IHAR PIB, Zakład Agronomii Ziemniaka, Serock, 2

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "IHAR PIB, Zakład Agronomii Ziemniaka, Serock, 2"

Transkrypt

1 Ziemniak Polski 2011 nr 2 1 SZACOWANIE POTENCJAŁU PLONOWANIA I WIELKOŚCI SZKÓD WYRZĄDZANYCH PRZEZ ZWIERZĘTA ŁOWNE W UPRAWACH ZIEMNIAKA dr Wojciech Nowacki 1, dr inż. Marian Flis 2 1 IHAR PIB, Zakład Agronomii Ziemniaka, Serock, w.nowacki@ihar.edu.pl 2 UP w Lublinie, Zakład Ekologii i Hodowli Zwierząt Łownych ul. Akademicka 13, Lublin, marian.flis@up.lublin.pl R olnicy, producenci ziemniaków, których plantacje są położone w bliskim sąsiedztwie kompleksów leśnych, bardzo często narażeni są na straty plonów powodowane przez zwierzynę, w tym głównie dziki, których populacja w ostatnich latach istotnie wzrosła. Na tym tle powstają niekiedy spory pomiędzy rolnikami a dzierżawcami obwodów łowieckich, którymi są myśliwi zrzeszeni w kołach łowieckich, dotyczące właściwego oszacowania wielkości wyrządzonych szkód. Szkody wyrządzane przez dziki na plantacjach ziemniaka są ściśle powiązane z terminem sadzenia, ale z największymi i częściej występującymi trzeba się liczyć w pełni okresu wegetacji, po zawiązaniu bulw i tuż przed zbiorem (Flis 2009, 2010). Rys. 1. W regionach o wysokim ryzyku wystąpienia szkód wyrządzanych przez zwierzęta łowne rolnicy profilaktycznie odstraszają nieproszonych gości czy skutecznie? (fot. W. Nowacki) Szacowanie szkód na plantacji ziemniaka już w okresie pełnej dojrzałości, niezależnie od stanu agrotechnicznego plantacji, nie jest trudne, jeśli część pola nie została zniszczona i można na niej wykonać dość precyzyjne pomiary biometryczne (rzeczywista obsada roślin na jednostce powierzchni, średni plon z jednej rośliny, udział zniszczonej powierzchni). Trudniej natomiast oszacować w okresie wegetacji potencjalny poziom plonowania, kiedy nie jest jeszcze w pełni ukształtowany plon końcowy bulw. Należy wówczas oszacować stan plantacji w czasie wystąpienia szkody i określić prognozę plonowania, a z tym mogą już być poważniejsze kłopoty (Flis 2007, 2008). Czynniki determinujące poziom plonowania ziemniaków Potencjalny plon ziemniaków, możliwy do uzyskania w optymalnych warunkach glebowo-klimatycznych i przy właściwej, dla szerokości geograficznej naszego kraju wynosi ponad 80 ton z 1 ha. Poziom plonowania każdej rośliny uprawnej w powszechnej praktyce zależy w największym uproszczeniu od warunków klimatycznych okresu wegetacji i od stosowanego przez rolnika systemu gospodarowania (intensywności przyjętej technologii uprawy). Ziemniak może być uprawiany w systemie konwencjonalnym ekstensywnym (niskona-

2 2 Ziemniak Polski 2011 nr 2 kładowym), konwencjonalnym średnio intensywnym lub zbliżonym do niego certyfikowanym systemie integrowanej produkcji, certyfikowanym ekologicznym lub konwencjonalnym intensywnym, czyli wysokonakładowym (Nowacki 2010a). Każdy rolnik ma prawo wyboru określonego systemu produkcji ziemniaków, licząc się z konsekwencjami zróżnicowanego poziomu plonowania w poszczególnych systemach. Najwyższe plony można uzyskać w intensywnym systemie gospodarowania. Niestety, w Polsce najbardziej popularny w mniejszych gospodarstwach i na mniejszych plantacjach (do 0,5 ha) jest system niskonakładowy, w związku z czym gospodarstwa te uzyskują, z reguły corocznie, bardzo niskie plony ziemniaków. Statystyczny plon ogólnokrajowy jest niski z uwagi na bardzo duży udział w powierzchni upraw ziemniaka plantacji prowadzonych w systemie niskonakładowym (tab. 1). Podane w tabeli różnice w wysokości plonów w poszczególnych latach wynikają ze zmienności warunków klimatycznych okresów wegetacji. Różnice plonów w latach dla konkretnych plantacji mogą być jeszcze większe od tych uśrednionych danych tabelarycznych. Systemy produkcji różnią się intensywnością zabiegów uprawowych, pielęgnacyjnych i ochronnych na plantacjach ziemniaka, a więc poziomem nawożenia, intensywnością ochrony roślin, użyciem kwalifikowanego materiału sadzeniakowego i innymi zabiegami plonotwórczymi. Szczegółową charakterystykę poszczególnych systemów produkcji ziemniaków Czytelnicy mogą znaleźć w wielu innych opracowaniach. Tabela 1 Plon ogólny ziemniaków (t/ha) w zależności od stosowanego systemu uprawy w Polsce w latach (wyniki badań oddz. IHAR w Jadwisinie oraz dane GUS) Rok badań System produkcji konwencjonalny certyfikowany intensywny ekstensywny integrowany ekologiczny 40,5 16,8 32,8 29,1 39,1 16,2 33,8 17,7 40,3 17,4 43,6 33,9 38,1 15,2 26,8 16,5 36,7 13,1 21,4 22,0 45,2 18,3 32,0 22,6 50,5 18,1 30,5 32,0 50,3 16,7 28,0 34,1 Średnio w kraju wg GUS 19,3 17,9 19,4 17,6 15,0 20,7 19,1 19,1 Średnio 42,6 16,5 31,1 26,0 18,5 Procent ,7 73,0 61,0 43,4 Metodyka szacowania lub prognozowania wysokości plonu ziemniaków na plantacji częściowo uszkodzonej przez zwierzynę Niezależnie od stosowanego systemu produkcji na każdej plantacji tuż przed zbiorem można dość łatwo metodą biometryczną oszacować rzeczywistą wysokość plonu, a w konsekwencji także wielkość szkód wyrządzonych przez dzikie zwierzęta (GUS 2001). Metoda ta może mieć zastosowanie na plantacji częściowo uszkodzonej przez zwierzynę. Pomiary biometryczne szacujące potencjalny plon należy wykonać na częściach pola, które nie uległy uszkodzeniu. Konieczne jest w tym celu ustalenie w pierwszej kolejności rzeczywistej obsady roślin ziemniaka na jednostce powierzchni. Aby zrobić to profesjonalnie, należy: zmierzyć szerokość np. 10 redlin i obliczyć zastosowaną szerokość międzyrzędzi: np. 625 cm : 10 = 62,5 cm;

