Struktury organizacyjne planowania i zarządzania w aglomeracji poznańskiej

Transkrypt

1 Struktury organizacyjne planowania i zarządzania w aglomeracji poznańskiej prof. UAM dr hab. Tomasz Kaczmarek dr Łukasz Mikuła Miasto w aglomeracji zarządzanie przestrzenią Katowice, 10 luty 2011 r.

2 Struktura terytorialnoadministracyjna oraz przemiany przestrzenne w aglomeracji poznańskiej

3 Reforma terytorialno-administracyjna 1998 Źródło: Kaczmarek 2005

4 Źródło: Kaczmarek 2005

5 Zasięgi aglomeracji poznaoskiej i poznaoskiego obszaru metropolitalnego

6 Wzrost liczby mieszkań Gminy aglomeracji wg poziomu w aglomeracji w latach zamożności mieszkańców (2008) Skoki Skoki Szamotuły Murowana Goślina Szamotuły Buk Rokietnica Tarnowo Podgórne Dopiewo Stęszew Suchy Las Poznań Luboń Komorniki Puszczykowo Murowana Goślina Czerwonak Kórnik Swarzędz Kleszczewo Pobiedziska Kostrzyn Buk Rokietnica Tarnowo Podgórne Dopiewo Stęszew Suchy Las Poznań Komorniki Luboń Puszczykowo Mosina Czerwonak Swarzędz Kleszczewo Kórnik Pobiedziska Kostrzyn Mosina Przyrost zasobów mieszkaniowych (2002 rok = 100) Śrem % podatników z najwyższej grupy podatkowej Śrem

7 Podmioty gospodarki narodowej Dochody gmin w aglomeracji w aglomeracji (2008 ) (2008) Szamotuły Buk Dopiewo Stęszew Rokietnica Tarnowo Podgórne Suchy Las Poznań Luboń Komorniki Puszczykowo Mosina Murowana Goślina Czerwonak Swarzędz Kórnik Skoki Kleszczewo Pobiedziska Kostrzyn Szamotuły Buk Rokietnica Tarnowo Podgórne Dopiewo Stęszew Suchy Las Poznań Luboń Komorniki Puszczykowo Mosina Murowana Goślina Czerwonak Swarzędz Kórnik Skoki Kleszczewo Pobiedziska Kostrzyn Liczba podmiotów na 100 osób w wieku produkcyjnym Śrem Dochody gmin (w zł) na 1000 mieszkańców Śrem

8 2010 Przestrzeń 2030

9

10

11

12

13

14

15 w tys. osób 600 Demografia Liczba ludności w aglomeracji poznańskiej w latach lata Miasto Poznań Strefa podmiejska

16 POZNAŃSKA ŚCIEŻKA INTEGRACJI METROPOLITALNEJ

17 Współpraca o charakterze sektorowym

18 Dotychczasowe formy współpracy: turystyka i rekreacja Skoki Tarnowo Podgórne Dopiewo Suchy Las Poznań Murowana Goślina Czerwonak Swarzędz Kiszkowo Pobiedziska Komorniki Stęszew Puszczykowo Mosina Kórnik Związek Międzygminny "Puszcza Zielonka" Stowarzyszenie Gmin Mikroregionu WPN Brodnica Gminy należące do PLOT

19 Dotychczasowe formy współpracy: gospodarka komunalna Wągrowiec Oborniki Szamotuły Gniezno Poznań Nowy Tomyśl Września Grodzisk Wlkp. Środa Wlkp. Kościan Śrem Związek Międzygminny Centrum Zagospodarowania Odpadów SELEKT Związek Międzygminny Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej (w trakcie tworzenia) Porozumienie Międzygminne Zakład Zagospodarowania Odpadów Jarocin Związek Międzygminny Schronisko dla Zwierząt (w trakcie tworzenia)

20 Dotychczasowe formy współpracy: gospodarka komunalna Murowana Goślina Rokietnica Suchy Las Czerwonak Tarnowo Podgórne Dopiewo Poznań Luboń Komorniki Puszczykowo Mosina Kórnik Swarzędz Kleszczewo akcjonariusze Aquanet S.A. odbiorcy wody z Aquanet S.A. Brodnica

