Informacja z Försäkringskassan

Transkrypt

1 Informacja z Försäkringskassan Zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy [Aktivitetsersättning] w przypadku ograniczonej zdolno ci do pracy [Aktivitetsersättning vid nedsatt arbetsförmåga] Zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy stanowi wsparcie finansowe dla osób młodych, które nie mogą pracować z powodu choroby lub innego ograniczenia sprawności. Może on być uzależniony od dochodu lub mieć formę świadczenia gwarantowanego [garantiersättning]. Można go otrzymywać najdłużej przez trzy lata z rzędu. Od 1 lipca 2008 roku obowiązują nowe zasady dotyczące zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego. Osoby otrzymujące już taki zasiłek mogą być objęte przepisami przejściowymi. Znaczy to, że w stosunku do tych osób dawne zasady mogą obowiązywać do końca 2012 roku. Osoby, które przestają otrzymywać zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy z powodu ukończenia 30 roku życia, objęte są przepisami przejściowymi dotyczącymi ograniczonej czasowo renty z tytułu niezdolności do pracy [sjukersättning]. Kto może otrzymać zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy? [Vem kan få aktivitetsersättning?] Zasiłek rehabilitacyjno szkoleniowy przysługuje osobom w wieku lat, których zdolność do pracy jest ograniczona z powodu choroby lub innego ograniczenia sprawności fizycznej lub umysłowej. Zdolność do pracy musi być ograniczona co najmniej o 25% nie krócej niż przez rok. Ograniczenie zdolności do pracy musi dotyczyć wszystkich rodzajów prac dostępnych na całym rynku pracy. Wlicza się w to także prace specjalnie przeznaczone dla osób niepełnosprawnych, np. formy zatrudnienia związane z dotacjami płacowymi. Ile wynosi zasiłek rehabilitacyjno-szoleniowy? [Hur mycket får man i aktivitetsersättning?] Można otrzymywać 100%, 75%, 50% lub 25% zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego. Wysokość zasiłku zależy od stopnia ograniczenia zdolności do pracy i od posiadanych możliwości utrzymywania się z pracy zarobkowej. Zależny od dochodu zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy w pełnym wymiarze wynosi 64% dochodu hipotetycznego [antagandeinkomst], tzn. ustalonego przez Försäkringskassan [szwedzka Kasa Ubezpieczeń] dochodu, który dana osoba mogłaby uzyskać, gdyby nadal pracowała.

2 Osoby, które miały niski dochód lub nie miały go wcale, otrzymują świadczenie gwarantowane. Jego wysokość zależy od wieku danej osoby i okresu zamieszkiwania w Szwecji. W roku 2008 pełne świadczenie gwarantowane może wynosić od koron do koron rocznie. Co roku, w styczniu, gdy zmienia się cenowa kwota bazowa [prisbasbeloppet]*, ma miejsce waloryzacja zarówno zasiłków rehabilitacyjno-szkoleniowych, jak i świadczeń gwarantowanych. * Wysokość cenowej kwoty bazowej zależy od ogólnego rozwoju cen w Szwecji. W roku 2010 cenowa kwota bazowa wynosi koron. Jak otrzymać zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy? [Hur går det till att få aktivitetsersättning?] Możesz ubiegać się sam [Du kan ansöka själv] Możesz sam złożyć podanie o przyznanie zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego. W tym celu musisz wypełnić specjalny formularz, który możesz otrzymać w Försäkringskassan lub pobrać na stronie internetowej Musisz załączyć także opinię lekarską. Försäkringskassan może zastąpić zasiłek chorobowy [sjukpenning] zasiłkiem rehabilitacyjno-szkoleniowym [Försäkringskassan kan byta ut sjukpenning mot aktivitetsersättning] Jeżeli Försäkringskassan uzna, że spełniasz warunki wymagane do otrzymywania zasiłku rehabilitacyjnoszkoleniowego, może podjąć decyzję zastąpienia zasiłku chorobowego zasiłkiem rehabilitacyjnoszkoleniowym. W tym celu Försäkringskassan zażąda opinii lekarskiej od lekarza, który wystawił ci zwolnienie chorobowe. Na czym polega ocena, czy przysługuje ci zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy? [Hur bedöms din rätt till aktivitetsersättning?] Potrzebna jest opinia lekarza [Du behöver ett läkarutlåtande] Ubiegając się o zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy musisz przedstawić opinię lekarską. Opinię na temat twojego stanu zdrowia powinien w pierwszym rzędzie wystawić lekarz, u którego zwykle się leczysz. Försäkringskassan może jednak zażądać, by inny lekarz lub rzeczoznawca zbadał cię i ocenił posiadane przez ciebie możliwości wykonywania pracy. Försäkringskassan zbada twoją sytuację [Försäkringskassan utreder dina förhållanden] Zbadamy twoją sytuację zarówno pod względem możliwości pracy, jak i pod względem warunków socjalnych. Wiąże się to z zadawaniem pytań dotyczących m.in. stosunków rodzinnych, opieki nad dzieckiem, prac domowych, sposobów spędzania czasu wolnego, posiadanego wykształcenia,