3 Ziemniak Polski 2011 nr 2 3 ustalić długość odcinka pomiarowego dla obliczenia gęstości sadzenia w redlinie: cm 2 : 62,5 cm = 1600 cm; wyznaczyć na plantacji 5 odcinków pomiarowych na redlinach po przekątnej pola, aby pomiar był najbardziej reprezentatywny dla całej plantacji; policzyć wszystkie rośliny na wszystkich 5 odcinkach pomiarowych (np. 170), a uzyskany wynik pomnożyć przez 200; w efekcie uzyskamy rzeczywistą obsadę roślin na 1 hektarze. W dalszej kolejności trzeba oszacować plon bulw z jednej rośliny. W tym celu wykopuje się z odcinków pomiarowych możliwie największą liczbę roślin, aby zapewnić największą reprezentatywność próby dla plonu całego pola. Czynności te najogólniej nazywane są polową próbą wydajności. Masę zebranych bulw dzielimy przez liczbę wykopanych roślin i uzyskujemy średni plon z jednej rośliny. Wynik mnożymy następnie przez pełną obsadę roślin na plantacji, którą wcześniej ustaliliśmy, i uzyskujemy rzeczywisty plon końcowy (Flis 2007). Ostatnim etapem jest oszacowanie procentowego udziału powierzchni zniszczonej przez zwierzynę w stosunku do całkowitej powierzchni plantacji ziemniaka i wyliczenie masy zniszczonego plonu. Pomiary biometryczne można wykonać na mniejszej liczbie wyznaczonych odcinków i roślin pomiarowych ziemniaka, ale wówczas możemy popełnić większy błąd szacowania rzeczywistego plonu. Zawsze należy starać się tak dobierać odcinki i rośliny, aby były reprezentatywne dla całej powierzchni pola i uwzględniały ewentualną zmienność glebową. Szacowanie potencjału plonowania i wyrządzonej szkody na podstawie wyglądu plantacji i wywiadu z rolnikiem Jeśli nie jest możliwe wykonanie pomiarów biometrycznych (zniszczenie całkowite plantacji, wczesny termin zniszczenia, przed skumulowaniem plonu przez rośliny itd.), można posłużyć się wskaźnikami redukcji potencjalnego plonu przez czynniki agrotechniczne lub niekorzystne warunki klimatyczne okresu wegetacji. Jak już wpomnieliśmy, warunki klimatyczne Polski przy optimum wszystkich czynników plonotwórczych pozwalają obecnie na uzyskanie nawet 80 ton bulw z hektara. Niekorzystny układ klimatyczny dla ziemniaka, zaniedbana agrotechnika i użyty materiał sadzeniakowy złej jakości obniżają poziom plonowania. Potrzebne jest więc w tej metodzie ustalenie przebiegu procesu produkcji ziemniaków na polu i skonfrontowanie uzyskanego wyniku z oceną stanu plantacji podczas szacowania szkody. Podane niżej wartości są tylko szacunkowe i mogą być w konkretnym przypadku obarczone dużym błędem. Oto najważniejsze bardzo ogólnikowo określone parametry przydatne do szacowania strat plonu ziemniaków w okresie wegetacji: Optymalna obsada roślin, gwarantująca najwyższy plon całkowity i handlowy, powinna wynosić w produkcji ziemniaków jadalnych tys./ha, w produkcji sadzeniaków 60 tys./ha, w produkcji ziemniaków skrobiowych 60 tys./ha, a w produkcji dla przetwórstwa spożywczego (frytki) tys./ha. Termin sadzenia opóźniony o 2 tygodnie w stosunku do optymalnego może obniżyć plonowanie o ok. 6%. 5% przepustów w obsadzie roślin może obniżyć plon o ok. 4%, a 10% przepustów o 6%. Użycie niekwalifikowanego materiału sadzeniakowego o niskiej zdrowotności w zależności od stopnia zawirusowania bulw i roślin może obniżyć plonowanie ziemniaków o 10 do 18%. Optymalny poziom nawożenia azotem wynosi w uprawie ziemniaków od 60 do 180 kg N na 1 ha i jest zależny od kierunku produkcji, wymagań odmiany oraz wykorzystania tego składnika przez rośliny. Zmniejszenie poziomu nawożenia obniża plon. Do wyprodukowania 30 ton bulw rośliny ziemniaka potrzebują średnio ok. 150 kg N, 64 kg P 2 O 5 i 240 kg K 2 O. Zachwaszczenie plantacji obniża plonowanie ziemniaków proporcjonalnie do jego intensywności. Małe zachwaszczenie ( t chwastów/ha) może obniżyć plon o ok. 5%, a duże (50-60 t/ha) o 20%. Bardzo wczesne i silne porażenie roślin przez Phytophthora infestans może obniżyć plon nawet o 50% w zależności od terminu wystąpienia choroby, odporności odmiany na zarazę ziemniaka i od intensywności ochrony roślin. Najmniejsza liczba zabiegów prze-

4 4 Ziemniak Polski 2011 nr 2 ciwko zarazie najczęściej wynosi 2-3, a najwyższa, przy dużej presji infekcyjnej nawet Długotrwała susza (3-4 tygodnie) w okresie intensywnego wzrostu bulw może spowodować spadek plonu do 40%, szczególnie na glebach lekkich. Dekadowe potrzeby wodne roślin ziemniaka w okresie kumulacji plonu (czerwiec, lipiec, sierpień) wynoszą ponad 30 mm. Ważny jest także rozkład opadów. Dzienny przeciętny przyrost plonu w okresie od początku tuberyzacji (3-4 tygodnie po wschodach) do czasu zasychania łęcin wynosi ok kg/ha, a w szczytowym okresie kumulacji plonu osiąga wartość nawet do 1000 kg/dzień. Poziom plonowania zależy także od potencjału plonowania uprawianej odmiany. Są odmiany wyżej i niżej plonujące. Przy szacowaniu strat należy się posłużyć charakterystyką agrotechniczną odmian. Mówi ona o stopniu trudności uprawy danej odmiany. Powyższe zestawienie nie wyczerpuje wszystkich czynników limitujących plonowanie roślin ziemniaka, a i te podane wartości są bardzo ogólnikowe, niekiedy nawet wprowadzające w błąd niedoświadczone komisje likwidujące szkody. Przykładem może być np. stwierdzone wysokie zachwaszczenie wtórne na plantacjach odmian wcześniejszych, które ma bardzo mały wpływ na ograniczenie plonowania, a stwarza negatywne wrażenie, jeśli chodzi o aktualny stan plantacji. Komisje likwidujące szkody wyrządzone przez zwierzynę na plantacjach rolników powinny uwzględnić jak największą liczbę czynników ograniczających plonowanie. Jest to w praktyce często bardzo trudne, ponieważ nie można strat powodowanych poszczególnymi czynnikami sumować, a ponadto należy uwzględnić jeszcze termin zaistnienia szkody. Bardzo ważna jest aktualna ocena stanu plantacji, na której nie doszło do całkowitego zniszczenia wszystkich roślin. Plantacja czysta (wolna od chwastów), z dobrze uformowanymi redlinami i zdrowymi roślinami (lub pozostałymi po nich grubymi łodygami) jest dowodem, że można było z niej uzyskać wysoki plon. Trudno jednak niekiedy zebrać dowody dla potwierdzenia zastosowanej przez rolnika technologii uprawy. Najkorzystniej jest, gdy rolnik może udokumentować zastosowaną technologię. Nie jest on jednak obecnie, z małymi wyjątkami (systemy certyfikowane), zobowiązany do tworzenia i przechowywania dokumentacji wykonywanych zabiegów uprawowych czy zakupu środków produkcji. W związku z przedstawionymi faktami trudno jednoznacznie wskazać, w jakich okolicznościach szacujący lub komisja szacująca ma podstawy do odmowy wypłaty odszkodowania z tytułu rażącego naruszenia zasad agrotechnicznych. W opisanych przypadkach naruszenia podstawowych zasad technologii uprawy ziemniaków w wypadku szkód częściowych będą one skutkować zmniejszeniem plonu, a więc i kwoty przysługującego odszkodowania. Z kolei w przypadku szkód całkowitych, gdy występują rażące naruszenia technologii uprawy (siew lub sadzenie na szkody), szacujący ma podstawy odmowy wypłaty odszkodowania, niezależnie od tego, czy naruszenie dotyczy jednej, czy też wielu kwestii. Szacowanie szkód ma charakter uznaniowy, tym samym likwidatorzy szkód powinni być osobami doświadczonymi, a w sprawach spornych zasięgać informacji u ekspertów. Szacowanie wartości szkód w uprawach ziemniaka Końcowym elementem szacowania szkód wyrządzonych przez zwierzynę w uprawach ziemniaka jest określenie ich wartości. Oszacowane szkody w plonach i zbiorach mają swoją cenę rynkową. W wypadku ziemniaków wartości rynkowej nie można oszacować na podstawie ustalonego plonu i zbioru ogólnego. Konieczne jest dodatkowe określenie także plonu handlowego. Plon handlowy jest tą częścią ogólnego, która spełnia standardy wymagań jakościowych określonego kierunku użytkowania ziemniaka, a pozostała część stanowi tzw. plon uboczny lub inaczej odpadowy. Plon uboczny stanowią bulwy z wadami wyglądu oraz bulwy drobne, porażone chorobami lub nie spełniające standardów technologicznych w przetwórstwie przemysłowym i przetwórczym (Nowacki 2010b). Wydzielenie tych dwóch kategorii plonu jest istotne, ponieważ różnią się one ceną. Plon handlowy ma cenę wyznaczoną przez relacje podaży do popytu na

