Redakcja Editorial Board Rada Naukowa Scientific Council

Transkrypt

1

2 Redakcja Editorial Board Marek Derwich (Wrocław, redaktor naczelny Editor in Chief), Ludovic Viallet (Clermont-Ferrand, zastępca redaktora naczelnego Deputy Editor), Marek L. Wójcik (Wrocław, sekretarz Secretary), Dom Aidan Bellenger OSB (Stratton-on-the-Fosse, redaktor językowy tekstów angielskich Language Editor of English Texts), Glauco Maria Cantarella (Bologna, redaktor językowy tekstów włoskich Language Editor of Italian Texts), Ołeh Duch (Lviv), Marie-Élisabeth Henneau (Liège, redaktor językowy tekstów francuskich Language Editor of French Texts), Waldemar Könighaus (Göttingen, redaktor językowy tekstów niemieckich Language Editor of German Texts), Pavel Krafl (Brno), Zofia Smyk (Wrocław, redaktor językowy Language Editor) Rada Naukowa Scientific Council Marie-Madeleine de Cevins (Rennes), Artūras Grickevičius (Vilnius), Krzysztof Kaczmarek (Poznań), Arkadij Komissarienko (Moscow), Fiorenzo Landi (Bologna), József Laszlovszky (Budapest), Jean-Marie Le Gall (Paris), Gert Melville (Dresden), Javier Antón Pelayo (Barcelona), Richard Sharpe (Oxford), Petr Sommer (Praha) Recenzenci tekstów publikowanych w tym tomie Reviewers of the texts published in this volume Sébastien Barret (Paris), Paul Chopelin (Lyon), Waldemar Chorążyczewski (Toruń), Tomasz Ciesielski (Opole), Bogusław Czechowicz (Opole / Hradec Kralove), Cristina Dondi (Oxford), Marek Inglot (Roma), Cezary Jastrzębski (Kielce), Vasyl Kmet (Lviv), Janusz Królikowski (Tarnów), Ryszard Mączyński (Toruń), Frédéric Meyer (Nancy), Dariusz Nawrot (Katowice), Krzysztof Ożóg (Kraków), Maria Pidłypczak-Majerowicz (Kraków), Marta Pieniążek-Samek (Kielce), Tomasz Przerwa (Wrocław), Marian Radwan (Lublin), Stanisław Wiech (Kielce), Wanda Wojtkiewicz-Rok (Wrocław)

3 VOL Wrocław 2014

4 Hereditas Monasteriorum półrocznik wydawany przez Pracownię Badań nad Dziejami Zakonów i Kongregacji Kościelnych (LARHCOR) w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Publikacja tekstów oznaczonych asteryskiem (*), przygotowanych w ramach projektu Dzie dzictwo kulturowe po klasztorach ska sowanych na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej oraz na Śląsku w XVIII i XIX w.: losy, znaczenie, inwentaryzacja, została sfinansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach half-yearbook published by Laboratoire de Recherches sur l Histoire des Congrégations et Ordres Religieux (LARHCOR) in Institute of History at University of Wrocław. Publication of texts marked with an asterisk (*), prepared within the project Cultural heritage of dissolved monasteries on the territory of former Poland and in Silesia in 18th and 19th c.: fate, significance, cataloguing, was financed by the Ministry of Science and Higher Education under the name of the National Programme for the Development of Humanities in the years Adres Redakcji Editorial Office ul. Szewska 49, Wrocław, Poland hereditas.redakcja@gmail.com Otwarty dostęp Open access: Teksty publikowane w Hereditas Monasteriorum są recenzowane. Texts published in Hereditas Mo na s teriorum are peer reviewed. Hereditas Monasteriorum jest indeksowane w następującej bazie: database: Hereditas Monasteriorum is indexed in the following IC Journals Master List ( Hereditas Monasteriorum jest stresz czane w następujących bazach: Hereditas Monasteriorum is abstracted in the following databases: The Central and Eastern European Online Library ( The Central European Journal of Social Sciences and Humanities ( Bazhum. Baza Czasopism Humanistycznych i Społecznych Bazhum. Database of Humanities and Social Sciences Journals ( Deklaracja o wersji pierwotnej: W związku z równoległym publikowaniem czasopisma w wersji papierowej i elektronicznej Redakcja informuje, że wersją pierwotną Hereditas Monasteriorum jest wersja drukowana. Declaration on the original version: Because journal is published simultaneously in both print and online versions, the Editorial Board informs that the original version of Hereditas Monasteriorum is the paper version. Projekt okładki Cover design Andrzej Sznejweis Layout Marek J. Battek, Andrzej Sznejweis Redakcja i korekta Technical editing and proofreading Maria Derwich Tłumaczenie Translation Anna Kijak, Szymon Paleczek, Marek L. Wójcik Skład Typesetting Jarosław Danielak Druk i oprawa Printing and binding Drukarnia SOWA Druk na życzenie, tel ISSN (print), (online) Pracownia Badań nad Dziejami Zakonów i Kongregacji Kościelnych (LARHCOR) w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego Nakład Number of copies 250

