A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S FOLIA OECONOMICA 274, Beata Wieteska-Rosiak * SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNO ZAKŁADÓW UBEZPIECZE

Transkrypt

1 A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S FOLIA OECONOMICA 274, 2012 * SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNO ZAKŁADÓW UBEZPIECZE 1. WPROWADZENIE Społeczna odpowiedzialno biznesu (CSR Corporate Social Responsibility) coraz czciej jest tematem dyskusji podmiotów gospodarczych, władz publicznych, organizacji pozarzdowych i całego społeczestwa. Działania rozwizujce problemy ochrony rodowiska oraz lokalnych społecznoci s podejmowane dobrowolnie przez aktorów regionalnych, w tym równie przez zakłady ubezpiecze. Uwzgldnianie w swoich strategiach filozofii CSR wskazuje na dojrzało firm, które maj na uwadze, i oddziałuj w róny sposób na otoczenie i w konsekwencji czuj si za nie odpowiedzialne. Artykuł ma na celu przybliy aktywno zakładów ubezpiecze w Polsce w ramach społecznej odpowiedzialnoci biznesu przedstawiajc przykładowe działania w tym obszarze. 2. DZIAŁALNO ZAKŁADÓW UBEZPIECZE Zakłady ubezpiecze poprzez swoj działalno aktywnie oddziałuj na sfer społeczno-gospodarcz. Ubezpieczenie jest to jedna z form radzenia sobie z ryzykiem. Pozwala ona zabezpieczy si danej jednostce lub podmiotowi przed finansowymi skutkami zdarze niepodanych zarówno ze ródeł naturalnych lub antropogenicznych 1. Ubezpieczenie moe zawrze kady, opłacajc ustalon odpowiednio przez zakład składk ubezpieczeniow. Według A. L. Mayersona ubezpieczenie to urzdzenie umoliwiajce zastpienie nieznanej, lecz duej straty, mał lecz znan strat czyli składk ubezpieczeniow 2. Kodeks cywilny * Dr, Katedra Gospodarki Reginalnej i rodowiska, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki, Łód, ul Rewolucji 1905 r. nr W. O s t a s i e w i c z, Składki i ryzyko ubezpieczeniowe. Modelowanie stochastyczne, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2004, s T. M i c h a l s k i, A. K a r m aska, A. l i w i s k i, Ubezpieczenia gospodarcze. Ryzyko i metodologia oceny, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2004, s. IX X. [129]

2 130 definiuje pojcie umowy ubezpieczenia (art. 805), której zawarcie zobowizuje zakład ubezpiecze jako ubezpieczyciela, do spełnienia okrelonego wiadczenia (tj. sumy pienidzy, renty lub innego wiadczenia) w razie zajcia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczajcy zobowizuje si zapłaci składk 3. Wyrónia si ubezpieczenia społeczne i gospodarcze. Pierwsze z nich s instrumentem wykorzystywanym w ramach systemu zabezpieczenia społecznego. Drugie natomiast stanowi mog ubezpieczenia majtkowe bd osobowe. W ubezpieczeniach majtkowych przedmiotem ubezpieczenia s dobra materialne oraz prawa i obowizki majtkowe osób fizycznych i prawnych oraz podmiotów nie posiadajcych osobowoci prawnej. W ubezpieczeniach osobowych natomiast przedmiotem ubezpieczenia jest osoba fizyczna, jej ycie, zdrowie i zdolno do pracy. Ubezpieczenia majtkowe odgrywaj olbrzymi rol w yciu społecznym oraz gospodarczym bowiem rekompensuj ubezpieczonym straty finansowe jakie mona zarejestrowa w przypadku wystpienia zdarzenia niepodanego. Przykładem mog by wypłaty odszkodowa z tytułu powodzi, silnych wiatrów, czy poarów, które wykorzystywane s na np. odbudow zniszcze powstałych w budynkach, budowlach, czy infrastrukturze, oddziałujc pozytywnie na rozwój społeczno-gospodarczy gminy, miasta, czy regionu. Ubezpieczenia maj na celu midzy innymi łagodzi straty materialne i niematerialne