Jan Paweł II, prorektor Maria Sarnecka-Keller, kardynał Józef Glemp; dziedziniec Collegium Maius PAMIĘTNY DOKTORAT

Transkrypt

1 Również z humorem skomentował Papież fakt wydania drukiem swoich dokumentów wszystko wyjdzie na jaw. Prorektor prof. Jan Błoński ofiarował Papieżowi kopię XVIII-wiecznego drzeworytu ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej. Czteroosobowa delegacja studentów poprosiła Papieża o przyjęcie białej czapki akademickiej łączącej pokolenia już studentów naszego Uniwersytetu, a dla nas symbolizującej jedność i niezależną myśl środowiska w czasach przełomu. Niech będzie ona oznaką naszej czci i miłości, jaką Ciebie, Ojcze Święty, studenci uniwersytetu otaczają. Kolor czapki nie zgadzał się z kolorem przyjętym dla wydziału, na którym przyszły papież studiował na UJ, dlatego też stwierdził on, że jest to czapka uniwersalna, i następnie poprosił o przekazanie pozdrowienia dla ich kolegów. Wówczas jeden z członków delegacji poskarżył się Papieżowi, że radość z tego wydarzenia został zakłócona poprzez fakt niewpuszczenia na dziedziniec Collegium Maius kilku osób. Zapewne chodziło tu o incydent z niedopuszczeniem trojga studentów Wydziału Filologicznego. Wysłuchawszy skargi, Papież powiedział: Proszę ich ode mnie pozdrowić szczególnie. Sprawą tą zajęła się tydzień później Rada Wydziału Filologicznego, która ostro zaprotestowała przeciwko takiemu postępowaniu MO. Dziękując za otrzymane dary, Jan Paweł II ofiarował Uczelni reprint Kosmografii Ptolemeusza oraz serię medali papieskich. Po zakończeniu oficjalnej części uroczystości Papież przeszedł do tak zwanego Pokoju prof. Żołędziowskiego, gdzie czekały przygotowane dwie muzealne księgi pamiątkowe. Nie było tego w planach, lecz Ojciec Święty, odbierając doktorat honorowy, odwiedzał tym samym Muzeum UJ. Starsza księga otwarta była na stronie z wpisem arcybiskupa Karola Wojtyły z 1967 roku, obok znajdowała się księga współczesna Papież wpisał się do obydwu. Towarzyszący Papieżowi kardynał Agostino Casaroli odnalazł swój wpis z 1967 roku i zauważył w nim błąd, który poprawił ku uciesze zgromadzonych. Opuszczając już Collegium Maius, Papież na chwilę zatrzymał się na krużganku, w miejscu, gdzie rozłożono na balustradzie XVII- -wieczny kobierzec pochodzący z odsieczy wiedeńskiej. Powiedział do zebranych, że jako podmiot po studencku i po uniwersytecku wrażliwy nie mógł przeciwstawić się tradycji kwadransa akademickiego, z powodu którego przybył do Collegium Maius o 8.15 zamiast o 8.00, jak mu proponowano, gdyż zwyczaj ten należy do struktury akademickiej wrażliwości. Na koniec powiedział: Chcę jeszcze raz podziękować Uniwersytetowi Jagiellońskiemu za to, że był moją Alma Mater. Dzisiaj czynię to ze szczególną wdzięcznością. Chcę też jeszcze raz powtórzyć te życzenia, jakie mojej, podkreślam to, mojej Jan Paweł II, prorektor Maria Sarnecka-Keller, kardynał Józef Glemp; dziedziniec Collegium Maius Alma Mater dzisiaj złożyłem. Pragnę być zawsze głęboko zjednoczony i solidarny z tym wszystkim, czym żyje ta wspólnota dla dobra kultury polskiej, dla dobra narodu i ludzkości. Dwa tygodnie po uroczystości w Collegium Maius rektor Józef Gierowski wystosował do Jana Pawła II list z podziękowaniem za pobyt na