Program Koła Przyjaciół Biblioteki

Transkrypt

1 Program Koła Przyjaciół Biblioteki Danuta Latowska 2014/2015

2 Spis treści: 1. Wstęp. 2. Podstawa prawna. 3. Wprowadzenie. 4. Cele programu i formy realizacji. 5. Regulamin Koła Przyjaciół Biblioteki. 6. Procedury osiągania celów. 7. Opis spodziewanych efektów i osiągnięć uczniów należących do Koła Przyjaciół Biblioteki.. 8. Metody ewaluacji. 9. Bibliografia. 1. Wstęp Praca pedagogiczna nauczyciela bibliotekarza jest ważną częścią pracy biblioteki. Dobry kontakt bibliotekarza z uczniami i stworzenie przyjaznych warunków w bibliotece szkolnej sprzyja optymalnemu rozwojowi uczniów w wielu aspektach. Zadaniem bibliotekarza jest m.in. wykorzystywanie różnorodnych form promocji książki i przygotowanie młodych ludzi do świadomego i sprawnego poruszania się w świecie środków masowego przekazu i selektywnego korzystania z informacji. Organizowane w bibliotece grupowe zajęcia z młodzieżą stwarzają szerokie pole do działań propagujących czytelnictwo i biegłość w wyszukiwaniu niezbędnych informacji. Zajęcia koła bibliotecznego stanowią bardzo ważny element działalności biblioteki szkolnej. Uczestniczący w nich uczniowie oprócz zainteresowań czytelniczych rozwijają różnorodne zdolności. Przede wszystkim zaś poszerzają swoją wiedzę o książce i bibliotece, dzięki czemu lepiej rozumieją specyfikę i charakter pracy bibliotecznej. W treści programu ujęto działania praktyczne, związane z nabywaniem przez uczniów praktycznych umiejętności z zakresu techniki bibliotecznej, jak i również wiedzę teoretyczną z dziedziny bibliotekarstwa oraz wiadomości o książkach i ich twórcach. Biblioteka pełni w szkole ogromna rolę. Uczniowie mogą rozwijać swoje zainteresowania czytelnicze, mają możliwość odrabiania zadań domowych, korzystając z różnych źródeł informacji (słowniki, encyklopedie, czasopisma, Internet.) Biblioteka jest również miejscem, w którym nauczyciele mogą udoskonalać swój warsztat pracy. Pełni ona także rolę wychowującą. Rola biblioteki przejawia się w dwóch podstawowych kierunkach: 1. W pracy pedagogicznej z czytelnikami. 2. W pracach organizacyjno - technicznych (opracowywanie i konserwacja księgozbioru). Ogromną rolę w pracy biblioteki odgrywają uczniowie. Chętnych wychowanków może bibliotekarz zaprosić do prac w kole przyjaciół biblioteki. Będzie to zespół pomocników bibliotekarza szkolnego. Działalność koła ma przede wszystkim znaczenie wychowawcze. Przyczynia się do zwiększania zainteresowania książką. Rozbudza zainteresowania bibliofilskie, jest jedną z form uspołeczniania młodzieży, uczy pracy z książką i zasad korzystania z biblioteki. Rozwija wśród uczniów postawy społeczne (pomoc bibliotekarzom w organizowaniu różnorodnych form pracy z książką i czytelnikiem, zwiększanie czytelnictwa młodzieży, pogłębianie jakości pracy z książką). Dobrze zorganizowana praca koła wdraża uczniów do odpowiedzialności za funkcjonowanie biblioteki jako instytucji służącej całej społeczności szkolnej, uczy obowiązkowości i systematyczności.

