4(522) 12 7 GRUPA KAPITAŁOWA ENERGA Prąd, brak dialogu i niekompetencja. kwiecień 2009 FILM STOCZNIA GDYNIA REGION GDAŃSKI. Ksiądz, który był wolny

Transkrypt

1 Numer 1 wydano 23 sierpnia 1980 w Stoczni Gdańskiej ZARZĄDU REGIONU GDAŃSKIEGO ISSN (522) kwiecień STOCZNIA GDYNIA REGION GDAŃSKI FILM Work Service Misiaka już nie przeszkoli stoczniowców Przed Walnym Zebraniem Delegatów Ksiądz, który był wolny 12 7 GRUPA KAPITAŁOWA ENERGA Prąd, brak dialogu i niekompetencja PAWEŁ GLANERT

2 AKTUALNOŚCI W KRAJU Płace nauczycieli brak porozumienia Nie ma porozumienia między związkami zawodowymi a Ministerstwem Edukacji Narodowej w sprawie wysokości płacy zasadniczej nauczycieli. Krajowy Sekretariat Oświaty i Wychowania NSZZ Solidarność stanowczo sprzeciwia się dalszemu spadkowi płacy zasadniczej. Według ministerialnej symulacji udział płacy zasadniczej w średnim wynagrodzeniu nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu stanowiłby: dla stażystów 78,18 proc., kontraktowych 75,78 proc., mianowanych 66,50 proc. i dyplomowanych 61,88 proc. Prawo pracy w Trójstronnej 9 marca odbyło się spotkanie Zespołu Prawa Pracy Komisji Trójstronnej dotyczące pakietu rozwiązań antykryzysowych. W spotkaniu wzięła udział minister Czesława Ostrowska, która przedstawiła stanowisko rządu dotyczące m.in.: wprowadzenia tzw. czasowego bezrobocia (alternatywne rozwiązanie wobec zwolnień grupowych), wydłużenia okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy, pakietów socjalnych jako źródła prawa pracy, ruchomego czasu pracy dla rodzica wychowującego dziecko do 6 lat, stabilizacji zatrudnienia poprzez ograniczenie stosowania umów o pracę na czas określony. Komisja Europejska nie chce pomóc polskim stoczniom Sekcja Krajowa Przemysłu Okrętowego NSZZ Solidarność 9 marca skierowała list otwarty do Neelie Kroes, komisarza ds. konkurencji przy KE. Wypowiedzi Kroes świadczą o tym, że zaostrza ona swoje stanowisko, a wcześniejsze deklaracje woli budowania stabilnej działalności gospodarczej w naszych stoczniach należą do przeszłości. Okrętowcy wyrażają żal, że komisarz ds. konkurencji podejmuje działania, aby z konkurencji wykreślić w całości polski przemysł stoczniowy i zwracają uwagę, że taka polityka spotka się na pewno z uznaniem ze strony konkurencji spoza UE, tj. krajów Dalekiego Wschodu. Przypominają, że pani komisarz wybiórczo traktuje niektóre państwa Unii, które stosują różne zakazane mechanizmy wspierające. Weto dla ustawy oświatowej 10 marca prezydent Lech Kaczyński uznał, że nowe prawo oświatowe nie gwarantuje zapewnienia odpowiednich warunków dla objęcia obowiązkiem przygotowania przedszkolnego wszystkich dzieci w wieku 5 lat oraz obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich. Nie do przyjęcia dla prezydenta jest również nadmierna decentralizacja oświatowych zadań państwa, nieuzasadnione zwiększenie swobody organów prowadzących szkoły i placówki oświatowe, a także rezygnacja z zasady ustalania przez państwo programów nauczania. Weto prezydenta zostało odrzucone przez Sejm. Strajk ostrzegawczy w kompanii węglowej 12 marca w kopalniach należących do Kompanii Węglowej został przeprowadzony dwugodzinny strajk ostrzegawczy. To efekt fiaska negocjacji płacowych w koncernie. Na razie zarząd kompanii w drodze zarządzenia wprowadził w firmie na ten rok wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w wysokości 1,14 proc. Pakiet antykryzysowy uzgodniony 13 marca NSZZ Solidarność, pozostałe związki zawodowe oraz pracodawcy przedstawili rządowi RP wspólny pakiet działań antykryzysowych. Zawiera on rozwiązania na czas kryzysu w obszarze wynagrodzeń i świadczeń socjalnych, polityki gospodarczej oraz w obszarze stosunków pracy. Solidarność proponuje m.in. uruchomienie dodatkowych źródeł finansowania wynagrodzeń za czas przestojów, zmniejszenie stawki VAT na podstawowe artykuły żywnościowe, podniesienie kwoty wolnej od podatku dla najmniej zarabiających, ograniczenie zawierania umów na czas określony, zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych pomocy socjalnej realizowanej w formie bonów uprawniających do ich wymiany na towary lub usługi. Oświatowa S do parlamentarzystów Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ Solidarność w piśmie skierowanym 17 marca do posłów RP zwraca uwagę, że wejście w życie ustawy w sprawie obowiązku szkolnego dla sześciolatków spowoduje m.in. chaos organizacyjny w przedszkolach i szkołach podstawowych, zwiększenie dysproporcji między ofertą edukacyjną szkół na wsi i w dużych miastach, pospieszną prywatyzację szkół kosztem mienia publicznego i przy możliwym naruszaniu praw pracowniczych oraz daleko idące ograniczenie nadzoru kuratoryjnego. Oświatowa S przestrzega posłów, że głównym problemem, jaki stworzy ustawa już od 1 września 2009 r. są: zagwarantowanie wszystkim pięcioletnim dzieciom miejsc w przedszkolach, niedostosowanie programów nauczania w okresie przejściowym, brak podręczników, planów nauczania, systemu doskonalenia nauczycieli do tej zmiany czy brak odpowiednich testów w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, które mają wydawać opinie o możliwości rozpoczęcia spełniania obowiązku szkolnego. Wiele gmin nie jest przygotowanych do pełnej realizacji tego zadania już za kilka miesięcy. KZD w październiku Komisja Krajowa NSZZ Solidarność na posiedzeniu w dniach marca zajęła się m.in. oceną rozmów w Komisji Trójstronnej ds. Społeczno-Gospodarczych, bieżącą sytuacją w kraju, a także kampanią związkową Solidarność na kryzys. Działacze zdecydowali też, że XXIII Krajowy Zjazd Delegatów, który odbędzie się w październiku br. organizować będzie Region Podlaski. W REGIONIE Bezrobocie główny problem dotykający Polaków Na posiedzeniu ZRG NSZZ Solidarność 2 marca głównym tematem obrad był kryzys w Polsce i próby jego przezwyciężenia przedstawione przez Związek. Na spotkaniu zaprezentowana została analiza rynku pracy, przygotowana przez firmę S.Partner sp. z o. o. Jak wynika z badań, głównym problemem dotykającym coraz więcej Polaków jest utrata pracy i poczucia bezpieczeństwa. Jak się szacuje, ok. 160 tys. Polaków straciło już pracę, a to dopiero początek. Na posiedzeniu została także podjęta uchwała o zwołaniu XI Walnego Zebrania Delegatów Regionu Gdańskiego S, które odbędzie się 24 kwietnia 2009 r. w Sali Tradycji Gdańskiej Stoczni Remontowa im. J. Piłsudskiego. Członkowie ZRG otrzymali broszury poświęcone programom unijnym Przewodnik Partnerzy Społeczni a Fundusze Europejskie. Stocznia Gdynia o senatorze Misiaku 18 marca Komisja Międzyzakładowa Stoczni Gdynia wydała stanowisko, w którym czytamy: Decyzja premiera wobec senatora Misiaka jest właściwa i wyrażamy zadowolenie z jej podjęcia. Jednak prawdziwym problemem nie jest senator Misiak i jego firma Work Service, gdyż to Agencja Rozwoju Przemysłu przyznała jej realizację programu monitorowanych zwolnień. Istotą problemu jest to, jakimi kryteriami kierowała się ARP, Z wielkim żalem żegnamy przyznając ten kontrakt. Jakie były inne oferty i jakie były wyniki ich ocen. Znamy przynajmniej jedną korzystniejszą od tej, która wygrała. W tym wszystkim trzeba pamiętać, że ARP od 7 lat restrukturyzuje stocznie, nadzoruje ich programy naprawcze, szuka im inwestorów i konsoliduje (Korporacja Polskie Stocznie). Skutek tych działań jest dla stoczni dramatyczny i musi podlegać krytycznej dogłębnej ocenie. To dzisiaj ARP wprowadza w życie stoczniową specustawę i przeprowadza za pośrednictwem Work Service program monitorowanych zwolnień. Dlatego tzw. sprawa senatora Misiaka nie może zakończyć się na senatorze Misiaku! Więcej na str. 4 Związek musi skutecznie reagować Spotkanie związkowców z terenu Gdańska i Sopotu w dn. 18 marca upłynęło głównie pod znakiem omawiania aktualnej sytuacji w zakładach pracy w regionie oraz działań, podejmowanych przez NSZZ Solidarność. Zebranie odbyło się w dniu, kiedy w Stoczni Gdynia zwolniona została pierwsza część pracowników. Mówiono także o problemach innych zakładów. Krzysztof Dośla, przewodniczący Regionu Gdańskiego, poinformował zebranych o planowanych działaniach w ramach kampanii Solidarność na kryzys, poprzez którą Związek zamierza reagować na wyzwania, związane z obecną sytuacją gospodarczą. Przewodniczący przedstawił też kalendarz wyborczy. Wybory na wszystkich szczeblach organizacyjnych Związku odbędą się w 2010 roku, jednak już teraz należy zacząć się do nich przygotowywać. WZD Stoczni Północnej 18 marca odbyło się Walne Zebranie Delegatów NSZZ Solidarność Stoczni Północnej. Obecny był Krzysztof Dośla, przewodniczący Zarządu Regionu NSZZ Solidarność. Na zebraniu omówiono działalność za rok 2008 oraz planowane działania walki z kryzysem w tym roku. ś. p. Kazimierza Szołocha jednego z przywódców Grudnia 70 na Wybrzeżu, działacza Wolnych Związków Zawodowych, Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela i NSZZ Solidarność, odznaczonego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Rodzinie serdeczne wyrazy współczucia w imieniu NSZZ Solidarność składają Janusz Śniadek, przewodniczący Komisji Krajowej Krzysztof Dośla, przewodniczący Zarządu Regionu Gdańskiego Wydawca: Region Gdański NSZZ Solidarność Redaguje zespół: Małgorzata Kuźma (red. naczelna) tel. 0/ ), Ryszard Kuźma (skład, red. techniczny) Jarosław Wierzchołowski Olga Zielińska Współpracują: Maria Giedz Paweł Glanert Wojciech Kujatt magazyn.solidarnosc@solidarnosc.gda.pl Okładka: Gdańsk, 6 marca Manifestacja Energi Paweł Glanert Marek Lewandowski Agnieszka Mikolcz Wojciech Milewski Aleksander Miśkiewicz Dorota Schmidt Łukasz Sulej Maria Szwajkiewicz Renata Tkaczyk Dorota Trela-Godzwon Tomasz Wiecki Janina Wieczerska Nadzór merytoryczny: Wojciech Książek Kolportaż: Roman Stegart tel Zamawianie: Nakład: egz. Adres redakcji: ul. Wały Piastowskie 24, Gdańsk, tel.: , fax: Druk: Zakłady Graficzne im. J. Czyżewskiego Tczew, ul. Kwiatowa 11 Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania nadesłanych i publikowanych tekstów. Za treść reklam redakcja nie odpowiada. Oddano do druku r. 2 Nr 4/kwiecień 2009

3 AKTUALNOŚCI Wielkanoc to czas otuchy i nadziei. Czas odradzania się wiary w siłę Chrystusa i drugiego człowieka. Zdrowych, pogodnych Świąt Wielkanocnych, pełnych wiary, nadziei i miłości, radosnego, wiosennego nastroju, serdecznych spotkań w gronie rodziny i przyjaciół oraz Wesołego Alleluja życzy Krzysztof Dośla przewodniczący ZRG NSZZ Solidarność RADMOR przyjazny pracownikom Wśród firm, nagrodzonych w tegorocznej, drugiej już edycji akcji Pracodawca Przyjazny Pracownikom, znalazł się gdyński Radmor. o konkursu mogły być Dzgłoszone przedsiębiorstwa, które swoimi działaniami wpisują się w wartości propagowane przez NSZZ Solidarność : preferowanie formy stałego zatrudnienia, przestrzeganie prawa i standardów pracy oraz zapewnienie pracownikom możliwości zrzeszania się w związki zawodowe. Zgłoszeń dokonywały organizacje zakładowe NSZZ Solidarność, działające w zakładach. Zgłoszenia zostały rozpatrzone przez Komisję Certyfikacyjną pod przewodnictwem Janusza Śniadka, przewodniczącego KK NSZZ Solidarność. W jej skład weszli również: Maciej Łopiński, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, szef Gabinetu Prezydenta RP, Bożena Borys-Szopa, doradca prezydenta RP, Jerzy Langer, zastępca przewodniczącego KK NSZZ Solidarność, Janusz Łaznowski, członek Komisji Trójstronnej, członek prezydium KK NSZZ S, przewodniczący Zarządu Regionu Dolny Śląsk, Stanisław Szwed, członek Rady Ochrony Pracy przy Sejmie RP. Spośród zgłoszonych przedsiębiorstw certyfikaty otrzymało 14 firm: Eurobox Polska Spółka z o.o. w Przesiadłowie PKP Przewozy Regionalne sp. z o.o. Łódzki Zakład Przewozów Regionalnych Nadleśnictwo Włoszczowa Bombardier Transportation Spółka z o.o. Wrocław Radmor SA w Gdyni Kopalnia Wapienia Morawica SA FagorMastercook SA we Wrocławiu Miejskie Wodociągi i Kanalizacja sp. z o.o. w Koszalinie Elektrownia Stalowa Wola SA PGE Kopalnia Węgla Brunatnego Turów SA w Bogatyni NZOZ Centrum Medyczne Amicus sp. z o.o. w Częstochowie REKLAMA Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Bielsku- -Białej Konsorcjum Przedsiębiorstw Robót Górniczych i Budowy Szybów SA w Mysłowicach Zetkama SA w Ścinawce Średniej Była to kontynuacja ubiegłorocznej akcji, organizowanej przez Komisję Krajową, mającej na celu promowanie dobrych praktyk w zakładach pracy. Patronat nad konkursem objął prezydent Lech Kaczyński. PYTANIE MIESIĄCA Jakim problemem powinno się zająć Walne Zebranie Delegatów Regionu Gdańskiego w czasie kwietniowych obrad? TERESA ORŁOWSKA przewodnicząca KZ NSZZ S przy Gdańskim Zespole Żłobków W mojej branży szczególnie widać, że ludzie znajdują się w coraz gorszej sytuacji bytowej. Do tej pory wiele osób brało urlopy i zajmowało się swoimi dziećmi. Teraz jednak ludziom jest coraz ciężej i pilnują swoich miejsc pracy, boją się iść na urlop wychowawczy. Dzisiaj matki zapisują swoje dzieci do żłóbków jeszcze przed ich urodzeniem, tak dużo mamy chętnych. Dlatego uważam, że WZD powinien zająć się sprawami przestrzegania prawa pracy, bezpieczeństwem zatrudnionych pracowników, utrzymaniem stanowisk pracy. JAN LENART, przewodniczący KM NSZZ S Elmor SA w Gdańsku Głównym problemem jest według mnie utrzymanie miejsc pracy, kwestia wynagrodzeń i przestrzegania prawa pracy. Związek powinien zająć w tych sprawach jasne stanowisko i ustalić konkretny plan działania. Nie możemy pozwolić na pozostawanie jedynie na poziomie ogólnych deklaracji. SŁAWOMIR KONIECKO, KZ NSZZ S przy Dyrekcji Rozbudowy Miasta Gdańska Uważam, że Związek powinien zareagować na wszelkie sytuacje związane z kryzysem ekonomicznym. Powinniśmy wypracować takie metody działania, które pozwolą skutecznie chronić ludzi przed zubożeniem, utratą pracy, obniżkami płacy. Członkowie S muszą mieć poczucie, że zawsze będą mogli liczyć na wsparcie swojej organizacji. Jestem członkiem miejskiego zakładu budżetowego, dlatego nasze problemy są inne niż zakładów produkcyjnych. Z mojego podwórka widzę, jak bardzo pracownicy odczuwają na własnej skórze ograniczanie budżetów firm, spadek zamówień, wprowadzanie oszczędności.. STANISŁAW KARCZEWSKI, KZ NSZZ S przy Specjalistycznym Zespole Opieki nad Matką i Dzieckiem w Gdańsku WZD powinien zareagować na sytuację w świecie i w kraju. Nie chodzi tylko o sytuację ekonomiczną, ale także o postępującą liberalizację światopoglądową. W ramach istniejącego prawa Związek powinien skutecznie bronić praw pracowników, ale także naszej tożsamości. Oprac. (jw) Nr 4/kwiecień

