7614/17 mo/mf 1 DGC 1

Transkrypt

1 Rada Unii Europejskiej Luksemburg, 3 kwietnia 2017 r. (OR. en) 7614/17 WYNIK PRAC Od: Do: Sekretariat Generalny Rady Delegacje Nr poprz. dok.: 7611/17 Dotyczy: Somalia Konkluzje Rady (3 kwietnia 2017 r.) COAFR 92 CFSP/PESC 285 CIVCOM 47 POLMIL 28 COHAFA 24 COHOM 43 Delegacje otrzymują w załączeniu konkluzje Rady w sprawie Somalii w wersji przyjętej przez Radę na posiedzeniu, które odbyło się 3 kwietnia 2017 r. 7614/17 mo/mf 1 DGC 1 PL

2 ZAŁĄCZNIK Konkluzje Rady w sprawie Somalii 1. Unia Europejska (UE) z zadowoleniem przyjmuje dokończenie procesu wyborczego w Somalii, wybór prezydenta Mohameda Abdullahiego Mohameda Farmaajo i sprawne przekazanie władzy. Z zadowoleniem przyjmuje również szybkie utworzenie gabinetu. Obecnie niezwykle istotne jest pilne rozpoczęcie realizacji licznych priorytetów, którym musi sprostać Somalia. Oczekiwania obywateli tego kraju, sąsiadów Somalii i wszystkich jej partnerów międzynarodowych są wysokie. UE potwierdza, że przy kontynuowaniu wsparcia politycznego, gospodarczego i w zakresie rozwoju należy wykorzystywać osiągnięcia ostatnich lat. 2. Uznaje, że proces wyborczy w 2016 r. był ważnym krokiem, lecz podkreśla, jak istotne jest przeprowadzenie w 2020 r. wyborów w oparciu o zasadę jedna osoba, jeden głos ; apeluje też o szybkie rozpoczęcie przygotowywania wiarygodnego politycznego planu działania w celu osiągnięcia tego celu. Plan ten powinien obejmować proces rozwiązywania ważnych kwestii; należy je rozstrzygnąć w ordynacji wyborczej, która powinna zapewnić ramy prawne wyborów. Łączy się to z potrzebą poczynienia poważnych kroków w zakresie poprawy praworządności w Somalii, w tym z ukończeniem procesu przeglądu konstytucji. UE podkreśla, że w tym kontekście mogą okazać się przydatne zalecenia poczynione przez unijną misję ekspertów ds. wyborów i pozostałe misje międzynarodowe. UE z zadowoleniem przyjmuje zwiększenie reprezentacji kobiet w parlamencie i w nowym rządzie. Podkreśla potrzebę wykorzystania dotychczasowych osiągnięć oraz dalszego zapewniania większej reprezentacji kobiet i ich udziału w procesie politycznym w Somalii z myślą o poprawie uczestniczenia w demokracji, a także sytuacji kobiet w tym kraju. 7614/17 mo/mf 2

3 3. UE jest zaniepokojona pogłębiającym się kryzysem humanitarnym na skutek suszy w Rogu Afryki, który dotyka w szczególności Somalii. Zakłada się, że spośród 6,2 mln osób w Somalii potrzebujących pomocy żywnościowej 2,9 mln dotknie niedostatek żywności na poziomie kryzysowym i awaryjnym w okresie od teraz do szczytu niskiego sezonu rolniczego, który przypada na czerwiec; oprócz tego może nadal utrzymać się wysoki poziom braku bezpieczeństwa żywnościowego i przypadki ostrej biegunki/cholery, w zależności od opadów deszczu. W odpowiedzi na tę sytuację, UE przeznaczyła ponad 140 mln EUR, przede wszystkim na konkretną pomoc humanitarną w związku z suszą w Rogu Afryki, w tym prawie 80 mln EUR dla Somalii. Kilka państw członkowskich UE zobowiązało się także do znacznej pomocy humanitarnej w ramach kontaktów dwustronnych. Nowi przywódcy federalni muszą pilnie stawić czoła poważnym konsekwencjom humanitarnym spowodowanym przez suszę. UE wzywa społeczność międzynarodową do zintensyfikowania starań, by wyjść naprzeciw tym potrzebom. 4. Nowe przywództwo federalne stoi w obliczu kluczowych wyzwań, lecz ma jednocześnie możliwość wykorzystania postępu poczynionego w ostatnich latach. UE podkreśla pilną potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa w całym kraju poprzez ustanowienie nowej struktury bezpieczeństwa ustalonej na szczeblu krajowym i sprzyjającej włączeniu społecznemu. Ponadto wzywa nowe przywództwo do niezwłocznego zajęcia się korupcją i do budowy wiarygodnych instytucji, aby zapewnić ludności Somalii podstawowe usługi, w tym w dziedzinach zdrowia i edukacji. Są to podstawowe warunki zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego. UE przypomina, że nowe przywództwo musi pomóc pobudzić w całym kraju proces pojednania. UE z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie prezydenta Farmaajo do realizacji wszystkich tych celów i wzywa obie izby parlamentu, by dążyły do ich osiągnięcia. Ponadto UE podkreśla, jak ważne jest wzmocnienie zarządzania i budowanie konstruktywnych relacji między nowym przywództwem kraju, a przywództwem tworzących się stanów federacji. 7614/17 mo/mf 3

