msp.krakow.pl nr 5 informator dla przedsiębiorców czerwiec 2005 ISSN X

Transkrypt

1 msp.krakow.pl nr 5 czerwiec 2005 ISSN X informator dla przedsiębiorców

2 Szanowni Przedsiębiorcy! Przedstawiamy Państwu czerwcowy numer biuletynu Informator dla Przedsiębiorców msp.krakow.pl. Jak co miesiąc, staramy się przybliżyć problematykę sektora małej i średniej przedsiębiorczości, zamieszczając wiadomości ogólne dla wszystkich przedsiębiorców, jak i szczegółowe dla przedsiębiorców działających na rynku krakowskim. Tym razem prezentujemy m.in. zasady odliczeń podatku VAT od zakupu samochodów oraz paliwa w świetle zmian ustawy o podatku od towarów i usług, kontynuujemy tematykę podatku VAT od środków transportu, a w dziale Przedsiębiorca w Unii Europejskiej zapraszamy w podróż do Hiszpanii. W informatorze znajdą Państwo również zagadnienia dotyczące szarej strefy oraz wiadomości o szkoleniach i programach dla przedsiębiorców. Szczególnie polecamy zamieszczone w dziale Informacje dla przedsiębiorców zestawienie wybranych wskaźników ogólnopolskich, tekst nt. inwestycji w Województwie Małopolskim w 2004 r. oraz komunikat o sytuacji społeczno-gospodarczej Województwa Małopolskiego, przygotowane przez Urząd Statystyczny. Także w tym dziale, Zakład Ubezpieczeń Społecznych pokazuje, jak dokonywać zmiany i korekty dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych. Życzymy miłej lektury, jednocześnie informując, iż artykuły z poprzednich edycji biuletynu można znaleźć na naszej stronie internetowej Redakcja Informator dla Przedsiębiorców msp.krakow.pl Referat ds. Współpracy Europejskiej i Rozwoju Przedsiębiorczości Wydział Strategii i Rozwoju Miasta Urząd Miasta Krakowa Pl. Wszystkich Świętych 3/ Kraków tel.: (0 12) , msp@um.krakow.pl Konsultacja i koordynacja prac redakcyjnych: dr Bogdan Rogoda

3 I N F O R M A T O R D L A P R Z E D S I Ę B I O R C Ó W S P I S T R E Ś C I SPIS TREŚCI FINANSE Podatek od środków transportowych c.d. Wydział Podatków i Opłat Urzędu Miasta Krakowa PRZEDSIĘBIORCA W UNII EUROPEJSKIEJ Rynek Unii Europejskiej Hiszpania Katarzyna Świerczewska PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW SZKOLENIA KOMENTARZ EKSPERTA Atrakcyjna szarość Bogdan Rogoda INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Zasady odliczeń podatku VAT od zakupu samochodów oraz paliwa w świetle zmian ustawy o podatku od towarów i usług Izba Skarbowa Komunikat o sytuacji społeczno-gospodarczej Województwa Małopolskiego Urząd Statystyczny Inwestycje w Województwie Małopolskim w 2004 r. Urząd Statystyczny Wybrane wskaźniki ogólnopolskie Urząd Statystyczny Dokumenty zgłoszeniowe i rozliczeniowe jak dokonywać zmiany i korekty Zakład Ubezpieczeń Społecznych

4 FINANSE Urząd Miasta Krakowa Wydział Podatków i Opłat FINANSE Podatek od środków transportowych c.d. Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych1) ( Dz. U. z 2002 r. nr 9, poz. 84 z późn. zm.) reguluje m.in. zasady i tryb poboru podatku od środków transportowych. Podatnikami tej należności są osoby fizyczne i osoby prawne będące właścicielami pojazdów, jak też jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, na które pojazd został zarejestrowany. Przedmiotem opodatkowania są: 1) samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 tony i poniżej 12 ton, 2) samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 ton, 3) ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony i poniżej 12 ton, 4) ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów równej lub wyższej niż 12 ton, 5) przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą od 7 ton i poniżej 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego, 6) przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą równą lub wyższą niż 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego; 7) autobusy. Zgodnie z art. 9 ust. 4 ww.ustawy obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został zarejestrowany, a w przypadku nabycia środka transportowego zarejestrowanego- od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został nabyty. Organem właściwym w sprawach podatku od środków transportowych jest (w tym przypadku Prezydent Miasta Krakowa) organ podatkowy, na którego terenie znajduje się miejsce zamieszkania lub siedziba podatnika, a w przypadku przedsiębiorstwa wielozakładowego lub podmiotu, w którego skład wchodzą wydzielone jednostki organizacyjne - organ podatkowy, na terenie, którego znajduje się zakład lub jednostka posiadająca środki transportowe podlegające opodatkowaniu. W przypadku współwłasności środka transportowego organem właściwym jest organ podatkowy odpowiedni dla osoby lub jednostki organizacyjnej, która została wpisana jako pierwsza w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Rada gminy określa, w drodze uchwały, wysokość stawek podatku od środków transportowych, z tym, że roczna stawka podatku od jednego środka transportowego nie może przekroczyć maksymalnej wysokości stawek określonych w ww.ustawie. Obecnie obowiązujące stawki na terenie naszej Gminy opublikowane są na stronie: Podatek od środków transportowych, jest płatny w dwóch równych ratach, w terminie do dnia 15 lutego i do dnia 15 września każdego roku z zastrzeżeniem innych zdarzeń określonych w ustawie. Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku podatkowego, stawki podatku określone w uchwale rady gminy ulegają obniżeniu proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których nie istniał obowiązek podatkowy. Właściciele środków transportowych uiszczają przedmiotowy podatek - bez wezwania - na rachunek budżetu gminy. Podatnikom wykorzystującym środki transportu dla wykonywania przewozów w transporcie kombinowanym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przysługuje zwrot zapłaconego podatku od tych środków. Kwotę zwrotu podatku od środków transportowych, określa ustawa. Zwrotu zapłaconego podatku od środków transportowych dokonuje organ podatkowy, na rachunek, którego uiszczono podatek, na wniosek podatnika złożony nie później niż do dnia 31 marca roku następującego po roku podatkowym. Podstawą sporządzenia wniosku są dane zawarte w dokumentach przewozowych stosowanych przy wykonywaniu przewozów w transporcie kombinowanym, w których dokonano wpisu o wykonaniu przewozu koleją. Zwrot podatku od środków transportowych następuje w gotówce albo na rachunek bankowy podatnika wskazany we wniosku, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku. W art. 12. ww. ustawy określone zostały pojazdy, które ze względu na swoje przeznaczenie i charakter zwolnione są od podatku od środków transportowych. Rada gminy może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe niż określone w ustawie po podjęciu odpowiednich działań. Ulgi i zwolnienia podatkowe udzielone na podstawie odrębnych przepisów nie mają zastosowania do podatku od środków transportowych. Aplikant radcowski Sylwia Skupińska 2

