Część A. Pytania egzaminacyjne

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Część A. Pytania egzaminacyjne"

Transkrypt

1 Część A. Pytania egzaminacyjne Rozdział I. Pojęcie, rodzaje i źródła prawa procesowego cywilnego Pytanie 1. Co to jest sprawa cywilna? Sprawami cywilnymi są sprawy z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, i sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, a także inne sprawy, do których, na mocy przepisów szczególnych, stosuje się przepisy KPC (art. 1 ustawy z r. Kodeks postępowania cywilnego, tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm., dalej jako KPC ). Oznacza to, że sprawami cywilnymi w znaczeniu materialnym są te sprawy, które ze swej istoty mają charakter cywilny, gdyż są normowane przepisami prawa cywilnego. Do tej grupy należą sprawy z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego, opiekuńczego i prawa pracy. Z kolei sprawami cywilnym w znaczeniu formalnym są te sprawy, które co prawda nie są cywilnymi ze swej natury, ale na mocy przepisów prawa zostały poddane właściwości cywilnych sądów powszechnych. W tym zakresie można wskazać m.in. sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych czy też sprawy z zakresu postępowania rejestrowego. Pytanie 2. Co to jest postępowanie cywilne? Jakie są jego zadania i funkcje? Według J. Jodłowskiego postępowanie cywilne jest prowadzoną w określonych prawem formach działalnością sądów i innych właściwych organów oraz występujących przed tymi organami stron i innych zainteresowanych osób, zmierzającą do realizacji stosunków prawa cywilnego, rodzinnego i prawa pracy oraz do ochrony Pytania 1 2

2 2 Część A. Pytania egzaminacyjne wynikających z tych stosunków praw podmiotowych. Działalność ta polega na rozpatrywaniu i rozstrzyganiu spraw z zakresu tych stosunków oraz na przymusowym wykonywaniu orzeczeń sądów i innych właściwych organów stwierdzających prawa i obowiązki stron 1. Według W. Broniewcza funkcje postępowania cywilnego koncentrują się na następujących zagadnieniach: 1) konkretyzowaniu i realizowaniu norm prawnych z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy i ubezpieczeń społecznych; 2) wydawaniu zarządzeń, zwolnień i zezwoleń mających znaczenie prawne; 3) dokonywaniu czynności dokumentacyjno-rejestrowych; 4) dokonywaniu innych czynności przekazanych sądom na drodze ustawy 2. Pytanie 3. Jakie są źródła prawa procesowego cywilnego? Podstawowym źródłem prawa procesowego cywilnego jest wielokrotnie nowelizowany Kodeks postępowania cywilnego. Bardzo istotne znaczenie mają inne akty prawne zawierające przepisy z zakresu prawa procesowego cywilnego, wśród których warto wskazać: 1) ustawę z r. Prawo upadłościowe (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 233 ze zm.); 2) ustawę z r. Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2015 r. poz. 978 ze zm.); 3) ustawę z r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez uzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz ze zm.); 4) ustawę z r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 623 ze zm.); 5) rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2316). Pytanie 4. Jaki jest wpływ postępowania karnego na postępowanie cywilne? Jeśli postępowanie karne i postępowanie cywilne toczą się równolegle, sąd cywilny może zawiesić z urzędu postępowanie, zgodnie z art pkt 4 KPC, jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej. Ponadto, zgodnie z art J. Jodłowski, [w:] J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. Misiuk-Jodłowska, Postępowanie cywilne, Warszawa 1996, s W. Broniewicz, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1995, s. 17. Pytania 3 4

3 Rozdział I. Pojęcie, rodzaje i źródła prawa procesowego cywilnego 3 2 KPC, jeżeli postępowanie karne nie jest jeszcze rozpoczęte, a jego rozpoczęcie zależy od wniosku strony, sąd wyznaczy termin do wszczęcia postępowania, w innych wypadkach może zwrócić się do właściwego organu. Jeśli chodzi o wpływ postępowania karnego na postępowanie cywilne, jeśli toczy się ono po zakończeniu postępowania karnego, to w tym zakresie decydujące znaczenie ma art. 11 KPC, zgodnie z którym ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego, co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Jednakże osoba, która nie była oskarżona, może powoływać się w postępowaniu cywilnym na wszelkie okoliczności wyłączające lub ograniczające jej odpowiedzialność cywilną. Oznacza to, że sąd cywilny nie może dokonywać ustaleń objętych owym związaniem. Jeżeli mamy do czynienia z wyrokiem uniewinniającym, to nie ma on znaczenia dla przebiegu postępowania cywilnego z uwagi na to, iż niestwierdzenie przestępstwa nie wyklucza odpowiedzialności na gruncie prawa cywilnego materialnego, np. w ramach odpowiedzialności cywilnej z tytułu czynu niedozwolonego. W przypadku postępowania cywilnego toczącego się przed postępowaniem karnym, wpływ tego ostatniego jest ograniczony i sprowadza się do ewentualnej podstawy wznowienia postępowania na mocy następujących przepisów KPC: 1) art pkt 1, zgodnie z którym można żądać wznowienia postępowania, gdy wyrok został oparty na skazującym wyroku karnym, następnie uchylonym, 2) art , który stanowi, że można również żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia prawomocnego wyroku, dotyczącego tego samego stosunku prawnego, albo wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu; w tym ostatnim przypadku okoliczności lub środki dowodowe mogą być wykryte też w toku późniejszego postępowania karnego. Pytanie 5. Jaki jest zasięg terytorialny norm prawa procesowego cywilnego? Podstawową zasadą jest ta, iż sąd zawsze stosuje prawo procesowe państwa jego siedziby (lex fori processualis), bez względu na to, według jakiego prawa materialnego będzie oceniane roszczenie stanowiące przedmiot postępowania. Od powyższej zasady mogą istnieć wyjątki wynikające z przepisów prawa międzynarodowego, dotyczące czynności wykonywanych przez sądy w ramach pomocy prawnej, na wniosek sądów państw obcych. Ponadto, na mocy przepisów KPC, orzeczenia sądów państw obcych wydane w sprawach cywilnych podlegają uznaniu z mocy prawa, chyba że istnieją przeszkody określone w art KPC. Pytanie 5

4 4 Część A. Pytania egzaminacyjne Pytanie 6. Co rozumiesz przez pojęcie dopuszczalności drogi sądowej? Dopuszczalność drogi sądowej jest jedną z fundamentalnych przesłanek procesowych o charakterze: 1) pozytywnym co oznacza, że jej brak staje się przeszkodą procesową (niedopuszczalność drogi sądowej); 2) bezwzględnym gdyż nie podlega dyspozycji stron, a jej brak skutkuje nieważnością postępowania (art. 379 pkt 1 KPC). Dopuszczalność drogi sądowej jest przesłanką działającą od początku postępowania, gdyż sąd ma obowiązek zbadać jej istnienie natychmiast po ocenie warunków formalnych pisma wszczynającego postępowanie, przy czym przesłankę tę sąd uwzględnia z urzędu w każdym stanie sprawy (art. 202 KPC). W razie jej braku o charakterze uprzednim, sąd ma obowiązek zastosować art. 199 KPC i odrzucić pozew, natomiast w razie braku następczego umorzyć postępowanie (art KPC). Pytanie 7. Jak można scharakteryzować niedopuszczalność drogi sądowej? Niedopuszczalność drogi sądowej to inaczej brak pozytywnej przesłanki, jaką jest dopuszczalność drogi sądowej. Może ona przybierać różne formy: 1) bezwzględna występuje wówczas, gdy w żadnym przypadku sprawa określonego rodzaju nie może być rozpoznawana przez sąd cywilny (np. sprawa z prawa podatkowego, która ma charakter administracyjnoprawny); 2) względna występuje, gdy sprawę określonego rodzaju może, według wyboru, rozstrzygać sąd powszechny albo też inny organ (np. sprawę ze stosunku pracy pracownik może skierować do sądu pracy lub do komisji pojednawczej); 3) czasowa występuje, gdy sprawa danego rodzaju może być rozpoznawana przez sądy powszechne dopiero po wyczerpaniu drogi postępowania przed innymi organami (np. postępowania reklamacyjnego art. 107 ustawy z r. Prawo telekomunikacyjne, tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 243 ze zm.). Pytania 6 7

