Zatrudnienie w polsce imigrantów/ mniejszości etnicznych oraz wpływ zjawisk emigracyjnych i imigracyjnych na rynek pracy

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zatrudnienie w polsce imigrantów/ mniejszości etnicznych 2011 2013 oraz wpływ zjawisk emigracyjnych i imigracyjnych na rynek pracy"

Transkrypt

1 Zatrudnienie w polsce imigrantów/ mniejszości etnicznych oraz wpływ zjawisk emigracyjnych i imigracyjnych na rynek pracy pod redakcją naukową dr. Marcina Pierzchały Warszawa 2014

2 ZATRUDNIENIE W POLSCE IMIGRANTÓW / MNIEJSZO CI ETNICZNYCH ORAZ WP YW ZJAWISK EMIGRACYJNYCH I IMIGRACYJNYCH NA RYNEK PRACY pod redakcj naukow dr. Marcina Pierzcha y Warszawa 2014 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

3 Redaktor naukowy: dr Marcin Pierzcha a Redaktor techniczny: Katarzyna Kurowska Autorzy raportu: prof. Tadeusz Pilch prof. Janusz Surzykiewicz dr hab. Danuta Lalak dr Marek Kulesza dr Katarzyna Rychlicka-Maraszek dr Magdalena Kuleta-Hulboj dr Edyta Januszewska dr Marcin Pierzcha a dr Joanna Talewicz-Kwiatkowska Iwona Pilchowska Emilian Ko odziej Zawarte w tej publikacji pogl dy i konkluzje wyra aj opinie autorów i nie musz odzwierciedla oficjalnego stanowiska Ministerstwa Pracy i Polityki Spo ecznej. Badanie powsta e w ramach prac nad projektem systemowym: Analiza procesów zachodz cych na polskim rynku pracy i w obszarze integracji spo ecznej w kontek cie prowadzonej polityki gospodarczej, zainicjowanym przez Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz Ministerstwa Pracy i Polityki Spo ecznej i realizowanym przez Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich ze rodków Europejskiego Funduszu Spo ecznego. Realizator projektu: Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich Aleje Jerozolimskie 65/ Warszawa Wykonawca badania: IBC GROUP Central Europe Holding S.A. ul. Mokotowska Warszawa Projekt ok adki: Sk ad i amanie: Joanna Ambroziak, Katarzyna Kurowska Agencja Wydawnicza ARGI, Nak ad: 1000 egz. Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich ISBN: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Publikacja wspó finansowana ze rodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Spo ecznego

4 SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI... 3 PRZEDMOWA ZAŁOŻENIA PROJEKTU BADAWCZEGO Cel główny badania Konceptualizacja podstawowych pojęć Opis przyjętej koncepcji teoretycznej teoria integracji ANALIZA PROCESÓW MIGRACYJNYCH Polska w obliczu procesów migracyjnych analiza desk research MNIEJSZOŚCI ETNICZNE NA RYNKU PRACY ANALIZA DESK RESEARCH Mniejszości etniczne zintegrowane na rynku pracy (Tatarzy, Karaimi, Łemkowie) Zmarginalizowana mniejszość etniczna na rynku pracy (Romowie) PRZEGLĄD I ANALIZA POLITYK RYNKU PRACY W POLSCE I W WYBRANYCH KRAJACH UE Ogólne założenia w zakresie integracji imigrantów na rynku pracy w Polsce Rozwiązania w zakresie polityki rynku pracy w Polsce Romowie Rozwiązania w zakresie polityki rynku pracy w wybranych krajach EU Rozwiązania w zakresie polityk rynku pracy skierowane do imigrantów Rozwiązania w zakresie polityk rynku pracy skierowane do reemigrantów Rozwiązanie w zakresie polityk rynku pracy skierowane do Romów Podsumowanie analiza SWOT SYTUACJA MIGRANTÓW NA RYNKU PRACY W POLSCE W ŚWIETLE BADAŃ TERENOWYCH Sytuacja imigrantów na rynku pracy perspektywa badanych Imigranci na rynku pracy w świetle badań jakościowych Imigranci na rynku pracy w świetle badań ilościowych Sytuacja imigrantów na rynku pracy perspektywa pracodawców Pracodawcy o imigrantach na rynku pracy w świetle badań jakościowych Pracodawcy o imigrantach na rynku pracy w świetle badań ilościowych Perspektywa instytucji otoczenia imigrantów Sytuacja reemigrantów na rynku pracy Perspektywa własna Podsumowanie wnioski z badań terenowych reemigrantów SYTUACJA MNIEJSZOŚCI ETNICZNYCH NA RYNKU PRACY W POLSCE W ŚWIETLE BADAŃ TERENOWYCH Sytuacja mniejszości etnicznych na rynku pracy perspektywa badanych Mniejszości etniczne w świetle badań jakościowych

5 6.1.2 Mniejszości etniczne w świetle badań ilościowych Sytuacja mniejszości etnicznych na rynku pracy perspektywa pracodawców MODELOWE PROGRAMY AKTYWIZACJI I INTEGRACJI MNIEJSZOŚCI ETNICZNYCH, REEMIGRANTÓW I IMIGRANTÓW PODSUMOWANIE WNIOSKI, REKOMENDACJE ANEKS NR 1. Program aktywizacji społeczno ekonomicznej imigrantów z krajów bliskich kulturowo (przede wszystkim kraje byłego Związku Radzieckiego: Ukraina, Białoruś, Rosja) na rynku pracy w Polsce ANEKS NR 2. Program aktywizacji społeczno - ekonomicznej imigrantów z krajów dalekich kulturowo (przede wszystkim Wietnam, kraje arabskie, afrykańskie oraz imigranci przymusowi uchodźcy z Czeczenii) na rynku pracy w Polsce ANEKS NR 3. Program aktywizacji społeczno-ekonomicznej reemigrantów (powracających przede wszystkim z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Irlandii, Holandii, Włoch) na rynku pracy w Polsce ANEKS NR 4. Program aktywizacji społeczno-ekonomicznej mniejszości etnicznych (Romów) na rynku pracy w Polsce ANEKS NR 5. Zestawienie uczestników wywiadów FGI (reemigranci) ANEKS NR 6. Zestawienie respondentów wywiady (IDI) instytucje otoczenia imigrantów poziom makro, mezo, mikro ANEKS NR 7. Zestawienie respondentów wywiady (IDI) imigranci oraz mniejszości etniczne SPIS TABEL SPIS WYKRESÓW

6 PRZEDMOWA Szanowni Państwo, procesy migracyjne wydają się być jednym z najważniejszych wyzwań, przed jakimi staje i wkrótce z jeszcze większym natężeniem stanie społeczeństwo polskie w najbliższych dekadach. Zjawiska wielokulturowości doświadczać będą w coraz większym stopniu, choć z różnym natężeniem, poszczególne grupy społeczne. W chwili obecnej w największej skali dotyczy ono mieszkańców dużych ośrodków miejskich, zaś w mniejszej miejscowości małych. To zróżnicowanie obserwowane jest także pomiędzy poszczególnymi regionami, tymi, które mają tradycję i doświadczenia w rekrutacji zagranicznych pracowników (np. gmina Płońsk w województwie mazowieckim, będąca obszarem pracy w sektorze rolnictwa dla tysięcy pracowników sezonowych z Ukrainy), a takimi, które nie korzystały do tej pory z takich rozwiązań. Podobnie jest w przypadku pracodawców można wyróżnić branże, w których przedsiębiorcy chętniej niż w innych sektorach gospodarki zatrudniają pracowników cudzoziemskich (budownictwo, gastronomia, produkcja, rolnictwo, usługi). Nie inaczej będzie w przypadku instytucji państwowych i samorządowych, które będą musiały odpowiadać na najrozmaitsze wyzwania związane z przybywaniem do Polski imigrantów czy też możliwymi powrotami reemigrantów. Dotyczyć one będą przede wszystkim rynku pracy, ale również, o czym nie należy zapominać, innych powiązanych z obszarem zatrudnienia wymiarów życia społecznego. Jest to szczególnie istotne w sytuacji występujących obecnie niekorzystnych procesów demograficznych, związanych m.in ze starzeniem się społeczeństwa. W takiej perspektywie napływający imigranci mogą okazać się szansą, której wykorzystanie zależeć będzie jednak w większości od skutecznie prowadzonej polityki społecznej w tym zakresie. Celem niniejszej publikacji jest merytoryczne wsparcie pracowników Publicznych Służb Zatrudnienia w ich działalności na rzecz aktywizacji zawodowej imigrantów i reemigrantów, co pozwolić ma na zwiększenie potencjału zawodowego oraz aktywności i samodzielności na rynku pracy tych grup, określanych bardzo często jako defaworyzowane. Do takiej kategorii zaliczamy również przedstawicieli mniejszości etnicznych, a przede wszystkim, Romów, co potwierdziły badania i analizy prowadzone na potrzeby niniejszego raportu. Ważnym elementem postrzegania złożoności systemu integrowania imigrantów ze społeczeństwem polskim, było odwoływanie się w raporcie do teorii integracji jako drogowskazu, który gwarantuje poszanowanie kulturowej i społecznej różnorodności przy jednoczesnym zachowaniu spójności całego społeczeństwa. Integracja, definiowana jako dwustronny proces wzajemnego odziaływania na siebie imigrantów i społeczeństwa przyjmującego, gdzie wyróżnia się różne elementy struktury społecznej i ich relacje np. grupy imigranckie są prezentowane, jako odmienne elementy o różnym stopniu dopasowania i powiązania z innymi częściami systemu społecznego, pozwala spojrzeć na zjawisko funkcjonowania imigrantów na rynku pracy szerzej niż tylko na płaszczyźnie ekonomicznej, ale również w wymiarach kulturowym, społecznym, ściśle powiązanych z otoczeniem społecznym. Dotyczy to zarówno społeczeństwa przyjmującego, jak i własnej grupy imigranckiej. Zapraszamy do lektury. 5

7 1 ZAŁOŻENIA PROJEKTU BADAWCZEGO 1.1 Cel główny badania Zasadniczym celem badania, a tym samym publikacji niniejszego raportu jest wsparcie pracowników Publicznych Służb Zatrudnienia w ich działaniach na rzecz aktywizacji zawodowej mniejszości etnicznych, reemigrantów i imigrantów w Polsce. Dzięki temu możliwe będzie zwiększenie potencjału zawodowego tych grup oraz ich aktywności na rynku pracy. Jest to szczególnie ważne w odniesieniu do grup określanych mianem defaworyzowanych, co w największym stopniu dotyczy społeczności romskich. Przedmiotem badania jest zatrudnianie w Polsce imigrantów, reemigrantów i mniejszości etnicznych w latach oraz wpływ zjawisk emigracyjnych i imigracyjnych na rynek pracy. Głównym problemem badawczym jest sytuacja imigrantów, reemigrantów i mniejszości etnicznych (przede wszystkim Romów) na polskim rynku pracy w kontekście integracji społeczno-ekonomicznej. Są to grupy odmienne i wewnętrznie heterogeniczne, stąd konieczność sformułowania szczegółowych problemów badawczych w odniesieniu do każdej z nich. Oprócz trzech wymienionych grup badania objęły swym zakresem także pracodawców oraz instytucje otoczenia imigrantów. W przypadku imigrantów szczegółowe problemy badawcze dotyczą: struktury i sytuacji społeczno-ekonomicznej (statusu) poszczególnych grup imigranckich na rynku pracy, stopnia integracji społeczno-ekonomicznej poszczególnych grup imigranckich, oceny rynku pracy w Polsce przez poszczególne grupy imigranckie, różnic w sytuacji poszczególnych grup imigranckich na rynku pracy, głównych barier w kontaktach poszczególnych grup imigranckich ze społeczeństwem polskim, z uwzględnieniem barier strukturalnych, organizacyjnych oraz kulturowych (bliskość versus dystans), sposobów wchodzenia na rynek pracy ze szczególnym uwzględnieniem formalnych (instytucje państwowe i samorządowe) oraz nieformalnych (m.in. sieci społeczne) struktur, aktywności biznesowej poszczególnych grup imigranckich (związanej z założeniem własnej działalności gospodarczej oraz istnieniem tzw. nisz etnicznych), oceny dotychczasowych programów oraz wsparcia oferowanego imigrantom ze strony pracodawców oraz instytucji państwowych i samorządowych przez poszczególne grupy imigranckie. W odniesieniu do mniejszości etnicznych (przede wszystkim Romów) główne problemy badawcze koncertowały się na analizie: sytuacji społeczno-ekonomicznej poszczególnych mniejszości (ze szczególnym uwzględnieniem społeczności romskich), stopnia integracji społeczno-ekonomicznej poszczególnych mniejszości etnicznych (ze szczególnym uwzględnieniem społeczności romskich), kwalifikacji zawodowych poszczególnych mniejszości etnicznych (ze szczególnym uwzględnieniem społeczności romskich), relacji mniejszości etnicznych ze społeczeństwem polskim (ze szczególnym uwzględnieniem społeczności romskich), 6

