Informacja I. RYNEK PRACY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO W 2013 ROKU

Transkrypt

1 Załącznik do Stanowiska Pomorskiej ej Rady Zatrudnienia z dnia 2 czerwca 2014 roku Informacja o sytuacji na rynku pracy województwa pomorskiego i realizacji przez Samorząd zadań w zakresie polityki rynku pracy w 2013 roku I. RYNEK PRACY WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO W 2013 ROKU Niewielkie pozytywne zmiany w analizowanych wskaźnikach na koniec 2013 r. mogą świadczyć o zahamowaniu tendencji pogarszania się sytuacji na rynku pracy w województwie pomorskim. Tezę tę potwierdzają też wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności wskazujące na wzrost w IV kwartale 2013 r. współczynnika aktywności zawodowej mieszkańców województwa pomorskiego w wieku 15 lat i więcej do poziomu 56,9% (wzrost o 0,2 pkt proc. w porównaniu do IV kwartału 2012 r.) oraz wzrost wskaźnika zatrudnienia do poziomu 51,4% (wzrost o 0,4 pkt proc.). PRZECIĘTNE ZATRUDNIENIE W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w okresie styczeń-grudzień 2013 r. wyniosło w województwie pomorskim 277,8 tys. osób. W stosunku do 2012 r. odnotowano spadek o 4,5 tys. osób, tj. 1,6% (w analogicznym okresie roku poprzedniego spadek wyniósł 0,8%). W Polsce w 2013 r. przeciętne zatrudnienie spadło o 1,0%. W 2013 r. w porównaniu do 2012 r. zatrudnienie zmniejszyło się przede wszystkim w sekcji PKD wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną (o 29,8%), zaś najbardziej wzrosło w działalności związanej z kulturą, rozrywką i rekreacją (o 6,8%) oraz w zakwaterowaniu i gastronomii (o 6,7%). PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE WYNAGRODZENIE BRUTTO W 2013 r. według GUS przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w województwie pomorskim wyniosło 3 814,94 zł i było o 3,7% wyższe niż w 2012 r. (w 2012 r. odnotowano wzrost wynagrodzenia na poziomie 3,1%). W Polsce przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto wzrosło w 2013 r. o 2,9% i wyniosło 3 837,20 zł. Województwo pomorskie pod względem wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia zajmowało w 2013 r. czwarte miejsce w kraju (za województwem mazowieckim, śląskim i dolnośląskim). Największy wzrost przeciętnego wynagrodzenia w porównaniu do 2012 r. zanotowano w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (o 7,8%), największy spadek w sekcji pozostała działalność usługowa (o 0,8%). Prowadzone według własnej metodologii coroczne badanie wynagrodzeń firmy Sedlak&Sedlak wskazuje, że w 2013 r. pod względem poziomu wynagrodzeń województwo pomorskie z kwotą zł zajmowało trzecie miejsce w Polsce (za województwem mazowieckim i dolnośląskim). Zgodnie z wynikami tego badania najlepiej wynagradzanymi branżami w kraju były IT (6 000 zł) oraz telekomunikacja (5 600 zł). Na dalszych miejscach uplasowały się bankowość (5 300 zł) i ubezpieczenia (5 000 zł). Najniżej opłacani byli pracownicy kultury i sztuki (3 000 zł), nauki i szkolnictwa (3 205 zł) oraz osoby zajmujące się usługami dla ludności (3 200 zł). PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ ZAREJESTROWANE W REJESTRZE REGON Utrzymała się w 2013 r. tendencja wzrostowa liczby podmiotów gospodarki narodowej w województwie pomorskim. W końcu grudnia 2013 r. liczba podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze REGON w województwie pomorskim wyniosła 271,8 tys. W porównaniu do grudnia 2012 r. odnotowano wzrost o 6,8 tys. podmiotów, tj. o 2,5%; w Polsce wzrost o 2,4%.

2 Zdecydowaną większość stanowiły podmioty z sektora prywatnego 263,9 tys., tj. 97,1%. Trzy na cztery podmioty z tego sektora w województwie pomorskim to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 196,4 tys., tj. 74,4%. WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W 2013 r. liczba wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej zgłoszonych przez pracodawców do powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego wynosiła 53,9 tys. i była o 0,1% (o 57 miejsc) niższa niż w 2012 r. W 14 powiatach województwa pomorskiego liczba zgłoszonych miejsc pracy wzrosła, największy wzrost odnotowano w powiecie sztumskim o 50,9% (o 548 miejsc), tczewskim o 26,0% (o 702 miejsca) i kartuskim o 23,3% (o 361 miejsc). Spadek liczby wolnych miejsc pracy odnotowano w 6 powiatach; największy spadek nastąpił o 29,6% (o miejsc) oraz w Gdyni o 14,9% (o 762 miejsca). Wśród zgłoszonych w 2013 r. wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej przeważały miejsca pracy niesubsydiowanej 36,4 tys. (niewielki spadek o 0,7% w stosunku do poziomu z 2012 r.). Liczba miejsc pracy subsydiowanej 1 wynosiła 17,5 tys. (niewielki wzrost o 1,1% w porównaniu z rokiem wcześniejszym). Niesubsydiowane miejsca pracy stanowiły w 2013 r. 67,5% ogółu dostępnych w PUP miejsc pracy, natomiast miejsca subsydiowane 32,5%. W trzech powiatach udział miejsc pracy subsydiowanej był znacznie wyższy niż w województwie i stanowił blisko ¾ zgłoszonych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w danym powiecie. Do tych powiatów należały: powiat malborski 78,4% miejsc pracy subsydiowanej, bytowski 70,6% i sztumski 69,9%. W 2013 r. w województwie pomorskim zauważyć można dominację trzech sekcji według PKD, w których działalność prowadzili pracodawcy oferujący zatrudnienie. Najwięcej wolnych miejsc pracy zgłosili pracodawcy prowadzący działalność w sekcji przetwórstwo przemysłowe 10,1 tys. miejsc pracy (znaczny spadek w stosunku do roku 2012 o 18,6%), handel hurtowy i detaliczny 7,6 tys. miejsc (wzrost o 4,8%), administracja publiczna i obrona narodowa 7,4 tys. miejsc (wzrost o 2,3%). Podobnie jak w roku poprzednim, największe możliwości zatrudnienia miały osoby posiadające zawody należące do wielkich grup zawodów pracownicy usług i sprzedawcy oraz robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Dla pierwszej z tych grup zgłoszonych zostało 13,4 tys. wolnych miejsc pracy (24,9% ogółu wolnych miejsc pracy) i dotyczyły one głównie robotników gospodarczych oraz sprzedawców. Dla grupy zawodów robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy zgłoszono 13,2 tys. wolnych miejsc (24,6% ogółu), przede wszystkim dla spawaczy metodą MAG, murarzy oraz szwaczek. W stosunku do roku wcześniejszego liczba wolnych miejsc pracy zmniejszyła się dla trzech grup zawodów: robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (o 3,2 tys. osób, tj. o 19,4%), specjaliści (o 46 osób, tj. o 1,3%) oraz przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy (o 26 osób, tj. o 5,7%). W pozostałych grupach zawodów liczba wolnych miejsc pracy wzrosła, najwięcej dla pracowników przy pracach prostych (o 1,6 tys. osób, tj. o 28,1%) oraz operatorów i monterów maszyn i urządzeń (o 1,0 tys., tj. o 34,1%). W przypadku pracy subsydiowanej najwięcej miejsc pracy zgłoszono dla grupy zawodów pracownicy usług i sprzedawcy (6,5 tys. miejsc pracy), w ramach której najwięcej miejsc oferowano osobom w zawodzie robotnik gospodarczy (4,0 tys. miejsc). Drugą grupą zawodów, dla której zgłoszono najwięcej miejsc pracy subsydiowanej, byli pracownicy biurowi (3,5 tys. miejsc pracy), w ramach tej grupy zawodów najwięcej miejsc zgłoszono dla technika prac biurowych (1,1 tys. miejsc pracy). Pracownicy biurowi to grupa zawodów, w których odnotowano największy udział miejsc pracy subsydiowanej (ponad 60%). W wyniku badań zrealizowanych przez WUP w ramach projektu Pomorski barometr zawodowy diagnozowanie zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejętności na regionalnym rynku pracy województwa pomorskiego w 2013 r. zidentyfikowano najintensywniejsze, niezaspokojone zapotrzebowanie pomorskiej gospodarki w grupach zawodowych 2 : specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjno-komunikacyjnych), programiści aplikacji, księgowi, przedstawiciele handlowi, pracownicy 1 Praca subsydiowana dotyczy osób, za które w całości lub częściowo dokonywany jest zwrot kosztów ich zatrudnienia (wynagrodzeń, składek, wydatków rzeczowych) m.in. z Funduszu Pracy, PFRON, EFS. 2 Elementarne grupy zawodów zgodnie z Klasyfikacją zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy wprowadzoną Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. Nr 82, poz. 537, z późn. zm.). 2

3 pomocy społecznej i pracy socjalnej, kucharze, sprzedawcy sklepowi (ekspedienci), spawacze i pokrewni, robotnicy przygotowujący i wznoszący konstrukcje metalowe, elektrycy budowlani i pokrewni. Analiza internetowych ofert pracy zawarta w raporcie Rynek pracy specjalistów opublikowanym przez portal pracuj.pl (za lata 2012 i 2013) wskazuje, że w 2013 r. w województwie pomorskim odnotowano 7,4% wzrost liczby zamieszczonych w portalu ofert pracy w stosunku do roku poprzedniego (w kraju wzrost o 8,5%). Na poziomie kraju, najbardziej poszukiwanymi specjalistami byli handlowcy i specjaliści od sprzedaży 4 na 10 ofert skierowanych było właśnie do tych osób, oraz pracownicy obsługi klienta. Odnotowano dość duży wzrost ofert (o 16%) dla pracowników produkcji, co może świadczyć o lepszej koniunkturze w gospodarce. O ponad 40% zwiększyło się zapotrzebowanie na specjalistów ds. zasobów ludzkich, o ponad 50% na specjalistów od nowych mediów i e-commerce. Rok 2013 był zdecydowanie gorszy dla budowlańców i finansistów, spadła również liczba ofert pracy dla specjalistów IT. W porównaniu z 2012 r. nastąpił spadek ofert pracy zagranicą o 9,6% (o 605 ofert). Bazując na wynikach badania ofert pracy zamieszczonych w internetowych portalach rekrutacyjnych (pracuj.pl i infopraca.pl) prowadzonego przez Pracy w 2013 r. zaobserwowano przewagę ofert pracy zamieszczonych przez pracodawców działających w czterech sekcjach PKD: działalność finansowa i ubezpieczeniowa 24,2% ogółu ofert, handel hurtowy i detaliczny 22,3% ogółu ofert oraz informacja i komunikacja oraz przetwórstwo przemysłowe odpowiednio 12,3% i 11,4% ogółu ofert. W porównaniu do 2012 r. wzrost udziału zamieszczonych ofert pracy według działalności pracodawcy dotyczył głównie sekcji: handel hurtowy i detaliczny, wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną oraz przetwórstwo przemysłowe. Zmniejszenie udziału ofert pracy pochodzących od pracodawców dotyczyło najbardziej sekcji działalność finansowa i ubezpieczeniowa oraz sekcji informacja i komunikacja. W badaniu zaobserwowano ponadto dominację ofert pracy skierowanych przez pracodawców do trzech wielkich grup zawodów (85,4% ogółu ofert pracy): specjalistów 39,6% ogółu ofert pracy, techników i innego średniego personelu 35,9%, przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników 9,9%. W porównaniu z 2012 r. odnotowano znaczący wzrost udziału ofert pracy dla techników i innego średniego personelu (o 4,0 pkt proc.) a dla przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników spadek o 4,2 pkt proc. ZATRUDNIANIE CUDZOZIEMCÓW Drugi rok z rzędu spada zainteresowanie pomorskich pracodawców zatrudnianiem cudzoziemców. W roku 2013 odnotowano spadek liczby zarejestrowanych oświadczeń w powiatowych urzędach pracy o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom z Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej i Ukrainy, bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. W okresie od stycznia do grudnia 2013 r. pracodawcy zarejestrowali w powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego 3,3 tys. oświadczeń, tj. o blisko 1,0 tys. mniej niż rok wcześniej. W 2013 r. liczba oświadczeń zmniejszyła się więc o 23,1% (w roku 2012 spadek wynosił 21,5%). Najwięcej oświadczeń dotyczyło powierzenia wykonywania pracy obywatelom Ukrainy (89,2% ogółu oświadczeń), w mniejszej liczbie obywatelom Republiki Białorusi (4,3%), Republiki Mołdowy (4,3%), Federacji Rosyjskiej (1,7%) oraz Republiki Gruzji (0,4%). Najwięcej cudzoziemców według oświadczeń miało wykonywać pracę w przetwórstwie przemysłowym 37,2% wszystkich oświadczeń (w 2012 r. 26,6%) i w budownictwie 25,5% (w 2012 r. 40,3%) Głównym powodem osłabienia dynamiki zatrudniania cudzoziemców było spowolnienie w niektórych sektorach polskiej gospodarki, zwłaszcza w budownictwie. W 2013 r. firmy budowlane zarejestrowały o 51,4% mniej oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy niż w tym samym okresie roku ubiegłego. Mimo spadku, liczba zarejestrowanych oświadczeń w sekcji budownictwo nadal była jedną z największych. Mniej oświadczeń w 2013 r. składali także przedstawiciele m.in. sekcji: gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników (o 35,1% mniej oświadczeń), opieka zdrowotna i pomoc społeczna (o 31,9%) oraz działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi (o 19,9%). Lekki wzrost (o 7,6%) odnotowała natomiast sekcja przetwórstwo przemysłowe, udział oświadczeń dla tej sekcji w ogólnej liczbie był najwyższy. Większość oświadczeń składanych przez pomorskich pracodawców dotyczyła pracy w oparciu o umowy cywilnoprawne (76,6% wszystkich umów) i dotyczyła powierzenia pracy na okres od 3 do 6 miesięcy (93,8% ogółu). 3

4 Tendencja spadkowa utrzymała się również w przypadku liczby zezwoleń na pracę dla cudzoziemców spoza UE, wydanych przez Wojewodę. W 2013 r. liczba wydanych zezwoleń zmniejszyła się o 0,5%, w roku 2012 spadek wynosił 22,0%. W 2013 r. Pomorski wydał 1,9 tys. zezwoleń, w tym najwięcej obywatelom Ukrainy (46,9% ogółu zezwoleń), Uzbekistanu (12,5%), Indii (9,1%) i Rosji (4,4%). Podobnie jak w przypadku oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcom, najbardziej spadła liczba zezwoleń wydanych na pracę w budownictwie (w 2013 r. wydano 252 zezwolenia, tj. o 19,2% mniej niż w roku poprzednim). Nastąpił również znaczny spadek wydanych zezwoleń na pracę w przetwórstwie przemysłowym (odwrotnie niż w przypadku oświadczeń). W omawianym okresie wydano jedynie 82 zezwolenia w sekcji przetwórstwo przemysłowe, co wskazywało na spadek o 65,4% w porównaniu z rokiem Wśród wszystkich zezwoleń ponad połowa (50,7%) dotyczyła pracy dla robotników wykwalifikowanych. ZWOLNIENIA GRUPOWE W 2013 roku w powiatowych urzędach pracy województwa pomorskiego o ponad 70% zmniejszyła się liczba zgłoszeń osób zaplanowanych przez pracodawców do zwolnień grupowych 3 (z 4,1 tys. osób w 2012 r. do 1,2 tys. w 2013 r.). Spadła również liczba osób, które utraciły pracę w skutek dokonanych zwolnień grupowych w województwie. W 2013 r. liczba zwolnionych wyniosła 0,9 tys. i była blisko 4-krotnie niższa niż w 2012 r. (w 2012 r. liczba osób zwolnionych wynosiła 3,5 tys.). Jest to najniższy poziom zwolnień w ciągu ostatnich sześciu lat. W okresie od stycznia do grudnia 2013 r. zwolnień grupowych dokonywały zakłady pracy działające głównie w sekcji przetwórstwo przemysłowe (41,1% ogółu), w tym ponad 1/3 stanowiły przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją statków i konstrukcji pływających. W 2013 r. mimo znacznego spadku zwolnień grupowych liczba osób bezrobotnych, które rejestrowały się w powiatowych urzędach pracy i które przed zarejestrowaniem się utraciły pracę z przyczyn dotyczących zakładu pracy 4 wzrosła o blisko 35% (w 2013 roku takich osób zarejestrowało się 8,4 tys., w 2012 r. 6,2 tys.). Największy odsetek tej grupy bezrobotnych stanowili byli pracownicy zakładów pracy prowadzących działalność w sekcjach: przetwórstwo przemysłowe 22,5%, handel hurtowy i detaliczny 20,8% oraz budownictwo 14,2%. W tych sekcjach wystąpił również największy bezwzględny wzrost liczby rejestrujących się osób bezrobotnych poprzednio pracujących zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy odpowiednio o 0,5 tys. osób, o 0,3 tys. oraz o 0,4 tys. Według stanu na koniec grudnia 2013 roku w rejestrach powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego pozostawało 5,8 tys. osób bezrobotnych poprzednio pracujących zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy (w grudniu 2012 r. 4,9 tys.). BEZROBOTNI I STOPA BEZROBOCIA W końcu grudnia 2013 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie pomorskim wynosiła 114,1 tys. osób (w tym 62,7 tys. kobiet) i była niższa od stanu z końca roku poprzedniego o 0,5 tys. osób, tj. o 0,4%. W Polsce odnotowano wzrost liczby bezrobotnych o 1,0%. Województwo pomorskie było jednym z 6 województw, w których odnotowano zmniejszenie się liczby bezrobotnych (największe w województwie 3 Zgodnie z Ustawą o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. z 2003 r., Nr 90, poz. 844, z późn. zm.) zwolnienie grupowe to rozwiązanie przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej: 1) 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników, 2) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników, 3) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników. 4 Zgodnie z Ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2013 r., poz. 674, z późn. zm.) przyczyny dotyczące zakładu pracy to: a) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników, b) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych, c) wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy; d) rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika na podstawie art ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika. 4

5 dolnośląskim o 2,4%). W pozostałych 10 województwach liczba bezrobotnych zwiększyła się (najbardziej w województwie mazowieckim o 4,1%). Ostatni spadek bezrobocia liczony rok do roku odnotowano w województwie pomorskim w 2008 r. wynosił on wówczas 22,0%. Od stycznia do grudnia 2013 r. zarejestrowało się w powiatowych urzędach pracy 158,5 tys. osób bezrobotnych (tj. o 0,7 tys. osób mniej niż w 2012 r.), natomiast wyłączono z ewidencji 159,0 tys. (tj. o 7,8 tys. więcej niż przed rokiem). Odpływ z bezrobocia był więc większy od napływu o 0,5 tys. osób. Zauważyć należy, że w porównaniu do roku poprzedniego w 2013 r. spadek liczby bezrobotnych odnotowano w Pomorskiem jedynie w grudniu (licząc rok do roku). W pozostałych miesiącach 2013 r. liczba bezrobotnych była wyższa niż w analogicznych miesiącach roku poprzedniego. Sytuacja na pomorskim rynku pracy zaczęła się poprawiać w miesiącach wiosenno-letnich (marzec-sierpień), a spadki liczby bezrobotnych w miesiącach maj-sierpień były bardziej dynamiczne niż w roku Również sezonowy wzrost liczby bezrobotnych w miesiącach jesienno-zimowych miał łagodniejszy przebieg niż w 2012 r. Zmiany liczby bezrobotnych odnotowywane w 2013 r. w powiatach województwa pomorskiego charakteryzowały się różnym kierunkiem i dynamiką. Spadek liczby bezrobotnych zaobserwowano w 10 powiatach (największy w powiecie kwidzyńskim o 12,2%), w pozostałych 10 powiatach odnotowano wzrost liczby bezrobotnych (największy w powiecie gdańskim o 9,3%). Przy nieznacznym spadku liczby bezrobotnych stopa bezrobocia w województwie pomorskim zmniejszyła się o 0,1 pkt proc. i na koniec 2013 r. wynosiła 13,3% (w Polsce 13,4%). W 7 powiatach województwa (bytowski, człuchowski, lęborski, malborski, nowodworski, słupski, sztumski) stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec grudnia 2013 r. była wyższa niż 20%. Najwyższą stopę bezrobocia odnotowano w powiecie nowodworskim (30,7%), najniższą w Sopocie (4,9%). Tym samym różnica między najwyższą a najniższą wartością stopy wyniosła 25,8 pkt proc. (w grudniu 2012 r. 26,3 pkt proc.). Według danych BAEL stopa bezrobocia w województwie pomorskim w IV kwartale 2013 r. zmniejszyła się w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego o 0,5 pkt proc. i osiągnęła poziom 9,7% (w kraju 9,8%). Analizując zmiany liczby bezrobotnych według stanu na 31 grudnia 2013 r. w stosunku do 2012 r. wśród niektórych kategorii bezrobotnych odnotowano dynamikę spadku bezrobocia znacznie wyższą niż dynamika spadku liczby bezrobotnych ogółem w województwie. Między innymi liczba osób z prawem do zasiłku zmniejszyła się o 17,0% (o 3,8 tys. osób) i w końcu 2013 r. wynosiła 18,3 tys. osób. (udział w ogólnej liczbie bezrobotnych zmniejszył się z 19,2% w końcu 2012 r. do 16,0% ogółu w końcu 2013 r.). O 8,7% (o 2,1 tys.) spadło bezrobocie osób do 25 roku życia do poziomu 21,6 tys. (w końcu 2012 r. 23,6 tys.). Udział tej kategorii bezrobotnych w ogóle bezrobotnych wynosił w końcu 2013 r. 18,9% (rok wcześniej 20,6%). Jeden z wyższych spadków odnotowano wśród osób bezrobotnych w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki o 8,5% (o 0,6 tys.). W 2013 r. zaobserwowano także znaczący wzrost kategorii osób długotrwale bezrobotnych o 4,2 tys. osób, tj. o 7,9%. W końcu 2013 r. długotrwale bezrobotny był co drugi bezrobotny w Pomorskiem 56,5 tys. osób, 49,5% ogółu (w końcu 2012 r. 52,3 tys. osób, 45,6% ogółu). Zauważalny był ponadto wzrost liczby osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia w końcu grudnia 2013 r. liczba bezrobotnych w tej kategorii zwiększyła się o 2,1 tys. osób (o 8,0%) i osiągnęła poziom 27,8 tys. osób (w końcu 2012 r. 25,7 tys.). Powyżej 50 roku życia był co czwarty bezrobotny w województwie (24,3%; w końcu 2012 r. 22,4%). W ujęciu względnym dominował w województwie pomorskim wzrost osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Liczba osób z tej kategorii wzrosła o 19,1% (o 0,9 tys.) do poziomu 5,8 tys. osób w końcu 2013 r. (koniec 2012 r. 4,9 tys. osób). Pomorscy bezrobotni są kategorią coraz lepiej wykształconą systematycznie obniża się udział bezrobotnych bez wykształcenia średniego (w końcu 2013 r. wynosił 57,7%); jednocześnie coraz wyższy jest udział bezrobotnych z wykształceniem wyższym w końcu 2013 r. wynosił 10,6% (według danych Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności za 2012 r. udział bezrobotnych z wykształceniem wyższym w ogóle bezrobotnych w województwie pomorskim wynosił 15,4%). W końcu 2013 r. w Pomorskiem wykształcenia średniego nie posiadało 65,9 tys. bezrobotnych, zaś 12,1 tys. posiadało wykształcenie wyższe. Jak podają eksperci rynku pracy wyższy poziom wykształcenia zwiększa szanse znalezienia zatrudnienia oraz stwarza lepsze perspektywy zawodowe. Pomimo tendencji wzrostowej osoby z wykształceniem wyższym stanowią 5

6 bowiem najmniejszy odsetek wśród ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w pomorskich powiatowych urzędach pracy. Dane BAEL za 2012 r. pokazują, że poziom wykształcenia wpływa także na aktywność zawodową mieszkańców województwa pomorskiego. Wśród osób z wyższym wykształceniem 75,9% z nich to osoby pracujące, blisko 4,0% stanowią bezrobotni, 20,2% osób z tym poziomem wykształcenia jest bierna zawodowo. W pozostałych kategoriach wykształcenia struktura aktywności zawodowej Pomorzan jest zdecydowanie mniej korzystna. Zastosowane skróty nazw sekcji według PKD: wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną - Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorąca wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych; handel hurtowy i detaliczny - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle. II. REALIZACJA ZADAŃ W ZAKRESIE POLITYKI RYNKU PRACY W 2013 ROKU 1. Realizacja zadań Samorządu w zakresie polityki rynku pracy w 2013 r. odbywała się w oparciu o Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia dla województwa pomorskiego na rok 2013 przyjęty Uchwałą Nr 545/250/13 Zarządu z dnia 28 maja 2013 r. w sprawie przyjęcia Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia dla województwa pomorskiego na rok Dokument ten określił priorytety i cele regionalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich w odniesieniu do krajowej polityki rynku pracy, sformułowanej przez Krajowy Plan Działań na rzecz Zatrudnienia na lata (przyjęty przez Radę Ministrów 21 sierpnia 2012 r.) z uwzględnieniem strategii rozwoju województwa oraz strategii wojewódzkiej w zakresie polityki społecznej. Określił również główne zasady realizacji polityki w 2013 r., role partnerów i źródła finansowania działań. 2. W 2013 r., podobnie jak w latach ubiegłych, głównymi realizatorami działań na rzecz rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich, oprócz Samorządu i samorządów powiatowych były ich jednostki organizacyjne, podmioty finansowane ze środków centralnych oraz partnerzy społeczni. Szczegółowe przedsięwzięcia prowadzone z inicjatywy samorządów powiatowych nie są objęte monitoringiem działań prowadzonym przez Pracy. 3. Dane przekazane stan na 23 maja 2014 r. w ramach prowadzonego monitoringu działań na rzecz polityki rynku pracy wskazują, że w 2013 r. zadania z tego zakresu realizowano za pomocą 92 przedsięwzięć 5 tj. programów, projektów oraz zadań stałych instytucji i organizacji wykonujących je na mocy obowiązujących przepisów. 4. Priorytetowe kierunki działań polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich w województwie pomorskim w 2013 r. obejmowały trzy kierunki działań: 1. Wspieranie tworzenia nowych i lepszych miejsc pracy 2. Zwiększanie aktywności zawodowej i edukacyjnej mieszkańców Pomorza 3. Usprawnienie obsługi rynku pracy W ramach 1 kierunku działań (Wspieranie tworzenia nowych i lepszych miejsc pracy) realizowano przedsięwzięcia, których pożądane efekty służyły osiągnięciu trzech celów: wzrostowi liczby trwałych miejsc pracy; poprawie jakości miejsc pracy; większej dostępności przestrzennej miejsc pracy w regionie. 5 Źródłem informacji na temat przedsięwzięć jest monitoring realizacji Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia dla województwa pomorskiego na rok 2013 prowadzony przez Pracy. Ostateczna liczba przedsięwzięć zostanie wskazana w raporcie rocznym, który zostanie przedstawiony Zarządowi. 6

7 W ramach 2 kierunku działań (Zwiększanie aktywności zawodowej i edukacyjnej mieszkańców Pomorza) podejmowane były działania ukierunkowane na osiągnięcie: wyższego poziomu aktywności zawodowej; wyższego poziomu mobilności pracowniczej (zawodowej i przestrzennej); zgodnego z potrzebami rynku pracy poziomu kompetencji zawodowych; upowszechnianiu edukacji przez całe życie. W ramach 3 kierunku działań (Usprawnienie obsługi rynku pracy) podejmowane były działania zmierzających do: poprawy jakości świadczenia usług rynku pracy; wzrostu efektywności polityki rynku pracy; rozwoju współpracy instytucji rynku pracy; doskonalenia monitorowania rynku pracy oraz ewaluacji prowadzonej polityki rynku pracy. 5. Działania realizowane w 2013 r. finansowane były głównie ze środków: funduszy strukturalnych UE, przede wszystkim Europejskiego Funduszu Społecznego (wdrażanie priorytetów regionalnych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki) i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego ); funduszy krajowych (Fundusz Pracy, PFRON); budżetu województwa pomorskiego oraz spółek i stowarzyszeń z udziałem samorządu województwa. 6. W 2013 r. urzędy pracy województwa pomorskiego w porównaniu do roku poprzedniego dysponowały wyższymi środkami Funduszu Pracy na realizację zadań w zakresie polityki rynku pracy. W roku 2013 urzędy pracy województwa pomorskiego wydatkowały ogółem ,3 tys. zł tj. o ,1 tys. zł (o 14,3 %) więcej niż przed rokiem. Dominowały wydatki na zasiłki dla bezrobotnych, które wyniosły ,2 tys. zł, stanowiąc 52,9% ogółu wydatków Funduszu Pracy. Wydatki na programy na rzecz promocji zatrudnienia wyniosły ,5 tys. zł i stanowiły 41,3% udział w strukturze wszystkich wydatków poniesionych z Funduszu Pracy w 2013 r. Zwiększenie wydatków Funduszu Pracy wynikało przede wszystkim ze wzrostu wydatków na działania aktywizujące o ,3 tys. zł (o 27,4%) w porównaniu do roku poprzedniego oraz w mniejszym zakresie ze wzrostu wydatków na instrumenty pasywne (zasiłki) o ,9 tys. zł (o 5,8%). Wśród wydatków na programy na rzecz promocji zatrudnienia dominowały wydatki na: staże ,8 tys. zł (29,3%); środki na podjęcie działalności gospodarczej ,1 tys. zł (26,6%); refundację kosztów wyposażenia i doposażenia stanowisk pracy ,2 tys. zł (18,6%); szkolenia ,2 tys. zł (10,1%). W ramach działań mających na celu aktywizację zawodową bezrobotnych powiatowe urzędy pracy województwa pomorskiego w 2013 r. wyłączyły z ewidencji bezrobotnych 26,8 tys. osób, tj. o 1,3 tys. (o 5,0%) więcej niż w roku poprzednim (25,5 tys. osób). Największą liczbę osób wyłączonych stanowiły osoby objęte: zatrudnieniem subsydiowanym (prace interwencyjne, roboty publiczne, podjęcia działalności gospodarczej, podjęcia pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego i inne) 8,8 tys. osób (w 2012 r. 8,0 tys. osób), stażami 7,6 tys. osób (w 2012 r. 7,4 tys.), szkoleniami 6,4 tys. osób (w 2012 r. 6,3 tys.), pracami społecznie użytecznymi 3,7 tys. osób (w 2012 r. 3,5 tys.). W porównaniu do roku 2012 liczba wyłączeń osób bezrobotnych wzrosła w ramach większości działań aktywizacyjnych. W 2013 r. najbardziej wzrosła liczba osób wyłączonych z powodu przyznania środki 7

8 Funduszu Pracy na podjęcie działalności gospodarczej (o 0,5 tys. osób, tj. o 23,6%) 2,4 tys. osób zostało wyłączonych z ewidencji bezrobotnych z powodu przyznania środków na podjęcie działalności gospodarczej. W skali województwa w 2013 r. dzięki wsparciu Funduszu Pracy powstało o 0,4 tys. nowych miejsc pracy 6 więcej niż w roku poprzednim (wzrost z 4,4 tys. miejsc w 2012 r. do 4,8 tys. miejsc pracy w 2013 r.). 7. W ramach komponentu regionalnego PO KL w 2013 r. poniesione wydatki 7 wyniosły 284,76 mln zł. 8. Przykłady przedsięwzięć istotnych dla realizacji zadań w zakresie polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich województwa pomorskiego w 2013 r. przedstawiono w tabelach poniżej. Ujęcie tabelaryczne uwzględnia przedsięwzięcia w podziale na poszczególne kierunki priorytetowe działań, podmiot za ich realizację, poniesione wydatki oraz rezultaty osiągnięte w 2013 r. 1. Kierunek priorytetowy: Wspieranie tworzenia nowych i lepszych miejsc pracy Przedsięwzięcie Priorytet VI PO KL Działanie 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia Pomorski Dzień Przedsiębiorczości Pożyczka Globalna w ramach inicjatywy Jeremie III Umowa Operacyjna; Działanie 1.3 RPO WP na lata INNOpomorze Pomorskie Centrum Innowacji w Organizacji Pracy Pomorski Fundusz Pożyczkowy Sp. z o.o. Wydatki (tys. zł) ,8 22, ,9 996,0 Liczba dotacji udzielonych na podjęcie działalności gospodarczej - 521, w tym: bezzwrotne dotacje 513 i instrumenty zwrotne 8. Liczba powiatów, w których jednocześnie odbyło się przedsięwzięcie - 17; liczba osób, które uzyskały informacje o możliwościach ubiegania się o środki finansowe i o instrumentach pozafinansowych na rozpoczęcie działalności gospodarczej, utworzenie spółdzielni socjalnej oraz na dalszy rozwój działalności (w tym tworzenie nowych miejsc pracy), a także o rozwijaniu swojej motywacji do działania oraz sposobach i procedurach zakładania działalności ok. 3,3 tys. osób. Wzrost konkurencyjności regionu; wzrost zatrudnienia, spadek bezrobocia; Fundusz w 2013 r. udzielił 276 pożyczek o wartości ,9 tys. zł. Stworzenie w latach w woj. pomorskim stabilnego i skutecznego ośrodka wspierającego procesy innowacyjne o jasno określonym kierunku działań, które będą zmierzały do skupienia informacji o podejmowanych w regionie działaniach innowacyjnych i wspierały takie inicjatywy; podniesienie kompetencji 30 regionalnych managerów procesów innowacyjnych i liderów struktur klastrowych; profesjonalizacja działań proinnowacyjnych w 16 przedsiębiorstwach; zwiększenie liczby prac badawczych uwzględniających potrzeby regionalnej gospodarki; zintensyfikowanie współpracy pomiędzy przedstawicielami biznesu i nauki; promocja innowacji poprzez portal liczba osób, które ukończyły staż lub szkolenie praktyczne 30; liczba osób biorących udział w targach kadry innowacyjnej Dotyczy sumy nowych miejsc pracy powstałych w wyniku zastosowania instrumentów Funduszu Pracy wspierających podejmowanie działalności gospodarczej oraz refundujących koszty wyposażenia i doposażenia stanowisk pracy. 7 Wydatki uznane za kwalifikowalne w zatwierdzonych wnioskach o płatność. Źródłem informacji o wydatkach za rok 2013 są dane otrzymane z DEFS UMWP 22 maja 2014 r. 8

9 Przedsięwzięcie Organizowanie i dotowanie w ramach obowiązku służby publicznej kolejowych regionalnych przewozów pasażerskich na obszarze województwa pomorskiego Inicjatywa Jeremie RPO WP na lata Działanie 1.3 Pozadotacyjne instrumenty finansowe dla MŚP Działanie 9.3. Lokalne Inicjatywy Obywatelskie, w ramach RPO WP Regionalny Program Operacyjny dla na lata Opracowanie Regionalnego Programu Operacyjnego dla na lata Wspieranie pomorskich mikro i małych przedsiębiorców, poprzez udzielanie niskooprocentowanych i łatwo dostępnych pożyczek Poręczanie kredytów i pożyczek dla firm działających na terenie województwa pomorskiego Pomorski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o. o Pomorski Fundusz Pożyczkowy Sp. z o.o. Pomorski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. Wydatki (w tys. zł) ,4 969, , ,3-552,7 - Udostępnienie mieszkańcom województwa pomorskiego sieci regionalnych połączeń kolejowych zapewniających transport do i z miejsc pracy oraz nauki. Udzielono 163 poręczeń na kwotę ,5 tys. zł; przedsiębiorcy zadeklarowali utworzenie 43 nowych miejsc pracy. Liczba osób zaangażowanych w realizację lokalnych inicjatyw obywatelskich 1 699; liczba imprez, wydarzeń publicznych i inicjatyw lokalnych w obiektach objętych wsparciem 1 388; liczba utworzonych miejsc pracy kobiety 6,33 (etaty); mężczyźni 3,33 (etaty). Liczba wspartych przedsiębiorstw (MŚP) 112; liczba projektów z zakresu współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami a sektorem badawczo-rozwojowym 8; liczba MŚP otrzymujących wsparcie finansowe na przedsięwzięcia innowacyjne 16; liczba utworzonych miejsc pracy w 2013 r. 407,75 (etaty). Projekt Regionalnego Programu Operacyjnego dla na lata (RPO WP ). Fundusz udzielił 24 pożyczki na łączną kwotę 552,7 tys. zł. Liczba udzielonych poręczeń 241 na kwotę ,02 zł. Deklarowane przez przedsiębiorców utworzone nowe miejsca pracy Kierunek priorytetowy: Zwiększanie aktywności zawodowej i edukacyjnej mieszkańców Pomorza Przedsięwzięcie Wydatki (w tys. zł) Wsparcie dzieci i młodzieży oraz studentów, mieszkańców województwa pomorskiego, poprzez przyznanie stypendiów Marszałka 266,8 Od r. do r. 153 uczniów otrzymało stypendia; od r. do r. 105 uczniów otrzymuje stypendia; od r. do r. 48 studentów otrzymało stypendia; od r. do r. 53 studentów otrzymuje stypendia. Udzielane stypendia mają wspierać rozwój zainteresowań i uzdolnień dzieci i młodzieży; podejmowanie działań edukacyjnych odnoszących się do realizacji wyzwań naukowych, otwartość na wiedzę, twórcze i kreatywne wykorzystania zdobytej wiedzy. 9

10 Przedsięwzięcie Wydatki (w tys. zł) Priorytet VIII PO KL Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie Priorytet IX PO KL Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty Priorytet IX PO KL Działanie 9.3 Upowszechnienie formalnego kształcenia ustawicznego w formach szkolnych , , ,9 Liczba przedsiębiorstw, które zostały objęte wsparciem w zakresie projektów szkoleniowych 667; liczba pracujących osób dorosłych, które zakończyły udział w projektach szkoleniowych Liczba pracowników zagrożonych negatywnymi skutkami procesów restrukturyzacji w przedsiębiorstwach, którzy zostali objęci działaniami szybkiego reagowania 18; liczba osób, które otrzymały środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej 90. Liczba ośrodków wychowania przedszkolnego, które uzyskały wsparcie 52; liczba szkół (podstawowych, gimnazjów i ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie ogólne), które zrealizowały projekty rozwojowe 226; Liczba szkół podstawowych, które zrealizowały projekty dotyczące indywidualizacji nauczania 302. Liczba osób dorosłych w wieku lata, które uczestniczyły w formalnym kształceniu ustawicznym Priorytet VII PO KL Działanie 7.2 Przeciwdziałanie wykluczeniu i wzmocnienie sektora ekonomii społecznej Priorytet VII PO KL Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji , ,5 Liczba osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, które zakończyły udział w projekcie 1 090;.liczba osób, które otrzymały wsparcie w ramach instytucji ekonomii społecznej Liczba klientów instytucji pomocy społecznej, którzy zakończyli udział w projektach dotyczących aktywnej integracji 3 533; liczba klientów instytucji pomocy społecznej objętych kontraktami socjalnymi w ramach realizowanych projektów Junior program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Oddział Pomorski 328,1 Zawarto 5 umów o dofinansowanie; liczba udzielonych świadczeń na rehabilitacje zawodową dla absolwentów skierowanych na staż przez PUP 47; liczba premii dla doradców zawodowych za sprawowanie opieki nad osobą niepełnosprawną odbywającą staż - 13, liczba premii dla pracodawców z tytułu odbycia staży przez 38 absolwentów Priorytet VI PO KL Działanie 6.1 Poddziałanie Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych Pracy ,6 Udział w projektach zakończyło osób; osób zostało objętych Indywidualnym Planem Działania; osoby uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej. 10

11 Przedsięwzięcie Priorytet IX PO KL Działanie 9.2 Podniesienie jakości i atrakcyjności szkolnictwa zawodowego Kierunek na pracę - wzmocnienie mobilności na pomorskim rynku pracy Program Wyrównywania Różnic między Regionami II Priorytet VI PO KL Działanie 6.1 Poddziałanie Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy Wydatki (w tys. zł) ,0 Pracy w Gdańsku 360,5 Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Oddział Pomorski Pracy 5 695, ,6 Liczba szkół i placówek prowadzących kształcenie zawodowe, które wdrożyły programy rozwojowe 22; liczba szkół i placówek kształcenia zawodowego, które współpracowały z przedsiębiorstwami w zakresie wdrażania programów rozwojowych Liczba osób, dla których pracowano Indywidualny Plan Doprowadzenia do Zatrudnienia - 529; liczba osób, które zwiększyły świadomość zalet mobilności 78; liczba zorganizowanych spotkań wzmacniających świadomość zalet mobilności 6. Z udogodnień stworzonych dzięki realizacji programu w ciągu roku skorzystało osób niepełnosprawnych; wyposażono 18 stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych; podpisano 28 umów z jst. z woj. pomorskiego: wyposażono 6 obiektów w sprzęt rehabilitacyjny, zlikwidowano bariery w 24 placówkach, dofinansowano zakup 33 autobusów i mikrobusów. Liczba osób, które zakończyły udział w projektach 1 108; 655 osób zostało objętych Indywidualnym Planem Działania. 3. Kierunek priorytetowy: Usprawnienie obsługi rynku pracy Przedsięwzięcie Prowadzenie Rejestru Instytucji Szkoleniowych Prowadzenie Rejestru Agencji Zatrudnienia Doskonalenie kompetencji zawodowych pracowników pomocy społecznej w województwie pomorskim Świadczenie usług z zakresu informacji zawodowej, poradnictwa zawodowego oraz aktywizacji zawodowej Pracy Pracy Pracy Wydatki (w tys. zł) - 3, ,9 - W 2013 r. zaktualizowano dane 511 instytucji, wykreślono 137; wpisano 166 nowych instytucji. Odrzucono 15 wniosków. Na dzień r. 644 instytucje były aktywne w rejestrze. Objęcie rejestrem agencji zatrudnienia 85 nowych podmiotów; kontrola 33 agencji zatrudnienia w zakresie zasad i obowiązków funkcjonowania objętych ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Liczba przeszkolonych beneficjentów projektu 2 594; przeprowadzenie doradztwa specjalistycznego skierowanego do 44 podmiotów w województwie pomorskim; 249 konsultacji wyjazdowych dla pracowników pomocy społecznej i członków zespołów interdyscyplinarnych osobom udzielono indywidualnych informacji zawodowych; 983 osobom udzielono indywidualnych porad zawodowych; osób uczestniczyło w grupowych zajęciach aktywizacyjnych, grupowych zajęciach poradnictwa oraz informacji zawodowej; 4 pracodawców skorzystało ze wsparcia w zakresie rozwoju zawodowego udzielonego samemu pracodawcy lub jego pracownikom w ramach rozmowy doradczej. 11

12 Przedsięwzięcie Priorytet VI PO KL Działanie 6.1 Poddziałanie Wsparcie powiatowych i wojewódzkich urzędów pracy w realizacji zadań na rzecz aktywności zawodowej osób bezrobotnych w regionie (dotyczy projektów konkursowych powiatowych urzędów pracy) OHP jako realizator usług rynku pracy Wielowymiarowy model wsparcia i identyfikacji kompetencji zawodowych Badanie pracodawców z województwa pomorskiego, u których odbywały staż osoby w wieku lata, które w 2011 r. zakończyły udział (zgodnie z zaplanowaną dla nich ścieżką uczestnictwa) we wsparciu w ramach projektów systemowych Poddziałania PO KL Pracy Pomorska Wojewódzka Komenda OHP Pracy Pracy Wydatki (w tys. zł) 3 858, ,0 922,5 - Liczba doradców zawodowych i pośredników pracy, którzy ukończyli szkolenie w ramach projektów 31 osób. Poprawa dostępu do usług i informacji o usługach rynku pracy, ofertach pracy, wymaganiach pracodawców i szkoleniach zawodowych; uzyskanie przez młodzież wiedzy i umiejętności niezbędnych do radzenia sobie w sytuacji dynamicznych zmian społeczno-gospodarczych; wsparcie w planowaniu kariery i rozwoju zawodowego; wzmocnienie współpracy i wsparcie dla urzędów pracy, Centrów Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w specjalistycznej obsłudze młodzieży oraz innych instytucji w tym obszarze; profilaktyka i próby rozwiązywania problemów prawidłowego funkcjonowania młodzieży w sferze edukacyjno-zawodowej przez doradztwo zawodowe dla grup szczególnego ryzyka; wzrost aktywności zawodowej młodzieży; rozwój jakości świadczenia usług rynku pracy. Objęcie wsparciem1 527 osób z województwa pomorskiego w ramach wszystkich jednostek projektowych. 20 osób zostało poddanych pogłębionej usłudze doradczej; 9 osób uczestniczyło w wizycie studyjnej w Szwecji z elementami jobshadowingu dla asesorów; 25 przedstawicieli PUP i CIZ uczestniczących w seminariach dot. kierowania klientów do POK; 11 spotkań upowszechniających dla przedstawicieli PSZ z całego kraju, przedstawicieli pracodawców, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych. Uzyskane wyniki służą uzupełnieniu i wzbogaceniu wiedzy zdobytej w ramach zrealizowanego w 2012 r. badania ewaluacyjnego Ocena wsparcia adresowanego do osób w wieku lata w projektach realizowanych w ramach Działania 6.1 PO KL. Badanie pozwoliło na poznanie opinii większej liczby pracodawców przyjmujących stażystów niż w badaniu ewaluacyjnym. Wyniki badań prezentowane są w opracowaniu pt. Staże w opinii pracodawców. 12

13 Przedsięwzięcie Pomorski barometr zawodowy diagnozowanie zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejętności na regionalnym rynku pracy województwa pomorskiego Opracowanie publikacji Bezrobotni absolwenci szkół wyższych w województwie pomorskim w 2012 roku Badanie ewaluacyjne Ocena wpływu projektów zrealizowanych w województwie pomorskim w ramach Priorytetu VI i VII PO KL na integrację działań regionalnych instytucji rynku pracy i instytucji pomocy i integracji społecznej Pracy Pracy Pracy Wydatki (w tys. zł) 360,1 4,2 82,4 Raport podsumowujący trzecią edycję badania wersja pełna i skrócona (druk i dystrybucja przewidziana w 2014 r.); uzyskano informacje na temat: sytuacji na rynku pracy województwa pomorskiego; przewidywanych kierunków rozwoju regionu, wyodrębnienie branż strategicznych dla rynku pracy w województwie; zapotrzebowania pracodawców na zawody oraz jakich kwalifikacji i umiejętności wymagają od pracowników w tych zawodach; luk kompetencyjnych aktualnie zatrudnionych pracowników i potencjalnych kandydatów do pracy (kwalifikacje i umiejętności, które osoby zatrudnione lub ubiegające się o zatrudnienie powinny uzupełniać na szkoleniach). Przedsięwzięcie realizowane w ramach podpisanego porozumienia o współpracy między WUP i US w Gdańsku, którego rezultatem jest publikacja Bezrobotni absolwenci szkół wyższych w województwie pomorskim w 2012 roku. Raport z badań wraz z rekomendacjami. Wypracowane w ramach badania wnioski i rekomendacje wskazują m.in. jakie działania są możliwe do podjęcia w przyszłym okresie wdrażania funduszy strukturalnych w celu wzmocnienia współpracy pomiędzy sektorem pomocy i integracji społecznej a instytucjami rynku pracy. III. PODSUMOWANIE 1. W 2013 r. rynek pracy województwa pomorskiego nadal odczuwał skutki spowolnienia gospodarczego. Analiza podstawowych wskaźników rynku pracy wskazuje na pewną poprawę, która może świadczyć o odwróceniu trendu pogarszania się sytuacji na pomorskim rynku pracy, a przynajmniej o zahamowaniu tej tendencji. 2. Liczba wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, która została zgłoszona do powiatowych urzędów pracy województwa pomorskiego, była na zbliżonym poziomie w porównaniu do roku poprzedniego (minimalny spadek). Subsydiowane było blisko co trzecie miejsce pracy. Dla niektórych powiatów (trzech) udział subsydiowanych miejsc pracy był znacznie wyższy niż w województwie (na 4 zgłoszone miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej blisko 3 były subsydiowane). Pomorscy pracodawcy odnotowywali niedobory wykwalifikowanych pracowników i trudności w rekrutacji, w szczególności z grup zawodów: spawacze i pokrewni, pielęgniarki specjalistki, programiści aplikacji, hydraulicy i monterzy instalacji sanitarnych, robotnicy przygotowujący i wznoszący konstrukcje metalowe. 3. Zmniejszyło się zapotrzebowanie pomorskich pracodawców na pracę cudzoziemców. Spadek ten wiązał się m.in. ze spowolnieniem w niektórych sektorach polskiej gospodarki, w tym w budownictwie sekcji, która obok przetwórstwa przemysłowego najczęściej zgłaszała zapotrzebowanie na pracowników - cudzoziemców. 4. Zmniejszyła się liczba osób, które utraciły pracę wskutek dokonanych zwolnień grupowych (blisko 4- krotnie niższa niż w 2012 r.). Obserwowany poziom zwolnień był najniższy w ciągu ostatnich sześciu lat. Zwiększyła się natomiast liczba osób bezrobotnych, które przed zarejestrowaniem się w urzędzie 13

14 pracy utraciły pracę z przyczyn dotyczących zakładu pracy (np. upadłość pracodawcy, likwidacja pracodawcy, likwidacja stanowiska pracy). 5. Województwo pomorskie było jednym z 6 województw, w których w 2013 r. odnotowano zmniejszenie się liczby zarejestrowanych bezrobotnych. Ostatni spadek bezrobocia (liczony rok do roku) odnotowano w województwie pomorskim w 2008 r. Spadek liczby bezrobotnych przełożył się na nieznaczne zmniejszenie się stopy bezrobocia (stopa bezrobocia niższa niż w kraju). 6. W połowie powiatów województwa pomorskiego odnotowano zmniejszenie się liczby bezrobotnych, w połowie zwiększenie. W 7 powiatach stopa bezrobocia na koniec grudnia 2013 r. była wyższa niż 20%. W porównaniu do roku poprzedniego zmniejszyła się nieco różnica między najwyższą a najniższą wartością stopy bezrobocia w powiatach województwa. 7. Utrzymują się niekorzystne trendy w strukturze bezrobocia w Pomorskiem: rośnie liczba osób długotrwale bezrobotnych, osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia oraz osób z wykształceniem wyższym. 8. Zwiększenie dostępnych środków Funduszu Pracy miało zauważalny wpływ na ustabilizowanie sytuacji na rynku pracy i odnotowany nieznaczny spadek bezrobocia. Zaangażowanie większych środków finansowych przez powiatowe urzędy pracy umożliwiło skorzystanie z różnych programów aktywizacji zawodowej bezrobotnych finansowanych z Funduszu Pracy większej liczbie osób niż w 2012 r. W materiale wykorzystano m.in.: Bank Danych Lokalnych GUS. Biuletyn statystyczny województwa pomorskiego IV kwartał 2013, Statystyczny. Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju w 2013 r., r., GUS. Komunikat o sytuacji społeczno-gospodarczej województwa pomorskiego w grudniu 2013 r., nr 12/2013, r., Statystyczny. Komunikat o sytuacji społeczno-gospodarczej województwa pomorskiego w grudniu 2012 r., nr 12/2012, r., Statystyczny. Pomorski barometr zawodowy diagnozowanie zapotrzebowania na kwalifikacje i umiejętności na regionalnym rynku pracy województwa pomorskiego. Raport końcowy Przegląd sytuacji w zakresie zatrudnienia cudzoziemców. Sprawozdania o rynku pracy MPiPS raport Rynek pracy specjalistów w 2012 r., Rynek pracy specjalistów w 2013 r.. Sprawozdania o wydawanych zezwoleniach na pracę cudzoziemców w RP (MPiPS-04). Sprawozdania o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy MPiPS-02. Wynagrodzenia Polaków w 2013 roku. Podsumowanie Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń (OBW), Sedlak&Sedlak. Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON, 2013 r., GUS. Opracowano w m Urzędzie Pracy Gdańsk, 29 maja 2014 r. 14