PRÓBA OKREŚLENIA ZALEŻNOŚCI RÓWNOWARTOŚCI CHLORKOWEJ (CL ) WÓD ZALEWU SZCZECIŃSKIEGO OD WIELKOŚCI NAPŁYWU WÓD ODRY I OD POZIOMU WÓD ZATOKI POMORSKIEJ
|
|
- Aleksandra Milewska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e Gorzysław Poleszczuk 1), Zbigniew Piesik 2) 1) Uniwersytet Szczeciński Szczecin 2) Pomorska Akademia Pedagogiczna, Słupsk PRÓBA OKREŚLENIA ZALEŻNOŚCI RÓWNOWARTOŚCI CHLORKOWEJ (CL ) WÓD ZALEWU SZCZECIŃSKIEGO OD WIELKOŚCI NAPŁYWU WÓD ODRY I OD POZIOMU WÓD ZATOKI POMORSKIEJ Słowa kluczowe: estuarium Odry, Zalew Szczeciński, Roztoka Odrzańska, jezioro Wicko Wielkie, równowartość chlorkowa wód Key words: Odra River estuary, Roztoka Odrzańska, Wicko Wielkie Lake, water chlorinity WPROWADZENIE Estuarium Odry obejmuje akweny: Zatoki Pomorskiej (estuarium I-rzędowe), Zalewu Szczecińskiego wraz z cieśninami Świny, Dziwny i Piany (estuarium II-rzędowe) oraz Roztoki Odrzańskiej, cieśniny Domiąży i ujściowych a akwenów Odry Zachodniej, a także jeziora Dąbie (estuarium III-rzędowe). Podstawą tej klasyfikacji jest stopień zmieszania wód śródlądowych z morskimi. O ile mineralizacja wód estuarium I-rzędowego Odry, tj. Zatoki Pomorskiej (zasolenie 7,5-8,0, równowartość chlorkowa 4,0 4,5%), jest zbliżona do mineralizacji wód powierzchniowych otwartego Morza Bałtyckiego (Demel 1974) i w związku z tym jest praktycznie ustabilizowana, to w estuarium II- i III-rzędowym przemieszczają się wody mieszane śródlądowo-morskie o dominującym udziale wód Odry. Ta część estuarium Odry ma charakter estuarium bez pływów (Bowden 1974), do którego okresowo napływają wody morskie w miarę zmian natężenia spływu wód rzecznych i wahań spowodowanych różnymi czynnikami (spiętrzenia i odpływy wiatrowe oraz związane ze zmianami ciśnienia barometrycznego) poziomu morza w Zatoce Pomorskiej (Jasińska 1991). Przy braku mieszania wiatrowego wody morskie, napływające do estuarium rynną toru wodnego Świnoujście Szczecin i zalegające w warstwie naddennej w głębszych miejscach, są stopniowo porywane i unoszone przez spływające powierzchniowo w dół estuarium wody śródlądowe. Natomiast silne wiatry (v wiatru >10 ms -1 ) wywołują w Zalewie Szczecińskim cyrkulację całych mas wodnych, od powierzchni 77
2 do dna (Robakiewicz 1993). Występuje wtedy zjawisko cyrkulacji Langmuira (np. Leybovich i Urlich 1972), wskutek czego następuje homogenizacja składu mineralnego wód w całym akwenie. Wszystko to sprawia, że wody Zalewu Szczecińskiego i akwenów przyległych cechuje duża zmienność zasolenia wód zależna zarówno od czasu, jak i miejsca (Mikulski 1960, 1970; Majewski 1964, 1972, 1980; Wypych 1970; Buchholz 1990 a,b; Jasińska 1991; Robakiewicz 1993; Mutko 1994; Poleszczuk 1996 a,c; 1997 a,b, 1998). Określenie wielkości i zmienności składu mineralnego wód należy do podstawowych zadań przy sporządzaniu charakterystyki biotopów ekotonów wodnych (np. Perthuisot i Guelorget 1992). Spośród makroskładników jonowych wód szczególnie istotne jest określenie stężenia chlorków, ponieważ charakteryzują najlepiej wielkość zasolenia wód estuariowych i mogą być uznane za miarę ilości wód morskich, jakie wpłynęły do estuarium (np. Poleszczuk 1998). W literaturze można znaleźć wiele publikacji prezentujących wyniki dotychczas przeprowadzonych badań stężenia chlorków w wodach Zalewu Szczecińskiego (np. Zaborowska-Młodzińska 1963; Wypych 1970; Młodzińska 1974, 1980 a,b; Mutko 1994; Poleszczuk 1996 a,c, 1997 a,b, 1998). Jak dotąd, tylko w jednej pracy (Poleszczuk 1997a) przedstawiono wyniki poszukiwań ilościowej zależności pomiędzy wielkością stężenia chlorków a charakteryzującymi wielkość spływu wód rzecznych wartościami średnich miesięcznych natężeń spływu wód Odry (Q S ). Nie znaleziono natomiast prac prezentujących wyniki poszukiwań ilościowej zależności pomiędzy stężeniem chlorków a wskaźnikami charakteryzującymi napływ wód morskich do estuarium (np. wskazania mareografu w ujściu Świny do Zatoki Pomorskiej). Niniejsza praca prezentuje wyniki poszukiwań ilościowej zależności (korelacji) pomiędzy stężeniem chlorków (równowartością chlorkową) w toni wodnej wybranych akwenów estuarium Odry (Roztoka Odrzańska, wybrane akweny Wielkiego Zalewu i jezioro Wicko Wielkie) a wielkością spływu (Q s ) Odry oraz wskazaniami mareografu w Świnoujściu, przeprowadzonych na bazie danych zebranych w latach MATERIAŁ I METODY Podczas badań prowadzonych w latach w okresach wegetacyjnych (kwiecień-październik) próby wody pobierano na stacjach pomiarowych nr 1-7 (ryc. 1, tab. 1) przy stanie Zalewu <4 B. Wody czerpano z głębokości 0,5 m poniżej lustra wody oraz 0,5 powyżej dna za pomocą czerpaków Patalasa. Po przesączeniu (filtr 0,45 µm) poddawano analizie najdalej w przeciągu 12 godzin od momentu pobrania w laboratorium na lądzie (PN). Stężenie chlorków, określane jako równowartość chlorkowa wód, oznaczano metodą Mohra-Knudsena (Knudsen 1901; Oxner 1952; Grasshoff 1976) stosowaną do oznaczania stężenia chlorków w wodach morskich. z użyciem jako wzorca wody kopenhaskiej. Stosowanie tej metodyki prowadzi do uzyskania wyników obarczonych błędem, co wiąże się ze znacznym wysłodzeniem wód, jak wykazano wcześniej (np. Poleszczuk i Sitek 1995; Poleszczuk 1996b), niemniej ze względu na potrzebę uzyskania wyników porównywalnych z wynikami badań wcześniejszych (np.