4 5. Pomimo dotychczasowych postępów UE jest nadal zaniepokojona sytuacją w dziedzinie bezpieczeństwa w Somalii. Reforma sektora bezpieczeństwa jest pilnym priorytetem nowego rządu. Aby zapewnić trwałość bezpieczeństwa, Somalia będzie musiała stopniowo przejmować odpowiedzialność za swoje bezpieczeństwo narodowe. Rząd federalny pracuje obecnie nad nową strukturą bezpieczeństwa. UE zachęca, by somalijska administracja szczebla centralnego i administracja regionalna przystąpiły szybko i w duchu kompromisu i pragmatyzmu do wspólnych negocjacji, by uzgodnić wiarygodne i pluralistyczne porozumienie polityczne w sprawie struktury bezpieczeństwa, które stanowiłoby podstawę dla sprawnych, akceptowalnych, odpowiedzialnych i zrównoważonych somalijskich sił bezpieczeństwa reprezentatywnych dla całego narodu. Będzie to wymagało ścisłej współpracy wszystkich zaangażowanych podmiotów w Somalii, w tym współpracy z sąsiadami w regionie, w celu stworzenia jednego kompleksowego systemu bezpieczeństwa dla wszystkich Somalijczyków. UE zobowiązuje się do zintegrowanego podejścia do różnych swoich instrumentów wsparcia dla Somalii. 6. UE wspiera i uznaje kluczową rolę, jaką dotychczas pełni AMISOM w utrzymaniu bezpieczeństwa i powstrzymywaniu Asz-Szabab. Plan bezpieczeństwa, za który odpowiedzialność bierze Somalia, powinien również obejmować stopniowe, uzależnione od spełnienia określonych warunków, trwałe przekazanie pod koniec 2018 r. odpowiedzialności za zapewnienie bezpieczeństwa, leżącej w gestii AMISOMU, krajowym siłom Somalii. Wsparcie UE dla AMISOM jest jednym z kluczowych czynników, które wpłynęły na postęp, jaki dokonał się w ostatnich latach w Somalii. Ciągłe wsparcie UE powinno stymulować większą skuteczność działań oddziałów AMISOM i rozwijanie zdolności somalijskich sił bezpieczeństwa; UE przypomina o planowanym wspólnym przeglądzie misji przez UA i ONZ. UE wzywa partnerów międzynarodowych, by przyłączyli się do tych starań i wnieśli wkład w AMISOM w celu zapewnienia jej trwałego przekształcenia. 7614/17 mo/mf 4