4 ZWIĄZEK O CZYM SZUMIAŁY MEDIA Do śmiechu i do płaczu D ziennik Bałtycki (20.03) zamieścił całą kolumnę dowcipów na temat kryzysu. Dodałabym do nich francuski (z epoki, kiedy arystokracja powtarzała wesoło Apres nous le deluge po nas choćby i potop ): Śmiejmy się, nie wiadomo, czy świat potrwa jeszcze dwa tygodnie. Zgryźliwcy dodawali: Nie radzę na to liczyć. Jak rzadko, obie strony miały rację: świat wesołych markizów zalał niebawem potop rewolucji, ale świat trwał nadal, tylko dla nich był bardzo nieprzyjemny. Dowcipów politycznych Dziennik Bałtycki nie publikuje, za to obrodziły one bujnie w internecie i krążą wśród ludu. Od zaprzyjaźnionego taksówkarza usłyszałam dwa. Jeden: Czym różnią się politycy od bocianów? Bociany przylatują do kraju, a politycy odlatują do Brukseli. Drugi to parafraza epigramu z czasów PRL ( Przeżyliśmy potop szwedzki, przeżyjemy i sowiecki ): Przeżyliśmy Ruska, przeżyjem i Tuska. Cytuję go jako wyraz nastrojów, choć dla premiera jest niesprawiedliwy. W przeciwieństwie bowiem do Ruska, Tusk chce dobrze, tylko nie bardzo mu wychodzi (Rusek chciał dla nas źle i to wyszło mu świetnie). Pani minister Hall ogłosiła wreszcie projekt reformy oświaty, którego punktem najbardziej znanym jest posłanie sześciolatków do szkoły. Plan jest rozłożony w czasie, na szczęście, bo można się z niego wycofać. To bowiem, co jest jego głównym celem (minister tego nie kryje), to wcześniejsze zakończenie edukacji, by absolwenci prędzej poszli do pracy i zaczęli płacić składkę emerytalną, bo grozi katastrofa z emeryturami. Ale przeoczyła fakt dość oczywisty: że na studia i do pracy pójdą ludzie jeszcze niedojrzali i gorzej wykształceni. Umysł sześciolatka jest mniej pojemny niż siedmiolatka, pierwsza klasa będzie miała dużo z przedszkola i to się będzie przenosić z rocznika na rocznik, aż do matury i dalej. W służbie zdrowia pełza dzika prywatyzacja, która w ogóle nie jest lekiem na wszystko, czego dowodzi skandaliczna prywatyzacja stoczni i sprawa Misiaka. Pan senator pokazał naocznie, że można kręcić lody i na plajcie (cudzej). Tusk wywalił z PO i stanowisk, ale znajdą się nowe misiaczki-cwaniaczki. Bezradność rządu sprzyja zaradnym. Janina Wieczerska Tylko dwa lata na czas określony W Zespole Prawa Pracy Komisji Trójstronnej trwają ostatnie prace nad porozumieniem, na mocy którego umowy o pracę na czas określony mogą obowiązywać maksymalnie przez dwa lata. Później firma musi zatrudnić pracownika na czas nieokreślony. orozumienie ma wyeliminować także takie sposoby omijania Pprawa, jak zawieranie pod rząd kilku umów na czas określony (np. z miesięczną przerwą) czy dołączanie aneksów do dotychczasowych umów. Punktem spornym w negocjacjach był okres, na który maksymalnie można zawierać umowy na czas określony. Dwa lata to kompromis pomiędzy stanowiskiem związkowców a pracodawców. Na podstawie umów na czas określony zatrudnionych jest w Polsce ok. 3,5 mln pracowników. Zdarza się, że umowy takie zawierane są nawet na 20 lat. Teoretycznie dotyczą młodych pracowników, którzy dopiero wchodzą na rynek pracy, niemających doświadczenia, którzy mogą się nie sprawdzić. Faktycznie jednak są zawierane często w każdych okolicznościach z nowymi pracownikami. Umowa daje pracodawcy większe możliwości zwolnienia pracownika, zaledwie po dwutygodniowym wypowiedzeniu i bez uzasadnienia. Masowe zatrudnianie na podstawie umów na czas określony zrodziło wiele patologii na rynku pracy. Niewykluczone, że na mocy porozumienia będzie można także renegocjować zawarte już umowy na czas określony. (jw) Work Service Misiaka już nie przeszkoli stoczniowców Senator Tomasz Misiak, którego firma skorzystała na stoczniowej specustawie, nie jest już w Platformie Obywatelskiej. Stracił też wszystkie funkcje, które sprawował w Senacie i klubie parlamentarnym. Choć to właściwa decyzja, nie wyjaśnia sprawy, która jest dużo poważniejsza. W aferze z senatorem Misiakiem i jego firmą Work Service istotą problemu wcale nie jest on sam, ale Agencja Rozwoju Przemysłu, która przetarg na firmę szkoleniowo-doradczą w dość niejasnych okolicznościach rozstrzygnęła. Obecnie w ARP kontrolę prowadzi Centralne Biuro Antykorupcyjne, gdyż audyt wewnętrzny nic nie wykazał. Państwo w państwie 11 marca 2009 r. Spotkanie przedstawicieli firmy Work Service, DGA i ARP ze związkowcami, z mikrofonem Tomasz Szpikowski, prezes Work Service. Agencja zarządza lub nadzoruje blisko 140 firm. Działa w praktyce poza wszelką kontrolą. W 2002 roku ówczesny rząd SLD wyznaczył ARP do realizacji strategii ratowania sektora stoczniowego. Powstała Stocznia Szczecińska Nowa, w Gdyni i Szczecinie wprowadzono programy naprawcze. To ARP, również za czasów SLD, przeprowadziła konsolidację branży stoczniowej pod hasłem Korporacja Polskie Stocznie (notabene istnieje do dzisiaj!!!). ARP nieskutecznie poszukiwała inwestorów dla zbankrutowanych zakładów. Równolegle ARP wspólnie z podległą jej KPS stała się znaczącym udziałowcem obu stoczni. Sama tylko Stocznia Gdynia przez siedem lat pod rządami m.in. ARP wygenerowała ok. 2 mld zł strat. Nikt nawet nie zadawał agencji pytań dlaczego, o jakiejkolwiek odpowiedzialności nie ma co nawet wspominać. Dzisiaj ARP jest operatorem kompensacji w ramach stoczniowej specustawy, stworzonej po negatywnej decyzji Komisji Europejskiej, która uznała pomoc publiczną udzieloną stoczniom za nielegalną. Ustawa ta ma spowodować sprzedaż majątku stoczniowego i zagwarantować zwalnianym pracownikom program osłon. Właśnie w ramach tego programu powstał wart 50 mln zł program monitorowanych zwolnień, finansowany z funduszy unijnych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. ARP zaprosiła firmy zajmujące się rynkiem pracy, szkoleniami i doradztwem do składania ofert. Ponieważ postawiono wysoką poprzeczkę, nakładającą obowiązek kompleksowej obsługi, do przetargu mogły startować jedynie konsorcja. Jako istotne oczekiwanie postawiono również próg 50-procentowej zatrudnialności. Zlecenie dla swoich? DGA i WS ma próg zatrudnialności na poziomie 20 procent. Zdaniem związkowców to kpina, bo 20 procent. stoczniowców sam znajdzie sobie pracę. Tak naprawdę WS nie ma żadnych zobowiązań. Wielomilionowa kara umowna ponoć zawarta w umowie nie ma w tej sytuacji znaczenia. Po dość dziwnych i często wykluczających się wyjaśnieniach Tomasz Misiak zapowiedział, że podda się kontroli. Ale kontrola jest konieczna w ARP, która całą sytuację stworzyła. Należy się przede wszystkim przyjrzeć innym złożonym ofertom i ocenie kryteriów, jakimi kierowali się odpowiedzialni za to pracownicy, a może kierownictwo ARP. Dopiero w dalszej konsekwencji można oceniać wybór i rolę senatora Misiaka. Prowizorka i improwizacja Start programu w Stoczni Gdynia był fatalny i wywołał wielkie oburzenie. Siedziba, którą przygotował Work Service, nie spełniała elementarnych standardów, nie pozwalając na obsługę dużej liczby interesantów. Po awanturze ze związkami zawodowymi dosłownie w ostatniej chwili siedziba punktu przeniesiona została do stoczni. Podczas spotkania ze związkami przedstawiciele ARP, WS i DGA nie potrafili odpowiedzieć na elementrane pytania dotyczące projektu. Ostatecznie decyzją Ministerstwa Skarbu umowa z WS została zerwana. Ale pytania pozostały (między innymi, czy doszło do ustawienia przetargu? I tym samym czy zostało popełnione przestępstwo?). Pytań i wątpliwości jest zresztą więcej. Marek Lewandowski FOT. MAREK LEWANDOWSKI 4 Nr 4/kwiecień 2009

5 ZWIĄZEK OŚWIATA Świetlica w kryzysie Zwiększa się obecnie rola świetlic szkolnych, gdy czas pracy dorosłych znacznie się wydłuża i do szkół wchodzą sześciolatki mówiła Elżbieta Matejka, dyrektor departamentu Ministerstwa Edukacji Narodowej, podczas spotkania zorganizowanego 10 marca br. przez Regionalną Sekcję Oświaty i Wychowania NSZZ Solidarność w Gdańsku. N a spotkaniu obecni byli przedstawiciele Związku, dyrektorzy pomorskich szkół oraz pracownicy świetlic. W dyskusji zauważono, że często dzieci odbierane są już po formalnym zakończeniu pracy przez wychowawców świetlicy. Kto wtedy jest odpowiedzialny za ich bezpieczeństwo? pytali nauczyciele Elżbietę Matejkę, przedstawiciela Ministerstwa Edukacji. Skąd znaleźć pieniądze na opłacenie nauczycieli świetlicy poza formalnym czasem ich pracy? W naszej szkole nie ma świetlicy dla dzieci z klas I III powiedziała Małgorzata Cieszyńska, nauczycielka w Zespole Szkół w Przywidzu. Nauczyciele pełnią dyżury w ramach 40-godzinnego tygodnia pracy, pilnując uczniów dowożonych do szkoły, ponieważ większość z nich jest zwożona z terenu całej gminy. Natomiast w klasach IV VI przyznano kilka godzin na opiekę nad dziećmi podczas oczekiwania na autobus szkolny, ale jest ich zbyt mało. Zdarza się często, że pedagog w świetlicy ma dodatkowo pod opieką całą klasę pod nieobecność innego nauczyciela. Innym problemem jest odbieranie dzieci przez opiekunów, których stan wskazuje na spożycie alkoholu. Na terenie Sopotu wypracowaliśmy procedury postępowania w razie prób odbierania dzieci przez nietrzeźwych opiekunów powiedział Wojciech Jankowski, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 w Sopocie. Kiedy widzimy, że opiekun jest pod wpływem alkoholu, Zbrojeniówka protestowała mówimy, że nie możemy oddać mu dziecka i prosimy, żeby przyszedł ktoś inny. Jeśli taka osoba stawia opór, wzywamy policję, która stwierdza obecność alkoholu alkomatem. Niestety, na wiele pytań stawianych przez nauczycieli Elżbieta Matejka nie umiała odpowiedzieć. Wskazała, że większość zadań spada na samorządy, które powinny znaleźć dodatkowe środki również na pracę świetlic szkolnych. A pieniądze na świetlice będą potrzebne coraz większe mówił Krzysztof Jankowski z Zespołu Szkół nr 14 w Gdyni Dąbrowie. Szczególnie w dobie kryzysu gospodarczego, kiedy zapowiedziano już zwolnienia w wielu zakładach pracy. Niestety, może brakować pieniędzy na ich wydłużone funkcjonowanie. Wszystko zależy od samorządów, jako organów prowadzących. Nikt w sali nie umiał odpowiedzieć, czy znajdą się dodatkowe pieniądze na zwiększone zadania świetlic już od września 2009 roku. (dtg) Ponad 10 tys. związkowców z branży zbrojeniowej protestowało w Warszawie przeciwko cięciom w budżecie MON. Ponad 10 tysięcy związkowców z zakładów zbrojeniowych protestowało przed Sejmem i kancelarią premiera w obronie swoich miejsc pracy. marca br. w Warszawie 6 z powodu drastycznego obcięcia zamówień w branży zbrojeniowej Sekcja Krajowa Przemysłu Zbrojeniowego i Lotniczego NSZZ S zorganizowała wielką manifestację w obronie miejsc pracy. Rozpoczęła się na placu Trzech Krzyży w Warszawie, później związkowcy przeszli pod Sejm i Urząd Rady Ministrów. Wojskowi orzekli, że plan aktualnych zakupów to tajemnica, a zainteresowani dowiedzą się, co ich czeka w ciągu czterech miesięcy, bo tyle armia daje sobie na renegocjowanie umów mówi Stanisław Głowacki, szef S w zbrojeniówce, który 3 marca br. uczestniczył w rozmowach ostatniej szansy z wiceministrami obrony, skarbu i gospodarki. Związkowcy spotykają się w Warszawie przede wszystkim po to, aby zwrócić uwagę, że jest kryzys. Dzieje się to, czego się obawialiśmy, pewna bierność rządu, uniki, i tylko werbalna gotowość walki z kryzysem wszystko to musiało się skończyć napięciami społecznymi. Jeśli mówimy o solidarnym dźwiganiu ciężaru kryzysu, to z całą pewnością już tak jest. Dźwigają go pracownicy i biorą na swoje barki te ciężary mówi Janusz Śniadek, przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ S. Związkowcy nie dostali żadnego zapewnienia od rządu, że miejsca pracy zostaną ochronione. Przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej mówią, że resort musi renegocjować i ciąć ponad 100 kontraktów na zakup sprzętu wojskowego i ograniczyć płatności o ponad 0,5 miliarda złotych. Związkowcy twierdzą, że te działania wprost przekładają się na zatrudnienie w wielu zakładach pracy z całego kraju. Upadek przemysłu zbrojeniowego będzie oznaczał osłabienie naszej obronności, ale i utratę miejsc pracy, więc po co nam państwo, które nie jest w stanie zapewnić choćby pewnego minimum poczucia bezpieczeństwa. powiedział Janusz Śniadek. Komisja Krajowa NSZZ S poparła działania Sekcji Krajowej Przemysłu Zbrojeniowego i Lotniczego w obronie miejsc pracy. Zdaniem związkowców, decyzje budżetowe rządu odbijają się na pracownikach tej branży. Radykalne zmniejszenie środków na modernizację armii może doprowadzić do likwidacji całej branży i około 40 tys. miejsc pracy. Zdecydowana większość firm tej branży znajduje się na terenie o szczególnie wysokim wskaźniku bezrobocia czytamy w stanowisku Komisji Krajowej. FOT. TOMASZ GUTRY S łowniczek z wiązkowy WŁADZE ZWIĄZKU Najwyższą władzą każdej jednostki organizacyjnej Związku jest władza stanowiąca. WŁADZĄ STANOWIĄCĄ w organizacji zakładowej, międzyzakładowej i koordynacyjnej jest odpowiednio zakładowe, międzyzakładowe i koordynacyjne zebranie członków lub delegatów. Do kompetencji władz stanowiących należy między innymi wybór władzy wykonawczej oraz władzy kontrolnej, a także podejmowanie uchwał i decyzji wiążących dla władz jednostek podrzędnych danej jednostki organizacyjnej Związku w zakresie ich właściwości, z wyjątkami zastrzeżonymi w Statucie. ( 34 pkt 2 oraz 38 Statutu) W wewnętrznych jednostkach organizacyjnych Związku władzą stanowiącą jest odpowiednio wydziałowe, oddziałowe lub podzakładowe zebranie członków lub delegatów. ( 34 pkt 7 Statutu) WŁADZĄ WYKONAWCZĄ w organizacji zakładowej, międzyzakładowej i koordynacyjnej jest odpowiednio komisja zakładowa, międzyzakładowa i koordynacyjna, a w wewnętrznych jednostkach organizacyjnych, także komisja wydziałowa, oddziałowa lub podzakładowa. ( 34 pkt 7 Statutu) W podstawowych jednostkach organizacyjnych Związku zarządem, w rozumieniu ustawy o związkach zawodowych, jest jej władza wykonawcza. Władza wykonawcza danej jednostki organizacyjnej Związku kieruje jej działalnością i reprezentuje ją na zewnątrz oraz wobec innych jednostek organizacyjnych Związku. Podejmuje uchwały i decyzje wiążące dla wszystkich władz wewnętrznych jednostek organizacyjnych, z wyjątkami zastrzeżonymi w Statucie. Władza wykonawcza może przekazać swoje uprawnienia komisji zakładowej (jeśli władzą wykonawczą podstawowej jednostki organizacyjnej Związku jest komisja koordynacyjna), komisji podzakładowej, wydziałowej lub oddziałowej. Władza wykonawcza może wybrać ze swojego grona prezydium, któremu przekazuje część swoich uprawnień. ( 41 Statutu) W skład prezydium wchodzą: przewodniczący oraz osoby wybrane na jego wniosek spośród członków tej władzy, w tym jego zastępcy, sekretarz i skarbnik (funkcji sekretarza i skarbnika nie można łączyć z funkcją przewodniczącego). Do zadań prezydium władzy wykonawczej należy kierowanie bieżącą działalnością danej jednostki organizacyjnej Związku. W jednostkach organizacyjnych Związku posiadających osobowość prawną w imieniu tych jednostek czynności prawne podejmuje co najmniej dwóch członków władzy wykonawczej lub jej prezydium (gdy powołano prezydium). Upoważnienie do czynności prawnych następuje na podstawie decyzji władzy wykonawczej (lub jej prezydium). ( 42 Statutu) Tymczasowa komisja zakładowa (międzyzakładowa) jest to statutowa władza organizacji zakładowej (międzyzakładowej) w okresie organizacyjnym, posiadająca uprawnienia komisji zakładowej (międzyzakładowej), pełniąca jej funkcję do czasu przeprowadzenia pierwszych wyborów statutowych władz tej organizacji. Wybory muszą się odbyć nie później niż 3 miesiące od zarejestrowania organizacji przez zarząd regionu. WŁADZĄ KONTROLNĄ organizacji zakładowej, międzyzakładowej i koordynacyjnej jest odpowiednio: zakładowa komisja rewizyjna, międzyzakładowa komisja rewizyjna i koordynacyjna komisja rewizyjna. W wewnętrznych jednostkach organizacyjnych władzą kontrolną jest podzakładowa komisja rewizyjna oraz jeżeli została powołana odpowiednio: wydziałowa lub oddziałowa komisja rewizyjna. Do zadań komisji rewizyjnej należy kontrola władzy wykonawczej danej jednostki organizacyjnej i jej prezydium w zakresie działalności finansowej oraz zgodności jej działania z postanowieniami Statutu i innych przepisów prawa wewnątrzzwiązkowego oraz prawa powszechnie obowiązującego. (Uchwała nr 2 XIX Krajowego Zjazdu Delegatów) Katarzyna Sak, Roman Stegart Nr 4/kwiecień