3 2. Podstawa prawna I. Ustawa o bibliotekach z dn r. (Dz. U. Nr 85, poz. 539, art. 22, ust. 1). Biblioteki szkolne oraz biblioteki innych placówek systemu oświaty służą realizacji programu nauczania i wychowania, edukacji kulturalnej oraz informacyjnej dzieci i młodzieży oraz kształceniu i doskonaleniu nauczycieli. II. Rozporządzenie z dn r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624, 10, ust. 1. pkt 1-4 z późniejszymi zmianami). 49. Statut Sp Nr 2 określa szczegółowo organizację biblioteki szkolnej i zadania nauczyciela bibliotekarza: 6. Zadania biblioteki: 1) gromadzenie, opracowywanie, przechowywanie materiałów bibliotecznych, 2) obsługa użytkowników poprzez udostępnianie zbiorów oraz prowadzenie działalności informacyjnej, 3) zaspokajanie zgłaszanych przez użytkowników potrzeb czytelniczych i informacyjnych, 4) podejmowanie różnorodnych form pracy z zakresu edukacji czytelniczej i medialnej, 5) praca z aktywem bibliotecznym, 6) wspieranie nauczycieli w realizacji ich programów nauczania, 7) wdrażanie uczniów do samokształcenia i umiejętności korzystania z różnych mediów i źródeł informacji, 8) rozbudzanie w uczniach zainteresowań czytelniczych i informacyjnych, kształtowanie ich kultury czytelniczej, 9) propagowanie literatury dotyczącej wychowani 10) współpraca z biblioteką publiczną w zakresie organizacji różnych form propagowania czytelnictwa, kultury, spotkań autorskich itp., 11) prowadzenie z uczniami zajęć bibliotecznych. 7. Zadania nauczyciela bibliotekarza: 1) praca pedagogiczna: a) udostępnianie zbiorów zgodnie z regulaminem biblioteki, b) prowadzenie działalności informacyjnej i poradniczej, c) prowadzenie różnych form upowszechniania czytelnictwa, d) udział w realizacji planu edukacji czytelniczej i medialnej, e) udział w realizacji zadań dydaktyczno-wychowawczych szkoły poprzez współpracę z wychowawcami klas, nauczycielami przedmiotów, rodzicami (prawnymi opiekunami) uczniów, bibliotekami i innymi instytucjami pozaszkolnymi, f) informowanie nauczycieli o stanie czytelnictwa w szkole, g) inspirowanie pracy aktywu czytelniczego, 2) praca organizacyjno-techniczna: a) gromadzenie zbiorów, b) ewidencja i opracowywanie zbiorów, c) selekcja zbiorów, d) prowadzenie warsztatu informacyjnego (katalogi, kartoteki, teczki tematyczne, księgozbiór podręczny itp.), e) prowadzenie określonej przepisami dokumentacji pracy biblioteki szkolnej, f) planowanie i sprawozdawczość.

4 3. Wprowadzenie Program jest przygotowany dla uczniów klas IV VI Szkoły Podstawowej Nr 2 we Włocławku chętnie pracujących na rzecz biblioteki szkolnej. Na zajęcia koła bibliotecznego uczęszczają uczniowie zainteresowani książkami, czytelnictwem, działalnością biblioteki, dobrowolnie uczestniczący w jej pracach, a także miłośnicy książek. Na początku roku szkolnego przeprowadzam nabór do koła przyjaciół biblioteki. Na pierwszym spotkaniu przedstawiam program pracy koła, jego zadania i cele. Spotkania członków koła bibliotecznego odbywają się raz w tygodniu po zajęciach lekcyjnych uczniów (45min). Ponadto uczniowie pomagają bibliotekarzowi podczas przerw (dyżury) i wolnych lekcji. Dokumentacja pracy koła bibliotecznego zawiera wykaz wszystkich członków koła w danym roku szkolnym oraz informacje związane z działalnością uczniów oraz wpisy do kroniki biblioteki. Na koniec roku szkolnego przeprowadzę wśród uczniów ankietę ewaluacyjną, na jej podstawie dokonam modyfikacji pewnych działań koła w kolejnym roku szkolnym. Uczniowie działający w kole bibliotecznym otrzymują na zakończenie roku szkolnego podziękowanie w formie dyplomu. Program jest zgodny z Program Pracy Szkoły Podstawowej Nr 2 we Włocławku oraz podstawą programową kształcenia ogólnego. Nie jest to program nauczania, a jedynie program koła zainteresowań prowadzony nieodpłatnie po lekcjach w ramach art. 42 ust. 2 pkt. 2 ustawy Karta Nauczyciela. Uczniowie uczestniczą w zajęciach tego koła na zasadzie dobrowolności. Cele ogólne 4. Cele programu i formy realizacji wzbogacanie wiedzy dotyczącej biblioteki i jej zasobów, zapoznanie z pracami organizacyjno technicznymi biblioteki i zasadami jej funkcjonowania, przygotowanie do samodzielnego poszukiwania potrzebnych informacji, pogłębianie zainteresowań czytelniczych i poznawczych, rozwijanie uzdolnień literackich, aktorskich, plastycznych i organizacyjnych, zdobywanie szerokiej wiedzy o książce i bibliotece, nabywanie praktycznych umiejętności z zakresu prac bibliotecznych wykonywanych w bibliotece, 4