5 Rozdział II. Podstawowe zasady i przesłanki postępowania cywilnego 5 Rozdział II. Podstawowe zasady i przesłanki postępowania cywilnego Pytanie 8. Jakie są podstawowe zasady postępowania cywilnego? Podstawowe zasady postępowania cywilnego stanowią fundamentalne założenia postępowania cywilnego, wyrażone w normach prawa procesowego, odnoszące się do całości postępowania, a stanowiące podstawę do tworzenia i interpretacji szczegółowych unormowań w zakresie działania podmiotów postępowania cywilnego. Do dnia dzisiejszego nie został stworzony zamknięty katalog tych zasad, niemniej jednak można wskazać najważniejsze z nich: 1) zasadę prawa do sądu, 2) zasadę prawdy, 3) zasadę równości stron, 4) zasadę dyspozytywności, 5) zasadę kontradyktoryjności, 6) zasadę jawności, 7) zasadę bezpośredniości, 8) zasadę ustności, 9) zasadę koncentracji materiału dowodowego, 10) zasadę formalizmu procesowego. Pytanie 9. O czym stanowi zasada prawdy? Zasada ta przejawia się w dążeniu do wydania przez sąd orzeczenia zgodnego z rzeczywistym stanem faktycznym, występującym w konkretnej sprawie. Jednocześnie jednak sąd nie może za wszelką cenę dążyć do ujawnienia prawdy, angażując się bezpośrednio w gromadzenie materiału dowodowego. Dlatego też sąd powinien pozostać obiektywnym arbitrem, który nie prowadzi działań o charakterze inkwizycyjnym (cechujących się zaangażowaniem po którejkolwiek ze stron), zwłaszcza gdy strony wykazują dużą samodzielność lub są reprezentowane przez zawodowych pełnomocników. Istotne znaczenie dla realizacji zasady prawdy mają postanowienia art. 3 KPC, zgodnie z którym strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Pytania 8 9

6 6 Część A. Pytania egzaminacyjne Pytanie 10. Na czym polega zasada równości stron? Zasada równości stron ma swoje korzenie w treści art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym wszyscy są wobec prawa równi oraz mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Na gruncie postępowania cywilnego oznacza to, że strony postępowania mają takie same prawa procesowe, a więc mogą w toku postępowania korzystać z jednakowych środków zmierzających do obrony ich praw. Jednym z przejawów tej zasady jest reguła wysłuchania stron (art KPC). Naruszenie zasady równości stron poprzez pozbawienie strony możliwości działania powoduje nieważność postępowania, którą sądy, w postępowaniu odwoławczym, biorą pod uwagę z urzędu (art. 379 pkt 5 w zw. z art KPC). Pytanie 11. O czym stanowi zasada dyspozytywności? W zakresie dyspozytywności można wyróżnić dwa aspekty: 1) materialny dotyczący prawa do rozporządzania przez strony należącymi do nich prawami lub roszczeniami, które stanowią przedmiot postępowania; 2) formalny dotyczący prawa do rozporządzania czynnościami procesowymi oraz tokiem procesu. Jedynymi ograniczeniami w tym zakresie są art. 184, i art KPC, dotyczące sądowej kontroli czynności dyspozytywnych stron. Mają one zastosowanie w sytuacjach wyjątkowych, gdy doznają uszczerbku kryteria określone w tych przepisach. Pytanie 12. W czym przejawia się zasada kontradyktoryjności? Zasada kontradyktoryjności odnosi się do tego, że sąd rozpoznaje sprawę wyłącznie w oparciu o dowody przeprowadzone na wniosek stron postępowania. Zasada ta jest przeciwieństwem zasady inkwizycyjności, zmuszającej sędziego do aktywnego poszukiwania i przeprowadzania dowodów, a tym samym działania za strony postępowania. W obecnym stanie prawnym obowiązuje zasada kontradyktoryjności, z tym że sąd może przeprowadzić dowód niewskazany przez stronę, jeżeli powziął o nim wiadomość z akt sprawy lub oświadczeń stron. Ponadto, sąd może oprzeć się na faktach powszechnie znanych (art KPC) oraz na faktach znanych sądowi urzędowo (art KPC), przy czym fakty te nie wymagają udowodnienia. Pytania 10 12

7 Rozdział II. Podstawowe zasady i przesłanki postępowania cywilnego 7 Pytanie 13. W jaki sposób jest realizowana zasada jawności postępowania? Artykuł 45 ust. 2 Konstytucji RP stanowi, że rozpoznawanie spraw przed wszystkimi sądami odbywa się jawnie. Wyłączenie jawności rozprawy może nastąpić ze względu na moralność, bezpieczeństwo państwa i porządek publiczny oraz ze względu na ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny. Wyrok ogłaszany jest publicznie. Do zasady tej odnosi się również art. 9 KPC, zgodnie z którym rozpoznawanie spraw odbywa się jawnie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Strony i uczestnicy postępowania mają prawo przeglądać akta sprawy i otrzymywać odpisy, kopie lub wyciągi z tych akt. Treść protokołów i pism może być także udostępniana w postaci elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe (system teleinformatyczny) albo innego systemu teleinformatycznego służącego udostępnianiu tych protokołów lub pism. Strony i uczestnicy postępowania mają prawo do otrzymania z akt sprawy zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku, chyba że protokół został sporządzony wyłącznie pisemnie. Przewodniczący wydaje z akt sprawy zapis dźwięku, jeżeli wydaniu zapisu obrazu i dźwięku sprzeciwia się ważny interes publiczny lub prywatny. Jeżeli posiedzenie odbyło się przy drzwiach zamkniętych strony i uczestnicy postępowania mają prawo do otrzymania z akt sprawy jedynie zapisu dźwięku. W zakresie tej zasady można wyróżnić: 1) jawność wewnętrzną wobec uczestników postępowania, która jest ograniczona przez posiedzenia niejawne, w których biorą udział tylko osoby wezwane przez sąd (art. 152 KPC); 2) jawność zewnętrzną wobec osób trzecich, polegającą na tym, że osoby pełnoletnie mają wstęp na posiedzenia jawne sądu, chyba że istnieją przesłanki przeprowadzenia posiedzenia przy drzwiach zamkniętych (np. art. 153 KPC). Pytanie 14. Jakie są podstawowe założenia zasady bezpośredniości? Zasada bezpośredniości ma za zadanie doprowadzić do tego, aby całość postępowania dowodowego oraz wszystkie rozprawy zostały przeprowadzone przed sądem, który orzeka w sprawie. Sprawą oczywistą jest, że bezwzględne zastosowanie zasady bezpośredniości jest niemożliwe, toteż istnieją od niej odstępstwa. Głównymi założeniami tej zasady, wprowadzonymi do KPC, są następujące uregulowania: 1) wyrok może być wydany jedynie przez sędziów, przed którymi odbyła się rozprawa poprzedzająca bezpośrednio wydanie wyroku (art. 323 w zw. z art. 316 KPC); 2) postępowanie dowodowe odbywa się przed sądem orzekającym (art. 235 w zw. z art. 210 i 216 KPC), z wyjątkiem przypadków zastosowania instytucji sędziego wyznaczonego bądź sądu wezwanego. Pytania 13 14

8 8 Część A. Pytania egzaminacyjne Zasada bezpośredniości została również ograniczona w postępowaniu odwoławczym, gdyż zarówno sądy II instancji, jak i Sąd Najwyższy rozpoznają sprawę na podstawie materiału dowodowego zebranego w toku postępowania pierwszoinstancyjnego, chociaż w postępowaniu apelacyjnym dopuszczalne jest częściowe przeprowadzenie postępowania dowodowego (art. 381 KPC). Pytanie 15. Jak można scharakteryzować zasadę ustności? Zasada ustności oznacza, że w postępowaniu cywilnym dominuje ustna forma zapoznania się sądu ze stanem faktycznym i materiałem dowodowym przedstawionym przez strony. Zgodnie z art. 210 KPC rozprawa odbywa się w ten sposób, że po wywołaniu sprawy strony najpierw powód, a potem pozwany zgłaszają ustnie swe żądania i wnioski oraz przedstawiają twierdzenia i dowody na ich poparcie. Strony mogą ponadto wskazywać podstawy prawne swych żądań i wniosków. Na żądanie prokuratora sąd udziela mu głosu w każdym stanie rozprawy. Każda ze stron obowiązana jest do złożenia oświadczenia co do twierdzeń strony przeciwnej, dotyczących okoliczności faktycznych. Ponadto, rozprawa obejmuje, stosownie do okoliczności, postępowanie dowodowe i roztrząsanie jego wyników. Oczywistą sprawą jest to, iż nie można zasady ustności stosować w sposób bezwzględny, a więc nie sposób pominąć ogromnego znaczenia pism procesowych składanych w toku postępowania. Niemniej, na skutek zmian ustawy zasada ustności doznała znaczącego wzmocnienia, bowiem zgodnie z art zd. 2 KPC w toku sprawy złożenie pism przygotowawczych następuje tylko wtedy, gdy sąd tak postanowi, chyba że pismo obejmuje wyłącznie wniosek o przeprowadzenie dowodu. Zasada ustności odnosi się do stron i uczestników postępowania, gdyż w przypadku sądu obowiązuje zasada pisemności. Pytanie 16. Jakie są podstawowe elementy zasady formalizmu procesowego? Zasada formalizmu procesowego polega na ukształtowaniu pod względem formalnym postępowania cywilnego oraz czynności dokonywanych przez podmioty w jego toku. Jej istota sprowadza się do stwierdzenia, że aby określona czynność wywołała pożądane skutki, to powinna zostać wykonana w określonym czasie i miejscu oraz w oznaczonej formie. Kodeks postępowania cywilnego w licznych przepisach reguluje: 1) formę czynności procesowych (np. art. 126, 187); 2) miejsce dokonywania czynności procesowych, którym jest zazwyczaj (z nielicznymi wyjątkami np. art. 263) siedziba sądu; Pytania 15 16