5 Ziemniak Polski 2011 nr 2 5 lokalnym rynku, a plon odpadowy z reguły nie podlega sprzedaży i jest użytkowany jako pasza gospodarska, rzadziej jako surowiec dla gorzelnictwa. Jego cena jest dużo niższa od ceny plonu handlowego. Wysokość ceny dla obydwu kategorii plonów należy ustalić na podstawie bieżących notowań cen na targowiskach, rynkach hurtowych, w skupie lub w transakcjach pomiędzy rolnikami (dotyczy ziemniaka paszowego) (Flis 2007, 2008). Podsumowanie Szacowanie szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne nie jest wdzięcznym zajęciem, jest bardzo trudne i niekiedy obarczone dużym błędem. Jeśli warunki na to pozwalają, powinno się zastosować pomiary biometryczne i określić rzeczywisty poziom plonowania na części plantacji nie dotkniętej szkodą, a następnie oszacować skalę zniszczenia powierzchni plantacji. Jeśli plon bulw przed zniszczeniem nie został jeszcze skumulowany, konieczne jest oszacowanie potencjalnego plonu na podstawie zastosowanej dotychczas na plantacji intensywności technologii uprawy. Oprzeć się można wówczas na wyglądzie plantacji, przedstawionych przez rolnika dokumentach świadczących o zastosowanych zabiegach i na wyszacowaniu utraty plonu wskutek zaniechania niektórych zabiegów. Pomocna jest niekiedy ocena kultury rolnej całego gospodarstwa. Literatura 1. Flis M Szkody w ziemniakach. Łowiec Polski 9: 50-53; 2. Flis M Procedura szacowania szkód wyrządzonych przez zwierzęta w uprawach rolniczych. Biul. IHAR 248: ; 3. Flis M Wielkość szkód wyrządzanych przez dziki w uprawach rolniczych w obwodzie łowieckim polnym w latach i Biul. IHAR 254: ; 4. Flis M Zmienność wielkości szkód wyrządzanych przez dziki w zróżnicowanych strukturach agrocenoz. Biul. IHAR 256: ; 5. GUS Metodyka badań i ocen produkcji rolniczej. Zesz. Metod. Warszawa: 79 s.; 6. Nowacki W. 2010a. Współczesne systemy i technologie uprawy ziemniaka. [W:] Tradycja i nowoczesność w produkcji ziemniaka. Ogólnopol. Konf. Nauk. Jadwisin, IHAR Oddz. Jadwisin: 7-11; 7. Nowacki W. 2010b. O udziale plonu handlowego w plonie ogólnym ziemniaka. [W:] Tradycja i nowoczesność w produkcji ziemniaka. Ogólnopol. Konf. Nauk. Jadwisin, IHAR Oddz. Jadwisin:

SZACOWANIE SZKÓD WYRZĄDZONYCH PRZEZ ZWIERZYNĘ W UPRAWACH ZIEMNIAKÓW W PRODUKCJI NASIENNEJ

SZACOWANIE SZKÓD WYRZĄDZONYCH PRZEZ ZWIERZYNĘ W UPRAWACH ZIEMNIAKÓW W PRODUKCJI NASIENNEJ 1 Nasiennictwo i odmianoznawstwo SZACOWANIE SZKÓD WYRZĄDZONYCH PRZEZ ZWIERZYNĘ W UPRAWACH ZIEMNIAKÓW W PRODUKCJI NASIENNEJ NEJ dr inż. Marian Flis Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Ekologii

Bardziej szczegółowo

Cena ziemniaków - czy utrzyma się na niskim poziomie?

Cena ziemniaków - czy utrzyma się na niskim poziomie? .pl https://www..pl Cena ziemniaków - czy utrzyma się na niskim poziomie? Autor: Ewa Ploplis Data: 12 grudnia 2017 Jaka może być cena ziemniaków na krajowym rynku w najbliższych miesiącach? Jakich cen

Bardziej szczegółowo

UP w Lublinie, Zakład Ekologii i Hodowli Zwierząt Łownych ul. Akademicka 13, Lublin, 2

UP w Lublinie, Zakład Ekologii i Hodowli Zwierząt Łownych ul. Akademicka 13, Lublin,   2 Ziemniak Polski 2011 nr 1 1 WYŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SZKODY W UPRAWACH ROLNICZYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ZIEMNIAKÓW dr inż. Marian Flis 1, dr Wojciech Nowacki 2 1 UP w Lublinie, Zakład Ekologii

Bardziej szczegółowo

OCENA EFEKTYWNOŚCI SYSTEMÓW PRODUKCJI ZIEMNIAKÓW JADALNYCH

OCENA EFEKTYWNOŚCI SYSTEMÓW PRODUKCJI ZIEMNIAKÓW JADALNYCH Ziemniak Polski 29 nr 3 1 OCENA EFEKTYWNOŚCI SYSTEMÓW PRODUKCJI ZIEMNIAKÓW JADALNYCH dr Wojciech Nowacki IHAR Oddział w Jadwisinie, 514 Serock email: w.nowacki@ihar.edu.pl W procesie decyzyjnym każdego

Bardziej szczegółowo

Agrotechnika i mechanizacja

Agrotechnika i mechanizacja Ziemniak Polski 2013 nr 3 29 Agrotechnika i mechanizacja WYBRANE CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE WIELKOŚĆ PLONU HANDLOWEGO TRZECH ODMIAN ZIEMNIAKA W LATACH 2010-2012 dr inż. Cezary Trawczyński IHAR PIB, Oddział

Bardziej szczegółowo

METODYKA SZACOWANIA SZKÓD W UPRAWACH ZIEMNIAKÓW NA WCZESNY ZBIÓR

METODYKA SZACOWANIA SZKÓD W UPRAWACH ZIEMNIAKÓW NA WCZESNY ZBIÓR 1 METODYKA SZACOWANIA SZKÓD W UPRAWACH ZIEMNIAKÓW NA WCZESNY ZBIÓR dr inż. Marian Flis Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Ekologii i Hodowli Zwierząt Łownych ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin,

Bardziej szczegółowo

Rozdział 9. Szkody łowieckie.

Rozdział 9. Szkody łowieckie. Rozdział 9. Szkody łowieckie. Art. 46 [Podmioty odpowiedzialne] 62) 1. Dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego jest obowiązany do wynagradzania szkód wyrządzonych: 1) w uprawach i płodach rolnych przez

Bardziej szczegółowo

Rynek ziemniaków cz. 1: dobre zbiory, rekordowe plony i niskie ceny

Rynek ziemniaków cz. 1: dobre zbiory, rekordowe plony i niskie ceny .pl https://www..pl Rynek ziemniaków cz. 1: dobre zbiory, rekordowe plony i niskie ceny Autor: Ewa Ploplis Data: 8 listopada 2016 Wysokie zbiory, rekordowe plony, niskie ceny, spadek konsumpcji, nieznaczny

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA. z dnia 8 marca 2010 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA. z dnia 8 marca 2010 r. DzU201045272 (R) Sposób postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 8 marca 2010 r w sprawie sposobu postępowania

Bardziej szczegółowo

Sposób postępowania przy Dz.U.2010.45.272 wersja: 2010-04-08 ROZPORZĄDZENIE MINISTRAŚRODOWISKA 1) z dnia 8 marca 2010 r.

Sposób postępowania przy Dz.U.2010.45.272 wersja: 2010-04-08 ROZPORZĄDZENIE MINISTRAŚRODOWISKA 1) z dnia 8 marca 2010 r. Dz.U.2010.45.272 ROZPORZĄDZENIE MINISTRAŚRODOWISKA 1) z dnia 8 marca 2010 r. w sprawie sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych (Dz. U.