5 UE jest zaangażowana we wspieranie rozwoju i wdrażania nowego systemu bezpieczeństwa i wspólnych porozumień pomiędzy Somalią a społecznością międzynarodową, w których ujęte będą szczegółowe zobowiązania i punkty odniesienia. Równie ważna jest międzynarodowa koordynacja w zakresie wsparcia reformy sektora bezpieczeństwa. W szerszej perspektywie, sąsiedzi Somalii powinny być częścią szerszego wspólnego systemu bezpieczeństwa, który przyczynia się do zabezpieczenia granic i rozwoju gospodarczego w regionie. Bezpieczeństwo i stabilność części kontynentalnej są korzystne dla bezpieczeństwa i ochrony statków w tym regionie. UE będzie nadal wspierać wysiłki Somalii w dziedzinie reformy sektora bezpieczeństwa, także poprzez EUTM Somalia i EUCAP Somalia. Operacja EUNAVFOR Atalanta okazała się skuteczna w zapobieganiu zagrożeniu piractwem u wybrzeży Somalii. Rada z zadowoleniem przyjmuje toczące się dyskusje na temat najważniejszych osiągnięć operacji EUNAVFOR Atalanta w związku z nadchodzącym przeglądem strategicznym. 7. UE wzywa nowe przywództwo Somalii do szybkiego zakończenia procesu przeglądu konstytucyjnego, mającego na celu przyjęcie konstytucji, która jest przedmiotem szerokich konsultacji oraz w pełni gwarantuje podstawowe prawa człowieka, wspiera współpracę między organami administracji federalnej i regionalnej oraz jasno określa zakres ich kompetencji. Na szczeblu federalnym, nowa konstytucja powinna zapewniać równowagę sił między dwuizbowym parlamentem, prezydentem i rządem federalnym. Przegląd konstytucji powinien zakończyć się dużo wcześniej niż wybory prezydenckie. 8. UE wzywa rząd Somalii do dalszego zdecydowanego wdrażania reform zarządzania finansami na poziomie federalnym i regionalnym, aby poprawić przejrzystość i rozliczalność finansów rządowych, tak by zwiększyć zaufanie społeczeństwa i darczyńców. Należy dołożyć starań, by ułatwić ożywienie gospodarcze i zwiększyć dochody krajowe. Wysiłki na rzecz wzmocnienia zarządzania finansami publicznymi są jednym z podstawowych elementów przywrócenia normalnych stosunków z międzynarodowymi instytucjami finansowymi i ostatecznego umorzenia długu. 7614/17 mo/mf 5

6 Nowa umowa o partnerstwie pomiędzy Somalią a społecznością międzynarodową, w oparciu o zasady i doświadczenia porozumienia w sprawie nowego ładu dla Somalii, ma istotne znaczenie dla zapewnienia wymiernych postępów w zakresie bezpieczeństwa, priorytetów politycznych i priorytetów w zakresie rozwoju w ciągu najbliższych czterech lat. Nowa umowa o partnerstwie to doskonała okazja, aby podkreślić podmiotowość nowej administracji Somalii; powinna ona zobligować rząd tego kraju do ambitnych reform w dziedzinach bezpieczeństwa, dobrych rządów, wyborów, konstytucji, ożywienia gospodarczego i zarządzania finansami publicznymi. Jest to również okazja dla podmiotów międzynarodowych, by lepiej dostosowały zaangażowanie polityczne, wsparcie instytucjonalne i wsparcie finansowe do jednolitych ram priorytetów określonych przez rząd Somalii. Zasada wzajemnej odpowiedzialności będzie miała zasadnicze znaczenie dla przyszłych stosunków pomiędzy Somalią a jej partnerami międzynarodowymi. UE z zadowoleniem przyjmuje nową umowę o partnerstwie określającą jasne priorytety i odpowiednie obowiązki. W tym celu UE przydzieliła dodatkową kwotę 200 mln EUR w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju na okres do 2020 r., oprócz 286 mln EUR wyasygnowanych już od roku UE jest nadal głęboko zaniepokojona nieustającymi poważnymi naruszeniami międzynarodowego prawa humanitarnego oraz naruszeniami praw człowieka w Somalii, w tym przemocą wobec kobiet i dzieci oraz atakami na dziennikarzy. Winnych należy koniecznie pociągnąć do odpowiedzialności. UE zachęca rząd federalny do pełnego wdrożenia planu działania na rzecz praw człowieka przyjętego w sierpniu 2013 r. oraz do zwiększenia wysiłków we wdrażaniu rządowych planów działania w sprawie dzieci w konfliktach zbrojnych, jak również do zastosowania moratorium na wykonywanie kary śmierci. UE zachęca również władze somalijskie, by wydały przepisy niezbędne do rozpoczęcia działalności przez Komisję Praw Człowieka. 7614/17 mo/mf 6