6 FUNDUSZE UNII EUROPEJSKIEJ ADAPTACJA, ADAPTACYJNOŚĆ (łac. Adaptatio przystosowanie) Słowa adaptacja i adaptacyjność posiadają wiele znaczeń i kontekstów, na ogół uważa się, że adaptacja to dostosowanie się do zmieniających się warunków otoczenia, może dotyczyć także przystosowania jednostki społecznej, instytucji lub grupy do nowych warunków społecznych i kulturowych. Istnieje także biologiczny aspekt adaptacyjności: adaptacja to cecha dziedziczna i podlegająca rozwojowi, jest ważną cechą żywych istot, ponieważ od niej zależy przetrwanie gatunku w zmienionym środowisku. FLEXICURITY termin pochodzi od angielskich słów flexibility (elastyczność) oraz security (bezpieczeństwo) Socjalny model zatrudnienia, łączący elastyczność i bezpieczeństwo pracowników i przedsiębiorców, sprzyjający konkurencyjności, zatrudnieniu i zadowoleniu z pracy. Strategie flexicurity obejmują jednocześnie elastyczne rozwiązania w zakresie umów o pracę, aktywną politykę na rynku pracy, kompleksowe strategie ustawicznego kształcenia oraz nowoczesne systemy ochrony socjalnej dla osób w okresie bezrobocia. RYS. PIOTR OWORUS STANISŁAWA GATZ kierownik Działu Projektów Europejskich Istotą tego projektu jest budowanie sieci partnerstw wspierających rozwój firm i pracowników na poziomie lokalnym. Partnerstwo powinno być kluczowym elementem rozwoju systemów poprawy adaptacyjności firm i ich pracowników na poziomie krajowym, branżowym, regionalnym, powiatowym i w zakładach. Idea naszego projektu polega na budowaniu i realizacji sieci współpracy wielu instytucji na poziomie regionalnym i powiatowym, tj. samorządu, związków zawodowych, organizacji pozarządowych i przedsiębiorstw. Wypracowanie dobrych praktyk w zakresie budowania i realizacji tego typu działań wymaga czasu, ale obecnie realizowany projekt powinien wpłynąć na zmianę świadomości partnerów społecznych, rozwój współpracy i budowanie sieci partnerstw. Celem projektu jest przeciwdziałanie negatywnym skutkom kryzysu na rynku poprzez budowę partnerstwa lokalnego w powiatach: Starogard Gdański, Chojnice i Gdańsk, służącemu rozwiązywaniu problemów rynku pracy, w tym zmianie świadomości partnerów społecznych i ich członków w zakresie konieczności dostosowywania się do zmian na rynku pracy przez podnoszenie kompetencji, identyfikację potrzeb społeczności lokalnych, a także wspieranie rozwoju lokalnego i inicjowanie współpracy partnerskiej. W tym projekcie wykorzystane będą rozwiązania dotyczące dialogu społecznego i uzupełniania kwalifikacji IT i niektórych aspektów zarządzania, tj. zarządzania wiekiem i wiedzą, które wypracowaliśmy w projekcie EQUAL-MAYDAY. S łowniczek P rojektu Związki zawodowe są instytucją doniosłą: mają bowiem za zadanie reprezentować poszczególne kategorie zawodowe pracowników, popierać ich uprawnioną współprace dla wzrostu ekonomicznego społeczeństwa i rozwijać poczucie odpowiedzialności za realizację dobra wspólnego, ale działalność związków zawodowych napotyka na trudności. Paweł VI Octogesima advenienes Adaptacyjność pracowników i firm, dialog społeczny, społeczna odpowiedzialność biznesu to główne tematy nowego projektu finansowanego z funduszy unijnych, którego realizacja rozpoczęła się 1 stycznia 2009 w Regionie Gdańskim. Adaptacja stary nowy problem Dostosować się do zmian Na początku lat 90. ub. wieku byliśmy świadkami rozkwitu małych i średnich przedsiębiorstw, w pierwszej dekadzie XXI wieku wystąpiło spowolnienie ich rozwoju. Jako prawdopodobne wyjaśnienie tego zjawiska można by przyjąć cykl koniunkturalny, gdyby nie jego masowa skala. Przyczyny tego stanu rzeczy na poziomie krajowym to m.in. spowolnienie tempa rozwoju gospodarczego, brak kapitału i płynności finansowej, stabilnych uregulowań prawnych i skutecznego egzekwowania prawa gospodarczego, a na poziomie globalnym znaczny postęp naukowy i techniczny, zmiany w technologii informacyjnej i procesy globalizacji. Jednym słowem, otoczenie gospodarcze małych i średnich firm zmieniło się na niekorzyść. Przyhamowanie rozwoju gospodarczego oraz postępujące zmiany strukturalne w gospodarce sprawiają, że część pracowników utraciła lub wkrótce utraci pracę i nie można spodziewać się, że znajdą oni zatrudnienie w wykonywanych dotychczas zawodach. Jeśli firmy upadły i nie odbudowały działalności w tych samych branżach, to szanse, aby pracownik znalazł zatrudnienie na takim samym lub podobnym stanowisku są małe. Sytuacja taka oznacza rozwój strukturalnego bezrobocia, które powstaje na tle rozbieżności między podażą a popytem na pracę. Bezrobocie strukturalne zazwyczaj jest konsekwencją zmian technologicznych i ewolucji struktury produkcji. W przeciwieństwie jednak do innych postaci bezrobocia ma ono niestety trwały charakter. Jego przyczyny nie zawsze związane są z postępem technologicznym, może to być także zmiana lokalizacji przedsiębiorstwa, czyli przeniesienie firmy do innego miasta lub kraju. W partnerstwie łatwiej W ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, 1 stycznia Region Gdański rozpoczął realizację projektu Pomorskie partnerstwo na rzecz poprawy adaptacyjności firm i pracowników. Poprawa adaptacyjności firm i pracowników jest tak ważna, bowiem zakłada się, iż przyniesie skutek w postaci wyższego wyniku ekonomicznego uzyskanego przez przedsiębiorstwa, co wiąże się bezpośrednio z utrzymaniem stanu zatrudnienia. Program realizowany jest w partnerstwie ze Związkiem Pracodawców Forum Okrętowe. Elastyczne formy zatrudnienia, idee dialogu społecznego i społecznej odpowiedzialności biznesu to instrumenty wspierające rozwój adaptacyjności przedsiębiorstw i pracowników, zostaną opracowane w projekcie, a wprowadzone do stosowania będą uwzględniały specyfikę woj. pomorskiego. Bezpieczna elastyczność i dialog społeczny Hasło elastyczne formy zatrudnienia wśród związkowców i pracowników wywołują nieufność. Najczęściej kojarzą się z wykorzystywaniem pracowników przez pracodawców w celu zmniejszenia kosztów. Okazuje się jednak, że gdy do elastyczności zatrudnienia (flexibility) dodamy system zabezpieczeń dla pracowników (security) możemy uzyskać model zatrudnienia korzystny dla obu stron pracowników i pracodawców. Idea flexicurity polega na jednoczesnym propagowaniu elastycznych rozwiązań w zakresie umów o pracę, z aktywną polityką rynku pracy, uzupełnianych przez kompleksowe strategie ustawicznego kształcenia oraz nowoczesne systemy ochrony socjalnej dla osób w okresie bezrobocia. Dialog społeczny to kolejny element wspierający proces adaptacyjności firm i pracowników. Jego istota polega na osiąganiu zgody wszystkich zainteresowanych stron co do rozwiązań konkretnych problemów, globalnych, jak i bardzo szczegółowych, np. jak waloryzować renty i emerytury. Chodzi o to, by uzgodnione tą drogą zmiany były skuteczne i powszechnie akceptowane. Interesy partnerów dialogu pracodawców, pracowników i państwa w poszczególnych sprawach często się różnią. Odpowiedzialny biznes Koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu to idea, dzięki której przedsiębiorstwa z własnej inicjatywy uwzględniają interesy społeczeństwa, ochronę środowiska oraz relacje z różnymi grupami społecznymi. Bycie odpowiedzialnym przedsiębiorcą, oprócz spełnienia wszystkich formalnych i prawnych wymogów prowadzenia biznesu, przewiduje także inwestowanie w zasoby ludzkie, ułatwienie i umożliwianie szkoleń, kształcenia pracowników, pochylenia nad problemami związanymi z elementami szkodliwej działalności przedsiębiorstwa (np. oczyszczanie ścieków), relacje ze społecznym otoczeniem firmy, dobrowolne zaangażowanie w społeczne problemy tego otoczenia oraz wpływ i pomoc w ich rozwiązywaniu. Mówiąc inaczej, odpowiedzialny biznes to nowoczesna strategia zarządzania poprzez prowadzenie lokalnego dialogu społecznego, strategia ta w efektach długookresowych przyczynia się do wzrostu adaptacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw, kształtuje warunki do zrównoważonego rozwoju społecznego i ekonomicznego regionu. Renata Tkaczyk r.tkaczyk@solidarnosc.gda.pl Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6 Nr 4/kwiecień 2009

7 FOT. JAROSŁAW WIERZCHOŁOWSKI ZWIĄZEK GRUPA KAPITAŁOWA ENERGA Prąd, brak dialogu i niekompetencja Około 4 tysięcy pracowników koncernu Energa ze wszystkich oddziałów działających w kraju, a także z innych kompanii energetycznych, manifestowało 6 marca przed gdańską siedzibą zarządu firmy. Domagali się od pracodawcy m.in. prowadzenia rzetelnego dialogu i przestrzegania prawa pracy. Początek manifestacji siedziba Energi w Gdańsku. M anifestacja rozpoczęła się przed południem godzinnym wiecem pod siedzibą Energi. Liderzy sześciu związków zawodowych, które zawiązały komitet protestacyjny, mówili nie tylko o braku dialogu i nieprzestrzeganiu zawartych ze związkami zawodowymi porozumień, ale także o niegospodarności i braku kompetencji osób zarządzających firmą. Tworzone są wciąż nowe stanowiska kierownicze z bajecznymi wynagrodzeniami, dokonuje się nieuzasadnionych zakupów, np. samochodów służbowych mówili liderzy w czasie rozpoczęcia demonstracji. Związkowców boli także to, co w Enerdze widać gołym okiem w ciągu kilku lat firma zmieniła aż dwukrotnie swoje logo, na co wydane zostały grube miliony. Tak nie postępuje żadna firma, dbająca naprawdę o swój wizerunek, a co ważniejsze o swoje finanse podkreślają związkowcy Zwracali również uwagę na to, że cena energii elektrycznej to dzisiaj w 60 proc. podatki, narzucane firmom dystrybucyjnym przez polityków, m.in. z tytułu dopłaty do tzw. certyfikatów energii zielonej czy akcyzy. Faktycznie megawat energii mógłby kosztować więc nie średnio 200 zł jak jest dzisiaj lecz 80 zł. W skład tej ostatniej sumy wchodzą: cena węgla, koszty produkcji, transportu i dystrybucji oraz płace pracowników. Prowadzona w Enerdze restrukturyzacja jest chaotyczna. Powstają wciąż nowe spółki, do których wyprowadza się majątek firmy. Przejmują one także pracowników, których obejmowała dotąd umowa społeczna mówiono w trakcie manifestacji. Umowa zakłada dziesięcioletni okres gwarancji zatrudnienia i płacy, a w wypadku zwolnienia wypłatę dużej rekompensaty. Pracownicy, którzy zostają przejęci przez spółki zewnętrzne, nie są już objęci wynegocjowanym przez związki zawodowe układem. Związkowców boli także brak modernizacji urządzeń przesyłowych i poszczególnych ROMAN RUTKOWSKI, członek Rady Sekcji Krajowej Energetyki NSZZ Solidarność, koordynator manifestacji Pracownicy Energi czekali bardzo długo na poprawę sytuacji w firmie, w końcu zdecydowali się zamanifestować i poinformować społeczeństwo o sytuacji w koncernie. Co z tego, że zarząd odbywa z nami spotkania, skoro trwają one po 15 minut i są przerywane albo z braku czasu, albo z powodu braku kompetencji osób, biorących w nich udział? Jak można mówić o woli dialogu, a jednocześnie wydawać w ub. roku ponad 2 mln złotych na doradców, pomagających w zwalczaniu związków zawodowych? zakładów energetycznych. Zwracają uwagę, że w ten sposób marnotrawiony jest wysiłek wielu pokoleń energetyków, rosną też koszty, które w ostateczności musi ponieść odbiorca energii. To jednak także kwestie bezpieczeństwa oraz warunków pracy osób zatrudnionych w Enerdze. Manifestanci przeszli spod siedziby gdańskiego oddziału Energi pod pomnik Poległych Stoczniowców, gdzie złożono wiązankę kwiatów. Następnie udano się pod Pomorski Urząd Wojewódzki, gdzie wręczono Fragment uchwały Komisji Międzyzakładowej NSZZ Solidarność w Energa-Operator SA Oddział w Gdańsku Powodem decyzji o zastosowaniu takiej formy protestu wobec władz GK Energa są: brak konstruktywnego dialogu społecznego nieprzestrzeganie zawartych porozumień łamanie prawa pracy i praw związkowych prowadzenie restrukturyzacji bez uzgodnień ze związkami zawodowymi nieudolne zarządzanie spółkami Grupy Kapitałowej Energa przerzucanie kosztów związanych z nieudolnym zarządzaniem na społeczeństwo. Planowana manifestacja wpisuje się w ogólnopolską kampanię prowadzoną przez NSZZ Solidarność Godna Praca Godna Emerytura. Uchwała Zarządu Regionu Gdańskiego nr 4/2009 z dnia 2 lutego 2009 r. Zarząd Regionu Gdańskiego NSZZ Solidarność popiera manifestację organizowaną przez Wspólną Reprezentację Związków Zawodowych Grupy Kapitałowej Energa w Gdańsku w dniu 6 marca 2009 r., a której głównym organizatorem jest Międzyzakładowa Komisja Koordynacyjna NSZZ Solidarność przy Grupie Kapitałowej Energa w Gdańsku. Wyrażamy zdecydowany sprzeciw wobec nieprzestrzegania zawartych porozumień, łamania prawa pracy i praw związkowych, prowadzenia restrukturyzacji bez uzgodnień ze związkami zawodowymi oraz braku konstruktywnego dialogu społecznego przez Grupę Kapitałową Energa. Zarząd Regionu Gdańskiego zwraca się do wszystkich struktur związkowych Regionu o udział w manifestacji i solidarnościowe wsparcie. wojewodzie Romanowi Zaborowskiemu petycję, w której związki zawodowe działające w Enerdze domagają się m.in. skontrolowania, kto faktycznie zarządza Grupą Energa, bo według związkowców są to niekompetentne osoby z nadania politycznego. (jw) Związkowcy domagali się m.in. kompetentnego i skutecznego zarządzania firmą. FOT. PAWEŁ GLANERT Energa jest jednym z czterech holdingów elektroenergetycznych w Polsce; obsługuje ponad 2,7 mln gospodarstw domowych oraz ponad 200 tys. firm, głównie w północnej i środkowej części Polski. Obejmuje swoim zasięgiem obszar o powierzchni 75 tys. km kw. Grupę Energa tworzy 47 spółek, które obok sprzedaży i produkcji energii elektrycznej i cieplnej oferują także inne usługi od budownictwa energetycznego, poprzez usługi transportowe, informatyczne, turystyczne, iluminację obiektów, aż po usługi hotelowe. Nr 4/kwiecień

8 MATERIAŁ SPONSOROWANY Jak w dobie kryzysu gospodarować swoimi oszczędnościami? Rozsądnie, bacząc na ich bezpieczeństwo, by nie liczyć tylko na łut szczęścia. Łatwo powiedzieć, ale w tym celu trzeba mieć wiedzę, która daje możliwość oceny tego, co oferuje rynek. To tak jak z samochodem. Nie wystarczy tylko prawo jazdy. Potrzebna jest wiedza i praktyka, aby bezpiecznie poruszać się po zatłoczonych drogach. Prezentujemy Państwu rozmowę z Prezesem Zarządu TFI SKOK S.A. RAFAŁEM MATUSIAKIEM, która mamy nadzieję będzie stanowić drogowskaz w gąszczu ofert i instrumentów finansowych dostępnych na rynku. MAREK LEWANDOWSKI O INWESTOWANIU BEZ EMOCJI Porozmawiajmy o stoczniowcach Marek Lewandowski: Roztropne gospodarowanie pieniędzmi w dobie kryzysu jest sztuką. Przykładem mogą być stoczniowcy, którzy za chwilę będą tracić pracę, jednocześnie otrzymując wysokie odszkodowania. Co zrobić, aby tych środków nie zmarnować, a jednocześnie mieć je dostępne w każdej chwili? Rafał Matusiak: Sytuacja, w której znaleźli się pracownicy stoczni, jest niezwykle trudna. Utrata miejsca pracy, a co za tym idzie stałego źródła dochodów jest dojmującym przeżyciem. Jednak szczególnie ważne w takiej chwili jest zapewnienie sobie i najbliższym odpowiedniego zabezpieczenia w postaci dobrze zdeponowanych oszczędności. Zgodnie z zasadą, że nie nosi się wszystkich jajek w jednym koszyku, sugeruję zdywersyfikowanie oszczędności. Te, które będą potrzebne na bieżąco lub w niedługim czasie na rachunku oszczędnościowym płatnym na każde żądanie (np. ROR). Można znaleźć na rynku ROR-y o bardzo atrakcyjnym oprocentowaniu. Środki, które będą nam potrzebne za kilka lub kilkanaście miesięcy, można wpłacić na lokatę terminową lub fundusz rynku pieniężnego. Jest to fundusz o bardzo niskim ryzyku inwestycyjnym, a dodatkowo można wycofać z niego pieniądze w dowolnym momencie, nie tracąc tego, co w tzw. międzyczasie przyrosło. Wraz z wydłużaniem się horyzontu czasowego możemy sięgać po fundusze o większym poziomie ryzyka od obligacyjnego przez mieszane aż do akcyjnych. Jednak w przypadku tych dwóch ostatnich, czas inwestycji powinien być kilkunastoletni. M.L.: Wielu stoczniowców pamięta, co stało się z górnikami, którzy swego czasu otrzymali równie wysokie odszkodowania. Dla wielu rodzin zakończyło się to delikatnie mówiąc źle. Czy można zapobiec powtórzeniu się tego scenariusza? R.M.: Niezwykle trudno jest działać wbrew emocjom. Wielu górników dało się ponieść gorączce zakupowej i kiedy tylko w swoich portfelach zobaczyli dodatkowe pieniądze, ruszyli do sklepów po nowe samochody, telewizory itp. Finał takiego postępowania był łatwy do przewidzenia, po kilku miesiącach rodzina nie miała co jeść, a samochody i telewizory sprzedawano za połowę ich wartości w komisach i lombardach. Potem pojawiał się nierzadko alkohol i dramat najbliższych. Ten smutny obrazek miałem okazję oglądać z bliska. Urodziłem się i wychowałem na Śląsku. Dopiero od pięciu lat mieszkam w Trójmieście. Wydać pieniądze to nie żadna sztuka. Utrzymać rodzinę i dom to jest prawdziwe wyzwanie. Takim czarnym scenariuszom można zapobiec właśnie poprzez odłożenie otrzymanych pieniędzy i rozważne ich używanie tylko w takich ilościach, jakie są absolutnie niezbędne. M.L:. Patrząc chłodno, oferta na rynku jest co najmniej porównywalna. Gdy porozmawia się z przedstawicielami różnych firm zajmujących się finansami, w tym szczególnie inwestowaniem pieniędzy, każda z ich ofert jest wyjątkowa i najlepsza. W Stoczni Gdynia ludzie na co dzień budujący statki nie są w stanie ich właściwie ocenić. Na co szczególnie trzeba zwracać uwagę przy wyborze firmy, czy może raczej należałoby tu mówić przy wyborze partnera? R.M.: Każdy pracownik stoczni doskonale wie, że zanim posłuży się takim czy innym narzędziem, musi poznać zasadę jego działania żeby nie zrobić krzywdy sobie lub kolegom. Podobnie jest z usługami finansowymi. Jeżeli wiemy, na jakich zasadach działają, nie zrobimy sobie krzywdy. Trzeba znaleźć chwilę czasu, aby zapoznać się ze szczegółami funkcjonowania lokaty czy funduszu. TFI SKOK S.A. zawsze kładło ogromny nacisk na edukowanie swoich klientów. Dzięki temu, że nasi klienci wiedzą co nabyli i jak to działa, zanotowaliśmy najmniejszy odpływ aktywów z funduszy w skali całego rynku, kiedy rozpoczął się kryzys. Wskaźnikiem jakości naszej oferty może być natomiast fakt, iż praktycznie co miesiąc któryś z naszych funduszy zajmuje czołowe (nierzadko pierwsze) miejsce w rankingach funduszy oferowanych na rynku. Nie twierdzę, że wszystkie nasze fundusze są najlepsze na świecie i absolutnie wyjątkowe, ale z czystym sumieniem mogę stwierdzić, że są naprawdę dobre. Dodatkowym elementem, który warto tutaj wskazać, jest fakt, iż poszukując dobrych okazji do inwestowania pieniędzy patrzymy nie tylko na potencjalną zyskowność takich czy innych akcji lub obligacji. Zwracamy również uwagę na sposób działania firmy, która taki papier wyemitowała. Nie inwestujemy m.in. w producentów broni, wyrobów tytoniowych czy firmy, które są szczególnie uciążliwe dla środowiska naturalnego. Najmłodszym naszym produktem jest pierwszy w Polsce fundusz etyczny, który w procesie inwestowania kieruje się nauką społeczną Kościoła katolickiego. Wybierając partnera, zwróćmy zatem uwagę, na ile szczegółowo opisuje on oferowany produkt i czy wspomina nie tylko o jego zaletach, ale i o wadach lub ryzyku, jakie ze sobą niesie. M.L.: Gdy sytuacja jest dobra, ludzie zarabiają i gospodarka się kręci łatwo mówić o potencjalnych zyskach i bezpieczeństwie zainwestowanych środków. A co w dobie kryzysu? Jak zabezpieczone byłyby nasze środki? Przecież nawet najlepsze oferowane produkty finansowe mogą w ciągu kilku miesięcy dać niewielkie stopy zwrotu (zyski). Jak rozsądnie podejść do kwestii inwestowania? R.M.: W mojej opinii rozsądne inwestowanie opiera się na dywersyfikacji, czyli zróżnicowaniu oraz niepoddawaniu się emocjom. Tak jak wspomniałem wcześniej, nie zalecam wpłacania wszystkich pieniędzy w jeden instrument. Środki należy podzielić, przyjmując za kryterium czas, na jaki możemy je powierzyć instytucji finansowej. Tylko takie środki, które chcemy odłożyć na kilkanaście lat, na przykład na dodatkową emeryturę czy kapitał, który pomoże wystartować w dorosłe życie naszemu dziecku, możemy powierzyć funduszom z wysokim poziomem ryzyka inwestycyjnego. Dla środków, które będą nam potrzebne wcześniej, proponuję wybrać fundusze bezpieczniejsze rynku pieniężnego lub obligacji. Jeżeli już poznamy dobrze produkt i nabierzemy przekonania, że jest to coś dla nas, to trzymajmy się przyjętych założeń. Postanowiliśmy trzymać pieniądze przez 5 lat w funduszu to zróbmy to, niezależnie od tego, co mówią rozgorączkowani znajomi lub media. Pamiętajmy, że wśród ludzi najszybciej rozchodzi się plotka, tyle że niewiele w niej prawdy. Media zaś, polując na sensację, potrafią najzwyklejsze zdarzenie opisać jako koniec świata. Wielu ludzi pod wpływem emocji gorączkowo inwestowało wszystkie swoje oszczędności w jeden fundusz, bo sąsiad zrobił podobnie rok wcześniej i nieźle zarobił. Nie zadali sobie trudu, żeby zobaczyć, co to za fundusz, jaką ma strategię inwestycyjną, jak długo należy w nim trzymać pieniądze, żeby zarobić itd. A potem było wielkie rozczarowanie i żal. Oszczędzajmy rozważnie i bez emocji, a czas, który poświęcimy na poznanie wybranego produktu, zwróci nam się z nawiązką. M.L.: Wyobraźmy sobie hipotetycznie taką sytuację. Pracownik ma kilkanaście miesięcy do emerytury i chce odszkodowanie przeznaczyć na dodatek do pensji. Co powinien zrobić, aby pieniądze te jednocześnie na siebie pracowały i mogły zasilać jego domowy budżet? R.M.: Fundusz rynku pieniężnego lub dobrze oprocentowany rachunek oszczędnościowy, płatny na każde żądanie. Rachunki takie oraz fachową poradę znajdziemy np. w ofercie SKOK im. F. Stefczyka. Z kolei fundusz rynku pieniężnego z oferty TFI SKOK niesie ze sobą dwie zalety: godziwą rentowność oraz dostępność środków w każdej chwili, bez utraty tego, co urosło od chwili wpłacenia środków. Obie te formy dają możliwość pomnażania oszczędności z jednoczesną możliwością częściowego korzystania ze zgromadzonego kapitału. Dodatkową zaletą wspomnianego funduszu jest to, że nie tracimy wypracowanych zysków, tak jak w przypadku zerwania lokaty terminowej, kiedy to tracimy całe lub prawie całe oprocentowanie M.L.: A jeśli zdarzy się sytuacja, że w tzw. międzyczasie znajdzie się pracę i będzie się chciało te środki wykorzystać np. na remont mieszkania czy domu? R.M.: Nic nie stoi na przeszkodzie, aby to zrobić. Dostęp do zgromadzonych środków w obu przedstawionych powyżej produktach finansowych jest na bieżąco i bez utraty wypracowanych odsetek. M.L.: Czy tak zainwestowane środki mogą być np. zabezpieczeniem kredytu? R.M.: Tak, można zablokować środki zgromadzone w funduszu i postawić je jako zabezpieczenie kredytu. M.L.: Jeśli osoby zainteresowane chciałyby uzyskać bardziej szczegółowe informacje co powinny uczynić? R.M.: Wystarczy skontaktować się z dowolnym naszym Punktem Obsługi Klienta (POK) lub zadzwonić na infolinię pod numer Wszelkie niezbędne informacje i adresy znajdują się również na naszej stronie 8 Nr 4/kwiecień 2009