5 PRZEDSIĘBIORCA W UNII EUROPEJSKIEJ Rynek Unii Europejskiej Hiszpania Wejście Polski w struktury Unii Europejskiej otworzyło nasz kraj na nowe rynki a tym samym nasz kraj otworzył się na rynki państw zachodnich. Po 1 maja 2005 r. nastąpił znaczący wzrost zainteresowania Polską ze strony zachodnich sąsiadów, nie tylko tych najbliższych, do których przede wszystkim możemy zaliczyć Niemcy, ale również tych, którzy przed akcesją naszego państwa nie myśleli znacząco o inwestycjach w kraju nad Wisłą, a do których możemy zaliczyć między innymi Hiszpanię. Przedsiębiorcy z Polski również nie byli zachęcani przed wejściem do Wspólnoty do zakładania firm i tym samym prowadzenia działalności gospodarczej w obcych państwach. Było to związane głównie z barierami handlowymi i niekorzystnym prawodawstwem wewnętrznym państw Unii Europejskiej. Hiszpania pod względem powierzchni zajmuje trzecie miejsce na Starym Kontynencie. Ustrój państwa to monarchia konstytucyjna, na czele której stoi król Juan Carlos, sprawujący funkcję reprezentacyjną. Faktyczną władzę sprawuje natomiast Parlament (tzw. Kortezy). Hiszpania w podziale administracyjnym dzieli się na 17 regionów autonomicznych (comunidades autonomas), które skupiają 50 prowincji. Językiem urzędowym jest oczywiście hiszpański (castellano), jednak regiony również posiadają swoje oficjalne języki, do których zalicza się przede wszystkim kataloński, baskijski i galicyjski. Hiszpania należy do Wspólnoty Europejskiej od 1986 r. Przystępując do Unii była krajem słabo rozwiniętym o dużym potencjale gospodarczym, który wykorzystała dzięki pomocy finansowej płynącej z Unii Europejskiej. Obecna Hiszpania jest już zupełnie inną Hiszpanią niż 19 lat temu, dzięki temu, że potrafiła wykorzystać swoją szansę. Obecnie głównymi motorami napędzającymi gospodarkę są produkcja przemysłowa, budownictwo a także popyt wewnętrzny. Obecnie gospodarka w Hiszpanii osiągnęła stały wzrost, gdzie PKB wynosi 2,6%. Najbardziej rozwiniętym i uprzemysłowionym obszarem Hiszpanii jest Katalonia i Kraj Basków, ale również Madryt, czyli hiszpańskie centrum. Wzajemne kontakty gospodarcze Polski i Hiszpanii dzięki wspólnej Europie w ostatnim czasie znacznie się polepszyły. Zainteresowanie Hiszpanii naszym krajem jest najbardziej widoczne, jeżeli spojrzymy na obroty handlowe w 2002r., które wynosiły 2,32 mld euro i porównamy je do obrotów z 2004 r., w którym polsko-hiszpńska współpraca gospodarcza i związane z nią obroty wzrosły o 3 329,9 mln euro, co przekładało się na import w postaci 1 866,9 mln euro i eksport w postaci 1 463,0 mln euro. To spowodowało, że polski eksport po raz pierwszy w kontaktach handlowych Polski z Hiszpanią przekroczył 1 mld euro. Należy również dodać, że Polska jest głównym partnerem Hiszpanii w Europie Środkowo-Wschodniej. Grupami towarów, które przyczyniły się do wzrostu wymiany między Polską a Hiszpanią były: w eksporcie polskim do Hiszpanii wyroby spożywcze, bydło żywe, tkaniny, materiały drewniane, chłodziarki, silniki spalinowe, części i akcesoria do pojazdów samochodowych, urządzenia odbiorcze dla telewizorów, pojazdy samochodowe, opony samochodowe. W latach obserwuje się wzrost eksportu o 30%, w imporcie samoloty, samochody osobowe, części i akcesoria samochodowe, opony kauczukowe, owoce cytrusowe, płytki ceramiczne, silniki elektryczne, wyroby papiernicze, artykuły ze stali. Firmy, które inwestują w Polsce przede wszystkim należą do grupy budowlano-nieruchomościowej, energetycznej i outsourcingu produkcyjnego (outsourcing jest nowoczesną strategią zarządzania - polega na oddaniu na zewnątrz partnerowi zewnętrznemu - zadań nie związanych bezpośrednio z podstawową działalnością firmy) w takich dziedzinach jak odlewnictwo, produkcja części z mas plastycznych dla przemysłu samochodowego i urządzeń domowych oraz utylizacji odpadów. Poziom hiszpańskich inwestycji w Polsce do końca 2004 r. wyniósł 600 mln USD. Do głównych inwestorów hiszpańskich w Polsce, którzy przyczyniają się do wzrostu wymiany handlowej zaliczamy w szczególności konsorcja Ferrovial-Budimex (180 mln USD - 36,8% udziałów w Budimexie), Acciona-Mostostal (165 mln USD), które skupiają się na inwestycjach giełdowych; a także firmy Fagor-Wrozamet (32 mln USD - udziały we Wrozamet Wrocław), EADS-CASA-PZL (6,9 mln USD), CELSA-Huta w Ostrowcu Świętokrzyskim, mające charakter prywatyzacyjny; Roca (30 mln USD - ceramika sanitarna), Mecalux (15 mln USD), Gwardian Industries (99 mln USD), prowadzące inwestycje typu green fidel. Hiszpanie nie boją się inwestować w Polsce a przykładem tego może być właśnie zakup Huty Ostrowiec przez koncern CELSA. Do polskich firm, które rozpoczęły swoją ekspansję, lub już trwają na rynku hiszpańskim, możemy przede wszystkim zaliczyć: firmę Kopex, która świadczy usługi górnicze, firmę Heliseco, zajmującą się usługami śmigłowcowymi ze Świdnika, a także firmy kosmetyczne Eris i Kolastynę. Rozpoczęcie działalności gospodarczej przez polskich przedsiębiorców i firmy wiąże się z przejściem przez procedurę rejestracji, na którą składa się: uzyskanie w Centralnym Rejestrze Handlowym CERTIFICADO NEGATIVO DE LA DENOMINACION zaświadczenia, że nie istnieje spółka o nazwie, którą chcemy nadać naszej firmie. Zaświadczenie kosztuje 7 euro. Notariusz za sporządzenie Umowy Założenia Spółki ESCRITURA DE CONSTITUCION pobiera honorarium, które jest ustalone w przepisach o taksach notarialnych, publikowanych przez Izbę Notarialną Colegio Notarial. Honoraria PRZEDSIĘBIORCA W UNII EUROPEJSKIEJ 3

6 PRZEDSIĘBIORCA W UNII EUROPEJSKIEJ PRZEDSIĘBIORCA W UNII EUROPEJSKIEJ te kształtują się różnorodnie w zależności od kapitału spółki. W przypadku spółek o kapitale wynoszącym od euro, honorarium wynosi 150 euro, natomiast w przypadku spółek o kapitale wyższym kształtującym się od do euro, honorarium wynosi 250 euro. Należy dokonać opłatę rejestracyjną, która zależy od wysokości kapitału, jednak im większy kapitał, tym mniejsza opłata, wynosząca odpowiednio od 1 do 0,005%. Należy jeszcze doliczyć 100 euro opłaty za obowiązkowe ogłoszenie w Monitorze Rejestru Handlowego Boletin Oficial del Registro Mercantil. Opłatę stemplową należy złożyć w ciągu 30 dni roboczych od wydania aktu utworzenia spółki w urzędzie skarbowym właściwym dla siedziby firmy. Podatek od założenia spółki wynosi 1% kapitału spółki. W urzędzie należy również przedłożyć kopię aktu utworzenia spółki, która musi być potwierdzona przez notariusza. Czas rejestracji spółki w Rejestrze Handlowym to 30 dni od wydania aktu utworzenia. Uzyskanie numeru N.I.F. (Numer Identyfikacji Podatkowej - Numero de Identificacion Fiscal). Uzyskanie numeru jest bezpłatne. Do kosztów rejestracji należy również doliczyć koszty tłumaczenia dokumentów przez tłumacza przysięgłego oraz jego honorarium za tłumaczenie podczas podpisu aktu notarialnego w przypadku gdy zakłądający spółkę obywatel polski nie zna języka hiszpańskiego. Koszty wynajmu lokalu na biura przez polskie firmy w stolicy, jak i w większych miastach Hiszpanii kształtują się w zależności od miejsca wynajmu. W głównych dzielnicach wynajem za m2 wynosi od 130 do 50 euro za miesiąc, w mniej atrakcyjniejszych dzielnicach ceny są niższe od euro za m2 miesięcznie, natomiast na peryferiach to koszt w postaci euro. Oczywiście są to ceny w Madrycie. W mniejszych miastach ceny są stosunkowo niższe i w centrum wahają się od 25 do 33 euro za m2. Dochody, które uzyska firma są w Hiszpanii obciążone podatkami dochodowymi od osób prawnych, gdzie opodatkowaniu podlega zysk spółek. Rozliczany jest w systemie rocznym, na podstawie deklaracji-rozliczenia przedkładanego do Urzędu Skarbowego. Podstawę opodatkowania stanowi kwota dochodów w danym okresie obrachunkowym pomniejszona o ewentualne straty z poprzednich okresów. Stopa opodatkowania wynosi 30% od pierwszych ,81 euro dochodu i 35% od reszty. W przypadku spółek zagranicznych bez stałej siedziby w Hiszpanii, stopa opodatkowania dochodu wynosi 25%. W Hiszpanii obowiązują 3 stawki VAT: 4% - objęte są m.in. podstawowe produkty spożywcze; książki, czasopisma i gazety; materiały szkolne; niektóre lekarstwa; 7% - podlegają dostawy, zakupy wewnątrzunijne oraz import m.in. na towary produkty spożywcze, lekarstwa, rośliny, oraz m.in. na usługi - przewóz pasażerów, imprezy sportowe, działalność artystyczną. 16% - wszystkie rodzaje dostaw towarów i usług Dnia 15 listopada 1979 r. została podpisana umowa między Polską a Hiszpanią o unikaniu podwójnego opodatkowania w odniesieniu do podatku dochodowego i podatku od kapitału. Powoduje to, że uzyskane przez firmę w jednym z umawiających się krajów dochody, będą opodatkowane tylko w kraju uzyskania dochodu o ile firma nie prowadzi działalności gospodarczej w drugim umawiającym się kraju poprzez stałe przedstawicielstwo. Wówczas proporcjonalna część dochodów firmy uzyskana w drugim z umawiających się krajów będzie podlegała opodatkowaniu w tym kraju. W roku 2000, z inicjatywy polskich i hiszpańskich przedsiębiorców została stworzona Polsko Hiszpańska Izba Gospodarcza w celu służenia pomocą Firmom Członkowskim, zainteresowanym współpracą polsko hiszpańską. Izba ma przede wszystkim za zadanie ułatwiać poszukiwanie partnerów handlowych, rozpowszechniać informacje o działalności zrzeszonych w Izbie Firm tak w Polsce jak i w Hiszpanii. Członkowie Izby mogą bezpłatnie promować się na stronach internetowych Izby. Izba organizuje również wszelkiego rodzaju imprezy promocyjne, targi, seminaria czy wystawy. Hiszpania to wyjątkowy kraj nie tylko ze względu na krajobrazy, ale również i inwestycje. Jako kraje mamy bardzo zbliżony potencjał demograficzny i gospodarczy. Wielokrotnie jako państwa udowadnialiśmy, że mimo różnicy kilometrów nasze kraje są w bliskich kontaktach. Nasze stosunki gospodarcze rozwijają się dobrze, jednak w tej dziedzinie pozostaje jeszcze sporo do zrobienia. Część polskich firm już spróbowało podbić hiszpański rynek i tylko od Państwa zależy czy tych firm przybędzie w następnych latach. Życzę powodzenia! Żródło: Wydział Ekonomiczno-Handlowy Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Madrycie Katarzyna Świerczewska 4