9 Rozdział II. Podstawowe zasady i przesłanki postępowania cywilnego 9 3) czas dokonywania czynności procesowych (np. art ), wskazując terminy, których niedotrzymanie wywołuje ujemne skutki dla podmiotu dokonującego czynności. Pytanie 17. Co rozumiesz przez pojęcie przesłanek postępowania cywilnego? Terminem przesłanki postępowania cywilnego określa się warunki, które na mocy KPC muszą być spełnione, aby postępowanie zostało wszczęte, przeprowadzone i zakończone. Przesłanki te, w odróżnieniu od przesłanek materialnoprawnych decydujących o osiągnięciu celu postępowania, kształtują prawidłowy tok postępowania. Zasadniczo wyróżniamy przesłanki procesowe bezwzględne, które decydują o ważności procesu oraz przesłanki o charakterze względnym, które odnoszą się do prawidłowości tego procesu. Ponadto, wyróżniamy przesłanki pozytywne, których brak wywołuje ujemne skutki procesowe, a także przesłanki negatywne, których istnienie wywołuje takie skutki. W przypadku przesłanek bezwzględnych, skutkiem tym jest nieważność postępowania, a jeżeli chodzi o przesłanki względne, to mogą to być przewidziane w ustawie inne skutki z wyjątkiem nieważności postępowania. Co więcej, brak w zakresie przesłanki względnej może być usunięty przez strony lub sąd. Pytanie 18. Jakie są rodzaje przesłanek postępowania cywilnego? Są następujące rodzaje przesłanek postępowania cywilnego: 1) przesłanki bezwzględne pozytywne: a) dopuszczalność drogi sądowej (art. 379 pkt 1 KPC), b) zdolność sądowa stron (art. 379 pkt 2 KPC), c) zdolność procesowa stron, a w wypadku jej braku zastępstwo tej strony przez przedstawiciela ustawowego albo jeżeli stroną jest osoba prawna lub inna organizacja mająca zdolność sądową działanie organu powołanego do jej reprezentowania (art. 379 pkt 2 KPC), d) należyte umocowanie pełnomocnika strony, jeżeli strona działa w procesie przez pełnomocnika (art. 379 pkt 2 KPC), e) jurysdykcja krajowa (art KPC); 2) przesłanki bezwzględne negatywne: a) zawiśnięcie sporu (art. 379 pkt 3 KPC), b) powaga rzeczy osądzonej (art. 379 pkt 3 KPC), c) skład sądu sprzeczny z przepisami prawa (art. 379 pkt 4 KPC), d) udział w rozpoznawaniu sprawy sędziego wyłączonego z mocy ustawy (art. 379 pkt 4 KPC), Pytania 17 18

10 10 Część A. Pytania egzaminacyjne e) niewłaściwość sądu rejonowego w sprawie należącej do właściwości sądu okręgowego, bez względu na wartość przedmiotu sporu (art. 379 pkt 6 KPC); 3) przesłanki względne pozytywne: a) właściwy tryb postępowania (art. 201, 202 KPC), b) właściwość sądu (art. 200, 202 KPC) z wyjątkiem art. 379 pkt 6 KPC; 4) przesłanki względne negatywne: a) niezłożenie kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu przez powoda będącego wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 250 ustawy z r. Kodeks spółek handlowych, tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz ze zm., dalej jako: KSH ) lub spółki akcyjnej (art. 422 KSH), a także powoda, który nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu albo siedziby w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej (art z wyjątkami określonymi w art KPC), b) immunitet dyplomatyczny albo konsularny pozwanego (art i 1112 KPC). Rozdział III. Podmioty postępowania Pytanie 19. Co to jest właściwość sądu? Jakie są rodzaje tej właściwości? Właściwość sądu to zakres spraw przekazanych mu do rozpoznania i rozstrzygnięcia w postępowaniu cywilnym. Ze względu na źródło tego przekazania wyróżnia się następujące rodzaje właściwości: 1) ustawową określoną przepisami ustawy; 2) umowną wynikającą z umowy stron, zawartej w granicach nakreślonych przez przepisy KPC; 3) delegacyjną wynikającą z delegacji, a więc z przydzielenia określonej sprawy danemu sądowi przez inny sąd, np. sąd przełożony. Ponadto, z uwagi na inne kryteria podziału można wskazać jeszcze kolejne rodzaje właściwości: 1) miejscową określającą, jaki sąd jest terytorialnie właściwy do przeprowadzenia postępowania w określonej sprawie; 2) rzeczową wskazującą, jakiego rodzaju sąd jest właściwy rozstrzygać sprawę w I instancji (czy rejonowy, czy okręgowy); 3) funkcjonalną określającą, jaki sąd jest właściwy do dokonania pewnych czynności w toku postępowania w I czy w II instancji. Pytanie 19

11 Rozdział III. Podmioty postępowania 11 Pytanie 20. Jak przebiega badanie właściwości sądu? Zgodnie z art. 15 KPC sąd właściwy w chwili wniesienia pozwu pozostaje właściwy aż do ukończenia postępowania, choćby podstawy właściwości zmieniły się w toku sprawy. Oznacza to, że chwila wniesienia pozwu jest istotna dla badania właściwości sądu, a jednocześnie obowiązuje zasada ciągłości właściwości (perpetuatio fori). Sąd z urzędu bada wszystkie rodzaje właściwości, a gdy stwierdzi swą niewłaściwość, przekazuje sprawę sądowi właściwemu (art KPC). Wyjątkiem są postanowienia art. 202 KPC, zgodnie z którym niewłaściwość sądu dającą się usunąć za pomocą umowy stron sąd bierze pod rozwagę tylko na zarzut pozwanego, zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Sąd nie bada z urzędu tej niewłaściwości również przed doręczeniem pozwu. Jednocześnie jednak sąd nie może uznać, że jest niewłaściwy, jeżeli w toku postępowania stał się właściwy. Reguła ta jest bezpośrednio związana z podstawową zasadą orzekania, iż sąd ocenia sprawę według chwili orzekania. Pytanie 21. Jakie są rodzaje niewłaściwości sądu? W postępowaniu cywilnym można wskazać dwa rodzaje niewłaściwości: 1) usuwalną ma miejsce wówczas, gdy sąd mógłby być sądem właściwym w określonej sprawie na podstawie umowy stron; 2) nieusuwalną dotyczy tych spraw, w których umowa stron o właściwość sądu jest niedopuszczalna. Zgodnie z art. 200 KPC sąd, który stwierdzi swą niewłaściwość, przekaże sprawę sądowi właściwemu. Postanowienie sądu w tym przedmiocie może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Natomiast niewłaściwość sądu dającą się usunąć za pomocą umowy stron sąd bierze pod rozwagę tylko na zarzut pozwanego, zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Sąd nie bada z urzędu tej niewłaściwości również przed doręczeniem pozwu (art. 202 KPC). Pytanie 22. Co to jest właściwość umowna (prorogacyjna)? Właściwość umowna dotyczy właściwości miejscowej w zakresie spraw, które są rozpoznawane w procesie cywilnym, a nie w postępowaniu nieprocesowym. W myśl art. 46 KPC strony mogą umówić się na piśmie o poddanie sądowi I instancji, który według ustawy nie jest miejscowo właściwy, sporu już wynikłego lub sporów mogących w przyszłości wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego (prorogatio fori). Sąd ten będzie wówczas wyłącznie właściwy, jeżeli strony nie postanowiły inaczej lub jeżeli powód nie złożył pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Strony Pytania 20 22

