I. OCHRONA ZASOBÓW NATURALNYCH

Transkrypt

1 I. OCHRONA ZASOBÓW NATURALNYCH 3. OCHRONA PRZYRODY 3.1. Ogólna charakterystyka i ocena stanu aktualnego Zgodnie z zapisem ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r., Nr 92, poz. 880) ochrona przyrody polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody: dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów, roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową, zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia, siedlisk przyrodniczych, siedlisk zagrożonych wyginięciem, rzadkich i chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, tworów przyrody żywej i nieożywionej oraz kopalnych szczątków roślin i zwierząt, krajobrazu, zieleni w miastach i wsiach, zadrzewień. Właściwie rozumiana ochrona przyrody ma na celu: utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów, zachowanie różnorodności biologicznej, zachowanie dziedzictwa geologicznego i paleontologicznego, zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów, wraz z ich siedliskami, przez ich utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony, ochronę walorów krajobrazowych, zieleni w miastach i wsiach oraz zadrzewień, utrzymanie lub przywracanie do właściwego stanu siedlisk przyrodniczych, a także pozostałych zasobów, tworów i składników przyrody, kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody przez edukację, informowanie i promocję w dziedzinie ochrony przyrody. Obszar gminy Trzebinia charakteryzuje się dużym urozmaiceniem przyrodniczo krajobrazowym. Obok terenów przemysłowych i zdegradowanych, występuje wiele atrakcyjnych terenów przyrodniczych o bogatej szacie roślinnej i zwierzęcej oraz interesujących formach geologicznych oraz obiektów kultury materialnej. Ogólnie 43% powierzchni gminy pokryte jest różnego rodzaju lasami tj. bory sosnowe, buczyny, łęgi. Na omawianym obszarze poza roślinnością wysoką, spotkać można także nadwodne szuwary, murawy kserotermiczne, wiele ciekawych roślin, w tym rośliny objęte ochroną całkowitą bądź częściową. Na terenach rekreacyjnych występują liczne gatunki zwierząt, ptaków i ryb, z których na szczególną uwagę zasługują bobry, cietrzewie i pstrągi. Dla ochrony terenów cennych przyrodniczo, na obszarze gminy Trzebinia powstał rezerwat i parki oraz ustanowiono liczne pomniki przyrody. Natomiast, w celu popularyzacji interesujących obszarów przyrodniczych powstały szlaki turystyczne i ścieżki dydaktyczne. 29

2 Gospodarka leśna Na terenie Trzebini można obserwować różne typy lasów, zwłaszcza borów (bory stanowią 82,4% ogółu kompleksów leśnych w Trzebini), ale też lasy mieszane bukowe oraz lasy liściaste o charakterze łęgowym. W chwili obecnej stopień lesistości w gminie Trzebinia wg informacji Urzędu Miasta w Trzebini wynosi 43,6%. Obszar gminy objęty gruntami leśnymi wynosi ha, z czego 3933 ha lasów jest własnością Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwo Chrzanów. Pozostała powierzchnia lasów jest własnością osób fizycznych i prawnych, w tym Gminy Trzebinia. Z wymienionej wyżej powierzchni ha, na terenie miasta Trzebinia znajduje się 861 ha lasów, natomiast na terenach wiejskich gminy 3732 ha. Powierzchnia lasów na terenie gminy Trzebinia systematycznie się powiększa. Zalesianiu gruntów sprzyjają przepisy prawa: art. 14 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2005 r., Nr 45, poz. 435), ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia (Dz. U. z 2003 r., Nr 46, poz. 392), pozwalające ubiegać się o dofinansowanie zalesienia ze środków Starostwa Powiatowego, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa lub innych funduszy. W latach Starostwo Powiatowe w Chrzanowie pozytywnie rozpatrzyło 1 wniosek o dofinansowanie zalesienia z terenu gminy Trzebinia. Łączna powierzchnia dofinansowanego zalesienia wyniosła 2,0 ha. W latach Starostwo Powiatowe oraz Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie finansowały zalesień z terenu gminy Trzebinia. Przyczyną był brak przedmiotowych wniosków. Gospodarka leśna w gminie Trzebinia prowadzona jest na podstawie aktualnych uproszczonych planów urządzania lasów. Lasy wchodzące w skład miasta i gminy Trzebinia znajdują się w obrębie leśnym Trzebinia, leśnictwa: Siersza, Dulowa, Myślachowice i Piła Kościelecka. Zasięg terytorialny miasta i gminy Trzebinia na obszarze Lasów Państwowych Nadleśnictwa Chrzanów został przedstawiony w załączniku 3-1 Lasy trzebińskie. Według informacji zawartych w Protokole z posiedzenia I Komisji Techniczno-Gospodarczej z dnia 10 lutego 2009 r., zwołanej celem ustalenia szczegółowych wytycznych do opracowania projektu planu urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Chrzanów, obręby: Chrzanów, Trzebinia i Szczakowa; na terenie Nadleśnictwa Chrzanów znajdują się cztery rezerwaty przyrody o łącznej powierzchni 89,33 ha, z czego: w obrębie Trzebinia trzy rezerwaty częściowe tj. Lipowiec (11,36 ha - oddz. l88d), Bukowica (22,76 ha - oddz. 194j, 196a,b) i Ostra Góra (7,22 ha - oddz.84a). Rezerwaty Bukowica oraz Ostra Góra posiadają plany ochrony obowiązujące do dnia 31 grudnia 2016 r. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody z późniejszymi zmianami czyni je nieważnymi. Plan ochrony rezerwatu Lipowiec wyekspirował dnia 31 grudnia 2005 r. i nowego planu nie wykonano. Decyzją Ministra Środowiska nr BOA-lp-6-73/1802/2000 z dnia 30 listopada 2000 r. lasy Nadleśnictwa Chrzanów zostały uznane za ochronne na łącznym obszarze ha, w tym: w obrębie Trzebinia lasy o powierzchni łącznej 4867 ha co stanowiło 100% powierzchni obszarów leśnych tego obrębu z wyjątkiem rezerwatów (wg stanu na 01 stycznia 2000 r.) w tym: lasy mające szczególne znaczenie dla obronności i bezpieczeństwa Państwa, trwale uszkodzone na skutek działalności przemysłowej o łącznej powierzchni 46 ha, lasy trwale uszkodzone na skutek działalności przemysłowej o łącznej powierzchni 2983 ha, 30