Bardziej szczegółowo

Agrotechnika i mechanizacja

Agrotechnika i mechanizacja Ziemniak Polski 2012 nr 2 1 Agrotechnika i mechanizacja NAWOŻENIE AZOTEM NOWYCH ODMIAN ZIEMNIAKA UPRAWIANYCH NA GLEBACH LEKKICH dr inż. Cezary Trawczyński IHAR PIB, Zakład Agronomii Ziemniaka w Jadwisinie,

Bardziej szczegółowo

Zakres i wyniki badań dotyczące przechowalnictwa odmian ziemniaka w sezonie

Zakres i wyniki badań dotyczące przechowalnictwa odmian ziemniaka w sezonie Zadanie A Zakres i wyniki badań dotyczące przechowalnictwa odmian ziemniaka w sezonie 21-216 Monitoring przechowywalności odmian ziemniaka Do badań przechowalniczych w okresie od lipca 21 roku zostało

Bardziej szczegółowo

Ziemniak Polski 2016 nr 3

Ziemniak Polski 2016 nr 3 8 Ziemniak Polski 6 nr 3 Ochrona WPŁYW ALTERNARIOZY NA PORAŻENIE ROŚLIN I PLON ZIEMNIAKA W ZALEŻNOŚCI OD ZAKRESU OCHRONY I SYSTEMU UPRAWY mgr Milena Pietraszko, dr inż. Krystyna Zarzyńska IHAR-PIB, Zakład

Bardziej szczegółowo

Biuletyn agrotechniczny KWS 1/2002

Biuletyn agrotechniczny KWS 1/2002 Biuletyn agrotechniczny KWS 1/2002 KWS Polska Sp. z o.o. Wschody OCENA JAKOŚCI WSCHODÓW Szybkie i wyrównane wschody buraków to podstawowy warunek wysokiego plonu o dobrej jakości. Prawidłowa ocena wschodów

Bardziej szczegółowo

Szkody Łowieckie. Sposób postępowania przy szacowaniu szkód wyrządzonych przez zwierzynę łowną w uprawach i płodach rolnych

Szkody Łowieckie. Sposób postępowania przy szacowaniu szkód wyrządzonych przez zwierzynę łowną w uprawach i płodach rolnych Szkody Łowieckie Sposób postępowania przy szacowaniu szkód wyrządzonych przez zwierzynę łowną w uprawach i płodach rolnych 1. Właściciel lub posiadacz gruntu, na którym wystąpiła szkoda, zgłasza ją w formie

Bardziej szczegółowo

WZÓR. Protokół oględzin. nr... z dnia

WZÓR. Protokół oględzin. nr... z dnia WZÓR Protokół oględzin nr... z dnia Dane lokalizacyjne województwo:... powiat:... obwód łowiecki nr... dzierżawca/ zarządca obwodu łowieckiego*:... gmina:... miejscowość:... miejsce wystąpienia szkody

Bardziej szczegółowo

Agrotechnika i mechanizacja

Agrotechnika i mechanizacja Ziemniak Polski 2011 nr 3 1 Agrotechnika i mechanizacja ROLA WYBRANYCH ZABIEGÓW AGROTECHNICZNYCH W KSZTAŁTOWANIU WIELKOŚCI I STRUKTURY PLONU ZIEMNIAKÓW UPRAWIANYCH W SYSTEMIE EKOLOGICZNYM dr Krystyna Zarzyńska,

Bardziej szczegółowo

Tab.1 Powierzchnia i liczba ankietowanych pól

Tab.1 Powierzchnia i liczba ankietowanych pól Monitoring wpływu stosowania kwalifikowanego materiału siewnego roślin zbożowych i okopowych na produkcję roślinną metodyka i wyniki. Materiał Materiał źródłowy stanowią wyniki badań ankietowych gospodarstw

Bardziej szczegółowo

PROCEDURY SZACOWANIA SZKÓD ŁOWIECKICH WYRZĄDZONYCH PRZEZ ZWIERZYNĘ W PŁODACH I UPRAWACH ROLNYCH NA ROK 2014

PROCEDURY SZACOWANIA SZKÓD ŁOWIECKICH WYRZĄDZONYCH PRZEZ ZWIERZYNĘ W PŁODACH I UPRAWACH ROLNYCH NA ROK 2014 PROCEDURY SZACOWANIA SZKÓD ŁOWIECKICH WYRZĄDZONYCH PRZEZ ZWIERZYNĘ W PŁODACH I UPRAWACH ROLNYCH NA ROK 2014 STOSOWANE PRZEZ UBEZPIECZYCIELA GOTHAER TU S.A. I. PODSTAWY PRAWNE DOTYCZĄCE SZACOWANIA SZKÓD

Bardziej szczegółowo

Postęp w hodowli zbóż i jego wykorzystanie w polskim rolnictwie

Postęp w hodowli zbóż i jego wykorzystanie w polskim rolnictwie Postęp w hodowli zbóż i jego wykorzystanie w polskim rolnictwie Tadeusz Oleksiak - IHAR PIB Rosnąca liczba ludności, zmieniające się zwyczaje żywieniowe konsumentów coraz bardziej ograniczane możliwości

Bardziej szczegółowo

Szkody wyrządzane przez zwierzynę łowną

Szkody wyrządzane przez zwierzynę łowną Szkody wyrządzane przez zwierzynę łowną W przypadku ubiegania się o odszkodowanie za powstałe szkody w uprawach i płodach rolnych wyrządzone przez zwierzynę łowną należy wystąpić do odpowiedniego terytorialnie

Bardziej szczegółowo

Prognozy zbiorów rzepaku i zbóż w ciągu ostatnich 10 lat oraz rzeczywiste wielkości zbiorów w tym samym okresie

Prognozy zbiorów rzepaku i zbóż w ciągu ostatnich 10 lat oraz rzeczywiste wielkości zbiorów w tym samym okresie Warszawa, 10 stycznia 2017 r. BAS- WASGiPU - 2404/16 Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Prognozy zbiorów rzepaku i zbóż w ciągu ostatnich 10 lat oraz rzeczywiste

Bardziej szczegółowo

Numer w rejestrze producentów roślin... NOTATNIK INTEGROWANEJ PRODUKCJI UPRAWY ROLNICZE. ... (gatunek rośliny) ... (rok) Imię... Nazwisko...

Numer w rejestrze producentów roślin... NOTATNIK INTEGROWANEJ PRODUKCJI UPRAWY ROLNICZE. ... (gatunek rośliny) ... (rok) Imię... Nazwisko... Numer w rejestrze producentów... NOTATNIK INTEGROWANEJ PRODUKCJI UPRAWY ROLNICZE... (gatunek y)... (rok) Imię... Nazwisko... Miejsce zamieszkania... Adres... albo Nazwa... Siedziba... Adres... Telefon...

Bardziej szczegółowo

Stan wegetacyjny rzepaku jesienią 2015 roku w woj. podlaskim

Stan wegetacyjny rzepaku jesienią 2015 roku w woj. podlaskim Stan wegetacyjny rzepaku jesienią 2015 roku w woj. podlaskim Eugeniusz Stefaniak SITR Oddział Białystok Białystok 15.01. 2016 rok. Struktura zasiewów w 2014 r. w woj. podlaskim (dane: US Białystok) Struktura

Bardziej szczegółowo

Wiadomości wprowadzające.

Wiadomości wprowadzające. - Wymagania edukacyjne z warzywnictwa. Wiadomości wprowadzające. znajomość różnych gatunków warzyw umiejętność rozróżniania podstawowych gatunków warzyw znajomość rodzajów produkcji warzywnej znajomość

Bardziej szczegółowo

Numer w rejestrze producentów roślin... NOTATNIK INTEGROWANEJ PRODUKCJI ROŚLIN. UPRAWY ROLNICZE. (gatunek rośliny). (rok)

Numer w rejestrze producentów roślin... NOTATNIK INTEGROWANEJ PRODUKCJI ROŚLIN. UPRAWY ROLNICZE. (gatunek rośliny). (rok) Numer w rejestrze producentów... NOTATNIK INTEGROWANEJ PRODUKCJI ROŚLIN UPRAWY ROLNICZE. (gatunek y). (rok) SPIS PÓL W SYSTEMIE INTEGROWANEJ PRODUKCJI ROŚLIN 1) Odmiana Powierzchnia (ha) Kod pola 2) umożliwiające

Bardziej szczegółowo

Przydatność odmian pszenicy jarej do jesiennych siewów

Przydatność odmian pszenicy jarej do jesiennych siewów Przydatność odmian pszenicy jarej do jesiennych siewów Marta Wyzińska Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zakład Uprawy Roślin Zbożowych mwyzinska@iung.pulawy.pl

Bardziej szczegółowo

Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji

Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji Zmiany klimatyczne a rolnictwo w Polsce ocena zagrożeń i sposoby adaptacji Warszawa, 30.09.2009 r. Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji Katarzyna Mizak Instytut Uprawy Nawożenia

Bardziej szczegółowo

Rzepak- gęstości siewu

Rzepak- gęstości siewu Rzepak- gęstości siewu Technologia uprawy rzepaku ze Strip-till, ma w Polsce zaledwie kilkuletnią tradycję. Nie ustalono jak dotąd optymalnych gęstości siewu w tym systemie. Jednakże o samym siewie punktowym

Bardziej szczegółowo

Szkody Łowieckie ramy prawne a odpowiedzialność dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich

Szkody Łowieckie ramy prawne a odpowiedzialność dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich Szkody Łowieckie ramy prawne a odpowiedzialność dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich WPROWADZENIE Szkody łowieckie (w tym zasady odpowiedzialności i likwidacji) zostały uregulowane w: Ustawie z dnia

Bardziej szczegółowo

Wzorzec dt z ha 201 x x

Wzorzec dt z ha 201 x x ZIEMNIAK Uprawa ziemniaków w Polsce jest bardzo rozproszona, przez co nie odnotowujemy postępu w plonowaniu. Drobni producenci nie są zainteresowani odnową materiału sadzeniakowego, a ze względu na znikomy

Bardziej szczegółowo

Ustalenia z prac Zespołu Roboczego dotyczących szkód wyrządzanych przez zwierzynę łowną w uprawach i płodach rolnych. Warszawa, dnia 05.10.2008r.

Ustalenia z prac Zespołu Roboczego dotyczących szkód wyrządzanych przez zwierzynę łowną w uprawach i płodach rolnych. Warszawa, dnia 05.10.2008r. Propozycje zmian do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 15 lipca 2002r. w sprawie sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych. (Dz.U.

Bardziej szczegółowo

Nawożenie potasem. Mgr inż. Piotr Ledochowski KSC S.A. Dr hab. Mirosław Nowakowski IHAR PIB O/Bydgoszcz. Toruń, r.

Nawożenie potasem. Mgr inż. Piotr Ledochowski KSC S.A. Dr hab. Mirosław Nowakowski IHAR PIB O/Bydgoszcz. Toruń, r. Nawożenie potasem Mgr inż. Piotr Ledochowski KSC S.A. Dr hab. Mirosław Nowakowski IHAR PIB O/Bydgoszcz Toruń, 25-26.06.2015 r. Rola potasu Reguluje gospodarką wodną roślin i zwiększa tolerancję na suszę

Bardziej szczegółowo

3. Technologia uprawy pszenicy ozimej Produkcja i plony Odmiany pszenicy Zmianowanie Termin siewu

3. Technologia uprawy pszenicy ozimej Produkcja i plony Odmiany pszenicy Zmianowanie Termin siewu SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ I ZBOŻA... 11 1. Biologia zbóż... 11 1.1. Pochodzenie i udomowienie zbóż... 11 1.1.1. Pszenica... 13 1.1.2. Jęczmień... 14 1.1.3. Żyto... 15 1.1.4. Owies... 15 1.1.5. Pszenżyto...

Bardziej szczegółowo

Integrowana ochrona roślin strączkowych: jak to zrobić?

Integrowana ochrona roślin strączkowych: jak to zrobić? .pl https://www..pl Integrowana ochrona roślin strączkowych: jak to zrobić? Autor: prof. dr hab. inż. Marcin Kozak Data: 18 marca 2016 O integrowanej ochronie roślin polscy rolnicy wiedzą coraz więcej.

Bardziej szczegółowo

Agrotechnika i mechanizacja

Agrotechnika i mechanizacja 14 Agrotechnika i mechanizacja KOMPLEKSOWE ODŻYWIANIE ZIEMNIAKA NA BAZIE NAWOZÓW NOWEJ GENERACJI dr inż. Cezary Trawczyński IHAR-PIB Oddział w Jadwisinie, Zakład Agronomii Ziemniaka e-mail: c.trawczynski@ihar.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Procedura szacowania szkód łowieckich autor: Łukasz Olejniczak

Procedura szacowania szkód łowieckich autor: Łukasz Olejniczak Procedura szacowania szkód łowieckich autor: Łukasz Olejniczak 1. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.), tekst jednolity opracowany

Bardziej szczegółowo

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uprawa grochu siewnego w Polsce ma długą tradycję. Gatunek ten odgrywa główną rolę w grupie roślin bobowatych, jako roślina jadalna i pastewna. Dużą wartość odżywczą białka

Bardziej szczegółowo

Cena zboża - jakiej można się spodziewać po zbiorach?

Cena zboża - jakiej można się spodziewać po zbiorach? .pl https://www..pl Cena zboża - jakiej można się spodziewać po zbiorach? Autor: Ewa Ploplis Data: 17 września 2017 W br. zostało zebrane więcej ziarna niż w roku ubiegłym. Więcej będzie: pszenicy, jęczmienia

Bardziej szczegółowo

Uprawa grochu siewnego może się opłacić!

Uprawa grochu siewnego może się opłacić! .pl https://www..pl Uprawa grochu siewnego może się opłacić! Autor: Małgorzata Srebro Data: 25 stycznia 2018 Uprawa grochu siewnego w Polsce wbrew krążącej wśród rolników opinii wcale nie jest trudna i

Bardziej szczegółowo

Zawartość składników pokarmowych w roślinach

Zawartość składników pokarmowych w roślinach Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie

Bardziej szczegółowo

Tabela 65. Groch siewny badane odmiany w 2017 roku.

Tabela 65. Groch siewny badane odmiany w 2017 roku. GROCH SIEWNY W Krajowym rejestrze odmian grochu siewnego znajdują się odmiany przeznaczone do uprawy na nasiona jadalne lub paszowe na glebach klas bonitacyjnych I-IV a. Wszystkie aktualnie zarejestrowane

Bardziej szczegółowo

Sorgo uprawiane na ziarno: 5 zboże na świecie

Sorgo uprawiane na ziarno: 5 zboże na świecie .pl https://www..pl Sorgo uprawiane na ziarno: 5 zboże na świecie Autor: prof. dr hab. inż. Józef Sowiński Data: 24 marca 2016 Wśród zbóż sorgo jest 5 pod względem zajmowanej powierzchni i wielkości zbiorów.

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 26 kwietnia 2019 r. Poz rozporządzenie Ministra środowiska 1) z dnia 16 kwietnia 2019 r.

Warszawa, dnia 26 kwietnia 2019 r. Poz rozporządzenie Ministra środowiska 1) z dnia 16 kwietnia 2019 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 26 kwietnia 2019 r. Poz. 776 rozporządzenie Ministra środowiska 1) z dnia 16 kwietnia 2019 r. w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w

Bardziej szczegółowo

Szacowanie szkód w gospodarstwach rolnych SUSZA 2018

Szacowanie szkód w gospodarstwach rolnych SUSZA 2018 Szacowanie szkód w gospodarstwach rolnych SUSZA 2018 Szczegółowe wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla powiatów i gmin danego województwa. Mapa kategorii glebowych - Podgląd rozmieszczenia kategorii

Bardziej szczegółowo

BIOCERT MAŁOPOLSKA Sp. z o.o. ul. Lubicz 25A, Kraków Numer w rejestrze producentów roślin PL-IP-...