7 PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY WZROST KONKURENCYJNOŚCI PRZESIĘ- BIORSTW (SPO-WKP) Działanie 1.1 Wzmocnienie instytucji wspierających działalność przedsiębiorstw Poddziałanie Wsparcie instytucji otoczenia biznesu oraz sieci instytucji otoczenia biznesu Opis programu: Celem programu jest rozwój i wzmocnienie istniejących instytucji otoczenia biznesu oraz sieci instytucji otoczenia biznesu, a także rozwój nowych sieci instytucji otoczenia biznesu działających na rzecz rozwoju gospodarczego. Budżet: 36,45 mln euro. Wielkość wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa na realizację indywidualnego projektu nie może przekroczyć 85% wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem. Beneficjenci: Instytucje otoczenia biznesu. Termin składania wniosków: 15 maj, 15 listopad 2005 r. Kontakt: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ul. Pańska 81/83; Warszawa tel. (0 22) , Szczegółowe informacje: Działanie 1.4 Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo rozwojową a gospodarką Opis programu: Projekty obejmujące badania stosowane i prace rozwojowe: badania przemysłowe i przedkonkurencyjne prowadzone przez przedsiębiorstwa lub grupy przedsiębiorstw i/lub we współpracy z instytucjami naukowo-badawczymi Inwestycje związane z budową, modernizacją i wyposażeniem laboratoriów świadczących specjalistyczne usługi dla przedsiębiorstw Inwestycje związane z budową, modernizacją i wyposażeniem specjalistycznych laboratoriów Centrów Zaawansowanych Technologii i Centrów Doskonałości, działających w priorytetowych dziedzinach rozwoju polskiej gospodarki Projekty badawcze prowadzone przez Centra Zaawansowanych Technologii Projekty badawcze w obszarze monitorowania i prognozowania rozwoju technologii - foresight. Plan finansowania i poziomy wsparcia dla Działania 1.4 Projekty realizowane w ramach tego Poddziałania będą wspierane w wysokości 100% ze środków publicznych, przy czym maksymalna wysokość pomocy z EFRR wynosić będzie 75% wydatków kwalifikowanych projektu, zaś z krajowych środków publicznych - 25%. W ramach pozostałych Poddziałań mogą występować przypadki udzielania pomocy publicznej i wówczas pomoc ta będzie udzielana zgodnie z notyfikowanymi i przyjętymi przez KE programami pomocowymi. Terminy składania wniosków: Działanie pierwszy kwartał 2005 r. Poddziałania i nabór w trybie ciągłym do 30 czerwca 2006 r. Kontakt: Ministerstwo Nauki i Informatyzacji Departament Funduszy Strukturalnych ul. Wspólna 1/3, Warszawa tel. (0 22) , , dfs@mnii.gov.pl Szczegółowe informacje: Działanie 2.1 Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez doradztwo Opis programu: Program ma na celu dofinansowanie wybranych przez przedsiębiorcę usług doradczych w zakresie: uzyskiwania certyfikatów zgodności dla wyrobów, usług, surowców, maszyn i urządzeń, aparatury kontrolno-pomiarowej oraz kwalifikacji personelu, projektowania, wdrażania i doskonalenia systemów zarządzania jakością, środowiskiem oraz bezpieczeństwem i higieną pracy, tworzenia firm opartych na nowych technologiach, doradztwa w zakresie rozpoczynania i prowadzenia działalności eksportowej, doradztwa w zakresie zasad prowadzenia przedsiębiorstwa w ramach Jednolitego Europejskiego Rynku, wprowadzania strategii rozwoju przedsiębiorstwa opartej na nowych technologiach i rozwiązaniach innowacyjnych. tworzenia sieci kooperacyjnych przedsiębiorstw, połączeń przedsiębiorstw. Budżet: Na dofinansowanie zakupu usług doradczych 50% dla wszystkich projektów z wyjątkiem doradztwa dla nowopowstających firm opartych na zaawansowanych technologiach, gdzie pomoc może osiągnąć do 100% wartości kosztów kwalifikowanych, lecz w obu przypadkach nie mniej niż PLN i nie więcej niż 250 tys. PLN. Beneficjenci: mikroprzedsiębiorstwa działające na rynku dłużej niż 3 lata, małe i średnie przedsiębiorstwa, nowopowstałe przedsiębiorstwa oparte na zaawansowanych technologiach. Terminy składania wniosków: 24 czerwiec, 16 wrzesień, 5 grudzień 2005 r. Kontakt: Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. ul. Kordylewskiego 11, Kraków Infolinia: Numery bezpośrednie: (0 12) , Numery na centrale: (0 12) , , , wew.: 451, 452, 453, 454, 455, 462 Szczegółowe informacje: PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW 5

8 PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Działanie 2.2 Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw Poddziałanie Wsparcie dla przedsiębiorstw dokonujących nowych inwestycji Wsparcie będzie obejmowało dotacje dla przedsiębiorstw dokonujących nowych inwestycji, polegających na utworzeniu lub rozbudowie przedsiębiorstwa, zarówno ze sfery produkcyjnej jak i usługowej, jak również na rozpoczęciu w przedsiębiorstwie działalności obejmującej dokonywanie zasadniczych zmian produktu, produkcji, lub procesu produkcyjnego oraz tworzenie nowych miejsc pracy związanych z nowymi inwestycjami. Mogą to być inwestycje między innymi w: 1. środki trwałe, takie jak budynki, budowle, maszyny i urządzenia, 2. wartości niematerialne i prawne, polegające na uzyskaniu patentu, nabyciu licencji lub nieopatentowanej wiedzy technicznej, technologicznej lub z zakresu organizacji i zarządzania. Terminy składania wniosków: 30 czerwiec 2005 r. Kontakt: Ministerstwo Gospodarki i Pracy Plac Trzech Krzyży 3/5, Warszawa Tel. (0 22) , Szczegółowe informacje: Działanie 2.2 Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw Poddziałanie Wsparcie w zakresie internacjonalizacji przedsiębiorstw. Opis programu: Program wspiera udział przedsiębiorców w targach i wystawach międzynarodowych oraz w misjach gospodarczych związanych z targami i wystawami za granicą. Budżet: Budżet tego programu wynosi 83,4 mln euro. Wsparcie będzie udzielane w oparciu o zasadę de minimis. Wkład ze środków EFRR sięgnie maksimum 35% całkowitego kwalifikującego się kosztu. Maksymalna wielkość wsparcia wyniesie 50% całości wydatków kwalifikowanych projektu, jednak nie więcej niż PLN w przypadku targów i wystaw i nie więcej niż PLN w przypadku misji. Beneficjenci: Przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą na terenie Polski. Terminy składania wniosków: Przedsiębiorca ubiegający się o refundację w ramach tego programu zobowiązany jest do złożenia wniosku o pomoc finansową na 14 tygodni przed rozpoczęciem imprezy targowo-wystawienniczej. Kontakt: Ministerstwo Gospodarki i Pracy Departament Inwestycji Zagranicznych i Promocji Eksportu w Ministerstwie Gospodarki i Pracy Plac Trzech Krzyży 3/5, Warszawa Tel.: (0 22) , Szczegółowe informacje: Działanie 2.3 Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez inwestycje Opis programu: W ramach Działania wspierane będą inwestycje związane z: utworzeniem nowego przedsiębiorstwa, rozbudową istniejącego przedsiębiorstwa lub realizacją w istniejącym przedsiębiorstwie działań polegających na dokonywaniu zasadniczych zmian produktów lub procesu produkcyjnego. Budżet: Dopuszczalny poziom dofinansowania projektów wynosi: 30% kosztów kwalifikowanych, jeżeli projekt jest realizowany w powiecie m. Warszawa i m. Poznań, 40% kosztów kwalifikowanych, jeżeli projekt jest realizowany w powiecie m. Wrocław, m. Kraków, m. Gdańsk, m. Gdynia, m. Sopot, 50% kosztów kwalifikowanych, jeżeli projekt jest realizowany na pozostałym obszarze kraju. Kwota wsparcia w zakresie inwestycji: nie mniej, niż PLN i nie więcej niż PLN. Beneficjenci: Mikroprzedsiębiorstwa działające na rynku dłużej niż 3 lata, małe i średnie przedsiębiorstwa, mające siedzibę na terenie Polski. Terminy składania wniosków: W związku z dużą liczbą wniosków złożonych do Działania 2.3 SPO Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez inwestycje i prawdopodobnym wykorzystaniem całości budżetu przeznaczonego na realizację w/w działania następny termin składania wniosków (18 sierpnia 2005 r.) o udzielenie wsparcia zostaje zawieszony. Kontakt: Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. ul. Kordylewskiego 11, Kraków Infolinia: Numery bezpośrednie: (0 12) , Numery na centrale: (0 12) , , , wew.: 451, 452, 453, 454, 455, 462 Szczegółowe informacje: 6

9 PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH Działanie 2.3 Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki Schemat A Doskonalenie umiejętności i kwalifikacji kadr Opis programu: Realizacja działania ma na celu doskonalenie kadr przedsiębiorstw (małych, średnich oraz dużych) oraz inwestowanie w wiedzę i umiejętności pracowników poprzez umożliwienie im dostępu do szerokiej oferty dofinansowanych usług szkoleniowych, staży oraz studiów podyplomowych. W ramach programu realizowane mogą być następujące typy projektów: szkolenia zawodowe szkolenia dla kadr zarządzających i pracowników przedsiębiorstw mające na celu ogólne podwyższanie kwalifikacji oraz zdobywane nowych kwalifikacji, związanych ze zmianami technologicznymi (zastosowanie IT, nowoczesne technologie, innowacje); studia podyplomowe dla pracowników przedsiębiorstw i kadry zarządzającej mających na celu podwyższenie lub zdobycie nowych kwalifikacji, praktyczne szkolenia i staże dla pracowników przedsiębiorstw odbywanych w instytucjach naukowo-badawczych, szkolenia menedżerskie służące usprawnieniu zarządzania (zwłaszcza zasobami ludzkimi), identyfikacji potrzeb w zakresie kwalifikacji pracowników, poprawie organizacji pracy, zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy oraz uelastycznienia form świadczenia pracy, projekty ukierunkowane na podwyższanie umiejętności i kwalifikacji pracowników o niskim poziomie przygotowania do pracy (np. o niskich kwalifikacjach). Dotacje: w przypadku szkoleń ogólnych dla małych i średnich przedsiębiorstw wynosi on 80%, a w przypadku przedsiębiorstw dużych 50%. w przypadku szkoleń specjalistycznych dofinansowanie wynosi odpowiednio: 45% dla firm z sektora MSP i 35% dla firm dużych. Wysokość pomocy pozostałej: 100% wydatków kwalifikowanych. Projektodawcy: Instytucje szkoleniowe, szkoły ich organy założycielskie oraz szkoły wyższe, jednostki naukowe, organizacje pracodawców i przedsiębiorców, związki zawodowe. Ostateczni beneficjenci: Przedsiębiorstwa i ich pracownicy, osoby fizyczne, będące przedsiębiorcami lub wspólnikami takich przedsiębiorców. Terminy składania wniosków: 11 lipiec, 12 wrzesień, 14 listopad 2005 r. Kontakt: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ul. Pańska 81/83; Warszawa tel. (0 22) , , Szczegółowe informacje: ZINTEGROWANY PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU REGIONALNEGO Działanie 2.5 Promocja przedsiębiorczości Opis programu: Celem bezpośrednim działania jest aktywne wspieranie zatrudnienia, poprzez stymulowanie powstawania nowych mikroprzedsiębiorstw oraz zapewnienie nowozarejestrowanym mikroprzedsiębiorcom pomocy w wykorzystaniu dostępnych instrumentów wsparcia. Poziom dofinansowania projektów: 1. W zakresie usług doradczo-szkoleniowych świadczonych przez beneficjenta i wsparcia pomostowego dofinansowanie z EFS wynosi: maksymalnie 75% wydatków kwalifikowanych dofinansowanie z krajowych środków publicznych, maksymalnie 25% wydatków kwalifikowanych z budżetu państwa. 2. W zakresie jednorazowej dotacji inwestycyjnej na rozwój działalności: beneficjent ostateczny pokrywa 25% wydatków kwalifikowanych. Kwota dofinansowania stanowi 75% wydatków kwalifikowanych. Maksymalna wysokość dotacji wynosi 5000 EURO. Beneficjenci: 1. Ośrodki Krajowego Systemu Usług. 2. Instytucje rynku pracy w zakresie realizowanych działań: publiczne służby zatrudnienia, OHP, instytucje szkoleniowe, instytucje dialogu społecznego i partnerstwa lokalnego (organizacje związków zawodowych, pracodawców i bezrobotnych, organizacje pozarządowe współpracujące z publicznymi służbami zatrudnienia), szkoły wyższe, organizacje pozarządowe, agencje rozwoju regionalnego i lokalnego, jednostki naukowe, ośrodki poradnictwa zawodowego i psychologicznego, partnerstwa podmiotów wymienionych wyżej. Beneficjenci ostateczni: Osoby fizyczne, nie zarejestrowane jako bezrobotne, zamierzające rozpocząć działalność gospodarczą (bez względu na wiek, płeć, posiadane doświadczenie zawodowe), z wyłączeniem osób, które były właścicielami przedsiębiorstwa i prowadziły działalność gospodarczą po 1 stycznia 2004 roku. Wsparcie udzielane jest również osobom fizycznym, które założyły działalność gospodarczą w trakcie korzystania ze wsparcia doradczo- szkoleniowego w ramach tego działania i które spełniają kryteria określone dla mikroprzedsiębiorcy. Terminy składania wniosków: 5 23 września 2005 Kontakt: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW 7