jednostki, grupy społecznej, podmiotów gospodarczych, organizacji dotknitych przez negatywne skutki zdarzenia z rónych ródeł 4. Naley podkreli, e ochrona ubezpieczeniowa nie pozwala unikn wystpienia zdarzenia niepodanego oraz ewentualnych szkód. Oznacza wyłcznie gotowo przejcia przez zakład ubezpiecze negatywnych finansowych skutków zagroe 5. W konsekwencji uzyskane w ramach ochrony ubezpieczeniowej bezpieczestwo mona rozpatrywa z trzech punktów widzenia 6 : ekonomicznego, wypłata odszkodowania pozwala zachowa cigło finansow okrelonego podmiotu, społecznego, ubezpieczenie postrzegane jest jako narzdzie, które przywraca wizi, relacje w organizacjach i gospodarstwach domowych, psychologicznego, gdzie zawarcie ubezpieczenia, daje ubezpieczonemu poczucie bezpieczestwa, pewnoci, spokoju, bowiem w razie wystpienia szkody moe liczy na pomoc zakładu ubezpiecze. 3 Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r., DzU 1964, nr 16, poz. 93 z pón. zm., art T. S a n g o w s k i (red.), Ubezpieczenia gospodarcze, Poltext, Warszawa 1998, s J. H a n d s c h k e, Funkcje ubezpiecze gospodarczych, [w:] T. S a n g o w s k i (red.), Ubezpieczenia gospodarcze, Poltext, Warszawa 1998, s J. Ł a c u c k i, Usługa ubezpieczeniowa jej istota, charakter, jako oraz formy organizacyjne, [w:] T. S a n g o w s k i (red.), Ubezpieczenia gospodarcze, Poltext, Warszawa 1998, s. 60; W. G l a b i s z e w s k i, Konkurencyjno działajcych w Polsce Zakładów Ubezpiecze Majtkowych w procesie integracji Polski z Uni Europejsk, Wydawnictwo Dom Organizatora, Toru 2005, s

3 Społeczna odpowiedzialno zakładów 131 Wród funkcji jakie pełni zakłady ubezpiecze wymienia si funkcj ochrony ubezpieczeniowej, w formie udzielania ochrony ubezpieczeniowej oraz finansow jako np. utworzenie rezerw kapitału zapasowego. Naley podkreli, e podmioty te pełni równie funkcj prewencyjn, m. in. z obszaru profilaktyki przeciwpoarowej, przeciwkradzieowej, bezpieczestwa w ruchu drogowym, bezpieczestwa wodnego i górskiego (rys. 1). Art. 149 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalnoci ubezpieczeniowej stanowi, i zakład ubezpiecze moe tworzy fundusz prewencyjny przeznaczony na finansowanie działalnoci zapobiegawczej, w wysokoci nieprzekraczajcej 1% składki przypisanej na udziale własnym w ostatnim roku obrotowym. Funkcje zakładu ubezpiecze Ochrona ubezpieczeniowa Działalno prewencyjna Działalno finansowa Rys. 1. Podstawowe funkcje zakładu ubezpiecze r ó d ł o: J. M o n k i e w i c z, Podstawy ubezpiecze mechanizmy i funkcje, Poltext, Warszawa 2000, s. 65. Oznacza to, e organizacje mog przeznacza pewn pul rodków finansowych na zapobieganie zagroe, których realizacja moe wiza si z powstaniem strat w yciu, zdrowiu mieszkaców oraz ich mieniu, a take mieniu pastwa, samorzdu, przedsibiorstw oraz strat w rodowisku. Zakłady ubezpiecze podejmujc działania prewencyjne (tzw. prewencja ubezpieczeniowa) przyczyniaj si do zmniejszenia prawdopodobiestwa wystpienia zdarzenia niepodanego oraz strat jakie si z nim wie, a tym samym do ograniczenia liczby zgłoszonych szkód oraz wysokoci wypłacanych odszkodowa. Działania zapobiegajce wystpieniu zagroe naturalnych i antropogenicznych realizowane s take przez władze rzdowe i samorzdowe, organizacje pozarzdowe i społeczestwo lokalne (tzw. prewencja ogólna). Naley podkreli, e utrzymanie bezpieczestwa naley do zada własnych gminy, powiatu i województwa, co oznacza, e władze samorzdowe nie mog zrezygnowa z tych zada 7. 7 T. M i c h a l s k i, A. K a r m as k a, A. l i w i s k i (red.), op. cit., s. 130.