3 wykonywanych zajęć dodatkowych lub zleceń, tzn. okoliczności, które ewentualnie mogą mieć wpływ na to, czy jesteś upoważniony do zasiłku. Försäkringskassan będzie monitorować twoją zdolność do pracy [Försäkringskassan följer upp din arbetsförmåga] W okresie otrzymywania zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego Försäkringskassan może monitorować twoją zdolność do pracy, by stwierdzić czy nadal przysługuje ci zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy na tym samym poziomie. Monitorowanie to polega na analizowaniu, czy nastąpiła poprawa pod względem posiadanej zdolności do pracy lub możliwości rehabilitacji. Sposób dokonywania wypłat [Hur betalas pengarna ut?] Zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy wpłacany jest na zgłoszony do Försäkringskassan rachunek bankowy. Wypłaty mają miejsce 18 lub 19 każdego miesiąca. Jeżeli dzień wypłaty wypada w sobotę, otrzymasz zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy w piątek. Jeżeli dzień wypłaty wypada w niedzielę, w święto powszechne lub w wigilię Sobótki [midsommarafton], otrzymasz pieniądze w najbliższy dzień powszedni. W przypadku osób zamieszkałych za granicą zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy wysyłany jest ze Szwecji w dniu wypłaty. Jeżeli wysokość zasiłku nie przekracza 2400 koron rocznie, będziesz go otrzymywać co roku z dołu, w czerwcu i w grudniu. Zasiłek, który przekracza 2400 koron rocznie, może być wypłacany także dwa razy w roku, o ile złożysz o to wniosek w Försäkringskassan. Co można robić w okresie otrzymywania zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego? [Vad kan jag göra under tiden med aktivitetsersättning?] Rehabilitacja przygotowująca do podjęcia pracy [Arbetslivsinriktad rehabilitering] W okresie otrzymywania zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego należy możliwie najszybciej rozpocząć uczestniczenie w zajęciach rehabilitacyjnych, przygotowujących do podjęcia pracy. Rehabilitacja przygotowująca do podjęcia pracy obejmuje zajęcia mające prowadzić do odzyskania zdolności do pracy. Może to być na przykład trening pracowniczy lub szkolenie przygotowujące do powrotu do poprzednio wykonywanej pracy lub do podjęcia innej stosownej pracy. Do obowiązków Försäkringskassan należy stwierdzenie potrzeb i podejmowanie inicjatyw w tym celu, byś mógł otrzymać rehabilitację. Jeżeli nie zgodzisz się na udział w zajęciach nie mając ku temu uzasadnionych powodów, zasiłek może zostać cofnięty lub zmniejszony. Możesz uczestniczyć w różnych zajęciach [Du kan delta i aktiviteter] W okresie otrzymywania zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego możesz uczestniczyć w różnych zajęciach. Zajęcia te muszą być rozwijające i wpływać pozytywnie na stan zdrowia oraz stopień ograniczenia sprawności. Muszą one przyczyniać się do poprawy widoków na uzyskanie większej zdolności do pracy. Udział w zajęciach jest dobrowolny. Zasiłek możesz otrzymywać nawet wówczas, gdy postanowisz nie brać udziału w żadnych zajęciach.