9 MATERIAŁ SPONSOROWANY REKLAMA Szansa w dobie kryzysu wiatowy kryzys dotarł również do Najtrudniej jest wykonać pierwszy Polski. Trzeba szukać rozwiązań, krok. Śktóre pozwolą przetrwać kryzys. W latach Polska jest jednym z głównych beneficjentów unijnych środków finansowych i w ramach funduszy strukturalnych otrzyma ponad 67 mld euro, a po uwzględnieniu dodatkowych dotacji z Unii na fundusze celowe łącznie będzie to około 85 mld euro. Jakie stanowisko na temat roli funduszy w kryzysie zajęła Solidarność? Dużą rolę w efektywnym wykorzystaniu funduszy europejskich mają do odegrania partnerzy społeczni. Wśród nich jest NSZZ Solidarność, który teraz w dobie kryzysu postuluje lepsze wykorzystywanie funduszy do działań antykryzysowych na rynku pracy i wyjaśnia w kampanii Solidarność na kryzys w jaki sposób środki unijne mogą pomóc w walce z kryzysem. 1) Kto może skorzystać z funduszy? O fundusze starać się mogą: samorządy, przedsiębiorstwa, instytucje kultury, zdrowia, nauki, oświaty, administracja, organizacje pozarządowe, związki zawodowe, a także jedna osoba. Od czego zacząć? Najpierw trzeba sprawdzić, czy planowane przedsięwzięcia można sfinansować ze środków europejskich. Zanim podejmie się jakąkolwiek decyzję, warto skorzystać z istniejących źródeł informacji na temat funduszy europejskich. Gdzie można uzyskać informacje na temat unijnych dotacji? Podstawowymi źródłami informacji są: punkty informacyjne organizowane przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego lub inne instytucje; strony internetowe o funduszach, na przykład: czy org.pl/fe ; publikacje; szkolenia; konferencje. Główne Punkty Informacyjne Ministerstwa Rozwoju Regionalnego mieszczą się przy Urzędach Marszałkowskich. Zgodnie z planami Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, do końca 2009 r. zostanie utworzonych 16 Głównych Punktów Informacyjnych w stolicach województw oraz około Lokalnych Punktów Informacyjnych na terenie całego kraju. 2) Czego można dowiedzieć się w Punkcie Informacyjnym? Można dowiedzieć się, czy istnieje możliwość dofinansowania planowanego przedsięwzięcia, z jakiego konkretnego programu można skorzystać, gdzie udać się w celu uzyskania szczegółowych informacji na temat procedur aplikowania o dotację. Ponadto można uzyskać wstępną analizę projektu. Jaką rolę Solidarność odgrywa w promocji funduszy? Rola NSZZ Solidarność jako partnera społecznego w procesie promowania funduszy jest nie do przecenienia. Związek swoim zaangażowaniem, zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym, od dawna wspiera instytucje wdrażające fundusze na terenie Polski. Zapraszamy do udziału w konferencjach i do odwiedzania strony o funduszach: Realizatorzy projektu Czas na fundusze i Polskę marzeń 1) Tekst uchwały KK NSZZ Solidarność nr 3/09 z załącznikiem Solidarność na kryzys na stronach internetowych: i www. solidarnosc.org.pl/fe. 2) Kamil Gaweł System informacji o Funduszach Europejskich na lata , konferencja Czas na Fundusze Europejskie i Polskę marzeń, Olsztyn 2009 r. Nr 4/kwiecień

10 50+ FOT. RYSZARD KUŹMA REGIONALNA SEKCJA EMERYTÓW I RENCISTÓW NSZZ,,SOLIDARNOŚĆ Emeryci do komputerów Emeryci i renciści z Regionalnej Sekcji udowadniają, że przejście na emeryturę nie musi kojarzyć się tylko z siedzeniem w domu, ale to także świetny czas na robienie rzeczy, na które wcześniej go brakowało. 2 marca uczyli się obsługi komputera. Nauka trwała trzy dni po sześć godzin dziennie. ekcja obecnie liczy ok. 3,5 tysiąca członków. Organizowane są Sdla nich liczne imprezy, szkolenia, wyjazdy integracyjne i wycieczki rehabilitacyjne. Od 2 marca trwał kurs z obsługi komputera. Program szkolenia został opracowany w ramach europejskiego projektu MAYDAY. Emeryci uczyli się tworzenia dokumentów w Wordzie, jak poruszać się po Internecie oraz obsługi poczty elektronicznej. Jak mówią sami członkowie sekcji, takie kursy są bardzo potrzebne. Często jest bowiem tak, że domownicy są zabiegani i nie mają czasu ani cierpliwości, by wdrażać ich w świat komputerów, a tutaj uczą się wszystkiego od podstaw. Agnieszka Kęcka MARIA MEDYŃSKA, członek Regionalnej Sekcji Emerytów i Rencistów NSZZ Solidarność Tutaj jesteśmy wśród swoich, nikt nie boi się o coś zapytać, bo wie, że nie zostanie zlekceważony. Jesteśmy tu w małym gronie i każdy jest traktowany indywidualnie. Moje oczekiwania po kursie spełniły się w stu procentach i jeszcze trochę. Po kursie nabrałam pewności siebie, nawet mój syn jest ze mnie dumny. Mam przyjaciół na całym świecie, m.in. w Kanadzie i Australii piszemy ze sobą e, jesteśmy w ciągłym kontakcie. W zdrowym ciele zdrowy duch Co można robić na emeryturze? Oglądać telewizję, narzekać i rozmawiać o chorobach? Można również aktywnie spędzać czas w gronie przyjaciół, uprawiać rekreację i turystykę. Ten drugi sposób wybrali członkowie Regionalnej Sekcji Emerytów i Rencistów NSZZ Solidarność. Spotkanie Regionalnej Sekcji Emerytów i Rencistów NSZZ S. marca br. odbyło się spotkanie osób, które regularnie uczestniczą w zajęciach gimnastyki rehabilitacyjnej organizowanych 6 przez sekcję emerytów. W sali Akwen przy kawie i ciastkach podsumowano kolejny rok działalności rekreacyjnej sekcji. Dwa razy w tygodniu grupa seniorów, a raczej seniorek, bo większość stanowią panie, spotyka się w sali gimnastycznej jednej z pobliskich szkół, gdzie pod okiem specjalistów rehabilitantów wykonują ćwiczenia podnoszące ich sprawność. Zazdroszczę państwu kondycji i pogody ducha powiedział zaproszony na spotkanie przewodniczący gdańskiej Solidarności Krzysztof Dośla. Oprócz gimnastyki rehabilitacyjnej, w sekcji organizowane są wycieczki, również zagraniczne. Nasi seniorzy nie mają czasu na oglądanie telewizji, aktywnie spędzają każdą wolną chwilę mówił Andrzej Furmaga, sekretarz rady RSEiR oraz główny organizator imprez rekreacyjnych i turystycznych. (mk) EMERYCI I RENCIŚCI Najważniejsze pytania do dwóch instytucji O problemach emerytów, rencistów i osób niepełnosprawnych rozmawiali 27 lutego członkowie Regionalnej Sekcji Emerytów i Rencistów Regionu Gdańskiego NSZZ Solidarność z przedstawicielami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Tematem spotkania były domy pomocy społecznej oraz sposoby aktywizacji osób starszych. onika Wszeborowska, Mzastępca kierownika wydziału w MOPS, poinformowała zebranych o funkcjonowaniu domów pomocy społecznej oraz ich rodzajach rodzinnych, dziennych, pobytu czasowego itp. Rozmawiano także o sposobach aktywizacji osób starszych i niepełnosprawnych, klubach samopomocy i klubach seniora. Pani kierownik przypomniała, Rodzaj świadczeń z pomocy społecznej Świadczenia pieniężne: zasiłek stały, zasiłek okresowy, zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy, zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie, świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla uchodźców. Świadczenia niepieniężne: praca socjalna, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składki na ubezpieczenie społeczne, pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie, sprawienie pogrzebu, poradnictwo specjalistyczne, interwencja kryzysowa, schronienie, posiłek, niezbędne ubranie, usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze, pobyt i usługi w domu pomocy społecznej. Gdzie uzyskasz pomoc Pomoc prawną, psychologiczną i pedagogiczną uzyskasz w Referacie Integracji Społecznej i Poradnictwa Specjalistycznego MOPS w Gdańsku Nowym Porcie, ul. Wolności 16, że gminne i miejskie ośrodki pomocy społecznej zatrudniają pracowników socjalnych, którzy mogą w każdej chwili służyć pomocą i opieką potrzebującym. Obecnie we wszystkich domach pomocy społecznej w Gdańsku jest 479 miejsc. Mówiła również o zasadach zakupu i wypożyczania sprzętu rehabilitacyjnego i pomocniczego dla osób niepełnosprawnych, wynajmowania opieki. Ze szczególnym zainteresowaniem uczestników spotkała się informacja o uchwale Rady Miasta Gdańska na temat dofinansowywania rehabilitacji. Pytano m.in. o kwestie związane z orzekaniem niepełnosprawności i przyznawania rent, wyjazdy na wczasy rehabilitacyjne oraz o ulgi na przejazdy komunikacją miejską dla osób niepełnosprawnych. Z kolei naczelnik Barbara Makowska z ZUS odpowiadała głównie na pytania o odnajdywanie w archiwach dokumentów, niezbędnych do naliczenia emerytury. Poruszano także wiele problematycznych spraw, związanych z indywidualnymi kłopotami w uzyskaniu należnych świadczeń. Więcej informacji na temat pomocy społecznej i rehabilitacji znaleźć można na stronie gdańskiego MOPS gdzie wyszczególnione są telefony do poszczególnych wydziałów, przeczytać tam można także odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania oraz przejrzeć informator na temat pomocy placówki w różnego rodzaju problemach. Informacje telefoniczne uzyskać można pod numerem (jw) Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. FOT. JAROSŁAW WIERZCHOŁOWSKI tel Godziny przyjęć interesantów: poniedziałek piątek Komu przysługuje prawo do pomocy społecznej Prawo do pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom, które znajdują się w trudnej dla nich sytuacji, w szczególności z powodu: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, niepełnosprawności, długotrwałej lub ciężkiej choroby, przemocy w rodzinie, potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy, trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, alkoholizmu lub narkomanii, zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej, klęski żywiołowej lub ekologicznej lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej. pod tym adresem znajduje się witryna Krajowego Sekretariatu Emerytów i Rencistów. Chcesz wiedzieć więcej zajrzyj tam. 10 Nr 4/kwiecień 2009

11 REGION GDAŃSKI UCHWAŁA PROGRAMOWA Wciąż aktualna Region Gdański NSZZ Solidarność Oddziały terenowe Gdy w 2006 roku Walne Zebranie Delegatów Regionu Gdańskiego przyjmowało założenia uchwały programowej, sytuacja polityczno-gospodarcza w naszym kraju była zgoła inna niż dziś. U władzy było Prawo i Sprawiedliwość, które deklarowało solidarnościowe podejście do spraw pracowniczych, rosły też wskaźniki makroekonomiczne. Obecnie trwa kryzys, a Polską rządzi liberalna Platforma Obywatelska. Pomimo zmiany układu politycznego, cele wyznaczone w uchwale programowej wciąż są aktualne, na pewno jednak trudniej będzie je realizować. C ele te można podzielić na dwie grupy. Pierwszą stanowią te, których realizacja zależy od czynników zewnętrznych, a więc na przykład postulat zawarcia umowy społecznej, zmniejszenie bezrobocia, rozwój regionu i umacnianie jego znaczenia w Polsce i w Europie. Do drugiej grupy celów należą te, które zależą przede wszystkim od działań Związku, a więc obrona praw pracowniczych, pozyskiwanie nowych członków czy promocja Solidarności. Na umowę społeczną musimy poczekać Uchwała rozpoczyna się od postulatu zawarcia ogólnopolskiej umowy społecznej, której zasady powinny być przeniesione na umowy zawarte na poziomie regionalnym. Niestety, za rządów Prawa i Sprawiedliwości nie udało się doprowadzić do zawarcia Paktu dla pracy. Po dojściu do władzy Platformy Obywatelskiej dialog społeczny praktycznie ustał, czego przykładem jest sprawa emerytur pomostowych czy reformy służby zdrowia i oświaty, gdzie rząd wprowadził zmiany nie uwzględniając opinii partnerów społecznych. Również na szczeblu regionalnym nie udało się zawrzeć Pomorskiej umowy społecznej. W obronie praw pracowniczych Następnym zadaniem, jakie postawili delegaci przed regionalną Solidarnością, jest obrona praw pracowniczych. Wśród najczęściej występujących problemów związanych z łamaniem tych praw wymieniono: niewypłacanie wynagrodzeń za wykonaną pracę, mobbing i dyskryminację, wielokrotne zawieranie umów na czas określony, zmuszanie do samozatrudnienia. Podstawowym orężem w walce o prawa pracownicze jest to, aby ludzie znali swoje prawa, dlatego tak ważne są szkolenia. Dział Szkoleń w Zarządzie Regionu Gdańskiego prowadzi wiele zajęć z zakresu prawa pracy i uprawnień związków zawodowych. W obronę praw pracowniczych i związkowych czynnie zaangażowani są nasi prawnicy, którzy zarówno udzielają porad prawnych, sporządzają pisma procesowe, ale również w trudniejszych sprawach reprezentują związkowców w sądzie. Ostateczną formą działań w obronie praw pracowniczych są manifestacje i pikiety. W obecnej kadencji zorganizowano kilkanaście pikiet, najczęściej w obronie niesłusznie zwolnionych z pracy działaczy związkowych. Członkowie Solidarności z Regionu Gdańskiego brali również udział w manifestacjach ogólnopolskich. Aby było nas więcej W uchwale programowej szczególne miejsce zajęła sprawa rozwoju Związku, a więc tworzenia nowych organizacji zakładowych, ale także zwiększania uzwiązkowienia w przedsiębiorstwach, gdzie Solidarność już istnieje. Aby pozyskać nowych członków, trzeba do nich wyjść. Dział Organizowania i Rozwoju Związku przeprowadził tzw. mapowanie terenu, polegające na określeniu przedsiębiorstw, w których nie istnieje organizacja zakładowa. Następnym krokiem jest nawiązanie kontaktu i znalezienie osób, które chciałyby się zaangażować w pracę związkową. W ostatnich dwóch latach w Zarządzie Regionu Gdańskiego zarejestrowano 25 nowych organizacji zakładowych. Szansą na pozyskanie nowych członków jest rozszerzenie związkowej oferty, na przykład o szkolenia umożliwiające pracownikom podnoszenie kwalifikacji. Lepszy wizerunek Związku Skuteczność działań Związku ściśle powiązana jest z jego postrzeganiem przez opinię społeczną. Z ankiet przeprowadzanych przez ośrodki badań społecznych wynika, iż w ciągu ostatnich lat wzrosło zaufanie do Solidarności. Jest to zapewne jeden z efektów zerwania jej z polityką. Niestety, wciąż nasz Związek nie może liczyć na przychylność mediów, zarówno publicznych, jak i komercyjnych, dlatego tak ważne jest dotarcie z informacją poprzez media związkowe. W ciągu ostatnich dwóch lat udało się uporządkować prenumeratę Magazynu Solidarność. Obecnie regionalny miesięcznik trafia do około 11 tysięcy prenumeratorów, w innych regionach pisma związkowe są wydawane w o wiele mniejszych nakładach. Obecnie coraz większe znaczenie w przekazywaniu informacji zaczyna odgrywać Internet. W marcu br. witryna regionu otrzymała nową grafikę, w najbliższym czasie poszerzona zostanie jej zawartość. Przy okazji ostatniej kampanii informacyjnej Godna praca, godna emerytura zostały wyprodukowane spoty telewizyjne i reklamowe, które zostały wyemitowane w lokalnych mediach. Zintensyfikowane zostały również działania na rzecz propagowania dziedzictwa Solidarności wśród młodzieży. W ciągu minionych dwóch lat ponad tysiąc uczniów wzięło udział w lekcjach z najnowszej historii Polski, gdzie prelekcję wygłosił przedstawiciel Solidarności. Na lepszy wizerunek Związku ma również wpływ udział działaczy w instytucjach regionalnych zajmujących się tematyką pracowniczą. To, co na pewno udało się w obecnej kadencji, to pozyskanie funduszy europejskich na działania pokrywające się z programem Związku. Obok bezpośrednich efektów, takich jak np. przeszkolenie pracowników, realizowane projekty przyniosły dodatkowe korzyści. Między innymi Region Gdański stał się atrakcyjnym partnerem dla różnego typu instytucji i organizacji, które chcą współpracować przy pisaniu nowych projektów. Nie do przecenienia są również nowe umiejętności i kwalifikacje, które nabyli działacze i pracownicy Zarządu Regionu w trakcie realizowania projektów. Na kolejnych stronach Magazynu Solidarność przedstawiamy pracę działów merytorycznych Zarządu Regionu Gdańskiego. Małgorzata Kuźma Mapka przedstawia województwo pomorskie. Na SZARO zaznaczone są powiaty, które wchodzą w skład Regionu Gdańskiego S. Spełniamy standardy Region Gdański NSZZ Solidarność liczy około 43 tysięcy członków. Od lipca 2006 r. do dziś przybyło 1129 związkowców. To efekt zarejestrowania 25 nowych organizacji związkowych. Mamy ich ogółem 450. W skład Regionu Gdańskiego wchodzi 11 oddziałów terenowych. ajwiększe uzwiązkowienie, które wynosi 50 procent, jest Nw Gdańsku. Drugą pozycję zajmuje Gdynia, w której kształtuje się ono na poziomie 28 procent. Gorzej wygląda sytuacja w oddziałach. Tam uzwiązkowienie jest stosunkowo niskie. Najlepiej wypadają oddziały w Starogardzie Gdańskim i Tczewie, nieco gorzej jest w Chojnicach. Jeszcze mniej procentowo członków mają oddziały w Malborku, Pruszczu Gdańskim i Wejherowie. Najgorzej pod tym względem wypadają oddziały w Kartuzach, Kościerzynie, Lęborku i Pucku. Na taką sytuację wpływa wiele czynników. Związkowcy mają do dyspozycji działy, które służą im wszechstronną pomocą w ich pracy Dział Prawny, Dział Szkoleń, Dział Organizowania i Rozwoju Związku oraz Dział Informacji i Promocji. Ich praca umożliwia Regionowi Gdańskiemu spełnianie standardów, określonych przez dokumenty NSZZ Solidarność. W mijającym okresie uporządkowano struktury organizacji związkowych w regionie, poprzez przeprowadzenie wyborów statutowych władz tam, gdzie dotąd ich nie zrobiono. Niestety, niektóre z organizacji zaprzestały działalności. Wynikało to z różnych przyczyn, także w dużym stopniu niezależnych od związkowców, np. liczba członków związku spadła poniżej dziesięciu osób lub nastąpiła likwidacja zakładu pracy. W związku ze zmianami struktur zakładów pracy konieczne były przekształcenia także struktur niektórych organizacji zakładowych odpowiednio w komisje oddziałowe czy podzakładowe. Tam, gdzie liczba członków związku spadła poniżej dziesięciu, podejmowano próby połączenia zakładowych organizacji w struktury międzyzakładowe. (jw) JANUSZ ŚNIADEK przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ Solidarność Mimo że Region Gdański nie należy do najliczebniejszych w kraju, to z całą pewnością jest jednym z najbardziej aktywnych i kreatywnych, tworzących nowe pomysły. Zalicza się też do najaktywniejszych, jeżeli chodzi o udział we wszelkich przedsięwzięciach, organizowanych przez Związek. Zawsze możemy liczyć na zaangażowanie kolegów z Regionu Gdańskiego we wszelkich akcjach solidarnościowych, niezależnie od tego, gdzie byłyby organizowane. Z dumą mogę podkreślać zawsze, że jestem delegatem z Gdańska. Nr 4/kwiecień