4 KONCEPCJA SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOCI A FUNKCJONOWANIE ZAKŁADÓW UBEZPIECZE Coraz czciej podmioty gospodarcze w swoich strategiach podejmuj dobrowolne działania wpisujce si w filozofi społecznej odpowiedzialnoci biznesu. Przez CSR rozumie si koncepcj, w której organizacje prowadzc działalno dobrowolnie uwzgldniaj ochronrodowiska, interesy społeczestwa a take relacje z interesariuszami 8. Przykładowe definicje społecznej odpowiedzialnoci biznesu T a b e l a 1 Społeczna odpowiedzialno to zestaw zobowiza organizacji i umacniania społeczestwa, w którym funkcjonuje [R. W. Griffin]. To filozofia prowadzenia działalnoci gospodarczej, uwzgldniajca budowanie trwałych, przejrzystych relacji ze wszystkimi zainteresowanymi stronami. Biznes rozumiany jako odpowiedzialny powinien zda w kierunku budowania i wdraania takich strategii zarzdzania w przedsibiorstwie, które przez stwarzanie prawidłowych (partnerskich) warunków do efektywnego prowadzenia dialogu ze wszystkimi interesariuszami prowadz do wzrostu konkurencyjnoci danego przedsibiorstwa oraz budowania reputacji, a jednoczenie kształtowania korzystnych warunków dla rozwoju społeczno-ekonomicznego, tak na szczeblu lokalnym, regionalnym, jak i w skali całego kraju. Mona powiedzie, i realizacja zasady CSR prowadzi do budowania strategii przewagi konkurencyjnej, opartej na dostarczaniu trwałej wartoci zarówno dla udziałowców (akcjonariuszy), jak i pozostałych partnerów interesariuszy [T. Wołowiec]. Społeczna odpowiedzialno firmy oznacza, i jest ona moralnie odpowiedzialna i zobowizana do rozliczania si przed prawem i społeczestwem ze swej działalnoci. Odpowiedzialna jest przed: włacicielami, pracownikami, akcjonariuszami, klientami, wierzycielami, bankami, ruchami ekologicznymi, dostawcami, kooperantami, administracj pastwow [L. Zbiegie- -Macig]. Społeczna odpowiedzialno to zobowizanie biznesu do etycznego zachowania oraz przyczyniania si do zrónicowanego rozwoju ekonomicznego poprzez prac z zatrudnionymi i ich rodzinami, społecznoci lokaln oraz społeczestwem jako całoci w celu podnoszenia jakoci ich ycia [World Business Council for Sustainable Development]. Społeczna odpowiedzialno to moralna odpowiedzialno firmy i zobowizania do rozliczenia si przed społeczestwem ze swojej działalnoci; zwłaszcza grupami wewntrznymi wła- cicielami, pracownikami oraz grupami zewntrznymi akcjonariuszami i klientami; władzami lokalnymi, grupami nacisku, ruchami ekologicznymi, konsumenckimi i dostawcami oraz kooperantami i administracj pastwow [Z. Zbiege-Macig]. ródło: J. K o r p u s, Społeczna odpowiedzialno przedsibiorstw w obszarze kształtowania rodowiska pracy, Wydawnictwo Placet, Warszawa 2006, s ; J. N a k o n i e c z n a, Społeczna odpowiedzialno przedsibiorstw midzynarodowych, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008, s Green Paper, Promoting a European Framework for Corporate Social Responsibility, Brussels 2001, s. 6.

