleksji Badania porównawcze miêdzygrupowe Badania pod³u ne Blok rozszerzaj¹cy 8.2. Przyk³ad organizacji badañ pod³u nych nad uwarunkowaniami osi¹gniêæ w czytaniu Kontrowersje zwi¹zane z badaniami nad dysleksj¹ Psychometryczny czy kliniczny charakter diagnozy Problemy z trafnoœci¹ doboru grup porównawczych Rzetelnoœæ i trafnoœæ diagnozy Blok rozszerzaj¹cy 8.3. Analiza krytyczna metodologicznego aspektu badañ Spionek (1970) Czêstoœæ wystêpowania dysleksji Umiejêtnoœci czytania w grupie II-klasistów rozwa ania nad czêstoœci¹ wystêpowania dysleksji w Polsce (badania w³asne)

5 Spis treœci Podsumowanie Blok rozszerzaj¹cy 8.4. Problemy z weryfikacj¹ badañ naukowych na przyk³adzie teorii deficytu wielkokomórkowego ROZDZIA 9. Metodologia indywidualnej diagnozy dysleksji G³ówne problemy zwi¹zane z diagnoz¹ dysleksji rozwojowej Przedmiot diagnozy definicje dysleksji Wybór kryteriów diagnostycznych Kryterium kliniczne ocena czytania i pisania Kryterium psychometryczne Znaczenie badania inteligencji Diagnostycznoœæ skal Wechslera w diagnozie dysleksji rozwojowej badania w³asne Podstawowe elementy i cele postêpowania diagnostycznego Blok rozszerzaj¹cy 9.1. Elementy diagnozy dysleksji rozwojowej G³ówne kierunki zaleceñ postdiagnostycznych CZÊŒÆ V. Dysleksja rozwojowa jako zaburzenie komunikacji ROZDZIA 10. Jêzykowo poznawcze korelaty dysleksji O jêzyku i mowie w definicjach Pojêcie deficytu przetwarzania fonologicznego i jego zakres Percepcja mowy Problemy leksykalne osób z dysleksj¹ Pamiêæ werbalna u osób z dysleksj¹ Trudnoœci w nazywaniu Powtarzanie s³ów Pojêcie œwiadomoœci jêzykowej i jego zakres Przejawy rozwoju metajêzykowego Œwiadomoœæ jêzykowa a czytanie, pisanie i dysleksja Podsumowanie ROZDZIA 11. Dysleksja a komunikacja jêzykowa Komunikacja za pomoc¹ mowy i za pomoc¹ pisma Komunikacja za pomoc¹ pisma Ryzyko dysleksji a rozwój mowy Blok rozszerzaj¹cy Najwa niejsze symptomy ryzyka dysleksji w rozwoju mowy Gotowoœæ do czytania i pisania Model prognostyczny dla czytania i œwiadomoœci fonologicznej u dzieci polskich badania w³asne Objawy dysleksji jako zaburzenia komunikacji jêzykowej Blok rozszerzaj¹cy Przejawy deficytów jêzykowych w dysleksji

6 10 Spis treœci W³aœciwoœci komunikowania siê osób z dysleksj¹ Blok rozszerzaj¹cy Teksty pisane przez uczniów szko³y œredniej z dysleksj¹ rozwojow¹ Sk³adnia osób z dysleksj¹ Blok rozszerzaj¹cy Bajki opowiadane przez dzieci dyslektyczne Struktura semantyczna opowiadañ w dysleksji Podsumowanie Zakoñczenie dysleksja jako zaburzenie komunikacji jêzykowej Bibliografia Wykaz skrótów Indeks rzeczowy