5 rozwijanie umiejętności sprawnego korzystania z różnych źródeł informacji, selekcjonowania i krytycznego jej odbioru, wdrażanie do obowiązkowości, odpowiedzialności i systematyczności, kształtowanie umiejętności pracy w zespole i nawiązywania właściwych relacji z rówieśnikami i otoczeniem, aktywne uczestniczenie w pracy biblioteki i szkoły. Cele szczegółowe i formy realizacji LP CELE SZCZEGÓŁOWE FORMY REALIZACJI 1 Pomoc uczniów w udostępnianiu książek. 1. Wyszukiwanie kart czytelnika, 2. Wyszukiwanie i podawanie lektur z półek oraz ponowne włączanie ich do księgozbioru, 3. Wypełnianie kart czytelnianych, 4. Pomoc przy prowadzeniu statystyki wypożyczeń. 2 Konserwacja księgozbioru. 1. Utrzymywanie porządku na regałach, 2. Okładanie książek w folię, 3. Podklejanie kartek w książkach uszkodzonych, 4. Sporządzanie pod nadzorem bibliotekarza kart książek do książek z nowych zakupów, kart katalogowych, 5. Pieczętowanie nowych książek. 3 Współredagowanie gazetki szkolnej Szkolniaczek. 4 Prowadzenie przez uczniów kroniki biblioteki szkolnej. 1. Ustalenie tematyki konkretnego numeru gazetki, 2. Gromadzenie materiałów, 3. Konsultacja z bibliotekarzem, 4. Selekcja materiałów, 5. Redagowanie gazetki, 6. Rozprowadzanie gazetki. 1. Gromadzenie wiadomości o najważniejszych wydarzeniach w bibliotece i wykorzystywanie ich do prowadzenia kroniki, 2. Dbałość o oprawę plastyczną kroniki. 5

