WARSZTATY FAKULTATYWNE EKO - DOM Zbuduj własny dom. Scenariusz 1 Co to jest Eko-dom?

Transkrypt

1 WARSZTATY FAKULTATYWNE EKO - DOM Zbuduj własny dom cykl czterech spotkań czas trwania: 4 x 30 minut (scenariusze 1,2,3,4) Scenariusz 1 Co to jest Eko-dom? Opis ogólny: Celem warsztatów jest przekazanie podstawowych informacji na temat domu, jego pomieszczeń i rozkładu funkcjonalno przestrzennego. Dzieci w trakcie spotkania zaprojektują (różne formy klocki, rysowanie itp.; zależnie od dostępnych materiałów) własny dom marzeń. Nauczą się podziału na pomieszczenia ogrzewane i wymagające oświetlenia naturalnego oraz te które są pomieszczeniami gospodarczymi, zimnymi. Dzieci w trakcie tych zajęć poznają pierwsze zagadnienia z terminem energooszczędny dom. Scenariusz zajęć dla dzieci 5- i 6-letnich Cel ogólny: zapoznanie z podstawowymi informacjami na temat domu, jego pomieszczeń i rozkładu funkcjonalno przestrzennego oraz rozwiązań pozwalających na oszczędzanie energii Cele operacyjne dziecko: wymienia rodzaje pomieszczeń i ich funkcje rozróżnia pomieszczenia o różnym zapotrzebowaniu na energię, oświetlenie poznaje termin energooszczędny dom i umie je w prosty sposób wytłumaczyć Metody pracy: słowna opowiadanie, rozmowa czynna manualna wykonywanie zadań stawianych dziecku percepcyjna oparta na bezpośrednim spostrzeganiu metody aktywizujące (burza mózgów, problemowa) Pomoce do zajęć: papier do rysowania, kredy, flamastry kolorowe małe karteczki samoprzylepne w dwóch kolorach czerwonym i niebieskim przykłady domów energooszczędnych ( 1 i 1a) i tradycyjnych (2 i 2a) karty pracy zdjęcie źródło: 1 fot. Velux 1a - Galeria Architektury SARP a -

2 Przebieg zajęć: 1. Rozmowa na temat domu nauczycielka pyta dzieci: Co to jest dom? Co składa się na dom? Jakie są ulubionepomieszczenia w waszych domach, mieszkaniach? (np. pokój dzienny, kuchni, własny pokój), a do jakich części domu, mieszkania nie lubią zaglądać? (np. piwnica, pomieszczenie gospodarcze) 2. Przykład rzutu domu parterowego (zdjęcie 3, źródło pokazanie jak rysują domy architekci, omówienie planu razem z dziećmi, pokazanie im różnych pomieszczeń 3. Mój dom marzeń rysowanie planu domu przez dzieci z uwzględnieniem pomieszczeń (w rzucie z góry) 4. Prezentacja planów domu przez dzieci pozostałym osobom z grupy, zwrócenie uwagi czy dzieci uwzględniły wszystkie potrzebne pomieszczenia takie jak: garaż, pomieszczenie gospodarcze, kotłownia, garderoba 5. Burza mózgów Skąd się bierze energia do ogrzewania domu? Co robimy, aby w domu było ciepło?. Dzieci podają odpowiedzi np. włączamy kaloryfery, rozpalamy w kominku, z elektrociepłowni, z gazu Wszystkie odpowiedzi nauczycielka zapisuje symbolicznie na tablicy. Potem dzieci jeszcze raz wybierają trafne najbardziej prawdopodobne odpowiedzi. Nauczycielka podsumowuje podając źródła ciepła: Aby móc ogrzać dom potrzebujemy energii, najczęściej dostarczana jest ona do naszych domów z elektrociepłowni, w której spalany jest węgiel, z ogrzewania piecykiem gazowym A czy słyszeliście o urządzeniach, które pobierają ciepło lub energię z gleby, powietrza/gleba (pompy ciepła, zdj. 4, 4a, źródło ekspertbudowlany.pl), słońca (kolektory, zdj. 5, źródło wiatr (wiatraki, zdj. 6, źródło)? Od kilkudziesięciu lat ludzie wymyślają różne urządzenia, które pomagają produkować energię czy do ogrzewania czy to do np. oświetlenia, a które nie wykorzystują zasobów ziemi takich jak węgiel czy gaz. Rysunki biorą one energię z ciepła słońca, ciepła ziemi, energii wiatru. I wtedy takiego typu źródła energii nazywamy ekologicznymi. Czy wszystkie pomieszczenia w domu, mieszkaniu muszą być tak samo ciepłe i dlaczego? Dzieci podają odpowiedzi np. w pokoju dziennym powinno być ciepło, w łazience bo się kąpiemy w ciepłym pomieszczeniu. I kolejne pytanie: W jakich pomieszczeniach najczęściej przebywamy?. Dzieci podają odpowiedzi np. w pokoju dziennym, sypialni, pokoju dla dzieci... Nauczycielka prosi, aby dzieci zaznaczyły na swoich rysunkach (poprzez przylepienie karteczki lub punkcików) pomieszczenia, które potrzebują ogrzewania i powinny być ciepłymi pomieszczeniami (czerwona karteczka) oraz tych, które takiego samego ciepła nie potrzebują (niebieska karteczka). Prezentacja niektórych prac i odpowiedzi. 6. Nauczycielka uzupełnia wypowiedzi dzieci wykorzystując ilustracje oraz dopowiadając jak zauważyliście różne pomieszczenia potrzebują różną ilość ciepła. W związku z tym, jeśli w domu istnieją pomieszczenia, które nie wymagają wyższej temperatury, to możemy je zaprojektować od strony północnej (czyli takiej na którą nie pada słońce), te pomieszczenia, które potrzebują światła i energii do ogrzania pomieszczenia budujemy od strony południowej czyli najbardziej słonecznej i dzięki temu wykorzystujemy energię słońca do ogrzania. Domy, które tak są projektowane nazywamy domami energooszczędnymi, gdyż oszczędzają energię np. nie musimy palić tyle węgla, drewna, gazu gdyż samo ułożenie względem słońca pomaga nam uzyskać energię słoneczną lub z powietrza, gruntu, wody. 7. Demonstracja planów dwóch domów (tradycyjnego - zdjęcie 7, źródło i energooszczędnego zdjęcie 8 i 8a, źródło ) i porównanie przez dzieci czym się różnią zaznaczenie na planszy kropkami.