8 głównych barier w kontaktach mniejszości etnicznych (ze szczególnym uwzględnieniem społeczności romskich) ze społeczeństwem polskim dotyczy to barier strukturalnych, organizacyjnych oraz kulturowych (bliskość versus dystans), różnic w sytuacji poszczególnych mniejszości etnicznych na rynku pracy. W przypadku reemigrantów główne problemy badawcze dotyczą: sytuacji społeczno-ekonomicznej reemigrantów, stopnia reintegracji reemigrantów ze społeczeństwem polskim, doświadczeń związanych z zatrudnieniem reemigrantów po ich powrocie do Polski, korzyści związanych z pobytem na emigracji, w tym doświadczeń zawodowych zdobytych przez reemigrantów za granicą, stereotypów i uprzedzeń, jakich doświadczyli reemigranci w czasie pobytu na emigracji, sytuacji reemigrantów na rynku pracy pod względem ich atrakcyjności dla pracodawców. W odniesieniu do przedsiębiorców/pracodawców najważniejsze obszary analizy dotyczyły problematyki zatrudniania imigrantów oraz mniejszości etnicznych. Pozwoliło to z szerszej perspektywy dokonać analizy sytuacji obu wymienionych grup funkcjonujących na rynku pracy. Główne problemy badawcze odnosiły się do: obecności pracowników cudzoziemskich/imigrantów/mniejszości etnicznych na rynku pracy (m.in. skala i charakter zjawiska, doświadczenia, sposoby rekrutacji, postrzeganie), skłonności i motywacji do zatrudnienia pracowników cudzoziemskich/ imigrantów/mniejszości etnicznych (m.in. korzyści, ocena opłacalności i wydajności pracy poszczególnych grup pracowników), relacji polskich pracowników z pracownikami cudzoziemskimi w miejscu pracy, negatywnych postaw wobec pracowników cudzoziemskich /imigrantów/ mniejszości etnicznych (m.in. stereotypy i uprzedzenia, dyskryminacja, niechęć), postrzegania Ukraińców (najliczniejszej grupy imigrantów/cudzoziemców funkcjonujących na rynku pracy w Polsce) na tle innych grup pracowników cudzoziemskich/imigrantów, barier w zatrudnianiu pracowników cudzoziemskich/imigrantów/mniejszości etnicznych (bariery formalno-prawne, komunikacyjne, kulturowe), rozwiązań systemowych związanych z zatrudnianiem pracowników cudzoziemskich/imigrantów/mniejszości etnicznych. W przypadku instytucji otoczenia migrantów (IOM) najważniejsze obszary analizy dotyczyły problematyki imigrantów. Pozwoliło to na skonfrontowanie doświadczeń i poglądów urzędników z tymi wyrażanymi przez pracowników cudzoziemskich, którzy są klientami wymienionych instytucji. Dodatkowo pozwoliło to ocenić obecne wsparcie udzielane imigrantom, które jest szczególnie przydatne przy konstruowaniu programów aktywizacyjnych. Główne problemy badawcze koncentrowały się na analizie: barier i ułatwień strukturalnych dotyczących zatrudniania pracowników cudzoziemców/imigrantów, 7

9 barier i ułatwień organizacyjnych dotyczących zatrudniania pracowników cudzoziemców/imigrantów, barier komunikacyjnych/kulturowych dotyczących kontaktów z cudzoziemcami/ imigrantami. W przypadku imigrantów, w ramach badania skoncentrowano się na analizie integracji społeczno-ekonomicznej oraz funkcjonowania na rynku pracy imigrantów z: krajów bliskich kulturowo (imigranci z krajów ościennych byłego Związku Radzieckiego, przede wszystkim z Ukrainy, Białorusi oraz z Rosji obszar B) 1, krajów dalekich kulturowo (imigranci z krajów dalekowschodnich, głównie Wietnamu i Chin obszar A; imigranci przymusowi (uchodźcy), przede wszystkim z Czeczenii obszar C; imigranci z pozostałych krajów dalekich kulturowo, przede wszystkim Afrykańczycy i Arabowie obszar E). W przypadku mniejszości etnicznych w badaniu wyróżniono tylko jeden podstawowy obszar badawczy: Obszar D Analiza sytuacji społeczności romskiej (obywatele polscy pochodzenia romskiego, zamieszkujący na terytorium Polski), w kontekście perspektyw i możliwości integracji społeczno-zawodowej oraz funkcjonowania na rynku pracy. Jest to uzasadnione zmarginalizowaną pozycją mniejszości romskiej na rynku pracy w Polsce i jej zagrożeniem wykluczeniem społecznym. Pozostałe mniejszości etniczne (Karaimi, Tatarzy, Łemkowie) są grupami zintegrowanymi w wymiarze społecznoekonomicznym. W przypadku reemigrantów w badaniu także wyróżniono jeden podstawowy obszar badawczy: OBSZAR F Analiza sytuacji reemigrantów powracających do Polski (przede wszystkim z krajów Europy Zachodniej, z uwagi na ich największą liczebność) pod względem ich atrakcyjności dla pracodawców, a także w kontekście reintegracji społeczno-ekonomicznej oraz funkcjonowania na rynku pracy. Sytuację imigrantów na rynku pracy w Polsce oraz stopień integracji społecznoekonomicznej rozpatrywano w badaniach terenowych: z perspektywy jednostki i własnej grupy imigranckiej, z perspektywy pracodawców/przedsiębiorców (głównie kadry zarządzającej), z perspektywy Instytucji Otoczenia Migrantów na poziomie mikro (Powiatowych Urzędów Pracy i Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie), mezo (Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie), makro (Urzędu do Spraw Cudzoziemców). 1 Do imigrantów z krajów bliskich kulturowo (obszar B) zaliczono również imigrantów z krajów Unii Europejskiej. W ramach badania w rozdziale poświęconym analizie badań ilościowych imigrantów (5.1.2 imigranci na rynku pracy w świetle badań ilościowych) dokonano analizy sytuacji imigrantów z Bułgarii. 8

10 Sytuację mniejszości etnicznych na rynku pracy oraz stopień integracji społecznoekonomicznej rozpatrywano w badaniach terenowych: z perspektywy jednostki i własnej grupy etnicznej, z perspektywy pracodawców/przedsiębiorców (głównie kadry zarządzającej). Sytuację reemigrantów na rynku pracy w Polsce oraz stopień reintegracji społecznoekonomicznej rozpatrywano w badaniu: z perspektywy jednostki i własnej grupy. Uzupełnieniem badań dotyczących sytuacji poszczególnych grup (imigrantów, reemigrantów oraz mniejszości etnicznych) na rynku pracy były analizy procesów migracyjnych i polityk rynku pracy w Polsce, rozwiązań w zakresie polityk rynku pracy w wybranych krajach Unii Europejskiej (ze szczególnym uwzględnieniem programów aktywizacji społeczno-ekonomicznej członków mniejszości etnicznych, imigrantów i reemigrantów) oraz prognoza zapotrzebowania polskiego rynku pracy na cudzoziemską siłę roboczą w związku ze zmianami w strukturze demograficznej Polaków i emigracją. Celem podejmowanych analiz w ramach badania było przede wszystkim stworzenie modelowych programów aktywizacji i integracji społeczno-ekonomicznej dla mniejszości etnicznych, reemigrantów i imigrantów (z krajów bliskich i dalekich kulturowo). 1.2 Konceptualizacja podstawowych pojęć Podstawowe pojęcia, którymi posługiwano się w badaniu, wymagają precyzyjnego zdefiniowania. Sposób ich rozumienia ma bowiem wpływ nie tylko na prowadzone w ramach badania analizy, ale również dobór respondentów zarówno w przypadku badań jakościowych, jak i ilościowych. Do najważniejszych z nich zaliczyć należy pojęcia: I. IMIGRANT/CUDZOZIEMIEC osoba, która nie posiada polskiego obywatelstwa, przybywająca do Polski w celach innych niż turystyczne i religijne, lub osoba posiadająca polskie obywatelstwo, ale niepolskiego pochodzenia, która przybyła do Polski i mieszkająca w Polsce przynajmniej przez kilka lat przed uzyskaniem polskiego obywatelstwa 2. 2 Przyjęta definicja imigranta ma charakter terminu z obszaru nauk społecznych i nie jest tożsama z definicją cudzoziemca zawartą w Ustawie o cudzoziemcach z dnia 12 grudnia 2013 r., zgodnie z którą cudzoziemcem jest każdy, kto nie posiada polskiego obywatelstwa. W badaniach nad integracją instytucjonalno-prawną wykorzystuje się posiadanie obywatelstwa jako ważny wskaźnik integracji ze społeczeństwem przyjmującym. Ponadto naturalizacja jest uważana za jeden z najważniejszych elementów integracji imigrantów ze społeczeństwem przyjmującym. W niektórych państwach oznacza koniec procesu integracji (np. w Holandii). Patrz: Biernath M., Różnorodność integracji [w:] Grzymała Kazłowska A., Łodziński S., (red.), Problemy integracji imigrantów koncepcje, badania, polityki, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008, s

11 Wśród imigrantów możliwe jest wyróżnienie bardziej szczegółowych kategorii: IMIGRANTÓW POSIADAJĄCYCH UREGULOWANY STATUS PRAWNY 3, wśród nich są IMIGRANCI WAHADŁOWI CYRKULACYJNI (TZW. PRACOWNICY SEZONOWI TYMCZASOWI) są to osoby przybywające do Polski w celu podjęcia pracy tymczasowej na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu roku (przyjazd tych osób odbywa się w oparciu o tzw. oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi) 4. IMIGRANCI OSIADLI LUB WZGLĘDNIE OSIADLI osoby posiadające karty pobytu (w tym m.in. zezwolenie na pobyt stały, na pobyt rezydenta długoterminowego). Do tej grupy w badaniu zaliczono także taką kategorię imigrantów, którzy posiadają obywatelstwo polskie, a którzy przybyli do Polski z innego kraju i mają inne niż polskie pochodzenie. Według danych Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011 mogą to być osoby, które nie wskazują Polski jako miejsca urodzenia, lub wskazują jako jedną z dwóch tożsamości (w przypadku przynależności złożonej) lub jedyną, a nawet obie niepolskie przynależności narodowe. IMIGRANTÓW NIELEGALNYCH (NIEUDOKUMENTOWANYCH) jednostki nieujęte w oficjalnych rejestrach 5 przebywające nielegalnie w Polsce. Szczególną kategorią imigrantów o uregulowanym statusie prawnym są osoby ubiegające się o status uchodźcy i ci, którzy taki status otrzymali. IMIGRANT PRZYMUSOWY (UCHODŹCA) osoba, która na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem z powodu swojej rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z powodu przekonań politycznych przebywa poza granicami państwa, którego jest obywatelem, i nie może lub nie chce z powodu tych obaw korzystać z ochrony tego państwa, albo która nie ma żadnego obywatelstwa i znajdując się na skutek podobnych zdarzeń, poza państwem swojego 3 W przypadku imigrantów z uregulowanym statusem prawnym wyróżnić możemy zarówno tych pracujących legalnie, jak i tych, którzy pracują nielegalnie. Zastosowany podział na imigrantów legalnych i nielegalnych odnosi się do statusu imigranta w Polsce legalizacji pobytu. 4 Rejestracja oświadczeń pracodawców o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi dotyczy cudzoziemców podejmujących krótkoterminowe zatrudnienie w Polsce, o których mowa w 1 pkt 22 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 lipca 2011 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz. U. Nr 155, poz. 919). Należy pamiętać, że liczba cudzoziemców, którzy podjęli pracę w związku z zarejestrowanym oświadczeniem nie musi być tożsama z liczbą zarejestrowanych oświadczeń. Wynika to m.in. z faktu, iż dla części cudzoziemców zarejestrowano więcej niż jedno oświadczenie, z odmowy udzielenia wizy niektórym cudzoziemcom czy też rezygnacji części cudzoziemców z przyjazdu do Polski, patrz: ( 5 Patrz: Ośrodek Badań nad Migracjami, Raport z badania imigrantów w Polsce, Warszawa 2013, s. 12. ( 10