12 ZARZĄD REGIONU DZIAŁ INFORMACJI I PROMOCJI To już piętnaście lat W kwietniu br. mija piętnaście lat od ukazania się pierwszego numeru Magazynu Solidarność, największego pisma związkowego w kraju. Oprócz wydawania miesięcznika pracownicy działu zajmują się również redagowaniem strony internetowej, kontaktami z mediami oraz wspieraniem akcji organizowanych przez inne działy. D ział Informacji i Promocji poza Magazynem Solidarność wydaje również gazetę ścienną Biuletyn Informacyjny, która trafia na około 1500 tablic należących do organizacji związkowych w naszym regionie. Obecnie nakład Magazynu Solidarność wynosi 11 tysięcy egzemplarzy, w prenumeracie rozchodzi się ok egz. W latach 2007 i 2008 liczba prenumeratorów wzrosła o około 40 (713 egzemplarzy) i obecnie Magazyn zamawia 260 organizacji zakładowych. W marcu nową szatę graficzną otrzymała internetowa witryna Regionu Gdańskiego, którą w miesiącu odwiedza kilka tysięcy osób. Pełni ona funkcję zarówno gromadzenia, jak i przekazywania informacji ( Obecnie jest ona aktualizowana prawie codziennie. W 2008 roku ukazało się 319 informacji dotyczących bieżących wydarzeń. W ostatnich dwóch latach nastąpiło zintensyfikowanie działań na rzecz promocji Związku i wsparcia akcji prowadzonych przez Region. W dziale powstały projekty oraz skład kilkunastu ulotek dotyczących między WOJCIECH KSIĄŻEK członek Prezydium ZRG NSZZ S W tej kadencji Dział Informacji i Promocji z jednej strony skoncentrował się na uporządkowaniu swojej struktury organizacyjnej, doposażeniu sprzętowym, z drugiej podjął szereg działań mających na celu realizację wyzwań programowych. Ujednolicona została baza owa, w chwili obecnej tworzy się nową stronę internetową. W znaczącym stopniu uporządkowane zostały zasady prenumeraty Magazynu. Dział organizuje konferencje prasowe, wysyła komunikaty do mediów. Włączył się w opracowanie ulotek protestacyjnych, a także w przybliżenie faktów z najnowszej historii regionu (np. z okazji XX rocznicy strajków z 1988 roku). Dział stara się na bieżąco reagować na różne problemy, które obecnie nasiliły się w związku z trudną sytuacją gospodarczą i problemami pracy bezrobocia w regionie gdańskim. innymi konfliktów w zakładach pracy (w Analdzie, BOMI, Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej im. Komuny Paryskiej w Gdyni, Prino-Plaście) oraz akcji regionalnych i ogólnopolskich (Dni Protestu, Razem możemy więcej ). Nową formą wsparcia działań Związku jest produkcja i emisja spotów telewizyjnych i radiowych. Pierwszy z nich nawoływał do wzięcia udziału w ogólnopolskiej manifestacji Solidarności we wrześniu w Warszawie pod hasłem Dni Protestów Pracowniczych. Kolejne spoty, wyemitowane w telewizji w październiku, dotyczyły emerytur pomostowych, komercjalizacji szpitali oraz planów reformy szkolnictwa według pomysłu PO. Od kilku lat, w ramach popularyzacji dziejów Solidarności wśród dzieci i młodzieży, przedstawiciel działu prowadzi w szkołach zajęcia dotyczące najnowszej historii. W 2007 r. odbyło się 10 takich lekcji w czterech szkołach, w których wzięło udział ok. 400 osób, natomiast w 2008 odbyło się 13 lekcji w siedmiu szkołach dla ok. 650 osób. Od 2008 roku w Dziale Informacji i Promocji odbywają praktyki studenci kierunków dziennikarstwa trójmiejskich szkół wyższych, z którymi umowę podpisał Zarząd Regionu. Magazyn Solidarność pełni istotną rolę przy realizacji programów finansowanych z funduszy Unii Europejskiej. Przy realizacji projektów europejskich wymagana jest ich promocja i upowszechnianie, posiadanie własnego pisma ułatwia spełnienie tego wymogu. Pracownicy działu w ramach projektu MAYDAY opracowali modułowe szkolenie z podstaw obsługi komputerów, które obecnie jest wykorzystywane przez Dział Szkoleń. (mk) DZIAŁ PROGRAMÓW EUROPEJSKICH Wspierać działania Związku Stosunkowo młodym działem funkcjonującym w Zarządzie Regionu Gdańskiego jest Dział Programów Europejskich, ma jednak on na swoim koncie poważne sukcesy, jeśli chodzi o pozyskiwanie środków z funduszy europejskich. N ajwiększym jak do tej pory sukcesem działu jest realizacja projektu MAYDAY Model Aktywnego Wsparcia Pracowników i Firm, finansowanego z funduszy Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL. Projekt realizowany był przez Region Gdański NSZZ S od 2004 roku do połowy 2008 wraz z sześcioma partnerami: Politechniką Gdańską, Centrum Techniki Okrętowej, Akademią Morska, Wojewódzkim Urzędem Pracy, Sekcją Krajową Przemysłu Okrętowego NSZZ S, Związkiem Pracodawców Forum Okrętowe. Bezpośrednim efektem działań było między innymi przeszkolenie około 800 osób w zakresie obsługi komputera, nowoczesnych narzędzi komputerowych, takich jak Excel, Autocad, spawania, zarządzania czasem, mentoringu, zarządzania jakością itp. Około 200 osób objęto systemem doradztwa. Pokłosiem projektu MAY- DAY była wspólna z Krajową Strukturą Wsparcia IW EQU- AL realizacja projektu Fundacja Fundusz Współpracy, służącego wsparciu kształcenia ustawicznego grup dyskryminowanych: kobiet, pracowników w wieku 50+, niepełnosprawnych, bezrobotnych. Równolegle do MAYDAY realizowany był projekt NE- TWORK of Acreactors Fundusz: Leonardo da Vinci, którego celem było opracowanie modelu wsparcia młodych ludzi w uruchamianiu działalności na własny rachunek. Od 2006 do 2008 roku prowadzony był Projekt Europass+ Fundusz: Leonardo da Vinci, który miał na celu umożliwienie młodym użytkownikom Europass CV dokonania wyczerpującego, szybkiego i obiektywnego opisu nieformalnie zdobytych kompetencji, zrozumiałego w całej Europie. Obecnie realizowany jest projekt w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki pt. Pomorskie Partnerstwo na rzecz Poprawy Adaptacyjności Firm i Pracowników, którego celem głównym jest zbudowanie modelu sieci partnerstw, bazując na oddziałach Regionu Gdańskiego w Chojnicach, Starogardzie Gdańskim oraz Gdańsku. Partnerstwa, w skład których wchodzić będą przedstawiciele pracodawców, związków zawodowych oraz władz lokalnych, mają za zadanie wspólne rozwiązywanie problemów występujących na danym terenie. Region Gdański przygotowuje wraz z KK NSZZ S oraz Biznes Center Club projekt dotyczący modeli dialogu społecznego na szczeblu centralnym. Trwają również prace nad projektem indywidualnym Pomorska Fundacja Pracy, który nawiązuje zarówno do austriackiego modelu fundacji pracy, jak i do rozwiązań wypracowanych w ramach MAYDAY. Misją projektu jest zapewnienie pracy osobom chcącym utrzymać zatrudnienie, a które niezależnie od przyczyny są dyskryminowane i zagrożone utratą pracy. Celem projektu jest poprawa adaptacyjności przedsiębiorstw i pracowników, zagrożonych dyskryminacją ze względu na: wiek, płeć, niepełnosprawność, e-wykluczenie brak znajomości nowoczesnych technologii (w tym technik informacyjno-komunikacyjnych) oraz kwalifikacje niedostosowane do potrzeb pracodawców (w restrukturyzowanych zakładach pracy). Służyć temu ma zbudowanie modelowego systemu wsparcia regionalnego rynku pracy jako instytucji POMORSKA FUNDACJA PRACY z filią w woj. warmińsko-mazurskim. Oprócz pisania projektów oraz ich późniejszej realizacji Dział Programów Europejskich wspiera komisje zakładowe w przygotowywaniu wniosków na dofinansowanie projektów. Na bieżąco analizowane są aktualne konkursy, a informacja o nich przekazywana do innych działów Regionu. Dział przygotował również 17 listów intencyjnych z instytucjami zagranicznymi i około 50 porozumień z organizacjami krajowymi. 12 Nr 4/kwiecień 2009

13 ZARZĄD REGIONU BIURO PRACY Doradztwo i pośrednictwo W Biurze Pracy Regionu Gdańskiego NSZZ Solidarność osoby poszukujące pracy mogą skorzystać z wielu usług związanych z aktywizacją zawodową i poszukiwaniem zatrudnienia. Podstawowe oferowane usługi to pośrednictwo pracy oraz poradnictwo zawodowe usługa zarezerwowana dla członków NSZZ Solidarność. W ramach Biura Pracy uruchomiono kluby pracy. Do 2008 roku funkcjonował taki w siedzibie Regionu Gdańskiego, obecnie działa on w Oddziale RG S w Starogardzie Gdańskim. W Biurze Pracy osoby poszukujące zatrudnienia spotykają się z pośrednikiem. W trakcie rozmowy zostają określone ich potrzeby, umiejętności i doświadczenie. Pośrednik ocenia także umiejętności autoprezentacji klienta. Gdy zachodzi taka potrzeba, można skorzystać z pomocy doradcy zawodowego. Rolą pośrednika jest dobranie oferty pracy odpowiadającej możliwościom i potrzebom klienta. Biuro monitoruje skuteczność świadczonych usług. Dział Organizowania i Rozwoju Związku Regionu Gdańskiego NSZZ Solidarność pomaga w zakładaniu nowych organizacji związkowych w zakładach pracy. Związkowcy, którzy mają problemy ze swoimi pracodawcami, mogą liczyć także na wsparcie w zorganizowaniu protestu czy demonstracji. Wspiera także ogólnopolskie akcje protestacyjne Związku. P riorytetowym zadaniem dla pracowników Działu Organizowania i Rozwoju Związku było i jest pozyskiwanie nowych członków. ZBIGNIEW KOWALCZYK, członek Prezydium Regionu Gdańskiego NSZZ Solidarność Jak widać, z rezultatów i efektywnego działania, Biuro Pracy Regionu Gdańskiego S jest potrzebne i dobrze spełnia swoją rolę. Rozpoczęliśmy od pewnego czasu prowadzenie w ramach biura doradztwa zawodowego, co spotyka się z dużym zainteresowaniem. Aktywna działalność biura jest niezbędna zwłaszcza dziś, w dobie kryzysu i rozpoczynających się już zwolnień w zakładach pracy. Unowocześniamy swoje działanie, możliwa jest obecnie rejestracja internetowa, wprowadziliśmy komputerowe kartoteki, usprawniające pracę. Przygotowujemy także nową formułę pomocy w zatrudnieniu na miejsce klubów pracy. Mamy już konkretne zamierzenia i pomysły, także dotyczące wsparcia osób zwalnianych z pracy. Istotnym elementem jego pracy jest poradnictwo zawodowe. Usługi doradcze indywidualne i grupowe zarezerwowane są dla członków Solidarności. W trakcie tego procesu doradca pomaga klientom dokonać realistycznej oceny własnych możliwości i oczekiwań, a następnie wspiera w poszukiwaniu pracy odpowiadającej ustalonym kryteriom. W trakcie wspólnej pracy doradca stara się zmienić sposób postrzegania przez klienta własnych możliwości oraz pomaga mu zaakceptować zmianę sytuacji zawodowej. DZIAŁ ORGANIZOWANIA I ROZWOJU ZWIĄZKU Zanim jednak uda się zorganizować pracowników do wstąpienia do Solidarności, trzeba wielokrotnie odwiedzić zakład i doprowadzić do nawiązania kontaktów. Jeszcze wcześniej konieczne jest rozeznanie się, w których zakładach pracy nie ma organizacji związkowej i do jakich z nich warto dotrzeć. Służy temu tzw. mapowanie terenu. Trzeba też opracować odpowiednią strategię działania. Pracownicy działu nadal wspierają rozwój organizacji związkowych w wielu zakładach, m.in. w PPH BOMI oraz Jeronimo Martin`s Dystrybucja. Warto przypomnieć, że włączyli się również w ogólnopolskie akcje organizowane MIECZYSŁAW CHEŁMINIAK członek Prezydium ZRG NSZZ S Dział Organizowania i Rozwoju powinien zostać zasilony nową, dodatkową, młodą, solidną kadrą. Ponieważ w przeszłości problemów na rynku pracy było dużo, a dziś jest ich nawet więcej, należy dotrzeć do każdego nowo powstałego zakładu pracy. Jeśli chcemy stworzyć organizację w nowym zakładzie, musimy na to poświęcić dużo czasu. W tej chwili, dysponując małą kadrą naszego działu, nie jesteśmy w stanie ogarnąć całego rynku pracy. Dlatego konieczne jest zatrudnienie nowych pracowników. Nasz dział nie zajmuje się przecież tylko pozyskiwaniem członków, realizujemy wiele innych zadań. Działalność Biura Pracy w zakresie poradnictwa zawodowego polega na udzielaniu pomocy w wyborze zawodu i miejsca zatrudnienia, m.in. udzielaniu informacji o zawodach, rynku pracy i możliwościach szkolenia i kształcenia, porad dotyczących wyboru lub zmiany zatrudnienia oraz w poprawnym sporządzaniu dokumentów aplikacyjnych i przygotowaniu do rozmowy kwalifikacyjnej. Od 2008 roku Biuro Pracy prowadzi i nadzoruje przebieg praktyk studenckich. Podpisano przez Biuro Rozwoju i Organizacji Komisji Krajowej NSZZ S. Pomagali w rozwoju Związku w sieciach handlowych i branży ochrony, a także wspierali akcje informacyjne. Z przygotowanego raportu działu wynika, że 49 proc. członków Solidarności w Regionie Gdańskim należy do komisji międzyzakładowych, 39 proc. do komisji zakładowych, 6 proc. do organizacji podzakładowych i 6 proc. do organizacji oddziałowych. Innym zadaniem, które realizował Dział Organizowania i Rozwoju, było uporządkowanie struktury organizacji związkowych. Służyły temu przeprowadzone wybory statutowe władz organizacji związkowych w zakładach, w których ich wcześniej nie zrobiono. Kolejnym etapem działań było złożenie wniosków do Prezydium Zarządu Regionu Gdańskiego o wyrejestrowanie organizacji, które pomimo przeprowadzonych wyborów nie podjęły działalności związkowej. Przyczyny były różne: brak chęci prowadzenia działalności związkowej, likwidacja zakładu pracy czy też spadek liczby członków poniżej dziesięciu osób. Działalność biura w zakresie pośrednictwa pracy: Udzielanie pomocy osobom bezrobotnym i poszukującym pracy w uzyskaniu zatrudnienia oraz pracodawcom w pozyskaniu pracowników o poszukiwanych kwalifikacjach zawodowych Pozyskiwanie ofert pracy Upowszechnianie ofert pracy: w witrynie internetowej w wybranych parafiach w Dzienniku Bałtyckim, w dodatku Praca w gazecie ogłoszeń Anonse na tablicy ogłoszeniowej Udzielanie pracodawcom informacji o kandydatach do pracy Informowanie klientów o aktualnej sytuacji i przewidywanych zmianach na lokalnym rynku pracy Inicjowanie kontaktów osób poszukujących pracy z pracodawcami Informowanie osób bezrobotnych i poszukujących pracy o możliwościach uzyskania zatrudnienia, szkoleń zawodowych, staży i programów celowych. Od 2007 roku prowadzone są statystyki działalności Biura Pracy 2007 rok 833 porady i konsultacje 2008 rok 1564 Ponadto w latach 2006, 2007 i 2008: 1874 pozyskane oferty pracy 673 potwierdzone zatrudnienia umowę o praktykach studenckich z Wyższą Szkołą Humanistyczną w Gdańsku. Praktykanci to na ogół adepci kierunku dziennikarstwa, odbywający praktyki w Dziale Informacji. Biuro Pracy zaistniało także w Internecie, na stronie Regionu Gdańskiego. Wprowadzono możliwość rejestrowania klientów poprzez sieć. Przeprowadzono praktyczne zajęcia z socjologii bezrobocia dla studentów Uniwersytetu Gdańskiego. W Magazynie Solidarność ukazał się także cykl artykułów tematycznych Poradnik pracownika. Opr. (jw) Myślenie o teraźniejszości i przyszłości Solidarności Do priorytetowych zadań należało również organizowanie lub pomoc w przygotowaniu akcji protestacyjnych. W tym czasie Dział Organizowania i Rozwoju Związku bezpośrednio organizował bądź wspierał 32 akcje protestacyjne. Pracownicy działu pomagali również w zorganizowaniu obchodów rocznic Solidarności, takich jak Sierpień 1980 r. czy Grudzień 1970 r., byli w Poczcie Sztandarowym Regionu Gdańskiego NSZZ S, uczestniczyli w uroczystościach organizowanych przez inne regiony. Warto dodać, że pracownicy działu zaangażowali się także w zorganizowanie konferencji w ramach zadań realizowanych w projekcie MAYDAY. (ozi) W maju 2008 roku dział wspomagał związkowców z Komisji Zakładowej S Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej w Gdyni, organizując manifestację przeciwko łamaniu prawa pracy i szykanowaniu związkowców. FOT. JAROSŁAW WIERZCHOŁOWSKI Nr 4/kwiecień