Uniwersytecie Jagiellońskim z okazji przyjęcia doktoratu honoris causa [...] żyjemy stale pod wrażeniem tej wyjątkowej chwili i niełatwo jest nam wrócić do codzienności. Było to przecież pokrzepienie bardzo potrzebne nie tylko dla nas, ale i dla całej społeczności akademickiej w Polsce. W czasie inauguracji roku akademickiego 1983/1984 rektor Gierowski pierwszy raz wymienił Jana Pawła II obok Kopernika i Sobieskiego jako największych wychowanków krakowskiego Uniwersytetu. Bogusław Sławiński PAMIĘTNY DOKTORAT Rozmowa z profesorem Józefem Andrzejem Gierowskim * Kiedy i w jakich okolicznościach pojawił się pomysł nadania doktoratu honorowego Janowi Pawłowi II? Pomysł przyznania Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II doktoratu honoris causa UJ nurtował nas właściwie od jego pierwszej bytności w Krakowie jako papieża. W tamtym czasie władze partyjne surowo zakazały rektorowi Mieczysławowi Hessowi okazywania w jakikolwiek sposób zainteresowania Uczelni obecnością Papieża w Krakowie. Rektor musiał nawet wyjechać z miasta na czas pobytu Jana Pawła II w naszym grodzie. Pamiętam, że tylko nieliczne budynki uniwersyteckie były ozdobione flagami Uniwersytet Jagielloński właściwe tak jakby nie dostrzegał obecności swojego wychowanka. To dla nas wszystkich było nie do zniesienia. Dlatego jak tylko stało się to możliwe, gdy do władzy doszedł zespół wybrany przez Uniwersytet, a nie mianowany przez ministra, jak to bywało poprzednio, zaczęliśmy myśleć, w jaki sposób będziemy mogli doprowadzić do realizacji tego aktu. Okolicznością ALMA MATER 83

2 sprzyjającą dla nas była zapowiedź przyjazdu Ojca Świętego w 1983 roku. Jak strona kościelna odniosła się do pomysłu doktoratu honorowego UJ dla Jana Pawła II? wydziału. Na każdym wydziale było głosowanie i potem to głosowanie zostało oczywiście generalnie przyjęte przez Senat. Doktorat honoris causa wszystkich wydziałów był ewenementem. To się wcześniej nie zdarzyło i chyba już się nie zdarzy na Uniwersytecie. Tak się złożyło, że z prorektorem Andrzejem Kopffem systematycznie chodziliśmy dzielić się opłatkiem z księdzem kardynałem Franciszkiem Macharskim. Jak by nie było, należał mu się tytuł kanclerza UJ, gdzieś tam dawno zapomniany, ale przez nas często przypominany. W czasie rozmowy, chyba w wigilię 1982 roku, zaczęliśmy się wspólnie zastanawiać, w jaki sposób można by doprowadzić do tego celu. Spotkania opłatkowe z księdzem kardynałem stały się dla nas tradycją od momentu objęcia przez nas władzy. Zaznaczam jeszcze, że byliśmy chyba jedynym uniwersytetem, poza KUL-em, który systematycznie zapraszał księdza kardynała na inauguracje roku akademickiego. On systematycznie przychodził. Miałem z tym pewne kłopoty, bo chciałem podczas powitania wymieniać go pierwszego, przed władzami, co nie było takie proste, ale w końcu zorientowałem się, że jest członkiem instytucji rządowej, to znaczy Komisji do spraw Kościoła, komisji państwowo-kościelnej, i na tej zasadzie ksiądz kardynał był zawsze pierwszy wśród wymienianych przeze mnie spośród dostojników, których witałem. Otóż na tym spotkaniu w 1982 roku, a więc w okresie stanu wojennego, doszliśmy wspólnie z księdzem kardynałem do przekonania, że najbliższa wizyta Ojca Świętego w Krakowie