12 12 Część A. Pytania egzaminacyjne mogą również ograniczyć umową pisemną prawo wyboru powoda pomiędzy kilkoma sądami właściwymi dla takich sporów. Strony nie mogą jednak zmieniać właściwości wyłącznej. Oznacza to, że strony nie mogą ustanowić umownej właściwości sądu w tych przypadkach, w których KPC wskazuje sąd wyłącznie właściwy (art. 38 i n.). Skutkiem zawarcia umowy prorogacyjnej jest obowiązek ciążący na stronach w zakresie wytoczenia powództwa przed sądem określonym w umowie. W razie naruszenia powyższego obowiązku przez powoda pozwany może, przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, zgłosić i należycie uzasadnić zarzut niewłaściwości sądu (art. 202 KPC). W takiej sytuacji sąd przekazuje sprawę sądowi określonemu w umowie prorogacyjnej stron (art. 200 KPC). Pytanie 23. Co to jest właściwość delegacyjna? Z właściwością delegacyjną mamy do czynienia w sytuacji, gdy właściwość ta jest ustalona przez sąd przełożony (w szczególnych przypadkach Sąd Najwyższy) ze względów celowościowych albo z uwagi na szczególne okoliczności, uniemożliwiające ustalenie właściwości na zasadach ogólnych. Właściwość delegacyjna znajduje zastosowanie w następujących przypadkach: 1) jeżeli sąd właściwy nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności, sąd nad nim przełożony wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sąd (art. 44 KPC); 2) jeżeli w myśl przepisów KPC nie można na podstawie okoliczności sprawy ustalić właściwości miejscowej, Sąd Najwyższy na posiedzeniu niejawnym oznaczy sąd, przed który należy wytoczyć powództwo (art. 45 KPC); 3) Sąd Najwyższy w razie uwzględnienia skargi kasacyjnej uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie, lub innemu sądowi równorzędnemu; Sąd Najwyższy może uchylić także w całości lub w części orzeczenie sądu I instancji i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania sądowi temu samemu lub równorzędnemu (art KPC); 4) sąd właściwy może na zgodny wniosek stron przekazać sprawę do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu, rozpoznającemu sprawy z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych, jeżeli przemawiają za tym względy celowości; postanowienie w tym przedmiocie może zapaść na posiedzeniu niejawnym; sąd, któremu sprawa została przekazana, jest związany postanowieniem sądu przekazującego (art KPC); 5) w wypadku gdy sąd właściwy (postępowanie nieprocesowe) nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności albo gdy wymagają tego względy celowości, sąd nad nim przełożony wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sąd do rozpoznania sprawy w całości lub w części (art KPC). Pytanie 23

13 Rozdział III. Podmioty postępowania 13 Pytanie 24. Jakie są podstawowe zasady właściwości rzeczowej sądów cywilnych? Zasadą w procesie cywilnym oraz w postępowaniu nieprocesowym jest to, że sądy rejonowe rozpoznają wszystkie sprawy z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów okręgowych. Do właściwości rzeczowej sądów okręgowych należą sprawy o: 1) prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe, oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie przysposobienia; 2) ochronę praw autorskich i pokrewnych, jak również dotyczących wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych, a więc przede wszystkim roszczenia wynikające z: a) ustawy z r. o prawie autorskim i o prawach pokrewnych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 666 ze zm.), b) ustawy z r. Prawo własności przemysłowej (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz ze zm.); 3) roszczenia wynikające z prawa prasowego, a ściślej mówiąc z ustawy z r. Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.); 4) prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa zł, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania i o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami oraz spraw o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym oraz spraw rozpoznawczych w elektronicznym postępowaniu upominawczym; 5) wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni; 6) uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną; 7) zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji; 8) odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem. Pytanie 25. Co to jest wartość przedmiotu sporu? Ogromne znaczenie wartości przedmiotu sporu wynika z faktu, iż z jej wysokością ściśle jest związana nie tylko wysokość opłat sądowych, ale również właściwość rzeczowa sądu (art. 17 pkt 4 KPC). Zgodnie z art. 19 KPC w sprawach o roszczenia pieniężne, zgłoszone choćby w zamian innego przedmiotu, podana kwota pieniężna stanowi wartość przedmiotu sporu. Z kolei w innych sprawach majątkowych powód obowiązany jest oznaczyć w pozwie kwotą pieniężną wartość przedmiotu sporu, Pytania 24 25

14 14 Część A. Pytania egzaminacyjne uwzględniając postanowienia zawarte w przepisach szczególnych KPC. Do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów (także dochodzonych na mocy prawa materialnego), żądanych obok roszczenia głównego (art. 20 KPC). W sytuacji gdy powód skierował kilka roszczeń przeciw jednemu pozwanemu (przedmiotowa kumulacja roszczeń art. 191 KPC) albo dochodzi jednego lub kilku roszczeń od więcej niż jednego pozwanego (podmiotowa kumulacja roszczeń art. 72 KPC), zlicza się wartość tych roszczeń (art. 21 KPC). Przepis ten nie ma zastosowania przy odpowiedzialności solidarnej pozwanych oraz w przypadku świadczeń niepodzielnych. Sąd może na posiedzeniu niejawnym sprawdzić wartość przedmiotu sporu oznaczoną przez powoda i zarządzić w tym celu dochodzenie. Po doręczeniu pozwu sprawdzenie nastąpić może jedynie na zarzut pozwanego, zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Jeżeli sąd w wyniku sprawdzenia wartości przedmiotu sporu uzna się za niewłaściwy, przekaże sprawę sądowi właściwemu; jeżeli jest kilka sądów właściwych przekaże temu z nich, który wskaże powód (art. 25 KPC). Po ustaleniu w powyższy sposób wartość przedmiotu sporu nie podlega ponownemu badaniu w dalszym toku postępowania (art. 26 KPC). Pytanie 26. Jakie są szczególne przypadki obliczania wartości przedmiotu sporu? W niektórych przypadkach ogólne zasady dotyczące obliczania wartości przedmiotu sporu nie mają zastosowania i stosuje się wówczas sposoby szczególne wskazane w art KPC: 1) w sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok, a jeżeli świadczenia trwają krócej niż rok za cały czas ich trwania; 2) w sprawach o istnienie, unieważnienie albo rozwiązanie umowy najmu lub dzierżawy, o wydanie albo odebranie przedmiotu najmu lub dzierżawy, wartość przedmiotu sporu stanowi przy umowach zawartych na czas oznaczony suma czynszu za czas sporny, lecz nie więcej niż za rok; przy umowach zawartych na czas nieoznaczony suma czynszu za okres 3 miesięcy; 3) w sprawach o roszczenia pracowników dotyczące nawiązania, istnienia lub rozwiązania stosunku pracy wartość przedmiotu sporu, przy umowach na czas określony suma wynagrodzenia za pracę za okres sporny, lecz nie więcej niż za rok, a przy umowach na czas nieokreślony za okres jednego roku; 4) w sprawach o wydanie nieruchomości posiadanej bez tytułu prawnego lub na podstawie tytułu innego niż najem lub dzierżawa wartość przedmiotu sporu oblicza się, przyjmując, stosownie do rodzaju nieruchomości i sposobu korzystania z niej, podaną przez powoda sumę odpowiadającą 3-miesięcznemu czynszowi Pytanie 26

15 Rozdział III. Podmioty postępowania 15 najmu lub dzierżawy należnemu od danego rodzaju nieruchomości; 5) w sprawach o zabezpieczenie, zastaw lub hipotekę wartość przedmiotu sporu stanowi suma wierzytelności; jeżeli jednak przedmiot zabezpieczenia lub zastawu ma mniejszą wartość niż wierzytelność, rozstrzyga wartość mniejsza. Pytanie 27. Na czym polega ogólna właściwość miejscowa sądów cywilnych? Podstawę do określenia właściwości miejscowej ogólnej stanowi miejsce zamieszkania pozwanego (actor sequitur forum rei). Powództwo wytacza się przed sąd I instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania, przy czym miejsce zamieszkania określa się według przepisów KC. Zgodnie z art. 25 KC miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Z kolei miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy (art. 26 KC). Miejscem zamieszkania osoby pozostającej pod opieką jest miejsce zamieszkania opiekuna (art. 27 KC). Należy zaznaczyć, iż, zgodnie z art. 28 KC, można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania. Z kolei, jeżeli pozwany nie ma miejsca zamieszkania w Polsce, ogólną właściwość oznacza się według miejsca jego pobytu w Polsce, a gdy nie jest ono znane lub nie leży w Polsce według ostatniego miejsca zamieszkania pozwanego w Polsce (art. 28 KPC). Tak określoną właściwość określamy jako pomocniczą (subsydiarną). W przypadku podmiotów innych niż osoby fizyczne stosowane są następujące kryteria określania właściwości miejscowej: 1) powództwo przeciwko Skarbowi Państwa wytacza się według siedziby państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie (art. 29 KPC); 2) powództwo przeciwko osobie prawnej lub innemu podmiotowi niebędącemu osobą fizyczną wytacza się według miejsca ich siedziby (art. 30 KPC). W myśl art. 41 KC, jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowi inaczej, siedzibą osoby prawnej jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający. Natomiast siedzibę organizacji pozarządowych działających zgodnie z przepisami prawa, a nieposiadających osobowości prawnej określa ich statut, w razie jego braku za siedzibę organizacji uznaje się siedzibę jej władz. Pytanie 27

Właściwość rzeczowa. Właściwość miejscowa. Właściwość funkcjonalna

Właściwość rzeczowa. Właściwość miejscowa. Właściwość funkcjonalna Właściwość sądu Właściwość rzeczowa Właściwość miejscowa Właściwość funkcjonalna Właściwość rzeczowa Art. 16. 1. Sądy rejonowe rozpoznają wszystkie sprawy z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest

Bardziej szczegółowo

PERPETUATIO FORI. Art. 15.