3 lasy trwale uszkodzone na skutek działalności przemysłu, w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast ponad 50 tys. mieszkańców o powierzchni łącznej 864 ha, lasy trwale uszkodzone na skutek działalności przemysłu, wodochronne o łącznej powierzchni 1020 ha. Pozostałe lasy Nadleśnictwa Chrzanów ok ha, tj. grunty nie objęte w/w decyzją, grunty przejęte lub zalesione przez Nadleśnictwo w ostatnim okresie to tzw. lasy gospodarcze. Nadleśnictwo Chrzanów wystąpiło z wnioskiem do Ministerstwa Środowiska o uznanie tych lasów za ochronne. Głównym typem siedliskowym lasów na terenie gminy Trzebinia jest siedlisko BMśw (bór mieszany świeży) zajmujące 23% powierzchni leśnej, natomiast pozostałe siedliska borowe i mieszane zajmują 32% powierzchni. Żyzne siedliska leśne występują na 45% omawianej powierzchni. Dominującym gatunkiem panującym jest sosna zwyczajna, która zajmuje 68% powierzchni. Występujące na siedliskach borowych drzewostany są jednowiekowe z domieszką dębu, buka i modrzewia. Brzoza brodawkowata i buk zwyczajny zajmujące po 10% powierzchni stanowią najliczniej występującą grupę gatunków współpanujących. Ponadto buk zwyczajny na siedlisku LMwyż (las mieszany wyżynny) zajmującym 9,4% powierzchni, tworzy jadnogatunkowe lite buczyny. Gatunki rodzimych dębów, modrzew europejski, olsza czarna oraz świerk pospolity stanowią grupę gatunków domieszkowych. W wyniku rewizji stanu lasu w trakcie prac urządzeniowych, wyszczególniono dwa stopnie zgodności składu gatunkowego z siedliskiem zinwentaryzowanych terenów leśnych, co ilustruje tabela 3-1. Nowy Operat Siedliskowy opracowany według stanu na 01 stycznia 2005 r. wpłynął na zmianę struktury zgodności siedlisk w postaci: 90% zgodne, 10% częściowo zgodne, z zaznaczeniem, że stan ten dotyczy gruntów leśnych będących w zarządzie PGL LP Nadleśnictwa Chrzanów (według pisma Nadleśnictwa Chrzanów Zn. spr: ZH-71/5302/09 z dnia 01 października 2009 r. wersja elektroniczna). Tabela 3-1 Stopień zgodności składu gatunkowego z siedliskiem zinwentaryzowanych terenów leśnych gminy Trzebinia (według pisma Nadleśnictwa Chrzanów Zn. spr: ZH-71/5302/09 z dnia 01 października 2009 r. wersja elektroniczna) Lp. Stopień zgodności Udział (poprzednie dane) Udział (aktualne dane) [%] [%] 1. Zgodny Częściowo zgodny Niezgodny 15 - Należy zaznaczyć, że od 1996 r. lasy Nadleśnictwa Chrzanów (w tym lasy terenu gminy Trzebinia) w ramach programu QUALIFOR uzyskały certyfikat gospodarki leśnej stwierdzający zgodność metod i skutków działań gospodarczych w lasach z międzynarodowymi zasadami i kryteriami dla gospodarki leśnej ustalonymi przez Forest Stewardstlip Council. 31

4 Fauna i flora Obszar gminy charakteryzuje się bogactwem świata zwierzęcego i roślinnego, który zaskakuje rzadko spotykaną bioróżnorodnością. Pomimo długotrwałej działalności wydobywczej i wpływu uciążliwych dla środowiska zakładów przemysłowych, w Trzebini można spotkać wiele stanowisk roślin chronionych m.in.: Wilżyna ciernista ochrona częściowa, Dziewięćsił bezłodygowy, Orlik pospolity, Buławik wielkokwiatowy, Buławik mieczolistny, Pomocnik baldaszkowy, Naparstnica zwyczajna, Goryczka orzęsiona, Bluszcz pospolity, Kruszczyk szerokolistny, Kruszyna pospolita ochrona częściowa, Konwalia majowa ochrona częściowa, Przylaszczka pospolita, Zawilec wielkokwiatowy, Wawrzynek wilczełyko, Lilia złotogłów, Wyblin jednolistny Podrzeń żebrowiec, Skrzyp olbrzymi, Barwinek pospolity ochrona częściowa, Mieczyk dachówkowaty, Goryczka wąskolistna, Rojnik pospolity, Kosaciec syberyjski, Zimowit jesienny, Kruszczyk błotny, Lipiennik loesela, Gółka długoostrogowa, Kosatka kielichowa, Liczydło górskie, Ciemiężycę zieloną. Ocenia się, że samych tylko storczykowatych występuje tu około 20-tu gatunków. W lasach porastających gminę dominują sosny zwyczajne, brzozy brodawkowate, olsze czarne, modrzewie europejskie, świerki pospolite. Ponadto na terenie gminy Trzebinia występują także dęby szypułkowe, buki zwyczajne, topole osiki, klony jawory, dęby czerwone, kruszyny pospolite, dzikie bzy koralowe i wierzby uszate. W podszyciu leśnym spotykane są borówki czarne, borówki brusznice, wrzosy zwyczajne, maliny właściwe, jeżyny wzniesione. W miejscach podmokłych można spotkać mchy płonniki oraz mchy torfowcowe. W suchych partiach leśnych spotykane są natomiast rokiety pospolite. Wśród paproci dominują orlice pospolite. Trawy reprezentowane są głównie przez trzcinniaki piaskowe, kłosownice leśne oraz wiechliny roczne. Wśród turzycowatych wyróżnić można turzyce 32