6 5 Promowanie biblioteki na terenie szkoły i środowiska lokalnego. 6 Pomoc koła w przygotowaniu konkursów, wystaw i innych imprez organizowanych przez bibliotekę; czynny udział w konkursach. 7 Realizowanie tematyki związanej z edukacją czytelniczą i medialną. 8 Ćwiczenie umiejętności pracy w zespole. 1. Dbałość o estetyczny wygląd biblioteki, 2. Rozwieszanie na gazetce szkolnej i tablicach ogłoszeń zaproszeń, informacji o konkursach, wystawach, 3. Sporządzanie gazetek ilustrujących stan czytelnictwa, 4. Rozprowadzanie "Szkolniaczka", 5. Współpraca z innymi bibliotekami. 1. Przygotowanie wystawek tematycznych, 2. Przygotowywanie konkursów, 3. Przygotowywanie wystaw. 1. Dyskusja na temat nowości książkowych, 2. Pisanie recenzji do "Szkolniaczka", 3. Udział w warsztatach: Jak powstała książka? (czerpanie papieru...), 4. Oglądanie filmu wybranego przez młodzież, dyskusja, redagowanie recenzji do "Szkolniaczka", 5. Uczestnictwo w lekcjach bibliotecznych w szkole i w innych bibliotekach i instytucjach, np.: czytelni Centrum Edukacji Nauczycieli we Włocławku. 1. Równy przydział obowiązków, 2. Odpowiedzialność całej grupy za wykonanie zadania, 3. Wzajemne wspieranie się przy realizacji danego przedsięwzięcia. 9 Samokształcenie ucznia. 1. Sposoby uczenia się i sporządzania notatek, 2 Jak czytać szybciej i rozumieć więcej (badanie szybkości czytania i stopnia rozumienia tekstu, sposoby poprawienia tempa czytania), 3 To warto przeczytać (pogadanki o dobrych książkach, które warto przeczytać, nowości książkowe dla dzieci i młodzieży, wyszukiwanie informacji w mediach, planowanie zakupu nowości książkowych do biblioteki szkolnej). 6

7 10 Kształcenie postaw szacunku dla dziedzictwa kulturowego kraju, regionu, szkoły. 1. Organizowanie wystaw prezentujących prace uczniów. 5. Regulamin Koła Przyjaciół Biblioteki 1. Koło Przyjaciół Biblioteki pracuje pod kierunkiem nauczyciela bibliotekarza. 2. Członkami KPB zostają chętni uczniowie, którzy świadomie i odpowiedzialnie pragną uczestniczyć w pracy na rzecz biblioteki szkolnej. 3. Warunkiem przyjęcia do KPB jest dobrowolne zgłoszenie się i podjęcie zobowiązania systematycznej współpracy. 4. Zadania powierzone członkom KPB powinny być realizowane w wyznaczonym terminie. 5. Członkowie KPB mogą korzystać z przywileju wypożyczania książek w zwiększonej ilości na okres uzgodniony z nauczycielem bibliotekarzem. 6. Wyróżniający się członkowie KPB będą nagradzani. 7. Członkowie KPB nie wypełniający swoich obowiązków będą skreśleni z listy aktywu bibliotecznego. 6. Procedury osiągania celów Realizacja programu koła będzie się opierała głównie o metody warsztatowe. 7. Opis spodziewanych efektów i osiągnięć uczniów należących do Koła Przyjaciół Biblioteki I Uczniowie biorący udział w zajęciach Koła przyjaciół biblioteki uczą się: dokładności dyscypliny samodzielności szacunku do książki współdziałania w grupie II Poprzez prace w kole uczniowie rozwijają własne: zainteresowania czytelnicze zainteresowania dziennikarskie 7