PERPETUATIO FORI. Art. 15. WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU Art. 15. PERPETUATIO FORI 1. Sąd właściwy w chwili wniesienia pozwu pozostaje właściwy aż do ukończenia postępowania, choćby podstawy właściwości zmieniły się w toku sprawy. 2. Sąd nie

Bardziej szczegółowo

Wartość przedmiotu sporu

Wartość przedmiotu sporu Wartość przedmiotu sporu Art. 187 1. Pozew powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego, a nadto zawierać: 1) dokładnie określone żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości

Bardziej szczegółowo

rozdzielenia kompetencji pomiędzy poszczególnymi sądami danego państwa Zasada ciągłości właściwości sądu

rozdzielenia kompetencji pomiędzy poszczególnymi sądami danego państwa Zasada ciągłości właściwości sądu WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU Właściwość sądu dotyczy rozdzielenia kompetencji pomiędzy poszczególnymi sądami danego państwa, pozwala ustalić jaki sąd powinien daną sprawę cywilną rozpoznać i rozstrzygnąć. Zasada ciągłości

Bardziej szczegółowo

W postępowaniu cywilnym rozróżnia się przede wszystkim właściwość rzeczową oraz właściwość miejscową.

W postępowaniu cywilnym rozróżnia się przede wszystkim właściwość rzeczową oraz właściwość miejscową. W postępowaniu cywilnym rozróżnia się przede wszystkim właściwość rzeczową oraz właściwość miejscową. Wniesienie sprawy do sądu niewłaściwego nie powoduje nieważności postępowania. Jeżeli wniesiono pozew

Bardziej szczegółowo

Art k.p.c. Jurysdykcja krajowa to właściwość sądów danego państwa do rozstrzygania sporów w zakresie prawa cywilnego i urzeczywistniania

Art k.p.c. Jurysdykcja krajowa to właściwość sądów danego państwa do rozstrzygania sporów w zakresie prawa cywilnego i urzeczywistniania JURYSDYKCJA KRAJOWA Art. 1097-1110 4 k.p.c. Jurysdykcja krajowa to właściwość sądów danego państwa do rozstrzygania sporów w zakresie prawa cywilnego i urzeczywistniania w tym zakresie norm prawa. Służy

Bardziej szczegółowo

SPRAWA CYWILNA DROGA SĄDOWA JURYSDYKCJA KRAJOWA

SPRAWA CYWILNA DROGA SĄDOWA JURYSDYKCJA KRAJOWA SPRAWA CYWILNA DROGA SĄDOWA JURYSDYKCJA KRAJOWA SPRAWA CYWILNA Art. 1. Kodeks postępowania cywilnego normuje postępowanie sądowe w sprawach ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego

Bardziej szczegółowo

Pisma procesowe. pisma procesowe. Wpisany przez AAA_REZYGNACJA sobota, 19 lutego :41 - Poprawiony środa, 22 kwietnia :58

Pisma procesowe. pisma procesowe. Wpisany przez AAA_REZYGNACJA sobota, 19 lutego :41 - Poprawiony środa, 22 kwietnia :58 Pisma procesowe Artykuł 125 1 KPC podaje ustawową definicję pisma procesowego, przez pojęcie którego rozumie się pisma obejmujące wnioski i oświadczenia stron kierowane do sądu poza rozprawą. Wnioski mogą

Bardziej szczegółowo

3 KPC Art. 1 6 Tytuł wstępny. Przepisy ogólne Tytuł wstępny. Przepisy ogólne

3 KPC Art. 1 6 Tytuł wstępny. Przepisy ogólne Tytuł wstępny. Przepisy ogólne 3 KPC Art. 1 6 Tytuł wstępny. Przepisy ogólne Tytuł wstępny. Przepisy ogólne Art. 1. 2.3 [Sprawy cywilne] Kodeks postępowania cywilnego normuje postępowanie sądowe w sprawach ze stosunków z zakresu prawa

Bardziej szczegółowo

WARTOŚĆ PRZEDMIOTU SPORU

WARTOŚĆ PRZEDMIOTU SPORU WARTOŚĆ PRZEDMIOTU SPORU art. 19 26 k.p.c. art. 126 1 1 k.p.c. W każdym piśmie należy podać wartość przedmiotu sporu lub wartość przedmiotu zaskarżenia, jeżeli od tej wartości zależy właściwość rzeczowa

Bardziej szczegółowo

Część I. Postępowanie cywilne uwagi ogólne

Część I. Postępowanie cywilne uwagi ogólne Część I. Postępowanie cywilne uwagi ogólne Rozdział 1. Uwagi ogólne 1. Definicja postępowania cywilnego. Postępowanie cywilne jest to zespół norm prawnych regulujących postępowanie sądowe w sprawach ze

Bardziej szczegółowo

Pytania egzaminacyjne

Pytania egzaminacyjne Pytania egzaminacyjne Rozdział I. Pojęcie, rodzaje i źródła prawa procesowego cywilnego Pytanie 1. Co to jest sprawa cywilna? Sprawami cywilnymi są sprawy z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego

Bardziej szczegółowo

PRZESŁANKI PROCESOWE I PRZESŁANKI MATERIALNOPRAWNE

PRZESŁANKI PROCESOWE I PRZESŁANKI MATERIALNOPRAWNE PRZESŁANKI PROCESOWE I PRZESŁANKI MATERIALNOPRAWNE PRZESŁANKI PROCESOWE Okoliczności (pozytywne lub negatywne) przewidziane przez przepisy prawa, decydujące o możliwości wszczęcia lub dalszego prowadzenia

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa do siódmego wydania Przedmowa do czwartego wydania Przedmowa do pierwszego wydania... 19

Spis treści. Przedmowa do siódmego wydania Przedmowa do czwartego wydania Przedmowa do pierwszego wydania... 19 Spis treści Spis treści Wykaz skrótów.......................................................... 13 Przedmowa do siódmego wydania........................................ 15 Przedmowa do czwartego wydania.......................................

Bardziej szczegółowo

SKARGA O WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA

SKARGA O WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA SKARGA O WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA Skarga o wznowienie postępowania jest instytucją wyjątkową w tym znaczeniu, że przysługuje wyłącznie od ściśle określonych orzeczeń i na ściśle określonej podstawie. Ratio

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów... XV Wykaz ważniejszej literatury... XXI Przedmowa... XXVII Przedmowa do wydania szesnastego... XXIX

Spis treści. Wykaz skrótów... XV Wykaz ważniejszej literatury... XXI Przedmowa... XXVII Przedmowa do wydania szesnastego... XXIX Wykaz skrótów... XV Wykaz ważniejszej literatury... XXI Przedmowa... XXVII Przedmowa do wydania szesnastego... XXIX Rozdział I. Zagadnienia ogólne... 1 1. Pojęcie sprawy cywilnej i postępowania cywilnego...

Bardziej szczegółowo

Przedmowa do wydania szesnastego

Przedmowa do wydania szesnastego Spis treści Wykaz skrótów Wykaz ważniejszej literatury Przedmowa Przedmowa do wydania szesnastego Rozdział I. Zagadnienia ogólne 1. Pojęcie sprawy cywilnej i postępowania cywilnego 2. Rodzaje postępowania

Bardziej szczegółowo

ROZWIĄZYWANIE SPORÓW ZE STOSUNKU PRACY. KOMISJE POJEDNAWCZE. SĄDY PRACY

ROZWIĄZYWANIE SPORÓW ZE STOSUNKU PRACY. KOMISJE POJEDNAWCZE. SĄDY PRACY ROZWIĄZYWANIE SPORÓW ZE STOSUNKU PRACY. KOMISJE POJEDNAWCZE. SĄDY PRACY I. Komisje pojednawcze (art. 244 i nast. k.p.) 1. Komisje pojednawcze pojęcie i istota Komisje pojednawcze są społecznymi wewnątrzzakładowymi

Bardziej szczegółowo

Tytuł wstępny. Przepisy ogólne

Tytuł wstępny. Przepisy ogólne Art. 1 KPC 1 Tytuł X. Wniosek o uchylenie wyroku wydanego w sprawie alimentacyjnej............................. 1144 2 Tytuł XI. Europejski nakaz zabezpieczenia na rachunku bankowym.................................