5 drżączkowate oraz sitowie leśne, a w ekosystemach typowo leśnych bodziszki leśne, dzięgle leśne, gajowce żółte, ostrożnie błotne i jastrzębce leśne. Na terenach żyznych chętnie występują pokrzywy dwupienne, przytuliny właściwe, jaskry wielokwiatowe, podbiały pospolite. Na terenie gminy spotkać można, co najmniej 500 gatunków grzybów i porostów. Wśród porostów szczególnie na terenie Puszczy Dulowskiej spotkać można miasecznice proszkowate oraz porosty listkowate, pustułki pęcherzykowate, które są gatunkami charakterystycznymi dla terenów zurbanizowanych o wysokiej zawartości dwutlenku siarki w powietrzu. Świat zwierzęcy w lasach reprezentowany jest przez sarny, jelenie, daniele, dziki, lisy, wiewiórki, zające i jenoty, czyli tzw. lisy azjatyckie. Jest to gatunek niepożądany, gdyż niszczy wszystko, co gniazduje na ziemi. W ostatnich latach zaobserwowano także ślady występowania łosi i wilków. W lasach gminy Trzebinia występują ponadto żmije, zaskrońce, nietoperze, koszatki, popielice, ssaki owadożerne reprezentowane przez jeże i ryjówkowate, ssaki drapieżne takie jak tchórze, kuny leśne. Na terenie puszczy Dulowskiej i terenach źródliskowych rzeki Chechło żyją i rozmnażają się bobry, żurawie oraz wydry. Wśród owadów na uwagę zasługują rzadkie i pożyteczne koziorogi, nadobnice alpejskie, sprężyki i zimujące biedronki. W lasach obserwować można okazałe mrowiska mrówki rudnicy. Pod względem ornitologicznym gmina Trzebinia reprezentowana jest przez kuropatwy, bażanty, dzięcioły (duży, czarny, zielony, dzięciołek), sowy, orły bieliki, czaple siwe, bociany czarne, żurawie i cietrzewie żyjące w rejonie Sierszy Zieleń urządzona W każdym mieście występują dwa rodzaje zbiorowisk roślinnych zieleń urządzona oraz roślinność spontaniczna. Zieleń urządzona to obszary całkowicie ukształtowane przez człowieka pod względem rozmieszczenia i doboru gatunków oraz stale pielęgnowane. Mamy, więc w miastach: parki spacerowe, trawniki, ozdobne klomby, zieleń wzdłuż ulic, zieleń towarzyszącą zabudowie mieszkaniowej itp. Tereny te są regularnie koszone i przycinane, a liście i skoszona trawa są usuwane. Tereny zieleni urządzonej kształtują warunki przestrzenne i zdrowotne życia w gminie, modyfikują klimat lokalny, wpływają na walory estetyczne krajobrazu, są miejscem wypoczynku i rekreacji dla mieszkańców. Poza zielenią urządzoną w mieście występuje też roślinność rozwijająca się spontanicznie na dogodnych siedliskach - są to przeważnie zbiorowiska ruderalne, a występujące tam gatunki to rośliny traktowane przez nas zazwyczaj jako chwasty. Dodatkowo w otoczeniu zieleni urządzonej powinna być realizowana koncepcja ścieżek spacerowych oraz tras rowerowych (w tym ponadlokalnych), łączących tereny przyrodniczo cenne i atrakcyjne krajobrazowo. Poniżej w tabeli 3-2 wymieniono formy zieleni urządzonej spotykane na terenie gminy Trzebinia (dane Urzędu Miasta Trzebinia wersja elektroniczna). 33

6 Tabela 3-2 Formy zieleni urządzonej występujące na tereni miasta i gminy Trzebinia (dane Urzędu Miasta Trzebinia wersja elektroniczna) Lp. Forma urządzenia zieleni Ilość [sztuki] Razem [ha] Teren miasta Teren gminy [%] powierzchni gminy 1. Lasy - 50,08 12,97 37,11 0,48 2. Parki spacerowowypoczynkowe 6 91,1 34,4 56,7 0,86 3. Zieleńce 36 25,4 21,2 4,2 0,24 4. Zieleń uliczna - 4,0 3,0 1,0 0,04 5. Tereny zieleni osiedlowej - 4,3 4,3-0,04 6. Żywopłoty mb mb 330 mb Gospodarka łowiecka, pszczelarstwo, rybactwo, gospodarka wędkarska Gospodarka łowiecka Łowiectwo to jeden z elementów ochrony środowiska przyrodniczego, który oznacza ochronę zwierząt łownych (zwierzyny) i gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej. Jedną z podstawowych przyczyn zmian ilościowych w faunie gminy Trzebinia jest odłów (pozyskanie) ssaków i ptaków, stanowiących zwierzynę łowną. Na terenie gminy Trzebinia działa 9 kół łowieckich w obwodach polnych (gdzie grunty leśne stanowią mniej niż 40% ogólnej powierzchni) i w obwodach leśnych (gdzie, co najmniej 40% ogólnej powierzchni stanowią grunty leśne), (dane Urzędu Miasta Trzebinia oraz wg załącznika Nr 1 do Uchwały Nr VIII/92/07 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 28 maja 2007 r.): 1. Koło Łowieckie Bażant w Myślachowicach obwód leśny, 2. Koło Łowieckie Jawor w Jaworznie obwód leśny, 3. Ośrodek Hodowli Zwierząt OHZ w Dulowej obwód leśny (wyłączony z wydzierżawiania), 4. Koło Łowieckie Sokół w Olkuszu obwód leśny, 5. Koło Łowieckie Jedność w Bolesławiu obwód leśny, 6. Koło Łowieckie Słonka w Trzebini obwód polny, 7. Koło Łowieckie Diana w Chrzanowie obwód polny, 8. Koło Łowieckie Górnicze w Jaworznie obwód polny, 9. Koło Łowieckie Sarna w Czatkowicach obwód polny. 34

7 Tabela 3-3 Struktura powierzchniowa obszarów łowieckich na terenie gminy Trzebinia, dla których roczny plan łowiecki zatwierdza Nadleśniczy Nadleśnictwa Chrzanów (według pisma Nadleśnictwa Chrzanów Zn. spr: ZH- 71/5302/09 z dnia 01 października 2009 r. wersja elektroniczna) L.P. Nr obwodu Koło łowieckie Powierzchnia ogólna obwodu [ha] Ogółem Lasy Powierzchnia w granicach gminy [ha] Grunty inne Powierzchnia wyłączona z gospodarki łowieckiej 1 58 Słonka Bażant OHZ Diana Jawor Górnicze OGÓŁEM Tabela 3-4 Struktura powierzchniowa obszarów łowieckich na terenie gminy Trzebinia, dla których roczny plan łowiecki zatwierdza Nadleśniczy Nadleśnictwa Olkusz (według pisma Nadleśnictwa Olkusz Zn.spr. ZG2-75/ 108 /2009 z dnia 13 października 2009 r. wersja elektroniczna) L.P. Nr obwodu Koło łowieckie Powierzchnia ogólna obwodu [ha] Ogółem Lasy Powierzchnia w granicach gminy Trzebinia [ha] Grunty inne Powierzchnia wyłączona z gospodarki łowieckiej 1 38 Sokół Jedność OGÓŁEM Koło łowieckie Sarna dzierżawi obwód łowiecki nr 57 o powierzchni ogólnej 5155 ha, w tym użytkowej 4054 ha w województwie małopolskim (wg umowy dzierżawy obwodu łowieckiego nr ORB.II.3451/141/07 z dnia 1 kwietnia 2007 r.). W skład obwodu łowieckiego nr 57 wchodzą grunty leśne o powierzchni 1006 ha oraz grunty polne o powierzchni 3048 ha. W wyniku przeprowadzonej kategoryzacji obwodów łowieckich, obwód leśny nr 74 zaliczono do średniej kategorii, natomiast pozostałe obwody do kategorii bardzo słabej. Nadleśnictwo Chrzanów w trosce o odpowiedni poziom gospodarki łowieckiej w obwodzie nr 79 wybudowało 13 paśników, 60 lizawek, 34 ambony i 1 odłownię. Na potrzeby hodowli wykorzystuje się łąki i poletka, na których uprawia się np. rośliny motylkowe i okopowe na karmę - ok. 25 ton rocznie (dane ze strony internetowej Urzędu Miasta Trzebinia). 35