4 Można podjąć próbę pracy lub nauki zachowując zasiłek w formie zawieszonej [Du kan pröva att arbeta eller studera med vilande ersättning] W okresie otrzymywania zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego masz możliwość podjęcia pracy lub nauki nie tracąc przy tym prawa do zasiłku. Mówi się wówczas, że zasiłek zostaje zawieszony. O zawieszenie zasiłku należy ubiegać się przed podjęciem pracy lub nauki. Po podjęciu pracy można ubiegać się o to, by przez okres próbny do trzech miesięcy otrzymywać jednocześnie wynagrodzenie i rentę z tytułu niezdolności do pracy. Można pracować w małym zakresie zachowując pełny zasiłek rehabilitacyjnoszkoleniowy [Du kan arbeta lite med hel aktivitetsersättning] Mimo otrzymywania pełnego zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego istnieje możliwość wykorzystywania zdolności do pracy w stopniu, w jakim ją posiadasz by pracować społecznie lub udzielać się politycznie. Możesz pracować godzinę dziennie i otrzymywać najwyżej 1/8 pełnej wysokości zwykłego wynagrodzenia przysługującego tytułem wykonywanych czynności, a mimo to zachować prawo do pełnego zasiłku. Przed rozpoczęciem pracy skontaktuj się z Försäkringskassan, by omówić możliwe ewentualności. Otrzymując 75% zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego otrzymasz pomoc w znalezieniu pracy [Med tre fjärdedels aktivitetsersättning får du hjälp att hitta ett arbete] Jeżeli otrzymujesz 75% zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego, Försäkringskassan odpowiedzialna jest za to, byś dostał zatrudnienie odpowiadające zdolności do pracy, jaką jeszcze posiadasz. Urząd Pośrednictwa Pracy [Arbetsförmedlingen] winien znaleźć ci zajęcie na powszechnym rynku pracy, ewentualnie oferując pracodawcy dotacje płacowe. Jeżeli okaże się to niemożliwe, otrzymasz propozycję pracy w Samhall AB. Co stanie się z zasiłkiem chorobowym? [Vad händer med sjukpenningen?] Z chwilą przyznania pełnego zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego tracisz prawo do zasiłku chorobowego. Jeżeli przyznany ci został zasiłek w wymiarze 25%, 50% lub 75% i masz dochód z pracy zarobkowej, który wynosi co najmniej koron rocznie (24% cenowej kwoty bazowej), można ustalić ci dochód będący podstawą wymiaru zasiłku chorobowego, a tym samym możesz otrzymywać zasiłek chorobowy, gdy z powodu choroby nie jesteś w stanie pracować. Zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy może zostać zmniejszony, jeśli otrzymujesz inne świadczenia pieniężne [Aktivitetsersättningen kan minskas om du har andra ersättningar] Jeżeli w okresie otrzymywania zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego jednocześnie otrzymujesz zagraniczną rentę inwalidzką [invaliditetspension] lub inne zagraniczne świadczenia inwalidzkie, mogą one wpłynąć na zmniejszenie zasiłku.

5 Zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy a podatek [Aktivitetsersättning och skatt] Od zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego płaci się podatek. Potrącenia podatku dokonuje Försäkringskassan. Jeżeli masz inne dochody, mogą one wpływać na wysokość potrąceń podatkowych. W związku z tym zgłoś podlegające opodatkowaniu dochody z innego źródła niż Försäkringskassan, np. dochody z pracy zarobkowej, jeśli takie posiadasz. Nie musisz wysyłać do Försäkringskassan swojej karty wymiaru podatku. Försäkringskassan otrzymuje informacje bezpośrednio z Urzędu Podatkowego [Skatteverket]. Jeżeli chcesz, by Försäkringskassan potrącała ci mniejszy podatek np. gdy masz duże koszty tytułem oprocentowania możesz zwrócić się do właściwego biura podatkowego z prośbą o skorygowanie stawki podatkowej. Otrzymaną decyzję prześlij do Försäkringskassan. Jeżeli chcesz, by z twojego zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego potrącany był wyższy podatek, zwracasz się o to także do Försäkringskassan. Wówczas z zasiłku potrącany będzie wyższy podatek dopóty, dopóki nie zawiadomisz o zmianie swojej decyzji. Co roku, w styczniu, otrzymujesz raport kontrolny z Försäkringskassan. Jest w nim podane, jaką kwotę otrzymałeś tytułem zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego i ile potrącono tytułem podatku. Jeżeli zasiłek wpłacany jest na twój rachunek bankowy, raport kontrolny otrzymasz wraz z potwierdzeniem wpłaty za miesiąc styczeń. Jeżeli nie otrzymasz raportu kontrolnego, skontaktuj się z Försäkringskassan. Więcej informacji o zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowym i podatku otrzymasz dzwoniąc do swojego Biura Podatkowego lub odwiedzając stronę internetową Jeżeli mieszkasz za granicą lub przeprowadzasz się za granicę [Om du bor eller flyttar utomlands] Uzależniony od dochodów zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy możesz otrzymywać bez względu na to, w którym kraju mieszkasz. Natomiast świadczenie gwarantowane możesz otrzymywać tylko wtedy, gdy mieszkasz w którymś z krajów członkowskich UE/EOG, w Szwajcarii lub w Kanadzie. Aby móc otrzymywać świadczenie gwarantowane, musisz ponadto być obywatelem któregoś z tych krajów. Zwróć się do Försäkringskassan z prośbą o dodatkowe informacje na temat tego, w jakich przypadkach możesz otrzymywać świadczenie gwarantowane zamieszkując w innym kraju. Jeżeli przeprowadzasz się na stałe za granicę, musisz zgłosić to do Försäkringskassan. Ważne jest, byś poinformował o tym, na jaki adres, do jakiego banku i na jaki rachunek bankowy chcesz otrzymywać zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy. Aby zamieszkując za granicą nadal zachować prawo do zasiłku rehabilitacyjno-szkoleniowego, musisz raz w roku wysyłać do Försäkringskassan w Szwecji tzw. zaświadczenie dotyczące osoby żyjącej. Odbywa się to następujący sposób: Automatycznie otrzymasz formularz z Försäkringskassan. Wypełnij formularz, weź ze sobą ważny paszport i odwiedź któryś z urzędów lub którąś z placówek wymienionych w formularzu. Muszą one poświadczyć prawdziwość twoich informacji. Następnie wyślij formularz z powrotem do Försäkringskassan. W niektórych przypadkach nie otrzymasz żadnego formularza zaświadczeniowego. Obecnie dotyczy to osób zamieszkujących w Finlandii, w Norwegii lub w Niemczech. Informacje o tobie są wówczas otrzymywane drogą wymiany danych między Szwecją i twoim krajem zamieszkania.