5 Społeczna odpowiedzialno zakładów 133 Interesariuszami firmy s wszelkie jednostki, podmioty, na które wpływ ma funkcjonowanie przedsibiorstwa oraz te, które maj wpływ na działalno przedsibiorstwa, np. pracownicy, klienci, dostawcy, władze lokalne. Tabela 1 przedstawia przykładowe definicje społecznej odpowiedzialnoci biznesu koncepcji rónych autorów. Wszystkie jednak maj wspóln cech. Nawizuj do odpowiedzialnoci firmy przed społeczestwem i rodowiskiem oraz podkrelaj budow relacji z wszystkimi interesariuszami firmy. W myl koncepcji CSR firmy zobowizuj si do prowadzenia biznesu w taki sposób, aby był on zgodny z zasadami zrównowaonego rozwoju. Rozrónia si cztery podejcia podmiotów gospodarczych do społecznej odpowiedzialnoci biznesu 9 : a) opór podejcie zwizane jest z organizacjami, które nie podejmuj działa społecznie odpowiedzialnych. S bierne w tym aspekcie, natomiast w przypadku, gdy przekrocz obowizujce zasady etyczne lub prawne, najczciej temu zaprzeczaj i nie chc przyj na siebie adnej odpowiedzialnoci; b) społeczny obowizek ta postawa cechuje podmioty, których działania s zgodnie z obowizujcym prawem i etyk, jednake nie obejmuj adnych działa przyjaznych otoczeniu w którym funkcjonuj; c) społeczna reakcja firmy przestrzegaj prawa i etyki oraz sporadycznie podejmuj działania społecznie i rodowiskowo odpowiedzialne; d) społeczny wkład jest to najwyszy poziom zaangaowania przedsibiorstw w realizacj działa wpływajcych pozytywnie na rodowisko oraz społeczestwo lokalne. To podmioty gospodarcze, które na stałe wpisuj zasady CSR w zarzdzanie strategiczne przedsibiorstwem. Wród korzyci, dla których organizacje działaj w myl CSR, wymienia si midzy innymi: budow wizerunku firmy oraz przewagi konkurencyjnej; popraw relacji i wzrost zaufania ze strony społeczestwa oraz władz samorzdowych; wzrost zainteresowania inwestorów; poprawa wiarygodnoci w oczach pracowników, klientów, dostawców, partnerów biznesowych; lepsze przestrzeganie przepisów prawa; zmniejszenie kosztów funkcjonowania; wzrost produkcji, jakoci i sprzeday; podnoszenie poziomu kultury organizacyjnej 10. Zakłady ubezpiecze s podmiotem szczególnego zaufania publicznego. Rynek ubezpieczeniowy, w tym zakłady ubezpiecze, przyjły tzw. zbiór Zasad Dobrych Praktyk Ubezpieczeniowych, opublikowany w 2009 r. przez Polsk Izb Ubezpiecze. Wród nich wskazuje si, e podmioty te prowadz sw działalno zgodnie z powszechnie uznanymi zasadami, tzw. społecznie odpowiedzialnego biznesu, jak równie aktywnie uczestnicz w procesie rozwoju i doskonalenia tych zasad. W szczególnoci zakłady ubezpiecze działaj ze 9 J. K o r p u s, Społeczna odpowiedzialno przedsibiorstw w obszarze kształtowania rodowiska pracy, Wydawnictwo Placet, Warszawa 2006, s K. B e m, Motywy zaangaowania społecznego biznesu i płynce z tego korzyci, [w:] J. S o s n o w s k i (red.), Społeczna odpowiedzialno organizacji gospodarczych, Wydawnictwo Kieleckie Towarzystwo Edukacji Ekonomicznej, Kielce 2008, s