3 Ryc. 1. Estuarium rzeki Odry lokalizacja stacji pomiarowych Fig. 1. Odra River estuary measuring station location 79
4 Tabela 1 Lokalizacja stacji pomiarowych (Roztoka Odrzańska, centralna część Zalewu Szczecińskiego Wielki Zalew i jezioro Wicko Wielkie) Table 1 Measuring stations location (Roztoka Odrzańska, central part of Szczecin Lagoon Great Lagoon and Wicko Wielkie Lake) Nr stacji Głębokość (m) Lokalizacja stacji Krótka charakterystyka lokalizacji stacji 1. 5, N E Wielki Zalew na zachód od Bramy Torowej nr , N E Wielki Zalew w pobliżu boi MOS 3. 5, N E Wielki Zalew na zachód od Bramy Torowej nr , N E Roztoka Odrzańska po wschodniej stronie boi nr , N E Wielki Zalew na wschód od Bramy Torowej nr3 6. 5, N E Wielki Zalew w pobliżu boi MI 7. 2, N E jezioro Wicko Wielkie vis-à-vis cieśniny do jeziora Wicko Małe Wypych 1970; Trzosińska 1976), zdecydowano się oznaczać chlorki w ten właśnie sposób. We wszystkich opublikowanych dotychczas pracach (tab. 2) prezentujących wyniki obliczeń zależności pomiędzy stężeniem chlorków a zasoleniem stężenie chlorków było określane jako równowartość chlorkowa. Wyjątek stanowią niektóre prace Młodzińskiej, która chlorki oznaczała metodą Mohra (Młodzińska 1974; Zaborowska-Młodzińska 1963). Analityczna precyzja oznaczeń wykonywanych w ramach niniejszej pracy, określana jako względne odchylenie standardowe przy oznaczaniu równowartości chlorkowej wynosiła 1%. Dane o wielkości średnich miesięcznych natężeń spływu wód Odry (Q S ) mierzonych w Gozdowicach pozyskano z Oddziału IMGW w Poznaniu, zaś wartości wskazań mareografu (H) w ujściu Świny do Zatoki Pomorskiej z Oddziału Morskiego IMGW w Gdyni. Charakterystykę zbioru danych wartości Q S i H, które były wykorzystane w niniejszej pracy przedstawiono w tabeli 3. Zebrane dane pomiarowe poddano analizie statystycznej, obliczając średnie, odchylenia standardowe (SD) i współczynniki zmienności (CV) dla zbiorów poszcze- 80
5 81
6 82
7 gólnych parametrów. Określano także mediany zbiorów danych. Sezonową zmienność parametrów jakości środowiska analizowano na podstawie współczynników zmienności (CV%) oraz przy użyciu procedury Box-Whiskers w ujęciu klasycznym (Statistica ), gdzie wartości median wyników oznaczeń danej wielkości przedstawione są w przedziałach ( skrzynkach ), zawierających 50% wyników z uszeregowanego rosnącego zbioru tychże wyników, które są zgrupowane w równej ilości poniżej (25%) i powyżej (25%) mediany. Ogonki określają najmniejsze i największe wartości spośród wyników pozostałych. Dane pomiarowe oddalone o minimum półtorakrotną i maksimum trzykrotną rozpiętość skrzynek oznaczano w postaci punktów, pierwsze jako, drugie jako +. Określano również współczynniki korelacji rang Spearmana pomiędzy i-tymi parami zbiorów parametrów, a także równania regresji wielorakiej, określające zależność pomiędzy badanym czynnikiem wskaźnikiem (y i = [Cl ]) jakości środowiska wodnego a czynnikami parametrami środowiskowymi (tutaj: Q Si i H i ). Wieloskładnikowe równania regresji określono posługując się metodą krokowego odrzucania i przyłączania à priori (Forward) (Statistica ), korzystając z algorytmów zawartych w bibliotece komputerowej Statgraphics, przy zastosowaniu jako kryterium odrzucania zmiennej sekwencyjnego testu Fishera-Snedecora F = 4. Oszacowywano w ten sposób równania liniowej regresji wielorakiej: y = const + i b AiQsi + i 1 j = 1 2 B H i i + SEE Wszystkie analizy statystyczne prowadzone na poziomie istotności α = 0,05 (Sokal i Rohlf 1995). WYNIKI I DYSKUSJA Wyniki badań i analiz przedstawiono w tabelach 4-6 i na rycinie 2, gdzie znajdują się, odpowiednio: charakterystyka statystyczna równowartości chlorkowej wód powierzchniowych i naddennych wszystkich zebranych wyników oraz wyników pomiarowych w miejscach kolejnych stacji (tab. 4), diagramy obrazujące zmienność wartości badanych stężeń (średnich dla wszystkich stacji) w kolejnych terminach pomiarowych (ryc. 2), co pozwala oceniać zmienność sezonową równowartości chlorkowej wód w cyklach rocznych, następnie wyniki badania wpływu odpowiednich wartości Q Si i H i na wielkość równowartości chlorkowej wód dla wszystkich stacji pomiarowych i, co najistotniejsze w miejscach poszczególnych stacji pomiarowych w postaci zestawienia wartości współczynników korelacji rang Spearmana dla poszczególnych i-tych par czynników (tab. 5) i na koniec wartości statystycznie istotnych stałych i współczynników korelacji w liniowych równaniach regresji wielorakiej (tab. 6). Badania wykazały, że równowartość chlorkowa wód na poszczególnych stacjach była w okresie badawczym znacznie zróżnicowana i zależała od miejsca oraz czasu pomiaru, zmieniając się od ok. 80 do 3400 mg Cl/dm 3. Tak znaczne zmiany równo- 83
8 Ryc. 2. Zmiany średnich stężeń ogólnych magnezu i wapnia (dla 7 stacji pomiarowych) w kolejnych pomiarach: 1991: nr , nr , nr , nr , nr , nr , nr , nr , 1992: nr , nr , nr , nr , nr , nr , nr , nr , nr , nr , 1993: nr , nr , nr , nr , nr , nr , nr , nr , Fig. 2. The changes of averages values magnesium and calcium total concentrations (for 7 measuring stations) in next measurements: 1991: No , No , No , No , No , No , No , No , 1992: No , No , No , No , No , No , No , No , No , No , 1993: No , No , No , No , No , No , No , No
9 85
10 86
11 87
12 Tabela 6 Statystycznie istotne (α<0,05) stałe i współczynniki w równaniu regresji wielorakiej [ Cl i 1 j = 1 b 2 ( mg dm ) = ] const AQ i si B H + SEE dla wód różnych akwenów estuarium Odry Table 6 Statistically important (α<0,05) constants and coefficients in equation of the multiple regression Według danych dla stacji [ Cl i 1 j = 1 b 2 ( mg dm ) = ] const AQ i si i i i B H + SEE for different waters of Odra estuary reservoirs Wody powierzchniowe (s) lub naddenne (b) i Wartość stałej i współ- Z analizy regresji korelacji czynników A i i B i w korelacji SEE R Wszystkie wyniki (n = 182 wyników oznaczeń) (s) (b) (Const=-884±1102)* A 4 =-1,38±0,22 B 1 =4,39±2,14 (Const=1618±1865)* A 6 =-1,87±0,28 B 1 =23,52±6,89 B 2 =-23,54±9, , ,29 nr 1 (n = 26) (s) (b) Const=2327±437 A 6 =-2,77±1,11 Const=2599±468 A 6 =-3,17±1, , ,23 nr 2 (n = 26) (s) (b) Const=1513±153 A 6 =-1,82±0,39 Const=1842±257 A 6 =-2,33±0, , ,35 nr 3 (n = 26) (s) (b) Const = 1429±133 A 6 =-1,95±0,34 (Const = -1912±1195)* A 6 =-1,73±0,27 B 1 =6,67±2, , ,73 nr 4 (n = 26) (s) Const = 431±53 A 4 =-0,49±0, ,36 (b) Const = 356± ,00 88
