Bezpieczeństwo energetyczne w krajowych i unijnych regulacjach prawnych

Transkrypt

1 Bezpieczeństwo energetyczne w krajowych i unijnych regulacjach prawnych Autor: dr inŝ. Waldemar Dołęga ("Energetyka Cieplna i Zawodowa" nr 1/2010) 1. Wprowadzenie Pojęcie bezpieczeństwo stanowi jedno ze słów-kluczy w krajowych i unijnych regulacjach prawnych dotyczących energetyki, a zapewnienie bezpieczeństwa stanowi jeden z celów strategicznych wprowadzania tych regulacji. Bezpieczeństwo energetyczne w aspekcie dostaw energii określa dostępność energii w kaŝdym czasie, w róŝnych formach, w wystarczającej ilości i po moŝliwie najniŝszej cenie, przy zachowaniu warunków ochrony środowiska. Bezpieczeństwo energetyczne obejmuje zarówno rynek energii elektrycznej jak i rynki ciepła i paliw transportowych. Bezpieczeństwo energetyczne w obszarze dotyczącym energii elektrycznej, a więc odnoszące się do dostawy energii elektrycznej i sfery racjonalizacji jej zuŝycia określa się często jako bezpieczeństwo elektroenergetyczne. 2. Krajowe uwarunkowania prawne Przedsiębiorstwa sektora elektroenergetycznego funkcjonują w otoczeniu prawnym określonym przez obowiązujące akty prawne uchwalone przez Sejm RP. Spośród całej gamy ustaw wpływających na działalność tych przedsiębiorstw istnieje grupa ustaw zawierająca postanowienia szczególnie istotne. Do tej grupy naleŝą m.in. ustawy: Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne [U1]. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej [U2]. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny [U3]. Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. O ochronie konkurencji i konsumentów [U4]. Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. O zarządzaniu kryzysowym [U5]. Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. O zmianie ustawy o zarządzaniu kryzysowym [U6] Spośród wymienionych ustaw podstawowym i najwaŝniejszym aktem prawnym dotyczącym funkcjonowania sektora elektroenergetycznego jest znowelizowana ustawa Prawo Energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 (w skrócie PE). Ma ona kluczowe znaczenie w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego. Ustawa PE określa zasady kształtowania polityki energetycznej państwa oraz zasady i warunki zaopatrzenia i uŝytkowania energii elektrycznej. Ponadto określa zasady działalności przedsiębiorstw energetycznych oraz organy właściwe w sprawach gospodarki energią. Ustawa PE ma na celu: tworzenie warunków do zrównowaŝonego rozwoju kraju, zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, oszczędne i racjonalne uŝytkowanie paliw i energii, rozwój konkurencji, przeciwdziałanie negatywnym skutkom naturalnych monopoli, uwzględnianie wymogów ochrony środowiska, uwzględnianie zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych oraz równowaŝenie interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energii. Wykonywanie działalności gospodarczej w sektorze elektroenergetycznym w zakresie wytwarzania, przesyłania lub dystrybucji energii oraz obrotu energią elektryczną jest koncesjonowane przez państwo (art.32.[u1]). Koncesjonowanie działalności jest typową

2 formą regulacji administracyjnej, umoŝliwiającą zarówno kontrolę wejścia przedsiębiorstw na rynek, jak i kontrolę sposobów działania koncesjonariuszy na rynku. W zakresie, w jakim kwestie dotyczące koncesjonowania nie znalazły bezpośredniego uregulowania w ustawie PE stosuje się ustawę z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej [U2]. Z ustawą PE związane są szczegółowe akty wykonawcze, w formie rozporządzeń, opracowane przez właściwych ministrów. Przy czym, z racji faktu, Ŝe Minister Gospodarki jest naczelnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach polityki energetycznej, rozporządzenia te wydawane są głównie przez Ministra Gospodarki. NajwaŜniejsze aktualne akty wykonawcze do ustawy PE obejmują: Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego [R1]. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną [R2]. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 13 marca 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną [R3]. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaŝy paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła [R4]. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 7 maja 2008 r. w sprawie przetargu na budowę nowych mocy wytwórczych energii elektrycznej lub na realizację przedsięwzięć zmniejszających zapotrzebowanie na energię elektryczną [R5]. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 lutego 2006 r. w sprawie przetargu na wyłonienie sprzedawców z urzędu dla paliw gazowych lub energii elektrycznej [R6]. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 19 grudnia 2005 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii [R7]. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 3 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii [R8]. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 lutego 2003 r. w sprawie zapasów paliw w przedsiębiorstwach energetycznych [R9]. Większość z tych rozporządzeń ma duŝe znaczenie w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego. 3. Problematyka bezpieczeństwa w ustawie - Prawo Energetyczne w kontekście polityki energetycznej kraju Problematyka bezpieczeństwa jest bardzo szeroko ujęta w ustawie PE. Obejmuje ona zagadnienia i regulacje dotyczące: bezpieczeństwa energetycznego kraju, bezpieczeństwa dostaw energii oraz bezpieczeństwa funkcjonowania systemu przesyłowego i systemów dystrybucyjnych. W ustawie zdefiniowano pojęcie bezpieczeństwo energetyczne kraju jako stan jego gospodarki umoŝliwiający pokrycie bieŝącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na energię w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu

3 wymagań ochrony środowiska (art.3.[u1]). Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju obok wzrostu konkurencyjności gospodarki i jej efektywności energetycznej oraz ochrony środowiska stanowi podstawowy cel polityki energetycznej państwa. Polityka ta określa w szczególności takie elementy rzutujące na bezpieczeństwo jak: bilans paliwowo-energetyczny kraju, zdolności wytwórcze krajowych źródeł paliw i energii, zdolności przesyłowe, efektywność energetyczną gospodarki, rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, wielkości i rodzaje zapasów paliw oraz kierunki restrukturyzacji i przekształceń własnościowych sektora paliwowoenergetycznego (art. 13. [U1]). Minister Gospodarki jest naczelnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach polityki energetycznej. Jednym z jego głównych zadań w zakresie polityki energetycznej jest m.in.: nadzór nad bezpieczeństwem zaopatrzenia w energię elektryczną oraz nadzór nad funkcjonowaniem krajowych systemów energetycznych w zakresie określonym ustawą PE oraz współdziałanie z wojewodami i samorządami terytorialnymi w sprawach planowania i realizacji systemów zaopatrzenia w energię elektryczną (art. 12. [U1]). Postanowienia dotyczące róŝnych aspektów bezpieczeństwa zawarte w ustawie PE odnoszą się do administracji publicznej i samorządowej, przedsiębiorstw energetycznych prowadzących koncesjonowaną działalność w zakresie: wytwarzania energii elektrycznej, operatora systemu przesyłowego, operatora systemu dystrybucyjnego, obrotu energią elektryczną oraz uŝytkowników systemu. Przedstawiono je szczegółowo w publikacjach [P1-5]. Ustawa PE jest najwaŝniejszym aktem prawnym w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego kraju, a postanowienia w niej zawarte mają kluczowe znaczenie w tym obszarze. 