10 PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW PROGRAMY DLA PRZEDSIĘBIORCÓW ul. Basztowa 22, Kraków tel: (0 12) , , , Szczegółowe informacje: Działanie 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa Opis programu: Celem działania jest zwiększenie konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw poprzez ułatwienie dostępu do specjalistycznego doradztwa oraz zwiększenie zdolności inwestycyjnej w początkowym okresie funkcjonowania przedsiębiorstw. Dofinansowanie: Dla projektów typu I: Specjalistyczne usługi doradcze dla mikroprzedsiębiorstw: do euro (równowartości w PLN) 50 % kwalifikującego się kosztu, Dla projektów typu II: Dotacje inwestycyjne dla mikroprzedsiębiorstw: do euro (równowartości w PLN) intensywność pomocy, Dopuszczalny poziom dofinansowania projektów wynosi: 45% kosztów kwalifikowanych, jeżeli projekt jest realizowany w powiecie m. Warszawa i m. Poznań; 55% kosztów kwalifikowanych, jeżeli projekt jest realizowany w powiecie m. Wrocław, m. Kraków, m. Gdańsk m. Gdynia, m. Sopot; 65% kosztów kwalifikowanych, jeżeli projekt jest realizowany na pozostałym obszarze kraju. Beneficjenci: Mikroprzedsiębiorstwa, które rozpoczęły działalność gospodarczą (dzień uzyskania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub wpisu do rejestru przedsiębiorców) nie wcześniej niż 36 miesięcy przed dniem złożenia wniosku, a ponadto, w ostatnim zakończonym roku obrotowym oraz w roku obrotowym, w którym jest składany wniosek: zatrudniały średniorocznie mniej niż 10 pracowników, oraz osiągnęły roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów ich bilansu sporządzonego na koniec jednego z dwóch wymienionych lat obrotowych nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro. Terminy składania wniosków: 29 sierpnia 16 września 2005 Kontakt: Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego ul. Basztowa 22, Kraków tel: (0 12) , , , mikroprzedsiebiorstwa@malopolska.mw.gov.pl Szczegółowe informacje:

11 SZKOLENIA ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE INSTYTUCJĄ KULTURY Termin szkolenia: 15 czerwca 2005 r. Podczas szkolenia zostaną omówione podstawy kierowania (m.in. standardy zarządzania jednostką finansów publicznych oraz podejście systemowe w zarządzaniu), analiza strategiczna, w tym metody planowania strategicznego SWOT oraz cele strategiczne i przykłady takich celów dla organizacji kultury. Miejsce szkolenia: Instytut Doradztwa Regionalnego i Europejskiego, ul. Loretańska 6/1-2 Organizator: Instytut Doradztwa Regionalnego i Europejskiego ul. Loretańska 6/1-2, Kraków tel.: (0 12) ; tel/fax: (0 12) idrie@idrie.pl Kontakt: Beata Nowak PROJEKTOWANIE PRZEDSIĘWZIĘĆ KULTURALNYCH Termin szkolenia: czerwca 2005 r. Celem warsztatów jest zaprezentowanie dostępnych źródeł finansowania przedsięwzięć kulturalnych, realizowanych przez instytucje kultury oraz doskonalenie umiejętności przygotowania projektu. Rola funduszy unijnych (strukturalnych, wspólnotowych) pochodzących z dotacji i grantów odgrywa coraz większą rolę w obecnej sytuacji instytucji kultury, dlatego warsztat, będzie okazją do zdobycia informacji o dostępnych źródłach finansowania i o sposobie aplikacji o fundusze. Miejsce szkolenia: Instytut Doradztwa Regionalnego i Europejskiego, ul. Loretańska 6/1-2 Organizator: Instytut Doradztwa Regionalnego i Europejskiego ul. Loretańska 6/1-2, Kraków tel.: (0 12) ; tel/fax: (0 12) idrie@idrie.pl Kontakt: Beata Nowak KSIĘGOWOŚĆ PROJEKTÓW WSPÓŁFINANSOWANYCH ZE ŚRODKOW EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Termin szkolenia: 22 czerwca 2005 r. Szkolenie przeznaczone jest dla osób prowadzących księgowość w instytucjach realizujących projekty finansowane z EFS, które stają przed koniecznością poprawnego księgowania i rozliczenia otrzymanych środków. Do wzięcia udziału w szkoleniu zapraszamy również księgowych podmiotów mających zamiar aplikowania o środki Europejskiego Funduszu Społecznego, którym udział w szkoleniu pozwoli na efektywną współpracę przy tworzeniu budżetu projektu i uniknięcie błędów związanych z kosztami niekwalifikowalnymi. Miejsce szkolenia: Instytut Studiów Strategicznych, Kraków, ul. Mikołajska 4 Organizator: Regionalny Ośrodek Szkoleniowy z Europejskiego Funduszu Społecznego Instytut Studiów Strategicznych ul. Mikołajska 4, Kraków tel/fax: (0 12) d.kobylec@iss.krakow.pl, Kontakt: Dorota Kobylec ZASADY KSIĘGOWOŚCI W PROJEKTACH FINANSOWANYCH Z FUNDUSZY EUROPEJSKICH Termin szkolenia: czerwca 2005 r. Szkolenie przeznaczone jest dla osób prowadzących księgowość w instytucjach realizujących projekty finansowane z EFS, które stają przed koniecznością poprawnego księgowania i rozliczenia otrzymanych środków. Do wzięcia udziału w szkoleniu zapraszamy również księgowych podmiotów mających zamiar aplikowania o środki Europejskiego Funduszu Społecznego, którym udział w szkoleniu pozwoli na efektywną współpracę przy tworzeniu budżetu projektu i uniknięcie błędów związanych z kosztami niekwalifikowalnymi. Miejsce szkolenia: Instytut Studiów Strategicznych, Kraków, ul. Mikołajska 4 Organizator: Regionalny Ośrodek Szkoleniowy z Europejskiego Funduszu Społecznego Instytut Studiów Strategicznych ul. Mikołajska 4, Kraków tel/fax: (0 12) d.kobylec@iss.krakow.pl, Kontakt: Dorota Kobylec DOTACJE DLA SZKÓŁ NA PROJEKTY ROZWOJOWE Termin szkolenia: 29 czerwca 2005 r. ISS zaprasza pracowników szkół podstawowych i gimnazjalnych z gmin wiejskich oraz pracowników jednostek samorządu terytorialnego odpowiedzialnych za współpracę ze szkołami na ww. szkolenie. Do 5 września 2005r. szkoły podstawowe i gminazjalne z gmin wiejskich mogą składać wnioski na dofinasowanie na projekty rozwojowe. Wysokość dotacji wynosi średnio 70 tys. złotych. Wsparcie dla szkół dotyczy finansowania przedsięwzięć w zakresie: tworzenia w szkole systemu zapewnienia jakości, przygotowania uczniów do uczenia się przez całe życie, stosowania metody projektu edukacyjnego, oceniania kształtującego, zaangażowania całej społeczności gminnej w tworzenie lokalnej polityki zwiększania szans edukacyjnych swoich dzieci, tworzenia lokalnych programów rozwoju oświaty. W sumie na projekty rozwojowe przeznaczono 43 mln zł ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Miejsce szkolenia: Instytut Studiów Strategicznych, Kraków, ul. Mikołajska 4 Organizator: Regionalny Ośrodek Szkoleniowy z Europejskiego Funduszu Społecznego Instytut Studiów Strategicznych ul. Mikołajska 4, Kraków tel/fax: (0 12) d.kobylec@iss.krakow.pl, Kontakt: Dorota Kobylec PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH W PROJEKTACH EUROPEJ- SKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Termin szkolenia: 30 czerwca 2005 r. Prawo zamówień publicznych to jedno z kluczowych i zarazem najtrudniejszych zagadnień dla projektodawców Europejskiego Funduszu Społecznego. Instytut Studiów Strategicznych wychodząc na przeciw Państwa potrzebom pragnie zaprosić beneficjentów EFS na szkolenie, które pozwoli Państwu w łatwy i przystępny sposób zapoznać się z Ustawą Prawo zamówień publicznych w zakresie pomocnym przy pisaniu wniosku i realizacji projektu finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Miejsce szkolenia: Instytut Studiów Strategicznych, Kraków, ul. Mikołajska 4 Organizator: Regionalny Ośrodek Szkoleniowy z Europejskiego Funduszu Społecznego Instytut Studiów Strategicznych ul. Mikołajska 4, Kraków tel/fax: (0 12) d.kobylec@iss.krakow.pl, Kontakt: Dorota Kobylec ROZLICZANIE PROJEKTÓW EUROPEJSKICH Termin szkolenia: 13 lipca 2005 Przygotowanie wniosku o dofinansowanie i budowa zespołu projektu, ze szczególnym uwzględnieniem zasad tworzenia budżetu poprzez zajęcia interaktywne dotyczące raportowania i sprawozdawczości z realizacji projektu, ostatnim blokiem szkolenia będą zagadnienia odnoszące się do ewaluacji, audytu i kontroli finansowej projektu. Miejsce szkolenia: Sala konferencyjna MARR S.A., Kraków, ul. Kordylewskiego 11, II piętro, sala nr 219. Organizator: Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. ul. Kordylewskiego 11, Kraków tel.: (0 12) , , ; fax: (0 12) szkolenia@marr.pl Kontakt: Magdalena Szczepanik KONTROLA I AUDYT ŚRODKÓW POMOCOWYCH (Z PERSPEKTYWY BENEFICJENTA) Termin szkolenia: lipca 2005 r. Cel i zakres działania audytu wewnętrznego, audyt a kontrola podobieństwa i różnice, rodzaje i techniki przeprowadzania zadania audytowego, dokumenty audytowe, metodyka przeprowadzania zadania audytowego, zadania audytu w aspekcie funduszy UE, dokumentowanie prac audytowych, ochrona danych osobowych, sposoby archiwizacji danych itd. Miejsce szkolenia: Sala konferencyjna MARR S.A., Kraków, ul. Kordylewskiego 11, II piętro, sala nr 219. Organizator: Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. ul. Kordylewskiego 11, Kraków tel.: (0 12) , , ; fax: (0 12) szkolenia@marr.pl Kontakt: Magdalena Szczepanik SZKOLENIA 9