12 dawnego stałego zamieszkania nie może lub nie chce z powodu tych obaw powrócić do tego państwa (art. 1A ust. 2 Konwencji Genewskiej z 1951 r.) 6. Cudzoziemcom obawiającym się powrotu do kraju pochodzenia państwo polskie, zgodnie z tzw. jednolitą procedurą azylową, może udzielić jednego z trzech typów ochrony międzynarodowej. Są to: STATUS UCHODŹCY (art. 13 ust. 1 Ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej) przyznawany cudzoziemcom, którzy spełniają warunki definicji uchodźcy zawarte w Konwencji Genewskiej z 1951 r. Z uzyskaniem statusu wiąże się, zgodnie z polskim prawem przyznanie cudzoziemcowi szeregu praw (m.in. ochrona przed wydaleniem do dnia doręczenia decyzji ostatecznej w sprawie uchodźczej, możliwość korzystania z pomocy socjalnej i opieki medycznej, a także z pomocy w dobrowolnym wyjeździe z terytorium RP, możliwość swobodnego kontaktu z przedstawicielem UNHCR i organizacjami, do których zadań statutowych należą sprawy uchodźców, możliwość podejmowania pracy w sytuacji, gdy postępowanie uchodźcze w pierwszej instancji trwa dłużej niż 6 miesięcy na podstawie zaświadczenia wydanego przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców i TZTC), ale również obowiązków. OCHRONA UZUPEŁNIAJĄCA udzielana cudzoziemcom, którzy nie kwalifikują się do uznania za uchodźcę, lecz którzy w przypadku powrotu do kraju pochodzenia mogą być narażeni na rzeczywiste ryzyko doznania poważnej krzywdy (art. 15 Ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej), ZGODA NA POBYT TOLEROWANY udzielana cudzoziemcom, którym odmówiono nadania statusu uchodźcy oraz udzielenia ochrony uzupełniającej z urzędu, a spełniającym przesłanki do udzielenia zgody na pobyt tolerowany (art. 97 ust 1 pkt 1 i 1a Ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej). II. PRZEDSTAWICIEL MNIEJSZOŚCI ETNICZNEJ jednostka mająca poczucie identyfikacji i przynależności do jednej z 4 mniejszości etnicznych w Polsce. W badaniu decydującym czynnikiem jest samoidentyfikacja. Zgodnie z założeniem przyjętym w Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań z 2011 roku możliwe jest zaliczenie do mniejszości etnicznych osób charakteryzujących się tożsamościami złożonymi, czyli osób, które w czasie Spisu wskazywały dwie identyfikacje narodowo-etniczne (w tym jedną właściwą dla mniejszości etnicznej). 6 Patrz: Urząd do Spraw Cudzoziemców ( na podstawie artykułu 1A ust. 2 Konwencji Genewskiej z 1951 r. W 1967 roku wspólnota międzynarodowa przyjęła tzw. Protokół Nowojorski do Konwencji dokument ten uchylił pierwotne geograficzne i czasowe ograniczenia rozumienia problematyki uchodźczej i spowodował, że koncepcja ochrony ludzi prześladowanych nabrała globalnego wymiaru odtąd za uchodźcę może być uznana osoba spełniająca warunki określone w art. 1A ust 2 Konwencji Genewskiej z 1951 r. niezależnie od tego, czy pochodzi z Europy, a także niezależnie od tego, w jakim okresie dotknęło ją prześladowanie (patrz: Górski G., Kosowicz A., Marek A., Uchodźcy w polskim społeczeństwie, Stowarzyszenie Vox Humana wydawnictwo wydane w ramach projektu Uchodźca w polskim społeczeństwie). 11

13 Mniejszością etniczną w rozumieniu Ustawy o mniejszościach etnicznych i języku regionalnym z dnia 6 stycznia 2005 r. (art. 2, ust. 3) jest grupa obywateli polskich, która spełnia łącznie następujące warunki: jest mniej liczebna od pozostałej części ludności Rzeczpospolitej Polskiej, w sposób istotny odróżnia się od pozostałych obywateli językiem lub tradycją, dąży do zachowania swojego języka, kultury lub tradycji, ma świadomość własnej historycznej wspólnoty etnicznej i jest ukierunkowana na jej wyrażanie i ochronę, jej przodkowie zamieszkiwali obecne terytorium Rzeczpospolitej Polskiej od co najmniej 100 lat, nie utożsamia się z narodem zorganizowanym we własnym państwie. Zgodnie z przywoływaną Ustawą za mniejszości etniczne uznaje się następujące mniejszości: karaimską, łemkowską, romską, tatarską. III. REEMIGRANT (MIGRANT POWROTNY) jednostka, która z powodu różnorodnych okoliczności zdecydowała się na powrót do Polski po okresie emigracji. IV. PROGRAMY AKTYWIZACJI SPOŁECZNO EKONOMICZNEJ zbiór procedur, dobrych praktyk i rozwiązań wypracowanych przez ekspertów w wyniku przeprowadzonych badań oraz zweryfikowanych w procesie konsultacji z zainteresowanymi stronami (interesariuszami), które rekomendowane będą jako propozycje do wdrożenia przez podmioty nimi zainteresowane. 1.3 Opis przyjętej koncepcji teoretycznej teoria integracji Wiodącą koncepcją teoretyczną wykorzystywaną w badaniu będącym przedmiotem Raportu jest teoria integracji. Stanowiła ona podstawową ramę teoretyczną pozwalającą na uporządkowanie prowadzonej w ramach badania refleksji naukowej, a także umożliwiła zaprojektowanie badań terenowych i teoretyczne odniesienie się do uzyskanego materiału empirycznego. Argumentem za wyborem tego podejścia teoretycznego jest fakt, że integracja to kluczowe pojęcie używane obecnie w badaniach i debacie publicznej w odniesieniu do obecności imigrantów w Europie, również w przypadku ich funkcjonowania na rynku pracy w społeczeństwach przyjmujących starego kontynentu 7. Jednocześnie koncepcja integracji jest bardzo często wykorzystywana do badań nad obecnością imigrantów w Polsce, również w kontekście ich zatrudnienia w naszym kraju. To koncepcja teoretyczna, która w sposób 7 Grzymała Kazłowska A., Integracja próba rekonstrukcji pojęcia, [w:] Grzymała Kazłowska A., Łodziński S., (red.), Problemy integracji imigrantów koncepcje, badania, polityki, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008, s

14 najbardziej przejrzysty oraz usystematyzowany pozwala na ujęcie zagadnienia obecności imigrantów w społeczeństwie przyjmującym. Pomimo, iż wśród badaczy istnieje zgoda co do wieloznaczności, wielowymiarowości oraz złożoności pojęcia integracji, możliwe jest zdefiniowanie tego terminu jako: dwustronnego procesu wzajemnego oddziaływania na siebie imigrantów i społeczeństwa przyjmującego, gdzie wyróżnia się różne elementy struktury społecznej i ich relacje np. grupy imigranckie są prezentowane jako odmienne elementy o różnym stopniu dopasowania i powiązania z innymi częściami systemu społecznego. Integracja jest określeniem stanu, w którym odmienne grupy imigranckie wchodzą w relatywnie trwałe związki ze społeczeństwem przyjmującym i uczestniczą w różnych obszarach jego życia np. rynku pracy. Integracja może być również definiowana w odniesieniu do zjawisk, które są uważane, jako przeciwstawne wobec niej, takie jak: wykluczenie, separacja, marginalizacja, segregacja oraz dyskryminacja 8. Wśród najważniejszych cech charakterystycznych integracji wymienić można: aktywność i dwustronność (imigranci oraz społeczeństwo przyjmujące), procesualność i relacyjność (dynamiczny i nieprzewidywalny charakter wzajemnego oddziaływania na siebie obu stron procesu integracji), brak symetryczności (imigranci dostosowują się w większym stopniu do rzeczywistości społeczeństwa przyjmującego, pomimo tego, że ich obecność zmienia to społeczeństwo zarówno w wymiarze jego polityki społecznej, jak i rynku pracy), brak równomierności (różny przebieg w przypadku poszczególnych grup i kategorii imigrantów), różnorodność (w zależności od występowania różnych warunków społecznych), dynamiczność (istotnym elementem jest czynnik czasu wpływający na proces integracji lub jego brak). W opisywanym badaniu integracja rozpatrywana była przede wszystkim na płaszczyźnie ekonomicznej, która obok innych wymiarów (prawno-instytucjonalnego, społecznego, tożsamościowego, kulturowego i przestrzennego) opisuje proces włączania imigrantów do społeczeństwa przyjmującego. W raporcie uwzględniono także wpływ tych pozaekonomicznych czynników na sytuację imigrantów na rynku pracy. Najważniejsze elementy stopnia integracji ekonomicznej imigranta opisuje m.in. pozycja ekonomiczno zawodowa, zatrudnienie, forma zatrudnienia, wykonywany zawód, doświadczenie zawodowe, wskaźnik powodzenia na rynku pracy, wysokość zarobków, wskaźnik pracy zgodnej z kwalifikacjami oraz możliwości awansu, zmiany w poziomie dochodów. W przypadku grupy jest to również obecność oraz charakter nisz i enklaw etnicznych. Istotnym elementem wskazywanym w literaturze przedmiotu jest również kwestia praktyk dyskryminacyjnych na rynku pracy 9. W takie ujęcie teoretyczne wpisują się również zagadnienia związane z sytuacją reemigrantów, czyli migrantów powrotnych, którzy ponownie integrują się ze społeczeństwem, do którego powrócili. Wykorzystanie teorii integracji do opisu sytuacji 8 Grzymała Kazłowska A., Integracja próba rekonstrukcji pojęcia op. cit. 9 Tamże. 13