5 Hereditas Monasteriorum, vol. 4 Spis treści Contents Od Redakcji Editor s Note ROZPRAWY DISSERTATIONS Loïc CHOLLET Écrire l histoire de la conquête : l utilisation de l histoire dans la polémique contre l Ordre Teutonique au sujet des droits des infidèles ( ) Pisząc historię podboju: wykorzystanie historii w polemikach przeciwko zakonowi krzyżackiemu dotyczących praw niewierzących ( ) Writing the history of the conquest: the use of history in the polemics against the Teutonic Knights on the rights of unbelievers ( ) Anna KURSKA O przeobrażeniach wizerunku Świętego Krzyża w XIX-wiecznych relacjach z podróży po Polsce On the metamorphoses of the image of Święty Krzyż in 19th century accounts of tours of Poland Anita STAROŃ «À rebours» et «L oblat» de Joris-Karl Huysmans : entre décadence et spiritualité Na wspak i Oblat Jorisa-Karla Huysmansa: między dekadencją i duchowością Joris-Karl Huysmans À rebours and L oblat : between decadence and spirituality MATERIAŁY MATERIALS Vincenzo TROMBETTA Libri e biblioteche della Compagnia di Gesù a Napoli dalle origini all Unità d Italia Książki i biblioteki Towarzystwa Jezusowego w Królestwie Neapolu (od początku działalności zakonu do zjednoczenia Włoch) Books and libraries of the Society of Jesus in the Kingdom of Naples (from the beginning of the Order s activity to the unification of Italy) Irena O. CIBOROWSKA-RYMAROWICZ Druki medyczne i botaniczne w księgozbiorze kolegium jezuitów w Ostrogu Medical and botanic books in the collection of the Ostroh Jesuit college Piotr RUMANOWSKI O malowidle Chrystus jako»fons Vitae«z pocysterskiego kościoła parafialnego św. św. Jakuba Starszego i Mikołaja Biskupa w Mechowie koło Pucka On the painting Christ as Fons Vitae from the former Cistercian parish church of St. James the Greater and St. Nicholas in Mechowo near Puck