6 134 wiadomoci, e deniu do realizacji zada biznesowych winno towarzyszy budowanie prawidłowych relacji ze wszystkimi interesariuszami w oparciu o reguły dialogu, uczciwoci, tolerancji, zachowa proekologicznych i społecznej misji 11. Zakłady ubezpieczeniowe w myl zapisów powyszej zasady realizuj dobrowolnie działania społecznie odpowiedzialne. Wpisuj si one równie w działalno prewencyjn firm. Liczba zdarze niepodanych oraz zwizanych z tym wypłat odszkodowa z roku na rok wzrasta. Coraz czciej wic omawiane podmioty podejmuj si realizacji działa, które maj na celu podnie wiadomo społeczestwa na temat istniejcych w ich otoczeniu zagro- e, potencjalnych strat jakie mog si wiza z ich realizacj oraz form zabezpieczania si przed nimi, a take wpisujcych si w edukacj szerokorozumianego bezpieczestwa. Oznacza to, e realizuj poprzez działalno prewencyjn działania społecznie odpowiedzialne. Funkcjonowanie zakładów oddziałuje na rodowisko, a ono wpływa na funkcjonowanie firmy. Intensywna gospodarka człowieka, ingerencja w rodowisko, eksploatacja zasobów rodowiska przyczyniaj si do globalnego ocieplenia. Zmiany klimatyczne sprzyjaj rosncej liczbie zdarze niepodanych ze ródeł naturalnych tj. powodzi, huraganów, trb powietrznych, burz. W Raporcie Sterna, utworzonego przez ekonomist Nicholasa Sterna w 2006 r. wskazuje si, e straty z tytułu tych zdarze mog siga nawet 20% wiatowego PKB. Zakłady ubezpiecze ubezpieczajc działalno przedsibiorstw midzynarodowych okrelaj wysoko składki w zalenoci od rodzaju zastosowanych technologii. Im organizacja wykorzystuje bardziej przyjazne rodowisku innowacje tym składka ubezpieczeniowa moe okaza si nisza, ni w przypadku gdyby stosowała nieaktualne rozwizania. Zakład ubezpiecze moe równie odmówi ochrony ubezpieczeniowej w przypadku zbyt duego ryzyka z tytułu stosowanych przez firm przestarzałych technologii. Te czynniki mog oddziaływa na przedsibiorstwa w pozytywny sposób, bowiem mog one zmierza do stosowania metod produkcji zgodnych z zasadami zrównowaonego rozwoju. Przykład ten zaliczany jest do poredniego oddziaływania zakładów na rodowisko. Bezporedni wpływ zakładów na pogorszenie stanu rodowiska zwizany jest z wykorzystywaniem w działalnoci mediów, w tym wody, energii elektrycznej, ciepła, wykorzystywania materiałów, do których produkcji wykorzystuje si zasoby rodowiska np. papier, a take produkcj odpadów 12. Wród narzdzi jakie przedsibiorstwa mog wykorzystywa w celu podejmowania działa skierowanych do społeczestwa wymienia si 13 : pomoc finansow, pomoc rzeczow, 11 z dnia Raport społeczny PZU SA za rok 2010, s U. G o ł a c z e w s k a - K a c z a n, Zaangaowanie społeczne przedsibiorstwa, Białystok 2009, s

7 Społeczna odpowiedzialno zakładów 135 bezpłatne wiadczenie usług, wolontariat pracowniczy, realizacj inwestycji społecznych przy współudziale władz publicznych. W celu prowadzenia działalnoci gospodarczej przyjaznej rodowisku, firmy wykorzystuj dostpne im narzdzia, m. in.: budow systemu zarzdzania rodowiskiem według norm ISO 14000, czy Systemu EMAS, prowadzenie polityki rodowiskowej, zarzdzanie łacuchem dostaw, oferowanie na rynku zrównowaonych produktów finansowych. Z przeprowadzonych na Uniwersytecie Groningen w Holandii bada po- wiconym społecznej odpowiedzialnoci zakładów ubezpiecze wynika, e 14 : 32% badanych zakładów ubezpiecze w Europie wdroyło system zarzdzania rodowiskiem według normy ISO 14001, a 10% wykorzystujc wytyczne EMAS; 60% prowadzi zrównowaon polityk, 33% zarzdza łacuchem dostaw; 38% posiada w swojej ofercie zrównowaone produkty; 77% badanych podmiotów angauje si w rozwizywanie społecznych problemów. 