8 Każde z kół łowieckich corocznie przygotowuje plany łowieckie, obejmujące pozyskanie zwierzyny łownej wraz ze stanem jej populacji na podstawie corocznej inwentaryzacji oraz zagospodarowanie i szkody łowieckie. Charakterystyczne elementy gospodarki łowieckiej na terenie gminy to silnie zurbanizowane tereny i co z tym związane wysoka antropopresja, przejawiająca się głównie silną penetracją terenu oraz silnie rozbudowaną siecią dróg, w tym autostradą na południu, praktycznie ograniczającą w tym kierunku migrację zwierzyny. Główne obszary łowieckie na terenie gminy to: tereny leśne, z wyjątkiem obwodu łowieckiego nr 58, na którym dominują tereny polne (uprawy rolne, nieużytki). Do największych problemów dotyczących gospodarki łowieckiej, związanych z występowaniem zwierząt łownych należą: spadek liczebności podstawowych gatunków zwierzyny drobnej (zając, kuropatwa), sukcesywne kurczenie się powierzchni użytkowej obwodów, na skutek zabudowy i urbanizacji terenów wiejskich oraz podmiejskich, kłusownictwo, zmiany w strukturze upraw rolnych, chemizacja i mechanizacja rolnictwa (niekontrolowane pod względem ilości i jakości stosowania środków chemicznych). Pszczelarstwo W gminie Trzebinia działa Koło Pszczelarzy, które liczy 63 członków. Zarejestrowanych jest 930 rodzin pszczelich (dane Urzędu Miasta Trzebinia wersja elektroniczna). Do głównych zadań Koła należy: utrzymywanie w dobrej kondycji ilości rodzin pszczelich, podnoszenie wiedzy i umiejętności pszczelarzy poprzez szkolenia na szczeblu ŚZP, Rady Bartniczej powiatu chrzanowskiego oraz Koła Trzebini, zaopatrywanie w matki hodowlane poprawiające wartość użytkową miejscowej pszczoły, odkłady pszczele, lekarstwa dla zwalczania warrozy oraz inne świadczenia dla pszczelarzy w ramach wykorzystywania dotacji unijnych, działanie członków Koła dla powiększania bazy poużytkowej przez nasadzenia drzew i krzewów miododajnych oraz zagospodarowywanie pól i nieużytków dla wysiewu roślin dla pszczół, współpraca z władzami gminy, powiatu i innymi jednostkami dla pozyskiwania środków i pomocy wspierającej działalność Koła. Rybactwo i gospodarka wędkarska Gospodarka wędkarska na terenie gminy Trzebinia odgrywa istotną rolę w rejestrach łowisk wędkarskich Okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego w Katowicach. Na terenie gminy Trzebinia znajduje się obwód rybacki rzeki Chechło nr 1 (region wody górnej Wisły). Obwód rybacki obejmuje wody rzeki Chechło od jej źródeł do ujścia do rzeki Wisły wraz z wodami zbiornika zaporowego Chechło koło miejscowości Trzebinia oraz wody dopływów na tym odcinku wraz z wodami naturalnych zbiorników wodnych o ciągłym dopływie lub odpływie do wód tego odcinka. Długość rzeki Chechło w granicach obwodu to 25,1 km. Na przełomie czerwca i lipca 2009 r. przeprowadzono zarybienie narybkiem letnim klenia pochodzącym z Ośrodka w PZW Krosno i narybkiem podchowanym węgorza z Gospodarstwa Rybackiego PZW w Suwałkach, w obwodzie rybackim rzeki Chechło nr 1. W skład ww. obwodu rybackiego wchodzą następujące łowiska: 36

9 łowisko nr 043, rzeka Chechło z dopływami, od źródeł do ujścia do zbiornika Chechło koło Trzebini oraz poniżej zbiornika do ujścia do rzeki Wisły, łowisko nr 012, o pow. 54,0 ha, położone w mieście Trzebinia (dane ze strony internetowej Polskiego Związku Wędkarskiego w Katowicach) Zabytki Na terenie gminy Trzebinia znajduje się wiele zabytków, wśród których wymienić należy: Zespół Pałacowo Parkowy w Młoszowej wpisany do rejestru Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie pod numerem A-45 z 15 listopada 1968 = A-1586/95 (Kat). Park pałacowy wpisany jest pod numerem 658 z dnia 27 stycznia 1956 r. Położony jest on zboczach dwóch naturalnych wąwozów i zajmuje pow. 29,5 ha. Najstarsze wzmianki o przedmiotowej budowli pochodzą z XIV wieku. Obiekt wybudowany w stylu neogotyckim, składa się z części pałacowej oraz przyległej do niej kaplicy. Do chwili obecnej zachował się w kształcie nadanym mu podczas przebudowy na przełomie XVIII i XIX w. przez Kajetana Florkiewicza i jego syna Juliusza. Pałac położony na terenie 17-hektarowowego parku ze starym drzewostanem, otoczony jest murem z basztą i Bastionem Belwederskim. W 1998 r. Zespół Pałacowo-Parkowy w Młoszowej stał się własnością Akademii Ekonomicznej im. K. Adamieckiego w Katowicach. Ośrodek został przystosowany do prowadzenia różnych form kształcenia akademickiego oraz międzynarodowych konferencji i seminariów. Dwór Zieleniewskich w Trzebini zespół położony w Trzebini przy ul. Piłsudskiego, wpisany jest do rejestru Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie pod numerem A-301 z 11 października 1971= A-1593/95 (Kat) + decyzja z 30 września 1996 r. z uściśleniem granic ochrony na mapie. Zespół obejmujący dwór, park i mur ogrodzeniowy, rodowodem sięga XIII wieku. Ostatnimi właścicielami byli Paulina i Marian Zieleniewscy, których nazwisko do dnia dzisiejszego pozostało w nazwie Dworu. Dwór posiada wiele charakterystycznych cech dla staropolskich dworów m.in.: łamany dach polski oraz czterokolumnowy portyk od strony zajazdu. Obecnie jest on siedzibą instytucji kultury organizującej liczne koncerty, wystawy i spotkania z ciekawymi ludźmi. Dwór Zieleniewskich oferuje także pokoje gościnne o wysokim standardzie, a w stylowych piwnicach znajduje się restauracja i kawiarnia. W otaczającym dwór parku (nr rejestru Kr-301/71) zachowały się ciekawe drzewa, z których 6 zostało zakwalifikowanych jako pomniki przyrody: 2 lipy, wiąz, dąb i 2 kasztanowce. Do rejestru Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie wpisane są ponadto: Dom na rogu ul. Św. Stanisława i Kościuszki w Trzebini pod numerem A-1469/92 z dnia 30 czerwca 1992 r.(kat), Kaplica przy ul. Chrzanowskiej obok ul. Grunwaldzkiej w Trzebini-Sierszy, st. rej. nr 739, dec. Kl.V-WK-101/16/61 z 28 listopada 1961 r., Budynek dawnej huty żelaza w Płokach wpisany pod numerem A-1377/88 z dnia 25 października 1988 r. (Kat), Willa NOT ul. Grunwaldzka 29, pod numerem A-70/M z dnia 03 sierpnia 2007 r. Poza wymienionymi wyżej obiektami na terenie gminy Trzebinia na uwagę zasługują: Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Trzebini kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa słynie z cudownej Figury Matki Bożej Fatimskiej umieszczonej w kaplicy. Kościół i klasztor są otoczone rozległym parkiem, w którym znajduje się w kamiennej grocie figura Matki Bożej. W parku rozmieszczone są również stacje Drogi Krzyżowej. Przy kościele znajduje się grobowiec Salwatorianów i pierwszy w Polsce Dom Rekolekcyjny dla osób świeckich. Do dobrej tradycji należy organizowanie w klasztorze księży Salwatorianów koncertów muzyki kameralnej. 37

