Chory 80+ na OIT Rokowanie i jakość życia po IT. Piotr Smuszkiewicz OIT SK UM Poznań

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Chory 80+ na OIT Rokowanie i jakość życia po IT. Piotr Smuszkiewicz OIT SK UM Poznań"

Kinga Lewandowska
8 lat temu
Przeglądów:

1 Chory 80+ na OIT Rokowanie i jakość życia po IT Piotr Smuszkiewicz OIT SK UM Poznań

2 Konflikt interesów Udział w konferencjach naukowych sponsorowany przez firmy farmaceutyczne i medyczne

3 Cele edukacyjne 1. Wskaźniki demograficzne w aspekcie IT 2. Ograniczenia interpretacji wyników leczenia 3. Wyniki leczenia - śmiertelność - stan czynnościowy - jakość życia

4 Wzrost długości życia ekonomia, technologie, opieka zdrowotna Postęp w medycynie - techniki chirurgiczne - anestezjologia - intensywna terapia Świadomość populacji Zdrowsze społeczeństwo Oczekiwanie dłuższego życia Wzrost hospitalizacji w wieku podeszłym

intensywna terapia Świadomość populacji Zdrowsze społeczeństwo

7 Badanie jakości życia ograniczenia Różne narzędzia badawcze Skala depresji centrum badań epidemiologicznych CES-D Skala szpitalnej depresji i lęku HADS Kategorie niepełnosprawności Rossera RDC Skala profilu zdrowia Nottingham NHP Profil oddziaływania schorzenia SIP Instrumentalna aktywność dnia codziennego IADL (indeks Lawtona) Indeks jakości życia QLI Mini-mental MMS Postrzegana jakość życia PQOL Spitzera ADL Skala jakości zdrowia wg Patricka - PQL Skala Karnofsky ego ADL podstawowa indeks Barthela ADL podstawowa indeks Katza Klasyfiakcja Knausa przewleklego stanu zdrowia Fernandeza QOL

codziennego IADL (indeks Lawtona) Indeks jakości życia QLI Mini-mental MMS Postrzegana jakość życia PQOL Spitzera ADL Skala jakości zdrowia wg

8 Wyniki leczenia i jakość życia - ograniczenia różne grupy wiekowe badanych chorych selekcja chorych przed przyjęciem do OIT triage, inny profil chorych (odmowa przyjęcia do OIT) mniejsza agresywność leczenia, zaprzestanie terapii daremnej - wyższa śmiertelność OIT, niższa w follow up przekazywanie chorych do ZOL śmiertelność niedoszacowana, ADL nieznane stan materialny chorych i status społeczny (akceptacja niepełnosprawności jest lepsza wśród chorych z dobrymi warunkami socjalnymi)

wyższa śmiertelność OIT, niższa w follow up przekazywanie chorych do ZOL śmiertelność niedoszacowana, ADL nieznane stan

9 Wyniki leczenia i jakość życia - ograniczenia różne proporcje wskazań typu medical w stosunku do chirurgicznych porównanie ze stanem zdrowia sprzed zachorowania trudne ocena retrospektywna, nieobiektywna; różny czas trwania wentylacji zastępczej, powikłania septyczne większość chorych w OIT po zabiegach planowych lepsze rokowanie, dobry stan czynnościowy przed zabiegami powoduje, że nie ma on wpływu na wyniki i QOL

nieobiektywna; różny czas trwania wentylacji zastępczej, powikłania septyczne większość chorych w OIT po

10 Lista kontrolna optymalnej oceny przedoperacyjnej chorych geriatrycznych Mobilność, szybkość chodu J Am Coll Surg Vol. 215, No. 4, October 2012

11 Czynniki ryzyka złego rokowania u chorych w wieku podeszłym Zaburzenia poznawcze Depresje Czynniki ryzyka delirium Stan czynnościowy Mobilność, upadki Szybkość chodu Stan odżywienia Frailty 10 20% Do 50% gdy pobyt na OIT Time up & go test (TUGT) Spadek masy ciała Spadek siły hand grip Uczucie wyczerpania Wolny chód Zaburzenia poznawcze (MiniCog) Upadki Stan odżywienia spadek albumin, obwód r spadek Ht TUGT Zależność od innych w ADL Charlson indeks J Am Geriatr Soc 2001 May;49(5): J Am Coll Surg Vol. 215, No. 4, October 2012

Spadek siły hand grip Uczucie wyczerpania Wolny chód Zaburzenia poznawcze (MiniCog) Upadki Stan odżywienia spadek albumin, obwód r

12 Śmiertelność szpitalna Dutch National Intensive Care Evaluation (NICE) 54,021 chorych Śmiertelność szpitalna u chorych w wieku 85 i starszych była 4 x wyższa niż u chorych < 65.