13 nr 5 (n = 26) (s) (b) (Const = 681±1552)* A 4 =-1,36±0,20 B 1 =16,68±5,68 B 2 =-15,68±7,70 Const = -2534±1205 A 4 =-1,42±0,24 B 1 =7,65±2, , ,70 nr 6 (n = 26) (s) (b) Const = 1449±110 A 4 =-1,47±0,28 Const = 1627±137 A 4 =-1,68±0, , ,49 nr 7 (n = 26) (s) (b) (Const = -2672±1625)* A 4 =-1,46±0,32 B 1 =8,44±3,16 (Const = 1511±3169)* A 4 =-1,79±0,41 B 1 =36,38±11,60 B 2 =-35,82±15, , ,63 * stałe o współczynnikach istotności α>0,05; constants about important coefficients α>0,05 wartości chlorkowej związane były z tym, że stężenia ogólne chlorków w wodach Odry w tym czasie były stosunkowo niewielkie, wynosiły bowiem przeciętnie ok mg Cl/dm 3, zaś wody morskie napływające z Zatoki Pomorskiej 4000 mg Cl/dm 3 (4 ). W związku z tym wody mieszane śródlądowo-morskie musiały cechować się dużą zmiennością równowartości chlorkowej (tab. 4 CV% = 40-90% w miejscach różnych stacji). Zwraca uwagę występowanie zróżnicowania równowartości chlorkowej pomiędzy wodami powierzchniowymi i naddennymi, przy czym wartości równowartości chlorkowej dla wód naddennych zawsze były wyższe niż w wodach powierzchniowych. Występowanie stratyfikacji pionowej i poziomej równowartości chlorkowej wód badanej w tej pracy części estuarium Odry odnotowywano już wcześniej (np. Poleszczuk 1997b, 1998). Zmienność równowartości chlorkowej wód była zależna nie tylko od miejsca, ale i od terminu pomiaru, wykazując charakter zmienności podobny do zmienności stężeń ogólnych magnezu w Zalewie Szczecińskim (Poleszczuk 2003). Zaznaczający się na poszczególnych stacjach pomiarowych sezonowy wzrost równowartości chlorkowej był ilościowo różny w różnych częściach estuarium, największy w północnej części Wielkiego Zalewu (stacja nr 1) i najmniejszy w wodach powierzchniowych Roztoki Odrzańskiej. Wyniki obliczeń współczynników korelacji rang Spearmana (tab. 5) i liniowych równań regresji, określających zależność równowartości chlorkowej wód od wielko- 89
14 ści średnich miesięcznych natężeń spływów wód rzeki Odry i wskazań mareografu w ujściu Świny do Zatoki Pomorskiej (obrazujących zmiany poziomu wód morskich), co może być przyjęte za wskaźnik charakteryzujący wielkość napływu wód morskich do estuarium (tab. 6), wykazały występowanie istotnej zależności równowartości chlorkowej wód w miejscach niektórych stacji pomiarowych szczególnie na stacjach nr 3, 5 i 7 od obu tych wskaźników. Równowartość chlorkowa wód powierzchniowych Roztoki Odrzańskiej (stacja nr 4) związana była zależnością odwrotnie proporcjonalną z wielkościami Q S1 (tab. 5 i 6), tj. średniego natężenia spływu wód rzeki Odry z danych w miesiącu, w którym wykonywano pomiar, ze współczynnikiem determinacji (R 2 % = 36%). Zależność taka wskazuje na kształtowanie równowartości chlorkowej tych wód prawdopodobnie przez bezpośrednie uśrednianie się koncentracji chlorków w mieszaninie wód śródlądowych i morskich, bez występowania jakichkolwiek innych procesów fizykochemicznych prowadzących do zmiany stężenia Cl w tych wodach. Jeżeli chodzi o Roztokę Odrzańską zwraca uwagę to, że równowartość chlorkowa wód naddennych była słabiej związana z Q S1 niż równowartość chlorkowa wód powierzchniowych, a nawet biorąc pod uwagę dane zamieszczone w tabeli 6 właściwie nie była zależna od Qsi. Wpływ wielkości wskazań mareografu na wartości równowartości chlorkowej, określany na podstawie korelacji rang Spearmana (tab. 5), wskazuje na istnienie zależności wprost proporcjonalnej pomiędzy równowartością chlorkową i H 1 na stacjach nr 3, 5 i 7, co pozwala sądzić, że zachodzi bardzo szybkie działające na zasadzie wyrównywania się poziomów w naczyniach połączonych przenoszenie się efektu wzrostu poziomu wód od ujścia Świny aż do południowej części Wielkiego Zalewu (Mielczarski 1987; Buchholz 1990b). Efekt ten najdobitniej zaznacza się na stacjach nr 3 i 5, gdzie zależność równowartości chlorkowej wód powierzchniowych i naddennych związana jest istotnymi statystycznie zależnościami z Q S4 i H 1 oraz H 2 i dotyczy wyjątkowo dużej liczby pomiarów (R 2 % = ok %). Na stacjach tych odnotowano występowanie zależności odwrotnie proporcjonalnej od Q S4 (tab. 5 i 6), wprost proporcjonalnej zależności od H 1 (tab. 5 wody powierzchniowe na stacjach nr 3, 5 i 7 oraz tab. 6 na stacjach 5 i 7 oraz wody powierzchniowe na stacji nr 3), a także odwrotnie proporcjonalnej zależności równowartości chlorkowej od H 2 (tab. 5 i 6 na stacjach nr 3 wody naddenne oraz nr 5 i 7 wody naddenne i powierzchniowe), tj. wartości średnich wskazań mareografu z dnia pomiaru i dwóch kolejnych dni poprzedzających dzień pomiaru. Ten rodzaj zależności w odniesieniu do stężeń ogólnych Mg 2+ był zaobserwowany na stacjach nr 3 i 5 w badaniach przedstawionych w pracy Poleszczuka (2003). Wyjaśnić to można za pomocą efektu naczyń połączonych najpierw ma miejsce bardzo szybkie przepłynięcie rynną toru wodnego wód słonych do tej właśnie części estuarium, a następnie przedostawanie się (,,wypchnięcie ) części zalegających w rynnie toru wodnego bardziej słonych wód naddennych do warstwy powierzchniowej. Utrzymujący się dłużej (3 doby) wysoki poziom wód w ujściu Świny utrudnia (,,blokuje ) spływ powierzchniowy wód rzecznych, które spływają wolniej i gromadzą się w górnej części estuarium, co prowadzi do wysłodzenia wód powierzchniowych i następnie naddennych. 90
15 91
16 Równowartość chlorkowa w wodach powierzchniowych i naddennych na stacjach środkowej części Wielkiego Zalewu (stacje nr 2 i 6), zależy przede wszystkim od natężenia spływu wód rzecznych, przy czym na stacji nr 2 od Q S6 = 0,33 (Q S1 + Q S2 + Q S3 ), a na stacji nr 6 od Q S4 = 0,5 (Q S1 + Q S2 ) (tab. 5), świadczy to o tym, że na stacji nr 6 chemizm wód był silniej uzależniony od,,bieżącego napływu wód śródlądowych, które poprzez rozcieńczanie kształtowały wartości równowartości chlorkowej wód tej części estuarium. Stanowi to pewien argument na rzecz roli, jaką mogła odgrywać w tym przypadku siła Coriolisa (np. Druet 1995), sprzyjająca spływowi wód rzecznych wypływających w warstwie powierzchniowej z cieśniny Domiąży i Roztoki Odrzańskiej (w warunkach spływu w miarę niezakłóconego przez działanie silnych wiatrów) w Zalewie Szczecińskim i przez Zalew Szczeciński w kierunku północnym i północno-wschodnim, a więc w kierunku stacji nr 5 i następnie nr 6 oraz dalej w kierunku jeziora Wicko Wielkie (stacja nr 7) i koryta Starej Świny. Podobnie, wody morskie napływające do Zalewu Szczecińskiego (w warstwie przydennej rynną Kanału Piastowskiego), jak wynika z przedstawionych danych, mogą wylewać się z rynny toru wodnego i spływać w kierunku południowym i południowo-zachodnim (tab. 3 stacje nr 1 i 2), co skutkuje występowaniem wyższych wartości równowartości chlorkowej wód naddennych w tej części estuarium (tab. 4 dane dla stacji nr 1). Dodatkowym argumentem na rzecz występowania, przynajmniej okresowo, takich preferencji w ruchach wód w Zalewie Szczecińskim jest ukształtowanie dna Zalewu w pobliżu rynny toru wodnego, przedstawione w postaci graficznej na rycinie 3. Możliwość wypływania słonych wód z rynny toru wodnego w kierunkach południowych i zachodnich ilustruje też Jasińska (1991, s. 91). Równocześnie równowartość chlorkowa wód jeziora Wicko Wielkie (stacja nr 7) była zależna od Q S4 (Q S średnie z 2 miesięcy tj. miesiąca, w którym dokonano pomiaru i miesiąca poprzedzającego miesiąc pomiarowy), co pozwala sądzić, że chemizm wód tego jeziora był bardzo silnie związany z powierzchniowym spływem wód śródlądowych wzdłuż,,starego 1 toru wodnego prowadzącego od III Bramy Torowej aż do jeziora Wicko Wielkie. Oznaczałoby to, że znaczna, być może nawet przeważająca, ilość wód śródlądowych spływała w warstwie powierzchniowej do Zatoki Pomorskiej tą właśnie drogą. Przemawia za tym także fakt utrzymywania się głębi (6-8 m) w korycie Starej Świny, co jest możliwe tylko przy występowaniu silnych jednokierunkowych przepływów. Wody słone, jak wykazano wcześniej (Poleszczuk i in. 1992), napływały korytem Starej Świny tylko podczas bardzo znacznych spiętrzeń wód morskich, co też potwierdza Jasińska (1991, s. 92). Znamienna jest (tab. 6) zaobserwowana zależność (odwrotnej proporcjonalności) pomiędzy wartościami równowartości chlorkowej wód jeziora Wicko Wielkie a wartościami H 2. Oznacza to, że utrzymujące się spiętrzenie wód w ujściu Świny do morza sprzyja wysłodzeniu wód naddennych (blokada odpływu) tego akwenu, wskutek napływu wód z południa. Zależność równowartości chlorkowej wód od Q S1, mierzonego w miesiącu pomiaru lub średniej z natężenia spływu wód Odry w miesiącu pomiaru i miesiącu po- 1 Dawny żeglugowy tor wodny Szczecin Świnoujście funkcjonujący do czasu przekopania Kanału Piastowskiego w 1880 roku, obecnie tor żeglugowy dla mniejszych jednostek. 92