10 Sanktuarium Maryjne w Płokach to kościół na płockim wzgórzu Zagajnik. Powstał w początkach XIV stulecia. Słynie z cudownego obrazu Matki Boskiej nieznanego autora, który pochodzi z XV wieku. Sława obrazu płockiego spowodowała, że został on ukoronowany koronami papieskimi. Sanktuarium w Płokach odwiedzane jest przez licznych pielgrzymów Obszary chronione Do obszarów prawnie chronionych na terenie gminy Trzebinia zalicza się: 1. Rezerwat przyrody Ostra Góra, 2. Użytek ekologiczny Podbuczyna, 3. Południowo-wschodnią część gminy w ramach Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych, 4. Pomniki przyrody nieożywionej, 5. Pomniki przyrody ożywionej. Ponadto na terenie gminy Trzebinia znajdują się zabytkowe parki w Młoszowej i Trzebini opisane w podrozdziale oraz lasy ochronne opisane w podrozdziale Obszary i obiekty chronione oraz inne, przyrodniczo cenne obiekty na terenie gminy zostały przedstawione w załączniku 3-2 Obszary i obiekty chronione oraz inne, przyrodniczo cenne. Ad. 1. Rezerwat Ostra Góra zlokalizowany jest na granicy miejscowości Karniowice i Psary. Zgodnie z obwieszczeniem Nr 14/01 Wojewody Małopolskiego z dnia 19 listopada 2001 r. (Małop ) rezerwat ten został utworzony w listopadzie 1959 r. w celu ochrony reliktowego w tym rejonie starodrzewu bukowego o charakterze parkowym. Powierzchnia rezerwatu wynosi 7,59 ha. Wapienne wzgórze wznosi się pośród pól na wysokość 435 m n.p.m. Strome zbocza porastają letnie buki. Ponadto na terenie rezerwatu w warstwie podszytu występują jarzębiny, głogi, jałowce. W warstwie runa leśnego spotyka się tutaj rośliny: żywiec gruczołowaty, przylaszczka, czworolist pospolity, kopytnik pospolity i szczyr trwały. Na zboczach Ostrej Góry widoczne są wapienne i dolomitowe skałki triasowe. Na terenie rezerwatu występuje również 15 gatunków chronionych roślin, a także ponad 100 gatunków roślin leczniczych. Występują tu też rośliny rzadkie takie jak kozibród wschodni, dla którego triasowe skałki wapienne są jedynym stanowiskiem występowania na terenie gminy. Teren rezerwatu stanowi schronienie dla saren, zajęcy, kuropatw oraz ptactwa przelotowego. Ad. 2. Użytek ekologiczny Podbuczyna został objęty ochroną prawną ze względu na piękne, liczące 130 lat okazy starych buków, porastających wzniesienie leżące pomiędzy Wodną a Sierszą w Trzebini. Zajmuje powierzchnię 14,36 ha i zlokalizowany jest wewnątrz lasów Sierszy. Poza buczyną w rezerwacie występują 65-letnie sosny i brzozy oraz dęby. W podłożu lasu bukowego zawsze zalega gruba warstwa ściółki. Przez ich warstwę przebijają tylko najsilniejsze rośliny, zwłaszcza te, które kwitną wczesną wiosną (zanim na bukach pojawią się liście). W czasie spaceru w tym uroczym miejscu można wypatrzyć konwalię majową, wawrzynka wilcze łyko oraz całe kobierce przylaszczek. Rzadziej trafiają się rośliny chronione, takie jak lilia złotogłów oraz storczyki z gatunku wyblin jednolistny i buławnik wielkokwiatowy. Obiekt ten stanowi prawdziwą perłę przyrodniczą. Ad. 3. Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych został utworzony w 1981 r. dla ochrony krajobrazu. Na terenie gminy Trzebinia znajdują się dwa parki tj.: 1. Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie obejmujący częściowo tereny Dulowej, Karniowic, Młoszowej wraz z zabytkowym parkiem, rezerwat Ostra Góra, a także 38