BIOCERT MAŁOPOLSKA Sp. z o.o. ul. Lubicz 25A, Kraków  Numer w rejestrze producentów roślin PL-IP-... BIOCERT MAŁOPOLSKA Sp. z o.o. ul. Lubicz 25A, 31-503 Kraków www.biocert.pl tel. +48 12 430-36-06 fax: +48 12 430-36-06 e-mail: sekretariat@biocert.pl Numer w rejestrze producentów PL-IP-... NOTATNIK INTEGROWANEJ

Bardziej szczegółowo

Kalkulacje rolnicze. Uprawy polowe

Kalkulacje rolnicze. Uprawy polowe .pl https://www..pl Kalkulacje rolnicze. Uprawy polowe Autor: Maria Czarniakowska Data: 20 stycznia 2016 Kalkulacje rolnicze są podstawowym narzędziem rachunku ekonomicznego, które pozwalają na określenie

Bardziej szczegółowo

Zaraza ziemniaka - Phytophthora infestans (Mont.) de By 1. Systematyka Rząd: Pythiales Rodzina: Pythiaceae Rodzaj: Phytophthora

Zaraza ziemniaka - Phytophthora infestans (Mont.) de By 1. Systematyka Rząd: Pythiales Rodzina: Pythiaceae Rodzaj: Phytophthora Zaraza ziemniaka - Phytophthora infestans (Mont.) de By 1. Systematyka Rząd: Pythiales Rodzina: Pythiaceae Rodzaj: Phytophthora 2. Biologia i opis choroby Najgroźniejsza, pospolita choroba ziemniaków,

Bardziej szczegółowo

Tabela 42. Owies odmiany badane w 2013 r.

Tabela 42. Owies odmiany badane w 2013 r. VIII Owies Owies jest tańszy w uprawie niż inne zboża. Wymaga, bowiem nie tylko mniej intensywnego nawożenia, ale również mniejszej ochrony chemicznej. Wadą natomiast jest niższa cena ziarna na rynku.

Bardziej szczegółowo

Pszenżyto jare/żyto jare

Pszenżyto jare/żyto jare Pszenżyto jare/żyto jare W doświadczeniach PDO założonych w 2015 roku na terenie województwa łódzkiego badano 5 odmian pszenżyta jarego oraz 1 odmianę żyta jarego. Doświadczenia założono w trzech punktach

Bardziej szczegółowo

Hurtownia Materiałów Przemysłowych. FAZOT Więtczak i Wspólnicy Sp. Jawna Gnojno 30A Kutno

Hurtownia Materiałów Przemysłowych. FAZOT Więtczak i Wspólnicy Sp. Jawna Gnojno 30A Kutno Hurtownia Materiałów Przemysłowych FAZOT Więtczak i Wspólnicy Sp. Jawna Gnojno 30A 99-300 Kutno Materiał siewny: JĘCZMIEŃ Odmiany: JARE I OZIME Producent: KWS Polska 2 SPIS Odmiany jare: 1. KWS OLOF Odmiany

Bardziej szczegółowo

STOSOWANIE KWALIFIKOWANEGO MATERIAŁU SIEWNEGO A EFEKTY PRODUKCJI ZBÓŻ

STOSOWANIE KWALIFIKOWANEGO MATERIAŁU SIEWNEGO A EFEKTY PRODUKCJI ZBÓŻ POSTĘP BIOLOGICZNY Prof. dr hab. Edward Arseniuk Dr Tadeusz Oleksiak Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie STOSOWANIE KWALIFIKOWANEGO MATERIAŁU SIEWNEGO A EFEKTY

Bardziej szczegółowo

Pszenica ozima: jak wybrać odpowiednią odmianę?

Pszenica ozima: jak wybrać odpowiednią odmianę? https://www. Pszenica ozima: jak wybrać odpowiednią odmianę? Autor: Sylwia Krupiak Data: 6 sierpnia 2016 Pszenica ozima: dokonanie wyboru jej odpowiedniej odmiany nie jest rzeczą prostą. Aby podjąć prawidłową

Bardziej szczegółowo

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uwagi ogólne i omówienie wyników Pszenżyto jare jest zbożem o stosunkowo mniejszym znaczeniu. Według GUS w strukturze zasiewów w 2013 powierzchnia uprawy pszenżyta wynosiła

Bardziej szczegółowo

Nasiennictwo i odmianoznawstwo

Nasiennictwo i odmianoznawstwo Ziemniak Polski 213 nr 1 9 Nasiennictwo i odmianoznawstwo WARTOŚĆ PLONOTWÓRCZA KIEŁKÓW ZIEMNIAKA NA PRZYKŁADZIE ODMIANY ETOLA prof. dr hab. Krystyna Rykaczewska IHAR PIB, Zakład Agronomii Ziemniaka w Jadwisinie,

Bardziej szczegółowo

Zbiory rzepaku w 2017 rokuperspektywa. producentów

Zbiory rzepaku w 2017 rokuperspektywa. producentów Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych www.kzprirb.pl Zbiory rzepaku w 2017 rokuperspektywa krajowych producentów Juliusz Młodecki- Prezes KZPRiRB Bydgoszcz, 07 listopada 2017 r. Rzepak-

Bardziej szczegółowo

Mikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1

Mikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1 Mikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1 1 Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt, Katedra Żywienia i Gospodarki Paszowej

Bardziej szczegółowo

Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw.

Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw. Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw. 6. Konferencja Naukowa "WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE" Falenty, 27 28 listopada 2013

Bardziej szczegółowo

Pszenice ozime siewne

Pszenice ozime siewne Pszenice ozime siewne 2017 www.dabest.pl 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Pszenica o najgrubszym ziarnie, do wszechstronnego wykorzystania! Pszenica BOGATKA Nagrodzona Złotym Medalem Międzynarodowych Targów

Bardziej szczegółowo

1. DUBLET 2. MILEWO 3. NAGANO

1. DUBLET 2. MILEWO 3. NAGANO 6. Pszenżyto jare W 2013 roku Krajowy Rejestr Odmian liczył 10 odmian pszenżyta jarego i 1 odmianę żyta jarego. W doświadczeniach PDOiR założonych w 2013 roku na terenie województwa łódzkiego badano 4

Bardziej szczegółowo

dr Krystyna Zarzyńska, dr Wojciech Goliszewski IHAR PIB, Zakład Agronomii Ziemniaka w Jadwisinie, Serock

dr Krystyna Zarzyńska, dr Wojciech Goliszewski IHAR PIB, Zakład Agronomii Ziemniaka w Jadwisinie, Serock Ziemniak Polski 2013 nr 2 19 POLSKIE CZY ZAGRANICZNE ODMIANY ZIEMNIAKA DO UPRAWY EKOLOGICZNEJ? dr Krystyna Zarzyńska, dr Wojciech Goliszewski IHAR PIB, Zakład Agronomii Ziemniaka w Jadwisinie, 05-140 Serock

Bardziej szczegółowo

Opracowała: Krystyna Bruździak SDOO Przecław. 13. Soja

Opracowała: Krystyna Bruździak SDOO Przecław. 13. Soja Opracowała: Krystyna Bruździak SDOO Przecław 13. Soja Uwagi ogólne Soja jest jedną z najcenniejszych roślin strączkowych. Uprawiana jest głównie na nasiona, które zawierają przeciętnie 40% białka o doskonałym

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA1» z dnia. w sprawie szacowania szkód łowieckich w uprawach i płodach rolnych

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA1» z dnia. w sprawie szacowania szkód łowieckich w uprawach i płodach rolnych Projekt z dnia 18 września 2018 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA1» z dnia w sprawie szacowania szkód łowieckich w uprawach i płodach rolnych Na podstawie art. 49 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października