15 reemigrantów w kraju pochodzenia podkreślane jest np. w publikacji Poakcesyjne powroty Polaków pod redakcją I. Grabowskiej Lusińskiej: ( ) można zatem mówić o ponownym wchodzeniu migrantów w relacje (trwałe albo płynne?) ze społeczeństwem, z którego wyjechali i uczestnictwo (ponownie/od nowa?) w różnych obszarach jego życia [również rynku pracy] 10. Użycie teorii integracji jest również w pełni uzasadnione w przypadku mniejszości etnicznych, w tym przede wszystkim Romów, ze względu na to, że: zgodnie z zapisami ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym z dnia 6 stycznia 2005 r. organy władzy publicznej obowiązane są podejmować odpowiednie środki w celu wspierania działalności zmierzającej do ochrony, zachowania i rozwoju tożsamości kulturowej mniejszości; integracji obywatelskiej i społecznej, rozumianej jako działania na rzecz poprawy ważnych aspektów życia społecznego osób należących do mniejszości, w szczególności warunków bytowych oraz dostępu do systemu oświaty, rynku pracy, systemu zabezpieczenia społecznego, a także opieki zdrowotnej (takie rozumienie integracji zgodne jest z jej ujęciem teoretycznym gwarantującym jednoczesne zachowanie odrębności kulturowej przez ich przedstawicieli oraz pełne włączenie na innych polach, np. zawodowym rynku pracy), marginalizację (brak dostatecznej integracji) tej społeczności ze społeczeństwem głównego nurtu na polu zawodowym (rynku pracy); dotyczy to głównie kwestii braku zatrudnienia. W przypadku przedstawicieli tej społeczności bardzo poważnym problemem jest wysokie bezrobocie o charakterze strukturalnym. Integracja może być analizowana w czterech odmiennych kontekstach: deskryptywno-badawczym, prawno-instytucjonalnym, normatywno-ideologicznym i politycznym 11. W badaniu wykorzystano dwa pierwsze: deskryptywno badawczy, który opisuje powiązania oraz funkcjonowanie odmiennych kulturowo i etnicznie grup wśród społeczeństwa przyjmującego; przedmiotem analizy są mechanizmy włączania i stopień powiązania imigrantów ze społeczeństwem przyjmującym oraz bariery i czynniki ułatwiające ten proces, prawno instytucjonalny integrację rozpatruje się tu w sferze polityki społecznej, przedmiotem analizy są działania kształtujące wzajemne relacje między ludnością napływową a społeczeństwem przyjmującym; integracja jest więc problemem pragmatycznym, technicznym i praktycznym; istotnym elementem jest rola państwa jako podmiotu minimalizującego napięcia, chroniącego przed wykluczeniem, a także wspierającego proces integracji imigrantów. W przypadku teorii integracji konieczne jest podkreślanie, że może być ona rozpatrywana na trzech poziomach analizy 12 : mikro z punktu widzenia jednostki, czyli sytuacji i doświadczeń migrantów, mezo od strony relacji między migrantami a społeczeństwem przyjmującym na poziomie ograniczonych w swym zasięgu wspólnot etnicznych i lokalnych, 10 Lusińska Grabowska I. (red.), Poakcesyjne powroty Polaków, CMR Working Papers, 43/101, Ośrodek badań nad Migracjami, Warszawa Grzymała Kazłowska A., Integracja próba rekonstrukcji pojęcia op. cit. 12 Tamże. 14

16 makro od strony możliwości i barier, głównie instytucjonalno-prawnych, dla migrantów, czyli na poziomie złożonych struktur, np. rynku pracy, instytucjonalnych systemów migracji, czy całego społeczeństwa (mierzy to np. indeks MIPEX). Na poziomie mikro za jednostkę zintegrowaną ze społeczeństwem przyjmującym (lub społecznością większościową/dominującą w odniesieniu do mniejszości etnicznych) uznać można taką, która posiada legalne, stabilne zatrudnienie, zgodne z jej kwalifikacjami i umożliwiające awans zawodowy, a jej zarobki dorównują średniej krajowej (w ramach poszczególnych sektorów gospodarki i zajmowanego stanowiska) i są coraz wyższe. Na poziomie mezo za społeczność relatywnie zintegrowaną ze społeczeństwem przyjmującym (dominującym) uznaje się takie grupy, w przypadku których wskaźniki zatrudnienia, zatrudnienia legalnego i stabilnego oraz zatrudnienia zgodnego z kwalifikacjami i z możliwościami awansu zawodowego, a także poziom zarobków są na poziomie średniej ogólnokrajowej lub regionalnej, zjawisko enklaw etnicznych nie występuje, a nisze etniczne mają charakter sieci wsparcia, a nie są rezultatem separacji. Na poziomie makro za kraj sprzyjający integracji uznaje się taki, który gwarantuje równe szanse na udział w społeczeństwie wolnym od dyskryminacji oraz od innych ograniczeń w zakresie praw podstawowych (mierzy to m.in. MIPEX). Zgodnie z tym indeksem za takie kraje uznać możemy: sprzyjające integracji imigrantów, umiarkowanie sprzyjające integracji imigrantów oraz połowicznie sprzyjające integracji imigrantów 13. W przypadku obszaru rynku pracy w ramach Indeksu MIPEX wyróżnia się następujące wskaźniki dla obszaru polityki mobilności na rynku pracy: dostęp (bezzwłoczny dostęp do zatrudnienia, dostęp do sektora prywatnego, dostęp do sektora publicznego, bezzwłoczny dostęp do samozatrudnienia, dostęp do samozatrudnienia), dostęp do ogólnych form pomocy (publiczne służby zatrudnienia, edukacja oraz kształcenie zawodowe, uznawalność kwalifikacji), pomoc skierowana do konkretnych grup odbiorców (ułatwienia uznawalności kwalifikacji, instrumenty integracji ekonomicznej obywateli państw trzecich, instrumenty integracji), prawa pracownicze (dostęp do członkostwa w związkach zawodowych, dostęp do pomocy społecznej, warunki pracy, polityka informacyjna). 13 Patrz: ( 15

17 2 ANALIZA PROCESÓW MIGRACYJNYCH Ze względu na kierunek migracji Polska częściej występuje w roli kraju wysyłającego niż przyjmującego. Z tego powodu Polska określana jest jako kraj emigracyjny lub emigracyjno-imigracyjny 14. Przewaga emigracji nad imigracją jest rezultatem otwarcia dla polskich obywateli europejskich rynków pracy po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. Należy jednak zaznaczyć, że taka sytuacja migracyjna charakterystyczna jest dla Polski od co najmniej 200 lat i w odróżnieniu od poprzednich fal emigracji o charakterze polityczno ekonomicznym ta ma charakter jedynie ekonomiczny. Bardzo trudno jest oszacować dokładną liczbę Polaków przebywających poza granicami kraju, ponieważ państwa członkowskie UE nie są zobowiązane do prowadzenia takich statystyk 15. W oparciu o dane zebrane w Narodowym Spisie Powszechnym w 2011 r. możliwe było ocenienie skali i struktury odpływu ludności po wejściu Polski do Unii Europejskiej. W porównaniu ze spisem z roku 2002, w którym liczba obywateli polskich znajdujących się poza granicami Polski wynosiła 786,1 tys. osób, w roku 2011 poza granicami kraju przebywało ponad 2 mln Polaków, sytuacja nie uległa zmianie także i w roku Na tle Europy jesteśmy jednym z najczęściej migrujących narodów (najliczniejsze skupiska polskich emigrantów znajdują się w Wielkiej Brytanii (prawie 30%), Niemczech (prawie 22%), Stanach Zjednoczonych (12%), Irlandii, Włoszech i Holandii) 17. Z drugiej strony jak wynika z badań Eurostatu Polska jest jednym z najrzadziej wybieranych kierunków migracji w UE (obok Rumunii, Chorwacji, Bułgarii i Litwy) 18. Niemniej jednak odnotowuje się stały, lecz o bardzo ograniczonej skali, wzrost przybywających do Polski imigrantów. 14 Patrz: Godlewska J., Migracja i imigranci w Polsce - skala, podstawy prawne, polityka, Warszawa: Polski Komitet Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu EAPN, 2010, ( %20prawne,%20polityka.pdf); Smoliner S., Förschner M., Nova J., Re-Turn. Regions benefitting from returning migrants. Comparative Report on Re-Migration Trends in Central Europe, Leipzig: Leibniz Institute for Regional Geography, 2012, s. 38 ( /user_upload/forschung/raumproduktionen/311_comparative_report_on_re-migration_final.pdf). 15 Patrz: Napierała J., Migracje zagraniczne, w: Sytuacja demograficzna Polski. Raport , Strzelecki Z. (red.), Warszawa 2012, s Autorka szeroko analizuje trendy migracyjne Polaków z ostatniej dekady w oparciu o dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). 16 Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach , GUS, Warszawa 2013 ( 17 Por. Raport z wyników: Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, s ( 18 European social statistics pocketbook. All social statistics on the EU in one publication, Eurostat, 112/ July

18 2.1 Polska w obliczu procesów migracyjnych analiza desk research Możliwe jest wyróżnienie kilku podstawowych grup imigrantów funkcjonujących w Polsce. IMIGRANCI LEGALNI OSIADLI LUB WZGLĘDNIE OSIADLI W 2002 r. według danych GUS liczbę imigrantów szacowano na ok. 33 tys. 19, tak więc w stosunku do obecnych jest to przyrost aż o ponad 56% w ciągu ostatniego dziesięciolecia (dane spisowe z 2011 r.). Zgodnie z szacunkami GUS liczba imigrantów posiadających zezwolenie na stały pobyt w Polsce wynosiła osób 20 (0,15% wszystkich stałych mieszkańców Polski). W porównaniu do NSP z 2002 r. 21 to wzrost o cudzoziemców w tej kategorii. Najliczniejszą grupę cudzoziemców stanowią Ukraińcy (24% ogółu; wzrost o ponad 2% w stosunku do NSP z 2002 r. Ukraińcy stanowili wówczas 22% osób wśród cudzoziemców w Polsce posiadających zezwolenie na stały pobyt w Polsce), Niemcy (ponad 9%; wzrost o 4%), Rosjanie (prawie 8%; spadek o ponad 5% w NSP z 2002 r. Rosjanie obok Ukraińców stanowili drugą najliczniejszą grupę imigrantów osiedleńczych), Białorusi (prawie 7%; wzrost o 0,2%) i Wietnamu (prawie 5%; spadek o ponad 0,5%) 22. Według stanu na koniec 2013 roku ważne karty pobytu posiadało w Polsce 121 tys. cudzoziemców. Dane Urzędu do Spraw Cudzoziemców wskazują, że połowa kart pobytu wydana była w związku z zezwoleniem na zamieszkanie na czas oznaczony, 42% na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, a 7,5 tys. dla rezydentów długoterminowych. Około połowę z nich można uznać za osiadłych. Wśród cudzoziemców z ważnymi kartami pobytu w Polsce najwięcej było przybyszy z Ukrainy (31%), Wietnamu (11%), Rosji (10%), Białorusi (9%), Chin i Armenii (po 4%), Turcji, Indii i USA (po 2%) oraz Korei Południowej (1,5%). Na przestrzeni sześciu ostatnich lat wydano w Polsce ponad 200 tys. zezwoleń na pracę dla cudzoziemców. Począwszy od roku 2008 liczba wydawanych zezwoleń systematycznie rosła. Podczas gdy w 2008 roku liczba zezwoleń wynosiła zaledwie 18022, to w 2009 roku wzrosła o 63%. Jednakże tendencja wzrostowa utrzymywała się do roku 2011, a w dwóch kolejnych latach nastąpił nieznaczny spadek. W 2013 r. liczba wydanych zezwoleń wynosiła 39078, czyli była ponad dwukrotnie wyższa niż w 2008 r. 19 Dane zbiorcze za lata uwzględniające następujące kategorie cudzoziemców: studiujący w Polsce; mający zezwolenie na pracę w Polsce; mający zezwolenie na pobyt stały w Polsce, patrz: Rocznik Demograficzny, Główny Urząd Statystyczny (GUS), Warszawa Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna. Dane Głównego Urzędu Statystycznego z Narodowego Spisu Powszechnego w 2011 r., ( 21 Raport z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 ( Patrz: omówienie wyników NSP w: Imigracja do Polski w świetle wyników Narodowego Spisu Powszechnego 2002, Jaźwińska E. (red.), CMR Working Papers, nr 13/(71), Warszawa: Ośrodek Badań nad Emigracjami, 2006 (w szczególności strony 9-15) ( 22 Więcej na temat zamieszkujących Polskę mniejszości narodowych i etnicznych, patrz.: w raportach przygotowanych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji: Pierwszy raport dotyczący sytuacji mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego w Rzeczypospolitej Polskiej wraz z załącznikami, Warszawa 2007; Drugi raport dotyczący sytuacji mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego w Rzeczypospolitej Polskiej wraz z załącznikami, Warszawa 2009; Trzeci raport dotyczący sytuacji mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego w Rzeczypospolitej Polskiej wraz z załącznikami, Warszawa 2011, (www: 17