6 6 Spis treści Jacek PARTYKA Disiectarum bibliothecarum membra. Pozostałości polskich księgozbiorów kamedulskich z klasztoru w Bieniszewie: droga do Biblioteki Jagiellońskiej Disiectarum bibliothecarum membra. The remains of the Polish Camaldolese book collections from the Bieniszew monastery: the path to the Jagiellonian Library Andrzej BUCZYŁO Inwentarz materiałów archiwalnych dotyczących klasztorów i zakonów w zesp. Generalne Dyrektorium. Departament Prus Nowowschodnich w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie An inventory of archive material relating to monasteries and religious orders in the Directorate General. Department of New East Prussia fonds kept in the Central Archives of Historical Records in Warsaw Mirosława SOBCZYŃSKA-SZCZEPAŃSKA Wybrane źródła do dziejów skasowanych klasztorów trynitarzy w zasobie Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historycznego w Sankt Petersburgu Selected sources for the study of the history of Trinitarian monasteries in the Russian State Historical Archive in Saint Petersburg Tomasz CIESIELSKI Książki poddane w 1841 r. cenzurze prewencyjnej. Przyczynek źródłowy do dziejów bibliotek klasztorów skasowanych na mocy ukazu z 1832 r. w guberniach zachodnich Imperium Rosyjskiego Books subject to preventive censorship in A source contribution to the history of the libraries of monasteries dissolved under a ukase of 1832 in the western guberniyas Maksymilian KUŚKA Archiwalia obcej proweniencji oraz starodruki i książki dawne oznaczone obcymi znakami pieczętnymi w zbiorach Archiwum i Biblioteki OO. Bonifratrów w Cieszynie Archival records of external provenance, early printed books, and antique books marked with foreign seal imprints in the collection of the Archive and Library of the Brothers Hospitallers in Cieszyn EDYCJE ŹRÓDŁOWE SOURCE EDITIONS Urszula BOŃCZUK-DAWIDZIUK, Anna JEZIERSKA, Arkadiusz WOJTYŁA Zbiory biblioteczne, archiwalne i artystyczne znajdujące się w 1811 r. w opactwie norbertanów we Wrocławiu w świetle inwentarza i sprawozdania z postępowania kasacyjnego z Akt Büschinga Library, archive and art collections from the Norbertine Abbey in Wrocław in the light of the inventory and dissolution report included in the Büsching Papers Małgorzata KOŚKA Sumariusz wpisów dotyczących majątku pojezuickiego z protokołów posiedzeń Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego w latach Summarium of entries concerning the former Jesuit property from the minutes of the Administrative Council of the Kingdom of Poland meetings in Anna ROGOWSKA Zabudowania opactwa cystersów w Jędrzejowie w świetle szacunków szczegółowych Dyrekcji Ubezpieczeń w Warszawie The buildings of the Cistercian Abbey in Jędrzejów in the light of detailed estimates of the Insurance Directorate in Warsaw

7 Contents 7 POLEMIKI POLEMICS Anna BOCHNAKOWA Kilka uwag po lekturze artykułu Ryszarda Mączyńskiego Jak pijarzy dykcjonarz Daneta wydawali (czyli o pożytku sięgania do źródeł) [Some remarks on Ryszard Mączyński s article How the Piarists issued the dictionary of Danet (about the benefit of using sources) ] Ryszard MĄCZYŃSKI W odpowiedzi Pani Profesor Annie Bochnakowej [A reply to Professor Anna Bochnakowa] ARTYKUŁY RECENZYJNE I RECENZJE REVIEW ARTICLES AND REVIEWS Kamila KŁUDKIEWICZ Kilka uwag o obecności książek ze skasowanych bibliotek klasztornych na aukcjach książek. Na marginesie monografii Iwony IMAŃSKIEJ, Per medium auctionis. Aukcje książek w Rzeczypospolitej XVII XVIII w. [Some remarks on the presence of books from dissolved monastic libraries at book auctions. On Iwona IMAŃSKA S book Per Medium Auctionis. Book Auctions in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th 18th Centuries ] Marcin JEWDOKIMOW Kulturowe a turystyczne badania obiektów historycznych. Uwagi na marginesie książki Łukasza MUSIAKI, Funkcja turystyczna średniowiecznych zamków i jej wpływ na miasta Pomorza, Warmii i Mazur [The cultural and tourist research into historic sites. Some remarks on Łukasz MUSIAKA S book, The Tourist Function of Medieval Castles and Its Influence on towns of Pomerania, Warmia and Masuria ] Gert MELVILLE, Die Welt der mittelalterlichen Klöster, Geschichte und Lebensformen Rafał KUBICKI Jörg VOIGT, Beginen im Spätmittelalter. Frauenfrömmigkeit in Thüringen und im Reich Rafał KUBICKI NOTKI RECENZYJNE BOOK NOTICES Stanisław A. BOGACZEWICZ, Sylwia KRZYŻANOWSKA (eds), Represje wobec Kościoła katolickiego na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie [Repressions Against the Catholic Church in Lower Silesia and the Opole Region ] Marek DERWICH Collectanea franciscana, 83, 2013, 1 2 Marek DERWICH Jean-François COTTIER, Daniel-Odon HUREL, Benoît-Michel TOCK (red.), Les personnes d autorité en milieu régulier. Des origines de la vie régulière au XVIII e siècle. Actes du septième colloque international du CERCOR, Strasbourg, juin 2009 Marek DERWICH Radosław DOBROWOLSKI, Mariusz ZEMŁO (eds), Dziedzictwo unii brzeskiej [The Legacy of the Union of Brest] Marek DERWICH Sylvain EXCOFFON (red.), Les chartreux et les élites XII e -XVIII e siècles. Colloque international du CERCOR (30-31 août 2012) Marek DERWICH Barbara KALINOWSKA, Bernardyni w Ostrołęce [Franciscan Observants (Bernardines) in Ostrołęka ] Marek DERWICH Mariusz KARPOWICZ, Książę Stanisław Herakliusz Lubomirski i artyści [Prince Stanisław Herakliusz Lubomirski and artists] Patrycja ZIOMEK

8 8 Spis treści Bruno MAES, Daniel MOULINET, Catherine VINCENT (red.), Jubilé et culte marial (Moyen Âge époque contemporaine). Actes du colloque international organisé au Puy-en-Velay par le Centre culturel départemental de la Haute-Loire avec le concours du groupe «Inventaire des sanctuaires et lieux de pèlerinage français» du GDR 2513 du CNRS SALVÉ (Sources, Acteurs et Lieux de la Vie religieuse à l Époque médiévale), Mercredi 8 juin Vendredi 10 juin 2005 Marek DERWICH Fr. Tomasz MOSKAL, Książka w kulturze sandomierskiego środowiska kolegiackiego do 1818 roku [The Book in the Sandomierz Collegiate Church Circles until 1818] Marek DERWICH Michel PARISSE (red.), Les Chanoines réguliers. Émergence et expansion (XI e -XIII e siècles). Actes du sixième colloque international du CERCOR, Le Puy en Velay, 29 juin-1 er juillet 2006 Marek DERWICH Gerard SIWEK CSsR, Misje ludowe. Historia teologia praktyka [Popular Missions. History Theology Practice] Marek DERWICH Jarosław WENTA, Magdalena KOPCZYŃSKA (red.), Sacred Space in the State of the Teutonic Order in Prussia Marek DERWICH TU WARTO ZAJRZEĆ RECOMMENDED READINGS Marek DERWICH, Aleksander Krzysztof SITNIK OFM Przegląd Kalwaryjski [ Kalwaria Review ] KRONIKA PROJEKTU Dziedzictwo kulturowe po klasztorach skasowanych na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej oraz na Śląsku w XVIII i XIX w.: losy, znaczenie, inwentaryzacja. Program Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach CHRONICLE OF PROJECT Cultural heritage of dissolved monasteries on the territory of former Poland and in Silesia in 18th and 19th c.: fate, significance, cataloguing. Programme of the Ministry of Science and Higher Education under the name of the National Programme for the Development of Humanities in the years Sprawozdanie półroczne Semi-annual report Marek DERWICH Sprawozdanie z realizacji Projektu, 1 XI V 2014 r [Report on the progress of the Project, 1 November May 2014] Sprawozdania z konferencji organizowanych w ramach Projektu Reports on conferences organised under the Project Michał SKOCZYŃSKI Sprawozdanie z konferencji Losy i znaczenie dziedzictwa kulturowego po klasztorach skasowanych w Płocku oraz na Mazowszu i ziemi dobrzyńskiej [Report on the conference The fate and significance of cultural heritage of dissolved monasteries in Płock, Mazovia and the Dobrzyń region ]