Bardziej szczegółowo

zawód: technik rolnik przykładowe rozwiązanie zadania

zawód: technik rolnik przykładowe rozwiązanie zadania Przykładowe rozwiązanie zadania praktycznego z informatora TYTUŁ Projekt nawożenia NPK pszenicy ozimej odmiany Pegassos opracowany na podstawie dokumentacji gospodarstwa rolnego Dane do projektu: Warunki

Bardziej szczegółowo

Wpływ obsady roślin na wysokość i jakość plonowania kukurydzy

Wpływ obsady roślin na wysokość i jakość plonowania kukurydzy Wpływ obsady roślin na wysokość i jakość plonowania kukurydzy 2018-12-21 Wpływ obsady roślin na wysokość i jakość plonowania kukurydzy Wysokość i jakość uzyskiwanych plonów zależy zarówno od warunków glebowo-klimatycznych,

Bardziej szczegółowo

Nr Informacja. Przewidywana produkcja głównych upraw rolniczych i ogrodniczych w 2004 r. KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ

Nr Informacja. Przewidywana produkcja głównych upraw rolniczych i ogrodniczych w 2004 r. KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ WYDZIAŁ ANALIZ EKONOMICZNYCH I SPOŁECZNYCH Przewidywana produkcja głównych upraw rolniczych i ogrodniczych w 2004 r. Wrzesień 2004 Dorota Stankiewicz Informacja

Bardziej szczegółowo

Rozdział 8 Pszenżyto jare

Rozdział 8 Pszenżyto jare Rozdział 8 Pszenżyto jare Pszenżyto jare jest zbożem odznaczającym się większą tolerancją na słabe warunki glebowe i stanowiskowe od pszenicy jarej, dlatego też budzi ono coraz większe zainteresowanie

Bardziej szczegółowo

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uwagi ogólne i omówienie wyników Pszenżyto jare jest zbożem o stosunkowo mniejszym znaczeniu. Wg danych FAO STAT (2016) powierzchnia uprawy pszenżyta jarego w Polsce wynosi

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab.. Jerzy Szukała UP Poznań, Katedra Agronomii Mgr Radosław Kazuś HR Smolice, Oddział Przebędowo Kalkulacje

Prof. dr hab.. Jerzy Szukała UP Poznań, Katedra Agronomii   Mgr Radosław Kazuś HR Smolice, Oddział Przebędowo Kalkulacje Prof. dr hab.. Jerzy Szukała UP Poznań, Katedra Agronomii e-mail: jszukala@up.poznan.pl Mgr Radosław Kazuś HR Smolice, Oddział Przebędowo Kalkulacje opłacalności uprawy roślin strączkowych Prezentowane

Bardziej szczegółowo

Pszenica ozima Hondia: niedobory wody i słabe gleby jej nie straszne

Pszenica ozima Hondia: niedobory wody i słabe gleby jej nie straszne .pl https://www..pl Pszenica ozima Hondia: niedobory wody i słabe gleby jej nie straszne Autor: materiały firmowe Data: 5 sierpnia 2017 Ci rolnicy, którzy gospodarują na słabszych glebach bądź w regionach,

Bardziej szczegółowo

pochodzenia Kod kraju Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o., ul. Główna 20, Strzelce 2 Augusta 2002

pochodzenia Kod kraju Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o., ul. Główna 20, Strzelce 2 Augusta 2002 Kod kraju pochodzenia 12. Soja Uwagi ogólne Wyniki z doświadczeń PDO dla soi opracowano po dwuletnim okresie w 2011 i 2012 roku. Doświadczenia przeprowadzono w trzech punktach doświadczalnych: SDOO w Przecławiu,

Bardziej szczegółowo

VIII Owies. Tabela 41. Owies badane odmiany w 2012 roku. Rok wpisania do

VIII Owies. Tabela 41. Owies badane odmiany w 2012 roku. Rok wpisania do VIII Owies W przeciwieństwie do jęczmienia jarego, w krajowym rejestrze dominują odmiany rodzimej hodowli i są to w ponad 90% odmiany żółtoziarniste, jedna odmiana jest brązowoziarnista natomiast pięć

Bardziej szczegółowo

Alternatywne kierunki użytkowania roślin motylkowatych drobnonasiennych

Alternatywne kierunki użytkowania roślin motylkowatych drobnonasiennych Rośliny motylkowate : Dostarczają paszy o wysokiej zawartości białka i innych składników pokarmowych Podnoszą żyzność gleby dzięki wiązaniu N z atmosfery (Rhisobium) i uruchamianiu trudno rozpuszczalnych

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE. Szkody, za które odpowiada Skarb Państwa Szacowanie szkód na terenie obwodów łowieckich NIEDŹWIEDZIE

INFORMACJE. Szkody, za które odpowiada Skarb Państwa Szacowanie szkód na terenie obwodów łowieckich NIEDŹWIEDZIE INFORMACJE Szkody, za które odpowiada Skarb Państwa Szacowanie szkód na terenie obwodów łowieckich SZKODY ŁOWIECKIE WYRZĄDZANE PRZEZ ZWIERZYNĘ I. SZKODY, ZA KTÓRE ODPOWIADA SKARB PAŃSTWA NIEDŹWIEDZIE w

Bardziej szczegółowo

Soja: odmiany najlepsze do Twojego gospodarstwa

Soja: odmiany najlepsze do Twojego gospodarstwa .pl https://www..pl Soja: odmiany najlepsze do Twojego gospodarstwa Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 23 marca 2017 Klasa gleby, regularnie przeprowadzane zabiegi agrotechniczne, ochrona roślin przed

Bardziej szczegółowo

Pielęgnacja plantacji

Pielęgnacja plantacji PRODUKCJA ROŚLINNA CZĘŚĆ III TECHNOLOGIE PRODUKCJI ROŚLINNEJ Podręcznik dla uczniów szkół kształcących w zawodzie technik rolnik Praca zbiorowa pod redakcją prof. Witolda Grzebisza WYDANIE I HORTPRESS

Bardziej szczegółowo

6. Pszenżyto jare/żyto jare

6. Pszenżyto jare/żyto jare 6. Pszenżyto jare/żyto jare W doświadczeniach PDO założonych w 2016 roku na terenie województwa łódzkiego badano 6 odmian pszenżyta jarego oraz 1 odmianę żyta jarego. Doświadczenia założono w trzech punktach

Bardziej szczegółowo

IDHA. Płynne nawozy doglebowe. B Mn. Specjalistyczne nawozy płynne. Wieloskładnikowe z mikroelementami w formie chelatów

IDHA. Płynne nawozy doglebowe. B Mn. Specjalistyczne nawozy płynne. Wieloskładnikowe z mikroelementami w formie chelatów Płynne nawozy doglebowe Mg B Mn ADOB SB-2 ADOB Ma ADOB OR Fe ADOB PO ADOB O Cu Zn Ca Mo Specjalistyczne nawozy płynne Wieloskładnikowe z mikroelementami w formie chelatów Przeznaczone do rzędowej aplikacji

Bardziej szczegółowo

o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy - Prawo łowieckie (druk nr 219)

o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy - Prawo łowieckie (druk nr 219) SEJM Druk nr 324-A RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII kadencja D O D A T K O W E S P R A W O Z D A N I E KOMISJI ROLNICTWA I ROZWOJU WSI ORAZ KOMISJI OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA o poselskim

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ OCENY GOSPODARSTWA W KATEGORII Ochrona środowiska i ekologia* Ekologiczna produkcja towarowa

FORMULARZ OCENY GOSPODARSTWA W KATEGORII Ochrona środowiska i ekologia* Ekologiczna produkcja towarowa Załącznik nr do Regulaminu FORMULARZ OCENY GOSPODARSTWA W KATEGORII Ochrona środowiska i ekologia* Ekologiczna produkcja towarowa Imię.... Nazwisko... Nazwa gospodarstwa... Numer ewidencyjny gospodarstwa

Bardziej szczegółowo

Światowa produkcja ziemniaka: prognozy są dobre!