12 KOMENTARZ EKSPERTA Atrakcyjna szarość KOMENTARZ EKSPERTA Pojęcie szarej strefy coraz częściej pojawia się w rozważaniach o gospodarce. Powszechnie kojarzy się ten fenomen z nielegalnością, choć nie jest to całkiem ścisłe. Aby lepiej określić, czym jest szara strefa, należy odnieść się do trzech kwestii podatków i innych obciążeń publicznych; tworzenia dochodu narodowego; rodzaju wytwarzanych dóbr i usług. Zjawisko szarej strefy łączy się niewątpliwie z dążeniem do unikania podatków. Z punktu widzenia finansów państwa zachowanie takie określa się jako tax evading czyli wymykanie się podatkom, natomiast z perspektywy przedsiębiorców proceder ten dzieli się w istocie na dwa odrębne zjawiska unikanie opodatkowania (tax avoidance) oraz uchylanie się od podatków (tax evasion). Unikanie opodatkowania jest legalne i polega na wybieraniu korzystniejszych form opodatkowania np. ryczałtu zamiast zasad ogólnych, lub na odwrót jeśli uzasadnia to sytuacja przedsiębiorstwa; wykorzystywaniu wszelkich dostępnych ulg podatkowych i odpowiednim interpretowaniu przepisów. Natomiast uchylanie się od podatków oznacza ukrywanie dochodów i innych tytułów opodatkowania i związane jest z łamaniem prawa. Niewątpliwie tax evasion przynależne jest do motywów firm działających w szarej strefie. Drugi problem to udział w wytwarzaniu dochodu narodowego. Publiczny i prywatny, oficjalny sektor gospodarki wytwarza mierzalny PKB (produkt krajowy brutto). Istnieje też jednak sektor nieformalny (undergraund economy podziemie gospodarcze ), w skład którego wchodzą produkty wytwarzane przez gospodarstwa domowe w ramach samozaopatrzenia, pomoc sąsiedzka, opieka nad dziećmi, praca społeczna itp. Aktywność ta jest legalna lecz nie tworzy PKB. Natomiast druga część podziemia czyli tzw. shadow economy (gospodarka ukryta w cieniu) bierze udział w tworzeniu PKB lecz jest to dochód ukryty przed oficjalnymi statystykami, bo firma dokonująca obrotu albo jest niezalegalizowana albo tego obrotu nie rejestruje. Tak więc szarą strefę możemy identyfikować z shadow economy. Trzecia kwestia to przedmiot obrotu. Pewnego rodzaju dobra czy usługi np. narkotyki, pewne rodzaje hazardu, prostytucja nie mogą być sprzedawane legalnie, więc razem z towarami pochodzącymi z kradzieży czy przemytu tworzą czarny rynek (black market). W odróżnieniu od nich produkty i usługi szarej strefy mają charakter legalny, jednak ich produkcja i dystrybucja odbywa się w sposób nielegalny z podrobionymi znakami akcyzy, z pominięciem kas fiskalnych, wielokrotną sprzedażą na tę samą fakturę itp. Dominujący w polskiej prasie ekonomicznej oraz mediach zajmujących się gospodarką dyskurs neoliberalny upatruje przyczyn istnienia szarej strefy w zbyt wysokich podatkach i innych daninach publicznych np. składkach na ZUS. Takie podejście pomija jednak drugi, równie istotny aspekt zagadnienia. Otóż generalną przyczyną egzystowania szarej strefy jest możliwość przeprowadzania arbitrażu cenowego czyli dostarczania towaru po cenie niższej niż alternatywny koszt nabycia tego produktu od legalnych wytwórców. Istotą tego arbitrażu jest rozdzielenie wartości, która zostaje podzielona między firmę z szarej strefy a nabywcę, co dokonuje się kosztem budżetu a także legalnych producentów. Popularne piractwo czyli produkcja płyt z pominięciem praw autorskich, nielegalne kopiowanie programów komputerowych, wytwarzanie podróbek produktów znanych marek np. perfum czy zegarków, wykorzystuje różnicę między wartością, jaką przypisują tym produktom nabywcy a technicznym kosztem ich wytworzenia. Wartość ta jest skutkiem marketingowych zabiegów legalnych wytwórców, którzy dzięki nim dyktują wysokie ceny, umożliwiające stosowanie arbitrażu. Tak więc nie tylko wysokie podatki, ale też relatywnie wysokie ceny unikatowych produktów mogą być czynnikiem rozszerzającym szarą strefę. Szkodzenie przez szarą strefę konkurentom odbywa się też w inny sposób. Takie działania jak ukrywanie rzeczywistego wymiaru czasu przepracowanego przez pracowników i niewypłacanie im wynagrodzenia z tytułu godzin nadliczbowych są nie tylko niemoralne i stanowią przestępstwo majątkowe wobec pracowników, ZUS i skarbu państwa. Godzą one też w zachowanie zasad uczciwej konkurencji, gdyż nielegalnie zaniżone płace pozwalają obniżyć ceny. Identyczne skutki ma unikanie podatku dochodowego i VAT. Powoduje to w rezultacie, że firma legalna znajduje się w warunkach dylematu więźnia, spychającego ją do szarej strefy. Obliczenie rozmiarów szarej strefy nie jest proste, gdyż jej istotą jest brak rejestracji dokonywanego obrotu. Wykorzystuje się w tym celu modele ekonometryczne, pozwalające oszacować stosunek ukrytego PKB do produktu krajowego wytworzonego legalnie. Rozmiary szarej strefy są zróżnicowane w zależności m. in. od stopnia rozwoju kraju, udziału pieniądza gotówkowego w obiegu itp.. W Boliwii i Gruzji sektor ten wytwarza prawie 70% PKB, w Zimbabwe i Nigerii ok. 60%. Na przeciwnym krańcu są Szwajcaria i Austria, gdzie poza oficjalnym obrotem powstaje 10% PKB. Najwyższy odsetek wśród wysoko rozwiniętych krajów europejskich cechuje Grecję i Włochy ok. 28%. Polska szara strefa osiąga dokładnie takie same rozmiary, a z krajów naszego regionu wyróżniają się Czechy i Słowacja, mające w szarej strefie poniżej 19% dochodu narodowego. Choć prężność nielegalnego sektora może się wydawać Polakom powodem do dumy jako przejaw sprytu, to jednak tak jak w całym świecie jest ona szkodliwa dla rozwoju gospodarczego. Ograniczanie szarej strefy może się odbywać poprzez jednoczesne intensyfikowanie ścigania nielegalnej działalności i zwiększanie towarzyszącego jej ryzyka oraz stwarzanie zachęt do działania oficjalnego. Bogdan Rogoda 10

