Sytuacja epidemiologiczna w zakresie zakażeń szpitalnych, w województwie opolskim

Transkrypt

1 Sytuacja epidemiologiczna w zakresie zakażeń szpitalnych, w województwie opolskim { Opole, dnia r. Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Opolu

2 CO WIEMY o zakażeniach szpitalnych? Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 r., tekst jednolity z dnia 19 kwietnia 2013r. (Dz. U. z 2013r., poz. 947) art.2 pkt 5 czynnik alarmowy - biologiczny czynnik chorobotwórczy o szczególnej zjadliwości lub oporności. art.2 pkt 33 zakażenie szpitalne - zakażenie, które wystąpiło w związku z udzieleniem świadczeń zdrowotnych, w przypadku gdy choroba: a) nie pozostawała w momencie udzielania świadczeń zdrowotnych w okresie wylęgania albo b) wystąpiła po udzieleniu świadczeń zdrowotnych, w okresie nie dłuższym niż najdłuższy okres jej wylęgania.

3 CO WIEMY o zakażeniach szpitalnych? REJESTRACJI W SZPITALU PODLEGAJĄ: Wszystkie zakażenia szpitalne wywołane zarówno czynnikami alarmowymi (MRSA, Enterobacteriacae ESBL, KPC ) jak i,,niealarmowymi np. MSSA oraz kolonizacje czynnikami alarmowymi RAPORTOWANIU DO PIS PODLEGAJĄ: Wyłącznie objawowe zakażenia wywołane czynnikami alarmowymi z listy Załącznika nr 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z r wykryte przed 72 godzinami i po 72 godzinach od przyjęcia do szpitala tzw. raporty okresowe

4 Przepisy prawne regulujące obszar zakażeń szpitalnych Ustawa z dnia 5 grudnia o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U nr 234 poz. 157) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala (Dz. U nr 294 poz. 1741) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie kwalifikacji członków zespołu kontroli zakażeń szpitalnych (Dz. U nr 108 poz. 706); Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie zakresu, sposobu i częstotliwości prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych (Dz. U nr 100 poz. 646); Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie sposobu dokumentowania realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych oraz warunków i okresu przechowywania tej dokumentacji (Dz. U nr 100 poz. 645)

5 Przepisy prawne w sprawie czynników alarmowych, rejestracji i raportowania zakażeń szpitalnych Ustawa z dnia 5 grudnia o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U nr 234 poz. 157) Rozdział 3: Zakażenia związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz innych czynności, w trakcie wykonywania których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich Art Kierownicy zakładów opieki zdrowotnej oraz inne osoby udzielające świadczeń zdrowotnych są obowiązani do podejmowania działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. 2. Działania, o których mowa w ust. 1, obejmują w szczególności: 1) ocenę ryzyka wystąpienia zakażenia związanego z wykonywaniem świadczeń zdrowotnych; 2) monitorowanie czynników alarmowych i zakażeń związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w zakresie wykonywanych świadczeń; 3) opracowanie, wdrożenie i nadzór nad procedurami zapobiegającymi zakażeniom i chorobom zakaźnym związanym z udzielaniem świadczeń zdrowotnych, w tym dekontaminacji: a) skóry i błon śluzowych lub innych tkanek, b) wyrobów medycznych oraz powierzchni pomieszczeń i urządzeń; 4) stosowanie środków ochrony indywidualnej i zbiorowej w celu zapobieżenia przeniesienia na inne osoby biologicznych czynników chorobotwórczych; 5) wykonywanie badań laboratoryjnych oraz analizę lokalne sytuacji epidemiologicznej w celu optymalizacji profilaktyki i terapii antybiotykowej; 6) prowadzenie kontroli wewnętrznej w zakresie realizacji działań, o których mowa w ust. 1.

6 Przepisy prawne w sprawie czynników alarmowych, rejestracji i raportowania zakażeń szpitalnych Art Kierownicy szpitali lub zespołów zakładów opieki zdrowotnej, w skład których wchodzi szpital, są obowiązani do wdrożenia i zapewnienia funkcjonowania systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych, obejmującego: 1) powołanie i nadzór nad działalnością zespołu i komitetu kontroli zakażeń szpitalnych; 2) ocenę ryzyka i monitorowanie występowania zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych;