3 Scenariusz 2 Czynniki zewnętrzne Opis ogólny: W trakcie zajęć dzieci dowiedzą się, jakie czynnik wpływają na nasze domy wiatr, słońce, woda. Jak możemy chronić dom przed nimi (np. zadrzewienie liściastymi drzewami od południa), a co możemy z tych czynników uzyskać dobrego dla domu (m. in. do czego można wykorzystać deszczówkę). Zabawa rysunkami. Scenariusz zajęć dla dzieci 5- i 6-letnich Cel ogólny: zapoznanie z czynnikami zewnętrznymi oddziaływującymi na domy oraz pokazaniem jak je można wykorzystać Cele operacyjne dziecko: wymienia rodzaje czynników zewnętrznych wpływających na budynek umie wskazać przykłady wykorzystania czynników zewnętrznych na korzyść budownictwa oraz podać przykłady naturalnych sposobów ochrony budynku Metody pracy: słowna opowiadanie, rozmowa czynna manualna wykonywanie zadań stawianych dziecku percepcyjna oparta na bezpośrednim spostrzeganiu metody aktywizujące Pomoce do zajęć: plansze rysunkowe - piktogramy latarki 3 szt. arkusze tektury 3 szt. zraszacz do kwiatów 3 szt. przykład domu energooszczędnego

4 Przebieg zajęć: 1. Rozmowa na temat domu i czynników na niego wpływających nauczycielka wypowiada zdanie wprowadzające: Ludzie zaczęli budować domy, aby ochronić się przed światem zewnętrznym i znaleźć przytulne i ciepłe miejsce do mieszkania a następnie pyta dzieci: Jak myślicie przed czym chronimy się w domach? Jakie czynniki wpływają na budynki, w których przebywamy? Dzieci mogą odpowiedzieć: przed zimnem, deszczem, nadmiernym słońcem.. 2. Inscenizacja z omówieniem nauczycielka rozdaje role dzieciom (można wykorzystać karty z obrazkami), które będą odgrywać role: domku i jego mieszkańca, słońca, wiatru, deszczu, ptaków, roślin (4 dzieci ustawia się w formie domku - 2 pary na stojąco trzymają się w górze za ręce, pod nimi siada w kucki jedno dziecko jako mieszkaniec, pozostałe dzieci po kolei w trzech grupach grają słońce (latarki), wiatr (machają tekturą), deszcz (zraszacz do kwiatów). Dzieci mogą również wykorzystać ćwiczenia ortofoniczne: naśladować szum wiatru, szum deszczu. Następnie nauczycielka zaprasza dzieci do podzielenia się wrażeniami jak to jest być mieszkańcem domu co się podobało a co przeszkadzało? Jak czuły się dzieci grające dom oraz pozostałe role? Nauczycielka na tablicy przyczepia rysunek domu (zdj. 2a) oraz symbole czynników zewnętrznych. Podsumowuje jakie czynniki zewnętrzne działają na domy i dodaję, ze oprócz tych wymienionych jest jeszcze śnieg,. Zadaje pytanie Czy możemy wykorzystać wiatr, słońce, deszcz na potrzeby człowieka, tak aby służyły jemu, np. do pozyskania energii? Dla ułatwienia po chwili rozdaje dzieciom obrazki z wiatrakiem przydomowym, baterią słoneczną, panelem fotowoltaicznym zbiornikiem na deszczówkę i pokrótce wyjaśnia do czego służą.. Wraca do zagadnienia związanym ze słońcem i jego nadmiarem w domu co możemy wykorzystać, aby latem mieć zacienione okna? Może to być drzewo liściaste, które zimą nie zasłania światła a latem daje cień. Dzieci ponownie zapraszane są do odegrania scenki, tym razem wręczamy domkowi rysunek z wiatrakiem, panelami słonecznymi oraz wybieramy jedno lub dwoje dzieci do odegrania drzewa. Dzieci grające wiatr, deszcz i słońce ponownie podchodzą i grają swoje role ze zwróceniem uwagi na nowe urządzenia. Można na zakończenie zrobić dzieciom zdjęcie. 3. Podsumowanie nauczycielka ponownie prosie o zebranie się w kole, do rysunku nauczycielka dodaje kolejne rysunki, obrazujące nowe rozwiązania i wykorzystanie czynników zewnętrznych. Prosi o każde dziecko o komentarz jak się czuły w nowej sytuacji i co zapamiętaj najbardziej z inscenizacji i zmian jakie poczynili. 4. Nauczycielka może zaprezentować jeden dom z zastosowanymi urządzeniami (zdj. 9a), o których wcześniej była mowa.

5 Scenariusz 3 Inny dom Opis ogólny: Dzieciom prezentowane są przykłady budynków wybudowanych z opon, butelek szklanych czy plastikowych. Wspólnie budowany jest domek do zabaw z plastikowych butelek używanych na co dzień w przedszkolu. Scenariusz zajęć dla dzieci 5- i 6-letnich Cel ogólny: zapoznanie z alternatywnymi metodami i materiałami używanymi do budowy domów, które mają mniejsze oddziaływanie na środowisko naturalnet Cele operacyjne dziecko: potrafi podać przykłady materiałów wykorzystywanych w budownictwie alternatywnym aktywnie uczestniczy w pracy grupowej i wspólnej zabawie konstrukcyjnej projektuje i wykonuje makietę domku zapoznaje się z podstawowymi zasadami konstrukcyjnymi wykorzystuje i rozwija swój potencjał twórcz Metody pracy: słowna opowiadanie, rozmowa czynna manualna konstrukcyjna - wykonywanie zadań stawianych dziecku percepcyjna oparta na bezpośrednim spostrzeganiu metody aktywizujące (burza mózgów, problemowa) Pomoce do zajęć: papier w różnych kolorach, flamastry taśmy klejące, kleje bibuły w różnych kolorach sznurki, zszywacz zebrane odpady przykłady domów wybudowanych w sposób alternatywny karty pracy zdj.10, źródło zdj.11,źródło zdj.12, źródło zdj.13, 13a źródło zdj. 14, 14a, źródło

6 Przebieg zajęć: 1. Przed rozpoczęciem zajęć, około tygodnia wcześniej nauczycielka prosi rodziców i dzieci o zbieranie recyklingowanych odpadów np. plastikowe butelki, kartony, nakrętki od słoików, plastikowe pudełka, itp. W przeddzień zajęć zbiera materiały. 2. Wprowadzenie nauczycielka wypowiada zdanie wprowadzające: Ludzie na całym świecie budują domy z różnych materiałów. Czy wiecie jakie materiały to są? Dzieci mogą odpowiedzieć: cegła, beton, drewno, itp. Następnie nauczycielka potwierdza te materiały i przekazuje dzieciom, ze oprócz tych najbardziej znanych ludzie do budowy domów wykorzystują również rzeczy niepotrzebne/odpady, aby jednocześnie ograniczyć ilość śmieci i je wykorzystać oraz ograniczyć koszty budowy domów. 3. Prezentacja nauczycielka prezentuje zdjęcia wybranych domów i krótko je omawia. Dzieci mogą zadawać pytania. 4. Konstruowanie Nauczycielka Dzisiaj również my zajmiemy się budową wymyślonego przez Was domu, a do jego wybudowania użyjemy rzeczy, które normalnie trafiają do kosza na śmieci. Nauczycielka może podzielić dzieci na 3 grupy i każdej grupie przekazać przygotowane materiały i zaproponować wybudowanie domu według ich projektu. Dzieci w grupach powinny w pierwszej kolejności przedyskutować swoje pomysły, a następnie zacząć montować makietę. Nauczycielka powinna każdej grupie pomagać w budowaniu. Do łączenia poszczególnych elementów należy używać klejów różnego rodzaju, taśmy klejącej, sznurka, zszywacza. Jako podstawę każdej konstrukcji można wykorzystać pudełko, do którego dzieci doklejają lub dobudowują wieże, dachy, kolejne piętra, itd. 5. Prezentacja dzieci prezentują swoje domy i krótko je opisują pozostałym uczestnikom warsztatów.