21 Dotychczasowe formy współpracy: transport publiczny Murowana Goślina Czerwonak Swarzędz Dopiewo Luboń Komorniki Puszczykowo Kórnik Mosina Miasto Poznań Gminy objęte porozumieniami z Poznaniem ws.obsługi niektórych linii autobusowych Gminy - sygnatariusze listu intencyjnego ws. powołania związku komunikacyjnego

22 Współpraca o charakterze polityczno-strategicznym

23 Centrum Badań Metropolitalnych UAM Powołanie Rady Aglomeracji Poznaoskiej ( )

24 Rada Aglomeracji Poznaoskiej Ciało o charakterze niesformalizowanym ( Stała konferencja wójtów i burmistrzów gmin powiatu poznaoskiego oraz Prezydenta Poznania i Starosty Poznaoskiego ) Spotkania nieregularne, średnio raz na kwartał Gospodarz spotkao zmienny (miasto, powiat, gminy) Brak przypisanej stałej obsługi administracyjnej funkcjonowanie w oparciu o pracowników urzędów miast, gmin i starostwa

25 Centrum Badań Metropolitalnych UAM Konferencja powiatowa ( )

26 Centrum Badań Metropolitalnych UAM Rada Aglomeracji decyzja o podjęciu prac nad wspólną strategią rozwoju ( )

27 PROJEKT BADAWCZY: FUNKCJONOWANIE I KIERUNKI ROZWOJU AGLOMERACJI POZNAŃSKIEJ KONSORCJUM BADAŃ NAD AGLOMERACJĄ POZNAŃSKĄ

28 FUNKCJONOWANIE I KIERUNKI ROZWOJU AGLOMERACJI POZNAOSKIEJ

29 Centrum Badań Metropolitalnych UAM Inauguracja projektu (UAM, )

30 KONSORCJUM 4 UCZELNI Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Politechnika Poznańska Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Uniwersytet Ekonomiczny współwykonawca prac w dziedzinach: Zarządzanie strategiczne Gospodarka lokalna Organizacja transportu publicznego Marketing terytorialny Prognozowanie demograficzne UAM Koordynator projektu i współwykonawca prac w dziedzinach: Zarządzanie terytorialne Ochrona środowiska Rynek pracy, Demografia Turystyka, Sport Badania społeczne Usługi społeczne Politechnika Poznańska współwykonawca prac w dziedzinach: Planowanie przestrzenne Urbanistyka i architektura Komunikacja Gospodarka komunalna Uniwersytet Przyrodniczy współwykonawca prac w dziedzinach: Rolnictwo, Leśnictwo, Ochrona środowiska, Architektura krajobrazu, Dziedzictwo kulturowe CENTRUM BADAŃ METROPOLITALNYCH Dyrektor Centrum Biuro (Sekretariat) Komitet ds. Strategii Kierownicy zespołów problemowych Rada Programowa Centrum Prezydent Miasta Poznania, Starosta Poznański, Przedstawiciel Gmin Aglomeracji Rektorzy 4 uczelni Eksperci ze środowiska naukowego (spośród nich przewodniczący Rady)

31 FUNKCJONOWANIE I KIERUNKI ROZWOJU AGLOMERACJI POZNAOSKIEJ CEL PROJEKTU Określenie głównych potencjałów oraz problemów rozwojowych aglomeracji poznaoskiej i wypracowanie wspólnej dla Poznania i strefy podmiejskiej średnioterminowej strategii rozwoju - do 2020 r.

32 Inicjatywa wspólnej strategii Rada Aglomeracji Poznaoskiej Partnerzy projektu: Urząd Miasta Poznania, Starostwo Powiatowe w Poznaniu, Urzędy miast i gmin aglomeracji Diagnoza funkcjonowania aglomeracji Konsorcjum Badao nad Aglomeracją Poznaoską Projekt Strategii Zielona Księga Aglomeracji Poznaoskiej Debata publiczna nad Zieloną Księgą Współpraca: Mieszkaocy, Instytucje, organizacje społeczne, firmy i media działające w aglomeracji Biała Księga Strategia Rozwoju Aglomeracji Poznaoskiej Wdrażanie strategii metropolii Realizacja programów i działao Instytucje metropolitalne (związki, stowarzyszenia, porozumienia) Samorządy terytorialne aglomeracji Instytucje, organizacje społeczne, przedsiębiorstwa w aglomeracji Ewaluacja bieżąca realizacji programów strategicznych Diagnoza i aktualizacja strategii