11 tereny Psar, Myślachowic i Lgoty. Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie obejmuje południową część Jury Krakowsko-Częstochowskiej, opadającą w kierunku Rowu Krzeszowickiego. Krawędź wyżyny rozcięta jest przez kilkanaście głębokich dolin i wąwozów, w części wykorzystywanych przez strumienie. W wielu miejscach odsłaniają się wapienne skałki, stanowiące charakterystyczny krajobraz. Park położony jest w gminie Trzebinia na powierzchni 1444,9 ha. Celem zachowania szczególnych walorów krajobrazowych parku oraz tworzenia warunków do rozwoju społeczno-gospodarczego zgodnego z zasadami zrównoważonego rozwoju Rada Miasta Trzebinia w dniu 30 grudnia 2004 r. pozytywnie zaopiniowała projekt Planu Ochrony Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie. 2. Tenczyński Park Krajobrazowy administracyjnie obejmuje swym zasięgiem Piłę Kościelecką, Bolęcin i prawie całą Puszczę Dulowską rozciągając się na obszarze 1178,4 ha. Pod względem geograficznym obejmuje północną część Garbu Tenczyńskiego, ciągnącą się wzdłuż Rowu Krzeszowickiego. W krajobrazie parku dominują zalesione wzgórza. Występują tu również liczne odsłonięcia geologiczne. Celem zachowania szczególnych walorów krajobrazowych parku oraz tworzenia warunków do rozwoju społeczno-gospodarczego zgodnego z zasadami zrównoważonego rozwoju Rada Miasta Trzebinia w dniu 30 grudnia 2004 r. pozytywnie zaopiniowała projekt Planu Ochrony Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego. Ad. 4. Pomniki przyrody nieożywionej W gminie Trzebinia znajduje się jeden pomnik przyrody nieożywionej tj. triasowa skałka wapienna położona w sołectwie Bolęcin. Skałka zbudowana z dolomitu diploporowego położona jest na obszarze Jurajskich Parków Krajobrazowych i wchodzi w skład Bloku Płaziańskiego, który stanowi zachodnią część Garbu Tenczyńskiego. Dzisiejsza skałka powstała ok. 215 mln lat temu na dnie morza triasowego jako osad wapienny bogaty w szczątki glonów i liliowców, o laminowanej, gąbczasto-porowej strukturze. Utwory wapienne ok. 180 mln lat temu w wyniku procesów geologicznych zostały zmienione w dolomit zwany diploporowym. Proces wydobywania skałki na powierzchnię rozpoczął się ok. 10 mln lat temu podczas jednej z kolejnych faz orogenezy alpejskiej. Najistotniejszy proces rzeźbienia skałki miał miejsce w pleistocenie ok. 3 mln lat temu i przebiegał pod działaniem intensywnych opadów atmosferycznych. Dalsza erozja skały nastąpiła ok. 1 mln lat temu podczas trwającego zlodowacenia krakowskiego ( Śladami Zielonych Pereł Trzebini. Piesze szlaki turystyczne na terenie gminy Trzebinia. Urząd Miasta w Trzebini). Ad. 5. Pomniki przyrody ożywionej Na terenie Trzebini szczególną troską objętych jest 26 drzew i krzewów. Sześć najbardziej okazałych znajduje się na liście tworów przyrody objętych ochroną przez władze wojewódzkie, pozostałe podlegają ochronie na podstawie uchwały Rady Miasta Trzebinia z dnia 22 października 2004 r. Według ww. uchwały za pomniki przyrody uznano 21 szt. drzew. Z informacji uzyskanych w Urzędzie Miasta Trzebinia jedno drzewo pozycja nr 7, tj. wiąz polny, obwód drzewa 355 cm, położony przy ul. Podbuczyna w Górach Luszowskich uschło i została zdjęta z niego ochrona prawna, zgodnie z Uchwałą Nr XXXVII/393/V/2009 Rady Miasta Trzebini z dnia 25 września 2009 r. w sprawie zmiany uchwały w sprawie uznania niżej wymienionych drzew rosnących na terenie gminy Trzebinia za pomniki przyrody i objęcie ich ochroną prawną. 39

12 Poniżej w tabeli 3-5 wymieniono pomniki przyrody ustanowione na terenie gminy Trzebinia następującymi aktami prawnymi tj.: Rozporządzenie Nr 7 Wojewody Małopolskiego z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody oraz uchylenia uznania za pomniki przyrody na terenie województwa małopolskiego (Dz. Urz. z 2004 r., Nr 85 poz. 1086), Uchwała Nr XXVII/389/IV/2004 Rady Miasta Trzebini z dnia 22 października 2004 r. w sprawie uznania wymienionych drzew rosnących na terenie Gminy Trzebinia za pomniki przyrody i objęcia ich ochroną prawną. Tabela 3-5 Pomniki przyrody na terenie gminy Trzebinia Lp. Nazwa Rodzaj Lokalizacja Zgodnie z Rozporządzeniem Wojewody Małopolskiego 1. Dereń właściwy krzew Młoszowa Park Miejski 2. Lipa szerokolistna drzewo - obwód 615 cm Młoszowa Park Miejski 3. Magnolia drzewiasta drzewo - obwód 162 cm Młoszowa Park Miejski 4. Tulipanowiec amerykański drzewo - obwód 215 cm Młoszowa Park Miejski 5. Lipa drobnolistna na skałce wapiennej drzewo - obwód 390 cm Płoki poniżej kościoła 6. Lipa drobnolistna drzewo - obwód 410 cm Płoki przy murze kościelnym Zgodnie z Uchwałą Rady Miasta Trzebini 7. Jesion wyniosły drzewo - obwód 490 cm Park w Bolęcinie 8. Jesion wyniosły drzewo - obwód 650 cm Park w Bolęcinie 9. Jesion wyniosły drzewo - obwód 400 cm Park w Bolęcinie 10. Jesion wyniosły drzewo - obwód 340 cm Park w Bolęcinie 11. Kasztanowiec zwyczajny drzewo - obwód 400 cm Park w Bolęcinie 12. Lipa drobnolistna drzewo - obwód 420 cm Park przy ulicy Zawadzkiego w Trzebini 13. Buk zwyczajny drzewo - obwód 490 cm Leśnictwo Siersza oddział , przy ulicy Dębowej w Górach Luszowskich 14. Lipa drobnolistna drzewo - obwód 330 cm Park przy Dworze Zieleniewskich w Trzebini 15. Lipa drobnolistna drzewo - obwód 330 cm Park przy Dworze Zieleniewskich w Trzebini 16. Wiąz polny drzewo - obwód 340 cm Park przy Dworze Zieleniewskich w Trzebini 17. Kasztanowiec żółty drzewo - obwód 350 cm Park przy Dworze Zieleniewskich w Trzebini 18. Kasztanowiec zwyczajny drzewo - obwód 310 cm Park przy Dworze Zieleniewskich w Trzebini 19. Wiąz polny drzewo - obwód 310 cm Park przy Dworze Zieleniewskich w Trzebini 20. Lipa drobnolistna drzewo - obwód 410 cm przy ogrodzeniu Szkoły Podstawowej w Myślachowicach 21. Wiąz polny drzewo - obwód 390 cm Puszcza Dulowska, Leśnictwo Dulowa oddział Lipa drobnolistna drzewo - obwód 200 cm przy skrzyżowaniu ulic Słowackiego i Kilińskiego w Trzebini 23. Lipa drobnolistna drzewo - obwód 375 cm przy górnej bramce do Kościoła Parafii Rzymskokatolickiej p.w. Narodzenia NMP w Płokach 24. Lipa drobnolistna drzewo - obwód 450 cm przy schodach do Kościoła Parafii Rzymskokatolickiej p. w. Narodzenia NMP w Płokach 25. Lipa drobnolistna drzewo - obwód 430 cm przy przystanku autobusowym w centrum Płok 26. Lipa drobnolistna drzewo - obwód 480 cm przy budynku OSP w Płokach 40