Światowa produkcja ziemniaka: prognozy są dobre! .pl https://www..pl Światowa produkcja ziemniaka: prognozy są dobre! Autor: Ewa Ploplis Data: 2 grudnia 2016 Zwiększa się produkcja ziemniaka na świecie. Prognozy na najbliższe lata globalnej produkcji

Bardziej szczegółowo

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 8. Określanie

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA1* w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA1* w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych Projekt z dnia 25 lutego 2019 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA1* z dnia w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych Na podstawie art. 49 ust. 1 i 2 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

Plonowanie wybranych gatunków roślin uprawianych na cele energetyczne w polskich warunkach

Plonowanie wybranych gatunków roślin uprawianych na cele energetyczne w polskich warunkach Plonowanie wybranych gatunków roślin uprawianych na cele energetyczne w polskich warunkach Wybrane elementy agrotechniki Gatunek Obsada roślin [tys./ha] Nawożenie [kg/ha] N P 2 O 5 K 2 O Odchwaszczanie

Bardziej szczegółowo

Ocena wpływu stosowania kwalifikowanego materiału siewnego roślin zbożowych i ziemniaków na integrowana ochronę i produkcje roślin Zadanie.5.

Ocena wpływu stosowania kwalifikowanego materiału siewnego roślin zbożowych i ziemniaków na integrowana ochronę i produkcje roślin Zadanie.5. Ocena wpływu stosowania kwalifikowanego materiału siewnego roślin zbożowych i ziemniaków na integrowana ochronę i produkcje roślin Zadanie.5.2 Tadeusz Oleksiak, ZNiN IHAR-PIB Radzików Wojciech Nowacki

Bardziej szczegółowo

Protokół nr... z dnia oględzin szkody w uprawach i płodach rolnych

Protokół nr... z dnia oględzin szkody w uprawach i płodach rolnych Protokół nr... z dnia oględzin szkody w uprawach i płodach rolnych Województwo... Powiat... Obwód łowiecki nr... - dzierżawca/zarządca*:... Gmina... Sołectwo... Poszkodowany (imię i nazwisko, miejsce zamieszkania)...

Bardziej szczegółowo

Szkody Łowieckie Zabezpieczanie upraw oraz współpraca w procesie szacowania szkód

Szkody Łowieckie Zabezpieczanie upraw oraz współpraca w procesie szacowania szkód Szkody Łowieckie Zabezpieczanie upraw oraz współpraca w procesie szacowania szkód Grzegorz Czajkowski Kościerzyna 04.04.2016 Odpowiedzialność odszkodowawcza Ryzyko wystąpienia szkody Pod bardzo ogólnym

Bardziej szczegółowo

NOTATNIK INTEGROWANEJ PRODUKCJI UPRAWY WARZYWNE

NOTATNIK INTEGROWANEJ PRODUKCJI UPRAWY WARZYWNE Numer w rejestrze producentów... NOTATNIK INTEGROWANEJ PRODUKCJI UPRAWY WARZYWNE... (gatunek y)... (rok) Imię... Nazwisko... Miejsce zamieszkania... Adres... albo Nazwa... Siedziba... Adres... Telefon...

Bardziej szczegółowo

Orkisz ozimy. Uwagi ogólne

Orkisz ozimy. Uwagi ogólne Rok wpisania Rok włączenia Kod kraju pochodzenia Orkisz ozimy Uwagi ogólne Doświadczenia PDOiR z orkiszem ozimym w woj. małopolskim w r. założono w dwóch punktach - w SDOO Węgrzce oraz w IHAR Radzików

Bardziej szczegółowo

13. Soja - mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław

13. Soja - mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław 13. Soja - mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław Uwagi ogólne Wyniki z doświadczeń PDO dla soi opracowano po trzyletnim okresie badań w 2013, 2014 i 2015 roku. Doświadczenia w roku 2015 przeprowadzono

Bardziej szczegółowo

Tabela 46. Pszenżyto jare odmiany badane w 2016 r.

Tabela 46. Pszenżyto jare odmiany badane w 2016 r. Pszenżyto jare Pszenżyto jare ma najmniejsze znaczenie gospodarcze wśród wszystkich gatunków zbóż, gdyż jego uprawa zajmuje niewielki areał i w bilansie paszowym kraju nie odgrywa większej roli. Ziarno

Bardziej szczegółowo

ZAKŁAD NASIENNICTWA I NASIONOZNAWSTWA. Radzików, Błonie RYNEK NASION 2011

ZAKŁAD NASIENNICTWA I NASIONOZNAWSTWA. Radzików, Błonie RYNEK NASION 2011 INSTYTUT HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ZAKŁAD NASIENNICTWA I NASIONOZNAWSTWA PRACOWNIA EKONOMIKI NASIENNICTWA I HODOWLI ROŚLIN Radzików, 05-870 Błonie RYNEK NASION 2011 Raport

Bardziej szczegółowo

Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2018 r.

Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2018 r. 1. ZIEMNIAK W ostatnich latach zauważalny jest spadek zainteresowania uprawa ziemniaka. Przyczyną jest zmiana systemu żywienia trzody chlewnej, zastępowanie ziemniaków tańszymi paszami zbożowymi z dodatkiem

Bardziej szczegółowo

1.1. Łubin wąskolistny

1.1. Łubin wąskolistny 1.1. Łubin wąskolistny W Polce podstawowymi gatunkami uprawnymi łubinu są łubin wąskolistny i żółty. Są to gatunki, które przy racjonalnym wykorzystaniu mogą wzajemnie się uzupełniać. Według danych PIORiN

Bardziej szczegółowo

Prezentowana lista powinna ułatwić rolnikom dokonanie wyboru odmiany najbardziej dostosowanej do lokalnych warunków gospodarowania.

Prezentowana lista powinna ułatwić rolnikom dokonanie wyboru odmiany najbardziej dostosowanej do lokalnych warunków gospodarowania. Jęczmień ozimy W 2014 roku Krajowy Rejestr Odmian obejmował 21 odmian jęczmienia ozimego. W doświadczeniach porejestrowych, realizowanych na terenie województwa łódzkiego w sezonie 2013-2014 badano 8 odmian

Bardziej szczegółowo

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ

PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ PSZENŻYTO JARE WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Uwagi ogólne i omówienie wyników Pszenżyto jare jest zbożem o stosunkowo mniejszym znaczeniu. Według GUS w strukturze zasiewów w 2015roku powierzchnia uprawy pszenżyta

Bardziej szczegółowo

Integrowana produkcja ziemniaka na tle innych systemów uprawy

Integrowana produkcja ziemniaka na tle innych systemów uprawy PROGRESS IN PLANT PROTECTION/POSTĘPY W OCHRONIE ROŚLIN 52 (3) 2012 Integrated production of potato in relation to different potato cultivation systems Integrowana produkcja ziemniaka na tle innych systemów

Bardziej szczegółowo

Ochrona buraka cukrowego: nowy sojusznik w walce z chwastami

Ochrona buraka cukrowego: nowy sojusznik w walce z chwastami https://www. Ochrona buraka cukrowego: nowy sojusznik w walce z chwastami Autor: Tomasz Kodłubański Data: 17 marca 2017 Burak cukrowy to jedna z najbardziej dochodowych upraw na świecie. W polskich warunkach

Bardziej szczegółowo

Integrowana ochrona, co warto wiedzieć - aktualności. Prof. dr hab. Stefan Pruszyński

Integrowana ochrona, co warto wiedzieć - aktualności. Prof. dr hab. Stefan Pruszyński Integrowana ochrona, co warto wiedzieć - aktualności Prof. dr hab. Stefan Pruszyński Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21.10.2009 r. (19) Na podstawie rozporządzenia (WE) nr

Bardziej szczegółowo

Jaki jęczmień ozimy wybrać? Kluczowe elementy przy doborze odmian

Jaki jęczmień ozimy wybrać? Kluczowe elementy przy doborze odmian Jaki jęczmień ozimy wybrać? Kluczowe elementy przy doborze odmian Autor: Karol Bogacz Data: 3 sierpnia 2017 Jęczmień ozimy należy do zbóż o dużym znaczeniu gospodarczym. W naszym kraju ustępuje co prawda

Bardziej szczegółowo