PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK NAWIGATOR MORSKI, O STRUKTURZE MODUŁOWEJ

Transkrypt

1 ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK NAWIGATOR MORSKI, O STRUKTURZE MODUŁOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

2 SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: przedmiotowy RODZAJ ROGRAMU: liniowy AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK NAWIGATOR MORSKIZ ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK NAWIGATOR MORSKI UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK NAWIGATOR MORSKI OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK NAWIGATOR MORSKI Z INNYMI ZAWODAMI ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK NAWIGATOR MORSKI LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK NAWIGATOR MORSKI ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW M1 lanowanie i realizacja podróży oraz określanie pozycji statku M2 Eksploatowanie urządzeń i systemów statkowych oraz realizacja procesów ładunkowych M3 rowadzenie akcji ratowniczych i ratunkowych na morzu oraz komunikacja morska raktyka morska ZAŁĄZNIKI rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

3 TY SZKOŁY: technikum Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru 1. TY ROGRAMU: modułowy 2. RODZAJ ROGRAMU: liniowy 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Jacek Rygiel, mgr inż. Wojciech Szczepanek. Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Teresa Jaszczyk 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu technik nawigator morski opracowany został zgodnie z: - Ustawa z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz z późn. zm.) - Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012r. poz. 7) - Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. poz. 184) - Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. poz. 204) - Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.) - Rozporządzeniem MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. Nr 228, poz. 1487) - Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) - Rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626) - Rozporządzenie MEN z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników. (Dz. U. z 2009r. nr 89 poz.730 z późn. zm.) - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 lutego 2005 r z późn. zm. w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji zawodowych marynarzy - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 21 czerwca 2005 r z późn. zm. w sprawie uznania, potwierdzania uznania oraz nadzorowania szkół morskich i ośrodków szkoleniowych - Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 13 lipca 2005 r w sprawie programów szkoleń i wymagań egzaminacyjnych w zakresie kwalifikacji rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

4 zawodowych marynarzy - Rozporządzenie Ministra infrastruktury z dnia 4 listopada 2008 r w sprawie świadectw operatora urządzeń radiowych. 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik nawigator morski uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: matematykę i geografia, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

5 7. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK NAWIGATOR MORSKIZ ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik nawigator morski uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie stosowane w zawodzie oraz współczesne koncepcje nauczania i uczenia się. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1. umiejętność rozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2. umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3. umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4. umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5. umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi; 6. umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7. umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8. umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik nawigator morski uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących nauczanych na poziomie rozszerzonym. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka i biologia, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. Zastosowanie rozszerzeń z geografii pozwoli na przybliżenie uczniom zagadnień związanych z ciałami niebieskimi Układu Słonecznego. Z kolei rozszerzenie z matematyki, a w szczególności z trygonometrii, ułatwi realizację zagadnień związanych z prowadzeniem nawigacji oraz zagadnień dotyczących obliczeń związanych z żeglugą po loksodromie i ortodromie. 8. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK NAWIGATOR MORSKI Technik nawigator morski jest przygotowany do pełnienia wachty na statku morskim (zgodnie z Konwencją STW 78/95 na poziomie operacyjnym dla działu pokładowego w żegludze międzynarodowej). W trakcie czteroletniej nauki w technikum morskim kształcenie realizowane jest zgodnie z Konwencją STW w oparciu o rogram szkolenia i wymagania egzaminacyjne na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym w żegludze międzynarodowej oraz rogram szkolenia i wymagania egzaminacyjne na poziomie pomocniczym w dziale pokładowym na świadectwo marynarza wachtowego. rzed odbyciem praktyk morskich uczeń otrzymuje świadectwo przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa, której jest niezbędne do zamustrowania na statku. Świadectwo to potwierdza przeszkolenia w zakresie: indywidualnych technik ratunkowych; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

6 ochrony przeciwpożarowej; elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej; bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej. onadto, uczeń może uzyskać poniższe świadectwa, niezbędne do otrzymania dyplomu oficera wachtowego: 1) świadectwo przeszkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej stopień wyższy; 2) świadectwo przeszkolenia w zakresie udzielania pierwszej pomocy medycznej; 3) świadectwo przeszkolenia w zakresie wykorzystania radaru i ARA na poziomie operacyjnym; 4) świadectwo ogólne operatora GMDSS. oziom szkolenia teoretycznego jest wystarczający do uzyskania dyplomu oficera wachtowego jednakże uczeń otrzymuje świadectwo marynarza wachtowego. Wynika to z faktu, że do uzyskania dyplomu oficera wachtowego, dodatkowo wymagane jest: 1) odbycie 12-miesięcznej praktyki pływania w dziale pokładowym na statkach morskich w żegludze międzynarodowej, w tym co najmniej 6 miesięcy praktyki pływania na statkach morskich o pojemności brutto 500 i powyżej, potwierdzonej w wydanym przez Ośrodek Szkolenia Morskiego (Szkołę) zaświadczeniu o zaliczeniu dziennika praktyk; 2) świadectwo ratownika możliwe do uzyskania po odbyciu co najmniej 6-miesięcznej praktyki morskiej. o ukończeniu szkoły absolwenci mogą podejmować pracę w dziale pokładowym na statkach morskich, (handlowych i rybackich u armatorów polskich i zagranicznych), okrętach Marynarki Wojennej R oraz straży granicznej, a także na jednostkach hydrograficznych, jednostkach pływających służb portowych czy ratownictwa morskiego. 9. UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK NAWIGATOR MORSKI Zawód technik nawigator morski jest ściśle związany z gospodarką morską, a w szczególności z sektorem transportu morskiego, obejmującego zarówno żeglugę morską jak i przybrzeżną. W chwili obecnej transport morski jest jednym z najtańszych i najbardziej ekonomicznych rodzajów transportu i występuje w nim niedobór kadr. Niedobór ten dotyczy marynarzy oraz oficerów wachtowych. W związku z tym, technik nawigator morski, po ukończeniu szkoły i otrzymaniu wydanych przez Administrację morską, odpowiednich świadectw, znajdzie zatrudnienie zarówno u armatorów polskich jak i zagranicznych. 10. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK NAWIGATOR MORSKI Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum. Zawód technik nawigator morski nie ma wspólnych kwalifikacji z innymi zawodami. osiada wspólne efekty kształcenia stanowiące podbudowę dla zawodów KZ(A.r).: technik nawigator morski, technik żeglugi śródlądowej, technik rybołówstwa morskiego. onadto w zawodzie tym występuje wspólna jednostka efektów kształcenia z zawodem technik rybołówstwa morskiego: rowadzenie akcji ratowniczych i ratunkowych na morzu (R.12(3), A.39(3). rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

7 11. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK NAWIGATOR MORSKI Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik nawigator morski powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) planowania i wykonywania prac związanych z prowadzeniem podróży morskiej; 2) wykonywania prac związanych z realizacją procesów ładunkowych; 3) eksploatowania urządzeń i systemów statkowych; 4) prowadzenia akcji ratowniczych i ratunkowych na morzu. Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się: 1) efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów; 2) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru administracyjno-usługowego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(A.r): technik nawigator morski, technik żeglugi śródlądowej, technik rybołówstwa morskiego; 3) efekty kształcenia właściwe kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie technik nawigator morski: A.39 ełnienie wachty morskiej i portowej 12. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK NAWIGATOR MORSKI W podstawie programowej kształcenia w zawodzie TEHNIK NAWIGATOR MORSKI minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: na kształcenie w ramach kwalifikacji A.39. przeznaczono minimum 870 godzin na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 320 godzin. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

8 Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru Lp Kod i nazwa modułu Klasa I II III IV Liczba godzin w okresie nauczania I II I II I II I II tygodniowo łącznie M1 lanowanie i realizacja podróży oraz określanie pozycji statku M2 Eksploatowanie urządzeń i systemów statkowych oraz realizacja procesów ładunkowych M3 rowadzenie akcji ratowniczych i ratunkowych na morzu oraz komunikacja morska , , raktyka morska Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego raktyki zawodowe w wymiarze 8 tygodni (320 godzin), po jednym miesiącu w klasie drugiej i trzeciej. W klasie 1 w module M3 uwzględniono odstawowe kursy bezpieczeństwa żeglugi w wymiarze 3 godzin wykładów i 2 godzin ćwiczeń na Ośrodku ratownictwa morskiego Zajęcia praktyczne muszą odbywać się w grupach określonych w Rozporządzeniu MI w sprawie uznania, potwierdzania uznania oraz nadzorowania Szkół morskich i Ośrodków Szkoleniowych Egzamin potwierdzający kwalifikację (A.39.) odbywa się pod koniec I semestru klasy IV Szkoła organizuje praktyki zawodowe morskie w wymiarze 8 tygodni (320 godzin), po jednym miesiącu w klasie drugiej i trzeciej. Zaliczenie praktyk morskich następuje poprzez zaliczenie dziennika praktyk, a dowodem odbycia wymaganych praktyk jest wpis w książeczce żeglarskiej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

9 Wykaz działów programowych dla zawodu technik nawigator morski Nazwa modułu M1 lanowanie i realizacja podróży oraz określanie pozycji statku Nazwa działu M1.J1 Wykorzystanie nawigacji terestrycznej, astronawigacji i meteorologii w planowaniu i realizacji podróży morskiej M1.J2 Wykorzystanie urządzeń nawigacyjnych w planowaniu i realizacji podróży morskiej Liczba godzin przewidziana na dział 1.3. M1.J3 Manewrowanie statkiem M1.J4 Zarządzanie statkiem M2 Eksploatowanie urządzeń i systemów statkowych oraz realizacja procesów ładunkowych 2.1. M2.J1 Wykonywanie napraw i konserwacji sprzętu i urządzeń na statku M2.J2 Realizacja przewozów morskich oraz budowa i stateczność statku M3.J1 Wykorzystanie systemu GMDSS w łączności morskiej M3 rowadzenie akcji ratowniczych i ratunkowych na morzu oraz komunikacja morska 3.2. M3.J2 Ratowanie życia ludzkiego i mienia na morzu oraz bezpieczeństwo nawigacji M3.J3 osługiwanie się językiem angielskim w komunikacji morskiej raktyka morska 4.1. Wykonywanie czynności marynarza wachtowego na statku Wykonywanie czynności oficera wachtowego na statku 160 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

10 Mapa dydaktyczna Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru Technik nawigator morski M M M1.J M2.J M M1.J M2.J M1.J2* M1.J M1.J M1.J M1.J3 * odstawowe kursy bezpieczeństwa żeglugi w wymiarze 3 godzin wykładów i 2 godzin ćwiczeń na Ośrodku ratownictwa morskiego rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

11 13. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW W programie nauczania dla zawodu technik nawigator morski zastosowano taksonomię celów A. Niemierko M1 lanowanie i realizacja podróży oraz określanie pozycji statku 615 godz M2 Eksploatowanie urządzeń i systemów statkowych oraz realizacja procesów ładunkowych 330 godz M3 rowadzenie akcji ratowniczych i ratunkowych na morzu oraz komunikacja morska 405 godz. 4. raktyka morska 320 godz. Zajęcia laboratoryjne oraz ćwiczenia muszą odbywać się w grupach określonych w Rozporządzeniu Ministra infrastruktury z dnia 21 czerwca 2005 r. w sprawie uznania, potwierdzania uznania oraz nadzorowania wyższych szkół morskich i ośrodków szkoleniowych. Zgodnie z tym rozporządzeniem grupa ćwiczeniowa nie powinna liczyć więcej niż 6 osób, chyba że szczegółowe wymagania niezbędne do realizacji szkoleń bezpieczeństwa i dodatkowych szkoleń specjalistycznych określone w załączniku 1 do rozporządzenia przewidują inaczej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

12 M1 lanowanie i realizacja podróży oraz określanie pozycji statku M1.J1 Wykorzystanie nawigacji terestrycznej, astronawigacji i meteorologii w planowaniu i realizacji podróży morskiej 390 godzin; M1.J2 Wykorzystanie urządzeń nawigacyjnych w planowaniu i realizacji podróży morskiej 105 godzin; M1.J3 Manewrowanie statkiem 30 godzin; M1.J4 Zarządzanie statkiem 90 godzin. Moduł lanowanie i realizacja podróży oraz określanie pozycji statku, realizuje materiał kształcenia zawarty w Rozporządzeniu Ministra infrastruktury z dnia 13 lipca 2005 r. w sprawie programów szkoleń i wymagań egzaminacyjnych w zakresie kwalifikacji zawodowych marynarzy. Obejmuje on przedmioty: - Nawigacja - Astronawigacja - Urządzenia nawigacyjne - Meteorologia i oceanografia - Manewrowanie statkiem - rawo morskie i ochrona środowiska - Eksploatacja statku zamieszczone w Rozdziale I i II w programie szkolenia i wymaganiach egzaminacyjnych na świadectwo marynarza wachtowego oraz na poziomie operacyjnym w dziale pokładowym. Moduł zawiera również materiał kształcenia zawarty w Rozdziale VIII w programie szkolenia w zakresie wykorzystania radaru i ARA na poziomie operacyjnym M1.J1 Wykorzystanie nawigacji terestrycznej, astronawigacji i meteorologii w planowaniu i realizacji podróży morskiej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia A.39.1(2)1 definiować układy odniesienia, współrzędnych oraz morskie jednostki miary A.39.1(2)2 definiować różne systemy podziału horyzontu obserwatora A.39.1(2)3 wykorzystywać różne systemy podziału horyzontu obserwatora do określania kierunków na morzu Kształt i rozmiary Ziemi. Układy odniesienia i współrzędnych. Różnica długości i szerokości geograficznej. Zboczenie nawigacyjne Horyzont i widnokrąg. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

13 A.39.1(2)4 wykorzystywać system okrężny podziału horyzontu obserwatora do określania kursów statku oraz namiarów na obiekty i znaki nawigacyjne A.39.1(2)5 wykorzystywać kąty kursowe do określenia położenia obiektów i znaków nawigacyjnych A.39.1(3)1 wyjaśnić zasady określania całkowitej poprawki kompasu magnetycznego A.39.1(3)2 definiować kursy i namiary rzeczywiste, magnetyczne, kompasowe i żyrokompasowe A.39.1(3)3 określać wartości całkowitej poprawki kompasu magnetycznego oraz poprawki żyrokompasu A.39.1(3)4 dokonywać zamiany kursów i namiarów kompasowych na rzeczywiste i odwrotnie A.39.1(3)5 dokonywać zamiany kursów i namiarów żyrokompasowych na rzeczywiste A.39.1(1)3 posługiwać się polskimi i angielskimi mapami nawigacyjnymi przy planowaniu i realizacji podróży A.39.1(4)1 określać współrzędne pozycji zliczonej przy biernym i czynnym uwzględnianiu wiatru A.39.1(4)2 określać współrzędne pozycji zliczonej przy biernym i czynnym uwzględnianiu prądu; A.39.1(4)3 określać parametry prądu A.39.1(5)1 wyjaśniać zasady analitycznego określania współrzędnych punktu przeznaczenia, KDd i odległości podczas żeglugi po loksodromie A.39.1(5)2 wyjaśniać zasady analitycznego zliczenia matematycznego prostego i złożonego podczas żeglugi po loksodromie A.39.1(5)3 wykorzystywać metodę średniej i powiększonej szerokości do określenia współrzędnych punktu przeznaczenia, KDd i odległości podczas żeglugi po loksodromie A.39.1(5)4 wykorzystywać zliczenie matematyczne proste i złożone podczas żeglugi po loksodromie A.39.1(6)1 wykorzystywać radionamierniki oraz naziemne systemy nawigacyjne do określenia pozycji statku A.39.1(6)2 wykorzystywać nawigacyjne systemy satelitarne do określenia pozycji statku Morskie jednostki miary. rędkość i droga statku. Magnetyzm Ziemi - deklinacja, inklinacja, natężenie pola magnetycznego. Magnetyzm statku - dewiacja, kontrola i określanie całkowitej poprawki kompasu. Kierunki na morzu. Kursy, namiary i kąty kursowe. Zamiana kierunków na morzu, uwzględnianie deklinacji, dewiacji, poprawki żyrokompasu. osługiwanie się przyborami nawigacyjnymi. Nanoszenie pozycji o zadanych współrzędnych geograficznych. Zdejmowanie współrzędnych z mapy. omiar odległości na mapie Merkatora. ozycja zliczona statku. Wpływ wiatru na statek, kąt drogi po wodzie, bierne i czynne uwzględnianie wiatru. Wpływ prądu na statek, kąt drogi nad dnem bierne i czynne uwzględnianie prądu. ierne i czynne uwzględnianie wiatru i prądu. Określanie parametrów prądu prędkość nad dnem i po wodzie. Dokładność pozycji zliczonej. ozycja obserwowana statku. Linie pozycyjne i ich rodzaje. Wyznaczanie pozycji obserwowanej na podstawie znaków nawigacyjnych. Wyznaczanie pozycji obserwowanej z radionamiarów oraz naziemnych systemów nawigacyjnych. Wyznaczanie pozycji za pomocą nawigacyjnych systemów satelitarnych oraz systemów różnicowych. Dokładności pozycji obserwowanej. Mapy elektroniczne. Wykorzystanie EDIS i zintegrowanych systemów rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

14 A.39.1(6)3 wykorzystywać nawigacyjne systemy różnicowe do określenia pozycji statku A.39.1(7)1 określać pozycję statku z widocznych znaków nawigacyjnych A.39.1(7)2 oceniać dokładność linii pozycyjnych oraz pozycji obserwowanej statku A.39.1(10)1 rozróżniać i definiować formaty i systemy map elektronicznych A.39.1(10)2 rozróżniać różne systemy nawigacji zintegrowanej A.39.1(10)3 wykorzystywać systemy nawigacji zintegrowanej ES i EDIS do prowadzenia nawigacji; A.39.1(11)1 wybrać optymalną drogę w rejonach przybrzeżnych i podczas żeglugi oceanicznej A.39.1(11)2 obliczyć odległość po ortodromie A.39.1(11)3 obliczyć początkowy i końcowy kąt drogi ortodromy A.39.1(11)4 określić współrzędne punktów ortodromy A.39.1(1)1 rozpoznawać odwzorowania kartograficzne stosowane na mapach nawigacyjnych A.39.1(1)2 określać zasady korekty polskich i angielskich map i wydawnictw nawigacyjnych A.39.1(1)4 dokonywać korekty polskich i angielskich map i wydawnictw nawigacyjnych KZ(A.r)(1)1 klasyfikować mapy i wydawnictwa nawigacyjne KZ(A.r)(1)2 posługiwać się mapami nawigacyjnymi KZ(A.r)(1)3 posługiwać się wydawnictwami nawigacyjnymi A.39.1(12)1 charakteryzować zjawisko pływów oraz zasadnicze rodzaje pływów Zjawisko pływów. A.39.1(12)2 posługiwać się wydawnictwami dotyczącymi pływów i prądów pływowych A.39.1(12)3 obliczyć wysokość pływu dla określonej godziny w portach zasadniczych i dołączonych A.39.1(12)4 obliczyć moment wystąpienia określonej wysokości pływu w portach nawigacyjnych do prowadzenia nawigacji Żegluga po loksodromie - zliczenia matematyczne proste i złożonego w żegludze po loksodromie. Wybór drogi oceanicznej - żegluga po ortodromie rowadzenie dokumentacji wachtowej raca na mapie papierowej i elektronicznej ćwiczenia kompleksowe Kartografia rodzaje odwzorowań kartograficznych Odwzorowanie Merkatora i gnomoniczne Mapy morskie papierowe i elektroniczne Symbole stosowane na mapach polskich i angielskich omoce nawigacyjne polskie i angielskie, zasady korzystania oprawianie map i wydawnictw polskich i angielskich Wiadomości żeglarskie i Admiralty Notices to Marines. Zasady znakowania i identyfikacji niebezpieczeństw nawigacyjnych, znaki i światła nawigacyjne. System IALA Wydawnictwa dotyczące pływów i prądów pływowych. Obliczanie wysokość pływu dla określonej godziny. Obliczanie moment wystąpienia określonej wysokości pływu. rądy pływowe rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

15 zasadniczych i dołączonych A.39.1(12)5 określać parametry prądów pływowych A.39.1(9)1 wykorzystywać radar do określenia pozycji obserwowanej statku Zasada działania i obsługi radarów. A.39.1(9)2 przedstawić ogólną budowę oraz zasadę działania ARA A.39.1(9)3 wyjaśnia zasady wykorzystania nakresu radarowego przy określeniu parametrów ruchu innych statków i wykonywaniu manewrów antykolizyjnych A.39.1(9)4 wyjaśniać zasady określania pozycji obserwowanej statku przy wykorzystaniu radarów nawigacyjnych A.39.1(9)5 wykorzystywać nakresy radarowe do określenia parametrów ruchu innych statków i wykonywania manewrów antykolizyjnych A.39.1(9)6 wykorzystywać radar do wykonywania manewrów antykolizyjnych A.39.1(9)7 wykorzystywać urządzenia do automatycznego wykonywania nakresów radarowych do celów antykolizyjnych; A.39.1(8)1 identyfikować podstawowe elementy sfery niebieskiej oraz definiować astronomiczne środowisko nawigatora A.39.1(8)2 identyfikować podstawowe elementy oraz współrzędne układów współrzędnych stosowanych w astronawigacji A.39.1(8)3 przeliczać miejscowe kąty godzinne i Azymuty w różnych systemach A.39.1(8)4 identyfikować na sferze niebieskiej gwiazdy oraz planety nawigacyjne A.39.1(8)5 definiować i przeliczać czasy stosowane w astronawigacji A.39.1(8)6 posługiwać się statkowymi przyrządami do pomiaru czasu Włączanie i obsługa radaru: Nakresy radarowe Wykorzystanie radaru: Wykorzystanie radaru do celów antykolizyjnych - zastosowanie przepisów MDM w celu zapobiegania kolizjom i sytuacjom nadmiernego zbliżenia. omoce nakresowe ATA i EA - zasada działania i możliwości wykorzystania. Zasada działania ARA. Obsługa urządzeń ARA. Sfera niebieska oraz jej podstawowe elementy Ruch Ziemi i Księżyca Słońce, Gwiazdy i planety nawigacyjne jako nawigacyjne ciało niebieskie Elementy równikowych układów współrzędnych (godzinnego i równonocnego) Elementy horyzontalnego układu współrzędnych Wykorzystanie globusa gwiazdowego oraz identyfikatora N do identyfikacji gwiazd i planet Wykorzystanie komputerowych programów astronomicznych do identyfikacji gwiazd i planet rzeliczanie azymutu i miejscowego kąta godzinnego (LHA) z systemu połówkowego na okrężny i odwrotnie Średni czas słoneczny, czas miejscowy, uniwersalny, strefowy, urzędowy i państwowy zas statkowy i międzynarodowa linia zmiany daty rzeliczanie różnego rodzaju czasów stosowanych w astronawigacji Zegary statkowe i chronometry morskie, statkowa rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

16 służba czasu A.39.1(8)7 posługiwać się The Nautical Almanac do obliczenia momentów występowania zjawisk astronomicznych dla potrzeb nawigacji A.39.1(8)8 posługiwać się The Nautical Almanac do obliczenia miejscowych kątów Trójkąt sferyczny Wykorzystanie wzorów trygonometrii sferycznej do obliczenia elementów trójkąta sferycznego godzinnych i deklinacji ciał niebieskich A.39.1(8)9 posługiwać się sekstantem w celu pomiaru wysokości ciał niebieskich rzeznaczenie układ i treść Rocznika astronomicznego Obliczanie momentów występowania oraz czasów A.39.1(8)10 wykorzystywać The Nautical Almanac oraz metodę oddzielnych trwania świtów i zmierzchów poprawek do redukcji zmierzonej wysokości ciał niebieskich A.39.1(8)11 określać pozycję obserwowaną statku z wykorzystaniem astronomicznych linii pozycyjnych Obliczanie momentów występowania wschodów i zachodów Słońca i Księżyca Obliczanie momentów kulminacji Słońca, Księżyca i planet nawigacyjnych udowa oraz błędy sekstantu Zasady wykonywania pomiarów wysokości ciał niebieskich Astronomiczna wysokość obserwowana oraz redukcja zmierzonej wysokości ciała niebieskiego oprawianie zmierzonej wysokości ciała niebieskiego Obliczenia miejscowego kąta godzinnego i deklinacji Słońca, Księżyca, planet i gwiazd nawigacyjnych rocedura określenia wysokościowej astronomicznej linii pozycyjnej Obliczenie astronomicznej wysokości zliczonej i azymutu ciała niebieskiego za pomocą tablic redukcyjnych HD 605 Obliczenie astronomicznej wysokości zliczonej i azymutu ciała niebieskiego za pomocą analitycznych wzorów trygonometrii sferycznej Określenie pozycji obserwowanej statku za pomocą wysokościowej metody określenia astronomicznej linii pozycyjnej Określenie szerokościowej astronomicznej linii pozycyjnej z wysokości Gwiazdy olarnej oraz z kulminacji ciała niebieskiego Określenie pozycji statku z niejednoczesnych astronomicznych linii pozycyjnych Określenie pozycji statku z jednoczesnych rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

17 astronomicznych linii pozycyjnych Określenie poprawki kompasu metodą astronomiczną A.39.1(14)1 posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu meteorologii i oceanografii Atmosfera, wiatr i ogólna cyrkulacja. hmury, opady atmosferyczne. Widzialność i mgła, rodzaje mgły i warunki występowania. Układy wiatrów i ciśnienia nad oceanami. Układy baryczne, fronty atmosferyczne, cyklony tropikalne. rądy morskie. Zmiany poziomu morza, falowanie wiatrowe. Zjawiska lodowe rądy morskie. Zmiany poziomu morza, falowanie wiatrowe. Zjawiska lodowe A.39.1(14)2 Interpretować i wykorzystuje informację hydrometeorologiczną Obsługa statkowych przyrządów meteorologicznych. odebraną na statku Morska służba meteorologiczna, odbiór informacji A.39.1(15)1 prognozować pogodę na podstawie zmierzonych na statku i meteorologicznej na statku. obserwowanych jej elementów Interpretacja i wykorzystanie informacji A.39.1(15)2 posługiwać się statkowymi przyrządami meteorologicznymi meteorologicznej odebranej na statku. Sytuacja synoptyczna - zasada interpretacji, prognozowanie warunków pogodowych. lanowane zadania raca na mapie nawigacyjnej: Nanieś na mapę nawigacyjną pozycję statku o zadanych współrzędnych oraz zdejmij z mapy współrzędne wskazanego znaku nawigacyjnego. Mając daną tabele dewiacji kompasu magnetycznego, wartość deklinacji magnetycznej umieszczoną na mapie, podaj namiar magnetyczny i odległość do znaku nawigacyjnego. Wyniki wpisz do odpowiedniej tabeli zamieszczonej w arkuszu ćwiczeń. Obsługa urządzeń nawigacyjnych: Włącz odbiornik systemu GS. Odczytaj współrzędne geograficzne, określ dostępność satelitów oraz zaplanuj trasę podróży według wskazań umieszczonych w arkuszu ćwiczeń. Nakres radarowy: Dysponując parametrami ruch własnego statku oraz dwoma pozycjami echa zmierzonymi w odstępie 6 minut. Oblicz kurs rzeczywisty i prędkość obserwowanego statku, odległość oraz czas największego zbliżenia. Określ czy dojdzie do sytuacji nadmiernego zbliżenia oraz opierając się na MZZM oceń, która jednostka musi ustąpić pierwszeństwa drogi. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

18 Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Realizacja materiału kształcenia zawartego w tym dziale powinna odbywać się w pracowni nawigacji i locji, której wyposażenie powinno składać się między innymi z stanowiska ćwiczeniowego obejmującego: stół nawigacyjny z kompletem przyrządów i przyborów nawigacyjnych oraz mapy nawigacyjne, pracownie urządzeń nawigacyjnych, ARA i meteorologii i oceanografii oraz symulator radarowo nawigacyjny. Zgodnie z rozporządzeniem minimalna liczba godzin przewidziana na realizację materiału kształcenia wynosi 230 godzin w tym 65 godzin wykładu i 155 godziny zajęć laboratoryjnych. Zaleca się dodatkowo przeprowadzenie: - 12 godzin wykładu. - 8 godzin ćwiczeń na mapie obejmujących posługiwanie się przyborami nawigacyjnymi przy wykreślaniu kierunków, nanoszeniu i zdejmowaniu z mapy współrzędnych oraz pomiarze odległości między punktami o zadanych współrzędnych Środki dydaktyczne Tablica tradycyjna, rzutnik, komputer i projektor multimedialny ekran, prezentacje multimedialne, globus, mapy nawigacyjne w odwzorowaniu Merkator, przybory nawigacyjne, arkusze ćwiczeń, meteorologiczny sprzęt pomiarowy, atlasy chmur, klucze SHI, mapy pogodowe, mapy faksymilowe, locja, odbiornik systemy NAVTEX, symulator radarowo nawigacyjny wyposażony w:nawigacyjne mostki szkolne, układ sterowania kursem i prędkością statku własnego, wskaźniki radaru i ARA, radiotelefon, oprogramowanie umożliwiające prezentację zakłóceń obrazu radarowego, mapy i wydawnictwa nawigacyjne, instrukcje do ćwiczeń i urządzeń, modele kompasów magnetycznych i żyroskopowych, symulator autopilota, panele kontrolne echosond oraz logów, rzeczywiste odbiorniki systemów nawigacyjnych, arkusze ćwiczeń. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będzie wykład informacyjny, pokaz z użyciem komputera oraz ćwiczenia praktyczne na mapie, ćwiczenia praktyczne na symulatorze. Formy organizacyjne Zajęcia prowadzone w formie wykładów powinny odbywać się w pracowni z całością klasy. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów na tych zajęciach: zbiorowa jednolita Ćwiczenia laboratoryjne powinny odbywać się w grupach, których liczebność została określona w rozporządzeniu. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów na tych zajęciach: indywidualna zróżnicowana ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testów wielokrotnego wyboru oraz testów praktycznych obejmujących posługiwanie się przyborami nawigacyjnymi podczas pracy na mapie nawigacyjnej, testów praktycznych obejmujących obsługę urządzeń i systemów nawigacyjnych, testów praktycznych obejmujących obsługę radaru oraz nawigacyjnego i antykolizyjnego wykorzystania radaru i ARA. Zaliczenie powinno obejmować umiejętności obsługi rzeczywistego radaru z anteną i blokiem nadawczoodbiorczym prezentującego obraz rzeczywisty (niesymulowany). Zaliczenie testów praktycznych w posługiwaniu się przyrządami meteorologicznymi.. Zaliczenie tej jednostki modułowej jest niezbędne do uzyskania pozytywnej oceny z modułu. Do testu wielokrotnego wyboru jak i testu praktycznego zaleca się stosowanie poniższych kryteriów oceny: od 50% ocena: dopuszczający; od 60% ocena: dostateczny; od 75% ocena: dobry; od 90% ocena: bardzo dobry; Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

19 M1.J2 Wykorzystanie urządzeń nawigacyjnych w planowaniu i realizacji podróży morskiej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia A.39.1(6)4 przedstawić ogólną budowę oraz zasadę działania kompasów udowy i zasady działania kompasów magnetycznych. magnetycznych, elektronicznych, satelitarnych oraz żyrokompasów odstawy teorii, budowy i zasady działania A.39.1(6)5 przedstawić ogólną budowę oraz zasadę działania autopilotów żyrokompasów. Kontrola wskazań żyrokompasów. A.39.1(6)6 przedstawić ogólną budowę oraz zasadę działania różnego rodzaju łędy żyrokompasu - wyznaczanie i korekta. logów Kompasy elektroniczne i satelitarne. A.39.1(6)7 przedstawić ogólną budowę oraz zasadę działania echosond Autopilot - budowa, zasada działania i obsługi. nawigacyjnych Alarmy autopilota testowanie, ustawianie A.39.1(6)9 obsługiwać urządzenia i systemy nawigacyjne parametrów. A.39.1(9)8 przedstawić ogólną budowę oraz zasadę działania radaru omiar prędkości. Zasada pomiaru głębokości, hydroakustyka. H(1)4 wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy przy H podczas obsługi okrętowych urządzeń obsłudze okrętowych urządzeń nawigacyjnych nawigacyjnych H(4)4 określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z obsługą Radionawigacja: okrętowych urządzeń nawigacyjnych ropagacja i parametry fal radiowych. A.39.1(6)8 przedstawić ogólną budowę oraz zasadę działania systemów asma częstotliwości stosowane w nawigacji. nawigacyjnych Radionamierzanie - zasada pomiaru, sposoby wykorzystania, Radionamierzanie w paśmie UKF - dokładności pomiarów, zasady wykorzystania. odstawy systemów hiperbolicznych. System Loran. Systemy radionawigacyjne bliskiego zasięgu Systemy satelitarne i różnicowe- zasada działania, wykorzystanie, dokładność wskazań (GS, DGS). Systemy nawigacji zintegrowanej, system EDIS. Systemy AIS i VDR. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

20 lanowane zadania udowa i zasada działania urządzeń nawigacyjnych: rzedstaw zasadę działania oraz ogólną budowę różnego rodzaju logów. Obsługa odbiorników systemów nawigacyjnych: Włącz odbiornik systemu GS. Odczytaj współrzędne geograficzne, określ dostępność satelitów oraz zaplanuj trasę podróży według wskazań umieszczonych w arkuszu ćwiczeń. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Realizacja materiału kształcenia zawartego w tym dziale powinna odbywać się w pracowni urządzeń i systemów nawigacyjnych. onadto zajęcia powinny być prowadzone na symulatorze. Zgodnie z rozporządzeniem minimalna liczba godzin przewidziana na realizację materiału kształcenia wynosi 96 godzin w tym 56 godzin wykładu i 40 godzin zajęć laboratoryjnych. Zaleca się dodatkowo przeprowadzenie: - 4 godzin ćwiczeń na symulatorze obejmujących obsługę systemu EDIS. - 4 godzin ćwiczeń na symulatorze obejmujących zapoznanie się i obsługą panela urządzeń nawigacyjnych godzinę wykładu dotyczącą systemów AIS i VDR. Środki dydaktyczne Tablica tradycyjna, rzutnik, komputer i projektor multimedialny, ekran, prezentacje multimedialne, modele kompasów magnetycznych i żyroskopowych, symulator autopilota, panele kontrolne echosond oraz logów, arkusze ćwiczeń, rzeczywiste odbiorniki systemów nawigacyjnych. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będzie wykład informacyjny, pokaz z użyciem komputera oraz ćwiczenia praktyczne. Formy organizacyjne Zajęcia prowadzone w formie wykładów powinny odbywać się w pracowni z całością klasy. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów na tych zajęciach: zbiorowa jednolita Ćwiczenia laboratoryjne powinny odbywać się w grupach, których liczebność została określona w rozporządzeniu. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów na tych zajęciach: indywidualna zróżnicowana ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testów wielokrotnego wyboru oraz testów praktycznych obejmujących posługiwanie się przyborami nawigacyjnymi podczas pracy na mapie nawigacyjnej, testów praktycznych obejmujących obsługę urządzeń i systemów nawigacyjnych, testów praktycznych obejmujących obsługę radaru oraz nawigacyjnego i antykolizyjnego wykorzystania radaru i ARA. Zaliczenie powinno obejmować umiejętności obsługi rzeczywistego radaru z anteną i blokiem nadawczoodbiorczym prezentującego obraz rzeczywisty (niesymulowany). Zaliczenie testów praktycznych w posługiwaniu się przyrządami meteorologicznymi.. Zaliczenie tej jednostki modułowej jest niezbędne do uzyskania pozytywnej oceny z modułu. Do testu wielokrotnego wyboru jak i testu praktycznego zaleca się stosowanie poniższych kryteriów oceny: od 50% ocena: dopuszczający; od 60% ocena: dostateczny; od 75% ocena: dobry; od 90% ocena: bardzo dobry; Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

21 dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru M1.J3 Manewrowanie statkiem Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia A.39.1(15)3 określać wpływ czynników eksploatacyjnych i hydrometeorologicznych na cechy manewrowe statku echy manewrowe statków. Wpływ czynników eksploatacyjnych i hydrometeorologicznych na cechy manewrowe statku. yrkulacja, hamowanie swobodne i wymuszone. Urządzenia sterowe, stery oraz rozkład sił na sterze. oczne działanie śruby. Współdziałanie kadłuba, śrub i steru Zapas wody pod stępką, osiadanie statku A.39.1(15)4 określać zasady manewrowania statkiem podczas podróży morskiej, Zasady rzucania kotwicy, manewry kotwiczne. manewrowania w porcie oraz na innych wodach ograniczonych Manewry cumownicze do nabrzeża, obiektów A.39.1(15)5 określać zasady manewrowania statkiem w różnych warunkach pływających, beczek cumowniczych, dalby i drugiego pogodowych statku. A.39.3(11)2 określić możliwości asysty w niebezpieczeństwie Manewry "człowiek za burtą".. Manewrowanie w systemach rozgraniczenia ruchu. H(4)5 określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z Wymijanie i wyprzedzanie na wąskich torach wykonywaniem prac na stanowiskach manewrowych wodnych. Sterowanie SG. H(1)5 wyjaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy podczas Manewrowanie w sytuacjach prowadzenia asysty i prac na stanowiskach manewrowych akcji ratowniczych H podczas manewrowania statkiem lanowane zadania Teoria manewrowania: rzedstaw wpływ bocznego oddziaływania śruby na manewrowanie statkiem z uwzględnieniem ilości i rodzaju śrub napędowych Wykonanie manewrów statkiem: Opisz manewr cumowania do nabrzeża różnymi typami statków zarówno jedno jak i dwuśrubowych przy wykorzystaniu sterów klasycznych oraz strumieniowych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

22 Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Realizacja materiału kształcenia zawartego w tym dziale powinna odbywać się w pracowni zapewniającej możliwość przeprowadzenia wykładów z wykorzystaniem środków audiowizualnych. Zgodnie z rozporządzeniem minimalna liczba godzin przewidziana na realizację materiału kształcenia wynosi 12 godziny wykładów. Zaleca się dodatkowo przeprowadzenie: - 8 godzin zajęć obejmujących urządzenia sterowe, boczne działanie śruby oraz współdziałanie kadłuba śrub i steru godzin zajęć obejmujących zagadnienia związane z manewrowaniem różnymi typami statków oraz manewrowania w przypadku prowadzenia asysty i akcji ratowniczych. Środki dydaktyczne Tablica tradycyjna, rzutnik, komputer i projektor multimedialny ekran, prezentacje multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będzie wykład informacyjny, pokaz z użyciem komputera. Formy organizacyjne Zajęcia prowadzone w formie wykładów powinny odbywać się w pracowni z całością klasy. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów na tych zajęciach: zbiorowa jednolita. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów na tych zajęciach: indywidualna zróżnicowana. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testów wielokrotnego wyboru oraz testów praktycznych obejmujących posługiwanie się przyborami nawigacyjnymi podczas pracy na mapie nawigacyjnej, testów praktycznych obejmujących obsługę urządzeń i systemów nawigacyjnych, testów praktycznych obejmujących obsługę radaru oraz nawigacyjnego i antykolizyjnego wykorzystania radaru i ARA. Zaliczenie powinno obejmować umiejętności obsługi rzeczywistego radaru z anteną i blokiem nadawczoodbiorczym prezentującego obraz rzeczywisty (niesymulowany). Zaliczenie testów praktycznych w posługiwaniu się przyrządami meteorologicznymi.. Zaliczenie tej jednostki modułowej jest niezbędne do uzyskania pozytywnej oceny z modułu. Do testu wielokrotnego wyboru jak i testu praktycznego zaleca się stosowanie poniższych kryteriów oceny: od 50% ocena: dopuszczający; od 60% ocena: dostateczny; od 75% ocena: dobry; od 90% ocena: bardzo dobry; Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

23 M1.J4 Zarządzanie statkiem Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia A.39.1(18)2 wykorzystywać Kodeks morski i ustawę o bezpieczeństwie morskim Wstęp do prawa morskiego rzepisy prawa na morzu A.39.1(18)3 wykorzystywać międzynarodowe akty prawne i przepisy dotyczące rzepisy międzynarodowe żeglugi Umowy o pracę, przepisy H, ubezpieczenia A.39.3(18)1 określić zasady bezpiecznej eksploatacji przy przewozie masowych załogowe ładunków cieczy i gazów (ulk Liquids and Gases - LG) rzepisy krajowe Kodeks morski, ustawa o A.39.3(18)2 określić zasady bezpiecznego transportu niebezpiecznych towarów, bezpieczeństwie morskim ładunków stałych i kontenerów (arriage of Dangerous Goods, Solid argoes and ontainers - DS) A.39.2(27)1 wykorzystywać i przestrzegać przepisy zawarte w Konwencji MAROL Zasady gospodarki śmieciami na statkach, pojęcie obszaru specjalnego A.39.2(27)2 wykorzystywać i przestrzegać przepisy zawarte w Konwencji HELOM Wszechocean jako sfera życia A.39.2(27)3 wykorzystywać i przestrzegać przepisy zawarte w Konwencji L Morze ałtyckie jako specyficzne środowisko morskie Konwencje: HELKOM, - MAROL z aneksami I VI, H(1)9 wyjaśnić pojęcia związane z ochroną środowiska morskiego INTERVENTION, L, SOE (prawidło 26 H(4)8 określić zagrożenia dla środowiska morskiego związane z eksploatacją aneks I MAROL) statku Sprzęt do zapobiegania rozlewom i ich zwalczania A.39.1(17)1 określić rodzaj dokumentów związanych z pobytem statku w porcie Dokumentacja statku Dokumenty związane z pobytem statku w porcie A.39.1(17)2 określić rodzaj odpraw portowych i inspekcji w porcie Odprawy portowe, inspekcje i współpraca w porcie, A.39.1(17)3 określić rodzaj kontroli bezpieczeństwa żeglugi przez władze wojskowe odprawy na wejściu, wyjściu i w tranzycie uczestnicy, tryb przeprowadzania i dokumentacja, A.39.1(17)4 określić sposób postępowania w sytuacji konfliktów zbrojnych inspekcje S A.39.3(19)1 określić wzajemne zależności pomiędzy członkami załogi Zarządzanie załogą statku, zapobieganie sytuacjom konfliktowym, dyscyplina i przestrzeganie przepisów A.39.3(19)2 określić rodzaj odpowiedzialności socjalnej członków załogi przez członków załogi A.39.3(19)3 określić rodzaj zagrożeń podczas nadużywania przez członków załogi Kodeks ISM alkoholu i środków odurzających Zarządzanie jakością w żegludze normy ISO 9000 H(1)8 wyjaśnić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową na statku Kontrola bezpieczeństwa żeglugi przez władze rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

24 H(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i wojskowe, postępowanie w sytuacji konfliktów ochrony środowiska w olsce zbrojnych H(2)2. określić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony Zmęczenie członków załogi a bezpieczeństwo statków pracy i ochrony środowiska w olsce i żeglugi H(2)3. określić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce H(3)1 określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy H(3)2 określić prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy DG(1)1 stosować pojęcia z obszaru ekonomii transportu Standardy jakościowe, formy kontroli i certyfikacji rzetwórstwo rybne, dystrybucja i marketing DG(1)2 stosować pojęcia z obszaru prowadzenia działalności w gospodarce Handel rybą i produktami połowu morskiej Armator jako instytucja prowadząca działalność DG(2)1 stosować przepisy prawa pracy związaną z gospodarką morską DG(2)2 stosować przepisy dotyczące ochrony danych osobowych Kapitan statku przedstawiciel armatora, obowiązki i wymagania, kompetencje DG(2)3 stosować przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego Dokumentacja niezbędna do uruchomienia DG(3)1 stosować przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności w działalności gospodarczej w branży transportu transporcie morskim morskiego DG(3)2 stosować przepisy prawa dotyczące ubezpieczeń morskich Obsługa urządzeń biurowych i sprzętu komputerowego wraz z odpowiednim DG(4)1 określić przedsiębiorstwa i instytucje prowadzące działalność związaną z oprogramowaniem jako materiały wspomagające transportem morskim prowadzenie działalności gospodarczej DG(4)2 określić przedsiębiorstwa i instytucje prowadzące działalność związaną z Wybrane przepisy prawa pracy transportem morskim DG(5)1 analizować działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w transporcie morskim DG(5)2 analizować działania prowadzone przez armatorów związanych z transportem morskim DG(6)1 planować wspólne przedsięwzięcia związane z transportem morskim DG(6)2 planować przedsięwzięcia związane z transportem morskim i innymi rodzajami transportu DG(7)1 przygotować dokumentację niezbędną do uruchomienia działalności gospodarczej w transporcie morskim rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23