13 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Izba Skarbowa Zasady odliczeń podatku VAT od zakupu samochodów oraz paliwa w świetle zmian ustawy o podatku od towarów i usług. Nowelizacja ustawy z dnia 11 marca 2005 roku spowodowana ustawą z dnia 21 kwietnia b.r. wprowadza kilka zmian, które dotyczą właścicieli firmowych samochodów. Zmiany dokonały się w zakresie zasad odliczania naliczonego podatku od towarów i usług. Zakup firmowego auta W pierwotnym brzmieniu przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 roku, które będą jeszcze obowiązywać do 21 sierpnia 2005 roku, aby ustalić, czy można odliczyć w całości podatek VAT naliczony od zakupionego auta, musieliśmy sprawdzić, czy samochód nie jest osobowym dla potrzeb podatku od towarów i usług. Podatnik mógł to zrobić, wyliczając jego dopuszczalną ładowność wg zapisanego pierwotnie w art. 86 ust. 3 wzoru określającego sposób wyliczenia dopuszczalnej ładowności samochodu. Jeżeli dopuszczalna ładowność kupionego auta wynikająca z homologacji była mniejsza niż wynik otrzymany ze wzoru, oznaczało to, iż jego właściciel ma prawo jako podatnik VAT jedynie do odliczenia 50% kwoty podatku określonej w fakturze, nie więcej jednak niż zł. W przypadku ładowności równej wynikowi otrzymanego ze wzoru lub większej samochód mógł być zakwalifikowany do pełnego odliczenia podatku VAT zapłaconego przy zakupie. Od 22 sierpnia podatnicy nie będą już stosować tzw. wzoru Lisaka. Nowy przepis ustawy zawarty w ust. 3 art. 86 mówi, iż w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego stanowi 60% kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, nie więcej jednak niż zł. Jeżeli masa samochodu, który podatnik będzie chciał nabyć nie będzie przekraczała jednak 3,5 tony, a chciałby on odliczyć naliczony podatek VAT, to będzie miał taką możliwość, o ile zakupiony pojazd będzie spełniał warunki określone w co najmniej jednym z punktów nowego ustępu 4 art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług. Nowy przepis dzieli samochody co do których przysługuje odliczenie mimo nieprzekroczenia masy całkowitej 3,5 tony na 6 grup. Pierwsza z nich dotyczy pojazdów specjalnych w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do ustawy. Druga grupa, to pojazdy samochodowe przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą (tzw. busy). Auta mieszczące się w jednej z powyższych kategorii nie muszą spełniać żadnych dodatkowych wymogów, aby od razu być zaklasyfikowanymi do pełnego odliczenia. Kolejne 4 grupy samochodów, których masa całkowita nie przekracza 3,5 tony, aby spełnić warunki konieczne do odliczenia podatku VAT, muszą przejść dodatkowe badanie techniczne w okręgowej stacji kontroli pojazdów. Wynikiem takiego badania będzie wpis do dowodu rejestracyjnego o zaklasyfikowaniu pojazdu do jednej z grup zdefiniowanych w ustawie: pojazdów samochodowych mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van; pojazdów samochodowych mających więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50% długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków; pojazdów samochodowych, które mają otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków; INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW 11

14 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW pojazdów samochodowych, które posiadają kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu; WAŻNE: Dokumentem potwierdzającym spełnienie wymagań dla pojazdów samochodowych, których masa całkowita nie przekracza 3,5 tony jest oprócz wpisu w dowodzie rejestracyjnym zaświadczenie wydane przez okręgową stację kontroli pojazdów. W przypadku powzięcia uzasadnionego przypuszczenia, że dane zawarte w dowodzie rejestracyjnym nie odpowiadają stanowi faktycznemu, odpowiednie organy Policji mają obowiązek zatrzymać dowód rejestracyjny pojazdu i zawiadomić o tym fakcie właściwego dyrektora izby skarbowej. Podatek naliczony z tytułu nabycia pojazdów w okresie do r. podlegać będzie odliczeniu w/g starych zasad. Zakup auta w leasingu W przypadku zakupu środka transportu na zasadzie umowy leasingu (lub innej podobnej umowy) w świetle zmian w ustawie o VAT mamy do czynienia z ich trzema kategoriami: umowy zawarte przed r. w przypadku, gdy według starych zasad podatnikowi przysługiwało odliczenie wysokości 50% - nie więcej niż zł - po wejściu w życie noweli, tj. od r. - podatnik dalej stosuje te zasady, w przypadku, gdy według starych zasad podatnikowi przysługiwało 100 % odliczenie podatnik będzie mógł nadal dokonywać odliczeń wg starych zasad w odniesieniu do umów, bez uwzględnienia zmian tej umowy dokonywanych po wejściu w życie ustawy, czyli po r. Może to jednak zrobić, o ile zarejestrował taką umowę we właściwym urzędzie skarbowym do dnia 15 czerwca 2005 r. (rejestracji podlegały umowy dotyczące samochodów o masie całkowitej równej lub mniejszej niż 3,5 t.) umowy zawarte w okresie r. do czasu wejścia w życie zmiany ustawy o podatku od towarów i usług odliczenie następuje wg starych zasad, zaś od r. podatnicy muszą stosować odliczenie rat wg nowych przepisów. umowy zawarte po r. takie umowy podlegają w całości przepisom znowelizowanej ustawy. Zakup paliwa W okresie od r do r. podatnicy VAT odliczają paliwo do swoich samochodów wg starych zasad, co oznacza że prawo do odliczenia paliwa będzie przysługiwało jedynie wtedy, gdy dopuszczalna ładowność samochodu nie będzie mniejsza od wzoru stosowanego do jej obliczenia przy zakupie. Od r. nie będzie przysługiwać odliczenie z tytułu zakupu paliwa do pojazdów, przy nabyciu których zgodnie z zasadami obowiązującymi od r. nie będzie przysługiwać pełne odliczenie. Podatnicy, którzy po wejściu w życie nowych przepisów będą nadal chcieli zachować prawo do odliczenia podatku VAT od paliwa, będą musieli wykonać dodatkowe badanie techniczne, stwierdzające spełnienie wymogów, jakie są konieczne również do pełnego odliczenia VAT. Należy podkreślić, że takie badanie powinno być przeprowadzone w terminie najbliższego obowiązkowego okresowego badania technicznego, nie później jednak niż przed upływem 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy - czyli do r. WAŻNE: Jeżeli przed terminem najbliższego obowiązkowego badania technicznego lub przed upływem 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, pojazd jest przedmiotem dokonania dostawy, dodatkowe badanie techniczne powinno być przeprowadzone nie później niż przed dniem dokonania dostawy. Źródło: Izba Skarbowa w Krakowie 12

15 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Komunikat o sytuacji społeczno-gospodarczej Województwa Małopolskiego Urząd Statystyczny W kwietniu br. sytuację społeczno-gospodarczą województwa małopolskiego charakteryzowały następujące zmiany: na rynku pracy zanotowano wzrost przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw do poziomu 356,0 tys. osób. Wzrost zatrudnienia w skali roku wyniósł 4,7%, przy średniej krajowej 1,7%. Zatrudnienie w sektorze prywatnym rosło szybciej (5,5%) niż w sektorze publicznym (0,2%); liczba bezrobotnych zarejestrowanych na koniec kwietnia (191,4 tys. osób) br. była mniejsza o 8,6% niż w ub. roku i o 3,0% w porównaniu z marcem br. Dalszemu zmniejszeniu uległa stopa bezrobocia (do 14,8%), która nadal należy do najniższych w kraju (średnia ogólnopolska 18,8%). Liczba wykazanych na koniec miesiąca ofert pracy (3,0 tys) była znacznie większa niż w ub. roku i przed miesiącem; w stosunku do ub. roku wzrosło przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw (do 2204,55 zł), natomiast w porównaniu z marcem br. odnotowano jego spadek. Wynagrodzenie to w Małopolsce było nadal niższe niż średnie w kraju (2471,22 zł); według wstępnych danych meldunkowych w kwietniu br. oddano do użytkowania 808 mieszkań o łącznej powierzchni użytkowej 89,4 tys. m2, tj. o 2,8% więcej mieszkań niż w analogicznym okresie ub. roku oraz aż o 113,2% w porównaniu z marcem zarówno. Nadal największym realizatorem nowych mieszkań byli inwestorzy indywidualni (58,0% ogólnej liczby nowych mieszkań); INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Na rynku rolnym kwiecień br. był miesiącem wzrostu skupu zbóż jak również skupu żywca rzeźnego, zarówno w stosunku do ub. roku jak i do ub. miesiąca. Ceny skupu zbóż spadły w stosunku do kwietnia ub. roku, a w porównaniu z marcem br. pozostały na podobnym poziomie. Ceny skupu żywca wołowego były wyższe od notowanych przed rokiem i przed miesiącem, natomiast potaniał żywiec wieprzowy i drobiowy, a podrożało mleko. Zmniejszyła się liczebność stada trzody chlewnej (478,5 tys. sztuk), zarówno w porównaniu z marcem, jak i listopadem ub. roku; produkcja sprzedana przemysłu wyniosła 3371,9 mln zł i była wyższa o 4,7% niż przed rokiem i o 0,1% wyższa w stosunku do marca br., a największy wzrost odnotowano w sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę; odwrotne tendencje wystąpiły w kraju, gdzie zanotowano spadek produkcji sprzedanej w stosunku do ub. roku o 1,0%, a w porównaniu z marcem br. o 0,3%. o 19% zmniejszyły się przychody ze sprzedaży produkcji budowlano-montażowej w odniesieniu do kwietnia ub. roku, osiągając poziom 185,9 mln zł, natomiast w stosunku do marca br. odnotowano ich wzrost o 14,5%; sprzedaż detaliczna realizowana przez przedsiębiorstwa handlowe i niehandlowe nie osiągnęła poziomu sprzed roku (spadek o 16,8%) i sprzed miesiąca (o 6,0% mniej), podczas gdy w sprzedaży hurtowej odnotowano wzrost o 0,1% w stosunku do ub. miesiąca; przychody uzyskane ze sprzedaży usług transportowych wyniosły 191,6 mln zł zarówno były wyższe zarówno w odniesieniu do poprzedniego roku (o 6,3%), jak i do poprzedniego miesiąca 9o 3,7%). Ludność województwa małopolskiego według stanu na koniec 2004 r. zwiększyła się w porównaniu z grudniem 2003 r. osiągając poziom 3260,2 tys. osób. Wzrósł wskaźnik przyrostu naturalnego, zmniejszył się udział ludności w wieku przedprodukcyjnym (22,4%) przy wzroście udziału ludności w wieku produkcyjnym (62,2%) i poprodukcyjnym (15,3%); Współczynnik przyrostu naturalnego w Małopolsce wyniósł 1,16 wobec 0,98 w 2003 r. Obniżył się wskaźnik urbanizacji. Źródło: Urząd Statystyczny ul. Kazimierza Wyki Kraków tel.: (0 12)