14 ZARZĄD REGIONU DZIAŁ PRAWNY Moc porad W Dziale Prawnym Regionu Gdańskiego NSZZ Solidarność zatrudnionych jest pięciu radców oraz dwóch doradców prawnych. Udzielają oni porad dla organizacji zakładowych zarówno w siedzibie Regionu, jak i w oddziałach, gdzie w miarę potrzeb pełnią dyżury, tj. w Kościerzynie, Starogardzie Gdańskim, Wejherowie, Tczewie i Malborku. R eprezentowali także związkowców w kilkuset sprawach w sądach pracy i ubezpieczeń społecznych. Sporządzali opinie prawne. Wśród problemów, którymi zajmowali się prawnicy, znalazły się przede wszystkim zagadnienia związane z układami zbiorowymi pracy, regulaminami pracy, wynagradzania, zakładowymi funduszami świadczeń socjalnych, kwestie szczególnej ochrony działaczy związkowych oraz uprawnień związków zawodowych, rozwiązywania umów o pracę oraz wypowiedzeń warunków pracy i płacy, emerytur, zasiłków dla bezrobotnych i zasiłków chorobowych, a także urlopów wypoczynkowych i macierzyńskich. W ciągu ostatnich dwóch lat Dział Szkoleń przeprowadził blisko 100 szkoleń, co się przekłada na 246 dni szkoleniowych i 1382 przeszkolonych działaczy. R ealizowano szkolenia wyjazdowe oraz w Gdańsku. Z doświadczeń pracowników Działu Szkoleń wynika, że większość związkowców woli zdobywać wiedzę korzystając z kursów wyjazdowych. Taka forma umożliwia kursantom przynajmniej częściowe oderwanie się od problemów pracowniczych i domowych, a to pozwala na intensywną naukę. Najważniejsze, obowiązkowe dla każdego działacza Solidarności szkolenia to te, podczas których mogą dowiedzieć się o prawie pracy i prawie związkowym. Organizowano je właśnie w formie wyjazdowej. Przebiegały one dwuetapowo, każdy z kursów trwał pięć dni. Kursanci zdobywali wiedzę m.in. na temat regulacji prawnych działalności związkowej, uprawnień Związku, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, regulaminu pracy i wynagrodzeń, ustawy o Społecznej Inspekcji Pracy, ustawy o rozwiązywaniu Większość problemów dotyczy prawa pracy. Często pojawiają się pytania dotyczące zmian w kodeksie pracy szczególnie czasu pracy. Zgłaszane są także sprawy nauczycieli awans zawodowy, zatrudnienie, w tym zatrudnianie na czas określony, urlopy, także urlopy dla poratowania zdrowia. Komisje zakładowe zgłaszają się także ze sprawami z zakresu prawa handlowego chodzi tu najczęściej o uprawnienia i obowiązki akcjonariuszy w spółkach prawa handlowego, zaskarżenie uchwał do sądu w drodze powództw o ich uchylenie czy też problemy spółek pracowniczych w służbie zdrowia. Prawnicy udzielali także porad dla członków indywidualnych Solidarności. Przychodzili oni 14 Nr 4/kwiecień 2009 po porady dotyczące najczęściej emerytur, rent, ubezpieczeń społecznych oraz zasiłków macierzyńskich i chorobowych. Chodziło także o odwołania od decyzji ZUS, sprawy dotyczące warunków nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego, prawa do wcześniejszej emerytury. Jeżeli chodzi o sprawy cywilne, dominowały problemy dotyczące umów, w tym umów- -zleceń i o dzieło, umów darowizny (mieszkania lub domu). Pojawiały się również sprawy rodzinne opieka nad dzieckiem, ustalenie ojcostwa, alimenty, rozwody, separacje, podział majątku wspólnego małżonków, uregulowanie kontaktów między rodzicami a dziećmi, przysposobienie, a także sprawy spadkowe. Pozostałe sprawy dotyczyły lokali, związane były z najmem lokali komunalnych, spółdzielni mieszkaniowych, przekształcenia prawa użytkowania wieczystego we własność, zarząd nieruchomością wspólną. Od 1 lipca 2006 r. do 20 lutego 2009 r. udzielono 4188 porad prawnych w siedzibie Regionu Gdańskiego 852 w II połowie 2006 r w 2007 r w 2008 r. 275 do 20 lutego 2009 r. W Oddziale Regionu Gdańskiego NSZZ Solidarność w Gdyni od 1 lipca 2006 udzielono 824 porady prawne. Sprawy prowadzone przed sądami: Sąd Rejonowy w Gdańsku 121 Sąd Rejonowy w Gdyni 82 Sąd Okręgowy w Gdańsku, apelacje 25 Sąd Okręgowy w Gdańsku, I instancja 5 Sąd Najwyższy 2 skargi kasacyjne Sąd Rejonowy w Starogardzie Gdańskim 1 Sąd Rejonowy w Kartuzach 1 Sąd Rejonowy w Kościerzynie 1 Stosunkowo rzadko przychodzono do prawników w sprawach karnych. Najczęściej związane były one z wypadkami na drodze, przestępstwami przeciwko mieniu i własności intelektualnej. Pozostałe sprawy to sprawy administracyjne, często meldunki czy dotyczące prawa budowlanego. W 2008 r. znaczna część porad dotyczyła spraw związanych z możliwością dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia na podstawie ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz DZIAŁ SZKOLEŃ Wiedza, by być skutecznym sporów zbiorowych i ustawy o zwolnieniach grupowych. Związkowcy poszerzali swoją wiedzę również na wielu innych interesujących kursach wyjazdowych. Ich tematem były m.in. zasady negocjowania układów zbiorowych pracy, najważniejsza problematyka prawa pracy w odniesieniu do działalności związkowej, a nawet zaznajamiano się z ekonomią. Dział Szkoleń przeprowadził również kursy dla związkowców redagujących biuletyny i gazetki związkowe. Skuteczny związkowiec powinien posiadać nie tylko wiedzę merytoryczną, ale także umieć jak najlepiej się nią posługiwać. Dlatego zadbano również o zorganizowanie takich kursów, jak np. Zarządzanie sobą w czasie, Jak radzić sobie ze stresem oraz Świadome kształtowanie wizerunku działacza związkowego. Na pierwszym z nich związkowcy dowiedzieli się, jak można wygospodarować czas na rzecz własnego rozwoju, jak rozróżniać rzeczy ważne od mniej istotnych. Podczas szkolenia Jak radzić sobie ze stresem związkowcy dowiedzieli się, jak rozpoznać jego symptomy, radzić sobie z nim. Bardzo zadowoleni byli również uczestnicy kursu Kursy podstawowej obsługi komputera. Świadome kształtowanie wizerunku działacza związkowego. Podczas szkolenia omawiano, jak przebiega proces komunikacyjny, a także jego funkcje społeczne. Dział Szkoleń organizował także kursy stacjonarne. Były to szkolenia jedno-, dwu- lub trzydniowe. Solidarność musi zabiegać o nowych członków. By ten cel osiągnąć, w każdej organizacji związkowej powinny być osoby przeszkolone w zakresie umiejętności docierania do pracowników, pomagania im w zakładaniu własnych struktur związkowych. Dział Szkoleń organizował również FOT. RYSZARD KUŹMA niepodległego bytu Państwa Polskiego. Przyjmowane były wszystkie zainteresowane osoby, bez względu na przynależność do NSZZ Solidarność. Pracownicy Działu Prawnego sporządzali każdego roku kilkaset pism procesowych. Większość to pozwy w sprawach pracowniczych, cywilnych, rodzinnych, wnioski w postępowaniu nieprocesowym, wnioski o odszkodowanie i zadośćuczynienie, skargi na czynności komornika, prywatne akty oskarżenia, przedsądowe wezwania do zapłaty. Opr. (jw) kursy dla skarbników oraz członków zakładowych komisji rewizyjnych. Dla działaczy z przedsiębiorstw ponadnarodowych przygotowano szkolenia dotyczące europejskich rad zakładowych. Ponadto zrealizowano kursy na temat ordynacji wyborczej oraz powoływania i funkcjonowania rad pracowników. Nowością były kursy podstawowej obsługi komputera. Ci, którzy z nich skorzystali, bardzo je chwalili. Szkolenia trwały trzy dni. Były organizowane przed południem, a także w godzinach popołudniowych. Tak, aby mogli z nich skorzystać również związkowcy, którzy nie mogli zwolnić się z pracy. W Dziale Szkoleń, którego kierowniczką jest Irena Jenda, pracują trzy osoby. Oprócz tego z działem współpracują czterej wolontariusze. Olga Zielińska BOGDAN OLSZEWSKI, sekretarz ZRG Naszym celem jest pomoc związkowcom w uzyskaniu odpowiednich umiejętności, by skutecznie mogli prowadzić negocjacje z pracodawcami. Dlatego organizujemy szkolenia. Ich tematyka jest szeroka od wiedzy dotyczącej prawa związkowego i kodeksu pracy, poprzez poznanie technik negocjacji czy walki ze stresem, nauczenie się, jak w świadomy sposób kształtować pozytywny wizerunek działacza, do lepszego zarządzania własnym czasem. Skuteczny i kompetentny działacz związkowy musi posiadać wiele umiejętności. Ideą Działu Szkoleń jest, by działacz związkowy otrzymał od nas jak najlepszą wiedzę, by umieć chronić interesy członków Solidarności.

15 HISTORIA Polityka wobec przeszłości ustalenie prawdy Najpierw prawda, potem polityka W państwach przechodzących proces transformacji ustrojowej ustalenie prawdy jest warunkiem determinującym jakiekolwiek działania wobec przeszłości. Musimy najpierw zbadać, co tak naprawdę się wydarzyło, jakie krzywdy nas spotkały i kto za nie odpowiada. Dopiero znając prawdę możemy podjąć decyzję o rozliczeniu bądź nie przeszłości. Przecież bez całościowej wiedzy o człowieku nie możemy go z góry potępić, wykluczyć, ukarać albo też wynosić na piedestał. Wielokrotnie sytuacje wyglądające na proste i jednoznaczne są o wiele bardziej skomplikowane. Tymczasem nie patrzymy na sprawy wszechstronnie, a nasze oceny są nieuważne i stronnicze. Przykład? Potępiamy współpracowników służb byłego reżimu (i ich przeróżne kategorie), a nie przyglądamy się tym, którzy ich do współpracy namawiali. Dlaczego? Lubimy klasyfikować, przyglądać się listom, a nie dostrzegamy człowieka. To powoduje zniechęcenie społeczeństwa do grzebania w przeszłości. Takie powierzchowne spojrzenie z reguły przynosi więcej szkody niż pożytku. A nas powinna przecież interesować prawda, która wprowadza dodatnią wartość dla przyszłości. Teczki to tylko część prawdy Bardzo niebezpieczne są pomysły prezentowane przez polityków. Receptą na kontrowersje wokół prawdy o przeszłości ma być powszechne otwarcie archiwów, skądinąd wątpliwe konstytucyjnie. Niektórzy najchętniej zniszczyliby materiały zgromadzone w IPN lub co najmniej zamknęli je na 50, 100 lub więcej lat. I jedno, i drugie skrajne podejście jest bezsensowne. Nie można zadekretować, że otwarcie teczek odsłoni prawdę. To nie jest tak, że akta dają pełną wiedzę. Każdy rozsądny człowiek wie, że papier zniesie wszystko. Z drugiej strony teczek nie można zamknąć całkowicie, bo mogą być źródłem prawdy. Źródłem, które poddamy weryfikacji, ale jednak bardzo istotnym. Jedynym pocieszeniem jest to, że prawdy nie można przezwyciężyć. Można o niej zapomnieć, można ją różnie oceniać, ale nie można jej zmienić. Lepiej zastanowić się, jakie lekcje płyną z niej na przyszłość. Lepiej wypracować mechanizmy, niż godzić się na łatwe rozwiązania. Rodzaje prawdy Ksiądz Tischner mawiał, że są w życiu tylko trzy prawdy: święta prawda, tysz prawda i gówno prawda. Spór o istotę prawdy jest odwieczny. Czy jej ustalenie jest w ogóle osiągalne? Czy istnieje tylko jedna prawda? Nie mam zamiaru tego rozstrzygać. To, że istnieje spór co do pojęcia prawdy nie oznacza, że nie możemy badać przeszłości. Pragnę zwrócić uwagę, że często popełniamy w dyskusjach o prawdzie dotyczącej przeszłości ogromny błąd, polegający na pomieszaniu kategorii. Mówimy: sądowy wyrok uniewinniający to najlepsza prawda albo teczki to sama prawda. Tymczasem powinniśmy odróżniać prawdę historyczną od prawdy sądowej Bardzo ważne jest zrozumienie tych dwóch wymiarów ustalenia prawdy. Prawda sądowa nie zawsze jest tożsama z prawdą historyczną. Świadomość istnienia tych odrębności jest niestety znikoma. Osoby, które dysponują wyrokiem uniewinniającym ich od złożenia fałszywego oświadczenia lustracyjnego, powołują się na niego jak na zaświadczenie niewinności. Inni, nawet wbrew zapadłemu wyrokowi, potrafią kwestionować bez głębszego zastanowienia jego ustalenia. Tymczasem prawda sądowa jest rezultatem narzędzi i zasad prowadzonego procesu. W przypadku procesów lustracyjnych sąd posługuje się procedurą karną. W rezultacie naczelną zasadą orzekania jest przyjmowanie wszelkich wątpliwości na korzyść oskarżonego. Dlatego wyrok w procesie lustracyjnym, oczyszczający kogoś z zarzutu kłamstwa lustracyjnego, wcale nie musi oznaczać, że ta osoba w ogóle nie współpracowała ze służbami bezpieczeństwa. Trzeba przestudiować najpierw jego uzasadnienie, a dopiero potem wyciągać wnioski. Nie jest najważniejszą rolą procesu lustracyjnego, żeby jak najdogłębniej badać prawdę historyczną, tylko żeby ustalić, czy rzecznik interesu publicznego udowodnił w sposób przekonywający i zgodny z przepisami prawa fakt złożenia fałszywego oświadczenia lustracyjnego. Jeżeli nie udowodnił, to mimo pewnych przesłanek, które historycy mogą potraktować na niekorzyść osoby posądzonej o współpracę (co jest całkowicie inną sprawą), sąd musi kierować się orzekaniem zgodnie z zasadami demokratycznego państwa prawa. A one mówią jednoznacznie: jeżeli są uzasadnione wątpliwości, to przemawiają one na korzyść oskarżonego (w tym wypadku posądzonego o kłamstwo lustracyjne). Uważnie przyglądajmy się osobom, dokonującym ocen tylko na podstawie wyroku bądź szczątkowych wiadomości historycznych. Wyrok sądu i ustalenia historyków mogą być odmienne. Poza tym sądy powinny przede wszystkim służyć sprawiedliwości. A co ze służbą prawdzie? Jaka instytucja służy jej w III RP? kłócić, to nie ma to najmniejszego sensu. Ustalenie prawdy jest narzędziem, które możemy wykorzystać w dobrym kierunku albo bardzo złym. Na marginesie: czy po to wyznaje się w trakcie spowiedzi wszystkie grzechy, żeby otrzymać za nie karę i żeby jeszcze dalej grzeszyć? Czy raczej po to, żeby się pojednać? Najpierw z Bogiem, a potem z ludźmi. Powróćmy do RPA. W ciągu zaledwie czterech lat swojej działalności komisja wysłuchała ponad 20 tysięcy świad- oczywiście tylko przykładem. Możemy zastanawiać się nad tym, czy taka komisja byłaby lepszym miejscem niż sąd karny, ale chyba jest oczywiste, że lepiej jakikolwiek problem społeczny rozstrzygać publicznie, w pewnym oparciu instytucjonalnym, niż pozostawić go samemu sobie. Brak konkretów powoduje radykalizację, poczucie zapomnienia, bezradności Można podawać różne pomysły i się co do nich spierać, tylko że w Polsce nikt nie pomyślał poważnie o tym, żeby jakieś Marzec Proces Grudnia 70 w Gdańsku. Na ławie oskarżonych gen. Wojciech Jaruzelski, za nim m.in. gen. Tadeusz Tuczapski, Bolesław Faldasz, Stanisław Kruczek. Sens ustalania prawdy Polska transformacja zadziwia. Nie powołaliśmy żadnej instytucji, która dochodziłaby do prawdy. Instytut Pamięci Narodowej miał pełnić taką rolę, ale niestety wzbudza wiele kontrowersji. Tymczasem po upadku apartheidu w Republice Południowej Afryki powołano Komisję Prawdy i Pojednania. Mechanizm jej działania był w miarę prosty: winni mogą się zgłosić, wyznać swoje grzechy i okazać żal; w zamian za to unikną odpowiedzialności. Publiczna skrucha winnych i opowiedzenie o cierpieniach przez ofiary miały przyczynić się do publicznego pojednania. W tym miejscu dochodzimy do najistotniejszej sprawy. W ustaleniu prawdy powinno chodzić przede wszystkim o próbę pojednania. Nie o oskarżanie, o satysfakcję, o sprawiedliwość. To też, ale przede wszystkim o pojednanie. Jeżeli mamy ustalać prawdę tylko po to, żeby ciągle patrzeć w przeszłość i się ków (ofiar, oprawców, osób trzecich). Jej krytycy mówią, że poniosła porażkę. Stawali przed nią jedynie bezpośredni wykonawcy, a nie mocodawcy. Ponadto podnosi się, że państwo nie jest od wybaczania, tylko od zagwarantowania sprawiedliwości i że w gruncie rzeczy jej obrady nie doprowadziły do zadośćuczynienia. Ale jednak kogoś wysłuchano, prawda była przedmiotem istotnego społecznie działania. Była w centrum rozliczenia przeszłości. Nie próbowano jej zamieść pod dywan. Starano się wykorzystać pewien pomysł. Może poniósł on porażkę, ale zastanówmy się: gdzie w Polsce publicznie ofiary mogły powiedzieć o swoich krzywdach, a ci, których męczyły wyrzuty sumienia, przyznać się do dawnych grzechów? Komisja byłaby taką szansą. Krokiem do przodu, konkretną propozycją. Może właśnie owym kompromisem pomiędzy prawdą sądową a historyczną? Komisja jest instytucjonalne rozwiązanie służące prawdzie i pojednaniu zaprojektować. Ustalenie prawdy: trudne czy niemożliwe? Ustalenie prawdy jest bardzo trudne, czasem niemożliwe, ale z pewnością w wielu przypadkach osiągalne. Szkoda, że nielicznym zależy na jej poszukiwaniu. Politycy wolą wykorzystywać półprawdy (po prostu kłamstwa!) dla swoich celów. Prawnicy muszą posiłkować się prawdą sądową, która ma charakter specyficzny. A historycy? Starają się docierać do prawdy, ale niejednokrotnie robią to w taki sposób, który wszystkich do niej zniechęca. Na szczęście prawda ma to do siebie, że w niesamowity sposób umie obronić się sama. Ta intuicyjna prawda, nie historyczna, sądowa, polityczna czy negocjowana. Tomasz Snarski FOT. MACIEJ KOSYCARZ/KFP Nr 4/kwiecień