13 Poza wymienionymi powyżej obiektami zgodnie z Mapą Geologiczno-Gospodarczo- Sozologiczną Miasta i Gminy Trzebinia na objęcie ochroną zasługuje również zespół skałek triasowych w lesie w Czyżówce, wykształcony jako duże do 3 m wysokości bloki skalne dolomitów kruszconośnych gruboławicowych, ciągnących się wzdłuż szczytu wzniesienia na długości około 60 m. Na skałkach widoczne są zjawiska krasowe w postaci wyżłobień, nisz, żeber. Odsłonięcie to powinno być chronione jako stanowisko dokumentacyjne przyrody nieożywionej. Ponadto na szczególną uwagę zasługuje Puszcza Dulowska, która jest perłą na mapie przyrodniczej gminy Trzebinia. Bór ten, leży w granicach Jurajskiego Parku Krajobrazowego. Drzewostan puszczy budują: sosna zwyczajna, brzoza brodawkowata, olsza czarna, modrzew europejski, świerk pospolity i dąb szypułkowy. Puszcza jest terenem źródliskowym rzeki Chechło. Na jej obszarze występują 52 gatunki roślin objętych ochroną jak np. podrzeń żebrowiec, kruszczyk szerokolistny, skrzyp olbrzymi, pomocnik baldaszkowaty, czy barwnik pospolity. Na uwagę zasługują także wystąpienia liczydła górskiego, żywca gruczołkowatego będącego endemitem karpackim, czy barwnika pospolitego. Na terenie puszczy sukcesywnie od 1985 roku rozmnażają się bobry, których liczebność wynosi już około 40 sztuk oraz działa Ośrodek Hodowlany Zwierząt, w którym na potrzeby polskich lasów prowadzona jest hodowla danieli i dzików. Wykaz proponowanych stanowisk dokumentacyjnych zamieszczono w tabeli 3-6. Tabela 3-6 Wykaz proponowanych stanowisk dokumentacyjnych przyrody nieożywionej (zgodnie z Mapą Geologiczno-Gospodarczo-Sozologiczną Miasta i Gminy Trzebinia) Lp. Miejscowość Lokalizacja, wymiar Uzasadnienie Odsłonięcie 40 m dł. do 4 m wys. w północnej części wsi, 1. Psary za ostatnimi zabudowaniami po wschodniej stronie ulicy Jana Pawła II. 2. Psary 3. Karniowice 4. Karniowice 5. Młoszowa Około 200 m od asfaltowej szosy na potoku poniżej ujęcia źródła Buk. Odsłonięcie dł. około 80 m, wys. do 20 m, na końcu ul. Skalnej, po lewej stronie za ostatnimi zabudowaniami. Odsłonięcie długości około 4 m i wysokości do 1m na przedłużeniu ulicy Skalnej, na początku wąwozu po jego lewej stronie. Na zboczu góry Bartoska, wzdłuż potoku Młoszówka za zabudowaniami odsłonięcie na długości około 300 m i wysokości do 20 m. Największe w gminie i najlepiej udostępnione odsłonięcie wapieni gogolińskich (środkowego triasu) w nieczynnym kamieniołomie. W górnej części profilu widoczne charakterystyczne ławice wapienia falistego. Stanowisko o znaczeniu lokalnym. Holoceńska martwica wapienna na potoku w postaci ławicy tworzącej mały wodospad (około 1 m wysokości). Teren trudno dostępny, zarośnięty. Nieczynny kamieniołom na zboczu wzniesienia nachylonego na zachód i południe. Duże odsłonięcie permskich zlepieńców myślachowickich (otoczaki wielkości 2-7 cm, najczęściej wapieni karbońskich scementowane spoiwem piaszczysto-marglistym barwy czerwonej). Miejscami na powierzchni otoczaków widoczne są pierścienie dyfuzyjne. Stanowisko o znaczeniu krajowym, proponowane na listę światowego dziedzictwa. Niewielkie sztuczne odsłonięcie w wąwozie, gdzie wyraźnie widoczny jest w skarpie kontakt piaskowców warstw łaziskich karbonu górnego (dawniej uważanych za arkozę kwaczalską) ze zlepieńcami myslachowickimi. Największe w skali regionu odsłonięcie permskich zlepieńców myślachowickich w starym kamieniołomie eksploatowanym przed II wojną światową. Ściana zapełznięta, porośnięta trawą, w górnej części drzewami. W wielu miejscach doskonałe odsłonięcia zlepieńców. 41

14 3.2. Identyfikacja problemów W oparciu o analizę stanu aktualnego w zakresie ochrony przyrody zidentyfikowano następujące problemy: brak pełnego opracowania monitoringu stanu zachowania gatunków, obszarów chronionych, ptaków i siedlisk przyrodniczych, zgodnego z wymaganiami krajowymi i międzynarodowymi, zbyt mała ilość stawów i tzw. oczek wodnych (względy krajobrazowe i biocenotyczne), zalesianie gruntów porolnych gatunkami obcymi rodzimej florze, bądź gatunkami spoza naturalnego zasięgu geograficznego, zbyt niski wskaźnik powierzchni terenów zieleni niskiej ogólnodostępnej, zbyt mała ilość ścieżek dydaktycznych w obrębie obszarów przyrodniczo cennych, mało rozpropagowana agroturystyka i turystyka weekendowa Cele i kierunki działań W Programie ochrony środowiska dla województwa małopolskiego na lata w zakresie ochrony przyrody przyjęto jako cel długoterminowy: Zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych z uwzględnieniem bioi georóżnorodności oraz krajobrazu oraz Ochrona ekosystemów leśnych. Natomiast w Programie ochrony środowiska dla powiatu chrzanowskiego przedstawiono następujący cel: Zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych oraz wzrost lesistości powiatu. Mając na uwadze powyższe, jako cel nadrzędny Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Trzebinia na lata w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego przyjęto: Ochronę terenów przyrodniczo-cennych. Osiągnięcie wyznaczonego celu będzie możliwe poprzez: Gospodarka leśna: prowadzenie zalesiania równolegle z działaniami prowadzącymi do zróżnicowania struktury gatunkowej lasów i poprawy struktury wiekowej drzewostanów, opracowanie wieloletniego programu zalesienia nieużytków oraz jego wdrażanie, zalesianie gruntów porolnych gatunkami bliskimi rodzimej florze, utrzymanie i ochrona istniejących kompleksów leśnych (chronionych), uwzględnienie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego: struktury przestrzennej lasów w krajobrazie, ograniczenia lub eliminacji zewnętrznej presji na ekosystemy leśne, przez przyjazne lasom zagospodarowanie terenów przyległych do kompleksu leśnego, 42