16 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Urząd Statystyczny Inwestycje w Województwie Małopolskim w 2004 r. Rok 2004 był drugim z kolei rokiem wzrostu (po kilku latach utrzymującego się spadku) nakładów inwestycyjnych podmiotów gospodarczych¹ województwa małopolskiego. Wartość nakładów wyniosła 5012,0 mln zł (w tym 2647,2 mln zł w Krakowie) i była wyższa o 12,5% w stosunku do nakładów poprzedniego roku. Z ogólnej kwoty nakładów inwestycyjnych zdecydowaną większość, bo 4093,6 mln zł, tj. 81,7% wydatkowano w jednostkach sektora prywatnego. Podobnie jak w poprzednich latach najwięcej inwestowano w przetwórstwie przemysłowym (2095,2 mln zł, tj. 41,8% nakładów ogółem), w handlu i naprawach (1223,5 mln zł, tj. 24,4%) oraz w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, wodę (755,0 mln zł, tj. 15,1%). W ogólnej kwocie nakładów inwestycyjnych województwa 88,0% stanowiły nakłady na nowe obiekty majątkowe oraz ulepszenie istniejących. Ich wartość osiągnęła poziom 4409,6 mln zł. Z wartości ogółem nakładów na nowe obiekty majątkowe 31,4% (1386,2 mln zł) stanowiły nakłady na roboty budowlano- -montażowe. Wzrosły one w stosunku do poprzedniego roku o 36,4%. Nakłady na zakup środków trwałych z importu wyniosły 694,8 mln zł, co stanowiło 15,8% nakładów na nowe obiekty majątkowe (w 2003 r. udział ten stanowił 18,3%). Tak jak w poprzednich latach za granicą najczęściej kupowano maszyny i urządzenia techniczne (590,1 mln zł 84,9% wartości zakupów z importu) oraz środki transportu (72,2 mln zł 10,4% zakupów z importu). Ponad połowę (58,7%) wojewódzkich nakładów na nowe obiekty majątkowe oraz ulepszenie istniejących zrealizowano w miastach na prawach powiatu. Wartość tych nakładów wyniosła 2589,2 mln zł. Stosunkowo wysokie nakłady inwestycyjne poniesiono również w powiatach: krakowskim 374,9 mln zł (8,5%), chrzanowskim 284,6 mln zł (6,5%), olkuskim 161,9 mln zł (3,7%) i oświęcimskim 154,8 mln zł (3,5%). Natomiast najniższe nakłady odnotowano m.in. w powiatach: proszowickim 4,3 mln zł (0,1%) i miechowskim 7,1 mln zł (0,2%). Również zdecydowaną większość nakładów na zakup używanych środków trwałych zrealizowano w miastach na prawach powiatu (426,0 mln zł, tj. 70,7%). Wśród powiatów najwięcej na używane środki trwałe wydatkowano m.in. w powiatach: olkuskim 36,6 mln zł (6,1%), krakowskim 33,0 mln zł (5,5%), wadowickim 20,5 mln zł (3,4%). W dwóch miastach na prawach powiatu rozpoczęto w 2004 r. ponad 90% wszystkich nowych zadań inwestycyjnych województwa: w Krakowie zadania i w Tarnowie zadań. Ich wartość kosztorysowa wyniosła odpowiednio 840,4 mln zł (49,3% wartości kosztorysowej nowych zadań w województwie) i 212,4 mln zł (12,5%). Nakłady inwestycyjne na nowe obiekty majątkowe i ulepszenie istniejących w przeliczeniu na jednego mieszkańca województwa osiągnęły w 2004 r. wartość 1354 zł i wzrosły w stosunku do poprzedniego roku o 11,6% (w 2003 r. wzrost o 24,5%). Najwyższe nakłady na jednego mieszkańca poniesiono w m. Kraków (2970 zł), w powiecie chrzanowskim (2213 zł), w m. Tarnów (2013 zł), natomiast najniższe, podobnie jak w ubiegłym roku w powiecie proszowickim (98 zł), brzeskim (135 zł) i miechowskim (139 zł). Źródło: Urząd Statystyczny ul. Kazimierza Wyki Kraków tel.: (0 12) ¹ Dane dotyczą dużych przedsiębiorstw, w których liczba pracujących wynosi 50 i więcej osób i średnich, w których liczba pracujących zawiera się w przedziale osób, zakwalifikowanych do sekcji innych niż: L - Administracja publiczna i obrona narodowa, P - Gospodarstwa pomocnicze zatrudniające pracowników, Q - Or-ganizacje i zespoły eksterytorialne, prowadzących księgi rachunkowe (z wyłączeniem jednostek i zakładów bu-dżetowych) oraz podmiotów, których działalność zakwalifikowana jest według sekcji J - Pośrednictwo finansowe, w których liczba pracujących przekracza 9 osób. 14

17 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Wybrane wskaźniki ogólnopolskie OKRESY PERIODS A - analogiczny okres roku poprzedniego =100 B - okres poprzedni- =100 C - grudzień roku poprzedniego=100 PKB brutto ogółem A % bezrobocia rejestrowanego Przeciętne miesięczne wynagrodzenia w gospodarce narodowej w zł in zł B w zł in zł w sektorze przedsiębiorstw towarów i usług konsumpcyjnych Urząd Statystyczny Wskaźniki cen produkcji budowlano- montażowej B A B C A B C 2003 I-XII ,8 20,0 2185,02 104,2 2341,53 102,8 100,8 x 100,8 98,9 x 2004 I-XII ,4 19,1 2289,57 104,8 2438,57 104,1 103,5 x 102,6 102,5 x 2004 I-III ,0 20,4 2332,17 102,4 2376,63 95,8 101,6 100,8 100,6 99,7 100,4 IV-VI ,1 19,4 2230,53 95,6 2399,28 101,0 103,3 102,0 102,6 102,1 102,3 VII-IX ,9 18,9 2269,93 101,8 2429,50 101,3 104,5 100,6 103,2 103,7 101,5 X-XII ,0 19,1 2405,46 106,0 2547,99 104,9 104,4 100,9 104,2 104,6 100, I-III... 19,3 2415,45 100,4 2425,24 95,2 103,6 100,3 100,1 104,7 100, I... 20,6 2325,72 87,4 101,6 100,4 100,4 99,3 100,2 100,2 II... 20,6 2377,37 102,2 101,6 100,1 100,5 99,5 100,1 100,3 III ,0 20,4 2332,17 102,4 2427,28 102,1 101,7 100,3 100,8 100,2 100,6 100,9 IV... 19,9 2427,09 100,0 102,2 100,8 101,6 101,4 101,0 101,9 V... 19,5 2353, ,4 101,0 102,6 102,2 100,8 102,7 VI ,1 19,4 2230,53 95,6 2405,01 102,2 104,4 100,9 103,5 102,8 100,7 103,4 VII... 19,3 2428,12 101,0 104,6 99,9 103, ,5 103,9 VIII... 19,1 2412,66 99,4 104,6 99,6 103, ,3 104,2 IX ,9 18,9 2269,93 101,8 2439,59 101,1 104,4 100,3 103,3 104,1 100,2 104,4 X... 18,7 2386,34 97,8 104,5 100,6 104,0 104,4 100,1 104,5 XI... 18,7 2504,99 105,0 104,5 100,3 104,3 104,6 100,1 104,6 XII ,0 19,1 2405,46 106,0 2748,11 109,7 104,4 100,1 104,4 104,8 100,1 104, I... 19,5 2385,39 86,8 103,7 100,1 100,1 104,8 100,2 100,2 II... 19,4 2411,49 101,1 103,6 99,9 100,0 104,8 100,1 100,3 III... 19, ,4 2480,50 102,9 103,4 100,1 100,2 104,4 100,2 100,5 IV... 18,8 2471,22 99,6 103,0 100,4 100,5 103,6 10,3 100,8 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Źródło: Urząd Statystyczny ul. Kazimierza Wyki Kraków tel.: (0 12)

18 INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW INFORMACJE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Zakład Ubezpieczeń Społecznych Dokumenty zgłoszeniowe i rozliczeniowe - jak dokonywać zmiany i korekty Dokumenty ubezpieczeniowe ze względu na ich przeznaczenie dzielimy na: - dokumenty zgłoszeniowe, - dokumenty rozliczeniowe. Zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.), płatnik składek zobligowany jest do składania prawidłowo wypełnionych dokumentów ubezpieczeniowych oraz do zgłaszania wszelkich zmian danych, jakie nastąpiły w stosunku do tych danych, które wykazał w dokumentach ubezpieczeniowych przekazanych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zmianę danych płatnik składek zgłasza wtedy, gdy pewne dane uległy zmianie w stosunku do tych wykazanych we wcześniej złożonych dokumentach ubezpieczeniowych. Zmiana ta spowoduje zmianę danych na bieżąco. Na przykład: Zmianę adresu ubezpieczonego (np. zmianę adresu zamieszkania) należy zgłosić poprzez złożenie dokumentu zgłoszeniowego ZUS ZUA lub ZUS ZZA w trybie zmiany danych, tj. poprzez wpisanie cyfry 1 w bloku I Dane organizacyjne w polu 03 (formularz ZUS ZUA) lub w polu 02 (formularz ZUS ZZA). Korektę płatnik składek przekazuje wtedy, gdy poprawia błąd w danych, który popełniony został we wcześniej złożonych dokumentach ubezpieczeniowych. Korekta danych zmieni dane wstecz, tj. od daty wynikającej z poprzednio złożonego dokumentu ubezpieczeniowego. Na przykład: W przypadku gdy w adresie ubezpieczonego podanym w zgłoszeniu do ubezpieczeń jest pomyłka, płatnik składek zobowiązany jest dokonać korekty danych adresowych ubezpieczonego. Korekty adresu ubezpieczonego należy dokonać poprzez złożenie dokumentu zgłoszeniowego ZUS ZUA lub ZUS ZZA w trybie korekty, tj. poprzez wpisanie cyfry 2 w bloku I Dane organizacyjne w polu 03 (formularz ZUS ZUA) lub w polu 02 (formularz ZUS ZZA). Zmianę danych identyfikacyjnych (np. NIP, PESEL, REGON), dokonujemy: w przypadku płatnika składek poprzez dokument ZUS ZIPA, w przypadku ubezpieczonego ZUS ZIUA. Zmiana danych identyfikacyjnych płatnika składek (formularz ZUS ZIPA) polega na tym, że w bloku I Dane organizacyjne w polu 01 wpisujemy cyfrę 1. Następnie w bloku II należy wpisać Poprzednie dane identyfikacyjne płatnika składek, natomiast w bloku III wpisujemy Aktualne dane identyfikacyjne płatnika składek. Zmiana danych identyfikacyjnych osoby ubezpieczonej (formularz ZUS ZIUA) polega na tym, że w bloku I Dane organizacyjne w polu 01 wpisujemy cyfrę 1. Następnie w bloku III wpisujemy Poprzednie dane identyfikacyjne osoby ubezpieczonej, z kolei w bloku IV Aktualne dane identyfikacyjne osoby ubezpieczonej. Symbol formularza ZUS ZUA ZUS ZZA ZUS ZIUA ZUS ZWUA ZUS ZCZA ZUS ZCNA ZUS ZPA ZUS ZFA ZUS ZIPA ZUS ZWPA ZUS ZBA ZUS ZAA ZUS RCA ZUS RSA ZUS RZA ZUS DRA Symbole i nazwy dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych Nazwa formularza Zgłoszenie do ubezpieczeń / zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego / zgłoszenie zmiany danych Zgłoszenie zmiany danych identyfikacyjnych osoby ubezpieczonej Wyrejestrowanie z ubezpieczeń Zgłoszenie danych o członkach rodziny, których adres zamieszkania jest zgodny z adresem zamieszkania ubezpieczonego, dla celów ubezpieczenia zdrowotnego Zgłoszenie danych o członkach rodziny, których adres zamieszkania nie jest zgodny z adresem zamieszkania ubezpieczonego, dla celów ubezpieczenia zdrowotnego Zgłoszenie / zmiana danych płatnika składek osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej Zgłoszenie / zmiana danych płatnika składek osoby fizycznej Zgłoszenie zmiany danych identyfikacyjnych płatnika składek Wyrejestrowanie płatnika składek Informacja o numerach rachunków bankowych płatnika składek Adresy prowadzenia działalności gospodarczej przez płatnika składek Imienny raport miesięczny o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach Raport imienny o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek Raport imienny o należnych składkach na ubezpieczenie zdrowotne Deklaracja rozliczeniowa 16 Płatnik składek zobowiązany jest zawiadomić Zakład Ubezpieczeń Społecznych o wszystkich zmianach, jakie nastąpiły w stosunku do danych osób ubezpieczonych zawartych w zgłoszeniu, w terminie 7 dni od zaistnienia zmian lub stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie bądź otrzymania zawiadomienia o błędach stwierdzonych przez ZUS. O wszelkich zmianach w stosunku do danych zawartych w swoim zgłoszeniu, płatnik winien zawiadomić ZUS w terminie 14 dni od zaistnienia zmian lub stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie lub na wskutek zawiadomienia o błędach stwierdzonych przez Zakład. Należy pamiętać, że płatnik składek nie zmienia oraz nie koryguje danych, których zgodnie z obowiązującym prawem, nie ma obowiązku podawać w dokumentach ubezpieczeniowych. Na płatniku składek spoczywa również obowiązek złożenia dokumentów rozliczeniowych korygujących, tj. deklaracji rozliczeniowej korygującej łącznie z imiennym raportem miesięcznym korygującym / imiennymi raportami miesięcznymi korygującymi, zawsze gdy zachodzi konieczność korekty danych wskutek stwierdzenia nieprawidłowości przez płatnika składek we własnym zakresie lub przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Płatnik składek jest zobowiązany sporządzić i przekazać do Zakładu dokumenty korygujące w terminie 7 dni od stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie lub od otrzymania zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez Zakład. Łukasz Tomasz Sroka

19 PUNKT OBSŁUGI PRZEDSIĘBIORCY Ogólne informacje na temat działalności POP W dniu 1 marca w Punkcie Obsługi Przedsiębiorcy znajdującym się w Centrum Administracyjnym Urzędu Miasta Krakowa przy ul. Kordylewskiego 2 został uruchomiony Punkt Informacji o Funduszach Europejskich. Można powiedzieć że nareszcie, bo aż 89% przedsiębiorców którzy brali udział w ankiecie przeprowadzonej przez pracowników referatu ewidencji działalności gospodarczej w grudniu 2004 roku uznali konieczność powstania tego punktu za rzecz najbardziej istotną. Punkt jest prowadzony przez doświadczonych i przeszkolonych pracowników Wydziału Strategii i Rozwoju Miasta, którzy już pracowali w podobnych tego typu punktach na terenie miasta. Jaka jest zatem różnica pomiędzy nowopowstałym Punktem a innymi już istniejącymi? Zasadnicza różnica polega na tym że w Punkcie jest dostępna nie tylko ogólna informacja o programach unijnych, lecz także praktyczna wiedza, przekazywana zainteresowanej osobie przez pracownika Punktu. Mały i średni przedsiębiorca dowie się zatem czy są jakieś, przeznaczone konkretnie dla niego programy unijne, oferujące pieniądze, programy szkoleń, dofinansowanie udziału w targach itp. Na przykład: właściciel zakładu krawieckiego dowie się, że istnieje możliwość dofinansowania zakupu maszyny do krojenia, pod warunkiem że zakup jej wymusi nowoczesne rozwiązania w prowadzonym przez niego zakładzie, właściciele małych firm dowiedzą się że istnieje możliwość dofinansowania zakupu nowych komputerów pod warunkiem, że ich firma działa nie dłużej niż 3 lata na rynku. Pracownicy Punktu informacji o Funduszach Europejskich informują przedsiębiorców jakie wymogi muszą oni spełnić, by otrzymać dotacje oraz dokąd należy się udać w celu złożenia wniosku. Pokazują też, jak wygląda taki wniosek i mówią, na co należy zwrócić uwagę przy jego wypełnianiu. Przez pierwsze 15 dni działania (tj. do 15 marca 2005 roku) Punkt Informacji o Funduszach Europejskich udzielił informacji 133 osobom. Punkt Informacji o Funduszach Europejskich jest czynny w dni robocze: w poniedziałki w godz , a w pozostałe dni w godz Informacje można uzyskać ponadto pod numerem telefonu , i na stronie internetowej Jak wskazują badania ankietowe, POP cieszy się dużym zainteresowaniem przedsiębiorców. 89% krakowskich przedsiębiorców uważa, że powstanie Punktu Obsługi Przedsiębiorcy znacznie usprawniło procedury rejestracji firmy. Dużo łatwiej jest również, wedle przedsiębiorców (95% pytanych), uzyskać informacje związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Tylko w ciągu 4 miesięcy działania (do końca stycznia b.r.), Punkt Obsługi Przedsiębiorcy odwiedziło ponad 40 tysięcy krakowian. Ze strony internetowej POP-a skorzystało kolejnych 20 tysięcy osób. POP działa w budynku Centrum Administracyjnego, przy ul. Kordylewskiego 2. Do dyspozycji przedsiębiorców oddano 7 stanowisk obsługiwanych m.in. przez specjalistów z Urzędu Miasta, Urzędu Skarbowego, Urzędu Statystycznego i ZUS-u. Zainstalowano tu również nowoczesne urządzenia do samodzielnego poszukiwania kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności. Korzystając ze strony POP-a można zadać ekspertom pytania dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej, skorzystać z elektronicznego spisu przedsiębiorców jak również złożyć określone wnioski. W związku z dużym zainteresowaniem Punktem Obsługi Przedsiębiorcy i jednoznacznie pozytywną opinią na temat jego działania, w dniu 14 marca 2005 roku Prezydent Miasta Krakowa Jacek Majchrowski podpisał z przedstawicielami Urzędu Statystycznego, Urzędu Skarbowego i ZUS-u aneks do porozumienia o utworzeniu Punktu Obsługi Przedsiębiorcy. Aneks wydłuża czas obowiązywania porozumienia do 31 października 2005 roku. Filip Szatanik

20 INFORMACJA GOSPODARCZA URZĘDU MIASTA KRAKOWA Zakładasz działalność gospodarczą lub już prowadzisz swój własny biznes? Poszukujesz informacji na temat funduszy dla przedsiębiorców lub różnorodnych form wspierania przedsiębiorczości? Jesteś zainteresowany rozwojem małej i średniej przedsiębiorczości w Krakowie? Przyjdź i skorzystaj z bezpłatnej informacji! PUNKT OBSŁUGI PRZEDSIĘBIORCY URZĘDU MIASTA KRAKOWA ul. Kordylewskiego 2 tel.: , , Punkt Obsługi Przedsiębiorcy specjalizuje się w informacji: z zakresu ewidencji działalności gospodarczej, rejestracji nowej działalności gospodarczej, z zakresu ubezpieczeń społecznych dla osób otwierających poza-rolniczą działalność gospodarczą Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na temat uzyskiwania i aktualizacji wpisu do Krajowego Rejestru Podmiotów Gospodarki narodowej REGON Urząd Statystyczny, o obowiązkach w zakresie otwarcia obowiązku podatkowego oraz o obowiązkach prawno podatkowych wynikających z podjęcia działalności gospodarczej Izba Skarbowa, z zakresu środków pieniężnych w ramach funduszy Unii Europejskiej Punkt Informacji o Funduszach Europejskich. Punkt czynny w poniedziałek od do 17.00, wtorek piątek od do KRAKOWSKIE CENTRUM INFORMACJI GOSPODARCZEJ ul. Floriańska 3 tel.: kcig@o2.pl W ramach KCIG działa m.in.: Punkt Informacyjny Urzędu Miasta Krakowa dla Przedsiębiorców. Punkt czynny od poniedziałku do piątku od do Partnerzy: Urząd Miasta Krakowa Wydział Strategii i Rozwoju Miasta, Izba Przemysłowo Handlowa w Krakowie PUNKT INFORMACJI EUROPEJSKIEJ Pl. Wszystkich Świętych 3/4 tel Punkt specjalizuje się w informacji: o możliwościach uzyskania pomocy ze środków UE w jakiejkolwiek formie przy rozpoczynaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej oraz innych dostępnych dla przedsiębiorców instrumentach wparcia, na temat możliwości i warunków pozyskiwania środków finansowych z funduszy unijnych na inne niż wskazane w punkcie powyżej cele, o możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na terenie państw UE. Punkt czynny od poniedziałku do piątku w godz Partnerzy: Urząd Miasta Krakowa oraz Małopolskie Regionalne Centrum Informacji Europejskiej (MRCIE) i ośrodek Europe Direct (ED) Zapraszamy Państwa do naszych placówek.