13 Śmiertelność w OIT, szpitalna i 1-roczna 10-40% 20-45% 40 - >70%

14 Śmiertelność 1-roczna chorych w wieku podeszłym Zapalenie otrzewnej 57% Zapalenie płuc 55% Ostry zawał serca 51% Rak 48% Tętniak aorty 36% NZK 73% CABG 7% Crit Care Med. 2014, 42, 2350 Crit Care Med. 2006, 34, 2120

15 Krótko i długotrwała przeżywalność chorych > 80 rż - Rodzaj schorzenia chirurgiczne vs medyczne OR % kardiochir 9% nie-kardio 32% interna - obecność choroby nowotworowej OR Wysoka >8 punktacja SOFA i SAPS II OR Powikłania septyczne OR Wyjściowy stan czynnościowy nie Chorzy zależni dyskwalifikowani - śmiertelność 1-roczna 12,5% chir plan, 53% urgens, 55% internistyczne Int Care Med. 2004; 30;647 Crit Care 2011; 15:R36 Minerva Anestesiol 2015 Jan 30

86 - Wysoka >8 punktacja SOFA i SAPS II OR 1.71 - Powikłania septyczne OR 8.

16 Wyniki leczenia Wypis z OIT Przekazanie do placówki opiekuńczej Przedłużający się pobyt w szpitalu Zaburzenia poznawcze Wysoki stopień zależności od innych osób w ADL Age Ageing 2010, Prawie 80% nie chce iść J Am Geriatr Soc 1997,45,818 Powrót do domu (65-90% którzy przeżyli) Health Technol Asses 2000,4,1-11 Surogat dobrego stanu czynnościowego Z punktu widzenia chorych i ich rodzin oraz managerów opieki zdrowotnej najważniejszy element. (zgon + dom = niskie koszty; szpital + ZOL = wysokie) Zgon

31-8 Prawie 80% nie chce iść J Am Geriatr Soc 1997,45,818 Powrót do domu (65-90% którzy przeżyli) Health Technol Asses

17 Powrót do domu czynniki prognostyczne OR wiek neo, niewydolność serca pobyt w szpitalu przed OIT procedury n-ch, urazy Powikłania chir i hemat

18 Wyniki po IT Jakość życia - HrQOL Funkcje poznawcze Koncepcja subiektywna; Zależy od indywidualnego postrzegania (kontekst socjo-kulturalny i religijny; Domeny: fizykalna, ekonomiczna,funkcjonalna, socjalna, psychologiczna, emocjonalna EQ-D5 Postrzeganie, rejestrowanie, gromadzenie, odzyskiwanie, stosowanie informacji; Zaburzone w depresji, demencji, delirium IQCODE-SF, MiniCog Stan czynnościowy Związany z domeną fizykalną wykonywania codziennych czynności - ADL. Pomiar obiektywny i subiektywny Indeks Katza, Barthela, Lawtona (instrumentalna ADL)

rejestrowanie, gromadzenie, odzyskiwanie, stosowanie informacji; Zaburzone w depresji, demencji, delirium IQCODE-SF, MiniCog Stan

19 Wskaźniki indeksów QOL Fiz. funk Ogr. em. Żywotn Zdr. ment Funkc sp Bezbol Samoocena stanu zdrowia Zdr og EQ suma EQvas - 70% ocenia stan zdrowia jako zadawalający - 60% podobny lub lepszy niż przed rokiem a ok. 50% niż przed OIT - Mimo gorszej ADL akceptują QOL - niższe oczekiwania

70% ocenia stan zdrowia jako zadawalający - 60% podobny lub lepszy niż

20 575 chorych > 80 rż; 231 chorych 40% zgon IT i do 1 roku - 60% 5% nie odpowiedziało 204 chorych 35% (follow up) Jakość życia 42% - 1 doba w OIT 47% dób w OIT 75% powrót do domu 178 chorych (78%) Planowe chirurg. 11 chorych (5%) Nagłe chirurg. 15 chorych (7%) medyczne 73% zła ADL 53% zła ADL Funkcje poznawcze IQCODE SF 27% bez zaburzeń 56% umiarkowane 17% znaczne zaburzenia Stan czynnościowy indeks Katza ADL 3% bez zaburzeń 40% łagodne 33% umiarkowane 24% ciężkie Jakość życia (HrQOL) (EQ-5D) Subiektywna ocena niższa 1 domena istotnie zaburzona w porównaniu z zdrową populacją GB (zwykłe czynności) > 50% chce ponownie do OIT