33

34 Centrum Badań Metropolitalnych UAM Akademia Aglomeracyjna Przesłanki strategii aglomeracji poznaoskiej w świetle doświadczeo zagranicznych Potencjał gospodarczy i rynek pracy aglomeracji poznaoskiej Środowisko przyrodnicze, leśnictwo i rolnictwo w aglomeracji poznaoskiej Turystyka, rekreacja i sport w aglomeracji poznaoskiej Marketing terytorialny w aglomeracji poznaoskiej Infrastruktura komunalna i usługi komunalne w aglomeracji poznaoskiej Krajobraz, procesy urbanizacji i polityka przestrzenna w aglomeracji poznaoskiej Sied drogowa i kolejowa, komunikacja publiczna w aglomeracji poznaoskiej Usługi społeczne w aglomeracji poznaoskiej w kontekście zmian demograficznych (ochrona zdrowia, edukacja, opieka społeczna) W kierunku strategii aglomeracji poznaoskiej główne założenia i cele strategii

35 Centrum Badań Metropolitalnych UAM AKADEMIA AGLOMERACYJNA

36 Publikacje wyników badao ( ) Ilustrowany Atlas Aglomeracji Poznańskiej Biblioteka Aglomeracji Poznańskiej Profile miast, gmin i powiatu Zeszyty Tematyczne Funkcjonowanie i kierunki rozwoju Aglomeracji Poznańskiej Strategia Rozwoju Aglomeracji Poznańskiej Metropolia Poznań 2020 Zielona Księga Aglomeracji Poznańskiej

37 FUNKCJONOWANIE I KIERUNKI ROZWOJU AGLOMERACJI POZNAOSKIEJ

38 Zielona Księga (Green Paper) Dokument koncepcyjny, zawierający propozycję 5 osi strategicznych, 26 programów, i 152 działań, będący podstawą debaty publicznej, przyszłych decyzji i działań.

39 FUNKCJONOWANIE I KIERUNKI ROZWOJU AGLOMERACJI POZNAOSKIEJ Kierunek rozwoju Aglomeracji Poznańskiej Od silnej i dynamicznej aglomeracji o znaczeniu regionalnym i krajowym Do nowoczesnej i zintegrowanej metropolii o znaczeniu europejskim

40 Gospodarka przestrzenna i środowisko Usługi społeczne Integracja zarządzania i marketing Infrastruktura i organizacja transportu Gospodarka i rynek pracy

41 Centrum Badań Metropolitalnych UAM Rada Aglomeracji przyjęcie Zielonej Księgi ( )

42 Centrum Badań Metropolitalnych UAM I Zjazd Samorządów Aglomeracji Poznaoskiej prezentacja Zielonej Księgi ( )

43 Inicjatywa wspólnej strategii Rada Aglomeracji Poznaoskiej Partnerzy projektu: Urząd Miasta Poznania, Starostwo Powiatowe w Poznaniu, Urzędy miast i gmin aglomeracji Diagnoza funkcjonowania aglomeracji Konsorcjum Badao nad Aglomeracją Poznaoską Projekt Strategii Zielona Księga Aglomeracji Poznaoskiej Debata publiczna nad Zieloną Księgą Współpraca: Mieszkaocy, Instytucje, organizacje społeczne, firmy i media działające w aglomeracji Biała Księga Strategia Rozwoju Aglomeracji Poznaoskiej Wdrażanie strategii metropolii Realizacja programów i działao Instytucje metropolitalne (związki, stowarzyszenia, porozumienia) Samorządy terytorialne aglomeracji Instytucje, organizacje społeczne, przedsiębiorstwa w aglomeracji Ewaluacja bieżąca realizacji programów strategicznych Diagnoza i aktualizacja strategii

44 1 3 Gospodarka przestrzenna i środowisko 1.1. Koncepcja zagospodarowania przestrzennego metropolii poznańskiej 1.2. Poprawa standardów planistycznych, urbanistycznych i architektonicznych 1.3. Ochrona i kształtowanie krajobrazu kulturowego 1.4. Wielofunkcyjna gospodarka rolna 1.5. Kształtowanie i ochrona terenów o wysokich walorach przyrodniczych 1.6. Jakość i dyspozycyjność zasobów wodnych 1.7. Zintegrowany system gospodarki odpadami 1.8. Ekologiczne środowisko zamieszkania 5 Zintegrowane zarządzanie i marketing terytorialny 5.1. Instytucje współpracy metropolitalnej 5.2. Standardy usług publicznych 5.3. Metropolitalny system informacyjny 5.4. Strategia marki i produkty metropolitalne 5.5. Metropolia w sieci międzynarodowej 5.6. Tożsamość metropolitalna