4. Problematyka bezpieczeństwa w dyrektywach unijnych Problematyka bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej znajduje się w centrum zainteresowań Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej. W ostatnich sześciu latach zostały uchwalone dwie waŝne dyrektywy w tym zakresie [D2] i [D4]. Szczególnie istotna była dyrektywa 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 96/92/WE [D2]. Dyrektywa ta jest szczególnie waŝna, bowiem ustanawia wspólne reguły dotyczące wytwarzania, przesyłania, dystrybucji i dostaw energii elektrycznej. Ponadto ustala reguły odnoszące się m.in. do organizacji i funkcjonowania sektora energetycznego oraz dostępu do rynku. Fundamentalne znaczenie tej dyrektywy odnosi się równieŝ do funkcjonowania systemów elektroenergetycznych. W niej znalazło się zobowiązanie Państw Członkowskich Unii Europejskiej do otwarcia rynku energii elektrycznej (art.21. u.1 [D2]) oraz do wdroŝenia systemu dostępu strony trzeciej (zasady TPA) do systemu przesyłowego i dystrybucyjnego (art. 20.u.1 [D2]). Dyrektywa 2005/89/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r dotycząca działań na rzecz zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i instytucji infrastrukturalnych reguluje natomiast róŝnorodne aspekty bezpieczeństwa energetycznego na szczeblu Unii Europejskiej. Dyrektywa ta jest szczególnie waŝna z punktu widzenia bezpieczeństwa dostaw energii, bowiem kładzie nacisk na budowę bezpieczeństwa w oparciu o energetykę rozproszoną. Ponadto określa m.in. środki słuŝące zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego, które obejmują środki techniczne (np. rozwój infrastruktury przesyłowej i wytwórczej) oraz działania natury organizacyjno-handlowej. 5. Dyrektywa 2003/54/WE

4 Dyrektywa [D2] zobowiązała Państwa Członkowskie Unii Europejskiej, aby ich przedsiębiorstwa energetyczne, działały zgodnie z zasadami określonymi w tej dyrektywie, w celu osiągnięcia konkurencyjnego, bezpiecznego i trwałego z punktu widzenia ochrony środowiska rynku energii elektrycznej (art. 3. u.1 [D2]). Państwa Członkowskie mogą w ogólnym interesie gospodarczym nałoŝyć na przedsiębiorstwa sektora energii elektrycznej obowiązek świadczenia usługi publicznej. Obowiązek ten moŝe odnosić się m.in. do bezpieczeństwa dostaw energii, ich regularności, jakości i ceny. Ponadto w odniesieniu do bezpieczeństwa dostaw Państwa Członkowskie mogą wprowadzić planowanie w perspektywie długoterminowej potrzeb inwestycyjnych w zakresie zdolności wytwórczych, przesyłowych i dystrybucyjnych, w celu zaspokojenia zapotrzebowania systemu na energię elektryczną i zabezpieczenia dostaw energii dla odbiorców. W Dyrektywie [D2] zobowiązano Państwa Członkowskie do wprowadzenia właściwych środków dla poprawy bezpieczeństwa dostaw przede wszystkim poprzez utrzymanie i budowę koniecznej infrastruktury sieciowej (art. 3. u.7 [D2]). Ponadto wprowadzono ścisłe monitorowanie bezpieczeństwa dostaw przez organy regulacyjne i nałoŝono na nie obowiązek publikacji, co dwa lata, sprawozdań omawiających wnioski oparte na wynikach tego monitoringu, a takŝe wszelkie środki podjęte lub przewidywane dla rozwiązania problemów związanych z dostawą energii. Taki monitoring obejmuje: równowagę dostaw i zapotrzebowania na rynku krajowym, poziom oczekiwanego przyszłego zapotrzebowania, przewidywane dodatkowe zdolności w fazie planowania lub budowy, a takŝe jakość i poziom utrzymania sieci oraz środki podejmowane dla pokrycia zapotrzebowania szczytowego i postępowania w przypadku niedoborów dostaw ze strony jednego lub więcej dostawców. Państwa Członkowskie zobowiązano do zdefiniowania kryteriów bezpieczeństwa technicznego oraz opracowania i podania do wiadomości publicznej przepisów technicznych, ustanawiających minimalne wymagania techniczne w zakresie przyłączania do sieci wytwórców, odbiorców oraz sieci, instalacji i urządzeń elektroenergetycznych. W interesie bezpieczeństwa dostaw w Dyrektywie [D2] wprowadzono moŝliwość tworzenia nowych zdolności wytwórczych poprzez procedurę przetargową, uruchamianą w sytuacji, gdy działania w oparciu o tradycyjną procedurę przyznawania zezwoleń na budowę zdolności wytwórczych nie są wystarczające dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw. Dyrektywa [D2] określiła równieŝ zadania operatorów systemu przesyłowego działających w Państwach Członkowskich Unii Europejskiej. W świetle art. 9. [D2] operator systemu przesyłowego jest m.in. odpowiedzialny za zapewnienie bezpiecznego, niezawodnego i wydajnego systemu przesyłowego, a takŝe zapewnienie dostępności wszelkich niezbędnych usług pomocniczych. Ponadto jest zobowiązany do spełnienia minimalnych standardów utrzymania i rozwoju systemu przesyłowego, łącznie ze zdolnością połączeń wzajemnych (art.11. u.5 [D2]). Podobnie jak w przypadku operatora systemu przesyłowego w dyrektywie [D2] określono zadania kaŝdego operatora systemu dystrybucyjnego działającego w Państwach Członkowskich Unii Europejskiej. W świetle art. 13. [D2] operator systemu dystrybucyjnego ma obowiązek utrzymania bezpiecznego, niezawodnego i wydajnego systemu dystrybucyjnego na swoim obszarze z naleŝytym poszanowaniem środowiska. Zakres i stopień realizacji zadań i obowiązków nałoŝonych na operatorów systemu przesyłowego i dystrybucyjnego sprawdza i monitoruje krajowy organ regulacyjny (art.23. u.1 [D2]). W Dyrektywie [D2] znalazły się równieŝ postanowienia dotyczące nagłego kryzysu na rynku energetycznym i zagroŝenia dla bezpieczeństwa energetycznego kraju lub bezpieczeństwa osób, urządzeń lub instalacji, lub integralności systemu. Dopuszcza się wówczas, pod pewnymi rygorami, moŝliwość czasowego podjęcia niezbędnych środków zabezpieczających przez Państwo Członkowskie (art.25.[d2]). Zastosowane środki muszą

5 jednak powodować moŝliwie jak najmniejsze zakłócenia w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego i nie mogą wykraczać poza niezbędny zakres do pokonania powstałych nagle trudności. Regulacje prawne zawarte w Dyrektywie [D2] zostały wdroŝone w znowelizowanej w tym celu ustawie PE. 6. Dyrektywa 2005/89/EC Dyrektywa [D4] została opracowana w celu: zapewnienia odpowiedniego poziomu mocy wytwórczych, zapewnienia równowagi pomiędzy produkcją i zapotrzebowaniem na energię elektryczną oraz zapewnienia odpowiedniego poziomu połączeń pomiędzy systemami elektroenergetycznymi Państw Członkowskich (art. 1. [D4]). Równowaga pomiędzy produkcją i zapotrzebowaniem na energię elektryczną powinna być utrzymywana bez konieczności wprowadzania ograniczeń w dostawach energii (art. 2. [D4]). Wprowadzane środki słuŝące zwiększaniu bezpieczeństwa energetycznego nie powinny powodować nadmiernego obciąŝenia dla uczestników rynku energii elektrycznej (art. 3. u.4 [D4]). W Dyrektywie [D4] przedstawiono podstawowe środki zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego (art. 3. [D4]). Wskazano na konieczność określenia w sposób przejrzysty zadań i obowiązków krajowych regulatorów oraz poszczególnych uczestników rynku energii elektrycznej. Podkreślono wagę stworzenia stabilnych warunków sprzyjających inwestycjom. Państwa Członkowskie Unii Europejskiej powinny usuwać bariery administracyjne hamujące inwestycje w zakresie infrastruktury sieciowej i wytwórczej. DąŜenie do realizacji celów przedstawionych w Dyrektywie [D4] powinno odbywać się m.in. z zachowaniem zróŝnicowania technologii wytwórczych energii elektrycznej, wdraŝaniem nowych technologii, w tym generacji rozproszonej oraz energetyki odnawialnej oraz z uwzględnieniem postanowień Dyrektywy [D3]. W Dyrektywie [D4] ujęto aspekty dotyczące bezpieczeństwa energetycznego związane z prowadzeniem ruchu sieci przesyłowej i dystrybucyjnej (art.4. [D4]). W art. 5. Dyrektywy [D4] wymieniono środki sprzyjające utrzymaniu równowagi pomiędzy zapotrzebowaniem na energię elektryczną, a dostępnymi zdolnościami wytwórczymi produkcyjnymi. W tym kontekście operator systemu przesyłowego jest zobowiązany do utrzymania odpowiednich rezerw mocy wytwórczych. Ponadto Państwa Członkowskie Unii Europejskiej mogą stosować środki ułatwiające inwestorom wejście na rynek wytwórców energii elektrycznej. W Dyrektywie [D4] podkreślono konieczność inwestycji w infrastrukturę sieciową przesyłową i dystrybucyjną oraz kontroli operatorów systemów z realizacji tego obowiązku. Środki podejmowane w celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, długoterminowe prognozy zapotrzebowania na energię elektryczną oraz związane z nimi plany inwestycyjne powinny być publikowane w raportach przygotowywanych przez Państwa Członkowskie Unii Europejskiej oraz krajowych operatorów systemów. Ustawa PE nie została jeszcze zharmonizowana z Dyrektywą [D4]. 