17 przedzającym miesiąc pomiarowy Q S4 wskazuje na to, że rozcieńczanie i zatężanie stężeń chlorków w badanych wodach było przede wszystkim zależne od fizycznego mieszania się wód rzecznych i morskich, bez zachodzenia w dużej skali jakichkolwiek innych procesów. Bardzo wysoka amplituda zmian równowartości chlorkowej wód w porównaniu z amplitudą zmian stężeń ogólnych magnezu, a także stabilizacją stężeń ogólnych Ca 2 o + g. w wodach estuarium (Poleszczuk 2002), dowodzą, że chlorki w wodach estuarium Odry nie biorą udziału np. w procesach peptyzacji i koagulacji koloidów oraz wymiany jonowej. Związane jest to ze,,swoistą pasywnością jonów chlorkowych, jeżeli chodzi o ich uczestniczenie w przemianach fizykochemicznych w ekosystemach wodnych (Jankowska i Bolałek 1990). WNIOSKI 1. Wody badanych w latach (sezony pomiarowe: kwiecień październik) akwenów estuarium Odry (Roztoka Odrzańska, Wielki Zalew, jezioro Wicko Wielkie) cechowały się znaczną zmiennością równowartości chlorkowej w zależności od akwenu i pory roku, przy obserwowanych równocześnie na wszystkich stacjach pomiarowych znacznych zróżnicowaniach równowartości chlorkowej w warstwie powierzchniowej i naddennej, przy czym wyższe wartości równowartości chlorkowej prawie zawsze odnotowywano w wodach naddennych. 2. Wartości równowartości chlorkowej wód poszczególnych badanych akwenów estuarium Odry związane były istotnymi statystycznie zależnościami (odwrotnej proporcjonalności) z wielkościami natężenia spływu wód Odry, przy czym najistotniejsza była zależność od średniego natężenia spływu wód z miesiąca pomiaru (wody powierzchniowe na stacji nr 4) oraz z dwóch miesięcy (miesiąc pomiarowy i poprzedzający stacje nr 5, 6 i 7), a także z miesiąca pomiarowego i dwóch kolejnych miesięcy poprzedzających miesiąc pomiarowy (stacje nr 1 i 2). 3. Istotne statystycznie równanie opisujące zależność pomiędzy równowartością chlorkową i wskazaniami mareografu znaleziono dla wód na stacji nr 3 i 5 (południowa część Wielkiego Zalewu) oraz nr 7 jezioro Wicko Wielkie, co wskazuje na uzależnienie składu mineralnego wód tej części estuarium Odry od wahań poziomu morza w ujściu Świny. 4. Z analizy zależności równowartości chlorkowej od wielkości napływu wód śródlądowych oraz analizy danych na temat mineralizacji wód po obu stronach toru wodnego zdaje się wynikać, że w warunkach w miarę niezakłóconego (<4 B) przez wiatry spływu wód w dół estuarium w Zalewie Szczecińskim uwidacznia się działanie siły Coriolisa, która ukierunkowywała spływ wód powierzchniowych na północ i północny wschód, a wypływających w warstwie przydennej z Kanału Piastowskiego i wpływających do Zalewu Szczecińskiego wód morskich na południe i południowy zachód. 93
18 PIŚMIENNICTWO Bowden K. F., 1974, Oceanic and Estuarine Mixing Processes. W: Riley J. P., Skirrow G. (eds.), Chemical Oceanography. London-New York-San Francisco, 1-41 Buchholz W., 1990a, Zmienność stanów i przepływów w ujściach rzek na przykładzie ujścia Odry. Materiały Sesji Naukowej KBM PAN. Szczecin, Buchholz W., 1990b, Materiały do monografii Dolnej Odry. Warunki hydrologiczno-hydrodynamiczne. Prace IBW PAN, Gdańsk, 22, Demel K., 1974, Życie morza. Gdańsk Druet C., 1995, Elementy hydrodynamiki geograficznej. Warszawa Grasshoff K., 1976, Methods of Seawater Analysis. Weinheim-New York Jankowska H., Bolałek J., 1990, Jon chlorkowy w wodach porowych osadów dennych Zatoki Puckiej. Przegląd Geologiczny, 5-6, Jasińska E., 1974, Prądy gęstościowe w Cieśninie Świny i ich wpływ na dynamikę przepływów. Rozpr. Hydrotech. 33, Jasińska E., 1991, Dynamika słonych wód w estuariach polskich rzek. Inst. Budownictwa Wodnego PAN, 24, Knudsen M., 1901, Hydrological Tables. Kopenhagen, 63 Leybovich S., Ulrich D., 1972, A note on growth of small-scale Langmuir circulations. J. Geophys. Res., 77, Lyman J., 1959, Chemical consideration, physical and chemical properties of sea water. Washington, cited after: Monin A. S., (red.), 1979, Chimija okieana. T. 1, Chimija wod okieana. Moskwa Majewski A., 1964, Ruchy wód Zalewu Szczecińskiego. Prace PIHM, 69, 5-69 Majewski A., 1972, Charakterystyka hydrologiczna estuaryjnych wód u polskiego wybrzeża. Prace PIHM, 105, 3-37 Majewski A., 1974, Charakterystyka hydrologiczna Zatoki Pomorskiej. Warszawa Majewski A., (red.), 1980, Zalew Szczeciński. Warszawa Mielczarski A., 1987, Uwagi o działaniu układu tłumienia przepływów w Cieśninie Świny. Inż. Morska, 3, Mikulski Z., 1960, Udział wód rzecznych w stosunkach hydrologicznych Zalewu Szczecińskiego. Biul. PIHM, 5, 1-23 Mikulski Z., 1970, Wody śródlądowe w strefie brzegowej południowego Bałtyku. Biul. PIHM, 98, 1-23 Młodzińska Z.,1974, Warunki hydrochemiczne Zalewu Szczecińskiego. Praca doktorska, maszynopis, AR w Szczecinie Młodzińska Z., 1980a, Zawartość tlenu. W: Majewski A. (red.), Zalew Szczeciński. Warszawa, Młodzińska Z., 1980b, Hydrochemia. W: Majewski A. (red.), Zalew Szczeciński. Warszawa, Monin A. S., (red.), 1979, Chimija okieana. T. 1, Chimija wod okieana. Moskwa Mutko T., (red.), 1994, Zalew Szczeciński Wielki Zalew zmiany jakościowe w wieloleciu. Warszawa Oxner M., (ed.), 1952, The determination of Chlorinity by the Knudsen Method. New York Perthuisot J., Guelorget O., 1992, Morphologie, organisation hydrologique, hydrochimie et sédimentologie des bassins paraliques. Vie Milieu, 42, Poleszczuk G., 1996a, On variability of mineral composition of water in Roztoka Odrzańska (Odra River mouth, Poland). Oceanol. Stud., 25, Poleszczuk G., 1996b, Porównanie wyników oznaczeń stężeń chlorków w słonawych wodach 94