45 Program 1.1. Koncepcja zagospodarowania przestrzennego metropolii poznaoskiej Działania: Diagnoza uwarunkowao i stanu zagospodarowania przestrzennego Opracowanie koncepcji kierunków rozwoju przestrzennego metropolii Stworzenie zasad wdrażania ustaleo koncepcji do studiów i planów miejscowych

46 Samorządowe jednostki planistyczne w aglomeracji poznaoskiej Miejska Pracownia Urbanistyczna (MPU) jednostka organizacyjna miasta Poznania, projektuje studium i plany miejscowe Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego (WBPP) jednostka organizacyjna samorządu województwa, plany zagospodarowania województwa i obszaru metropolitalnego

47 Plan metropolitalny a koncepcja Plan zagospodarowania przestrzennego poznaoskiego obszaru metropolitalnego: istniejące podstawy prawne (art. 39 ust. 6 UPZP) chod mocno niedoskonałe określona prawnie procedura sporządzany przez jednostkę samorządu województwa zasięg: 45 gmin z 12 powiatów charakter wiążący wobec gmin

48 Plan metropolitalny a koncepcja Koncepcja zagospodarowania przestrzennego aglomeracji poznaoskiej: brak podstaw prawnych sporządzana przez jednostkę niezależną organizacyjnie od samorządów (CBM), finansowana przez miasto Poznao, powiat poznaoski i gminy podmiejskie powstaje w niesformalizowanej procedurze zasięg: miasto Poznao + powiat poznaoski (łącznie 18 gmin) charakter koncepcyjno-doradczy

49 Działania: Program 1.2. Poprawa standardów planistycznych, urbanistycznych i architektonicznych Utworzenie metropolitalnego forum planowania przestrzennego Wypracowanie wspólnych standardów przygotowywania studiów (SUiKZP) Stworzenie standardów i wzorników projektowania przestrzeni publicznych Stworzenie standardów urbanistycznych dla stref mieszkaniowych, usługowych, rekreacyjnych i przemysłowych Edukacja i oddziaływanie na inwestorów oraz architektów w celu promocji wzorców zabudowy nawiązujących do lokalnej tradycji architektonicznej i kulturowej

50

51 Specyfika poznaoskiej ścieżki integracji ścisła współpraca ze środowiskiem naukowo-akademickim Zalety: niezależnośd od jednej konkretnej jednostki samorządowej ekspercki charakter, łagodzący lokalne spory polityczne interdyscyplinarnośd elastycznośd Wady: niepewnośd finansowania brak zaplecza administracyjnego i organizacyjnego brak szerokiego zaplecza urbanistów praktyków problemy z koordynacją międzyuczelnianą

52 Konkluzje 1. Dotychczasowa formuła Rady Aglomeracji Poznaoskiej oraz systemu planowania przestrzennego w aglomeracji nie jest wystarczająca w obliczu pojawiających się wyzwao i problemów 2. Należy pogłębid i wzmocnid organizacyjnie współpracę polityczną, strategiczną i planistyczną 3. Podstawowe pytanie: w jakich formach prawnoorganizacyjnych prowadzid dalszą integrację metropolitalną (w sytuacji braku regulacji ustawowych)? 4. W chwili obecnej jedyną możliwą formą pogłębienia integracji jest powołanie stowarzyszenia ( Metropolia Poznao ), w dalszej perspektywie konieczne będzie jednak stworzenie wielozadaniowego związku samorządowego

53 Najbliższe perspektywy Zwolnienie postępów integracji w związku z wyborami samorządowymi i pracami budżetowymi Spotkanie Rady Aglomeracji - 18 lutego 2011 r.: podpisanie strategii, zebranie założycielskie Stowarzyszenia Metropolia Poznao Model na najbliższe lata: oparcie na dwóch filarach merytoryczno-organizacyjnych CBM i Stowarzyszenie Metropolia Poznao, ściśle współpracujących ze sobą oraz ze związkami i stowarzyszeniami samorządowymi, a także pracowniami planistycznymi (MPU, WBPP)

54 Dziękuję za uwagę!