16 3195,35 zł Tyle wyniosło przeciętne wynagrodzenie brutto w lutym 2009 r. To oznacza, że spadło o 18,27 zł w stosunku do miesiąca poprzedniego ZAWÓD Wśród zawodów, które znalazły się w Klasyfikacji zawodów i specjalności urzędów pracy znaleźć można takie profesje, jak wróżbita, astrolog, bioenergoterapeuta, refleksolog czy radiesteta. Przeciwko temu protestują naukowcy, którzy wystosowali List otwarty w obronie rozumu, zaadresowany do minister Jolanty Fedak. Oficjalna klasyfikacja podawana przez urzędy pracy zawiera również dokładne wytyczne kompetencji danego zawodu. Według niej, astrolog bada wpływ poszczególnych planet Układu Słonecznego i gwiazd na środowisko ziemskie. Wróżbita natomiast wykorzystuje wrodzone uzdolnienia do działania w obszarze zjawisk paranormalnych. Naukowcy piętnują absurd dokumentu, wskazując na marnotrawienie pieniędzy publicznych i funduszy unijnych na szerzenie zabobonów. Kredyty mieszkaniowe 192 mld zł wynosi wartość udzielonych przez banki kredytów mieszkaniowych. Ponad 54 proc. kredytobiorców spłaca je w wysokości do 600 zł. Najliczniejszą grupę 26 proc. stanowią osoby, które mają do spłacenia, kredytów w kwocie do 300 zł. wróżbita ŚREDNIA WY- SOKOŚĆ RATY zł 2% pow zł 13% brak odpowiedzi 19% zł 6% 5351,7 tys. Tyle osób było zatrudnionych w przedsiębiorstwach w lutym 2009 r. Jest to spadek wobec stycznia o 0,4 proc zł zł 7% 4% zł 2% do 300 zł 26% zł 11% zł 10% MAGAZYNEK PODRĘCZNY ŹRÓDŁO: PENTOR, ZBP pod redakcją Olgi Zielińskiej O 0,5 proc. wzrosły opłaty związane ze zdrowiem w stosunku do stycznia 2009 r. Strach przed BEZROBOCIEM Dopłaty dla firm, które tworzą nowe miejsca pracy, obniżenie podatków, usuwanie barier biurokratycznych oraz promocja polskich produktów to popierane przez nas formy walki z bezrobociem. Wśród działań antykryzysowych nie akceptujemy natomiast dopłat do sprzedawanych polskich samochodów, pomocy bankom oraz dużym bankrutującym firmom, a także szybszego wejścia do strefy euro. MALEJE ZAUFANIE do instytucji finansowych Polacy ufają bankom (48 proc. twierdzi, że tak), mniej natomiast polegają na towarzystwach ubezpieczeniowych (37 proc.), ZUS (33 proc.), OFE (24 proc.) i funduszach inwestycyjnych (18 proc.). Na ostatnim miejscu zaufania znajdują się giełdy papierów wartościowych (15 proc.). Według ekonomistów, deklarowane zaufanie do banków może być związane z tym, że Polacy mają w nich ulokowane pieniądze i nie chcą przyznać się do nowych odczuć. Poza tym banki istnieją od stuleci i przez ten czas zdołały zbudować swój prestiż. Nowe taryfy G A Z U Od kwietnia obowiązywać będą nowe taryfy cen gazu. Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo złożyło w lutym wnioski o zmianę, a Urząd Regulacji Energetyki ustala nowy cennik. PGNiG chce, by nowe taryfy, które przyjęto od 1 listopada ub.r., obowiązywały do końca 2009 r. Zgodnie z taryfą koszty zakupu gazu wzrosły dla odbiorców indywidualnych średnio o 7,9 proc., a dla największych odbiorców przemysłowych o 10,3 proc. Ceny towarów i usług związanych z mieszkaniem wzrosły w lutym br. o 1,6 proc. Wzrosły koszty wywozu nieczystości (1,6 proc.), zaopatrzenia w wodę i usługi kanalizacyjnych (po 0,9 proc.), podniesiono opłaty za najem mieszkania (0,3 proc.) NAJCZĘŚCIEJ AKCEPTOWANE DZIAŁANIA ANTYKRYZYSOWE popierający przeciwnicy w proc. odpowiedzi ŹRÓDŁO: GFK POLONIA Kierowca, który nie zapłaci mandatu, straci prawo jazdy. Taki przepis przegłosowali posłowie. Jeśli senatorowie tego nie zmienią, wejdzie on w życie od przyszłego roku. Czas pozbawie- nia dokumentu będzie zależeć od wysokości nałożonej kary. Za zadłużenie do 1 tys. zł kierowca może utracić prawo jazdy Internet n@ p@pierze Jak informuje pismo New Scientist, za rok trafi na rynek pierwszy elastyczny czytnik książek internetowych. Dotychczasowe e-książki nie przypominały tych z filmów Luty br. to pierwszy miesiąc od stycznia 2004 r., w którym wzrosły ceny sprzętu audiowizualnego, fotograficznego i informatycznego (o 0,9 proc.). dopłaty dla firm do nowych miejsc pracy mniejszy podatek PIT mniejszy podatek VAT usuwanie barier biurokratycznych promowanie polskich produktów Prawo jazdy za mandat na miesiąc, do 2 tys. zł na 3 miesiące, do 3 tys. zł na 6 miesięcy, do 4 tys. zł na rok. fantastycznych, a ich podstawową wadą jest sztywność i podatność na uszkodzenia ekranu. Brytyjska firma Plastic Logic rozwiązała ten problem. Zapowiadane jest wprowadzenie na rynek internetowej książki, której ekran wykonany będzie ze specjalnego, giętkiego tworzywa, mającego zastąpić szkło. Czy nowy wynalazek wyprze gazety i książki na tradycyjnym papierze? Cytat miesiąca Donald mi się kojarzy dziś z gumą balonową. I choć z dnia na dzień jak guma wyżuty, i choć rośnie jak balon, to pęka. Dziś rządzenie dla tego biedaka to jest męka. Jan Rokita, lutowy spektakl teatru Groteska IX Reality Shopka Szoł, w którym występowali znani politycy Nr 4/kwiecień 2009

17 GROSIK KARTA GROSIK członek Solidarności (i jego rodzina) MOŻE KORZYSTAĆ Z RABATÓW W SKLEPACH, punktach usługowych, na stacjach benzynowych, w firmach ubezpieczeniowych po okazaniu Twojej karty GROSIK dostaniesz zniżkę OD KILKU NAWET DO KILKUDZIESIĘCIU PROCENT Region Gdański NSZZ Solidarność, Gdańsk, ul. Wały Piastowskie , Koordynatorem programu GROSIK w Regionie Gdańskim jest ROMAN KUZIMSKI, zastępca przewodniczącego ZRG NSZZ Solidarność r.kuzimski@solidarnosc.gda.pl Gdzie z kartą Bary, restauracje, hotele Bar Kotwica, Gdynia, bulwar Nadmorski 40/1, restauracjaujozefa@wp.pl), rabat 7% Gospoda u Józefa, Gdynia, ul. Świętojańska, rabat 7% Restauracja u Józefa, Sopot, ul. Haffnera 81/85, rabat 7% Kompleks Lucky Hotels, Sopot, ul. Haffnera 81/85, rabat 10%, udzielany jest dla grup zorganizowanych liczących powyżej 10 osób. Restauracja Magnolia, Gdańsk, ul. Stągiewna 5, rabaty od 5 do 15% Restauracja Sukiennice, Chojnice, ul. Sukienników 14, rabat 15% Bar Kawiarnia Fantazja, Szpital Specjalistyczny im. J. K. Łukowicza w Chojnicach, Chojnice, ul. Leśna 10, rabat 15% Restauracja Pub Patio, Gdańsk, ul. Kupiecka (za Zieleniakiem), rabat 10% na konsumpcję (nie obejmuje napoi alkoholowych), w przypadku imprez zorganizowanych min. 10 osób, rabat obejmuje również napoje alkoholowe. Bar Ferro, Gdańsk, ul. Karmelicka 1, rabat 10% na konsumpcję (nie dotyczy piwa) Pizzeria Królewska, Gdańsk, ul. Wały Jagiellońskie 8, rabat 8% (nie dotyczy alkoholi) Bar Stokrotka, Wąglikowice 47, pow. Kościerzyna, rabat 10% Restauracja Różana, Lębork, I Armii Wojska Polskiego, rabat 10% (nie dotyczy alkoholu) Restauracja i Hotel JANTA Maria Janta, Dziemiany, usługi gastronomiczne i hotelowe, Rabat 10% Apteki Apteka Przy Bramie, Chojnice, ul. 31 Stycznia, rabat 5%, nie dotyczy leków refundowanych Punkt Apteczny Charzykowy, Charzykowy, ul. Turystyczna 1/2, rabat 5%, nie dotyczy leków refundowanych Apteka Centrum, Chojnice, ul. Obrońców Chojnic 1, rabat 5%, nie dotyczy leków refundowanych Punkt Apteczny Silno, Silno, ul. Główna 49, rabat 5%, nie dotyczy leków refundowanych Apteka w Szpitalu, Chojnice, ul. Leśna 8, rabat 5%, nie dotyczy leków refundowanych Apteka Chojnicka, Chojnice, ul. Kościerska 9, rabat 5%, nie dotyczy leków refundowanych Apteka Piłsudskiego, Chojnice, ul. J. Piłsudskiego 20, rabat 5%, nie dotyczy leków refundowanych Apteka przy Skwerze, Chojnice, ul. Skwer Kościuszki 14, rabat 5%, nie dotyczy leków refundowanych Apteka S.C. Pharmacon, Starogard Gdański, ul. Droga Nowowiejska 26C, rabat 6%, nie dotyczy leków refundowanych Apteka Przy Browarze, Lębork, al. Wolności 40, rabat 10% (nie dotyczy leków refundowanych) Apteka Staromiejska, Lębork, ul. Staromiejska 17, rabat 10% (nie dotyczy leków refundowanych) Apteka POD AKACJAMI, Łubiana k. Kościerzyny, rabat 5% Sklepy, hurtownie, usługi Hurtownia ZIBI BIS, Chojnice, ul. Dworcowa 20 (artykuły spożywcze, sprzęt sportowy, meble ogrodowe), rabat 5% Sklep spożywczo-przemysłowy, Chojnice, ul. Brzozowa 15, rabat 5% Sklep spożywczo-przemysłowy, Rytel, ul. Kowalkowskiego 9, rabat 5% Amikom Komputery i Akcesoria, Wejherowo, ul. Sobieskiego 227, Wejherowo, ul. 10 Lutego 15, Rumia, ul. Kosynierów 37/4, rabaty 4 30% Kompiler Sklep Komputerowy, Rumia, ul. Filtrowa 18, rabat 3%, przy zakupach pow zł 5% Office Centrum s.c. Edyta Stępień i Michał Grela (art. biurowe, szkolne, zabawki), Rumia, ul. Filtrowa 18, rabat 3% Zakład Optyczny, Krzysztof Gollus, Chojnice, ul. Młodzieżowa 35, Chojnice, ul. Leśna 10, Czersk, ul. Ostrowskiego 16, Człuchów, ul. Żółkiewskiego 20, różne rabaty SAKOR Sp. z o.o.,tczew, ul. Żwirki 38 (wyposażenie łazienek, kuchni, remonty), rabat 7% na zakupione towary, 10% na wykonywane usługi ZPHU Porolet (okienne systemy osłonowe sprzedaż i wykonawstwo), Gdynia, ul. Chwaszczyńska 50, rabat 8% Przedsiębiorstwo Handlowo- -Usługowe Hetman Spółka z o.o., Chojnice, ul. Strzelecka 9, Lębork, ul. Krzywoustego 12, Grudziądz, ul. Chopina 5, Bydgoszcz, ul. Pułaskiego 45 (sprzedaż materiałów budowlanych i wykończeniowych), rabat 5% na zakupione towary Zakład fryzjerski, Kościerzyna, ul. Dworcowa 4, rabat 10% Zakład fryzjerski Janina Formella, Gdynia, ul. Morska (teren Akademii Morskiej, paw. D) rabat 10% Sklep RTV-AGD, Starogard Gd., ul. Hallera 15, rabat 8% Sklepy spożywcze Kluge, Starogard Gd., ul. Kopernika 26 i ul. Paderewskiego 13, rabat 3% na wszystkie towary Kompleks Handlowy JANTA Maria Janta, Dziemiany, ul. Wyzwolenia 29, art. spożywczo- -przemysłowe, rabat 5% JAPANMOTO Karol Tusiewicz, Rumia, ul. Okrężna 6, części zamienne, akcesoria, materiały eksploatacyjne do wszystkich modeli samochodów japońskich, koreańskich i zachodnich. Możliwość sprzedaży wysyłkowej.www. japanmoto.pl, rabat 10% Zrzeszenie Właścicieli Prywatnego Transportu CITY, PLUS, HALLO TAXI, Gdańsk, ul. Wyzwolenia 9, zamawianie taksówek w Trójmieście 96-86; 96-26; Bezpłatne zamawianie taksówek z automatu telefonicznego bez karty Warunkiem udzielenia rabatu, jest przedłożenie przed rozpoczęciem usługi przez kupującego Karty Grosik. rabat 10% MIDAM Tadeusz Mikołajczyk, Lębork, ul. Staromiejska 36, sprzedaż akcesoriów do GSM i RTV, Rabat 5% Gabinet Kosmetyki Kompleksowej VENUS, Wejherowo, ul. Pucka 5, usługi fryzjerskie i kosmetyczne, gabinet odnowy biologicznej, rabat 5% Sklep Mięso-Wędliny, Wejherowo, ul. 12 Marca 224, Mięso, wędliny, drób, rabat 3% Sklep Mięso-Wędliny, Wejherowo, ul. Kaszubska 4b, mięso, wędliny, drób, rabat 3% Sklep Rowerowy i Skuterów, Wejherowo, ul. I Brygady Pancernej Wojska Polskiego 86a, sprzedaż rowery, skutery, części, akcesoria rowerowe, serwis. Rabat 5% Sklep Rowerowy, Wejherowo, ul. Strzelecka 7a, sprzedaż rowery, części, akcesoria rowerowe, serwis. Rabat 5% Sklep sportowy Pro Sport, Wejherowo, ul. Sobieskiego 270, art. sportowe, obuwie, odzież sportowa. Rabat 5% Sklep Odzieżowy, Wejherowo, ul. Sobieskiego 217, odzież Wrangler, Lee, Big Star. Rabat 5% Sklep DOM DZIECKA, Wejherowo, ul. Sobieskiego 215, art. dziecięce odzież, obuwie, zabawki, wózki, akcesoria. Rabat 5% Sklep Hac, Wejherowo, ul. Obrońców Helu 3 (kompleks handlowy JANTAR ), art. dziecięce odzież, obuwie, zabawki, wózki, akcesoria. Rabat 5% Sklep Zig Zig Mania, Wejherowo, ul. I Brygady Pancernej Wojska Polskiego 28 (Centrum Handlowe KASZUBY ), art. dziecięce odzież, obuwie, zabawki, wózki, akcesoria. Rabat 5% DOMATOR Sp. J., Wejherowo, ul. Pucka 2a, sprzedaż firan, karniszy, pościeli, tapet, rabat 5% DOMATOR Sp. J., Wejherowo, ul. Pucka 10, materiały budowlane i wyposażenia wnętrz. Rabat 5% DOMATOR Sp. J., Wejherowo, ul. I Brygady Pancernej Wojska Polskiego 86b, materiały budowlane i wyposażenia wnętrz. Rabat 5% MINI MARKET, Teresa Drożdżyńska, Łubiana k. Kościerzyny, ul. Osiedlowa 2A, rabat 2% Kwiaciarnia u EWCI, Łubiana k. Kościerzyny, ul. Długa 19, rabat 5% Wulkanizacja Hermanowo, Starogard Gd. ul. Gryfa Pomorskiego 28. Rabat 5% na usługi oraz 5 zł rabatu za każdą zakupioną nową oponę. Ubezpieczenia Centrum Ubezpieczeń Komunikacyjnych, Życiowych i Majątkowych CIGNA, Bogusław i Tomasz Przerada, Chojnice, ul. Piłsudskiego 29, Chojnice, ul. Człuchowska 38B, Czersk, ul. Łukowska 31, Człuchów, plac Wolności 7, rabat 10% Centrum Ubezpieczeń Komunikacyjnych, Życiowych i Majątkowych CIGNA, Bogusław i Tomasz Przerada, Gdynia, ul. 10 Lutego 35, Rabat 10% Inne Prywatna Szkoła Języków Obcych Poliglota, Starogard Gd., ul. Hallera 13, rabat 5% na kursy językowe, 10% na tłumaczenia przysięgłe Pracownia Projektowa Stefan Szczepański, Chojnice, ul. Młodzieżowa 35 (architektura, nadzór budowlany, ksero itp.), rabat 5% Aktualny wykaz punktów honorujących karty na stronie Nr 4/kwiecień