Bardziej szczegółowo

Postępowanie cywilne. Kompendium. Wydanie 14. Autor: Andrzej Zieliński

Postępowanie cywilne. Kompendium. Wydanie 14. Autor: Andrzej Zieliński Postępowanie cywilne. Kompendium. Wydanie 14. Autor: Andrzej Zieliński Wykaz skrótów Wykaz ważniejszej literatury Przedmowa Przedmowa do wydania czternastego Rozdział I. Zagadnienia ogólne 1. Pojęcie sprawy

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Wykaz skrótów Słowo wstępne ROZDZIAŁ I. Zaskarżalność apelacją... 19

SPIS TREŚCI. Wykaz skrótów Słowo wstępne ROZDZIAŁ I. Zaskarżalność apelacją... 19 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów.................................................... 15 Słowo wstępne.................................................... 17 ROZDZIAŁ I. Zaskarżalność apelacją..................................

Bardziej szczegółowo

ZAPIS NA SĄD POLUBOWNY

ZAPIS NA SĄD POLUBOWNY ZAPIS NA SĄD POLUBOWNY ZDATNOŚĆ ARBITRAŻOWA Określa dopuszczalność poddania danego sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego ze względu na jego przedmiot. Brak zdatności arbitrażowej oznacza, że rozstrzyganie

Bardziej szczegółowo

DZIAŁ PIERWSZY. POSTĘPOWANIE CYWILNE

DZIAŁ PIERWSZY. POSTĘPOWANIE CYWILNE DZIAŁ PIERWSZY. POSTĘPOWANIE CYWILNE Część I. Postępowanie cywilne uwagi ogólne Rozdział 1. Uwagi ogólne 1. Definicja postępowania cywilnego. Postępowanie cywilne jest to zespół norm prawnych regulujących

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów Wstęp... 17

Spis treści. Wykaz skrótów Wstęp... 17 Wykaz skrótów... 11 Wstęp... 17 Rozdział I. Pojęcie sprawy cywilnej, dopuszczalność drogi sądowej... 21 1. Wprowadzenie... 21 2. Orzeczenia, pytania (polecenia), komentarz... 25 2.1. Stosunek administracyjnoprawny

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Część A. Pytania egzaminacyjne. Wykaz skrótów XIII

Spis treści. Część A. Pytania egzaminacyjne. Wykaz skrótów XIII Wykaz skrótów XIII Część A. Pytania egzaminacyjne Rozdział I. Pojęcie, rodzaje i źródła prawa procesowego cywilnego 1 Pytania 1 7 Rozdział II. Podstawowe zasady i przesłanki postępowania cywilnego 5 Pytania

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Część A. Pytania egzaminacyjne. Wykaz skrótów

Spis treści. Część A. Pytania egzaminacyjne. Wykaz skrótów Spis treści Wykaz skrótów XI Część A. Pytania egzaminacyjne Rozdział I. Pojęcie, rodzaje i źródła prawa procesowego cywilnego 1 Pytania 1 7 Rozdział II. Podstawowe zasady i przesłanki postępowania cywilnego

Bardziej szczegółowo

Wykład Postępowanie cywilne 22 II 2011

Wykład Postępowanie cywilne 22 II 2011 Wykład Postępowanie cywilne 22 II 2011 1. Jakim środkiem zaskarżenia jest skarga kasacyjna 2. Dopuszczalność skargi kasacyjnej 3. Niedopuszczalność skargi kasacyjnej 4. Legitymacja do wniesienia skargi

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca) SSN Kazimierz Zawada

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca) SSN Kazimierz Zawada Sygn. akt II CZ 51/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 10 września 2015 r. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca) SSN Kazimierz Zawada w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SO 6/16. Dnia 1 lutego 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SO 6/16. Dnia 1 lutego 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt III SO 6/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 1 lutego 2017 r. SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Dawid Miąsik w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 10/14. Dnia 19 lutego 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 10/14. Dnia 19 lutego 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt V CZ 10/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 19 lutego 2014 r. SSN Antoni Górski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Grzegorz Misiurek SSN Anna Owczarek w sprawie z powództwa M. F.,

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PZ 13/09. Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PZ 13/09. Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Najwyższy w składzie : Sygn. akt II PZ 13/09 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 10 listopada 2009 r. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Małgorzata Gersdorf SSN Zbigniew Korzeniowski w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 2. Pojęcie postępowania sądowoadministracyjnego i jego przedmiot- sprawa sądowoadministracyjna

ROZDZIAŁ 2. Pojęcie postępowania sądowoadministracyjnego i jego przedmiot- sprawa sądowoadministracyjna POSTĘPOWANIE SĄDOWOADMINISTRACYJNE Autorzy: Tadeusz Woś, Hanna Knysiak-Molczyk, Marta Romańska Red.: Tadeusz Woś Wykaz skrótów I. Źródła prawa II. Czasopisma III. Sądy i inne instytucje IV. Inne Wstęp

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt IV CSK 278/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 7 kwietnia 2011 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN Irena

Bardziej szczegółowo

POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE I POSTĘPOWANIE PRZED SĄDAMI ADMINISTRACYJNYMI. Autorzy: ZBIGNIEW CIEŚLAK, EUGENIUSZ BOJANOWSKI, JACEK LANG

POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE I POSTĘPOWANIE PRZED SĄDAMI ADMINISTRACYJNYMI. Autorzy: ZBIGNIEW CIEŚLAK, EUGENIUSZ BOJANOWSKI, JACEK LANG POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE I POSTĘPOWANIE PRZED SĄDAMI ADMINISTRACYJNYMI Autorzy: ZBIGNIEW CIEŚLAK, EUGENIUSZ BOJANOWSKI, JACEK LANG ROZDZIAŁ I. Geneza i rozwój postępowania administracyjnego ROZDZIAŁ

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca) SSA Anna Kozłowska

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca) SSA Anna Kozłowska Sygn. akt II CSK 291/10 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 24 listopada 2010 r. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca) SSA Anna Kozłowska w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Maria Szulc Sygn. akt IV CSK 616/12. POSTANOWIENIE Dnia 16 maja 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Maria Szulc w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PZ 5/17. Dnia 16 maja 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PZ 5/17. Dnia 16 maja 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt II PZ 5/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 16 maja 2017 r. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Beata Gudowska SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca) w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

REPETYTORIA BECKA. Postępowanie cywilne. pytania kazusy tablice testy

REPETYTORIA BECKA. Postępowanie cywilne. pytania kazusy tablice testy REPETYTORIA BECKA Postępowanie cywilne pytania kazusy tablice testy REPETYTORIA BECKA Postępowanie cywilne Polecamy w tej serii: POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE POSTĘPOWANIE KARNE PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA,

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt I CNP 32/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 19 marca 2014 r. SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Wojciech Katner SSN Iwona Koper

Bardziej szczegółowo

UWAGA! NOWELIZACJA PROCEDURY CYWILNEJ WCHODZI W ŻYCIE PO UPŁYWIE 3 MIESIĘCY, ALE TE PRZEPISY WCHODZĄ W ŻYCIE PO UPŁYWIE

UWAGA! NOWELIZACJA PROCEDURY CYWILNEJ WCHODZI W ŻYCIE PO UPŁYWIE 3 MIESIĘCY, ALE TE PRZEPISY WCHODZĄ W ŻYCIE PO UPŁYWIE UWAGA! NOWELIZACJA PROCEDURY CYWILNEJ WCHODZI W ŻYCIE PO UPŁYWIE 3 MIESIĘCY, ALE TE PRZEPISY WCHODZĄ W ŻYCIE PO UPŁYWIE 14 DNI OD DNIA OGŁOSZENIA USTAWY [w zestawieniu zostały pominięte zmiany o charakterze

Bardziej szczegółowo

Stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy ( 6) :

Stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy ( 6) : Opłaty za czynności radców prawnych Stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy ( 6) : do 500 zł 60 zł powyżej 500 zł do 1

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Gersdorf (przewodniczący) SSN Beata Gudowska SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Gersdorf (przewodniczący) SSN Beata Gudowska SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca) Sygn. akt II PO 1/12 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 18 grudnia 2012 r. SSN Małgorzata Gersdorf (przewodniczący) SSN Beata Gudowska SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca) po rozpoznaniu na posiedzeniu