8 III Uczeń zaangażowany w prace koła poznaje: inne biblioteki historię powstania książki sposoby promowania biblioteki Ocenianie uczniów W przypadku każdej systematycznej pracy dydaktycznej czy wychowawczej, a nawet twórczej ocena osiągnięć staje się koniecznym składnikiem działań nauczyciela. Oceniamy nie tylko ucznia ale również i siebie. Dzięki dokonanej ocenie możemy podejmować kroki, dające nam możliwość modyfikowania swojej pracy. Uczeń otrzymuje niezbędną informację zwrotną, która może stać się źródłem satysfakcji lub mobilizacji do dalszych wysiłków, o ile zostanie sformułowana i przekazana w odpowiedni sposób. Kiedy oceniani są uczniowie pracujący w pozalekcyjnym kole zainteresowań ocena za pomocą stopnia nie jest konieczna, chociaż zapewne większość uczniów otrzyma oceny z języka polskiego lub dodatkowe punkty do oceny z zachowania za aktywność otrzyma. Ocena nasza ma więc formę opisową, w której przedstawia się rodzaje zajęć w jakie angażował się konkretny uczeń, częstotliwość w zajęciach, a także dokonania twórcze poszczególnych osób. W zajęciach koła bibliotecznego uczestniczą chętni uczniowie, dlatego ocena ma charakter pochwały ustnej lub pisemnej. W trakcie realizacji programu ocenianiu podlegać będą: aktywność i zaangażowanie uczniów, wytwory pracy werbalne i niewerbalne, umiejętność stosowania przekazanej wiedzy w praktyce. 8. Metody ewaluacji Obiektem ewaluacji jest program pozalekcyjnego koła Koła Przyjaciół Biblioteki, założonego i prowadzonego przez nauczyciela bibliotekarza w Szkole Podstawowej Nr 2 we Włocławku. Ewaluacja będzie obejmować: obserwowanie uczniów w trakcie zajęć, odgrywanie ról, drama, wytwory pracy, gromadzenie i selekcję materiałów do gazetki szkolnej i na stronę internetową. Ewaluacja będzie służyła modyfikowaniu metod pracy oraz wzbogacaniu wiedzy na temat uzdolnień i zainteresowań uczniów, a przy tym jej wyniki poznają nauczyciele uczący członków koła. Umożliwi lepsze rozpoznanie potrzeb uczniów. Techniką umożliwiającą dokonanie ewaluacji będzie rozmowa wywiad, karta obserwacji, a także ankieta skonstruowana dla członków koła. 8

9 Przykładowe pytania, jakie mogą się znaleźć w ankiecie: Czego się nauczyłeś/aś? Czy odpowiadały Ci ćwiczenia wykonywane na zajęciach? Jeśli nie, jak je zmienić? Czy jakieś ćwiczenie sprawiło Ci dużą trudność? Które? Dlaczego? Co było najciekawsze? Czy chcesz coś jeszcze dodać? Tego bym sobie życzył. Chcę o tym zapomnieć, to jest dla mnie nieprzyjemne. Kolejne metody ewaluacji to: Rundka wypowiedzi każdy uczeń kończy rozpoczęte zdanie: Zajęcia moim zdaniem albo podobało mi się, nie podobało mi się. Jeśli jest nieco więcej czasu, to można zaproponować uczestnikom zajęć rundkę dłuższych wypowiedzi o tym, co sadzą o zajęciach. Nazwij swoje uczucia w tej chwili to także forma rundki wypowiedzi. Każdy uczeń odpowiada na to pytanie. Uczniowie w kręgu dzielą się swoimi uczuciami i emocjami: jestem zadowolona, jestem zaciekawiony, zmęczony, itp. Obserwatorzy przy dyskusji, grach czy scenkach warto posadzić zewnętrznych obserwatorów. Ich rola polegała będzie na przyglądaniu się pracy uczniów i przekazywania im pod koniec zajęć, informacji zwrotnych. Uwagi obserwatorów są ważnym elementem ewaluacji zajęć, ułatwiają wyciąganie wniosków i podejmowanie decyzji o ewentualnych korektach lub zmianach. 8. Bibliografia Młodzi pomocnicy bibliotekarza. Uczniowski aktyw czytelniczy. [w:] Biblioteka szkolna, pod red. Teresy Białkowskiej, s Goriszowski Włodzimierz, Kowolik Piotr: Aktyw biblioteczny pomocnikiem w pracy bibliotekarza szkolnego. "Poradnik Bibliotekarza" 1995, nr 7-8, s Rosnowska Krystyna: Koło Przyjaciół Biblioteki. Organizacja i program "Poradnik Bibliotekarza" 1980 nr 9, s Szymańska Anna, Siedlaczek-Rodzińska Maria: Po co i jaki aktyw uczniowski? "Poradnik Bibliotekarza" 1991 nr 5, s