7 Przepisy prawne w sprawie czynników alarmowych, rejestracji i raportowania zakażeń szpitalnych 3) organizację udzielania świadczeń zdrowotnych, w sposób zapewniający: a) zapobieganie zakażeniom szpitalnym i szerzeniu się czynników alarmowych, b) warunki izolacji pacjentów z zakażeniem lub chorobą zakaźną oraz pacjentów szczególnie podatnych na zakażenia szpitalne, c) możliwość wykonywania badań laboratoryjnych w ciągu całej doby, d) wykonywanie badań laboratoryjnych, umożliwiających identyfikację biologicznych czynników chorobotwórczych wywołujących zakażenia i choroby zakaźne, oraz ich weryfikację przez podmioty, o których mowa w art. 9 ust. 2, e) ograniczenie narastania lekooporności biologicznych czynników chorobotwórczych w wyniku niewłaściwego stosowania profilaktyki i terapii antybiotykowej; 4) monitorowanie i rejestrację zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych; 5) sporządzanie i przekazywanie właściwemu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala; 6) zgłaszanie w ciągu 24 godzin potwierdzonego epidemicznego wzrostu liczby zakażeń szpitalnych państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu.

8 Przepisy prawne w sprawie czynników alarmowych, rejestracji i raportowania zakażeń szpitalnych 2. Kierownicy szpitali lub zespołów zakładów opieki zdrowotnej, w skład których wchodzi szpital, są obowiązani do gromadzenia w szpitalu informacji o zakażeniach szpitalnych i czynnikach alarmowych oraz prowadzenia rejestru zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych. 3. W odniesieniu do zakładów opieki zdrowotnej dla osób pozbawionych wolności, w skład których wchodzi szpital, do powołania zespołu i komitetu kontroli zakażeń szpitalnych są obowiązani dyrektorzy właściwych zakładów karnych i aresztów śledczych. 4. Informacje o zakażeniach szpitalnych i czynnikach alarmowych zawierają: 1) rozpoznanie kliniczne zakażenia szpitalnego lub czynnika alarmowego; 2) charakterystykę podstawowych objawów klinicznych; 3) okoliczności wystąpienia zakażenia, zachorowania lub zgonu z powodu zakażenia szpitalnego lub czynnika alarmowego, ze szczególnym uwzględnieniem czynników ryzyka oraz charakterystyki biologicznego czynnika zakaźnego, oraz inne informacje niezbędne do sprawowania nadzoru epidemiologicznego, zgodnie z zasadami współczesnej wiedzy medycznej.

9 Przepisy prawne w sprawie czynników alarmowych, rejestracji i raportowania zakażeń szpitalnych 5. Rejestr zawiera następujące dane osób, u których rozpoznano zakażenie szpitalne lub czynnik alarmowy: 1) imię i nazwisko; 2) datę urodzenia; 3) numer PESEL, a w przypadku gdy osobie nie nadano tego numeru serię i numer paszportu albo numer identyfikacyjny innego dokumentu, na podstawie którego jest możliwe ustalenie danych osobowych; 4) płeć; 5) adres miejsca zamieszkania; 6) rozpoznanie kliniczne zakażenia szpitalnego lub czynnika alarmowego oraz charakterystykę podstawowych objawów klinicznych oraz okoliczności wystąpienia zakażenia, zachorowania lub zgonu z powodu zakażenia szpitalnego lub czynnika alarmowego, ze szczególnym uwzględnieniem czynników ryzyka oraz charakterystyki biologicznego czynnika chorobotwórczego, oraz inne informacje niezbędne do sprawowania nadzoru epidemiologicznego, zgodnie z zasadami współczesnej wiedzy medycznej. 6. Rejestr zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych może być prowadzony w formie papierowej lub w systemie elektronicznym, a dane w nim zgromadzone są udostępnianie podmiotom, o których mowa w art. 30 ust Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia: 1) listę czynników alarmowych, 2) sposób prowadzenia rejestru zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych, udostępniania danych nim objętych oraz okres ich przechowywania, 3) wzory oraz sposób sporządzania raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala, o których mowa w ust. 1 pkt 5, oraz tryb i terminy ich przekazywania właściwemu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu mając na względzie zapewnienie skuteczności zapobiegania szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych oraz cele nadzoru epidemiologicznego.

10 Przepisy prawne w sprawie czynników alarmowych, rejestracji i raportowania zakażeń szpitalnych 1. W skład zespołu kontroli zakażeń szpitalnych wchodzą: 1) lekarz jako przewodniczący zespołu; 2) pielęgniarka lub położna jako specjalista do spraw epidemiologii lub higieny i epidemiologii, w liczbie nie mniejszej niż 1 na 200 łóżek szpitalnych; 3) diagnosta laboratoryjny jako specjalista do spraw mikrobiologii, jeżeli lekarz, wymieniony w pkt 1, nie posiada specjalizacji z dziedziny mikrobiologii lekarskiej, 2. Do zadań zespołu kontroli zakażeń szpitalnych należy: 1) opracowywanie i aktualizacja systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych; 2) prowadzenie kontroli wewnętrznej, o której mowa w art. 11 ust. 2 pkt 6, oraz przedstawianie wyników i wniosków z tej kontroli kierownikowi szpitala i komitetowi zakażeń szpitalnych; 3) szkolenie personelu w zakresie kontroli zakażeń szpitalnych; 4) konsultowanie osób podejrzanych o zakażenie lub chorobę zakaźną oraz tych, u których rozpoznano zakażenie lub chorobę zakaźną.

11 Przepisy prawne w sprawie czynników alarmowych, rejestracji i raportowania zakażeń szpitalnych Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala (Dz. U nr 294 poz. 1741) 1. Rozporządzenie określa: 1) listę czynników alarmowych; 2) sposób prowadzenia rejestru zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych, udostępniania danych nim objętych oraz okres ich przechowywania; 3) wzory oraz sposób sporządzania raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala oraz tryb i terminy ich przekazywania właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu.

12 Przepisy prawne w sprawie czynników alarmowych, rejestracji i raportowania zakażeń szpitalnych 2. Listę czynników alarmowych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia Rejestr zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych, zwany dalej "rejestrem", jest prowadzony w formie indywidualnych kart rejestracji w porządku chronologicznym lub alfabetycznym. 2. Każda indywidualna karta rejestracji jest oznaczona kolejnym numerem i dotyczy wystąpienia pojedynczego przypadku zakażenia szpitalnego lub czynnika alarmowego, potwierdzonego u osoby hospitalizowanej w toku udokumentowanej konsultacji, o której mowa w art. 15 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, zwanej dalej "ustawą". 3. Dane w rejestrze są przechowywane przez okres nie krótszy niż 20 lat.

13 Przepisy prawne w sprawie czynników alarmowych, rejestracji i raportowania zakażeń szpitalnych 4. Dane z rejestru są udostępniane: 1) do wglądu w szpitalu; 2) przez sporządzanie kopii: a) papierowych, poświadczonych za zgodność z oryginałem, przez kierownika, o którym mowa w art. 14 ust. 2 ustawy, zwanego dalej "Kierownikiem", lub osobę przez niego upoważnioną, b) w formie pliku elektronicznego.

14 Przepisy prawne w sprawie czynników alarmowych, rejestracji i raportowania zakażeń szpitalnych Raporty o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala, sporządzane w postaci tabel, których układ jest określony we wzorach raportów zawartych w załącznikach nr 2-4 do rozporządzenia, obejmują: 1) raport wstępny o podejrzeniu lub wystąpieniu ogniska epidemicznego, którego wzór jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia; 2) raport końcowy z wygaszenia ogniska epidemicznego, którego wzór jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia; 3) raport okresowy obejmujący okres nie dłuższy niż rok kalendarzowy, którego wzór jest określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia.

15 Przepisy prawne w sprawie czynników alarmowych, rejestracji i raportowania zakażeń szpitalnych 2. Kierownik przekazuje z urzędu właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu: 1) raport, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 - w terminie 24 godzin od powzięcia podejrzenia lub stwierdzenia wystąpienia ogniska epidemicznego; 2) raport, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 - w terminie do 30 dni od daty zakończenia wygaszenia ogniska epidemicznego; 3) raport, o którym mowa w ust. 1 pkt 3 - w terminie 30 dni od dnia jego sporządzenia, a jeżeli raport obejmuje okres roku kalendarzowego, nie później niż do dnia 15 lutego następnego roku kalendarzowego.

16 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie listy czynników alarmowych, rejestrów zakażeń szpitalnych i czynników alarmowych oraz raportów o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala (Dz. U. Nr 294,poz. 1741) załącznik 1 1) gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) oporny na metycylinę (MRSA) lub glikopeptydy (VISA lub VRSA) lub oksazolidynony; 2) enterokoki (Enterococcus spp.) oporne na glikopeptydy (VRE) lub oksazolidynony; 3) pałeczki Gram-ujemne Enterobacteriaceae spp. wytwarzające beta-laktamazy o rozszerzonym spektrum substratowym (np. ESBL, AMPc, KPC) lub oporne na karbapenemy lub inne dwie grupy leków lub polimyksyny; 4) pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa) oporna na karbapenemy lub inne dwie grupy leków lub polimyksyny; 5) pałeczki niefermentujące Acinetobacter spp. oporne na karbapenemy lub inne dwie grupy leków lub polimyksyny; 6) szczepy chorobotwórcze laseczki beztlenowej Clostridium difficile oraz wytwarzane przez nie toksyny A i B; 7) laseczka beztlenowa Clostridium perfringens; 8) dwoinka zapalenia płuc (Streptococcus pneumoniae) oporna na cefalosporyny III generacji lub penicylinę; 9) grzyby Candida oporne na flukonazol lub inne leki z grupy azoli lub kandyn; 10) grzyby Aspergillus; 11) rotawirus (rotavirus); 12) norowirus (norovirus); 13) wirus syncytialny (respiratory syncytial virus); 14) wirus zapalenia wątroby typu B; 15) wirus zapalenia wątroby typu C; 16) wirus nabytego niedoboru odporności u ludzi (HIV); 17) biologiczne czynniki chorobotwórcze izolowane z krwi lub płynu mózgowo-rdzeniowego, odpowiedzialne za uogólnione lub inwazyjne zakażenia.

17 Co powinniśmy wiedzieć aby skutecznie nadzorować zakażenia szpitalne? Kontrola wewnętrzna w podmiocie wykonującym działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne - nie rzadziej niż co 6 miesięcy: Ocena ryzyka występowania zakażeń związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych Monitorowanie czynników alarmowych i zakażeń związanych z udzielanymi świadczeniami zdrowotnymi Procedury zapobiegania zakażeniom i chorobom zakaźnym związanym z udzielaniem świadczeń zdrowotnych, w tym procedury dekontaminacji Stosowanie środków ochrony indywidualnej i zbiorowej Wykonywanie badań laboratoryjnych Analiza sytuacji epidemiologicznej Profilaktyka i terapia antybiotykowa

18 Co powinniśmy wiedzieć aby skutecznie nadzorować zakażenia szpitalne? Dokumentacja kontroli wewnętrznej w podmiotach wykonujących działalność leczniczą obejmuje opracowanie: Procedury, instrukcji, zarządzenia określających zasady i formy kontroli wewnętrznej Harmonogramu kontroli wewnętrznej na dany rok Raportów końcowych z przeprowadzonych czynności kontrolnych Ewidencji kontroli w postaci ich rejestru

19 Co powinniśmy wiedzieć aby skutecznie nadzorować zakażenia szpitalne? Komitet kontroli zakażeń szpitalnych opracowuje plany i kierunki systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych przeprowadza ocenę wyników kontroli wewnętrznych przedstawianych przez zespół kontroli zakażeń szpitalnych opracowuje i aktualizuje standardy farmakoprofilaktyki i farmakoterapii zakażeń i chorób zakaźnych w szpitalu

20 Co powinniśmy wiedzieć aby skutecznie nadzorować zakażenia szpitalne? Czy jest powołany w szpitalu zespół ds. opracowania polityki antybiotykowej? Czy jest opracowany w szpitalu receptariusz szpitalny? Czy uwzględnia wytyczne stosowania antybiotyków w wybranych sytuacjach klinicznych?

21 Co powinniśmy wiedzieć aby skutecznie nadzorować zakażenia szpitalne? 1. Jak często są organizowane spotkania/posiedzenia komitetu kontroli zakażeń szpitalnych 2. Jak często odbywają się spotkania/posiedzenia zespołu kontroli zakażeń szpitalnych 3. Czy zespół kontroli zakażeń szpitalnych organizuje i przeprowadza szkolenia personelu w zakresie kontroli zakażeń szpitalnych, czy szkolenie personelu obejmuje: a) pracowników nowozatrudnionych b) personel medyczny w tym lekarzy, pielęgniarki zatrudnieni c) personel pomocniczy w tym personel sprzątający d) uczniów/studentów e) inne osoby 4. Czy dokumentacja szkoleń obejmuje wykaz tematyki i potwierdzenie 5. Czy zespół kontroli zakażeń szpitalnych konsultuje osoby podejrzane o zakażenie lub chorobę zakaźną oraz osoby z rozpoznanym zakażeniem lub chorobą zakaźną, czy konsultacje są wpisywane w dokumentacji indywidualnej pacjenta.

22 Co powinniśmy wiedzieć aby skutecznie nadzorować zakażenia szpitalne? 1. Czy wprowadzono w szpitalu formularz oceny ryzyka przy przyjęciu do szpitala, kiedy i przez kogo jest wypełniany 2. Czy wprowadzono w szpitalu formularz oceny ryzyka podczas pobytu w szpitalu, kiedy i przez kogo jest wypełniany 3. Czy wprowadzono w szpitalu formularz zgody na zabieg operacyjny z uwzględnieniem ryzyka zakażenia szpitalnego, kiedy i przez kogo jest wypełniany, jaki jest ich obieg 4. Czy prowadzona jest kontrola wewnętrzna w zakresie oceny ryzyka wystąpienia zakażenia szpitalnego; formy i metody kontroli wewnętrznej, okresowy przegląd i analiza wypełnionych formularzy oceny ryzyka, kto przeprowadza

23 Co powinniśmy wiedzieć aby skutecznie nadzorować zakażenia szpitalne? Wdrożenie pisemnych procedur zapobiegania zakażeniom i szerzeniu się czynników alarmowych. 1. W szpitalu są opracowane następujące procedury: dekontaminacji narzędzi lekarskich, sprzętu medycznego dekontaminacji pomieszczeń i urządzeń dekontaminacji powierzchni skażonej substancją organiczną higieny rąk postępowania z odpadami medycznymi postępowania z bielizną szpitalną postępowania po ekspozycji zawodowej na czynnik biologiczny izolacji pacjentów z podziałem na rodzaje izolacji założenia i pielęgnacji cewnika obwodowego / centralnego założenia i pielęgnacji cewnika moczowego wraz z kartami monitorowania wykonywania mikrobiologicznych badań monitorowania miejsca operowanego 2. Czy w procedurach podany jest termin opracowania, autorzy, potwierdzenie wdrożenia 3. Czy procedury są zatwierdzane przez kierownika szpitala 4. Czy procedury oparte o aktualne przepisy, wytyczne, publikacje 5. Czy procedury są dostępne dla wszystkich zainteresowanych 6. Czy jest potwierdzenie pisemne pracowników o zapoznaniu się z procedurami zapobiegania zakażeniom i szerzeniu się czynników alarmowych 7. Czy procedury są okresowo aktualizowane

24 Co powinniśmy wiedzieć aby skutecznie nadzorować zakażenia szpitalne? 1. Czy jest przeprowadzana kontrola wewnętrzna ( potwierdzona stosowną dokumentacją) w zakresie poprawności procedur zapobiegania zakażeniom i szerzeniu się czynników alarmowych, formy i metody kontroli wewnętrznej, przegląd i weryfikacja podstaw prawnych i wytycznych, kto przeprowadza. 2. Czy jest przeprowadzana kontrola wewnętrzna w zakresie skuteczności procedur zapobiegania zakażeniom i szerzeniu się czynników alarmowych, formy i metody kontroli wewnętrznej, analizy zużycia preparatów dezynfekcyjnych do rąk, badania środowiskowe po dekontaminacji powierzchni, audyty w oddziałach w zakresie stanu higieniczno sanitarnego i procedur, analizy dokumentacji procedur zapobiegania zakażeniom: kart obserwacji cewnika obwodowego kart obserwacji cewnika centralnego kart obserwacji cewnika moczowego

25 Co powinniśmy wiedzieć aby skutecznie nadzorować zakażenia szpitalne? Zapewnienie warunków ochrony przed zakażeniem 1. Czy w szpitalu jest możliwość zapewnienia warunków izolacji pacjentów z podejrzeniem zakażenia lub chorobą, wywołaną czynnikami alarmowymi 2. Czy jest przeprowadzana kontrola wewnętrzna potwierdzona stosowną dokumentacją: formy i metody kontroli wewnętrznej analizy zużycia środków ochrony osobistej ocena warunków przechowywania i dostępności środków ochrony osobistej audyty z uwzględnieniem wyposażenia śluz oraz miejsc izolacji i kohortacji pacjentów środki ochrony indywidualnej ocena zgodności warunków izolacji/ kohortacji z obowiązującą procedurą okresowe przeglądy i czyszczenie instalacji i urządzeń wentylacji mechanicznej i klimatyzacji zgodnie z zaleceniami producenta

26 Co powinniśmy wiedzieć aby skutecznie nadzorować zakażenia szpitalne? Wykonywanie badań laboratoryjnych umożliwiających identyfikację biologicznych czynników chorobotwórczych oraz analiza lokalnej sytuacji epidemiologicznej w celu optymalizacji profilaktyki i terapii antybiotykowej 1. Czy szpital zapewnia możliwość wykonywania badań laboratoryjnych mikrobiologicznych w ciągu całej doby 2. Czy w szpitalu są wykonywane przesiewowe badania mikrobiologiczne u nowo przyjmowanych pacjentów badania wykonywane rutynowo u wszystkich przyjmowanych chorych badania wykonywane u pacjentów z historią hospitalizacji badania wykonywane u pacjentów przenoszonych z OIOM/OIT badania u innych pacjentów 3. Czy prowadzona jest weryfikacja polityki antybiotykowej na podstawie lokalnej sytuacji epidemiologicznej tzw.,,mapy epidemiologicznej szpitala 4. Czy jest przeprowadzana kontrola wewnętrzna ( potwierdzona stosowną dokumentacją) w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych i analizy lokalnej sytuacji epidemiologicznej formy i metody kontroli wewnętrznej (właściwe zaznacz) np.: analiza procedury pobierania materiałów do badań z uwzględnieniem czasu, miejsca i osób, u których wykonywano badania analizy rodzaju wykonywanych badań z uwzględnieniem np. wskaźników dotyczących wykonanych posiewów krwi i badań innych istotnych materiałów diagnostycznych analizy wpływu przeprowadzanych badań mikrobiologicznych na zastosowaną antybiotykoterapię analizy zużycia antybiotyków

27 Co powinniśmy wiedzieć aby skutecznie nadzorować zakażenia szpitalne? Monitorowanie i rejestracja zakażeń i czynników alarmowych 1. Jaki jest tryb rejestracji i monitorowania zakażeń szpitalnych: bierne monitorowanie (tj. analiza dokumentacji po wypisie pacjenta, spontaniczne zgłoszenia z oddziałów) aktywne monitorowanie codzienny przegląd wyników badań mikrobiologicznych codzienny przegląd kart monitorowania bieżąca mapa epidemiologiczna szpitala bieżące zużycie antybiotyków w terapii zakażeń ocena wykonania profilaktyki okołooperacyjnej codzienne monitorowanie zakażeń miejsca operowanego codzienne monitorowanie pacjentów gorączkujących analiza przyczyn reoperacji analiza przyczyn ponownego przyjęcia do szpitala 2. Jaki jest zakres monitorowania zakażeń szpitalnych: monitorowany cały szpital monitorowane wybrane oddziały, monitorowanie celowane (np. wybranych zakażeń występujących u określonych grup pacjentów np. cewnikowanych) 3. Jaki jest tryb zgłaszania podejrzeń zakażeń szpitalnych: zgłasza lekarz sprawujący opiekę nad pacjentem z zakażeniem szpitalnym zgłasza pielęgniarka epidemiologiczna na podstawie danych z oddziału zgłasza pielęgniarka łącznikowa/lekarz łącznikowy z oddziału zgłasza diagnosta laboratoryjny

28 Co powinniśmy wiedzieć aby skutecznie nadzorować zakażenia szpitalne? Czy szpital prowadzi rejestry zakażeń szpitalnych w postaci indywidualnych kart rejestracji dotyczące: 1) zakażenia szpitalnego 2) czynnika alarmowego 3) indywidualne karty zakażenia szpitalnego i czynnika alarmowego są zakładane: przy przyjęciu do szpitala ( jako wspólna karta z oceną ryzyka przy przyjęciu) po stwierdzeniu zakażenia po wyhodowaniu czynnika alarmowego 4) karty zakażenia szpitalnego i czynnika alarmowego wypełniają i przekazują niezwłocznie zespołowi zakażeń szpitalnych: pielęgniarka lub położna wchodząca w skład zespołu lekarz sprawujący opiekę nad pacjentem, u którego podejrzewa się zakażenie lub występuje czynnik alarmowy weryfikację kart zakażenia szpitalnego i czynnika alarmowego przeprowadza przewodniczący zespół kontroli zakażeń szpitalnych przy udziale lekarza sprawującego opiekę nad pacjentem karty posiadające podpis przewodniczącego zespół kontroli zakażeń szpitalnych i lekarza sprawującego opiekę nad pacjentem Czy jest przeprowadzana kontrola wewnętrzna ( potwierdzona stosowną dokumentacją) w zakresie monitorowania czynników alarmowych i zakażeń związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych formy i metody kontroli wewnętrznej okresowy przegląd indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta pod kątem wystąpienia zakażenia szpitalnego przegląd sposobu wypełnienia kart rejestracji zakażenia i czynnika alarmowego analiza zgonów analizy dotyczące chorych gorączkujących

29 Co powinniśmy wiedzieć aby skutecznie nadzorować zakażenia szpitalne? Raporty o bieżącej sytuacji epidemiologicznej szpitala 1. Czy szpital określa częstość występowania zakażeń szpitalnych na podstawie: odsetka zakażeń szpitalnych dla całego szpitala, odsetka zakażeń szpitalnych dla poszczególnych oddziałów, liczby zakażeń szpitalnych w przeliczeniu na procedurę, liczby zakażeń szpitalnych w przeliczeniu na czynniki ryzyka liczby zakażeń szpitalnych w przeliczeniu na osobodni na pacjentów, liczby zakażeń szpitalnych w przeliczeniu na 100 przyjętych lub wypisanych pacjentów, 2. Czy przekazywane są raporty/analizy zbiorcze oraz zalecenia do oddziałów np. z laboratorium mikrobiologicznego, z apteki o zużyciu, przez zespół kontroli zakażeń szpitalnych lub kierownika.

30 Co powinniśmy wiedzieć aby skutecznie nadzorować zakażenia szpitalne? Organizacja kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych w szpitalu 1. Czy w szpitalu jest opracowany dokument (np. procedura, instrukcja) dotyczący kontroli wewnętrznej, opisujący wymagane prawem zakres, sposób i częstotliwość jej przeprowadzania. 2. Czy kontrole wewnętrzne są przeprowadzane przez zespół kontroli zakażeń szpitalnych według opracowanego i zatwierdzonego przez kierownika planu/ harmonogramu kontroli wewnętrznych na dany rok. 3. Czy jest prowadzona dokumentacja potwierdzająca liczbę, rodzaj i zakres kontroli wewnętrznych w jednostce czasu (rejestr kontroli). 4. Czy częstotliwość kontroli jest zgodna z obowiązującymi przepisami tj. co najmniej raz na pół roku. 5. Czy w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości były prowadzone kontrole sprawdzające po 3 miesiącach lub zgodnie z wyznaczonymi terminami. 6. Czy Zespół Kontroli Zakażeń Szpitalnych przedstawia wyniki i wnioski z kontroli wewnętrznych Kierownikowi szpitala i komitetowi zakażeń szpitalnych.

31 Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych czynników alarmowych w województwie opolskim

32 Liczba badań mikrobiologicznych na 100 pacjentów POLSKA WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE

33 LICZBA BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH NA 100 PACJENTÓW (2013r.) 60,0 53,3 51,9 55,7 50,0 40,0 38,5 37,6 Brzeg Głubczyce 33,0 Kluczbork 30,0 22,8 Kędzierzyn - Koźle Krapkowice Namysłów 20,0 10,0 12,3 17,1 8,4 7,2 Nysa Olesno Opole Prudnik 0,0 2,3 Strzelce Op. Województwo Opolskie

34 Liczba badań mikrobiologicznych na łóżko/rok POLSKA WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE

35 LICZBA BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH NA ŁÓŻKO/ROK (2013) 20,0 19,9 19,4 19,9 18,0 16,0 16,0 14,0 12,0 10,0 12,2 10,2 13,4 Brzeg Głubczyce Kluczbork Kędzierzyn - Koźle Krapkowice 8,0 7,2 7,2 Namysłów 6,0 Nysa Olesno 4,0 2,0 0,5 3,1 2,7 Opole Prudnik Strzelce Op. 0,0 Województwo Opolskie

36 ZAPADALNOŚĆ WYBRANYCH CZYNNIKÓW ALARMOWYCH/1000 PACJENTÓW 4 3,5 3 2,5 2 ZAPADAL MRSA/1000 PACJ ZAPADAL E.COLI ESBL/1000 PACJ ZAPADAL KLEBSIELLA SP. ESBL/1000 PACJ ZAPADALPSEUDOMONAS/ 1000 PACJ ZAPADAL CLOSTRIDIUM DIFF/ 1000 PACJ 1,5 ZAPADAL STR.PNEUMONIAE/ 1000 PACJ ZAPADAL ROTAVIRUS/1000 PACJ 1 0,

37 ZAPADALNOŚĆ MRSA/1000 PACJENTÓW 1 1,00 0,9 0,90 0,86 0,8 0,7 0,6 0,5 ZAPADAL MRSA/1000 PACJ - woj. opolskie ZAPADAL MRSA/1000 PACJ - Polska 0,4 0,38 0,34 0,35 0,3 0,2 0,23 0,20 0,

38 ZAPADALNOŚĆ MRSA /1000 PACJENTÓW wg powiatów województwa opolskiego 1,00 0,97 0,90 0,80 0,70 Brzeg Głubczyce Kluczbork 0,60 0,52 Kędzierzyn - Koźle 0,50 Krapkowice 0,40 0,30 0,20 0,39 0,19 0,16 0,27 0,16 0,30 0,34 0,35 Namysłów Nysa Olesno 0,10 0,00 0,00 0,00 Opole Prudnik Strzelce Op. Województwo Opolskie

39 ZAPADALNOŚĆ E. COLI ESBL/1000 PACJENTÓW 1 0,95 0,9 0,8 0,80 0,85 0,7 0,70 0,67 0,6 0,5 0,53 ZAPADAL E.COLI ESBL/1000 PACJ - woj. opolskie ZAPADAL E.COLI ESBL/1000 PACJ - Polska 0,4 0,3 0,25 0,27 0,2 0,

40 ZAPADALNOŚĆ E. COLI ESBL /1000 PACJENTÓW wg powiatów województwa opolskiego 3,00 2,69 2,50 Brzeg 2,00 Głubczyce Kluczbork 1,50 1,00 0,50 0,00 1,10 0,06 0,15 0,62 0,53 0,16 0,86 1,21 1,04 0,24 0,85 Kędzierzyn - Koźle Krapkowice Namysłów Nysa Olesno Opole Prudnik Strzelce Op. Województwo Opolskie

41 ZAPADALNOŚĆ KLEBSIELLA SP. ESBL/1000 PACJENTÓW 1,6 1,56 1,4 1,33 1,30 1,34 1,35 1,2 1 1,00 0,8 ZAPADAL KLEBSIELLA SP. ESBL/1000 PACJ - woj. opolskie ZAPADAL KLEBSIELLA SP. ESBL/1000 PACJ - Polska 0,6 0,45 0,4 0,2 0,

42 ZAPADALNOŚĆ KLEBSIELLA SP. ESBL /1000 PACJENTÓW wg powiatów województwa opolskiego 6,00 5,00 5,21 Brzeg 4,00 Głubczyce Kluczbork 3,00 2,00 1,00 0,78 2,13 0,97 1,18 2,42 1,83 0,59 1,57 1,56 Kędzierzyn - Koźle Krapkowice Namysłów Nysa Olesno Opole Prudnik 0,00 0,25 0,15 Strzelce Op. Województwo Opolskie

43 ZAPADALNOŚĆ PSEUDOMONAS/1000 PACJENTÓW 0,8 0,80 0,7 0,70 0,61 0,6 0,5 0,4 0,3 0,38 0,30 0,28 0,35 ZAPADALPSEUDOMONAS/ 1000 PACJ - woj. opolskie ZAPADALPSEUDOMONAS/ 1000 PACJ - Polska 0,2 0,19 0,

44 ZAPADALNOŚĆ PSEUDOMONAS /1000 PACJENTÓW wg powiatów województwa opolskiego 0,70 0,66 0,60 0,50 Brzeg Głubczyce 0,40 0,34 Kluczbork Kędzierzyn - Koźle 0,30 0,25 0,26 0,23 0,24 Krapkowice Namysłów Nysa 0,20 0,16 Olesno 0,11 Opole 0,10 0,08 Prudnik 0,00 0,00 0,00 0,00 Strzelce Op. Województwo Opolskie

45 ZAPADALNOŚĆ CLOSTRIDIUM DIFF./1000 PACJENTÓW 3 2 2, ,29 0,95 ZAPADAL CLOSTRIDIUM DIFF/ 1000 PACJ - woj.. opolskie ZAPADAL CLOSTRIDIUM DIFF/ 1000 PACJ - Polska 0,57 0,60 1 0,

46 ZAPADALNOŚĆ CLOSTRIDIUM DIFF. /1000 PACJENTÓW wg powiatów województwa opolskiego 8,00 7,18 7,00 6,00 Brzeg 5,00 Głubczyce Kluczbork 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 0,31 1,46 1,35 1,60 1,13 0,16 1,21 3,22 0,00 0,90 2,06 Kędzierzyn - Koźle Krapkowice Namysłów Nysa Olesno Opole Prudnik Strzelce Op. Województwo Opolskie

47 ZAPADALNOŚĆ ROTA VIRUS/1000 PACJENTÓW 4 3,5 3,54 3,70 3 2,70 2,64 2,80 2,70 2,5 2 ZAPADAL ROTAVIRUS/1000 PACJ - woj. opolskie ZAPADAL ROTAVIRUS/1000 PACJ - Polska 1,5 1 0,5 0 0,25 0,

48 ZAPADALNOŚĆ ROTA VIRUS /1000 PACJENTÓW wg powiatów województwa opolskiego 7,00 6,84 6,00 5,60 5,00 4,66 4,72 Brzeg Głubczyce 4,00 3,78 Kluczbork Kędzierzyn - Koźle 3,00 2,64 2,96 2,70 Krapkowice Namysłów 2,12 Nysa 2,00 1,38 1,32 Olesno Opole 1,00 0,00 0,16 Prudnik Strzelce Op. Województwo Opolskie

49 Dziękuję za uwagę Kto wie, że popełnia błąd i nie naprawia go, popełnia nowy błąd Konfucjusz ( p.n.e.)