4. PRZYKŁADY SPOŁECZNIE ODPOWIEDZIALNYCH DZIAŁA ZAKŁADÓW UBEZPIECZE W POLSCE Na polskim rynku działa wiele zakładów ubezpiecze. Poniej przedstawiono przykłady działa społecznie i rodowiskowo odpowiedzialnych zakładów ubezpiecze, tj. PZU SA, STU Ergo Hestia SA, TU Allianz SA, ING ycie, TUiR Warta SA. Zakłady ubezpiecze ju w fazie tworzenia strategii okrelaj cele i zadania wpisujce si w koncepcj społecznej i rodowiskowej odpowiedzialnoci. Przykładowo, PZU w swoich dokumentach strategicznych koncentruje si m. in. na byciu społecznie odpowiedzialnym oraz na budowaniu odpowiednich relacji ze swoimi interesariuszami. Firma w 2010 r. utworzyła pierwszy raport dotyczcy zrównowaonego rozwoju oraz działalnoci społecznej spółki. TUiR Warta dy do rozwoju społecznoci co potwierdza sformułowana misja Jestemy, aby pomaga ludziom bezpiecznie spełnia marzenia. Podobnie zakład ubezpiecze ING ycie w swojej misji kieruje si wartociami takimi jak: społeczna i rodowiskowa odpowiedzialno, uczciwo, otwarto i przejrzysto oraz szacunek. TU Allianz take prowadzi działalno zgodn z zasadami CSR 15. Mona wnioskowa, i wszelka aktywno zakładów ubezpiecze zorientowana 14 B. S c h o l t e n s, Corporate Social Responsibility in the International Insurance Industry, Sustainable Development 2011, Vol. 19, s ródło: baza Ebsco Uniwersytetu Łódzkiego

8 136 na rozwój społecznoci lokalnych, ochron rodowiska i kreowanie odpowiednich relacji ze wszystkimi interesariuszami skutkuje wzrostem konkurencyjnoci i innowacyjnoci podmiotów,co odzwierciedlaj midzy innymi wyniki finansowe firm oraz przyznawane im nagrody i wyrónienia. PZU SA 16 Zakład ubezpiecze od wielu lat podejmuje działania wpisujce si w koncepcj społecznej odpowiedzialnoci. Dba o swoich pracowników, klientów, rodowisko oraz społeczestwo. W myl zrównowaonego rozwoju dba o rodowisko przede wszystkim poprzez takie działania jak: segregacj odpadów, efektywne wykorzystanie papieru, optymalizacj owietlenia w budynkach w celu minimalizacji zuycia energii, odpowiedni gospodark wodn. Firma aktywnie włcza si w rozwizywanie problemów społeczestwa. Wykorzystuje do tego odpowiedni pakiet narzdzi. Jednym z nich jest utworzenie funduszu prewencyjnego na rzecz zmniejszenia prawdopodobiestwa wystpienia zdarze niepodanych z rónych ródeł. Działania zapobiegawcze realizowane s pod hasłem z myl o bezpieczestwie. PZU przeprowadza przede wszystkim kampanie o tematyce bezpieczestwa w ruchu drogowym. Wród nich naley wymieni: Uyj wyobrani 2009, Reszt opowiem jak wróc 2008, Stop wariatom drogowym , których celem była m. in. poprawa wiadomoci kierowców na temat negatywnych i nieodwracalnych skutków jakie wi si z przekraczaniem prdkoci jazdy oraz popularyzacj bezpiecznych zachowa na drogach. Firma współpracuje take z słubami publicznymi, w tym Policj i Stra Poarn oraz organizacjami pozarzdowymi, tj. Ochotnicz Stra Poarn, GOPR, TOPR. Kooperacja polega na dofinansowaniu działa tych podmiotów, organizacji seminariów i szkole o tematyce bezpieczestwa oraz wspólnej realizacji programów prewencyjnych. Równolegle z prowadzon działalnoci gospodarcz realizowane s działania zwizane z edukacj, np. organizacja konkursu Wzbogacanie oferty edukacyjnej na terenach wiejskich i w małych miastach majcego na celu propagowa edukacj na okrelonych obszarach. Wspomagane s równie osoby niepełnosprawne w ramach np. konkursu Rozwijanie aktywnoci społecznej niepełnosprawnych dzieci i młodziey. Towarzystwo Ubezpieczeniowe prowadzi równie inne działania, tj. sponsoruje wydarzenia o tematyce kulturalnej, sportowej, naukowej oraz zwizane z nimi instytucje, np. sponsorowanie Teatru Wielkiego w Warszawie, Pikniku Lotniczego w Góraszce, XX Forum Ekonomicznego w Krynicy, V Europejskich Letnich Igrzysk Olimpiad Specjalnych. Wród innych działa wymieni mona 16 Na podstawie: Raport społeczny PZU SA za rok 2010, s