6 Gdy mieszkasz za granicą, możesz być objęty Specjalnym podatkiem dochodowym od osób zamieszkałych za granicą [Särskild inkomstskatt för utomlands bosatta (SINK)]. Skontaktuj się z Urzędem Podatkowym, by otrzymać informacje o SINK. Inne świadczenia pieniężne [Andra ersättningar] Ubezpieczenia wynikające z umów zbiorowych [Avtalsförsäkringar] Gdy otrzymujesz zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy, mogą ewentualnie przysługiwać ci świadczenia pieniężne tytułem ubezpieczenia wynikającego z umowy zbiorowej. W związku z tym powinieneś zapytać swojego ostatniego pracodawcę lub organizację związkową, czy w danym miejscu pracy istnieją jakieś ubezpieczenia, a jeśli tak, to co z nich wynika w twoim przypadku. Jeżeli poprzednio miałeś innych pracodawców, powinieneś zapytać o to także ich. Försäkringskassan nie zajmuje się ubezpieczeniami wynikającymi z umów zbiorowych. W związku z tym nie jest w stanie odpowiadać na pytania ich dotyczące. Dodatek mieszkaniowy [Bostadstillägg] Osoby otrzymujące zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy mogą dostawać dodatek mieszkaniowy. O dodatek mieszkaniowy należy ubiegać się w Försäkringskassan. Patrz broszura Bostadstillägg till dig som har aktivitetsersättning eller sjukersättning [Dodatek mieszkaniowy dla osób otrzymujących zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy lub rentę z tytułu niezdolności do pracy]. Możesz ją dostać w Försäkringskassan lub pobrać na stronie internetowej Zawiadamiaj o zmianach! [Anmäl förändringar!] Musisz zgłaszać wszelkie zmiany mogące wpływać na prawo do otrzymywanego zasiłku lub na jego wysokość. Jest to na przykład aktualne, gdy podejmujesz pracę lub naukę zaczynasz pracować w większym wymiarze niż poprzednio, np. gdy zostało ci przyznane 50% zasiłku, a zaczynasz pracować w pełnym wymiarze godzin pracujesz nadal po ustaniu obowiązywania decyzji dotyczącej zawieszenia zasiłku rehabilitacyjnoszkoleniowego zwiększyła się twoja zdolność do pracy (nawet jeśli nie pracujesz) otrzymujesz nową (lub zmienioną) rentę zagraniczną, rentę dożywotnią [livränta] itp. przeprowadzasz się za granicę Jeżeli nie zawiadomisz o zmianach, zasiłek może zostać ci zmniejszony lub odebrany. Możesz także być zobowiązany do zwrotu pieniędzy, jeżeli otrzymałeś za dużą kwotę lub świadczenie, które właściwie ci nie przysługuje. W razie pytań prosimy dzwonić do naszego Działu Obsługi Petentów, tel Niniejsza broszura nie ma charakteru tekstu ustawy.

7 Försäkringskassan kontroluje [Försäkringskassan kontroluje] Försäkringskassan kontroluje informacje, które składasz. Może to dotyczyć dochodu, nieobecności w pracy, stanu cywilnego lub miejsca zamieszkania. Prowadzimy wymianę informacji z innymi urzędami, a w naszym rejestrze dostępne są dane pochodzące m.in. z Głównej Komisji Stypendialnej [CSN], kas bezrobocia i Urz du Podatkowego. wiadome składanie nieprawdziwych informacji lub niezawiadamianie o zmianach mog cych mie wpływ na prawo do otrzymywania wiadczenia mo e stanowi przest pstwo. Gdy zachodzi podejrzenie popełnienia przest pstwa ubezpieczeniowego, Försäkringskassan zawiadamia zawsze policj.