7. Wnioski Bezpieczeństwo stanowi jedno ze słów-kluczy w krajowych regulacjach prawnych dotyczących energetyki, a zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju stanowi podstawowy cel polityki energetycznej państwa i jest w związku z tym zawsze jednym z celów strategicznych wprowadzania tych regulacji. Regulacje dotyczące bezpieczeństwa energetycznego kraju zawarte są głównie w najwaŝniejszej dla funkcjonowania sektora elektroenergetycznego w Polsce ustawie PE. Ustawa ta ma kluczowe znaczenie w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego kraju. W jej

6 ramach zawarto m.in. postanowienia dotyczące: bezpieczeństwa dostaw energii, bezpieczeństwa funkcjonowania systemu przesyłowego i bezpieczeństwa funkcjonowania systemu dystrybucyjnego. Z ustawą PE związane są szczegółowe akty wykonawcze, w formie rozporządzeń, opracowane przez Ministra Gospodarki lub Radę Ministrów, wśród których znajduje się grupa rozporządzeń [R1-9] szczególnie istotna w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego. Regulacje w zakresie bezpieczeństwa energetycznego kraju zawarte w ustawie PE mają charakter wielopłaszczyznowy i dotyczą: administracji publicznej (Rady Ministrów, Ministra Gospodarki, Ministra Skarbu, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, wojewodów), administracji samorządowej (województwo, gmina), przedsiębiorstw energetycznych prowadzących koncesjonowaną działalność w zakresie: wytwarzania energii elektrycznej, operatora systemu przesyłowego, operatora systemu dystrybucyjnego, obrotu energią elektryczną oraz uŝytkowników systemu. NajwaŜniejsze unijne regulacje dotyczące bezpieczeństwa dostaw energii zawarte są w Dyrektywach [D2] i [D4]. Dyrektywa [D2] ma fundamentalne znaczenie dla funkcjonowania systemów elektroenergetycznych, bowiem ustanawia wspólne reguły dotyczące wytwarzania, przesyłania, dystrybucji i dostaw energii elektrycznej oraz ustala reguły: odnoszące się do organizacji i funkcjonowania sektora elektroenergetycznego i dostępu do rynku. Literatura Dyrektywy Unii Europejskiej D1. Dyrektywa 96/92/WE z dnia 19 grudnia 1996 dotycząca wspólnych zasad dla rynku wewnętrznego energii elektrycznej (Dz.Urz. WE L 27 z ). D2. Dyrektywa 2003/54/WE dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylającej dyrektywę 98/30/WE (Dz.Urz. WE L 176 z ). D3. Dyrektywa 2004/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 w sprawie wspierania kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie a ciepło uŝytkowe na rynku wewnętrznym energii oraz zmieniającej dyrektywę 92/42/EWG (Dz.Urz. WE L 52 z ). D4. Dyrektywa 2005/89/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. dotycząca działań na rzecz zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i instytucji infrastrukturalnych (Dz. U. UE z , L 33/22). Ustawy U1. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625; Nr 104, poz. 708; Nr 158, poz. 1123; Nr 170, poz oraz z 2007 r. Nr 21, poz. 124; Nr 52, poz. 343 i Nr 115, poz. 790). U2. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz z późn. zm.). U3. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późń. zm.) U4. Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. O ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2005 r. Nr 244 poz. 2080, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119; Nr 170, poz.1217 i Nr 249, poz. 1834). U5. Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. O zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 89 poz. 590 oraz z 2009 r. Nr 11 poz. 59, Nr 65 poz. 553 i Nr 85 poz. 716). U6. Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. O zmianie ustawy o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 131 poz. 1076). Rozporządzenia