19 Wykres 1: Liczba wydanych zezwoleń na pracę dla cudzoziemców Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MPiPS W przypadku zezwoleń na pracę na przestrzeni ostatnich sześciu lat największą ich liczbę wydano Ukraińcom. W każdym roku obywatele Ukrainy byli na 1. miejscu, jeśli chodzi o wydawanie zezwoleń. W roku 2013 było to ponad 50%. Na kolejnym miejscu wyróżniają się najczęściej obywatele Chin i Wietnamu. W 2009 i w 2010 roku obywatelom Chin wydano odpowiednio 15,5 i 17% wszystkich zezwoleń. Obywatele Białorusi także zawsze plasowali się w pierwszej piątce krajów, których obywatelom wydaje się zezwolenia na pracę. Na kolejnych miejscach znajdowały się takie kraje jak Indie, Mołdowa i Nepal. Prezentuje to poniższe zestawienie. Wykres 2: Kraje mające największy udział w liczbie wydawanych zezwoleń na pracę 55,0% 50,0% 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Kraje, mające największy udział w liczbie wydawanych zezwoleń na pracę Ukraina Chiny Wietnam Białoruś (bez Tajwanu) Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 18

20 IMIGRANCI WAHADŁOWI CYRKULACYJNI (TZW. PRACOWNICY TYMCZASOWI /SEZONOWI) Istotną kategorią imigrantów w Polsce są imigranci tymczasowi/sezonowi. Przyjeżdżają oni do Polski w oparciu o tzw. oświadczenie pracodawcy, czyli wprowadzoną w 2007 r. procedurę, która w 2013 roku obejmowała obywateli Ukrainy, Białorusi, Rosji, Mołdowy i Gruzji. W ciągu tych sześciu lat zarejestrowano ponad 1,2 mln oświadczeń pracodawców o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi 23. Najmniej tych oświadczeń zarejestrowano w roku 2008 (156713). W ciągu kolejnych dwóch lat liczba oświadczeń była odpowiednio o 20% i 15% wyższa niż w roku Natomiast dość gwałtowny wzrost liczby rejestrowanych oświadczeń nastąpił w roku 2011, kiedy to zarejestrowano rekordową liczbę oświadczeń (259777), czyli o 44% więcej niż w poprzedzającym roku Począwszy od roku 2011, liczba oświadczeń rejestrowanych w powiatowych urzędach pracy powoli, acz systematycznie spada. W 2013 roku liczba oświadczeń wyniosła Zmiany te prezentuje poniższy wykres. Wykres 3: Liczba oświadczeń zarejestrowanych przez powiatowe urzędy pracy Liczba oświadczeń zarejestrowanych przez powiatowe urzędy pracy Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MPiPS Największe zapotrzebowanie na cudzoziemską siłę roboczą następuje od maja do października. W miesiącach poprzedzających (luty kwiecień), wraz z rozpoczęciem sezonu prac w rolnictwie i budownictwie, obserwowany jest znaczny wzrost liczby oświadczeń rejestrowanych w urzędach. W 2013 roku właśnie w tych miesiącach zarejestrowano najwięcej oświadczeń (35%). Najmniejsza liczba takich oświadczeń wpływała do powiatowych urzędów pracy w miesiącach listopad-grudzień. Od kwietnia do końca roku liczba składanych oświadczeń systematycznie spadała, co potwierdza, że większość takich pracowników pracuje w branżach szczególnie podatnych na sezonowe zmiany, m.in. rolnictwo czy budownictwo. 23 Konieczne jest podkreślenie, że osoby te nie przebywają w tym samym czasie w Polsce, a część wydawanych oświadczeń nie jest wykorzystywana. 19

21 Pomimo obserwowanej sezonowości charakterystyczne jest utrzymywanie się względnie trwałego popytu na pracę przez okres całego roku. Prezentuje to poniższy wykres. Wykres 4: Liczba oświadczeń zarejestrowanych przez powiatowe urzędy pracy w poszczególnych miesiącach w roku Liczba oświadczeń zarejestrowanych przez powiatowe urzędy pracy w poszczególnych miesiącach w roku 2013 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MPiPS Najwięcej oświadczeń rejestrowanych było w województwie mazowieckim. Było to aż 55,6% wszystkich rejestrowanych oświadczeń na terenie całej Polski. Poniższy wykres prezentuje województwa, które również wyróżniają się pewną liczbą tych oświadczeń, jednakże bez porównania mniejszą niż województwie mazowieckie. W województwie dolnośląskim złożono prawie 10% wszystkich oświadczeń. W województwie lubelskim było 7,7%, w województwie wielkopolskim prawie 5%, a w województwie małopolskim już tylko niecałe 4%. Wykres 5: Oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi wg województw w 2013 roku POZOSTAŁE 18,09% MAŁOPOLSKIE 3,92% MAZOWIECKIE 55,58% WIELKOPOLSKIE 4,97% LUBELSKIE 7,68% DOLNOŚLĄSKIE 9,75% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MPiPS 20

22 Zdecydowanie największy udział w rejestrowanej liczbie oświadczeń mają obywatele Ukrainy. W każdym kolejnym roku, począwszy od 2008, ponad 90% rejestrowanych oświadczeń dotyczyło Ukraińców. W 2008 roku było też sporo oświadczeń dotyczących Białorusinów (8%), a w 2011 ponad 5% oświadczeń obejmowało obywateli Mołdowy. Szczegółowe dane prezentuje poniższa tabela. Tabela 1: Oświadczenia zarejestrowane przez powiatowe urzędy pracy Rok Obywatelstwo Liczba oświadczeń zarejestrowanych przez powiatowe urzędy pracy Udział obywateli danego kraju w liczbie oświadczeń BY ,0% RU ,7% UA ,2% BY ,6% RU 674 0,4% UA ,6% MD ,5% BY ,0% RU 595 0,3% UA ,1% MD ,3% GE 453 0,3% BY ,7% RU 963 0,4% UA ,3% MD ,0% GE ,7% BY ,1% RU ,7% UA ,8% MD ,9% GE ,6% BY ,2% RU ,5% UA ,3% MD ,9% GE ,0% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MPiPS Legenda: BY Białoruś, RU Rosja, UA Ukraina, MD Mołdowa, GE Gruzja 21

23 IMIGRANCI NIELEGALNI Osobną kategorię stanowią również cudzoziemcy nielegalnie przebywający w Polsce, nieujęci w oficjalnych rejestrach. Jak podkreślają autorzy Raportu Badania imigrantów w Polsce zleconych przez Narodowy Bank Polski 24 uważa się, że jest to grupa istotna liczebnie i obejmująca przede wszystkim imigrantów zarobkowych. Trudno jest oszacować rzeczywistą skalę nielegalnego zatrudnienia. W jednym z badań jakościowych przeprowadzonych w 2011 r. w Warszawie i okolicach pracę w szarej strefie zadeklarowało 65% ogółu respondentów, przy czym 54% z nich stanowiły osoby, które miały zezwolenia na legalną pracę. Zaledwie 18% badanych miało podpisaną umowę o pracę, głównie w branży handlowej i gastronomicznej, ani jednej nie zawarto w rolnictwie 25. Niechęć do formalizowania zatrudnienia występuje zarówno po stronie pracodawcy (zwiększenie kosztów zatrudnienia), jak i po stronie obcokrajowca (zmniejszenie wynagrodzenia). Inną równie istotną przyczyną, dla której unika się legalizacji zatrudnienia jest powszechna akceptowalność wśród polskich pracodawców pracy na czarno. W 2013 roku Państwowa Inspekcja Pracy 26 przeprowadziła 2026 kontroli legalności zatrudnienia i wykonywania pracy przez cudzoziemców. Ogółem skontrolowano 1890 podmiotów, w których skontrolowano pracę 13,6 tys. cudzoziemców ze 114 państw, w tym ponad 10 tys. nieposiadających obywatelstwa państwa członkowskiego UE/EOG lub Szwajcarii. Największa liczba cudzoziemców wykonujących pracę w podmiotach objętych kontrolą posiadała obywatelstwo: Ukrainy (57,5%), Rumunii (4,2%), Białorusi (3%). Naruszenia prawa stwierdzono w ponad 50% skontrolowanych podmiotów (w 2012 r. i 2011 r. w 49%). Łącznie PIP wykazał nielegalne zatrudnienia i wykonywanie pracy przez 3,6% objętych kontrolą (494 cudzoziemców). To o 23% mniej niż w 2012 (644) i o 45% mniej niż w 2011 r. (901). W 2013 r. stwierdzono nielegalną pracę obywateli 38 państw. Największą grupę nielegalnie zatrudnionych stanowili obywatele Ukrainy (72% ogółu nielegalnie zatrudnionych w Polsce; w %, w %) 27. W dalszej kolejności przypadki nielegalnej pracy obejmowały obywateli krajów dalekowschodnich Wietnamu (4%) i Chin (3%). W przypadku zakończonej w lipcu 2012 roku abolicji okazało się jednak, że nielegalne zatrudnienie imigrantów nie ma charakteru masowego. Nie sprawdziły się zapowiedzi mówiące o kilkuset tysiącach nielegalnych cudzoziemców w Polsce. Bez wątpienia statystyki abolicyjne stanowią bardzo ważne źródło informacji o tym zjawisku. Dotychczas rząd polski przeprowadził trzy akcje abolicyjne dla nielegalnych imigrantów w 2003, 2007 i 2012 r. W czasie ostatniej akcji złożono 9555 wniosków przekraczając w ten sposób sumę wszystkich wniosków złożonych w dwóch poprzednich akcjach abolicyjnych (w 2003 r wniosków, w ). Istotną informacją jest fakt, że 72% aplikujących było mężczyznami 28. Wysoki wskaźnik maskulinizacji, 24 Patrz: Ośrodek Badań nad Migracjami, Raport z badania imigrantów op. cit. 25 Klaus W., Przestrzeganie przez polskich pracodawców praw pracowników, (red). Klaus W., [w;] Ziemia obiecana? Warunki pracy cudzoziemców w Polsce, Warszawa 2011, (interwencjaprawna.pl/docs/ziemia-obiecana.pdf). 26 Dane na podstawie Sprawozdanie Głównego Inspektora Pracy z działalności Państwowej Inspekcji Pracy 2013, ( 27 W latach ponad 60% przypadków nielegalnego zatrudnienia i wykonywania pracy przez cudzoziemców dotyczyło obywateli Ukrainy. 28 Podobne zjawisko potwierdzają dane dotyczące zezwoleń na pracę cudzoziemców za 2013 r. Spośród ponad 40 tys. wniosków o wydanie zezwolenia na pracę około 65% składanych było przez 22

Panel: Polska i hiszpańska polityka migracyjna cechy wspólne i różnice Tworzenie całościowej europejskiej polityki migracyjnej szanse i wyzwania

Panel: Polska i hiszpańska polityka migracyjna cechy wspólne i różnice Tworzenie całościowej europejskiej polityki migracyjnej szanse i wyzwania Panel: Polska i hiszpańska polityka migracyjna cechy wspólne i różnice Tworzenie całościowej europejskiej polityki migracyjnej szanse i wyzwania Paweł Kaczmarczyk Ośrodek Badań nad Migracjami Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych Materiał na konferencję prasową w dniu 23 października 2007 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji

Bardziej szczegółowo

Polska polityka imigracyjna a rynek pracy

Polska polityka imigracyjna a rynek pracy Instytut Polityki Społecznej Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytet Warszawski 4 if a a/s" a 3 Maciej Duszczyk Polska polityka imigracyjna a rynek pracy Warszawa 2012 Spis treści Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Izabela Piela KrDZEk2003Gn

Izabela Piela KrDZEk2003Gn Izabela Piela KrDZEk2003Gn Migracjami ludności nazywamy całokształt przemieszczeń, połączonych z przekroczeniem granicy administracyjnej podstawowej jednostki terytorialnej, prowadzących do stałej lub

Bardziej szczegółowo

GLOWNE TRENDY MIGRACYJNE 14. Komentarz 14

GLOWNE TRENDY MIGRACYJNE 14. Komentarz 14 GLOWNE TRENDY MIGRACYJNE 14 Komentarz 14 Komentarz 14 OGÓLNE TRENDY 14 Sytuację migracyjną w Polsce zdominował zwiększony napływ obywateli Ukrainy i wejście w życie nowej ustawy o cudzoziemcach. Mimo,

Bardziej szczegółowo

ZEZWOLENIA NA PRACĘ CUDZOZIEMCÓW

ZEZWOLENIA NA PRACĘ CUDZOZIEMCÓW Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w Polsce 1 (data opracowania: grudzień 214 r.) Główne wnioski: W 214 r. rośnie skala zatrudnienia cudzoziemców w Polsce, przede wszystkim w ramach tzw. procedury

Bardziej szczegółowo

Mniejszości narodowe i etniczne w województwie wielkopolskim. Patryk Pawełczak pełnomocnik wojewody ds. mniejszości narodowych i etnicznych

Mniejszości narodowe i etniczne w województwie wielkopolskim. Patryk Pawełczak pełnomocnik wojewody ds. mniejszości narodowych i etnicznych Mniejszości narodowe i etniczne w województwie wielkopolskim Patryk Pawełczak pełnomocnik wojewody ds. mniejszości narodowych i etnicznych Kraj urodzenia Wyniki Spisu z 2011 r. wykazały, że 3413,4 tys.

Bardziej szczegółowo

SIGMA KWADRAT. Ruch wędrówkowy ludności. Statystyka i demografia CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY POLSKIE TOWARZYSTWO STATYSTYCZNE

SIGMA KWADRAT. Ruch wędrówkowy ludności. Statystyka i demografia CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY POLSKIE TOWARZYSTWO STATYSTYCZNE SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY Ruch wędrówkowy ludności Statystyka i demografia PROJEKT DOFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLINIE

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych. Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych. Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach Materiał na konferencję prasową w dniu 25 września 2012 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji

Bardziej szczegółowo

11 lat polskiej emigracji zarobkowej w Unii Europejskiej

11 lat polskiej emigracji zarobkowej w Unii Europejskiej 11 lat polskiej emigracji zarobkowej w Unii Europejskiej Raport Euro-Tax.pl Kwiecień 2015 W 11 lat Polacy zarobili 996 miliardów złotych w UE W ciągu 11 lat naszej obecności w strukturach Unii Europejskiej,

Bardziej szczegółowo

Informacja nt. zatrudniania cudzoziemców w Polsce (data opracowania: kwiecień 2015 r.)

Informacja nt. zatrudniania cudzoziemców w Polsce (data opracowania: kwiecień 2015 r.) Informacja nt. zatrudniania cudzoziemców w Polsce (data opracowania: kwiecień 2015 r.) Główne wnioski: W 2014 r. wzrosła skala zatrudnienia cudzoziemców w Polsce, szczególnie wysoki wzrost dotyczy podejmowania

Bardziej szczegółowo

MIGRACJE ZAROBKOWE POLAKÓW Agenda

MIGRACJE ZAROBKOWE POLAKÓW Agenda Agenda Migracje Zarobkowe Polaków Emigracja z Polski o o o o o o Skala emigracji Kierunki emigracji Profil potencjalnego emigranta Długość wyjazdów Bariery i motywacje Sytuacja geopolityczna Imigracja

Bardziej szczegółowo

Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach 2004 2012

Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach 2004 2012 GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY DEPARTAMENT BADAŃ DEMOGRAFICZNYCH I RYNKU PRACY Warszawa, październik 2013 roku Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach 2004 2012 Wprowadzenie Główny

Bardziej szczegółowo

Czy Polska może stać się krajem atrakcyjnym dla imigrantów? Rola polityki migracyjnej

Czy Polska może stać się krajem atrakcyjnym dla imigrantów? Rola polityki migracyjnej . Czy Polska może stać się krajem atrakcyjnym dla imigrantów? Rola polityki migracyjnej Dr Magdalena Lesińska Seminarium PISM Polityka imigracyjna w starzejącej się Europie Warszawa 28.10.2010 Czy Polska

Bardziej szczegółowo

Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w okresie od stycznia do września 2018 roku w województwie pomorskim

Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w okresie od stycznia do września 2018 roku w województwie pomorskim Tysiące Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w okresie od stycznia do września 018 roku w województwie pomorskim W trzecim kwartale 018 roku w województwie pomorskim utrzymywało się wysokie zapotrzebowanie

Bardziej szczegółowo

Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004 2013

Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004 2013 GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY DEPARTAMENT BADAŃ DEMOGRAFICZNYCH I RYNKU PRACY Warszawa, październik 2014 roku Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004 2013 Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I półroczu 2018 roku w województwie pomorskim

Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I półroczu 2018 roku w województwie pomorskim Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I półroczu 208 roku w województwie pomorskim W pierwszej połowie 208 r. w województwie pomorskim utrzymuje się wysokie zapotrzebowanie na pracowników. W

Bardziej szczegółowo

Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I kwartale 2018 roku w województwie pomorskim

Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I kwartale 2018 roku w województwie pomorskim Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I kwartale 08 roku w województwie pomorskim W I kwartale 08 r. w województwie pomorskim utrzymuje się, obserwowane od trzech lat, rosnące zapotrzebowanie

Bardziej szczegółowo

Tytuł. Prawa mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Natalia Chojnacka

Tytuł. Prawa mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Natalia Chojnacka Tytuł Prawa mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce Natalia Chojnacka Mniejszość narodowa- Definicja Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym precyzuje, że mniejszość

Bardziej szczegółowo

Polacy chcą otwarcia rynku pracy. Raport Money.pl. Autor: Maciej Miskiewicz, Money.pl

Polacy chcą otwarcia rynku pracy. Raport Money.pl. Autor: Maciej Miskiewicz, Money.pl Polacy chcą otwarcia rynku pracy Raport Money.pl Autor: Maciej Miskiewicz, Money.pl Wrocław, wrzesień 2008 Większość z nas jest za otwarciem rynku pracy dla obywateli spoza UE - wynika z sondażu Millward

Bardziej szczegółowo

GLOWNE TRENDY MIGRACYJNE 15

GLOWNE TRENDY MIGRACYJNE 15 GLOWNE TRENDY MIGRACYJNE 15 OGÓLNE TRENDY - I połowa 2015 r. Sytuację migracyjną w Polsce zdominował zwiększony napływ obywateli Ukrainy. O ochronę międzynarodową ubiegali się głównie Rosjanie (trend utrzymujący

Bardziej szczegółowo

Najnowsze migracje z i do Polski. Demografia, 26.11.08

Najnowsze migracje z i do Polski. Demografia, 26.11.08 Najnowsze migracje z i do Polski Agata Górny Demografia, 26.11.08 Polska jako kraj emigracji Najważniejsze okresy/momenty w historii emigracyjnej Polski Okres międzywojenny: migracje za chlebem Okres powojenny:

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie maj 2018 r.

województwo pomorskie maj 2018 r. województwo pomorskie maj 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie kwiecień 2018 r. maj 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca) Stopa

Bardziej szczegółowo

Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I półroczu 2019 roku w województwie pomorskim

Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I półroczu 2019 roku w województwie pomorskim Tysiące Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I półroczu 209 roku w województwie pomorskim Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisane do ewidencji oświadczeń Zainteresowanie

Bardziej szczegółowo

WYNAGRODZENIA POLAKÓW ZA GRANICĄ W 2016 ROKU RAPORT EURO-TAX.PL

WYNAGRODZENIA POLAKÓW ZA GRANICĄ W 2016 ROKU RAPORT EURO-TAX.PL WYNAGRODZENIA POLAKÓW ZA GRANICĄ W 2016 ROKU RAPORT EURO-TAX.PL LIPIEC 2017 W 2016 ROKU ZAROBKI POLAKÓW ZA GRANICĄ WYNIOSŁY PONAD 119 MLD ZŁ Rok 2016 w porównaniu z rokiem poprzednim przyniósł nieznaczny

Bardziej szczegółowo

Imigranci o wysokich kwalifikacjach na polskim rynku pracy. Badanie społeczne

Imigranci o wysokich kwalifikacjach na polskim rynku pracy. Badanie społeczne Ogólna charakterystyka projektu Imigranci o wysokich kwalifikacjach na polskim rynku pracy. Badanie społeczne Joanna Konieczna-Sałamatin CELE BADANIA 1. Dostarczenie wiedzy o sytuacji na rynku pracy imigrantów

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych. Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach 2004 2007

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych. Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach 2004 2007 Materiał na konferencję prasową w dniu 25 lipca 2008 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji

Bardziej szczegółowo

Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w 2018 roku w województwie pomorskim

Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w 2018 roku w województwie pomorskim Tysiące Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w 018 roku w województwie pomorskim Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisane do ewidencji oświadczeń W 018 roku odnotowano

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie kwiecień 2018 r.

województwo pomorskie kwiecień 2018 r. województwo pomorskie kwiecień 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie marzec 2018 r. kwiecień 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

Komentarz do ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej art. 5

Komentarz do ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej art. 5 Art. 5. 1. Ustawę stosuje się do: - osób posiadających obywatelstwo polskie, mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; - mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie sierpień 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie lipiec 2017 r. sierpień 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

Ruch wędrówkowy ludności

Ruch wędrówkowy ludności Trzeci Lubelski Konkurs Statystyczno-Demograficzny z okazji Dnia Statystyki Polskiej Ruch wędrówkowy ludności Statystyka i demografia Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Banku Polskiego Urząd Statystyczny

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie marzec 2018 r.

województwo pomorskie marzec 2018 r. województwo pomorskie marzec 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie luty 2018 r. marzec 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca) Stopa

Bardziej szczegółowo

Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I kwartale 2019 roku w województwie pomorskim

Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I kwartale 2019 roku w województwie pomorskim Tysiące Informacja na temat zatrudniania cudzoziemców w I kwartale 2019 roku w województwie pomorskim Oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisane do ewidencji oświadczeń Od czasu

Bardziej szczegółowo

Jakie wyzwania stają przed firmami zatrudniającymi migrantów i jak sobie z nimi radzić?