7 10. UE podkreśla, że należy wykorzystać doświadczenia z okresu głodu w 2011 r. i wzywa wszystkich darczyńców i podmioty świadczące pomoc humanitarną do szybkiego zwiększenia wsparcia. UE podkreśla, jak istotne jest umożliwienie wszystkim podmiotom świadczącym pomoc humanitarną pełnego i bezpiecznego dostępu do wszystkich osób potrzebujących pomocy, zgodnie z międzynarodowymi zasadami pomocy humanitarnej; zaznacza jednocześnie, jak ważna jest pełna rozliczalność w obszarze międzynarodowego wsparcia. Niezbędny jest większy wysiłek na rzecz poprawy koordynacji, aby zlikwidować luki i zapewniać dostęp do miejsc poza obecnym zasięgiem organizacji świadczących pomoc humanitarną. Aby zakończyć konflikt i przełamać zaklęty krąg suszy i głodu, konieczna jest ponadto długoterminowa odporność. W tym kontekście UE zachęca do pogłębienia współpracy między programami humanitarnymi i rozwojowymi, przy niezbędnym poszanowaniu bezstronności i szczególnego charakteru podmiotów świadczących pomoc humanitarną. 11. UE z zadowoleniem przyjmuje fakt, że 25 marca odbył się w Nairobi specjalny szczyt szefów państw i rządów Międzyrządowego Organu ds. Rozwoju (IGAD) w sprawie trwałych rozwiązań dla uchodźców somalijskich. Wydane na nim oświadczenie i towarzyszący mu plan działania odzwierciedlają zobowiązanie podjęte przez przywódców regionalnych w celu wsparcia kompleksowego, zintegrowanego podejścia regionalnego do wprowadzenia trwałych rozwiązań dla uchodźców somalijskich w poczuciu bezpieczeństwa i godności przy jednoczesnym zachowaniu ochrony oraz propagowaniu samodzielności w krajach azylu, przy wsparciu społeczności międzynarodowej i innych zainteresowanych stron. Unijny fundusz powierniczy przyczyni się do stworzenia trwałych rozwiązań dla uchodźców i ludności przesiedlonej. 12. Somalia stoi w obliczu wyzwań związanych z przymusowymi przesiedleniami i z nielegalną migracją, przy czym niektóre z nich są wspólne dla UE. Aby im sprostać, niezbędna jest solidarność, determinacja, wzajemne zaangażowanie i prawdziwe partnerstwo. UE podkreśla, że potrzebny jest kompleksowy dialog na temat wspólnego zarządzania przepływami migracyjnymi, w oparciu o kluczowe elementy wspólnej deklaracji z Valletty, wspólny plan działania z Valetty i prace w ramach procesu z Chartumu i wzywa nowe przywództwo Somalii do traktowania współpracy z UE w tych dziedzinach jako priorytetu politycznego na najbliższe lata. 7614/17 mo/mf 7

8 13. UE z zadowoleniem przyjmuje również niedawne spotkanie w Addis Abebie między wysoką przedstawiciel Federiką Mogherini i ministrami spraw zagranicznych IGAD, podkreślając strategiczne znaczenie regionu i interesy UE w Rogu Afryki, zwłaszcza nadzieję na skuteczną współpracę w zakresie bezpieczeństwa, w którą UE może wnieść swój wkład. UE podkreśla ponadto potrzebę holistycznego spojrzenia na wiele wzajemnie ze sobą powiązanych wyzwań w regionie Rogu Afryki. 14. Somalia, w ramach nowego przywództwa politycznego, ma możliwość stworzenia lepszej przyszłości. Ważne jest, by nowa administracja pokazała prawdziwą wolę polityczną rozwiązania pilnych problemów humanitarnych i w zakresie bezpieczeństwa w kraju i by starała się przynieść wymierne korzyści ludności Somalii, zwłaszcza ludziom młodym. UE potwierdza swoją gotowość do wspierania rozliczalnego i odpowiedzialnego przywództwa w realizacji zobowiązań, propagowaniu praw człowieka i wartości demokratycznych, a także w staraniach na rzecz zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa w Somalii. UE oczekuje, że konferencja w Londynie w dniu 11 maja 2017 r. w sprawie Somalii, której współprzewodniczyć będą rząd federalny tego kraju, ONZ i Zjednoczone Królestwo, stanie się okazją do przyspieszenia postępów w tej ważnej kwestii. 7614/17 mo/mf 8