będzie znakomitą okazją do tego, by przyznać mu tytuł doktora honoris causa naszego Uniwersytetu. Chodziło jednak o to, jak wszystko zorganizować, by władze nie odrzuciły tej propozycji. Ksiądz kardynał chyba nawet sam podsunął nam koncepcję, by zwrócić się do Ojca Świętego, czy właściwie do organizatorów pobytu Ojca Świętego w Polsce, by do programu pobytu włączyli obecność Ojca Świętego na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wtedy otwierałaby się droga do dalszego działania. Tak też się stało. Ksiądz kardynał załatwił rzecz w Rzymie, władze zostały o tym poinformowane. Wtedy wystąpiliśmy z propozycją nadania doktoratu honoris causa Papieżowi. Początkowo władze zajmowały w tej sprawie dość spokojne stanowisko, nie ingerując w nasze decyzje. I doszło do tego, że Uniwersytet przyznał ten doktorat w bardzo specyficzny sposób: Jan Paweł II został doktorem honorowym każdego Jan Peweł II, rektor UJ Józef Gierowski, kardynał Józef Glemp, kardynał Franciszek Macharski, rektor PAT Marian Jaworski; aula Collegium Maius Jan Paweł II, rektor UJ Józef Gierowski, kardynał Józef Glemp, prorektor Alojzy Gołębiewski, prorektor Maria Sarnecka-Keller; aula Collegium Maius Czy w tamtym czasie na Uniwersytecie pomysł nadania doktoratu głowie państwa kościelnego spotykał się z czyimś zasadniczym oporem lub niechęcią? Czy były głosy sprzeciwu? Na niektórych wydziałach pojawiały się pojedyncze głosy ludzi, którzy widocznie z jakichś swoich przyczyn, nie tylko politycznych, ale i ideologicznych, nie chcieli uznać wielkości naszego Papieża. Na wiosnę 1983 roku właściwie wszytko było przygotowane do odbycia ceremonii. Przygotowany był także specjalnie wydany przez Uniwersytet rodzaj broszury zawierającej akta i korespondencję Ojca Świętego związaną z Uniwersytetem i znajdującą się w archiwum uniwersyteckim. To, niestety, nie jest do dnia dzisiejszego kontynuowane, nikt nie pomyślał później, żeby jeszcze raz do tego wrócić. Został też przygotowany medal i to wszystko potem wręczono Ojcu Świętemu podczas uroczystości. Jak zareagował Jan Paweł II na pomysł przyznania mu doktoratu honorowego jego macierzystej Uczelni? Przygotowania do tej ceremonii trwały, ale trzeba było także poprosić Ojca Świętego, by zechciał doktorat honorowy przyjąć. Wszystko było przygotowane przez księdza kardynała Macharskiego. Możliwość wyjazdu do Rzymu otworzył nam doktorat honorowy Karoliny Lanckorońskiej, zasłużonej historyczki i wydawczyni, która rzeczywiście położyła olbrzymie zasługi dla humanistyki polskiej, a zwłaszcza dla historii, prowadząc specjalne wydawnictwa w Rzymie i przyjmując na specjalne stypendia. Pani Lanckorońska nie miała paszportu ani polskiego, ani obcego; nie chciała wziąć paszportu PRL-u i nie chciała przyjąć paszportu włoskiego. Trzeba było do niej pojechać. Pojechał prorektor Kopff, prof. Wyrozumski i prof. Kalinowski, który był promotorem tego doktoratu honoris causa, był jej uczniem i był z nią blisko związany. Po uroczystości w Rzymie udaliśmy się do Ojca Świętego i zostaliśmy przez niego przyjęci na audiencji, podczas której przedstawiliśmy mu naszą prośbę. Rozmowa przebiegała w niesłychanie życzliwej atmo- 84 ALMA MATER

3 sferze. W tym miejscu chciałbym podkreślić, że miałem potem, jako rektor, możliwość spotykać się z Ojcem Świętym, rozmawiać o sytuacji na Uniwersytecie, w Polsce. Zawsze uderzające było to, że biła od niego specyficzna aura jakaś niesamowita dobroć i jednocześnie wysoki intelekt. Rozmawiający z nim czuł się uduchowiony. To było nie tylko moje doświadczenie. Zrobiło to na mnie niesamowite wrażenie także podczas późniejszych spotkań. Jak władze partyjne zareagowały na wieść o zgodzie Papieża na przyjęcie doktoratu honoris causa UJ? Po powrocie do kraju zaczęły się schody, ponieważ w tym samym czasie z propozycją doktoratu honorowego dla Papieża wystąpił także KUL. Rozumieliśmy, że i oni chcieli uczcić swojego byłego wykładowcę. Między nami nie było problemów, ale tę sytuację starały się wykorzystać władze. I na jakiś czas, trudno mi powiedzieć, czy na miesiąc, czy na krócej, przed przyjazdem Ojca Świętego do Polski ówczesny minister Benon Miśkiewicz zwrócił się do mnie z sugestią, że po co dwa doktoraty, że może byśmy zrezygnowali z tego doktoratu, że jak już chcemy dawać doktorat honorowy komuś z Kościoła, to może by nadać prymasowi. Na rozmowę wziął mnie także Gajewicz, który był wówczas sekretarzem wojewódzkim partii. Tłumaczył, że to, co robimy, może być tylko szkodliwe. Rozumiałem, że nie był to dobry moment dla władz, także ze względu na Moskwę, żeby uniwersytet państwowy nadawał tytuł doktora honoris causa papieżowi. W końcu wpadłem na pomysł i powiedziałem Gajewiczowi: Proszę pana, Ojciec Święty na pewno odwiedzi Uniwersytet i tego się nie da zmienić, bo tak sobie życzy Watykan. Niech się pan więc zastanowi, czy woli pan, żeby to była uroczystość kościelna, czy świecka. Zrozumiał i nie było już potem problemów. Jak zapamiętał Pan sam dzień 22 czerwca 1983 roku, co utkwiło Panu najbardziej w pamięci? Tego dnia cały Uniwersytet zebrał się w auli Collegium Maius, która, niestety, jest niewielka, oraz na dziedzińcu, gdzie zgromadzili się także studenci. Przyjście Ojca Świętego Jan Paweł II wśród studentów UJ (od lewej): Aleksander Galos, Paweł Góra, Barbara Nowak i Jan Tombiński 22 czerwca umówione było na godzinę 8 rano, ale Ojciec Święty przyszedł tak, jak się przychodzi na zajęcia, a więc z kwadransem akademickim. Wyjaśnił nam, że był przecież studentem, nauczycielem akademickim i że jest przyzwyczajony, że na Uniwersytecie zawsze ten kwadrans akademicki jest. Pomijam sam przebieg uroczystości, bo w jakiś sposób jest on znany. Wspominam jednak swoje wystąpienie, bo mimo tego, że nie porozmawialiśmy z Ojcem Świętym o jego treści, to moja wypowiedź była związana z tym, co mówił on. Dopiero niedawno, z pracy prof. Siemińskiego, dowiedziałem się, że wzbudziła ona oburzenie prasy partyjnej. W czasie stanu wojennego, podczas pełnienia funkcji rektora, nie bardzo rozczytywałem się w prasie, zarówno tej oficjalnej, jak i tej podziemnej, wiedziałem bowiem, że nikt nie ma takiej wiedzy o tym, co się wokół mnie dzieje, że ja sam muszę decydować, a nie sugerować się tym, co mi ktoś podszepnie. Nie wiedziałem więc, że stałem się przedmiotem takiej nagany. Ceremonia rozpoczęła się od wystąpienia rektora, potem prorektor Kopff, w imieniu Senatu, przeczytał akt nadania doktoratu honoris causa wszystkich wydziałów. Następnie ja wręczyłem dyplom tego doktoratu Ojcu Świętemu. Papież miał krótkie wystąpienie, ale bardzo głębokie, nawiązujące do tradycji uniwersyteckich, po czym złożyliśmy wzajemnie dary. Jan Paweł II dał nam faksymile, o ile dobrze pamiętam, Ptolemeusza. I właściwie na tym uroczystość się zakończyła, ale nie dla Ojca Świętego, który zaraz po niej wyszedł na balkon wokół dziedzińca i przemówił do znajdujących się tam młodych ludzi i profesorów, dla których zabrakło miejsca w auli Collegium Maius. To przemówienie wywołało wielki entuzjazm wśród młodzieży, tak jak wszelkie wystąpienia Ojca Świętego. Byłem wówczas z Papieżem na tym krużganku. Muszę przyznać, że były to wielkie chwile dla nas wszystkich. Czułem się szczęśliwy, wiedziałem bowiem, że nigdy w życiu nie przeżyję już tak wspaniałego momentu i że warto było znosić rozmaite trudy, nie powiem upokorzenia, przy pełnieniu funkcji rektorskiej, by spełnić to jedno zadanie. Nie pamiętam, w jakim momencie Ojciec Święty zszedł jeszcze do kaplicy św. Jana z Kęt, gdzie się pomodlił, a następnie opuścił Uniwersytet. Jan Paweł II, rektor UJ Józef Gierowski, prorektor Andrzej Kopff, prorektor Maria Sarnecka-Keller; aula Collegium Maius ALMA MATER 85

4 Jaką cenę oficjalnie i nieoficjalnie trzeba było zapłacić za możliwość uhonorowania wielkiego wychowanka Uniwersytetu Jagiellońskiego? najszerszą skalę. Myśmy to wywalczyli tu, na Uniwersytecie! U nas pod koniec lat 70. zaczęło się przygotowywanie nowej ustawy, potem weszliśmy w porozumienie z Solidarnością, Jan Paweł II, prorektorzy: Alojzy Gołębiewski, Maria Sarnecka-Keller oraz Andrzej Kopff Jan Paweł II, (z tyłu): kardynał Franciszek Macharski, kardynał Agostino Casaroli; dziedziniec Collegium Maius Takie to były czasy, że istotnie za ten doktorat musieliśmy płacić. Między innymi wiązało się to ze zobowiązaniem rektorów, nie tylko rektora UJ, ale rektorów wszystkich krakowskich uczelni, do udziału w manifestacji pierwszomajowej. Trzeba pamiętać, że ten udział wcześniej był czymś szablonowym i nie przywiązywano do niego wagi. Jeżeli chodzi o 1 maja 1982 roku, to mnie udało się z tego wywinąć; powiedziałem, że źle się czuję, co oczywiście nie odpowiadało prawdzie, ale sekretarz machnął ręką. Przypuszczam, że większość rektorów podobnie. Dla mnie ważniejszą rzeczą było, żebyśmy mogli przeprowadzić ten doktorat, niż to, że weźmiemy udział w uroczystości pierwszomajowej, która była daleko od tego wszystkiego, co nam było bliskie. Dalszych problemów związanych w tym czasie z tą sprawą nie pamiętam, ale za to ja zapłaciłem za ten doktorat osobiście. Jesienią 1983 roku zjawił się u mnie w gabinecie samotnie generał Wojciech Jaruzelski. Odbyliśmy rozmowę, a potem oprowadziłem go po Uniwersytecie i zaprowadziłem na wykład profesora Jerzego Wyrozumskiego, który mówił akurat o unii Polski z Litwą, zaprowadziłem go także na jakieś zajęcia. Miałem wrażenie, że była to jakaś chęć pokazania, że on też może być na Uniwersytecie. Za tym poszły dalsze kroki: moja obecność w Sejmie i moja obecność zwłaszcza w radzie konsultacyjnej przy przewodniczącym Rady Państwa. Zdawałem sobie sprawę, że gdybym wymówił się z tych swoich obowiązków, to wówczas ucierpiałby Uniwersytet przygotowane były listy kandydatów na moje miejsce, którzy zastąpiliby mnie, a nie byli to ludzie najwyższego lotu. Poza tym moją idée fi xe cały czas, gdy pełniłem funkcję rektora, było stworzenie warunków autonomii uniwersyteckiej na jak Jan Paweł II, Józef Gierowski, prorektor Andrzej Kopff; wejście do Collegium Maius od ul. św. Anny która też to przygotowywała. Jeszcze przed wprowadzeniem stanu wojennego byłem na posiedzeniach komisji sejmowej, która przygotowała tę ustawę. Potem, ku zdziwieniu wszystkich, ustawa została przyjęta przez Sejm. I jeżeli się nie mylę, było to 3, a może 2 maja 1982 roku. To była bez wątpienia najbardziej liberalna ustawa o szkolnictwie wyższym w całym bloku wschodnim i było to dzieło UJ. Szkoda, że dziś się o tym zapomina. Uważa się, że to było coś drugorzędnego ale przecież myśmy dzięki tej ustawie mogli przygotowywać Uniwersytet do okresu, gdy będzie w pełni niezależny, autonomiczny. Nie widzę rozwoju ani dydaktycznego, ani naukowego Uniwersytetu bez tej samodzielności, autonomii to jest warunek konieczny. Martwię się tym, co się dzieje dzisiaj, bo nie wszyscy potrafią to zrozumieć i niekiedy albo znowu się narzuca formy podporządkowania aktualnej władzy, albo rezygnuje się z tego, co się z takim trudem wywalczyło. Mówię o tym dlatego, że to jest terenie UJ i wywalczyć go u władz. w jakiś sposób związane z doktoratem honoris causa Papieża. Właściwie bez wywalczenia tej ustawy nie moglibyśmy tak spokojnie nadać tego doktoratu na Czym był dla Jana Pawła II Uniwersytet Jagielloński i czy temat ten pojawiał się w Pana rozmowach z nim? Uniwersytet był dla Papieża instytucją bardzo bliską, powiedziałbym, że nawet bliższą niż KUL; tak to odczuwałem i z rozmów tak to wynikało. Zresztą to nie jest takie dziwne, bo to jest jak mój stosunek do Wrocławia i Krakowa we Wrocławiu spędziłem w jakimś sensie młodsze lata i czuję się z nim 86 ALMA MATER

5 związany bardziej niż z Krakowem. Przypuszczam, że gdyby nie odłączenie Wydziału Teologicznego w 1954 roku, to Karol Wojtyła zostałby na UJ profesorem. Do końca swojego rektoratu miałem szczęście raz lub dwa razy w ciągu roku rozmawiać z Ojcem Świętym wyrażał wielkie zainteresowanie tym, co się dzieje na Uniwersytecie. Jaki wpływ na Uniwersytet miał wybór jego absolwenta na papieża? Społeczność uniwersytecka czuła się zobowiązana do pewnego większego zaangażowania, ja sam, gdy zostałem rektorem, chociaż to się działo już w okresie stanu wojennego, przywróciłem zwyczaj dzielenia się opłatkiem przez władze Uczelni i tak było już na Boże Narodzenie 1981 roku, tuż po wprowadzeniu stanu wojennego. Starałem się wówczas tłumaczyć, żeby się nie bano, że najważniejszą rzeczą jest, by nie dać się zastraszyć. Świadomość, że Papież jest naszym wychowankiem w jakimś sensie naszym, mocno w nas tkwiła. * Rozmowę z prof. Józefem Andrzejem Gierowskim 26 listopada 2005 roku przeprowadził Bogusław Sławiński z Archiwum UJ, przygotowując film Moja Alma Mater (cz. III). Był to ostatni wywiad z Profesorem. PODRÓŻE I PEREGRYNACJE POCZTOWE Adama Chmielowskiego (św. brata Alberta), cz. 1 Postać brata Alberta musi być stale przypominana, rozumiana od nowa, stale zgłębiana, nosi bowiem w sobie takie bogactwo, któremu trzeba ciągle stwarzać nowe warunki promieniowania pisał ówczesny