19 Zalewu Szczecińskiego uzyskanych różnymi metodami. Mater. Konf. Uniw. Szczecińskiego, 19, Poleszczuk G., 1996c, General chemical indicators of the Roztoka Odrzańska (Odra River mouth, NW Poland). Oceanol. Stud., Univ. Gdańsk, Inst. Oceanography, 25, Poleszczuk G., 1997a, A comparison of salinity changes in the Szczecin Lagoon along the fairway Szczecin-Świnoujście during , and Baltic Coast. Zone, 1, 3-20 Poleszczuk G., 1997b, Charakterystyka chemiczna toni wodnej Zalewu Szczecińskiego. (Zalewu Wielkiego) jako siedliska ichtiofauny. Rozpr. AR, Szczecin, 179, Poleszczuk G., 1998, Środowisko abiotyczne toni wodnej Zalewu Szczecińskiego. Stud. Rozpr. Uniw. Szczecińskiego, 292, Poleszczuk G., 2002, Total concentrations of magnesium and calcium in selected bodies waters of the Odra River estuary (NW Poland). Baltic Coast. Zone, 6, Poleszczuk G., Sitek S., 1995, Hydrochemiczne badania stanu wód estuarium Odry zakres i metodyka badań. Stud. Mater. MIR, Gdynia, Ser.A, 33, Poleszczuk G., Sitek S., Garbacik-Wesołowska A., Przybylski J., 1992, Ocena stanu wód Zalewu Szczecińskiego w sezonie badawczym kwiecień-październik Przegl. Zachodniopomorski, 36, Robakiewicz W., (red.), 1993, Warunki hydrodynamiczne Zalewu Szczecińskiego i cieśnin łączących Zalew z Zatoką Pomorską. Hydrotechnika, 16, Sokal R. R., Rohlf J. F., 1995, Biometry The Principles and Practise of Statistic in Biological Research. New York Staszewski M., 1990, Zalew Szczeciński Mapa żeglarsko-turystyczna. Warszawa-Wrocław Statistica for Windows, 1994, V.III, General Conventions and Statistics, Stat Soft Inc., Tulsa, Trzosińska A., 1967, Metoda Knudsena - Sörensena w zastosowaniu do badań zasolenia wody Południowego Bałtyku. Przegl. Geofizyczny, 12, Trzosińska A., 1970, O składzie chemicznym i stężeniach soli w wodzie Zalewu Wiślanego. Prace PIHM, 100, Trzosińska A., 1976, Występowanie wapnia i magnezu w wodzie bałtyckiej. Biul. Morskiego Instytutu Rybackiego, Gdynia, 33, Wypych K., 1970, Zasolenie wód Zalewu Szczecińskiego. Prace PIHM, 98, Zaborowska-Młodzińska Z., 1963, Chemizm wód ujściowych Odry. Przegl. Geofizyczny, 8, POLSKIE NORMY PN-86/C Ogólne zasady pobierania próbek do badań fizycznych, chemicznych i biologicznych. Techniki poboru próbek PN-86/C Ogólne zasady pobierania próbek do badań fizycznych, chemicznych i biologicznych. Utrwalanie i przechowywanie próbek 95
20 Summary AN ATTEMPT AT THE DETERMINING OF SZCZECIN LAGOON WATER CHLORINITY (CL ) CORRELATION WITH ODRA RIVER INFLOW GROWTH AND POMERANIAN BAY WATERS LEVEL The attempt has been made to determine correlation between chlorinity and values characterizing fresh water inflow (Qs of Odra River measured in Gozdowice) and inflow of Pomeranian Bay waters (data from marigraph at Świna river mouth). The survey have been based on data from 7 measurement stations al Roztoka Odrzańska, Szczecin Lagoon and Wicko Wielkie Lake, during researches carried from ApriI to November between 1991 and Chlorinity of explored waters showed its seasonal variability, rising from low values during spring months to maximuin in autumn time in all mesasurement points. Simultaneously, chlorinity of northern parts of Odra River estuary was always higher than chlorinity from measuring points in southern parts. Spearman Rank Order Correlation Coeffieient and equations of linear correlation proved that values of chlorinity were statistically dependant from intensity of Odra River waters outflow, particularly from average values of flow in month of measurement (Q S1 ) at station No. 4 (surface waters), from the month of measurement and month preceding the measuring montli (Q S4 ) al stations No. 5, 6, 7 and also from measurement month and two months preceding measurement month (O S6 ) at stations No. 1, 2. Analysis of Spearman Rank Order Correlation proves, that regions in southern parts of Szczecin Lagoon (stations No. 3 and 4) and Wicko Wielkie Lake (istation No. 7) reveals the specific variability of waters chlorinity and its values were related to Q S and to changes in Pomeranian Bay water level. High amplitude of chlorinity variabilities and influence of inland freshwater inflow on chlorine concentration, proves that height of chlorine concentration in studied reservoirs is caused by processes of mixing of inland freshwater and Baltic Sea waters. Chlondes were not involved in other physico-chemical processes occinring in estuary. The analysis of effect of freshwater flow on chlorinity as well as analysis of mineralization data in waters on both sides of fairway, show the effect of Coriolis Force in undisturbedwindless (<4 B) weather conditions of freshwater flowing down the estuary in Szczecin Lagoon area The Coriolis Force, directs the current of surface waters flowing from Domiąż straits and Roztoka Odrzańska to the north and north-east, and simultaneously directs Baltic Sea waters (effluencing in bottom layer of Piastowski channel and inflowing to Szczecin Layoon) to the east and south-west. 96
Water quality of the surfaces waters of the swimming pools port in Swinoujscie
Available online at www.ilcpa.pl International Letters of Chemistry, Physics and Astronomy 4 (2012) 96-102 ISSN 2299-3843 Water quality of the surfaces waters of the swimming pools port in Swinoujscie
Bardziej szczegółowoCharacteristics of selected quality parameters of the swimming pools port in Swinoujscie
Available online at www.ilcpa.pl International Letters of Chemistry, Physics and Astronomy 5 (2012) 8895 ISSN 22993843 Characteristics of selected quality parameters of the swimming pools port in Swinoujscie
Bardziej szczegółowoON GREAT LAGOON (SZCZECIN LAGOON) WATER SALINITY ONCE AGAIN. Gorzysław Poleszczuk 1, Edward Niedźwiecki 2, Norbert Wolnomiejski 3, Anna Bucior 1
(53-72) 2005 On Great Lagoon (Szczecin Baltic Coastal Lagoon) water Zone salinity once again 53 No. 9 Institute of Biology and Environmental Protection Pomeranian Pedagogical University Słupsk Lets hurry
Bardziej szczegółowo104 Volume 4 2. CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA
International Letters of Chemistry, Physics and Astronomy Online: 2013-09-19 ISSN: 2299-3843, Vol. 4, pp 103-111 doi:10.18052/www.scipress.com/ilcpa.4.103 2012 SciPress Ltd., Switzerland Selected parameters
Bardziej szczegółowoCharacteristics of selected quality parameters of the swimming pools port in Szczecin
Available online at www.ilcpa.pl International Letters of Chemistry, Physics and Astronomy 5 (2012) 96103 ISSN 22993843 Characteristics of selected quality parameters of the swimming pools port in Szczecin
Bardziej szczegółowoCharakterystyki i związki temperatury wód u polskich brzegów Bałtyku
Charakterystyki i związki temperatury wód u polskich brzegów Bałtyku Prof. zw. dr hab. Józef Piotr Girjatowicz Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk o Ziemi Polska, jak i polskie wybrzeże położone jest
Bardziej szczegółowoZakład Ekologii Wód Instytut Morski w Gdańsku
Zakład Ekologii Wód Instytut Morski w Gdańsku 80-307 Gdańsk, ul. Abrahama 1 tel. (58) 552 00 93-95, fax. (58) 552 46 13 Określenie stanu środowiska akwenu Martwej Wisły i Motławy na podstawie pomiarów
Bardziej szczegółowoZlodzenie polskiej strefy przybrzeżnej w zimie 2017/18 The Ice Winter 2017/18 on the Polish Baltic Sea Coast
Zlodzenie polskiej strefy przybrzeżnej w zimie 2017/18 The Ice Winter 2017/18 on the Polish Baltic Sea Coast Ida Stanisławczyk ida.stanislawczyk@imgw.pl Sezon zimowy 2017/18 na polskim wybrzeżu należał
Bardziej szczegółowoRaport Specjalny z Rejsu Wielki Wlew do Bałtyku
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ - PIB Oddział Morski w Gdyni 81-342 GDYNIA Waszyngtona 42 tel. (+48) 58 628 81 00 fax (+48) 58 628 81 63 Raport Specjalny z Rejsu Wielki Wlew do Bałtyku Statek:
Bardziej szczegółowoZlodzenie polskiej strefy przybrzeżnej w zimie 2015/2016 The Ice Winter 2015/2016 on the Polish Baltic Sea Coast
Zlodzenie polskiej strefy przybrzeżnej w zimie 2015/2016 The Ice Winter 2015/2016 on the Polish Baltic Sea Coast Ida Stanisławczyk ida.stanislawczyk@imgw.pl Sezon zimowy 2015/2016 na polskim wybrzeżu należał
Bardziej szczegółowoV.4. ZALEW SZCZECIŃSKI I ZATOKA POMORSKA Szczeciński Lagoon and Pomeranian Bay