18 KULTURA / HISTORIA FILM. WOLNOŚĆ JEST W NAS POPIEŁUSZKO KSIĄDZ, który był wolny W czasach, gdy inni bez cienia zażenowania chwalą się historiami Tewje Bielskiego ( Opór ) czy Clausa von Stauffenberga ( Walkiria ), nie sposób zgodzić się z niektórymi recenzjami filmu Popiełuszko (pod koniec lutego wszedł na ekrany polskich kin), mówiącymi, że jest to zmarnowana szansa pokazania prawdziwego ks. Jerzego. Po pierwsze dlatego, że największą zaletą tego typu obrazów jest po prostu to, że są. Po drugie, choć tzw. wrażenia artystyczne to już subiektywny odbiór każdego z nas, dzieło Rafała Wieczyńskiego jest naprawdę dobre. R ecenzenci często zarzucają filmowi jednostronne i niemal hagiograficzne przedstawienie sylwetki ks. Jerzego. Aż prosi się szermujących takim orężem krytyków o pójście krok dalej i podsunięcie tych elementów z biografii kapłana z Żoliborza, które mogłyby posłużyć do owego poszarzenia jego postaci. Popiełuszko (notabene świetnie i z wyczuciem zagrany co do tego akurat panuje niemal powszechna zgoda przez Adama Woronowicza, aktora dotychczas znanego bardziej z ról teatralnych niż filmowych) wcale nie jest w filmie nudny nie jest oczywiście bohaterem wielowymiarowym, w którym dobro walczy ze złem (zgadzam się, że tacy z artystycznego punktu widzenia są najciekawsi), bo taki ks. Jerzy po prostu nie był. Ale miał, i tak został pokazany, i swoje małe słabości, i swoje niuanse. Kamień milowy Historię życia ks. Jerzego Popiełuszki, co najmniej na tym najniższym, podstawowym poziomie, większość z nas zna (przynajmniej czytelnicy Magazynu ), opisując jego filmową biografię warto jednak choć w telegraficznym skrócie ją sobie przypomnieć. Od patriotycznego wychowania w tradycyjnej podlaskiej rodzinie, przez święcenia kapłańskie z rąk Prymasa Tysiąclecia Stefana Wyszyńskiego, przez parafie w podwarszawskich Ząbkach i Aninie po cel jego życia (jak się później okazało), czyli parafię pw. św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu. To tam ks. Jerzy powoli i niejako wbrew sobie (mowa o jego skromności i nieśmiałości) stawał się jednym z najważniejszych kapłanów w Polsce, ba jednym z najważniejszych opozycjonistów, do którego pielgrzymowali liderzy antykomunistycznego podziemia. Od sierpnia 1980 r. był kapelanem hutników z Huty Warszawa, ale od momentu wprowadzenia stanu wojennego, gdy zaczął odprawiać słynne comiesięczne msze św. za ojczyznę, utożsamiano go już z kościelnym głosem całej zdelegalizowanej Solidarności. W 1983 r. przewodził dwóm wielkim wydarzeniom religijnym, które stały się także manifestacjami społeczno-patriotycznymi w maju pogrzebowi Grzegorza Przemyka (maturzysty zamordowanego przez Milicję Obywatelską), we wrześniu pielgrzymce ludzi pracy na Jasną Górę. W swoich homiliach i kazaniach mówił rzeczy proste prostym językiem, nie wprost o polityce, a o godności człowieka, szacunku, ale mimo to a może właśnie dzięki temu jego przekaz był czytelny i skuteczny. W wydanym niedawno przez IPN zbiorze rozmów pt. Stół bez kantów spotkałem się z ciekawą analizą, mówiącą, że ilekroć w historii Polski zdarzały się trudniejsze chwile, gorsze dla państwa i społeczeństwa, tylekroć pojawiał się ksiądz, duchowny, który stawał się jednocześnie i rzeczywistym, i symbolicznym (co równie ważne) wsparciem dla procesów zmiany tej niekorzystnej sytuacji. Z pewnością jednym z takich symboli, kamieni milowych na drodze polskiej historii, był ks. Jerzy Popiełuszko. Być może jednym z ostatnich, bo i czasy na szczęście przyszły lepsze. Wróg publiczny Kadr z filmu. Niezbyt imponująco wyglądający ksiądz z Żoliborza, który jednak miał w sobie specyficzną charyzmę i odwagę poruszającą tłumy, szybko stał się jednym z głównych problemów dla komunistycznych władz, szykanujących go na różne sposoby. Prowadzono niemal permanentną inwigilację ks. Popiełuszki, do której (np. esbeków robiących mu zdjęcia) ten zresztą dość szybko się przyzwyczaił. Z jednej strony uniemożliwiano mu wyjazdy np. do Rzymu, z drugiej próbowano wysłać na studia do Paryża i w ten sposób pozbyć się problemu. Sam ksiądz kategorycznie odmówił takiego wyjazdu. Już we wrześniu 1982 r. założono ks. Jerzemu sprawę operacyjnego rozpoznania (SOR) o kryptonimie Popiel. Dziś wiemy, że oprócz co najmniej kilkudziesięciu funkcjonariuszy bezpieki z Departamentu IV MSW (przeznaczonego do zwalczania duchowieństwa, przede wszystkim katolickiego) w rozpracowywaniu działalności ks. Jerzego brało udział kilkunastu tajnych współpracowników, w tym jego świeccy i duchowni bliscy znajomi. Część z nich ma być ujawniona w książce Aparat represji wobec ks. Jerzego Popiełuszki w latach , która zostanie wydana nakładem Instytutu Pamięci Narodowej już w marcu. Kapłan z żoliborskiej parafii był wielokrotnie przesłuchiwadzenie jego działalności. Może, co więcej, czynili tak, prowadząc własną grę z komunistycznymi władzami. Punkt widzenia pojedynczego kapłana, nawet tak znaczącego i zaangażowanego w sprawy publiczne jak ks. Jerzy, siłą rzeczy musi różnić się od punktu widzenia duchownych kierujących całym Kościołem. Nawet jednak biorąc pod uwagę te uwarunkowania trudno zaakceptować taką postawę kościelnej hierarchii. Tym bardziej że nie na wiele się zdała, jak można było przewidzieć. Męczeństwo Okoliczności śmierci ks. Popiełuszki do dziś nie są ny, na jego temat pojawiały się oszczercze propagandowe artykuły w prasie. Służba Bezpieczeństwa nie omieszkała także przeprowadzić prowokacji wobec księdza. W grudniu 1983 r. do jego mieszkania bezpieka podrzuciła m.in. materiały wybuchowe, a następnie aresztowała go na 24 godziny. Z kolei w lipcu 1984 r. władze skierowały do sądu akt oskarżenia przeciwko księdzu za zakłócanie porządku publicznego. Z dokumentów znajdujących się w archiwum IPN, które ujawniono w tym roku, wiemy także, że w sprawie ks. Jerzego władze PRL wywierały bardzo silne i długotrwałe naciski na najwyższych hierarchów Kościoła katolickiego prymasa Józefa Glempa czy sekretarza konferencji Episkopatu Polski abp. Bronisława Dąbrowskiego. Z ich lektury wynika, że choć przełożeni, także ci najwyżsi, ks. Popiełuszki bezpośrednio niczego mu nie nakazywali, próbowali jednak wpływać na złagoszczegółowo znane. Wiemy jedynie, że 19 października 1984 r., wracając do Warszawy z Bydgoszczy (gdzie został zaproszony do odprawienia mszy św.) został uprowadzony niedaleko miejscowości Górsk przez specjalną grupę funkcjonariuszy Departamentu IV MSW. 30 października jego ciało wyłowiono z Wisły w pobliżu tamy we Włocławku. Przed śmiercią był torturowany, ale nie sposób przy obecnym stanie wiedzy ocenić, w którym dniu dokładnie zginął. Za zbrodnię na ks. Popiełuszce w tzw. procesie toruńskim w lutym 1985 r. skazani zostali jego bezpośredni porywacze i mordercy kpt. Grzegorz Piotrowski, por. Waldemar Chmielewski i por. Leszek Pękala oraz z-ca dyrektora Departamentu IV MSW płk Adam Pietruszka. Dziś wszyscy są już od kilku bądź kilkunastu lat na wolności. Jednocześnie nie udało się postawić w stan oskarżenia, nie mówiąc już o choćby symbolicznym skazaniu, nikogo z realnych mocodawców tego morderstwa. Nie ulega jednak wątpliwości, że moralnie, politycznie i w każdym innym sensie męczeńska śmierć ks. Popiełuszki obciąża ówczesne kierownictwo MSW, a także najwyższe władze państwowe. Wolność jest w nas Film o księdzu Popiełuszce nosi podtytuł Wolność jest w nas. Równolegle z jego emisją w kinach Instytut Pamięci Narodowej, będący partnerem produkcji, prowadzi akcję edukacyjną na temat osoby księdza, której częścią jest m.in. specjalny portal multimedialny, uruchomiony pod adresem oraz prelekcje pracowników IPN na specjalnych pokazach filmu dla młodzieży. Jeśli dodamy do tego nietypową i dla niektórych kontrowersyjną promocję obrazu, w której ks. Popiełuszko jest przedstawiany niemal jak polski James Bond (np. plakaty stylizowane na reklamę filmu sensacyjnego), otrzymamy całość, która ma szansę zainteresować młode pokolenie i stać się dla niego spójnym i trafiającym przekazem. Kto wie, czy także nie dzięki temu kolejne pokolenia Polaków, dziś oglądające mam nadzieję w kinach Popiełuszkę, będą również mogły powiedzieć: Wolność jest w nas. Adam Chmielecki Oddział Gdańsk IPN MATERIAŁY PROMOCYJNE 18 Nr 4/kwiecień 2009

19 TURYSTYKA CUDZE CHWALICIE, SWEGO NIE ZNACIE Tym razem propozycja na weekendowy wypad wiedzie nas do Rumi, niedużego kaszubskiego miasteczka niedaleko Gdyni, gdzie państwo Łucja i Andrzej Hinzowie prowadzą hodowlę nietypowych kwiatów o cudownych zapachach, bajkowych kolorach i ogromnej różnorodności. Kaktusowy ogród T Łucja i Andrzej Hinzowie w swojej kaktusiarni. e proste, długie, chude, ale i grube, powykrzywiane, małe czy duże rośliny kojarzą się z kolczastym ogrodzeniem albo z kwietną łąką. Tworzą jedną z największych w Europie, a na pewno największą w Polsce REKLAMA kolekcję kaktusów i innych roślin sukulentycznych. Była ona wielokrotnie wyróżniana na międzynarodowych wystawach. Kaktusów jest tam ponad sześć tysięcy gatunków i form. Niektóre z nich właśnie o tej porze roku kwitną, mienią się więc najróżniejszymi barwami. Jedni chcą zobaczyć te niezwykłe rośliny, a czasem coś kupić do swojego domu, inni szukają panaceum na swoje choroby albo odtrutki na złe powietrze. Państwo Łucja i Andrzej Hinzowie chętnie ich przyjmują i godzinami mogą opowiadać o hodowli, zwyczajach i właściwościach każdej, najmniejszej nawet roślinki. A ponieważ pan Andrzej ma niezwykłą pamięć i rozpoznaje swoje kaktusy niemal w ciemno, to opowieści są arcyciekawe. Na przykład o tym, że oddychają one inaczej niż pozostałe rośliny, bo nocą. Wydalają z siebie wówczas dużo tlenu, dlatego wiele osób stawia je w sypialni. Mają też inną zaletę ściągają negatywne jony z komputera. Ojczyzną kaktusów i sekulentów jest Ameryka, zarówno ta Północna, jak i Południowa. Obecnie rosną na wszystkich kontynentach poza Antarktydą, a to głównie za sprawą ptaków, które przenoszą ich nasiona, nie mówiąc już o działalności człowieka. W Polsce występują cztery dziko rosnące gatunki kaktusów. Zimą te rośliny śpią, podobnie jak niektóre zwierzęta. Wtedy rzadko się je podlewa, nawet trzeba lekko je zasuszyć, żeby potem chciały kwitnąć. Historia kwietnego ogrodu w Rumi zaczęła się wiele lat temu, ogrodnictwo to rodzinna tradycja, aczkolwiek kaktusowy zbiór to już hobby pana Andrzeja. Wychowywałem się w atmosferze przygotowywania imieninowych wiązanek. Znałem się na kwiatach. Miałem też swoją sporą kolekcję kaktusów. Bo wszędzie, gdzie pojechałem, widziałem tylko kaktusy, więc je kupowałem, przywoziłem do rodzinnego domu i ustawiałem na półce. Teść zainteresował się kolekcją męża, zaczął kupować fachową literaturę dodaje pani Łucja. Zaczął też siać, nawozić, przesadzać, słowem eksperymentować. Ta kolekcja to przypadek, nie planowaliśmy mieszkać w Rumi mówi pani Łucja. Ja pracowałam w biurze, mąż był brygadzistą. Kiedy nasza córka Kasia miała roczek, rodzice zaproponowali nam przejęcie upadającego ogrodnictwa. Czy jestem zadowolona? Początkowo było mi ciężko, bo pochodzę z Gdańska, z ogrodnictwem zetknęłam się dopiero w szkole (państwo Hinzowie poznali się, ucząc się w technikum ogrodniczym). Dzisiaj nie wyobrażam sobie siedzenia w biurze. Ciężko pracujemy, nie bierzemy urlopów, ale proszę sobie wyobrazić, że tu w szklarni odpoczywamy. Nie można hodować kaktusów, jeśli się ich nie lubi. A my je kochamy. Ojciec pana Andrzeja, kiedy już przekazał ogrodnictwo synowi, zajął się pisaniem książek oraz artykułów do gazet, głównie o kaktusach. Powstała też strona internetowa ( pl), na której można obejrzeć zdjęcia bajkowych wręcz kwiatów. Tekst i zdjęcie Maria Giedz Nr 4/kwiecień

20 PRAWO PUŁAPKI W PIT-ACH Można stracić ulgę na dziecko Ministerstwo Finansów wydrukowało formularze PIT, których nie należy w całości wypełniać. Jeśli podatnik tego nie zauważy, może stracić przysługującą mu ulgę na dziecko zł tyle można w tym roku sobie odliczyć od podatku na każde dziecko. Aby skorzystać z ulgi, należy wypełnić załącznik PIT/O. Trzeba jednak być czujnym, bo formularz wydrukowany przez Ministerstwo Finansów zawiera rubryki, których w rozliczeniu za 2008 rok nie należy wypełniać. Podatnik, który je wypełni, może w wariancie optymistycznym zostać wezwany przez urząd skarbowy do złożenia korekty PIT, a w pesymistycznym stracić pieniądze. Pełną ulgę w wysokości 1174 zł za 2008 rok może sobie odliczyć każdy podatnik mający dziecko. Dotyczy to także dzieci, które urodziły się 31 grudnia 2008 roku. W przyszłym roku jednak ta zasada nie będzie obowiązywała. W rozliczeniach za 2009 rok wysokość ulgi będzie uzależniona od liczby miesięcy w roku, w których podatnik opiekował się dzieckiem. Wtedy to trzeba będzie wypełnić cały formularz PIT/O, zawierający część E. W rozliczeniu za ubiegły rok części E na stronie 3 w PIT/O nie należy wypełniać wcale. Podatnik wypełnić powinien jedynie poz. 34, która mówi o liczbie dzieci, oraz poz. 35, w której wykazuje się kwotę odliczenia (ewentualnie poz. 36, gdy kwotę odliczeń wykazuje małżonek). Ministerstwo Finansów zamieściło wprawdzie informację na formularzu, że część E zacznie obowiązywać za rok, nie jest ona jednak na tyle widoczna, by każdy podatnik ją zauważył. (ozi) Podaruj 1 procent podatku Kubusiowi Zarząd Fundacji Dzieciom Niepełnosprawnym Podaruj Uśmiech zwraca się z prośbą o pomoc finansową na rzecz naszego podopiecznego, 3-letniego Jakuba Pawłowskiego, który stracił lewą nóżkę w wyniku komplikacji po szeregu operacji serca w wieku niemowlęcym i związanych z tym zaburzeń krążenia w dolnych partiach ciała. Aby Jakub mógł się poprawnie rozwijać i rozpocząć naukę chodzenia, wymaga zaopatrzenia w protezę nogi, której koszt wynosi zł. Sytuacja materialna rodziców nie pozwala na zakup tak drogiego sprzętu. Jeżeli zdecydują się Państwo na udzielenie wsparcia, wpłaty prosimy kierować na konto fundacji: ING Bank Śląski Oddział w Gdyni: , z dopiskiem Proteza nogi dla Jakuba Pawłowskiego lub przekazanie 1 procenta podatku dochodowego na rzecz naszej fundacji. Zgodnie z aktualnymi przepisami w chwili składania do urzędu skarbowego rocznego zeznania podatkowego wystarczy wskazać w nim pełną nazwę i numer KRS stowarzyszenia: Fundacja Dzieciom Niepełnosprawnym Podaruj Uśmiech, KRS , z dopiskiem: Dla Jakuba Pawłowskiego, a urząd skarbowy przekaże kwotę 1 procenta podatku na nasz rachunek bankowy. Fundacja darczyńcom przesyła potwierdzenie wpłaty darowizny w postaci dyplomów podziękowań, nadając tytuł Mecenasa Fundacji Podaruj Uśmiech. W sprawie dodatkowych informacji o fundacji zapraszamy na naszą stronę internetową: Za wsparcie serdecznie dziękujemy. Zarząd Fundacji Podaruj Uśmiech Prezes Jacek Sojecki Jak wypełnić zeznanie PIT z 1-procentowym odpisem na organizację pożytku publicznego szczegółowo pisaliśmy w poprzednim numerze Magazynu. Sprostowanie W poprzednim numerze naszego Magazynu w artykule Dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, str. 20, błędnie podaliśmy numery paragrafów z Kodeksu pracy. Zamiast 1511 i 1512 powinno być i Przepraszamy. FUNDUSZ GWARANTOWANYCH ŚWIADCZEŃ PRACOWNICZYCH Gdy pracodawca nie jest wypłacalny Głównym celem działalności funduszu jest zagwarantowanie wypłaty świadczeń dla pracowników w sytuacji niewypłacalności pracodawcy. Przejmuje on rolę upadłego i likwidowanego pracodawcy, nieposiadającego środków na uregulowanie swych zobowiązań wobec pracowników. Za co nie płaci fundusz... Zasady i warunki ubiegania się o wypłatę świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych reguluje ustawa z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U r. nr 158 poz ze zm.). Ze środków funduszu nie są pokrywane wszystkie świadczenia należne pracownikom od niewypłacalnych pracodawców. Ponadto wypłaty z FGŚP obejmują tylko należności główne, zatem z jego środków nie są pokrywane wszystkie inne świadczenia należne pracownikom od niewypłacalnych pracodawców. Należności uboczne, takie jak między innymi odsetki od niewypłaconego w terminie wynagrodzenia, nie zostaną wypłacone ze środków funduszu....a za co płaci Ustawodawca w art. 12 omawianej ustawy zamieścił zamknięty katalog roszczeń pracowniczych, które mogą zostać zaspokojone ze środków funduszu. Są to następujące należności: 1. wynagrodzenie za pracę 2. przysługujące pracownikowi na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy, tj.: a) wynagrodzenie za czas niezawinionego przez pracownika przestoju, za czas niewykonywania pracy (zwolnienia od pracy) i za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy b) wynagrodzenie za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby, o którym mowa w kodeksie pracy c) wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego d) odprawa pieniężna przysługująca na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników e) ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy należny za rok kalendarzowy, w którym ustał stosunek pracy f) odszkodowanie, o którym mowa w art kodeksu pracy (za skrócenie trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony, jeżeli została ona wypowiedziana z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników) g) dodatek wyrównawczy, o którym mowa w art. 230 i 231 kodeksu pracy. Przysługuje on maksymalnie przez 6 miesięcy pracownikom, których pensje uległy zmniejszeniu z powodu przeniesienia na zlecenie lekarza na inne stanowisko, wskutek: wystąpienia u nich objawów wskazujących na chorobę zawodową niezdolności do pracy na dotychczasowym stanowisku powstałej w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, nieuznanej za niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U r. nr 162 poz ze zm.) 3. składki na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawców na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych. Jakie są ograniczenia Większość wyżej wymienionych należności głównych może zostać zaspokojona jedynie za okres nie dłuższy niż 3 miesiące poprzedzające datę wystąpienia niewypłacalności lub moment ustania zatrudnienia, jeśli ustało ono w trakcie 9 miesięcy przed wystąpieniem niewypłacalności pracodawcy. Roszczeniami należnymi po dniu niewypłacalności, które mogą być zaspokojone z funduszu, są odprawy i odszkodowania (o których mowa w art kodeksu pracy oraz przepisach o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników). Świadczenia te mogą otrzymać osoby, których stosunek pracy ustał w okresie nie dłuższym niż 9 miesięcy poprzedzających datę wystąpienia niewypłacalności pracodawcy lub w okresie nie dłuższym niż 4 miesiące następujące po tej dacie. Kolejnym ograniczeniem w realizacji wyżej wymienionych świadczeń jest także kwota limitu wypłat z funduszu. Łączna kwota świadczenia (z tytułu sumy wszystkich roszczeń) za okres jednego miesiąca nie może przekraczać przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, od dnia jego ogłoszenia przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim, ogłaszanego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tak więc odprawy lub odszkodowania wypłacane ze środków funduszu nie mogą przekroczyć kwoty średniego miesięcznego wynagrodzenia lub jego wielokrotności, gdy stanowią wielokrotność wynagrodzenia stanowiącego podstawę do jego ustalenia. Jak wystąpić o zapłatę do funduszu Wystąpienie do Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych o zapłatę należności pracowniczych może nastąpić przez: zbiorczy wykaz (w okresie jednego miesiąca od daty niewypłacalności pracodawcy) oraz wykazy uzupełniające (roszczenia z okresów następujących po dacie niewypłacalności pracodawcy), składane przez pracodawcę syndyka, likwidatora lub inną osobę sprawującą zarząd majątkiem pracodawcy wniosek zgłoszony indywidualnie przez pracownika (lub inne osoby uprawnione). Z wnioskiem indywidualnym można wystąpić jednak, gdy pracodawca, syndyk, likwidator lub inna osoba sprawująca zarząd majątkiem pracodawcy nie złożyła we właściwym terminie wykazu zbiorczego lub uzupełniającego. Nie wcześniej jednak niż po upływie dwóch tygodni od terminów przewidzianych do złożenia wykazu lub wykazu uzupełniającego. Łukasz Sulej 20 Nr 4/kwiecień 2009