metropolita krakowski kardynał Karol Wojtyła w przedmowie do książki ojca Władysława Kluza zatytułowanej Adam Chmielowski brat Albert. To przesłanie ma szczególne znaczenie w czasie obchodów rocznicowych i okazjonalnych związanych ze świętym. W roku 2008 nadarza się kolejna okazja do przypomnienia brata Alberta w związku z 25. rocznicą jego beatyfikacji, która odbyła się 22 czerwca 1983 roku na krakowskich Błoniach przy udziale blisko dwóch i pół miliona wiernych z Polski i różnych stron świata. Beatyfikacji dokonał Ojciec Święty Jan Paweł II. Sześć lat później w Rzymie (12 listopada 1989 r.) ten sam papież wyniósł go na ołtarze, ogłaszając świętym trzecim świętym Polakiem kanonizowanym w XX wieku, po Andrzeju Boboli i Maksymilianie Kolbem. Dwudziestopięciolecie beatyfikacji upamiętniono już sesją naukową (Sesją Albertyńską) zorganizowaną przez Instytut Archeologii i Etnografii PAN Oddział w Krakowie, Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa oraz Gminne Centrum Edukacji w Igołomi 5 grudnia 2007 roku (zob. Alma Mater nr 100/2008). Na ten temat ukazują się także wzmianki prasowe i artykuły. Wzbogacają one dotychczasowe piśmiennictwo poświęcone świętemu, wykaz publikacji liczy już kilkadziesiąt stron i obejmuje zarówno pozycje biograficzne, jak i prace, rozprawy, opracowania oraz artykuły przyczynkarskie dotyczące działalności świętego oraz powołanych przez niego zgromadzeń. Strona tytułowa książki wydanej nakładem braci albertynów w 1938 r., autorstwa o. Bernarda od Matki Bożej, Duchowość brata Alberta Autorem, który jako pierwszy po zakończeniu drugiej wojny światowej przybliżył Polakom postać Polskiego Biedaczyny, był ksiądz Konstanty Józef Michalski, piastujący w latach funkcję rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ksiądz prof. Michalski znał brata Alberta osobiście, miał kilkakrotnie sposobność spotkania się z nim i był jego wielkim czcicielem. W latach 30. XX wieku wygłaszał prelekcje na temat brata Alberta również dla młodzieży akademickiej. 29 stycznia 1937 roku ksiądz rektor wygłosił odczyt o bracie Albercie w jednej z sal Collegium Novum, na zaproszenie Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Akademickiej Odrodzenie. Przygotowywał też materiały do napisania biografii. Pierwsza jego książka o bracie Albercie, mająca charakter biografii z rozszerzeniem o sprawy dotyczące duchowości brata Alberta, ukazała się w 1946 roku w Krakowie, na rok przed śmiercią autora. Dotychczasowe opracowania, monografie i prace poświęcone świętemu uwzględniają wszelkie aspekty jego życia, działalności oraz duchowości i z trudem można znaleźć zagadnienie nieco słabiej opracowane czy rozpoznane i opisane. Dzisiaj można jedynie poszukiwać spraw o mniejszej wadze, spraw pobocznych lub tylko częściowo związanych z życiem i działalnością świętego, a nawet spraw jedynie wywołanych przez rzeczy, przedmioty, inspirowanych niezwykłą postacią brata Alberta. Do spraw takich zaliczam podróże Adama Chmielowskiego, a właściwie jego przemieszczanie się po kraju i Europie, wywoływane różnymi przyczynami i okolicznościami, oraz peregrynacje wizerunku Chmielowskiego ukazanego na... znaczkach pocztowych, wydanych przez Pocztę Polską w latach 1947, 1948 i ALMA MATER 87