V.4. ZALEW SZCZECIŃSKI I ZATOKA POMORSKA Szczeciński Lagoon and Pomeranian Bay Zalew Szczeciński jest rozległym zbiornikiem przymorskim o powierzchni wynoszącej 687 km 2 i średniej głębokości 3,8 m. Akwen
Bardziej szczegółowoDOBOWE AMPLITUDY TEMPERATURY POWIETRZA W POLSCE I ICH ZALEŻNOŚĆ OD TYPÓW CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ (1971-1995)
Słupskie Prace Geograficzne 2 2005 Dariusz Baranowski Instytut Geografii Pomorska Akademia Pedagogiczna Słupsk DOBOWE AMPLITUDY TEMPERATURY POWIETRZA W POLSCE I ICH ZALEŻNOŚĆ OD TYPÓW CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA - PRZYKŁADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE
STATYSTYKA - PRZYKŁADOWE ZADANIA EGZAMINACYJNE 1 W trakcie badania obliczono wartości średniej (15,4), mediany (13,6) oraz dominanty (10,0). Określ typ asymetrii rozkładu. 2 Wymień 3 cechy rozkładu Gauss
Bardziej szczegółowoPróba oceny oddziaływania zanieczyszczeń z terytorium miasta ElblĄg na jakość wody rzeki ElblĄg
Roman Cieśliński Próba oceny oddziaływania zanieczyszczeń z terytorium miasta ElblĄg na jakość wody rzeki ElblĄg Wstęp W warunkach zróżnicowanego rozwoju gospodarczego państwa, zasoby wód powierzchniowych
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS. WIELOLETNIA ZMIENNOŚĆ WYSTĘPOWANIA BURZ W SZCZECINIE, ŁODZI, KRAKOWIE I NA KASPROWYM WIERCHU W LATAm
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Zuzanna Bielec WIELOLETNIA ZMIENNOŚĆ WYSTĘPOWANIA BURZ W SZCZECINIE, ŁODZI, KRAKOWIE I NA KASPROWYM WIERCHU W LATAm 1954-1993 LONG-TERM VARIABILITY
Bardziej szczegółowoVI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano w oparciu o zlecone
Bardziej szczegółowoDŁUGOTRWAŁOŚĆ WYSTĘPOWANIA MAS POWIETRZNYCH W POLSCE POŁUDNIOWEJ ( ) Duration of air mass occurrence in Southern Poland ( )
Prace i Studia Geograficzne 2011, T. 47, ss. 247 253 Paweł Kotas Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Klimatologii 30 387 Kraków, ul. Gronostajowa 7 e-mail: pawel.kotas@uj.edu.pl
Bardziej szczegółowoBADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI
14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy
Bardziej szczegółowoPRZESTRZENNY ROZKŁAD PRĘDKOŚCI PRZEPŁYWÓW W UJŚCIOWYM ODCINKU RZEKI ANALIZA WYNIKÓW POMIARÓW
KAMIL BIŃKOWSKI, TOMASZ KUDŁA 1 PRZESTRZENNY ROZKŁAD PRĘDKOŚCI PRZEPŁYWÓW W UJŚCIOWYM ODCINKU RZEKI ANALIZA WYNIKÓW POMIARÓW 1. Wprowadzenie Pionowy rozkład prędkości przepływu stanowi jedną z cech charakterystycznych
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA OD PODSTAW Z SYSTEMEM SAS. wersja 9.2 i 9.3. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
STATYSTYKA OD PODSTAW Z SYSTEMEM SAS wersja 9.2 i 9.3 Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Spis treści Wprowadzenie... 6 1. Podstawowe informacje o systemie SAS... 9 1.1. Informacje ogólne... 9 1.2. Analityka...
Bardziej szczegółowoActa 12 (2) 2012.indd :41:15. Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 12 (2) 2013,
Acta 1 () 01.indd 93 013-1-1 11:41:15 Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 1 () 013, 9310 ** Streszczenie. Abstract. Acta 1 () 01.indd 94 013-1-1 11:41:15 94 Acta Sci. Pol. Acta 1 () 01.indd 95 013-1-1
Bardziej szczegółowoZMIANY WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI WODY RZEKI PROSNY PRZEPŁYWAJĄCEJ PRZEZ ZBIORNIK PSURÓW
Proceedings of ECOpole Vol. 4, No. 2 2010 Mirosław WIATKOWSKI 1 ZMIANY WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI WODY RZEKI PROSNY PRZEPŁYWAJĄCEJ PRZEZ ZBIORNIK PSURÓW CHANGES OF SELECTED INDICATORS ON WATER QUALITY
Bardziej szczegółowoMapy zagrożenia powodziowego od strony morza
Mapy zagrożenia powodziowego od strony morza Wyniki - Centrum Modelowania Powodzi i Suszy w Gdyni Monika Mykita IMGW PIB Oddział Morski w Gdyni 28.11.2012 r. Obszar działania CMPiS w Gdyni Obszar działania
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. Małgorzata KLENIEWSKA. nawet już przy stosunkowo niewielkim stężeniu tego gazu w powietrzu atmosferycznym.
Małgorzata KLENIEWSKA Katedra Inżynierii Wodnej i Rekultywacji Środowiska SGGW Zakład Meteorologii i Klimatologii Department of Hydraulic Engineering and Environmental Restoration WAU Division of Meteorology
Bardziej szczegółowoWPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM
2/1 Archives of Foundry, Year 200, Volume, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 200, Rocznik, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-308 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM D.
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 26 czerwca 2 lipca 2013 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna...2 2. Temperatury ekstremalne
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 31 października 6 listopada 2012 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne
Bardziej szczegółowoTeoria błędów. Wszystkie wartości wielkości fizycznych obarczone są pewnym błędem.
Teoria błędów Wskutek niedoskonałości przyrządów, jak również niedoskonałości organów zmysłów wszystkie pomiary są dokonywane z określonym stopniem dokładności. Nie otrzymujemy prawidłowych wartości mierzonej
Bardziej szczegółowo3. Warunki hydrometeorologiczne
3. WARUNKI HYDROMETEOROLOGICZNE Monitoring zjawisk meteorologicznych i hydrologicznych jest jednym z najważniejszych zadań realizowanych w ramach ZMŚP. Właściwe rozpoznanie warunków hydrometeorologicznych
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 19 sierpnia 26 sierpnia 2014 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne
Bardziej szczegółowoAkademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny
Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny ROZPRAWA DOKTORSKA mgr inż. Marcin Kołodziejski Analiza metody obsługiwania zarządzanego niezawodnością pędników azymutalnych platformy pływającej Promotor:
Bardziej szczegółowoBADANIA ZANIECZYSZCZEŃ NAFTOWYCH ŚRODOWISKA WODNEGO
Adam Stelmaszewski Akademia Morska w Gdyni BADANIA ZANIEZYSZZEŃ NAFTOWYH ŚRODOWISKA WODNEGO Artykuł poświęcony jest omówieniu zawartości zanieczyszczeń naftowych w przybrzeżnej wodzie Zatoki Gdańskiej
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 29 lipca 5 sierpnia 2014 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoBILANSE WÓD JEZIORA DĄBIE THE WATER BALANCE OF LAKE DĄBIE
Bilanse wód INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND EKOLOGY OF RURAL AREAS Nr 4/2/2007, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 211 221 Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 19 25 września 2012 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne w regionach
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoPomiary hydrometryczne w zlewni rzek
Pomiary hydrometryczne w zlewni rzek Zagożdżonka onka i Zwoleńka Hydrometric measurements in Zwoleńka & Zagożdżonka onka catchments Anna Sikorska, Kazimierz Banasik, Anna Nestorowicz, Jacek Gładecki Szkoła
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 21 27 sierpnia 2013r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne w regionach
Bardziej szczegółowoAnaliza współzależności zjawisk
Analiza współzależności zjawisk Informacje ogólne Jednostki tworzące zbiorowość statystyczną charakteryzowane są zazwyczaj za pomocą wielu cech zmiennych, które nierzadko pozostają ze sobą w pewnym związku.
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPIDCA PHYSICA 3, 1998 Grzegorz Szalach, Grzegorz Żarnowiecki KONSEKWENCJE ZMIANY LOKALIZACJI STACJI METEOROLOGICZNEJ W KIELCACH THE CONSEQUENCES OF THE TRANSFER
Bardziej szczegółowoGorzysław Poleszczuk 1), Zbigniew Piesik 2) Abstract. Key words: aquatic chemistry, estuary, Szczecin Lagoon
(27-43) 2000 Baltic Coastal Zone No. 4 Institute of Biology and Environmental Protection Pomeranian Pedagogical University Słupsk ON DIFFERENCES IN CHEMICAL COMPOSITION OCCURRING BETWEEN SURFACE AND NEAR
Bardziej szczegółowoWalidacja metod wykrywania, identyfikacji i ilościowego oznaczania GMO. Magdalena Żurawska-Zajfert Laboratorium Kontroli GMO IHAR-PIB
Walidacja metod wykrywania, identyfikacji i ilościowego oznaczania GMO Magdalena Żurawska-Zajfert Laboratorium Kontroli GMO IHAR-PIB Walidacja Walidacja jest potwierdzeniem przez zbadanie i przedstawienie
Bardziej szczegółowoDojechać, dolecieć, dopłynąć 2015-05-21 14:00:09
Dojechać, dolecieć, dopłynąć 2015-05-21 14:00:09 2 W układzie międzynarodowym region zachodniopomorski ma ważne tranzytowe znaczenie. Krzyżują się tu połączenia międzynarodowe w układzie: północ - południe,
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoOcena hydrologiczno-nawigacyjna roku 2006
Ocena hydrologiczno-nawigacyjna roku 2006 W 2006 roku średnie roczne stany wody na granicznym odcinku rzeki Odry (km 542,4-704,1) kształtowały na zbliżonym poziomie do średniego stanu z wielolecia (SW).
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 11 17 września 2013 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna...2 2. Temperatury ekstremalne w regionach
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoSuwałki dnia, r.
Suwałki dnia, 06.08.2018 r. W nawiązaniu do Komunikatu nr 1 przedstawiamy szczegółową informację o działaniach podjętych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku, Delegaturę w Suwałkach
Bardziej szczegółowoŁadunek zanieczyszczeń odprowadzonych do Zatoki Gdańskiej, za pośrednictwem cieków i kolektorów ścieków, z terenu Gminy Gdańsk w roku 2011
Zleceniodawca: Gmina Miasta Gdańsk - Wydział Środowiska Wykonawca: Gdański Uniwersytet Medyczny Międzywydziałowy Instytut Medycyny Morskiej i Tropikalnej - Zakład Ochrony Środowiska i Higieny Transportu
Bardziej szczegółowoCharacteristics of the physical and chemical parameters of water in pools of port in Szczecin in 2009
Available online at www.ilcpa.pl International Letters of Chemistry, Physics and Astronomy 1 (2013) 70-77 ISSN 2299-3843 Characteristics of the physical and chemical parameters of water in pools of port
Bardziej szczegółowoCharakterystyka wezbrań sztormowych wzdłuż polskiego wybrzeża Morza Bałtyckiego
Charakterystyka wezbrań sztormowych wzdłuż polskiego wybrzeża Morza Bałtyckiego Mgr Paweł Przygrodzki 12, mgr inż. Beata Letkiewicz 1 1 Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB, Gdynia, Centrum Modelowania
Bardziej szczegółowoPROBLEMATYKA KLASYFIKACJI TYPOLOGICZNEJ WÓD W OBRĘBIE POLSKICH OBSZARÓW MORSKICH RP
PROBLEMATYKA KLASYFIKACJI TYPOLOGICZNEJ WÓD W OBRĘBIE POLSKICH OBSZARÓW MORSKICH RP Włodzimierz Krzymiński Magdalena Kamińska Oddział Morski IMGW w Gdyni Lidia Kruk-Dowgiałło Instytut Morski w Gdańsku
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 7 października 14 października 2014 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE SPEKTROSKOPII ODBICIOWEJ DO OZNACZANIA ZAWARTOŚCI WODY W SERACH. Agnieszka Bilska, Krystyna Krysztofiak, Piotr Komorowski
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Technologia Alimentaria 1(1) 2002, 85-90 ZASTOSOWANIE SPEKTROSKOPII ODBICIOWEJ DO OZNACZANIA ZAWARTOŚCI WODY W SERACH Agnieszka Bilska, Krystyna Krysztofiak, Piotr Komorowski
Bardziej szczegółowoKORELACJE I REGRESJA LINIOWA
KORELACJE I REGRESJA LINIOWA Korelacje i regresja liniowa Analiza korelacji: Badanie, czy pomiędzy dwoma zmiennymi istnieje zależność Obie analizy się wzajemnie przeplatają Analiza regresji: Opisanie modelem
Bardziej szczegółowoLISTA 4. 7.Przy sporządzaniu skali magnetometru dokonano 10 niezależnych pomiarów
LISTA 4 1.Na pewnym obszarze dokonano 40 pomiarów grubości warstwy piasku otrzymując w m.: 54, 58, 64, 69, 61, 56, 41, 48, 56, 61, 70, 55, 46, 57, 70, 55, 47, 62, 55, 60, 54,57,65,60,53,54, 49,58,62,59,55,50,58,
Bardziej szczegółowoWażność: od godz. 19:30 dnia do godz. 19:30 dnia
2015-07-03 15:31 IMGW ws. sytuacji meteorologicznej i hydrologicznej (komunikat) - IMGW informuje: Ocena aktualnej i prognozowanej sytuacji meteorologicznej i hydrologicznej na okres 03.07-10.07.2015 wg
Bardziej szczegółowoWIATRY SILNE NA POLSKIM WYBRZEŻU MORZA BAŁTYCKIEGO. Strong winds on Poland s Baltic Sea Coast
Prace i Studia Geograficzne 2011, T. 47, ss. 197 204 Katarzyna Tarnowska Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Zakład Klimatologii 00 927 Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Danuta Limanówka ZMIENNOŚĆ WARUNKÓW TERMICZNYCH WYBRANYCH MIAST POLSKI CHANGES OF THE THERMAL CONDmONS IN THE SELECTED POLISH CITIES Opracowanie
Bardziej szczegółowoCharakterystyka przepływu powietrza nad centralną częścią polskiego wybrzeża
Charakterystyka przepływu powietrza nad centralną częścią polskiego wybrzeża 1951-2010 Characteristics of the airflow over the central part of the Polish coast 1951-2010 Michał Marosz Katedra Meteorologii
Bardziej szczegółowoBADANIA DOSTĘPNOŚCI SYSTEMU DGPS NA DOLNEJ ODRZE RESEARCH ON THE AVAILABILITY OF DGPS SYSTEM ON THE LOWER ODRA RIVER
ANDRZEJ BANACHOWICZ, RYSZARD BOBER, ADAM WOLSKI **, PIOTR GRODZICKI, ZENON KOZŁOWSKI *** BADANIA DOSTĘPNOŚCI SYSTEMU DGPS NA DOLNEJ ODRZE RESEARCH ON THE AVAILABILITY OF DGPS SYSTEM ON THE LOWER ODRA RIVER
Bardziej szczegółowoX Y 4,0 3,3 8,0 6,8 12,0 11,0 16,0 15,2 20,0 18,9
Zadanie W celu sprawdzenia, czy pipeta jest obarczona błędem systematycznym stałym lub zmiennym wykonano szereg pomiarów przy różnych ustawieniach pipety. Wyznacz równanie regresji liniowej, które pozwoli
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 17 23 lipca 2013 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna...2 2. Temperatury ekstremalne w regionach
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS WIELOLETNIA ZMIENNOŚĆ LICZBY DNI Z OPADEM W KRAKOWIE
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Robert Twardosz WIELOLETNIA ZMIENNOŚĆ LICZBY DNI Z OPADEM W KRAKOWIE LONG-TERM VARIABILITY OF THE NUMBER OF DAYS WITH PRECIPITATION IN CRACOW
Bardziej szczegółowoNORMALNE SUMY OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH W WYBRANYCH STACJACH LUBELSZCZYZNY. Szczepan Mrugała
Acta Agrophysica, 2005, 6(1), 197-203 NORMALNE SUMY OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH W WYBRANYCH STACJACH LUBELSZCZYZNY Szczepan Mrugała Zakład Meteorologii i Klimatologii, Instytut Nauk o Ziemi, Uniwersytet Marii
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 12 sierpnia 19 sierpnia 2014 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne
Bardziej szczegółowoPrzyrodnicze uwarunkowania planowania przestrzennego w Polskich Obszarach Morskich z uwzględnieniem Sieci NATURA 2000
Przyrodnicze uwarunkowania planowania przestrzennego w Polskich Obszarach Morskich z uwzględnienie Sieci NATURA Raport z wykonania zadania.. Opracowanie dla obszaru polskich wód orskich warstw: kliat falowy,
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 21 października 28 października 2014 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 5-11 marca 2014r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne w regionach
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 24 30 lipca 2013 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna...2 2. Temperatury ekstremalne w regionach
Bardziej szczegółowoOcena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia
VI KONFERENCJA NAUKOWA WODA - ŚRODOWISKO - OBSZARY WIEJSKIE- 2013 Ocena jakości wód powierzchniowych rzeki transgranicznej Wisznia A. Kuźniar, A. Kowalczyk, M. Kostuch Instytut Technologiczno - Przyrodniczy,
Bardziej szczegółowoWPŁYW METODY OKREŚLANIA OPORÓW RUCHU NA MODELOWANIE ROZPŁYWÓW W SIECI DOLNEJ ODRY
JACEK KURNATOWSKI WPŁYW ETODY OKREŚLANIA OPORÓW RUCHU NA ODELOWANIE ROZPŁYWÓW W SIECI DOLNEJ ODRY W pracy Kurnatowskiego (05) wykazano, że istnieje możliwość zastosowania wzoru Colebrooka-White a do obliczeń
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 7 13 listopada 2012 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne w regionach
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z badań jakości powietrza wykonanych ambulansem pomiarowym w Tarnowskich Górach w dzielnicy Osada Jana w dniach
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W KATOWICACH DELEGATURA W CZĘSTOCHOWIE ul. Rząsawska 24/28 tel. (34) 369 41 20, (34) 364-35-12 42-200 Częstochowa tel./fax (34) 360-42-80 e-mail: czestochowa@katowice.wios.gov.pl
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoOCENA WPŁYWU PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ ŚLIMAKA MIESZAJĄCEGO Z PIONOWYM ELEMENTEM ROBOCZYM NA STOPIEŃ ZMIESZANIA KOMPONENTÓW PASZY
InŜynieria Rolnicza 3/2006 Andrzej Karbowy, Marek Rynkiewicz Zakład UŜytkowania Maszyn i Urządzeń Rolniczych Akademia Rolnicza w Szczecinie OCENA WPŁYWU PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ ŚLIMAKA MIESZAJĄCEGO Z PIONOWYM
Bardziej szczegółowoRozkład prędkości statków na torze wodnym Szczecin - Świnoujście
KASYK Lech 1 Rozkład prędkości statków na torze wodnym Szczecin - Świnoujście Tor wodny, strumień ruchu, Zmienna losowa, Rozkłady dwunormalne Streszczenie W niniejszym artykule przeanalizowano prędkości
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY
6. Konferencja Naukowa Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 27-28 listopada 2013 roku JAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY dr inż. Sylwester
Bardziej szczegółowoWpływ czynników atmosferycznych na zmienność zużycia energii elektrycznej Influence of Weather on the Variability of the Electricity Consumption
Wpływ czynników atmosferycznych na zmienność zużycia energii elektrycznej Influence of Weather on the Variability of the Electricity Consumption Wojciech Zalewski Politechnika Białostocka, Wydział Zarządzania,
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 14 20 sierpnia 2013r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne w regionach
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 3 9 lipca 2013r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne w regionach
Bardziej szczegółowoWielkość i zmienność zasolenia wód powierzchniowych na obszarze rezerwatu Ptasi Raj
Wody na obszarach chronionych, J. Partyka, J. Pociask-Karteczka (red.), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Ojcowski Park Narodowy, Komisja Hydrologiczna PTG, Kraków, 2008, s. 123 132. Wielkość
Bardziej szczegółowo4. EKSPLOATACJA UKŁADU NAPĘD ZWROTNICOWY ROZJAZD. DEFINICJA SIŁ W UKŁADZIE Siła nastawcza Siła trzymania
3 SPIS TREŚCI Przedmowa... 11 1. WPROWADZENIE... 13 1.1. Budowa rozjazdów kolejowych... 14 1.2. Napędy zwrotnicowe... 15 1.2.1. Napęd zwrotnicowy EEA-4... 18 1.2.2. Napęd zwrotnicowy EEA-5... 20 1.3. Współpraca
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM. Procedura szacowania niepewności
DOKUMENTACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA LABORATORIUM Procedura szacowania niepewności Szacowanie niepewności oznaczania / pomiaru zawartości... metodą... Data Imię i Nazwisko Podpis Opracował Sprawdził Zatwierdził
Bardziej szczegółowoWalidacja metod analitycznych Raport z walidacji
Walidacja metod analitycznych Raport z walidacji Małgorzata Jakubowska Katedra Chemii Analitycznej WIMiC AGH Walidacja metod analitycznych (według ISO) to proces ustalania parametrów charakteryzujących
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 11 czerwca 17 czerwca 2014 r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne
Bardziej szczegółowoZMIENNOŚĆ EKSTREMALNEJ TEMPERATURY POWIETRZA W REJONIE BYDGOSZCZY W LATACH
Acta Agrophysica, 7, 9(), 51-57 ZMIENNOŚĆ EKSTREMALNEJ TEMPERATURY POWIETRZA W REJONIE BYDGOSZCZY W LATACH 1971-5 Jacek śarski, Stanisław Dudek, Renata Kuśmierek Katedra Melioracji i Agrometeorologii,
Bardziej szczegółowoMetrologia: powtarzalność i odtwarzalność pomiarów. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie
Metrologia: powtarzalność i odtwarzalność pomiarów dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Definicje: Pojęciami związanymi z metodami diagnozowania procesów i oceny ich bezpieczeństwa oraz
Bardziej szczegółowoNIEPEWNOŚĆ POMIARÓW POZIOMU MOCY AKUSTYCZNEJ WEDŁUG ZNOWELIZOWANEJ SERII NORM PN-EN ISO 3740
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY 2 (162) 2012 ARTYKUŁY - REPORTS Anna Iżewska* NIEPEWNOŚĆ POMIARÓW POZIOMU MOCY AKUSTYCZNEJ WEDŁUG ZNOWELIZOWANEJ
Bardziej szczegółowoKatedra Inżynierii Wodnej i Rekultywacji Środowiska SGGW Department of Hydraulic Engineering and Environmental Recultivation WULS
Zbigniew POPEK Katedra Inżynierii Wodnej i Rekultywacji Środowiska SGGW Department of Hydraulic Engineering and Environmental Recultivation WULS Weryfikacja wybranych wzorów empirycznych do określania
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 8-14 stycznia 2014r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna... 2 2. Temperatury ekstremalne w regionach
Bardziej szczegółowoRozdział 8. Regresja. Definiowanie modelu
Rozdział 8 Regresja Definiowanie modelu Analizę korelacji można traktować jako wstęp do analizy regresji. Jeżeli wykresy rozrzutu oraz wartości współczynników korelacji wskazują na istniejąca współzmienność
Bardziej szczegółowoOpracowanie operacyjnego systemu prognozowania warunków hydrolo- gicznych w estuarium Odry
Kierownik projektu: Dr Halina Kowalewska-Kalkowska Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk Przyrodniczych, Instytut Nauk o Morzu, Zakład Oceanografii Fizycznej, 71-415 Szczecin, ul. Wąska 13, tel. (0 91)
Bardziej szczegółowoInstytut Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego
Instytut Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego Jan Jędrasik Walidacja hydrodynamicznego Morza Bałtyckiego elowane zary z zaznaczonymi stacjami erwacyjnymi Zatoka Gdañska W³ad P1 Gd_N ZN4 18 P116 Hel P1
Bardziej szczegółowoVII. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VII. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano na podstawie zleconych
Bardziej szczegółowoTYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY
INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY TYGODNIOWY BIULETYN HYDROLOGICZNY 23-29 października 2013r. Spis treści: 1. Sytuacja hydrologiczna...2 2. Temperatury ekstremalne w
Bardziej szczegółowoKontrola i zapewnienie jakości wyników
Kontrola i zapewnienie jakości wyników Kontrola i zapewnienie jakości wyników QA : Quality Assurance QC : Quality Control Dobór systemu zapewnienia jakości wyników dla danego zadania fit for purpose Kontrola
Bardziej szczegółowoJakość danych pomiarowych. Michalina Bielawska, Michał Sarafin Szkoła Letnia Gdańsk
Jakość danych pomiarowych Michalina Bielawska, Michał Sarafin Szkoła Letnia 22.09.2011 Gdańsk Weryfikacja wyników pomiarowych Celem weryfikacji wyników jest potwierdzenie poprawności wyników pomiarów.
Bardziej szczegółowo