15 Fauna i flora: ochrona naturalnych siedlisk, stanowisk chronionych gatunków roślin i zwierząt, opracowanie planów ochrony siedlisk gatunków fauny i flory, które są zagrożone, dokarmianie zwierząt dziko żyjących, utrzymanie wysokiej jakości (czystości) środowiska, brak lokalizacji inwestycji w terenach wzmożonej ochrony fauny. Zieleń urządzona: prace pielęgnacyjne na terenach objętych ochroną, budowa przyrodniczych ścieżek dydaktycznych oraz dróg rowerowych, zwiększenie powierzchni terenów zieleni w gminie poprzez zalesianie i zadrzewianie nowych terenów, ochrona istniejącej zieleni urządzonej. Gospodarka łowiecka, rybactwo, gospodarka wędkarska: zwiększenie liczebności podstawowych gatunków zwierzyny drobnej, zwiększenie powierzchni użytkowej obwodów, utrzymanie oraz poprawa stanu ekosystemów wodnych i od wody zależnych, w szczególności zmiana struktury zarybiania wód poprzez wprowadzanie rodzimych gatunków ryb. Zabytki i obszary chronione: uwzględnienie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego: różnych form ochrony prawnej terenów wskazanych w waloryzacji przyrodniczej - parków gminnych, pomników przyrody, obszarów chronionego krajobrazu, użytków ekologicznych, zespołów przyrodniczo krajobrazowych, przygotowanie planu zabiegów konserwacyjnych i pielęgnacyjnych parków oraz pomników przyrody, uwzględniane w dokumentach strategicznych problemów dotyczących ochrony zabytków, prowadzenia ewidencji zabytków, która powinna stanowić kompletne i podstawowe źródło wiedzy na temat zasobu zabytkowego Polski, ponadto: zachowanie istniejących zbiorników wodnych, prowadzenie zajęć z przyrody i biologii na ścieżkach dydaktycznych, prowadzenie edukacji dla mieszkańców gminy na temat ochrony rodzimej fauny, a także negatywnych zjawisk związanych z wypalaniem traw i pól, wydawanie broszurek nt. najcenniejszych walorów gminy i zasad ich ochrony. 43

16 3.4. Zadania własne i koordynowane. Planowane koszty i źródła finansowania zadań W tabeli 3-6 przedstawiono zadania własne i koordynowane do realizacji w zakresie ochrony przyrody na terenie gminy Trzebinia w latach wraz z planowanymi kosztami i źródłami ich finansowania. 44

17 z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska Tabela 3-6 Zadania w zakresie ochrony przyrody do realizacji w latach na terenie gminy Trzebinia wraz planowanymi kosztami i źródłami ich finansowania Lp Nazwa zadania Urządzanie i utrzymywanie terenów zieleni miejskiej i parkowej w gminie, cięcia pielęgnacyjne drzew i krzewów, nowe nasadzenia Realizacja uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu dla lasów będących własnością gminy Trzebinia Promocja własnych działań i inicjatyw proekologicznych promujących walory środowiska przyrodniczego o charakterze cyklicznym: Dzień Ziemi, Sprzątanie Świata, imprezy plenerowe, konkursy Realizacja działań w zakresie tworzenia sieci ścieżek przyrodniczo-dydaktycznych w obrębie obszarów przyrodniczo cennych i atrakcyjnych krajobrazowo oraz dziedzictwa kulturowego Realizacja programu rozwoju turystyki i rekreacji w gminie Planowany termin rozpoczęcia zakończenia Jednostka odpowiedzialna ZADANIA WŁASNE Burmistrz Miasta Trzebini Burmistrz Miasta Trzebini Burmistrz Miasta Trzebini Burmistrz Miasta Trzebini Burmistrz Miasta Trzebini Efekt ekologiczny Ochrona obiektów i terenów cennych przyrodniczo Ochrona lasów przed zanieczyszczeniem i zniszczeniem wskutek wyrębów i wypaleń Wzrost świadomości ekologicznej w społeczeństwie Rozszerzenie oferty rekreacyjno - wypoczynkowej Rozszerzenie oferty rekreacyjno turystycznej Gminy Planowane nakłady [tys. PLN] 900,00/rok (3 600,00) 50,00 60,00/rok (240,00) 50,00 100,00 Źródło finansowania budżet gminy budżet gminy budżet gminy, budżet powiatu, dyrektorzy szkół, organizacje i stowarzyszenia ekologiczne budżet gminy, budżet powiatu, budżet województwa, organizacje ekologiczne budżet gminy, inwestorzy sektora publicznego i prywatnego razem I: 4 040,00 45

18 z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu ochrony środowiska Lp Nazwa zadania Rewaloryzacja Zespołu Dworsko- Parkowego Zieleniewskich w Trzebini Planowany termin rozpoczęcia zakończenia Objęcie ochroną drzew propozycje pomników przyrody oraz prace pielęgnacyjno-konserwacyjne w stosunku do istniejących i proponowanych pomników przyrody oraz utrzymanie obszarów chronionych Jednostka odpowiedzialna ZADANIA KOORDYNOWANE Burmistrz Miasta Trzebini, Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków Burmistrz Miasta Trzebini, Nadleśnictwo Chrzanów, Starosta Powiatu Chrzanowskiego, Wojewoda Małopolski, Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych w Krakowie Efekt ekologiczny Ochrona obiektów i terenów cennych przyrodniczo Ochrona obiektów i terenów cennych przyrodniczo Planowane nakłady [tys. PLN] 20,00/rok (80,00) 20,00 /rok (koszty UM w Trzebini) (80,00) razem II: 160,00 razem I+II: 4 200,00 Źródło finansowania budżet gminy, budżet województwa budżet gminy, budżet Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach, budżet powiatu, budżet województwa, budżet ZJPK w Krakowie 46