7 Scenariusz 4 Domy z czego były i są budowane? Opis ogólny: Tematem zajęć będą materiały budowlane, które zmieniały się na przestrzeni wieków. Omówione zostaną wybrane przykłady domów, które zostały wybudowane z drewna, cegły, kamieni oraz właściwości tych materiałów. Następnie zostaną omówione nowoczesne materiały budowlane pozwalające na energooszczędność lub pasywność budynków. Dzieci postarają się znaleźć odpowiedź dlaczego warto je stosować i jakie właściwości ma ściana zbudowana z tego typu materiałów. Scenariusz zajęć dla dzieci 5- i 6-letnich Cel ogólny: zapoznanie z materiałami budowlanymi i ich właściwościami przepuszczalności energetycznej Cele operacyjne dziecko: potrafi podać przykłady materiałów wykorzystywanych w budownictwie podać przykłady materiałów pozwalających na budowanie domów energooszczędnych aktywnie uczestniczy w pracy grupowej wykorzystuje i rozwija swoją spostrzegawczość Metody pracy: słowna rozmowa czynna manualna wykonywanie zadań stawianych dziecku percepcyjna oparta na bezpośrednim spostrzeganiu metody aktywizujące (burza mózgów) Pomoce do zajęć: komplet rysunków materiałów budowlanych i budynków tablica magnetyczna przykłady domów tradycyjnych i energooszczędnych zdj. 16, źródło Agnieszka Czachowska zdj.17, źródło Agnieszka Czachowska zdj.18, źródło Agnieszka Czachowska zdj.19, źródło Agnieszka Czachowska zdj.20, źródło Agnieszka Czachowska zdj.21, źródło Agnieszka Czachowska zdj.22, źródło zdj.23, źródło Agnieszka Czachowska zdj.24, źródło Agnieszka Czachowska zdj.25, źródło Agnieszka Czachowska zdj.26, źródło Agnieszka Czachowska)

8 Przebieg zajęć: 1. Wprowadzenie nauczycielka wypowiada zdanie wprowadzające: Ludzie na całym świecie od początku swojego istnienia starali się budować schronienia dla siebie. Na początku były to bardzo proste budowle, które w obecnych czasach mogą być bardzo skomplikowane. Zmieniały się również materiały budowlane. W dzisiejszych czasach używamy innych materiałów niż używali nasi pradziadkowie. Jak zmieniły się te materiały budowlane i dlaczego tego się dowiedzie na dzisiejszych warsztatach. 2. Ćwiczenie nauczycielka Na początku rozdam Wam rysunki i Waszym zadaniem będzie połączenie materiału budowlanego z budynkiem, który jest zbudowany z tego materiału. Należy rysunki połączyć w pary jeden materiał budowlany jest przypisany do jednego budynku. Dzieci można podzielić na mniejsze grupy przygotowując kilka kompletów kart. (np. Cegła, Drewno, Beton, Pustak, Glina, Lód, Kamień, Słoma, Bloczki styropianowe, Ściana z ociepleniem z wełny mineralnej, Bloczki wapienno piaskowe, Ściana z ociepleniem styropianem). Następnie pogrupujcie pary na dwie części materiały, które były używane dawniej i dzisiaj oraz materiały, które używane są tylko współcześnie. Dzieci zaprezentują swoje wyniki. Rysunki z jednej grupy nauczycielka może przyczepić do tablicy. 3. Burza mózgów nauczycielka pyta: Jak myślicie, czym różnią się współczesne materiały od tych, które używane były dawno temu? Co się zmieniło? Dlaczego ludzie wymyślili inne materiały? Wskazówką dla Was mogą być nasze poprzednie warsztaty dotyczące energooszczędności. Dzieci mogą odpowiedzieć są łatwiejsze w produkcji, nowoczesne, są cieplejsze. 4. Podsumowanie Faktycznie, dzięki zastosowaniu współczesnych materiałów budowlanych możemy budować domy, które zużywają o wiele mniej energii niż domy, które były budowane nawet 10 lat temu.. Nauczycielka pokazuje dwa rysunki dzieciom jeden z domem wybudowanym dawniej (zdj. 27, źródło i współczesny np. energooszczędny (zdj. 28, źródło Pyta: Jak myśliciele ile razy mniej budynek współczesny zużywa energii od budynku historycznego?. Dzieci zgadują. Faktycznie jest 10 razy mniej. Dzięki zastosowaniu m.in. odpowiednich materiałów budowlanych, kolektorów słonecznych, paneli fotowoltaicznych.