Jakie wyzwania stają przed firmami zatrudniającymi migrantów i jak sobie z nimi radzić? Jakie wyzwania stają przed firmami zatrudniającymi migrantów i jak sobie z nimi radzić? Wiodąca międzynarodowa i międzyrządowa organizacją działająca w dziedzinie migracji Powstała w 1951 r. 169 krajów

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje

Podstawowe informacje czerwiec Podstawowe informacje Informacja miesięczna o rynku pracy czerwiec 2015 r. Województwo pomorskie maj 2015 r. czerwiec 2015 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie luty 2018 r.

województwo pomorskie luty 2018 r. województwo pomorskie luty 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie styczeń 2018 r. luty 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca) Stopa

Bardziej szczegółowo

Migracja - wędrówka ludności mająca na celu zmianę miejsca pobytu

Migracja - wędrówka ludności mająca na celu zmianę miejsca pobytu Migracje Polaków Migracja - wędrówka ludności mająca na celu zmianę miejsca pobytu Podział migracji ze względu na zasięg: migracje wewnętrzne, czas trwania: Czasowe, trwałe cel: turystyka lecznictwo pielgrzymki

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje

Podstawowe informacje styczeń Podstawowe informacje Informacja miesięczna o rynku pracy styczeń 2016 r. Województwo pomorskie grudzień 2015 r. styczeń 2016 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie sierpień 2018 r.

województwo pomorskie sierpień 2018 r. województwo pomorskie sierpień 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie lipiec 2018 r. sierpień 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

Mniejszości narodowe i etniczne na Mazowszu

Mniejszości narodowe i etniczne na Mazowszu Mniejszości narodowe i etniczne na Mazowszu - Działania Pełnomocnika Wojewody Mazowieckiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych. Warszawa, dnia 11 czerwca 2013 r. Przestawione dane dotyczą społeczności

Bardziej szczegółowo

Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie. INTEGRACJA CUDZOZIEMCÓW na przykładzie Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie

Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie. INTEGRACJA CUDZOZIEMCÓW na przykładzie Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie INTEGRACJA CUDZOZIEMCÓW na przykładzie Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie POLSKIE PRAWODAWSTWO REGULUJĄCE KWESTIE INTEGRACJI CUDZOZIEMCÓW W RP Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - Rozdział

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie lipiec 2018 r.

województwo pomorskie lipiec 2018 r. województwo pomorskie lipiec 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie czerwiec 2018 r. lipiec 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa... 11. Strona internetowa książki... 14. Uwagi na temat statystyk migracyjnych... 15. Rozdział 1. Wprowadzenie...

Spis treści. Przedmowa... 11. Strona internetowa książki... 14. Uwagi na temat statystyk migracyjnych... 15. Rozdział 1. Wprowadzenie... Spis treści Przedmowa.............................................................. 11 Strona internetowa książki................................................. 14 Uwagi na temat statystyk migracyjnych......................................

Bardziej szczegółowo

Informacja nt. zatrudniania cudzoziemców w Polsce

Informacja nt. zatrudniania cudzoziemców w Polsce Informacja nt. zatrudniania cudzoziemców w Polsce Główne wnioski: W 2015 r. kontynuowany był wzrost zatrudnienia cudzoziemców w Polsce, w szczególności w zakresie podejmowania pracy bez zezwolenia - na

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie listopad 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie październik 2017 r. listopad 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie czerwiec 2018 r.

województwo pomorskie czerwiec 2018 r. województwo pomorskie czerwiec 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie maj 2018 r. czerwiec 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

AKTUALNA SYTUACJA NA RYNKU PRACY MAŁOPOLSKI

AKTUALNA SYTUACJA NA RYNKU PRACY MAŁOPOLSKI AKTUALNA SYTUACJA NA RYNKU PRACY MAŁOPOLSKI INFORMACJE SPRAWOZDAWCZE stan na koniec maj 2011 r. (na podstawie miesięcznej sprawozdawczości statystycznej z Powiatowych Urzędów Pracy) W maju sytuacja na

Bardziej szczegółowo

Powszechna deklaracja praw człowieka (1948) Art. 12 Nie wolno ingerować samowolnie w czyjekolwiek życie prywatne, rodzinne, domowe Art.

Powszechna deklaracja praw człowieka (1948) Art. 12 Nie wolno ingerować samowolnie w czyjekolwiek życie prywatne, rodzinne, domowe Art. Powszechna deklaracja praw człowieka (1948) Art. 12 Nie wolno ingerować samowolnie w czyjekolwiek życie prywatne, rodzinne, domowe Art. 16 prawo do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny, Rodzina jest

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie styczeń 2018 Podstawowe informacje Województwo pomorskie grudzień 2017 r. styczeń 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie maj 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie kwiecień 2017 r. maj 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca) Stopa

Bardziej szczegółowo

Warmińsko-Mazurski Oddział Straży Granicznej

Warmińsko-Mazurski Oddział Straży Granicznej Warmińsko-Mazurski Oddział Straży Granicznej Źródło: http://www.wm.strazgraniczna.pl/wm/aktualnosci/667,nowa-ustawa-o-cudzoziemcach-23042014.html Wygenerowano: Sobota, 28 stycznia 2017, 04:00 NOWA USTAWA

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie październik 2018 r.

województwo pomorskie październik 2018 r. województwo pomorskie październik 2018 r. Podstawowe informacje Informacja miesięczna o rynku pracy październik 2018 r. Województwo pomorskie wrzesień 2018 r. październik 2018 r. liczba zmiana % / pkt.

Bardziej szczegółowo

z dnia 2017 r. 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2018 r.

z dnia 2017 r. 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2018 r. R O Z P O R Z Ą D Z E N I E Projekt 27-06-2017 M I N I S T R A R O D Z I N Y, P R A C Y I P O L I T Y K I S P O Ł E C Z N E J 1) z dnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przypadków, w których

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie wrzesień 2018 r.

województwo pomorskie wrzesień 2018 r. województwo pomorskie wrzesień 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie sierpień 2018 r. wrzesień 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

Informacja nt. zatrudniania cudzoziemców w Polsce

Informacja nt. zatrudniania cudzoziemców w Polsce Informacja nt. zatrudniania cudzoziemców w Polsce Główne wnioski: W 2015 r. kontynuowany jest wzrost zatrudnienia cudzoziemców w Polsce, w szczególności w zakresie podejmowania pracy bez zezwolenia - na

Bardziej szczegółowo

Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce m.in. z Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji, Ukrainy, państw UE

Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce m.in. z Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji, Ukrainy, państw UE Przemysław Ciszek (red.), Michał Nocuń, Grzegorz Ziomkowski Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce m.in. z Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji, Ukrainy, państw UE (z suplementem elektronicznym) ODDK

Bardziej szczegółowo

LIBERALIZACJA. niemieckiego rynku pracy. Znaczenie i skutki dla Polski i Ukrainy

LIBERALIZACJA. niemieckiego rynku pracy. Znaczenie i skutki dla Polski i Ukrainy LIBERALIZACJA niemieckiego rynku pracy Znaczenie i skutki dla Polski i Ukrainy Zmiana polityki migracyjnej Niemiec to precedens dla krajów UE i wskazówka dla Polski Bieżący rok kończy się uchwaleniem precedensowej

Bardziej szczegółowo

Teorie migracji Ekonomiczno społeczne skutki migracji Otwarcie niemieckiego rynku pracy:

Teorie migracji Ekonomiczno społeczne skutki migracji Otwarcie niemieckiego rynku pracy: Łukasz Pokrywka 23.05.2011 Teorie migracji Ekonomiczno społeczne skutki migracji Otwarcie niemieckiego rynku pracy: o Emigracja Polaków po przystąpieniu do UE o Sytuacja społeczno-gospodarcza Niemiec o

Bardziej szczegółowo

Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce. Prowadzący: Paweł Ziółkowski

Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce. Prowadzący: Paweł Ziółkowski Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce Prowadzący: Paweł Ziółkowski Kto to jest cudzoziemiec? Cudzoziemcem jest każdy, kto nie posiada obywatelstwa polskiego (obcokrajowiec lub bezpaństwowiec). Art. 3 pkt

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie październik 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie wrzesień 2017 r. październik 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu

Bardziej szczegółowo

SYTUACJA NA RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM materiał na konferencję prasową w dniu 12 lipca 2018 r.

SYTUACJA NA RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM materiał na konferencję prasową w dniu 12 lipca 2018 r. SYTUACJA NA RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM materiał na konferencję prasową w dniu 12 lipca 2018 r. Poziom bezrobocia na Pomorzu najniższy w historii 1. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Bardziej szczegółowo

Rozdział XI. STRUKTURA NARODOWO-ETNICZNA LUDNOŚCI

Rozdział XI. STRUKTURA NARODOWO-ETNICZNA LUDNOŚCI Rozdział XI. STRUKTURA NARODOWO-ETNICZNA LUDNOŚCI Informacje o narodowości, języku i wyznaniu mają w badaniach statystycznych specyficzny status, ponieważ odnoszą sie do najbardziej subiektywnych, delikatnych

Bardziej szczegółowo

Monitoring Rynku Pracy Bezrobocie rejestrowane w Powiecie Tczewskim INFORMACJA MIESIĘCZNA SIEPRIEŃ 2017

Monitoring Rynku Pracy Bezrobocie rejestrowane w Powiecie Tczewskim INFORMACJA MIESIĘCZNA SIEPRIEŃ 2017 Monitoring Rynku Pracy Bezrobocie rejestrowane w Powiecie Tczewskim Sierpień 2017 Data wydania INFORMACJA MIESIĘCZNA SIEPRIEŃ 2017 Tczew, wrzesień 2017 Str. 2 Monitoring Rynku Pracy Uwagi metodyczne Podstawę

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie grudzień 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie listopad 2017 r. grudzień 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

Migracje a rynek wewnętrzny UE. dr Judyta Cabańska

Migracje a rynek wewnętrzny UE. dr Judyta Cabańska Migracje a rynek wewnętrzny UE dr Judyta Cabańska Agenda o Swoboda przepływu pracowników w UE o Zakres przedmiotowy o Zakres podmiotowy o Przepływy migracyjne o Populacja migrantów o Sytuacja demograficzna

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie grudzień 2018 r.

województwo pomorskie grudzień 2018 r. województwo pomorskie grudzień 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie listopad 2018 r. grudzień 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca)

Bardziej szczegółowo

Sytuacja Romów w 11 państwach członkowskich UE Wyniki badania w skrócie

Sytuacja Romów w 11 państwach członkowskich UE Wyniki badania w skrócie MEMO / 23 maja 2012 r. Sytuacja Romów w 11 państwach członkowskich UE Wyniki badania w skrócie W sprawozdaniu Sytuacja Romów w 11 państwach członkowskich UE zaprezentowano pierwsze najważniejsze wyniki

Bardziej szczegółowo

2. Orzeczenia sądów polskich

2. Orzeczenia sądów polskich 2. Orzeczenia sądów polskich Wyrok WSA V SA/Wa 2859/05 1 Ustalanie kryteriów pochodzenia cudzoziemca; Zezwolenie na osiedlenie się obywateli pochodzenia polskiego Wobec braku jednej i jednoznacznej regulacji

Bardziej szczegółowo

Wykonywanie pracy przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wykonywanie pracy przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wykonywanie pracy przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Wykonywanie pracy przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Warunki wykonywania przez cudzoziemców pracy na

Bardziej szczegółowo

Informacja o działalności Urzędu do Spraw Cudzoziemców

Informacja o działalności Urzędu do Spraw Cudzoziemców Informacja o działalności Urzędu do Spraw Cudzoziemców w okresie.. - 9.. r. Ochrona międzynarodowa I. Przyjęte o nadanie statusu uchodźcy w RP: TADŻYKISTAN GRUZJA KIRGISTAN.. - 9.. r. PIERWSZE KOLEJNE

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych. Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych. Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji z Polski w latach Materiał na konferencję prasową w dniu 28 sierpnia 2009 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Demograficznych Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Informacja o rozmiarach i kierunkach emigracji

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie listopad 2018 r.

województwo pomorskie listopad 2018 r. województwo pomorskie listopad 2018 r. Podstawowe informacje Województwo pomorskie październik 2018 r. listopad 2018 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu

Bardziej szczegółowo

województwo pomorskie

województwo pomorskie województwo pomorskie czerwiec 2017 Podstawowe informacje Województwo pomorskie maj 2017 r. czerwiec 2017 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób (stan w końcu miesiąca) Stopa

Bardziej szczegółowo

RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY

RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY (wg stanu na dzień 22.02.2015 r.) Ochrona międzynarodowa 1. Wnioski (dane aktualizowane raz dziennie) Tabela 1: Liczba obywateli Ukrainy, którzy w latach 2003-2015 złożyli

Bardziej szczegółowo

Monitoring Rynku Pracy Bezrobocie rejestrowane w Powiecie Tczewskim INFORMACJA MIESIĘCZNA STYCZEŃ 2016

Monitoring Rynku Pracy Bezrobocie rejestrowane w Powiecie Tczewskim INFORMACJA MIESIĘCZNA STYCZEŃ 2016 Monitoring Rynku Pracy Bezrobocie rejestrowane w Powiecie Tczewskim Styczeń 2016 Data wydania INFORMACJA MIESIĘCZNA STYCZEŃ 2016 Tczew, luty 2016 Str. 2 Monitoring Rynku Pracy Uwagi metodyczne Podstawę

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje

Podstawowe informacje lipiec Podstawowe informacje Informacja miesięczna o rynku pracy lipiec 2015 r. Województwo pomorskie czerwiec 2015 r. lipiec 2015 r. liczba zmiana % / pkt. proc. Bezrobotni zarejestrowani liczba osób

Bardziej szczegółowo

Praktyczny wymiar integracji cudzoziemców z ochroną międzynarodową

Praktyczny wymiar integracji cudzoziemców z ochroną międzynarodową Praktyczny wymiar integracji cudzoziemców z ochroną międzynarodową Przykład Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie Tomasz Łaska OCHRONA MIĘDZYNARODOWA Formy ochrony międzynarodowej Status uchodźcy Ochrona

Bardziej szczegółowo

RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY

RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY (wg stanu na dzień 31 lipca 2016 roku) OCHRONA MIĘDZYNARODOWA 1. Wnioski (dane aktualizowane raz w tygodniu) Tabela 1: Liczba obywateli Ukrainy, którzy w latach 2003-2016

Bardziej szczegółowo

NOWA METODA SZACUNKU DOCHODÓW Z PRACY POLAKÓW ZA GRANICĄ BILANS PŁATNICZY

NOWA METODA SZACUNKU DOCHODÓW Z PRACY POLAKÓW ZA GRANICĄ BILANS PŁATNICZY N a r o d o w y B a n k P o l s k i Departament Statystyki 2008-04-07 NOWA METODA SZACUNKU DOCHODÓW Z PRACY POLAKÓW ZA GRANICĄ BILANS PŁATNICZY Dane bilansu płatniczego zostały zweryfikowane od I kwartału

Bardziej szczegółowo

Obcokrajowcy i imigranci a język polski. Polacy a języki obce. Na podstawie Polskiego Sondażu Uprzedzeń 2013

Obcokrajowcy i imigranci a język polski. Polacy a języki obce. Na podstawie Polskiego Sondażu Uprzedzeń 2013 Obcokrajowcy i imigranci a język polski. Polacy a języki obce. Na podstawie Polskiego Sondażu Uprzedzeń 2013 Karolina Hansen Marta Witkowska Warszawa, 2014 Polski Sondaż Uprzedzeń 2013 został sfinansowany

Bardziej szczegółowo

Scenariusz lekcji: Kryzys uchodźczy dla uczniów i uczennic szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych

Scenariusz lekcji: Kryzys uchodźczy dla uczniów i uczennic szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Scenariusz lekcji: Kryzys uchodźczy dla uczniów i uczennic szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych WSTĘP: Słowo uchodźca odmieniamy od 2015 roku przez wszystkie przypadki. Robią to politycy, media, media

Bardziej szczegółowo

Polska polityka wizowa i migracyjna: między swobodąa kontrolą

Polska polityka wizowa i migracyjna: między swobodąa kontrolą Polska polityka wizowa i migracyjna: między swobodąa kontrolą Piotr Kaźmierkiewicz 27 września 2010 Projekt Polskie doświadczenia w kontroli nielegalnej migracji lekcja dla Ukrainy w kontekście realizacji

Bardziej szczegółowo

M I N I S T R A R O D Z I N Y, P R A C Y I P O L I T Y K I S P O Ł E C Z N E J 1) z dnia 2017 r.

M I N I S T R A R O D Z I N Y, P R A C Y I P O L I T Y K I S P O Ł E C Z N E J 1) z dnia 2017 r. Projekt 2017-06-27 R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A R O D Z I N Y, P R A C Y I P O L I T Y K I S P O Ł E C Z N E J 1) z dnia 2017 r. w sprawie państw, do których obywateli stosuje się niektóre

Bardziej szczegółowo

Raport: Opinia pracowników z Ukrainy na temat pracy w Polsce

Raport: Opinia pracowników z Ukrainy na temat pracy w Polsce Raport: Opinia pracowników z Ukrainy na temat pracy w Polsce 2017 2017 Spis treści Wstęp... 2 Raport w liczbach... 3 Ukraińcy w Polsce... 3 Powody przyjazdu pracowników z Ukrainy do Polski... 4 Planowany

Bardziej szczegółowo

Prawny i praktyczny wymiar zarządzania migracjami w Polsce. Iwona Zemanek Departament Legalizacji Pobytu Urząd do Spraw Cudzoziemców

Prawny i praktyczny wymiar zarządzania migracjami w Polsce. Iwona Zemanek Departament Legalizacji Pobytu Urząd do Spraw Cudzoziemców Prawny i praktyczny wymiar zarządzania migracjami w Polsce Iwona Zemanek Departament Legalizacji Pobytu Urząd do Spraw Cudzoziemców 14.01.2016 Urząd do Spraw Cudzoziemców Organy administracji, służby zaangażowane

Bardziej szczegółowo

Cudzoziemcy na pomorskim rynku pracy

Cudzoziemcy na pomorskim rynku pracy Cudzoziemcy na pomorskim rynku pracy Marcin Średziński Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku Gdańsk, 24 maja 2018 r. 1 Ludność wg ekonomicznych grup wieku w województwie pomorskim w latach 2017-2050 (stan na

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW PRZYGRANICZNYCH PRZY ZEWNĘTRZNEJ GRANICY UNII EUROPEJSKIEJ NA TERENIE POLSKI

CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW PRZYGRANICZNYCH PRZY ZEWNĘTRZNEJ GRANICY UNII EUROPEJSKIEJ NA TERENIE POLSKI GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W RZESZOWIE Informacja sygnalna Warszawa Rzeszów, 30 marca 2012 r. CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW PRZYGRANICZNYCH PRZY ZEWNĘTRZNEJ GRANICY UNII EUROPEJSKIEJ NA TERENIE

Bardziej szczegółowo

Projekt z dnia 2017 r.

Projekt z dnia 2017 r. R O Z P O R Z Ą D Z E N I E Projekt 27-06-2017 M I N I S T R A R O D Z I N Y, P R A C Y I P O L I T Y K I S P O Ł E C Z N E J 1) z dnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia przypadków,

Bardziej szczegółowo

Wyjechali Czy powrócą? Refleksje na temat (o) polskiej zagranicznej migracji i reemigracji. Brygida Solga

Wyjechali Czy powrócą? Refleksje na temat (o) polskiej zagranicznej migracji i reemigracji. Brygida Solga Wyjechali Czy powrócą? Refleksje na temat (o) polskiej zagranicznej migracji i reemigracji Brygida Solga Ludność, która przebywała za granicą przez co najmniej 1 rok i powróciła do Polski wg roku powrotu

Bardziej szczegółowo

Sytuacja ekonomiczna Ukraińców w Polsce

Sytuacja ekonomiczna Ukraińców w Polsce $ $ 27 listopada 2018 Sytuacja ekonomiczna Ukraińców w Polsce $ (m.in. w oparciu o wnioski z badań przeprowadzonych w województwie opolskim) $ $ dr Sabina Kubiciel -Lodzińska Politechnika Opolska GRUPY

Bardziej szczegółowo

Status prawny uchodźcy

Status prawny uchodźcy EWELINA DZIUBA Status prawny uchodźcy Definicja uchodźcy zawarta jest w art. 1 Konwencji Genewskiej z 1951 r. oraz Protokole Nowojorskim z 1967 r. W rozumieniu tych aktów prawnych uchodźcą jest osoba spełniająca

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. Procesy migracyjne we współczesnym świecie. Katedra Politologii

SYLABUS. Procesy migracyjne we współczesnym świecie. Katedra Politologii SYLABUS Rzeszów, 1 październik 2014 r. Nazwa przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Procesy migracyjne we współczesnym świecie Wydział Socjologiczno-Historyczny Katedra Politologii Kod przedmiotu

Bardziej szczegółowo

6. MIGRANT EKONOMICZNY

6. MIGRANT EKONOMICZNY SŁOWNIK 1. AZYL - w nazewnictwie polskim krajowa forma ochrony, która jest udzielana cudzoziemcom w sytuacji, kiedy jest to konieczne do zapewnienia im ochrony oraz wtedy, gdy przemawia za tym ważny interes

Bardziej szczegółowo

Imigracja do Polski w oczach opinii publicznej. Komentarz do wyników badań CBOS

Imigracja do Polski w oczach opinii publicznej. Komentarz do wyników badań CBOS Joanna Konieczna- Sałamatin Imigracja do Polski w oczach opinii publicznej. Komentarz do wyników badań CBOS W maju r. CBOS przeprowadził badania opinii publicznej na temat cudzoziemców osiedlających się

Bardziej szczegółowo

Zatrudnianie obcokrajowców - zestawienie najważniejszych informacji praktycznych. Warszawa,

Zatrudnianie obcokrajowców - zestawienie najważniejszych informacji praktycznych. Warszawa, Zatrudnianie obcokrajowców - zestawienie najważniejszych informacji praktycznych Warszawa, 17.05.2017. Terminologia CUDZOZIEMIEC - osoba nie posiadająca obywatelstwa polskiego MIGRANT - każda osoba, która

Bardziej szczegółowo

Sytuacja prawna imigrantów na polskim rynku pracy. Iwona Trochimczyk- Sawczuk

Sytuacja prawna imigrantów na polskim rynku pracy. Iwona Trochimczyk- Sawczuk Sytuacja prawna imigrantów na polskim rynku pracy Iwona Trochimczyk- Sawczuk Imigrant - cudzoziemiec Imigrant brak definicji legalnej Cudzoziemiec - każdy, kto nie posiada obywatelstwa polskiego. Obywatel

Bardziej szczegółowo

RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY

RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY RAPORT NA TEMAT OBYWATELI UKRAINY (wg stanu na dzień 18 stycznia 2016 roku) OCHRONA MIĘDZYNARODOWA 1. Wnioski (dane aktualizowane raz w tygodniu) Tabela 1: Liczba obywateli Ukrainy, którzy w latach 2003-2015

Bardziej szczegółowo

KOMUNIKATzBADAŃ. Poczucie wpływu na sprawy publiczne NR 95/2017 ISSN

KOMUNIKATzBADAŃ. Poczucie wpływu na sprawy publiczne NR 95/2017 ISSN KOMUNKATzBADAŃ NR 95/2017 SSN 2353-5822 Poczucie wpływu na sprawy publiczne Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz danych

Bardziej szczegółowo

ZATRUDNIANIE CUDZOZIEMCÓW W POLSCE 2019 ZATRUDNIANIE OBYWATELI BIAŁORUSI, UKRAINY, NEPALU, INDII, CHIN I INNYCH KRAJÓW NIEUNIJNYCH

ZATRUDNIANIE CUDZOZIEMCÓW W POLSCE 2019 ZATRUDNIANIE OBYWATELI BIAŁORUSI, UKRAINY, NEPALU, INDII, CHIN I INNYCH KRAJÓW NIEUNIJNYCH ZATRUDNIANIE CUDZOZIEMCÓW W POLSCE 2019 ZATRUDNIANIE OBYWATELI BIAŁORUSI, UKRAINY, NEPALU, INDII, CHIN I INNYCH KRAJÓW NIEUNIJNYCH Paweł Ziółkowski Prawnik, specjalista w dziedzinie prawa i podatków Nielegalne

Bardziej szczegółowo