9 Contents 9 Sprawozdania zespołów i ich członków Reports by teams and their members Zespół II Team II Piotr OLIŃSKI Sprawozdanie z prac w dniach 1 XI V 2014 r [Report on the research work from 1 November May 2014] Zespół IV Team IV Małgorzata MILECKA, Ewelina WIDELSKA Sprawozdanie z prac nad losami założeń ogrodowych po skasowanych klasztorach w dniach 1 XI V 2014 r [Report on the research work on the fortunes of gardens of dissolved monasteries conducted between 1 November 2013 and 30 May 2014] Zespół V Team V Marcin JEWDOKIMOW Sprawozdanie z prac w dniach 1 XI V 2014 r [Report on the research work from 1 November May 2014] Zespół VI Team VI Małgorzata KOŚKA Sprawozdanie z prac w dniach 1 XI V 2014 r [Report on the research work from 1 November May 2014] Zespół X Team X Urszula BOŃCZUK-DAWIDZIUK Sprawozdanie z postępu prac nad wydaniem Akt Büschinga w dniach 1 XI V 2014 r [Report on the progress of work on the publication of Büsching Papers carried out between 1 November 2013 and 30 May 2014] Zespół XI Team XI Alina MĄDRY Sprawozdanie z działalności w dniach 1 XI V 2014 r [Report on the work carried out between 1 November 2013 and 30 May 2014] Zespół XII Team XII Ewa HAUPTMAN-FISCHER, Katarzyna SPURGJASZ Sprawozdanie z inwentaryzacji muzykaliów poklasztornych w Gabinecie Zbiorów Muzycznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie w dniach 1 XI IV 2014 r [Report on the inventory of musical records of former monasteries from the Department of Music Collections of the University Library in Warsaw compiled in 1 November April 2014]

10 10 Spis treści Zespół XIII Team XIII Andrzej KOZIEŁ Sprawozdanie z prac w dniach 1 XI V 2014 r [Report on the research work from 1 November May 2014] Zespół XIV Team XIV Dorota REJMAN, Monika KOPEĆ Sprawozdanie końcowe z prac inwentaryzacyjnych druków z bibliotek klasztornych znajdujących się w Bibliotece Diecezjalnej w Sandomierzu. Etapy od czwartego do ósmego: 1 V V 2014 r [Final report on the inventory taking of printed holdings from monastic libraries currently kept in the Diocesan Library in Sandomierz. Stages four to eight: 1 May May 2014] Zespół XVI Team XVI Łukasz GULDON Sprawozdanie z prac w dniach 1 X V 2014 r [Report on the research work from 1 October May 2014] Zespół XVII Team XVII Anna JAROSZEK Sprawozdanie z prac w dniach 1 XI V 2014 r [Report on the research work from 1 November May 2014] Sprawozdania z badań indywidualnych Reports on individual research Witalij ROSOWSKI Sprawozdanie z kwerendy w Żytomierzu w dniach 2 13 XII 2013 r [Report on the preliminary research in Zhytomyr on 2 13 December 2013] Mirosława SOBCZYŃSKA-SZCZEPAŃSKA Sprawozdanie z kwerendy w Rosyjskim Państwowym Archiwum Historycznym w Sankt Petersburgu w dniach 21 VIII 2 IX 2013 r [Report on the preliminary research at the Russian State Historical Archives in Saint Petersburg on 21 August 2 September 2013] KSIĄŻKI NADESŁANE BOOKS RECEIVED 531 INFORMACJE O AUTORACH INFORMATION ABOUT AUTHORS Autorzy tego tomu Authors of this volume

11 Contents 11 INFORMACJE DLA AUTORÓW INFORMATION FOR AUTHORS Zasady dotyczące przygotowania nadsyłanych tekstów Zasady recenzowania tekstów ukazujących się w Hereditas Monasteriorum Zapora ghostwriting i guest authorship Rules concerning the preparation of texts sent to Editorial Peer review rules for papers published in Hereditas Monasteriorum Policy against ghostwriting and guest authorship Recenzenci współpracujący z Redakcją Reviewers cooperating with Editorial Board