7 R1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz.U. nr 93, poz. 623 z dnia ). R2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz.U. nr 128, poz. 895 z dnia ) R3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 13 marca 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz.U. nr 53, poz. 318 z dnia ). R4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaŝy paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła (Dz.U. nr 133, poz. 924 z dnia ). R5. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 7 maja 2008 r. w sprawie przetargu na budowę nowych mocy wytwórczych energii elektrycznej lub na realizację przedsięwzięć zmniejszających zapotrzebowanie na energię elektryczną (Dz.U. nr 90, poz. 548 z dnia ). R6. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 lutego 2006 r. w sprawie przetargu na wyłonienie sprzedawców z urzędu dla paliw gazowych lub energii elektrycznej (Dz.U. nr 30, poz. 209 z dnia ). R7. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 19 grudnia 2005 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii (Dz.U. nr 261, poz z dnia ). R8. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 3 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii (Dz.U. nr 205, poz z dnia ). R9. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 lutego 2003 r. w sprawie zapasów paliw w przedsiębiorstwach energetycznych (Dz.U. nr 39, poz. 338 z dnia ). Publikacje P1. Dołęga W. Analiza i ocena moŝliwości i skuteczności dotychczasowych regulacji prawnych w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego kraju w odniesieniu do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Polityka Energetyczna, tom 12, zeszyt 2/2, P2. Dołęga W. Rola Ministra Gospodarki i Ministra Skarbu w świetle obowiązujących regulacji prawnych w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego kraju, Polityka Energetyczna, tom 12, zeszyt 2/2, P3. Dołęga W. Rola wojewodów i samorządu terytorialnego w świetle obowiązujących regulacji prawnych w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego kraju, Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki, nr 5/2009. P4. Dołęga W. Rola przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wytwarzaniem energii elektrycznej w świetle obowiązujących regulacji prawnych w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego kraju, Energetyka, nr 7, lipiec P5. Dołęga W. Rola operatora systemu przesyłowego w świetle obowiązujących regulacji prawnych w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego kraju, Elektroenergetyka: współczesność i rozwój, nr 1/2009. P6. Popczyk J.: Ocena moŝliwości wypełnienia przez Polskę unijnych celów określonych w pakiecie energetycznym 3x20. Rynek Energii, 3/2007.

8 P7. Popczyk J.: Polska sytuacja w aspekcie unijnej strategii energetycznej do 2020 roku. Rynek Energii, 3/2008. P8. Popczyk J.: Proponowane zmiany prawa energetycznego w zakresie elektroenergetyki. Energetyka, wrzesień P9. Popczyk J.: Stabilizacja bezpieczeństwa energetycznego Polski w okresie (z uwzględnieniem perspektywy 2050) za pomocą zasobów własnych, mechanizmów rynkowych (ekonomiki) i innowacyjnych technologii. Biuletyn URE, nr 2, marzec Opracowania O1. Dołęga W.: Analiza obecnego stanu odpowiedzialności ekonomicznej za bezpieczeństwo. Raporty Instytutu Energoelektryki Politechniki Wrocławskiej Ser. Sprawozdania Nr 30/2007, Wrocław O2. Dołęga W.: Analiza moŝliwości zastosowania środków legislacyjnych do zapewnienia odpowiedniego bezpieczeństwa. Raporty Instytutu Energoelektryki Politechniki Wrocławskiej Ser. Sprawozdania Nr 26/2008, Wrocław 2008.