Bardziej szczegółowo

Postępowanie cywilne, sprawa sądowa i droga sądowa. mgr Przemysław Kraszewski

Postępowanie cywilne, sprawa sądowa i droga sądowa. mgr Przemysław Kraszewski Postępowanie cywilne, sprawa sądowa i droga sądowa mgr Przemysław Kraszewski Postępowanie cywilne - definicja Postępowanie cywilne to prawnie zorganizowane działanie sądów i kompetentnych organów z udziałem

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt II UK 295/13 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 13 lutego 2014 r. SSN Roman Kuczyński (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Romualda Spyt SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 624/15. Dnia 24 czerwca 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 624/15. Dnia 24 czerwca 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt II CSK 624/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 24 czerwca 2016 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Marta Romańska SSN Henryk Pietrzkowski w sprawie z

Bardziej szczegółowo

POSTĘPOWANIE CYWILNE ĆWICZENIA 2019/2020

POSTĘPOWANIE CYWILNE ĆWICZENIA 2019/2020 POSTĘPOWANIE CYWILNE ĆWICZENIA 2019/2020 ZASADY OCENIANIA 1. Ćwiczenia z postępowania cywilnego są obowiązkowe. 2. Ocena końcowa z ćwiczeń: A. Kolokwium - 60 pytań testowych jednokrotnego wyboru. Zaliczenie

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Antoni Górski (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Antoni Górski (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska Sygn. akt IV CNP 85/12 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 23 października 2013 r. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Antoni Górski (sprawozdawca) SSN Agnieszka

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Sygn. akt III CZ 31/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 14 września 2016 r. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSN Maria Szulc (sprawozdawca) w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

art k.p.c. Kaucja aktoryczna jest kaucją na zabezpieczenie przyszłych kosztów procesu, którą na żądanie pozwanego ma obowiązek złożyć

art k.p.c. Kaucja aktoryczna jest kaucją na zabezpieczenie przyszłych kosztów procesu, którą na żądanie pozwanego ma obowiązek złożyć KAUCJA AKTORYCZNA art. 1119 1128 k.p.c. Kaucja aktoryczna jest kaucją na zabezpieczenie przyszłych kosztów procesu, którą na żądanie pozwanego ma obowiązek złożyć powód pod rygorem odrzucenia pozwu lub

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 91/14. Dnia 20 stycznia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 91/14. Dnia 20 stycznia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt V CZ 91/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 20 stycznia 2015 r. SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jan Górowski SSN Marian Kocon w sprawie z powództwa S. Spółki

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Władysław Pawlak (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Władysław Pawlak (sprawozdawca) Sygn. akt II CZ 150/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 15 lutego 2017 r. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Władysław Pawlak (sprawozdawca) w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

7. Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.)

7. Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) s. 928 7. Test z ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) 10. Stronom występującym w sprawie bez adwokata, lub radcy prawnego, doradcy

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz skrótów Literatura Przedmowa

Spis treści. Wykaz skrótów Literatura Przedmowa Wykaz skrótów Literatura Przedmowa XI XIII XV Rozdział I. Postępowanie przed sądami administracyjnymi. Wprowadzenie 1 1. Sądownictwo administracyjne w polskim systemie prawnym 1 2. Przedmiot postępowania

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Barbara Myszka SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Barbara Myszka SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca) Sygn. akt V CSK 44/11 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 25 stycznia 2012 r. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Barbara Myszka SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca) w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Anna Owczarek (przewodniczący) SSN Katarzyna Tyczka-Rote SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Anna Owczarek (przewodniczący) SSN Katarzyna Tyczka-Rote SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca) Sygn. akt V CZ 108/12 POSTANOWIENIE Dnia 17 kwietnia 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Anna Owczarek (przewodniczący) SSN Katarzyna Tyczka-Rote SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca) w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

do ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (druk nr 790)

do ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (druk nr 790) BIURO LEGISLACYJNE/ Materiał porównawczy M A T E R I A Ł P O R Ó W N AW C Z Y do ustawy z dnia 5 grudnia 2014 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach

Bardziej szczegółowo

Wyrok z dnia 16 czerwca 2009 r. I PK 226/08

Wyrok z dnia 16 czerwca 2009 r. I PK 226/08 Wyrok z dnia 16 czerwca 2009 r. I PK 226/08 Sprawy dotyczące odpowiedzialności majątkowej żołnierzy są rozpoznawane w postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu prawa pracy (art. 1 k.p.c. w związku z art.

Bardziej szczegółowo

3. Typ studiów: dzienne, jednolite, magisterskie

3. Typ studiów: dzienne, jednolite, magisterskie 1. Nazwa przedmiotu: Postępowanie cywilne 2. Kierunek: prawo 3. Typ studiów: dzienne, jednolite, magisterskie 4. Rodzaj zajęć: wykład 5. Status przedmiotu: wykład - obligatoryjny 6. Rok studiów, semestr:

Bardziej szczegółowo

Podstawy prawa administracyjnego (PPA) - postępowanie przed sądami - Rola sądów w funkcjonowaniu administracji publicznej.

Podstawy prawa administracyjnego (PPA) - postępowanie przed sądami - Rola sądów w funkcjonowaniu administracji publicznej. Podstawy prawa administracyjnego (PPA) - postępowanie przed sądami - Rola sądów w funkcjonowaniu administracji publicznej Zestaw 12 Przedmiot 1 2 3 Wprowadzenie Sądownictwo administracyjne podstawy prawne,

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Sygn. akt V CSK 467/15 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 20 kwietnia 2016 r. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 26 czerwca 2001 r., III CZP 30/01

Uchwała z dnia 26 czerwca 2001 r., III CZP 30/01 Uchwała z dnia 26 czerwca 2001 r., III CZP 30/01 Sędzia SN Maria Grzelka (przewodniczący), Sędzia SN Iwona Koper (sprawozdawca), Sędzia SN Marek Sychowicz Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Miasta i Gminy

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik SSN Romualda Spyt (sprawozdawca) Sygn. akt III PZ 11/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 5 lutego 2015 r. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik SSN Romualda Spyt (sprawozdawca) w sprawie z powództwa A. K. przeciwko

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski Sygn. akt II CZ 111/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 20 marca 2014 r. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Helena Ciepła (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Helena Ciepła (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca) Sygn. akt II CZ 72/08 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 2 października 2008 r. SSN Helena Ciepła (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca) w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

Przedmowa XI Wykaz skrótów XIII

Przedmowa XI Wykaz skrótów XIII Przedmowa XI Wykaz skrótów XIII Część A. Pytania 1 Rozdział I. Postępowanie cywilne zagadnienia wstępne 3 1.1. Pojęcie i zasady postępowania cywilnego 3 1.2. Relacje postępowania cywilnego do innych postępowań

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym 1)

USTAWA z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym 1) Kancelaria Sejmu s. 1/1 USTAWA z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym 1) Opracowano na podstawie: Dz. U. z 2010 r. Nr 7, poz. 44. Art. 1. 1. Ustawa normuje sądowe postępowanie

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz Sygn. akt III CZ 69/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 30 stycznia 2014 r. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt I PK 142/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 25 kwietnia 2012 r. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Zbigniew Hajn SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca) Sygn. akt III CZ 15/15 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 17 kwietnia 2015 r. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca) w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia z postępowania cywilnego (rok akademicki 2007/2008)

Zagadnienia z postępowania cywilnego (rok akademicki 2007/2008) Zagadnienia z postępowania cywilnego (rok akademicki 2007/2008) 1. Pojęcie postępowania cywilnego 2. Pojęcie sprawy cywilnej 3. Normy procesowe charakterystyka 4. Stosunek prawa cywilnego procesowego do

Bardziej szczegółowo

7. Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.)

7. Test z ustawy z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) s. 984 7. Test z ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) 10. Stronom występującym w sprawie bez adwokata, lub radcy prawnego, doradcy

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sygn. akt I CSK 78/08 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 13 sierpnia 2008 r. SSN Gerard Bieniek (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) SSN Elżbieta

Bardziej szczegółowo

Postępowanie cywilne. Istota postępowania kasacyjnego. Orzeczenia, od których przysługuje skarga kasacyjna 2012-03-25

Postępowanie cywilne. Istota postępowania kasacyjnego. Orzeczenia, od których przysługuje skarga kasacyjna 2012-03-25 Postępowanie cywilne Skarga kasacyjna Wznowienie postępowania Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Istota postępowania kasacyjnego Nadzwyczajny środek zaskarżenia To nie trzecia instancja

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym 1) (Dz. U. z dnia 18 stycznia 2010 r.)

USTAWA. z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym 1) (Dz. U. z dnia 18 stycznia 2010 r.) Dz.U.10.7.44 USTAWA z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym 1) (Dz. U. z dnia 18 stycznia 2010 r.) Art. 1. 1. Ustawa normuje sądowe postępowanie cywilne w sprawach, w których

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 207/12. Dnia 20 grudnia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 207/12. Dnia 20 grudnia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt IV CSK 207/12 POSTANOWIENIE Dnia 20 grudnia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Jan Górowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Anna Owczarek w sprawie z wniosku A.

Bardziej szczegółowo

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Karol Weitz

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Karol Weitz Sygn. akt II CSK 323/16 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 27 kwietnia 2017 r. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak (przewodniczący) SSN Barbara Myszka SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Władysław Pawlak (przewodniczący) SSN Barbara Myszka SSN Anna Owczarek (sprawozdawca) Sygn. akt V CZ 33/17 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 25 kwietnia 2017 r. SSN Władysław Pawlak (przewodniczący) SSN Barbara Myszka SSN Anna Owczarek (sprawozdawca) w sprawie z powództwa S.

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 493/10. Dnia 8 kwietnia 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 493/10. Dnia 8 kwietnia 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie : Sygn. akt II CSK 493/10 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 8 kwietnia 2011 r. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Wojciech Katner SSN Marta Romańska w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Wojciech Katner

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Wojciech Katner Sygn. akt IV CZ 32/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 5 czerwca 2014 r. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Wojciech Katner w sprawie z wniosku M.

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 30 marca 2011 r., III CZP 3/11

Postanowienie z dnia 30 marca 2011 r., III CZP 3/11 Postanowienie z dnia 30 marca 2011 r., III CZP 3/11 W sprawie o ustalenie wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste obejmującej żądanie dotyczące współużytkowników, którzy nie zgłosili wniosków

Bardziej szczegółowo

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2012 r. I CSK 354/11

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2012 r. I CSK 354/11 id: 20380 1. [R]oszczenie o wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści, o którym mowa w art. 18 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. jako spór o prawo majątkowe, pozostaje w dyspozycji stron, a także może stać się przedmiotem

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego CZĘŚĆ PIERWSZA POSTĘPOWANIE ROZPOZNAWCZE KSIĘGA PIERWSZA PROCES

USTAWA. z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego CZĘŚĆ PIERWSZA POSTĘPOWANIE ROZPOZNAWCZE KSIĘGA PIERWSZA PROCES Dz. U. 2016 poz. 1822 t.j. z dnia 9 listopada 2016 r. Wersja obowiązująca od: 14 lipca 2017 r. Wejście w życie: 1 stycznia 1965 r. (...) USTAWA z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego

Bardziej szczegółowo

Postanowienie z dnia 2 grudnia 2009 r., I CSK 140/09

Postanowienie z dnia 2 grudnia 2009 r., I CSK 140/09 Postanowienie z dnia 2 grudnia 2009 r., I CSK 140/09 W razie naruszenia prawa osoby trzeciej, brak zgody Sejmu na pociągnięcie posła do cywilnej odpowiedzialności sądowej w sprawie wchodzącej w zakres

Bardziej szczegółowo

Zgodnie z art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, sędziowie są niezawiśli w sprawowaniu swojego urzędu i podlegają tylko Konstytucji RP oraz ustawom.

Zgodnie z art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, sędziowie są niezawiśli w sprawowaniu swojego urzędu i podlegają tylko Konstytucji RP oraz ustawom. WYŁĄCZENIE SĘDZIEGO Zgodnie z art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, sędziowie są niezawiśli w sprawowaniu swojego urzędu i podlegają tylko Konstytucji RP oraz ustawom. Niezawisłość sędziowska nie zapewnia jednak

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN Maria Grzelka (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN Maria Grzelka (sprawozdawca) Sygn. akt V CSK 53/05 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 26 stycznia 2006 r. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN Maria Grzelka (sprawozdawca) w sprawie

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 491/14. Dnia 21 maja 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 491/14. Dnia 21 maja 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt IV CSK 491/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 21 maja 2015 r. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Kazimierz Zawada w sprawie z wniosku

Bardziej szczegółowo

Postępowanie cywilne 13. Znaczenie rozprawy. Posiedzenia sądowe Rozprawa Postępowania odrębne I

Postępowanie cywilne 13. Znaczenie rozprawy. Posiedzenia sądowe Rozprawa Postępowania odrębne I Postępowanie cywilne 13 Rozprawa Postępowania odrębne I Znaczenie rozprawy Centralny punkt procesu Kulminacja wydanie orzeczenia Realizuje zasady naczelne postępowania (ustność, jawność itd.) Ma znaczenie

Bardziej szczegółowo

Postępowanie cywilne. Iudex et Iudicium. Organizacja sądów 2011-10-16. Wykład 3 Podmioty postępowania SĄD. Możliwe role sędziego.

Postępowanie cywilne. Iudex et Iudicium. Organizacja sądów 2011-10-16. Wykład 3 Podmioty postępowania SĄD. Możliwe role sędziego. Postępowanie cywilne Wykład 3 Podmioty postępowania SĄD Iudex et Iudicium Możliwe role sędziego Jedyny protagonista Obserwator kierujący Współprotagonista procesu Zadania Ochrona praw i wolności Bezstronne

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jan Górowski SSN Dariusz Zawistowski

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jan Górowski SSN Dariusz Zawistowski Sygn. akt V CZ 27/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 14 czerwca 2013 r. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jan Górowski SSN Dariusz Zawistowski w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2009 r. III CZP 29/09

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2009 r. III CZP 29/09 id: 20265 1. Dopuszczalne jest cofnięcie przez pozwanego zarzutu zapisu na sąd polubowny w toku postępowania zażaleniowego wywołanego zaskarżeniem postanowienia sądu pierwszej instancji rozstrzygającego

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Karol Weitz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Karol Weitz (sprawozdawca) Sygn. akt I CZ 32/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 2 czerwca 2016 r. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Karol Weitz (sprawozdawca) w sprawie z powództwa K. M. przeciwko

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 22 czerwca 2005 r., III CZP 23/05

Uchwała z dnia 22 czerwca 2005 r., III CZP 23/05 Uchwała z dnia 22 czerwca 2005 r., III CZP 23/05 Sędzia SN Iwona Koper (przewodniczący, sprawozdawca) Sędzia SN Teresa Bielska-Sobkowicz Sędzia SN Jan Górowski Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Jadwigi

Bardziej szczegółowo

Strona postępowania administracyjnego

Strona postępowania administracyjnego Pojęcie strony w ogólnym postępowaniu o art. 28 k.p.a.: Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 95/16. Dnia 25 stycznia 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 95/16. Dnia 25 stycznia 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt IV CZ 95/16 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 25 stycznia 2017 r. SSN Anna Owczarek (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Krzysztof Pietrzykowski w sprawie z

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 434/14. Dnia 15 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 434/14. Dnia 15 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie: Sygn. akt IV CSK 434/14 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 15 kwietnia 2015 r. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska SSN Krzysztof Strzelczyk w sprawie

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote Sygn. akt V CZ 68/07 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 2 sierpnia 2007 r. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote w sprawie z powództwa

Bardziej szczegółowo

POSTĘPOWANIE UPROSZCZONE

POSTĘPOWANIE UPROSZCZONE POSTĘPOWANIE UPROSZCZONE Art. 505 1 Przepisy niniejszego działu stosuje się w następujących sprawach należących do właściwości sądów rejonowych: 1) o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu

Bardziej szczegółowo

Część I Komentarz praktyczny z orzecznictwem

Część I Komentarz praktyczny z orzecznictwem Część I Komentarz praktyczny z orzecznictwem Rozdział 1. Uwagi wstępne Rozdział 2. Wymagania formalne wspólne dla środków zaskarżenia 1. Uwagi wstępne 2. Wymagania spełniania warunków przepisanych dla

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PZ 43/10. Dnia 10 grudnia 2010 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PZ 43/10. Dnia 10 grudnia 2010 r. Sąd Najwyższy w składzie : Sygn. akt II PZ 43/10 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 10 grudnia 2010 r. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (przewodniczący) SSN Zbigniew Hajn SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca) w sprawie

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIE. SSN Roman Kuczyński (przewodniczący) SSN Jerzy Kuźniar SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca) Protokolant Małgorzata Beczek

POSTANOWIENIE. SSN Roman Kuczyński (przewodniczący) SSN Jerzy Kuźniar SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca) Protokolant Małgorzata Beczek Sygn. akt II PZP 1/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 13 lutego 2014 r. SSN Roman Kuczyński (przewodniczący) SSN Jerzy Kuźniar SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca) Protokolant Małgorzata

Bardziej szczegółowo