15 chorych (7%) medyczne 73% zła ADL 53% zła ADL Funkcje poznawcze IQCODE SF 27% bez zaburzeń 56% umiarkowane 17% znaczne zaburzenia Stan czynnościowy indeks

21 Stan czynnościowy Po 12 mies 20% - 70% chorych spadek ADL - medical największe ryzyko (OR 2.03) >90% do domu Minerva Anestesiol 2015 Jan 30 Crit Care 2011,15,R105 50% - 70% spadek ADL; zaburzenia poznawcze 20% spadek ADL (triage, inny profil chorych) Crit Care 2010,14, R2

22 Jakość życia 68% chorych ocenia stan zdrowia jako zbliżony lub lepszy, nawet jeśli stan czynnościowy jest gorszy. Minerva Anestesiol 2015 Jan 30 Wypis ze szpitala EQ-5D niższy w porównaniu z wyjściowym i stopniowa poprawa Akceptacja: - QOL to nie tylko stan zdrowia, - aktywne powiązania społeczne - Pomoc bliskich i przyjaciół - po ciężkiej chorobie chorzy dostosowują swoje oczekiwania (są niższe oczekiwania i subiektywnie lepsze oceny) Crit Care 2011,15:R105 Minerva Anestesiol 2015 Jan 30

23 Zespoły geriatryczne: Skutki polipragmazji Depresja Demencja Zaburzenia zwieraczy Kłopoty z mobilnością Zaburzenia poznawcze Upadki Rev Esp Geriatr Gerontol 2009, 44 suppl 1:27-33 Critical Care 2011, 15:R105

24 > 50% - 74% akceptuje ponownie pobyt w OIT Po 12 miesiącach 82,6 % zgodziłoby się na ponowny pobyt w OIT Minerva Anestesiol 2015 Jan 30

25 Rokowanie po NZK Średnia wieku 79.5 Czynniki krótkotrwałego przeżycia (po wypisie z OIT) - czas wdrożenia CPR < 3 min OR mleczany < 5 mmol/l OR 3.3 Czynniki długotrwałego przeżycia (śr 28 mies) - czas wdrożenia CPR < 3 min OR zaburzenia rytmu poddające się elektroterapii OR dawki adrenaliny < 3 mg OR mleczany < 5 mmol/l OR 2.11 Przeżycie - krótkotrwałe 25% - długotrwałe: 1 rok - 18% 5 lat 7% Crit Care Med. 2014; 42, 2350

26 Podsumowanie 1. Dla chorych w bardzo podeszłym wieku wskaźniki przeżywalności w ICU i szpitalu nie są już jedynym satysfakcjonującym obiektywnym czynnikiem definiującym wyniki leczenia tych chorych. Równoważna jest ocena długotrwałych skutków postępowania obejmująca powrót do domu, stan czynnościowy chorych, funkcje poznawcze oraz postrzeganą jakość życia. 2. Aktualnie publikowane badania wykazują się znaczną heterogenicznością zarówno w metodologii (niespójność w zakresie wyboru i jakości narzędzi oceny HRQOL) jak i doboru populacji, co utrudnia porównywanie wyników.

27 Podsumowanie 3. Z przekroju opublikowanych badań wynika, że rokowanie u chorych >80 rż w zakresie przeżywalności nie jest zadawalające. Śmiertelność w IT wynosi 10-40%, szpitalna 20 45%, 1 roczna 40 70%, 4. HrQOL chorych po wypisie z OIT jest relatywnie wysoka pomimo gorszego stanu czynnościowego (w tym istotnej niepełnosprawności), co wynika z lepszej akceptacji ograniczeń związanych z wiekiem. Stan czynnościowy z czasem ulega poprawie ale nie osiąga poziomu sprzed zachorowania

28 Podsumowanie 5. W bezpośrednim okresie po IT i po 1 roku stwierdza się u chorych występowanie zespołów geriatrycznych (95% i 50% odpowiednio) oraz zaburzeń poznawczych 20-70%. Obecność 2 i więcej zespołów pogarsza QOL, ADL i IADL. 6. Zdecydowana większość chorych ponownie chciałaby być leczona w OIT

29 ,,Ludzie, którzy przyjmują swoją starość nie robiąc z niej problemu, są młodsi od tych, którzy chcą za wszelką cenę zachować swoją młodość. Antoni Kępiński

Podobne dokumenty

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT

Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość