WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA

Transkrypt

1 PORADNIK DLA BRANŻY MEBLARSKIEJ WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA TEORIA I PRAKTYKA dr Mariusz Kondrat

2 WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA TEORIA I PRAKTYKA PORADNIK DLA BRANŻY MEBLARSKIEJ

3 Autor: dr Mariusz Kondrat KONDRAT Kancelaria prawno-patentowa Konsultacja branżowa: Ogólnopolska Izba Gospodarcza Producentów Mebli Wydawca: Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego SA ul. Kordylewskiego 11, Kraków tel.: , fax: Zespół redakcyjny: Joanna Jakubowska-Łazęcka, Anna Frączek-Bielówka, Ewa Obara, Agata Socha Projekt graficzny i skład: Studio Actiff Wydruk: Drukarnia Know-How ISBN: Publikacja współfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata Egzemplarz bezpłatny. Kraków 2011 r.

4 Wstęp Meble są produktami codziennego użytku, mającymi wielorakie zastosowanie, niezbędnymi człowiekowi do codziennego funkcjonowania. Współcześnie meble odznaczają się wysoką funkcjonalnością, estetyką wykonania oraz ergonomią, co powoduje, iż w państwach rozwijających się, o zamożnych społeczeństwach i większej świadomości estetycznej rynek ten rozwija się w bardzo szybkim tempie. Konkurencyjność w wielu branżach i na wielu rynkach zmusza producentów mebli do coraz to bardziej kreatywnej pracy, w celu zaspokojenia coraz to większych wymagań klientów. Ogrom działań promocyjnych, reklamowych i marketingowych z zakresu przemysłu meblarskiego i łożenie dużych sum na wykreowanie nowej marki, nowego produktu wiąże się z potrzebą coraz to skuteczniejszej ochrony ich przed nieuczciwymi konkurentami, wykorzystującymi cudzy nakład pracy. W końcu także chęć zysku i odniesienia sukcesu w danej dziedzinie jest również ogromnym bodźcem do podejmowania aktywności na tego typu polach. Wciąż aktualna wydaje się być maksyma legendarnego szefa IBM Toma Watson'a good design is a good business ( dobry wzór to dobry biznes ). Zwiększenie konkurencyjności firmy, jej wartości, zwiększenie ilości aktywów, które nadają się do komercyjnego ich wykorzystania, a także możliwości płynące z licencjonowania praw własności intelektualnej powodują, iż ochrona tych praw staje się dla przedsiębiorcy korzystnym przedsięwzięciem. Zdawać sobie należy również sprawę z ryzyka, jakie wiąże się z brakiem ochrony tych praw. Narażamy się w ten sposób na ryzyko podrobienia naszych produktów, czy na nieświadomą możliwość naruszenia cudzych, chronionych już praw. Czym zatem jest owa własność intelektualna? Jaki konkretny produkt naszej działalności, którym prawem własności intelektualnej może zostać ochroniony?

5 Przez własność intelektualną (IP- Intellectual Property) należy rozumieć wszelkie wytwory ludzkiego umysłu o niematerialnym charakterze, które nie są rzeczami w rozumieniu prawa cywilnego, ale zazwyczaj są w przedmiotach materialnych ucieleśnione. Własność intelektualną można rozumieć zarówno wąsko (jako prawo autorskie i prawa pokrewne, prawo własności przemysłowej), jak i szeroko (dodatkowo także prawo nieuczciwej konkurencji oraz ochrona informacji handlowych). Z punktu widzenia przemysłu meblarskiego również szerokie rozumienie praw własności intelektualnej będzie mieć zastosowanie. Prawa własności intelektualnej mają charakter terytorialny, co znaczy, że w różnych częściach świata (w różnych państwach) będą one inaczej zdefiniowane, a co za tym idzie należy zapoznać się z obowiązującym prawem państwa, na którego obszarze planujemy podjąć swoją działalność. Celem niniejszego poradnika jest przedstawienie kluczowych z punktu widzenia specyfiki przemysłu meblarskiego zagadnień ochrony praw IP. Wskazane poniżej zostaną zarówno rozważania teoretyczne do nich się odnoszące, jak i praktyczne porady i wskazówki dla chcących pokusić się o samodzielną aktywność na tego typu polach.

6 Prawa własności przemysłowej Większość praw własności intelektualnej ważnych z punktu widzenia przemysłu meblarskiego, bo związanych bezpośrednio z namacalnie dostępnym produktem to prawa, których ochrona odbywa się w oparciu o przepisy prawa własności przemysłowej. Prawa chronione tą kategorią to tzw. prawa rejestrowalne, czyli chronione w oparciu o odpowiednie decyzje administracyjne wydawane przez specjalnie do tego powołane urzędy. Ich ochrona odbywa się po spełnieniu odpowiednich kryteriów właściwych dla danego prawa wyłącznego. Przepisy polskiej ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. prawo własności przemysłowej (p.w.p.) chronią głównie te wytwory działalności człowieka, które mają przemysłowe zastosowanie. Regulacje prawa własności przemysłowej chronią m.in. nowe wytwory o poziomie wynalazczym i przemysłowej stosowalności (wynalazki), nowe i użyteczne rozwiązania o charakterze technicznym odnoszące się do kształtu, budowy lub konstrukcji wytworu (wzory użytkowe), nowe i posiadające indywidualny charakter postaci wytworu nadane przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, etc. (wzory przemysłowe), produkty spożywcze pochodzące z danego regionu i posiadające w związku z tym specjalne właściwości (oznaczenia geograficzne), logo, czy slogan reklamowy jako oznaczenia odróżniające towary różnych przedsiębiorstw od siebie (znaki towarowe). Z uwagi na charakter produktów branży meblarskiej ochrona w oparciu o wzory przemysłowe, a także znaki towarowe będzie "tutaj "najbardziej odpowiednia. Prawa chronione tą kategorią to tzw. prawa rejestrowalne

7 Dokonując wyboru danej kategorii ochrony praw własności przemysłowej należy pamiętać, które z nich, jaki rodzaj wytworów i postaci ludzkiej kreatywności chronią. Nie każdy produkt może być chroniony prawem do wzoru przemysłowego i nie każde oznaczenie może być znakiem towarowym. Istotne również jest to, iż jeden produkt może być chroniony więcej niż jednym prawem własności przemysłowej. Kształt modelu telefonu komórkowego może być chroniony w oparciu o wzór przemysłowy, a zawarte wewnątrz niego rozwiązania techniczne mogą spełniać kryteria wynalazku i być chronione patentem. Również produkty z branży meblowej mogą być chronione zarówno wzorem przemysłowym (ich kształty), jak i znakiem towarowym (znak trójwymiarowy). Ustawa prawo własności przemysłowej zapewnia także system ochrony zarówno cywilnoprawnej jak i karnoprawnej praw własności przemysłowej. Ochrona cywilnoprawna produktów na podstawie ustawy prawo własności przemysłowej ma miejsce w oparciu o odpowiedni system roszczeń. Naruszyciel praw własności przemysłowej może zostać zmuszony do spełnienia odpowiednich obowiązków, tj. np. wycofania z obrotu wprowadzanych przez niego na rynek produktów, zniszczenia produktów już na rynku występujących, zniszczenia materiałów reklamowych odnoszących się do towarów naruszających prawa osób trzecich. Ustawa prawo własności przemyłowej także przewiduje sankcje karne w postaci grzywny, ograniczenia wolności, a nawet w pewnych kwalifikowanych przypadkach karę pozbawienia wolności do 5 lat, za niektóre praktyki godzące w prawa własności przemysłowej osób trzecich (podrobienie znaku, zgłoszenie do rejestracji cudzego wzoru przemysłowego). Ważnym aspektem z punktu widzenia uprawnionego do wzoru lub znaku towarowego jest możliwość udzielenia licencji podmiotom trzecim. Tym samym uprawniony do znaku towarowego, czy wzoru przemysłowego uzyskuje w ten sposób dodatkowe źródło dochodu. Wszelkie kwestie praktyczne związane z udzieleniem licencji muszą rozwiązywać odpowiednie postanowienia umowy (czas trwania licencji, terytorium, rodzaj produktów, których dotyczy znak i wzór).

8 Ochrona produktu w oparciu o wzór przemysłowy Wzór przemysłowy według ustawy prawo własności przemysłowej Zgodnie z ustawą prawo własności przemysłowej wzór przemysłowy to nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. Wzór przemysłowy nie chroni rozwiązania technicznego, sposobu funkcjonowania urządzenia, jego wewnętrznych mechanizmów i wewnętrznej budowy (to chronią patenty, czy wzory użytkowe). Chroni on zewnętrzną postać produktu, jego wygląd, dostrzegalną wizualizację produktu, czyli określone jego cechy, które powodują, że sprawia on określone wrażenie. Pozwala to zatem na ochronę kształtów (wyglądu) krzeseł, foteli, lamp czy stołów, czyli według ustawy, wytworów (produktów) - każdego przedmiotu wytworzonego w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, który obejmuje w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego (typy czcionek). Wzory przemysłowe mogą chronić produkty z różnorodnych branż. Ich ochroną objęte są towary z zakresu biżuterii, przyrządów medycznych, zegarków, sprzętu gospodarstwa domowego, samochodów, mebli, czy urządzenia elektryczne. Przykłady wzorów przemysłowych: Prawa własności przemysłowej DM/ Uprawniony: SWATCH AG RCD Uprawniony: Klöber GmbH RCD Uprawniony: LAC-MET NOVUMGROM sp. z o.o. sp. k. Coś (dany produkt), aby był chroniony wzorem przemysłowym musi odznaczać się specjalnymi cechami, czyli musi mieć: indywidualny charakter, przez co najogólniej rozumie się sytuację, gdy ogólne wrażenie, jakie wywołuje wzór na zorientowanym użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez inny wzór znany już publicznie; oraz musi być:

9 nowy, czyli nieudostępniony wcześniej publicznie, niebędący identycznym do takiego wzoru, który już został publicznie pokazany. Indywidualny charakter wzoru rozumie się jako pewną sumę poszczególnych elementów, które sprawiają pewną inność ukształtowanego w ten sposób produktu. Powstaje ona poprzez nadanie całemu produktowi pewnych cech oraz właściwości. Przy ocenie z kolei ogólnego wrażenia, jaki wywołuje dany wzór należy go oceniać całościowo, bez koncentrowania się na poszczególnych jego cechach, czy właściwościach. Z kolei wzór nowy to wzór, który nie jest znany osobom, które zajmują się zawodowo dziedziną, której wzór przemysłowy dotyczy, czyli np. projektantowi krzeseł. Jest to przesłanka obiektywna, nieograniczona terytorialnie. Wzór musi być zatem nowy w skali światowej, a nie nowy na terytorium Polski. Udostępnienie publiczne oznacza zastosowanie, wystawienie lub ujawnienie wzoru w inny sposób, jeśli spowodowało to dotarcie do wiadomości osób zajmujących się zawodowo dziedziną, której ten wzór dotyczy. Wystawienie jednak na targach nie niweczy przesłanki pierwszeństwa. Samo zamieszczenie przedstawionego produktu w folderze reklamowym firmy, powoduje, iż stworzono możliwość dotarcia do niego. Przestał on już być zatem wzorem nowym. Z kolei identyczność z wzorem udostępnionym publicznie oznacza taki wygląd obu wzorów, który prowadzi do wniosku, że różnią się one od siebie jedynie nieistotnymi szczegółami. Porównując krok po kroku oba wzory należy wykazać, że są one identyczne, a ewentualne różnice między nimi muszą być nieistotne. Wspólnotowy wzór przemysłowy Na gruncie unijnego rozporządzenia z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie wzoru wspólnoty za wzór uznaje się postać całego lub części produktu, wynikającą z cech linii, konturów, kolorystyki, kształtu, tekstury i/lub materiałów samego produktu i/lub jego ornamentacji. Definicja ta jest tożsama z definicją wzoru przemysłowego z polskiej ustawy prawo własności przemysłowej. Wzorem wspólnotowym chronimy podobnie jak wzorem krajowym zewnętrzną postać produktu lub jego części w postaci dwu- lub trójwymiarowego przedmiotu, która

10 została wytworzona rzemieślniczo lub poprzez działalność przemysłową. Wyłączone spod ochrony w oparciu o wzór przemysłowy są programy komputerowe, które chronione są prawami autorskimi. Jedną z naczelnych zasad odnoszących się do wspólnotowych praw własności przemysłowej jest zasada ich jednolitego charakteru. Wzór wspólnotowy, ale też wspólnotowy znak towarowy, ma jednolity charakter, tj. jest skuteczny jako całość na terytorium całej wspólnoty. Jego ochrona, czy rejestracja nie może być ograniczona do wybranego terytorium UE. Także ograniczenie korzystania z niego lub ewentualne jego unieważnienie będzie się odnosiło do wszystkich państw wspólnoty. Nie każdy wzór przemysłowy może uzyskać rejestrację. Zarejestrowany może zostać tylko taki wzór, który posiada cechy nowości oraz oryginalnego charakteru. Zatem są to identyczne przesłanki jak przesłanki ochrony krajowego wzoru przemysłowego. Na gruncie rozporządzenia za wzór nowy uważa się taki wzór, jeśli identyczny do niego nie został udostępniony publicznie: 1) Przed datą pierwszego publicznego udostępnienia wzoru, o którego ochronę się wnosi w przypadku wzoru w spólnotowego niezarejestrowanego. 2) Przed datą złożenia wniosku o rejestrację wzoru, o którego ochronę się wnosi lub przed ewentualną datą pierwszeństwa - w przypadku wzoru wspólnotowego zarejestrowanego. Identyczność rozumiana jest tutaj tak jak w ustawie prawo własności przemysłowej, czyli jako różnica jedynie w nieistotnych cechach. Z kolei przesłanka indywidualnego charakteru spełniona jest wówczas, gdy całościowe wrażenie, jakie wzór wywołuje na poinformowanym użytkowniku, różni się od wrażenia, jakie wywiera na tym użytkowniku wzór, który został udostępniony publicznie: 1) Przed datą pierwszego publicznego udostępnienia wzoru, o którego ochronę się wnosi - w przypadku wzoru w spólnotowego niezarejestrowanego. 2) Przed datą złożenia wniosku o rejestrację wzoru, o którego ochronę się wnosi lub przed ewentualną datą pierwszeństwa, czyli w okresie 6 miesięcy od daty zgłoszenia krajowego lub wystawienia wzoru na wystawie w przypadku zarejestrowanego wzoru przemysłowego. Wzór wspólnotowy chroniony jest zarówno jako wzór zarejestrowany (Registered Community Design) przez specjalnie do tego powołany urząd, jak i jako tzw. niezarejestrowany wzór wspólnotowy. Konstrukcja ta umożliwia objęcie ochroną danego produktu w sytuacji, gdy został on udostępniony publicznie, czyli został Prawa własności przemysłowej

11 opublikowany, wystawiony na wystawie, czy wykorzystany w handlu. Od tego momentu ma miejsce ochrona produktu. Jej okres wynosi 3 lata. Wszystkie zatem wzory ujawnione od momentu wejścia w życie rozporządzenia i spełniające kryteria wzoru wspólnotowego (przesłanki ochrony) są chronione w oparciu o tę kategorię wzorów. W okresie ochrony wzoru niezarejestrowanego, w sytuacji ewentualnego naruszenia praw do niego mamy ograniczoną możliwość zwrócenia się do właściwego sądu o ochronę przysługujących nam praw. Jedynie skopiowanie identycznego wzoru niezarejestrowanego powoduje jego naruszenie. Z kolei specjalna procedura opisana w rozporządzeniu umożliwia jego późniejszą rejestrację jako zarejestrowany wzór wspólnotowy (Registered Community Design) w okresie 12 miesięcy od chwili jego publicznego udostępnienia. Potrzeba ochrony niezarejestrowanych wzorów przemysłowych wynikła z konieczności zapewnienia stosownej ochrony produktom o krótkotrwałej aktualności rynkowej, tj. produktom z dziedziny mody, czy zabawek, dla których procedura rejestracyjna i czas oczekiwania na rejestrację byłby zbyt długi i de facto rejestracja ta okazałaby się zbędna. Prawo z rejestracji wzoru wspólnotowego przysługuje co do zasady twórcy tego wzoru, jednak domniemywa się, że osobie na rzecz której zarejestrowano wzór przysługują prawa twórcy. Krajowy system rejestracji wzorów przemysłowych Urzędem administracji publicznej odpowiedzialnym za rejestrację oraz ochronę wzorów przemysłowych na terenie Polski jest Urząd Patentowy RP. Jego kompetencje w zakresie wzorów przemysłowych opierają się na ustawie prawo własności przemysłowej z dnia 30 czerwca 2000 r. oraz rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 stycznia 2002 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń wzorów przemysłowych, które uszczegóławia uregulowania zawarte w ustawie. Te dwie regulacje określają dokładnie zakres kompetencji Urzędu w zakresie wzorów przemysłowych, tj. przekazują mu sprawy związane z przyjmowaniem zgłoszeń wzorów, ich badaniem, rejestracją oraz prowadzeniem rejestru wzorów.

12 Zgłoszenie wzoru przemysłowego można dokonać samodzielnie lub poprzez profesjonalnego pełnomocnika, którym może być jedynie rzecznik patentowy. Chcąc samemu zgłosić wzór przemysłowy powinniśmy pobrać wzór odpowiedniego formularza, dostępnego na stronie internetowej Urzędu ( w zakładce Procedura krajowa/formularze. Dostępny tam formularz możemy wypełnić elektronicznie lub ręcznie. Następnie wypełniony formularz wysyłamy pocztą na adres urzędu: Urząd Patentowy RP, Al. Niepodległości 188/192, Warszawa lub na nr faks-u (22) lub składamy go bezpośrednio w Biurze Podawczym Urzędu Patentowego. Dniem dokonania zgłoszenia jest dzień, w którym zgłoszenie wpłynęło do Urzędu Patentowego RP lub zostało nadesłane faksem. W przypadku przesłania zgłoszenia faksem oryginał zgłoszenia należy dostarczyć do Urzędu w terminie 30 dni od daty nadania. Jeżeli zgłoszenie przesłane faksem jest nieczytelne lub nie jest tożsame z dostarczonym oryginałem, za datę zgłoszenia uznaje się dzień, w którym został dostarczony oryginał. Od niedawna możliwe jest również e-zgłoszenie wzoru przemysłowego. Dostęp do internetowych zgłoszeń wzorów przemysłowych mają głównie profesjonalni pełnomocnicy (rzecznicy patentowi). Przeciętny Kowalski może także dokonać zgłoszenia internetowego, jednak powinien posiadać swój ważnie certyfikowany podpis elektroniczny. Możliwość e-zgłoszeń przez Urząd Patentowy została wprowadzona stosunkowo niedawno, stąd jeszcze jej niewielka popularność. Prawidłowo wypełniony formularz zgłoszenia wzoru przemysłowego przedstawia Aneks 1. Każde zgłoszenie wzoru przemysłowego powinno zawierać: podanie zawierające co najmniej oznaczenie zgłaszającego, określenie przedmiotu zgłoszenia oraz wniosek o rejestrację wzoru, opis wzoru wraz z ilustracją (w 3 egzemplarzach) przedstawiającą przedmiot wzoru. W podaniu należy wskazać następujące dane, które powinien podać zgłaszający: imię i nazwisko (nazwę w przypadku osób prawnych), adres, numer identyfikacji podatkowej (NIP), PESEL oraz REGON. Ponadto formularz zgłoszeniowy wzoru powinien m.in. zawierać: dowód pierwszeństwa, jeżeli zgłaszający ubiega się o przyznanie mu uprzedniego pierwszeństwa, tj. dowód tego, iż dany wzór przemysłowy został w okresie 6-miesięcy poprzedzających zgłoszenie, zgłoszony w innym państwie, oświadczenie zgłaszającego, których odmian wzoru przemysłowego dotyczy dowód pierwszeństwa, jeżeli zgłoszenie zawiera odmiany wzoru (oświadczenie o datach pierwszeństwa), pełnomocnictwo, jeżeli zgłaszający działa przez pełnomocnika. Prawa własności przemysłowej

13 przykład.01 Jan Kowalski jest projektantem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę w firmie X zajmującej się produkcją innowacyjnych krzeseł. W ramach wykonywanych czynności zawodowych zaprojektował oryginalne krzesło. W braku innych uregulowań między Janem Kowalskim a firmą X, w przypadku zgłoszenia do ochrony tego krzesła, to firma X będzie zgłaszającym ten wzór przemysłowy. Następna część formularza dotyczy wskazania twórcy/ów wzoru przemysłowego, czyli tego komu będzie przysługiwać prawo z rejestracji wzoru przemysłowego. Zgłosić bowiem wzór przemysłowy może osoba fizyczna lub prawna, zarówno bezpośredni twórca wzoru lub pracodawca twórcy w przypadku, w którym twórca stworzył wzór w ramach swoich obowiązków zawodowych wynikających ze stosunku pracy, a także zamawiający projekt, w sytuacji, gdy zlecił wykonanie wzoru przemysłowego osobie trzeciej, jeśli w umowie nie ustalono inaczej. przykład.01 Jeżeli zgłaszający wzór przemysłowy nie jest jego twórcą, ma on obowiązek wskazania go w formularzu oraz wskazania podstawy swojego prawa do rejestracji wzoru. Współtwórcom wzoru prawo do niego przysługuje wspólnie. Bardzo ważnym elementem każdego podania jest wskazanie opisu wzoru przemysłowego oraz rysunków (fotografii) go przedstawiających. Opis wzoru (w 3 egzemplarzach) powinien wskazywać na: przedmiot wzoru ze wskazaniem jego przeznaczenia (np. krzesło, łóżko szpitalne, biurko pod komputer), figury ilustracji, wykaz odmian wzoru przemysłowego, wskazywać na istotne cechy wzoru, odróżniające je od innych. Odmiany wzoru to nic innego, jak odrębne postacie wytworu (np. krzesła, szafy), które posiadają istotne cechy wspólne. Jedno zgłoszenie wzoru przemysłowego może zawierać maksymalnie 10 odmian wzoru, czyli praktycznie 10 różnych krzeseł czy łóżek, które wszystkie zbiorczo mają istotne cechy wspólne, lecz każdy z nich nie jest identyczny. Ilustracje (np. rysunki lub fotografie) odmian wzoru (także 3 egzemplarze) powinny być zamieszczone na jednym arkuszu o formacie A4. Z kolei wielkość fotografii nie może być większa niż 13 cm x 18 cm oraz mniejsza niż 5 cm x 5 cm. Prawo przewiduje obowiązek uiszczenia odpowiednich opłat urzędowych za zgłoszenie wzoru przemysłowego. Opłata zgłoszeniowa wynosi obecnie 300 zł i można jej dokonać poprzez przelew bankowy na konto Urzędu Patentowego RP: NBP O / O Warszawa,

14 Okres ochrony wzoru przemysłowego trwa 25 lat od daty jego zgłoszenia i jest podzielony na 5 letnie okresy ochronne. Za każdy taki okres ochrony wzoru należy uiścić odpowiednią opłatę: opłata za 1, 2, 3,4 i 5 rok ochrony 400 zł, opłata za 6, 7, 8, 9 i 10 rok ochrony 1000 zł, opłata za 11, 12, 13, 14, i 15 rok ochrony 2000 zł, opłata za 16, 17, 18, 19 i 20 rok ochrony 3000 zł, opłata za 21, 22, 23, 24 i 25 rok ochrony 4000 zł. Istotne jest to, że po upływie 25 lat ochrona wzoru przemysłowego wygasa i nie jest możliwe jej przedłużenie na dalszy oznaczony okres. Całe postępowanie rejestracyjne przed Urzędem Patentowym RP trwa ok. 3 miesięcy. Wspólnotowy system rejestracji wzorów przemysłowych Wspólnotowy system rejestracji wzorów przemysłowych (e-zgłoszenia wzorów) jest bardzo prostym, a w konsekwencji popularnym systemem wśród przedsiębiorców. Odpowiednio skonstruowana procedura umożliwia szybką oraz wygodną rejestrację wzoru. Jak wskazują statystyki w samym 2010 r. OHIM przyjął ponad podań o rejestrację wspólnotowych wzorów przemysłowych, w tym ponad dla mebli. Duża atrakcyjność systemu wspólnotowego każe temu zagadnieniu poświęcić szczególną uwagę. Organem właściwym ze względu na przyjmowanie zgłoszeń wspólnotowych wzorów przemysłowych jest Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego w Alicante (OHIM, ang. Office for Harmonization in the Internal Market). Podanie o rejestrację wspólnotowego wzoru przemysłowego można wnieść drogą elektroniczną (wypełniając specjalny wniosek na stronie internetowej OHIM ( lub wysyłając wypełniony ręcznie lub komputerowo formularz papierowy (dostępny również na stronie OHIM) faksem lub pocztą zwykłą. Zgłosić wspólnotowy wzór przemysłowy można także poprzez Urząd Patentowy RP, który przesyła je następnie do OHIM. Dużą zaletą wspólnotowego systemu zgłoszenia wzorów przemysłowych jest możliwość zgłoszenia praktycznie nieograniczonej ilości wzorów w jednym formularzu zgłoszeniowym dla towarów z tej samej klasy produktów, tzw. zgłoszenie wielokrotne (multiple application). Pewne ograniczenia odnoszą się do e-zgłoszeń wzorów. Tutaj dopuszczalne jest zgłoszenie maksymalnie 10 wzorów w jednym podaniu zgłoszeniowym. Prawa własności przemysłowej

15 Każde zgłoszenie wzoru wspólnotowego powinno zawierać wskazanie produktu, którego dotyczy wzór oraz odpowiednio go zaklasyfikować. Dla potrzeb klasyfikacji produktów obowiązuje Międzynarodowa Klasyfikacja Wzorów Przemysłowych (tzw. klasyfikacja lokarneńska). Każdy produkt, który może być chroniony wzorem przemysłowym jest zaklasyfikowany do konkretnej klasy klasyfikacji lokarneńskiej. Umeblowanie i wyposażenie wnętrz przyporządkowane zostały do klasy 6. W jej obrębie wyróżnić można 14 podklas konkretyzujących i systematyzujących produkty meblarskie. Poniżej przedstawiono klasę 6 klasyfikacji lokarneńskiej wraz z podklasami oraz przykładowymi produktami w obrębie każdej z nich: Nr podklasy Tytuł klasy Przykłady produktów 01 Krzesła (siedzenia) fotele dentystyczne, fotele bujane, foteliki dla dzieci, fotele fryzjerskie, kanapy, fotele kinowe, krzesła ergonomiczne, krzesła barowe, krzesła biurowe, fotele lotnicze, ławki 02 Łóżka hamaki, kołyski, łóżka dziecięce, łóżka piętrowe, łóżeczka dla niemowląt, łóżka szpitalne, łóżka turystyczne, łóżka wodne 03 Stoły i produkty podobne biurka, biurka komputerowe, ołtarze, pulpity, stoliki salonowe, stoły, stoliki nocne, stoliki dziecięce, stoły konferencyjne, stoły do pisania, stoły ogrodowe 04 Meble magazynowe i do przechowywania barki, gazetniki, kredensy, kufry, meble łazienkowe, meble do magazynowania, gabloty, półki, regały, regały na dokumenty, sejfy

16 05 Kompozycje mebli meble kombinowane, moduły kuchenne, meble do samodzielnego składania, szafki kuchenne, meble telewizyjne, stoły połączone z ekranem, łóżka z elementami z kompozytów, krzesła z kompozytów 06 Pozostałe meble wraz z ich częściami elementy do kanap, baldachimy, klęczniki, kojce, akcesoria do krzeseł, brzegi łóżek, drążki do łóżek, poręcze łóżek, ramy do krzeseł, łóżka składane, stelaże łóżek, stojaki 07 Lustra i ramy lustra i ramki, podpórki obrazów, ramki do fotografii, ramy do plakatów 08 Wieszaki 09 Materace i poduszki 10 Kotary (zasłony) 11 Dywany wieszaki na ubrania, wieszaki do drzwi, wieszaki na buty, wieszaki na płaszcze materace dmuchane, materace kempingowe, poduszki, poduszki elektryczne, poduszki anatomiczne, maty do przewijania, materace sprężynowe, materace wodne karnisze, kotary, okiennice wewnętrzne, żaluzje weneckie, karnisze dekoracyjne do zasłon, tkaniny zasłonowe, wiązania zasłon, zasłony do prysznicy chodniczki, dywany antypoślizgowe, dywany łazienkowe, maty golfowe, maty plażowe, dywaniki samochodowe, wykładziny, wycieraczki Prawa własności przemysłowej 12 Gobeliny, makaty gobeliny, makaty, tapiserie 13 Koce i inne materiały do pokrywania powierzchni koce, kołdry, ceraty, nakrycia materacy, narzuty, obrusy, pokrowce, pościel, prześcieradła, poszwy, ręczniki kąpielowe, ręczniki plażowe 99 Pozostałe produkty stojaki na choinki, ramiączka podtrzymujące szczeble łóżek, klamerki do pościeli, paski do zabezpieczania prześcieradeł

17 przykład.02 Chcemy zgłosić 6 wspólnotowych wzorów przemysłowych w ramach jednego złożonego zgłoszenia. Wówczas za rejestrację i publikację zapłacimy 1225 EUR (opłaty za rejestrację = 230 EUR + 5 x 115 EUR; opłaty za publikację = 120 EUR + 5 x 60 EUR). W sytuacji, gdy chcemy odroczyć publikację zgłoszonych wzorów zapłacimy 945 EUR (opłaty za rejestrację = 230 EUR + 5 x 115 EUR; opłaty za odroczenie publikacji = 40 EUR + 5 x 20 EUR). Każde zgłoszenie wzoru wspólnotowego jest sprawdzane pod względem formalnym przez konkretnego eksperta OHIM. Ekspert nie bada wzoru pod względem merytorycznym, lecz jedynie sprawdza, czy rejestracja wzoru nie zagraża moralności lub porządkowi publicznemu. W przypadku wykrycia jakichś nieprawidłowości formalnych ekspert wzywa zgłaszającego (lub jego pełnomocnika) do ich usunięcia w terminie 2 miesięcy. W przypadku, gdy zgłoszenie wzoru spełnia wszystkie wymogi formalne wzór zostaje zarejestrowany, a rejestracja podlega publikacji w Biuletynie Wzorów Przemysłowych. Niezbędnym elementem każdego zgłoszenia jest opłata urzędowa pobierana przez OHIM związana z rejestracją i publikacją zgłoszenia. Wysokość należnej opłaty zależna jest od ilości zgłaszanych wzorów oraz od tego, czy żądamy odroczenia publikacji o zgłoszonym wzorze wspólnotowym. Opłata podstawowa za rejestrację jednego wzoru wynosi 230 EUR. Obniżona opłata za rejestrację liczby 2-10 wzorów wynosi 115 EUR za jeden wzór. Za wzór 11 i każdy następny opłata wynosi 50 EUR. Widać zatem wyraźnie, iż system wspólnotowy bardzo honoruje zgłoszenia większej liczby wzorów, obniżając opłatę za każdy kolejny zgłoszony wzór przemysłowy. Z kolei opłaty za publikację rejestracji wynoszą odpowiednio: opłata za publikację o rejestracji jednego wzoru wspólnotowego EUR, opłata za publikację o rejestracji 2-10 wzorów - 60 EUR za jeden wzór, opłata za publikację o rejestracji wzoru 11 i więcej - 30 EUR za każdy wzór. OHIM daje także możliwość rejestracji wzoru przemysłowego bez podania tego do publicznej wiadomości (poprzez odroczenie publikacji). Wówczas zamiast opłaty za publikację uiszcza się opłatę za odroczenie w wysokości: 40 EUR za odroczenie publikacji jednego wzoru, 20 EUR za odroczenie publikacji 2-10 wzorów, 10 EUR za odroczenie publikacji 11 i następnych wzorów. przykład.

18 Opłaty za kolejne okresy ochrony wzoru przedstawiają się następująco: 90 EUR za pierwszy 5-letni okres ochrony, 120 EUR za drugi 5-letni okres ochrony, 150 EUR za trzeci 5-letni okres ochrony, 180 EUR za czwarty 5-letni okres ochrony. Najwygodniejszym sposobem na zgłoszenie wspólnotowego wzoru przemysłowego jest jego zgłoszenie on-line na stronie internetowej OHIM w zakładce File a Community design. E-zgłoszenie wzoru wspólnotowego Poniżej przedstawiono poszczególne kroki, jakie należy podjąć, by zgłosić wspólnotowy wzór przemysłowy. Krok Klikamy na zakładkę File a Community design. Prawa własności przemysłowej

19 Krok Następnie wybieramy język, w którym chcemy wypełnić formularz, a następnie klikamy Apply online. przykład.03 Wybierając jako pierwszy - język polski i jako drugi język angielski, będziemy całe postępowanie zgłoszeniowe oraz rejestracyjne prowadzić w języku polskim. Z kolei ewentualne unieważnienie wzoru i procedura z nim związana będzie się toczyć w języku angielskim. W tym języku będziemy wzywani do złożenia odpowiednich materiałów, naszego stanowiska w sprawie. W tym języku OHIM wyda ewentualną decyzję o unieważnieniu wzoru. Krok Przechodzimy następnie do właściwego formularza. Znajdują się w nim poszczególne sekcje, które wymagają prawidłowego wypełnienia

20 Pole Importować poprzedni ZWW [1] umożliwia szybkie zaczerpnięcie danych z wcześniejszego zgłoszenia wzoru. Wpisując tutaj odpowiedni numer zgłoszenia oraz klikając przycisk Importuj załadowane zostaną wszystkie dane z poprzedniego formularza. W sytuacji gdy zgłaszamy któryś z kolei wzór przemysłowy oszczędzamy w ten sposób czas na uzupełnianie danych. W zakładce Twój numer referencyjny [2] wpisujemy nasz numer wewnętrzny (np. sygnaturę naszych akt), pod którym będziemy identyfikować w naszych zbiorach przedmiotowe zgłoszenie. Kolejnym polem są pola dotyczące języków [3] [4]. Pierwszy z języków przewidziany jest do postępowania zgłoszeniowego wzoru. Tutaj rozwijając zakładkę Pierwszy język mamy możliwość wyboru jednego z 22 języków obowiązujących w UE. Z kolei drugi z języków odnosi się już do ewentualnych postępowań po procedurze zgłoszenia i rejestracji wzoru, np. postępowania dotyczącego unieważnienia wzoru. Tutaj mamy możliwość wyboru jednego z 5 języków. Przykład. W zakładce Informacje o wnioskodawcy mamy możliwość wskazania danych zgłaszającego dany wspólnotowy wzór przemysłowy. Najpierw mamy możliwość wyboru formy prawnej, w jakiej działa zgłaszający rozwijając zakładkę Utwórz wnioskodawcę [5] mamy możliwość wyboru: osoba fizyczna, osoba fizyczna: inne (np. osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) oraz osoba prawna. Wybierając opcje osoba fizyczna a następnie Utwórz przechodzimy do arkusza, w którym, wskazujemy odpowiednie dane o nas (patrz poniżej). Wpisując dane (w języku polskim, z polskimi znakami) w celu ich zatwierdzenia klikamy na przycisk Zapisz. Prawa własności przemysłowej

21 Krok Następnie mamy możliwość wprowadzenia danych o pełnomocniku. W sytuacji, gdy zgłaszamy wzór przemysłowy samodzielnie pomijamy tę część. W przypadku zgłoszenia wzoru przez pełnomocnika, który już widnieje w bazie OHIM wystarczy, iż poda on swój numer identyfikacyjny nadany mu wcześniej przez OHIM. Każdy bowiem pełnomocnik uprawniony do podejmowania działań przed OHIM posiada swój numer identyfikacyjny. Kreując pełnomocnika w zakładce Utwórz pełnomocnika mamy do wyboru dwie opcje: osoba wykonująca zawód prawnika/specjalista prawny oraz Pełnomocnik będący pracownikiem przedsiębiorstwa. Pierwszy przypadek odnosi się do profesjonalnych pełnomocników mających uprawnienia do podejmowania czynności przed OHIM, np. Europejskich Rzeczników Patentowych. Z kolei osoba będąca pracownikiem przedsiębiorstwa, uprawniona do podejmowania działań związanych z jego reprezentacją może skorzystać z drugiej proponowanej tutaj opcji wpisując w niej swoje imię i nazwisko. Gdy utworzyliśmy już pełnomocnika klikamy znowu na zakładkę Zapisz. przykład.04 Przedmiotem zgłoszenia ma być oryginalny fotel. Wówczas wybieramy klasę 6 oraz podklasę 1, a w niej wyszukujemy pozycję fotele.

22 Krok Następnie przechodzimy do opcji związanej z najważniejszą częścią formularza, mianowicie do przedstawienia informacji dotyczących samego wzoru przemysłowego. Już na początku mamy możliwość wyboru liczby wzorów (od [1] do [10]), które chcemy objąć naszym zgłoszeniem [6]. Dalej dokonujemy wyboru produktu, który ma być chroniony wzorem przemysłowym. Produkt ten wybieramy poprzez wybór odpowiedniej klasy i podklasy z klasyfikacji lokarneńskiej [7], z której następnie wybieramy konkretny produkt (krzesło, łóżko, czy materac) i klikamy na przycisk Dodaj. Przykład.. W obrębie jednej klasy i podklasy możemy wybrać 5 pozycji, które najtrafniej odnoszą się do naszego produktu. 6 7 Prawa własności przemysłowej W zakładce Dalsze dane mamy do wyboru opcje dotyczące odroczenia publikacji, słownego opisu wzoru oraz elementów słownych wzoru. Wskazujemy tutaj opis naszego produktu oraz zawieramy elementy słowne, jeśli one występują w naszym wzorze przemysłowym. Elementy te nie należą do obligatoryjnych informacji, jakie powinno zawierać zgłoszenie.

23 Kolejnym elementem jest graficzne wskazanie wzoru. Tutaj możemy załączyć pliki zawierające zdjęcia naszego produktu, tak by wyczerpująco przedstawić jego wygląd (poszczególne rzuty produktu). W tym celu klikamy na zakładkę Przeglądaj, a następnie dołączamy plik przedstawiający nasz wzór. Ważne by każdy załączony plik był w formacie *jpg. W tej opcji możemy maksymalnie załączyć 7 rzutów (zdjęć) dla jednego wzoru. Zapisujemy w ten sposób wskazane dane klikając na zakładkę Zapisz.

24 Krok Następnie przechodzimy do zakładki związanej z możliwością wskazania twórcy danego wzoru przemysłowego oraz wskazania pierwszeństwa, jeśli wzór został wcześniej już gdzieś zgłoszony lub udostępniony publicznie. Klikamy na Utwórz twórcę, a następnie wskazujemy na imię i nazwisko twórcy wzoru. W przypadku, gdy każdy wzór przemysłowy został utworzony przez inną osobę formularz daje nam możliwość przypisania danej osoby do konkretnego wzoru. W przypadku ubiegania się o pierwszeństwo dla zgłoszenia danego wzoru przemysłowego musimy wskazać kraj pierwszego zgłoszenia, jego datę oraz nr zgłoszenia. Prawa własności przemysłowej

25 Krok Kolejnym krokiem jest wybór sposobu płatności. Mamy do wyboru 3 opcje: płatność z rachunku prowadzonego przez OHIM, kartą kredytową, przelewem na jedno z dwóch wskazanych kont OHIM-u. Dokonując płatności przelewem w jego tytule identyfikujemy wzór (poprzez nadany mu na potwierdzeniu zgłoszenia numer) oraz wskazujemy zgłaszającego (np. Application for a Community Design no Adam Nowak ). Krok Ostatnia już część formularza to podpis zgłaszającego, ze wskazaniem jego imienia i nazwiska, stanowiska i posiadanych uprawnień. Klikając następnie na zakładkę Kontynuuj wysyłamy wszystkie zapisane przez nas dane do systemu komputerowego OHIM w celu złożenia zgłoszenia. Po kilku sekundach zostaje wygenerowana strona, z której możemy wydrukować potwierdzenie dokonanego zgłoszenia.

26 Dalsza procedura odbywa się już w OHIM. Ekspert OHIM bada zgłoszenia pod względem formalnoprawnym a następnie dokonuje rejestracji wzoru wspólnotowego. Odpowiednią korespondencję w tej sprawie OHIM przesyła w języku polskim na adres bądź bezpośrednio zgłaszającego, bądź jego pełnomocnika, gdy zgłaszający przez niego występuje. Zgłoszenie wzoru wspólnotowego na urzędowym formularzu Podstawowymi elementami zgłoszenia wzoru wspólnotowego są: podanie danych personalnych zgłaszającego, wskazanie graficznej reprezentacji wzoru, wskazanie rodzaju towaru, którego dotyczy zgłaszany wzór, podpis formularza, uiszczenie opłaty urzędowej. Formularz papierowy dotyczący zgłoszenia wzoru wspólnotowego można uzyskać ze strony internetowej OHIM (wyżej wskazanej) w zakładce Forms /Fillings. Klikając na nią następnie mamy możliwość wyboru opcji Downloadable forms, a tam wybierając język polski [1] oraz opcję Application for a community design [2] przechodzimy następnie do odpowiedniego formularza. Prawa własności przemysłowej 1 2

27 Formularz ten możemy od razu wydrukować i wypełnić ręcznie, bądź wypełnić elektronicznie, a następnie wypełniony wydrukować i przesłać na adres OHIM: Office for Harmonization in the Internal Market (Trade Marks and Designs) Avenida de Europa, 4 E Alicante SPAIN lub faksem na nr Sam schemat wypełniania formularza jest bardzo podobny do e-formularza. Formularz papierowy liczy 4 strony formatu A4, a zaczyna się od wskazania typu zgłoszenia (zgłoszenie pojedyncze, czy wielokrotne), języków zgłoszenia oraz odroczenia publikacji. Następnie wpisujemy dane o zgłaszającym oraz (opcjonalnie) o pełnomocniku. Kolejno przechodzimy do płatności (wysokości opłaty urzędowej oraz sposobu zapłaty). W tym celu zaznaczamy odpowiednie opcje, a następnie podpisujemy cały formularz. Na osobnej stronie identyfikujemy wzór oraz wskazujemy klasę, w której się znajduje. Następnie, gdy dochodzimy pierwszeństwa z wcześniejszego zgłoszenia lub wystawy, mamy możliwość zaznaczenia także tych opcji (wskazania kraju pierwszej rejestracji oraz daty, nazwy wystawy oraz daty odbycia się jej). Na osobnej przedostatniej stronie formularza mamy miejsce na wklejenie graficznej reprezentacji wzoru. Przykładowo wypełniony formularz zawiera Aneks 2. Procedura unieważnienia wzoru wspólnotowego Procedura przed OHIM jest procedurą jedynie rejestracyjną, tzn. że OHIM rejestruje dane wzory jako wspólnotowe wzory przemysłowe niejako automatycznie, nie sprawdzając, czy narusza on jakieś prawa własności intelektualnej osób trzecich. Należy bowiem pamiętać, iż w sytuacji naszego nieuczciwego zawłaszczenia cudzego pomysłu, czy koncepcji wzoru osoba poszkodowana ma przewidziane prawem środki egzekwowania swoich praw. Mowa tutaj głównie o możliwości unieważnienia danej rejestracji w sytuacji, gdy narusza ona prawa osób trzecich.

28 Unieważnić zarejestrowany wspólnotowy wzór przemysłowy można na 2 sposoby poprzez: 1) Procedurę unieważnienia wzoru przed OHIM. 2) Unieważnienie wzoru w powództwie wzajemnym w postępowaniu o naruszenie prawa z jego rejestracji zainicjowanego przez uprawnionego z rejestracji przed sądem krajowym (sądem wspólnotowych wzorów przemysłowych). Pierwsza ze wskazanych tutaj możliwości dotyczy złożenia bezpośrednio do OHIM (pocztą zwykłą lub faksem) wniosku o unieważnienie wspólnotowego wzoru przemysłowego. Gotowy do wypełnienia papierowy wniosek o unieważnienie wzoru przemysłowego uzyskamy ze strony internetowej OHIM, w zakładce Filings/ Forms, klikając na link Downloadable forms. Wypełniając wskazane w nim dane (oprócz danych wnioskodawcy, także numer wzoru, podstawy unieważnienia) oraz uiszczając odpowiednią sumę (350 EUR) gotowy wniosek drukujemy oraz wysyłamy wraz z merytorycznym stanowiskiem na adres OHIM. OHIM następnie wysyła właścicielowi rejestracji wzoru przedmiotowy wniosek oraz wyznacza mu termin (najczęściej 2-miesięczny) do przedstawienia swojego stanowiska w sprawie. Po tym terminie OHIM podejmuje merytoryczną decyzję na podstawie zgromadzonych w sprawie materiałów. Podstawy unieważnienia wspólnotowych wzorów przemysłowych wskazuje art. 25 rozporządzenia. Unieważnić wspólnotowy wzór przemysłowy można z uwagi m.in. na fakt, iż: 1) Wzór nie spełnia definicji wzoru przemysłowego. 2) Wzór nie spełnia przesłanek nowości oraz indywidualnego charakteru. 3) Wzór koliduje ze wzorem wspólnotowym wcześniej zarejestrowanym. 4) Wzór stanowi niedozwolone używanie dzieła chronionego prawem autorskim, w którymś z państw członkowskich. Z kolei drugi ze sposobów unieważnienia wzorów wspólnotowych dotyczy przypadku, gdy zostaliśmy pozwani przez osobę trzecią o naruszenie prawa z rejestracji wspólnotowego wzoru przemysłowego. Wówczas istnieje możliwość wniesienia tzw. powództwa wzajemnego, w którym zawrzemy wniosek o unieważnienie wzoru, o którego naruszenie zostaliśmy pozwani. Sądem właściwym dla spraw tego rodzaju jest Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych - XXII Wydział Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych Sądu Okręgowego w Warszawie. Przed tym sądem będzie się toczyć postępowanie zarówno o ewentualne naruszenie wzoru wspólnotowego, jak i z powództwa wzajemnego o unieważnienie wzoru. Prawa własności przemysłowej

29 Międzynarodowy system ochrony wzorów przemysłowych Chcąc uzyskać dla danego produktu ochronę w oparciu o wzór przemysłowy w większej ilości państw możemy zlecić dokonanie zgłoszenia w każdym z tych państw z osobna bądź dokonać międzynarodowego zgłoszenia wzoru. Z praktycznego punktu widzenia dla przedsiębiorców projektujących swój biznes o zasięgu globalnym interesującą procedurą jest procedura międzynarodowego zgłoszenia wzoru przemysłowego. Warto bowiem zarejestrować wzór przemysłowy dla danego produktu w państwach, do których towary będą eksportowane. Scentralizowany system, tzw. system haski, opierający się na wielu umowach międzynarodowych, w tym głównie na Akcie Genewskim Porozumienia Haskiego z dnia 2 lipca 1999 r. w sprawie międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych, umożliwia rejestrację za pomocą jednego formularza nawet 100 wzorów przemysłowych w ponad 55 państwach - członkach tego systemu. Listę państw, w których możliwa jest rejestracja międzynarodowa wzoru znajduje się na stronie internetowej Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (World Intellectual Property Organization- WIPO)- Biuro Międzynarodowe WIPO pełni funkcję administracyjną w stosunku do całego systemu, zaś samo WIPO jest agendą Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) odpowiedzialną za sprawy ochrony własności intelektualnej na świecie. Polska jest stroną w.w. porozumienia od dnia 2 lipca 2009 r. Jak wskazują statystyki system ten, jak na razie nie cieszy się dużym zainteresowaniem wśród polskich przedsiębiorców. Zapewne wynikać to musi z dość nieodległej daty ratyfikowania przez Polskę porozumienia haskiego. Do końca 2010 r. zostało zgłoszonych 14 międzynarodowych wzorów przemysłowych, których właścicielem są podmioty mające swoją siedzibę na terytorium Polski. Zgłoszenie wzoru międzynarodowego na urzędowym formularzu DM/1 Pierwszy sposób międzynarodowego zgłoszenia wzoru to zgłoszenie poprzez wypełnienie formularza DM/1, dostępnego na stronie internetowej forms/. Mamy tutaj do wyboru opcje formularza w pliku *doc, PDF oraz edytowalnej wersji PDF.

30 Wybierając pierwszą albo trzecią będziemy mogli wypełnić cały formularz na komputerze, wydrukować do podpisu i wysłać go. Opcja PDF nie daje możliwości komputerowego wypełnienia formularza, lecz jedynie jego wydrukowanie i wypełnienia ręczne. Zgłoszenie papierowe należy przesłać bądź do Urzędu Patentowego RP, który przekazuje je następnie do Biura Międzynarodowego WIPO, bądź bezpośrednio do Biura Międzynarodowego WIPO na poniżej wskazany adres: World Intellectual Property Organization 34, chemin des Colombettes, CH Geneva 20, Switzerland Formularz DM/1 dostępny jest w jednym z 3 języków: angielskim, francuskim oraz hiszpańskim. Początek formularza dotyczy danych zgłaszającego, takich jak: jego imię i nazwisko (w przypadku osób prawnych ich pełna nazwa), adres, nr telefonu i faksu, , a także adresu do korespondencji, czy danych ewentualnego pełnomocnika. Bardzo ważną częścią formularza jest wskazanie narodowości zgłaszającego (pkt. 3a formularza), miejsca jego stałego zamieszkania (pkt. 3b), czy stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - pkt. 3c (także w przypadku osób prawnych). Osobne miejsce w formularzu poświęcone jest wskazaniu państwa, członka systemu haskiego, którego zgłaszający jest obywatelem lub posiada w nim stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (pkt. 4). Państwo to musi być bowiem członkiem systemu haskiego, czyli musi być związane odpowiednimi umowami międzynarodowymi, by jego obywatel mógł skorzystać z rejestracji międzynarodowej. Następnie opcjonalnie mamy możliwość wskazania twórcy wzoru. Jedną z najważniejszych części formularza jest część dotycząca identyfikacji wzoru/wzorów. W pkt. 7 formularza wskazujemy na liczbę wzorów, dla których wnosimy o rejestrację międzynarodową (maksymalnie 100), liczbę kopii wzorów, które dołączamy do formularza (czarno-białych i kolorowych), jak również liczbę stron formatu A4, na których widoczne są te kopie. W pkt. 8 formularza wskazujemy klasę produktową, do której należy nasz wzór, a następnie w odpowiedniej tabelce wpisujemy nr wzoru oraz nazwę produktu, który on przedstawia. W pkt. 9 formularza mamy możliwość słownego opisu naszego wzoru. Wymogiem jest użycie maksymalnie 100 słów do opisu. W przypadku przekroczenia tej liczby wymagalna jest dodatkowa opłata w wysokości 2 franków szwajcarskich (CHF) za jedno dodatkowo użyte słowo powyżej 100. Prawa własności przemysłowej

31 Równie istotną częścią formularza jest pkt. 10 odnoszący się do wskazania krajów, w których wnosimy o rejestrację naszego wzoru przemysłowego. Każdy wskazany przez nas kraj musi należeć do systemu haskiego, czyli musi być sygnatariuszem umów międzynarodowych tworzących go. Lista tych państw wskazana jest na końcu formularza DM/1. Następna część dotyczy możliwości zastrzeżenia pierwszeństwa, czyli wskazania dnia, od którego wzór będzie objęty ochroną, który może być wcześniejszy niż dzień jego zgłoszenia. Wcześniejsza rejestracja wzoru przemysłowego w państwie-członku systemu haskiego umożliwia wykorzystanie daty tego zgłoszenia i przyjęcie jej, jako datę zgłoszenia międzynarodowego. Należy pamiętać tutaj również o 6-miesięcznym terminie, który pomiędzy tymi datami musi zostać zachowany. W odpowiednim miejscu wskazujemy zatem kraj pierwotnego zgłoszenia, nr zgłoszenia danego wzoru przemysłowego oraz datę jego zgłoszenia. Mamy także możliwość zastrzeżenia pierwszeństwa z wystawy, wskazując jej miejsce, datę, nazwę oraz numer każdego wzoru przemysłowego udostępnionego na takiej wystawie. Możliwość zastrzeżenia pierwszeństwa z wystawy zależy od odpowiednich uregulowań prawnych z tego zakresu w danym państwie. Następne pole przeznaczono do wskazania publikacji o zgłoszonym wzorze międzynarodowym. Oprócz stosunkowo mało ważnej opcji zawnioskowania o czarno-białą publikację odmian wzoru (pkt. 13 a) mamy do wyboru opcję natychmiastowej publikacji pkt. 13 b (i) oraz odroczenia publikacji o okres od 6-30 miesięcy pkt. 13 b (ii). Standardowo odroczenie publikacji może nastąpić na czas nie dłuższy niż 30 miesięcy. W niektórych państwach odroczenie publikacji możliwe jest jedynie na krótsze okresy (6 miesięcy w Dani i Norwegii, 12 miesięcy w Chorwacji, Estonii, Syrii, Słowenii oraz w Afrykańskiej Organizacji Własności Intelektualnej), bądź w ogóle nie jest dopuszczalne (Islandia, Polska, Bułgaria, Ukraina i Singapur). W pkt. 14 oraz 15 zgłaszający lub jego pełnomocnik oraz urzędnik z ramienia właściwego urzędu ds. własności przemysłowej (np. Urzędu Patentowego RP) składają swoje podpisy (pkt. 14). Integralną częścią każdego formularza jest część poświęcona opłatom urzędowym za rejestrację wzoru. Schemat opłat jest stosunkowo skomplikowany, gdyż jest zależny od wielu czynników, jakie wiążą się bądź z samym wzorem przemysłowym (opłata za publikację lub jej

32 brak w przypadku odroczenia publikacji, liczba wzorów, liczba odmian) bądź z państwem, które wskazujemy jako terytorium ochrony (opłata indywidualna, poziomy opłat za ochronę w danym państwie). Poniżej wskazane zostaną podstawowe informacje dotyczące opłat. Na każdą opłatę urzędową za zgłoszenie międzynarodowego wzoru przemysłowego składa się opłata podstawowa oraz opłata za każde wyznaczone do ochrony państwo wskazane w formularzu. Poniższa tabela przedstawia schemat wymaganych opłat. liczba wzorów opłata podstawowa (w CHF) opłata od wyznaczonego kraju (w CHF) opłata za publikację (w CHF) 1 wzór 397 każdy kolejny wzór 19 poziom 1 42 poziom 2 60 poziom 3 90 poziom 1 2 poziom 2 20 poziom (za każdą odmianę wzoru) Prawa własności przemysłowej Wszystkie opłaty należy uiścić we frankach szwajcarskich (CHF), najwygodniej za pomocą przelewu bankowego na poniżej wskazany nr konta bankowego wpisując w tytule przelewu cel dokonanej wpłaty w języku angielskim oraz dane zgłaszającego (np. International industrial design registration Adam Nowak ): IBAN No. CH Credit Suisse, CH-1211 Geneva 70 Swift/BIC: CRESCHZZ80A W części formularza (strona 6) przeznaczonej dla opłat umieszczamy dane umożliwiające identyfikację dokonanego przelewu. W tym celu w zakładce Method of payment wpisujemy tytuł oraz datę dokonanego przelewu. Z reguły uiszczenie odpowiedniej opłaty powinno mieć miejsce w dniu zwrócenia się o rejestrację międzynarodową.

33 W większości państw opłata za ochronę wzoru uzależniona jest od wskazanego w tabeli poziomu. W niektórych z kolei opłata ta zastąpiona jest opłatą indywidualną, wskazaną z osobna przez dane państwo. Do wskazanej wyżej opłaty za publikację należy doliczyć 150 CHF za każdą następną dołączoną do formularza stronę zawierającą odwzorowania odmian wzoru przemysłowego oraz 2 CHF za każde użyte dla opisu wzoru przemysłowego słowo powyżej 100. Bardzo pomocnym w ustaleniu sumy opłat dla danego zgłoszenia międzynarodowego jest kalkulator dostępny na stronie WIPO ( który oblicza nam całą sumę opłaty za dane zgłoszenie uwzględniając wszystkie możliwe okoliczności z nim związane. Tak obliczoną opłatę i wszystkie związane z nią dane następnie możemy wpisać na stronie 7 formularza DM/1 ( Fee calculation sheet ). Aneks 3 zawiera przykładowo wypełniony formularz DM/1. E- zgłoszenie wzoru międzynarodowego Drugim sposobem na międzynarodowe zgłoszenie wzoru przemysłowego jest zgłoszenie dokonane przez Internet. Na stronie internetowej WIPO ( en/forms/) klikając na odpowiednią zakładkę przechodzimy do internetowego formularza (