9 Społeczna odpowiedzialno zakładów 137 współprac z PCK w Szczecinie, z fundacj Nasze Dzieci, fundacj Rodzin Górniczych. STU Ergo Hestia SA 17 Zakład ubezpiecze w 2004 r. utworzył fundacj Integralia na rzecz integracji zawodowej osób niepełnosprawnych. Jako podmiot poredniczcy w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych pomógł on w znalezieniu kilkudziesiciu osobom zatrudnienia w firmach zewntrznych. Równie osoby te podjły prac na stanowiskach pomysłodawcy inicjatywy. Dla fundacji pracuje na zasadach wolontariatu coraz wicej chtnych, w tym pracowników Ergo Hestia. Organizacja przeprowadziła jedenacie edycji konkursu Artystyczna Podró Hestii. Głównym celem wydarzenia jest promocja młodych artystów wyszych uczelni plastycznych. Laureat konkursu ma moliwo wyjazdu do Nowego Yorku, gdzie przez miesic poszerza wiedz z obszaru plastyki, kultury. Drugie i trzecie miejsce nagradzane jest czekiem. Towarzystwo zajmuje si równie sponsoringiem. Od 2010 r., picioletnim wsparciem finansowym objta została Hala Widowiskowo-Sportowa znajdujca si na granicy Sopotu i Gdaska. rodki finansowe przekazuje take do Sopockiego Klubu eglarskiego Hestia-Sopot. TU Allianz SA 18 Zakład ubezpiecze wspiera charytatywnie organizacje i fundacje. Realizuje program Pomagamy, w ramach którego wybierane s dwa projekty wspierajce osoby w trudnej sytuacji yciowej, m. in. fundacji Dzieci Niczyje oraz Wspólna Droga. Działalnoci charytatywn objto równie Caritas Archidiecezji Szczecisko-Kamieskiej (zakup sprztu rehabilitacyjnego), czy Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi (otwarcie szkoły dla niewidomych dzieci w Laskach). Firma współpracuje z uczelniami wyszymi w tym Szkoł Główn Handlow, Uniwersytetem Warszawskim, Wysz Szkoł Ubezpiecze i Bankowo- ci przyznajc nagrody najlepszym pracom magisterskim. Od kilku lat realizuje konkurs pt. Kultura, Nauka, Media wyróniajc statuetk Nike osoby o wybitnych osigniciach naukowych, upowszechnianiu nauki i uznan działalnoci na rzecz lokalnych społecznoci. W latach , wsparto finansowo wykopaliska archeologiczne w Kałdusie koło Chełmna realizowanych przez Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Przedsibiorstwo angauje si w rozwój kultury współpracujc m. in. z Teatrem Muzycznym Roma. Wsparło równie Fundacj Dziecko i Sztuka, a w siedzibie firmy zorganizowano wystaw prac dzieci promujc ich talent

10 138 Allianz wspiera równie rozwój sportu, w tym eglarstwa, piłki nonej, Formuły 1 oraz sportowców paraolimpijskich. ING ycie 19 Zakład utworzył fundacj ING Dzieciom, która aktywnie działa od 1991 r. take przy udziale, w ramach wolontariatu, pracowników firmy. Działania wpisuj si w globalny projekt ING pt. ING Chances for children. Do 2009 r. wsparcie finansowe otrzymało 905 rónorodnych placówek tj. fundacji, stowarzysze, zwizków; 601 placówek medycznych, uczniów, 248 szkół, 79 przedszkoli, 54 domy dziecka. Celem podjtej inicjatywy jest przede wszystkim edukacja dzieci z terenów najuboszych, dzieci przewlekle chorych, krzewienie przedsibiorczoci wród młodziey oraz umoliwienie młodziey z biednych rodzin nabycia wykształcenia wyszego. W ramach przedsibiorstwa utworzono sekcj wolontariack, której uczestnicy brali udział np. w zbiórce dla domów dziecka oraz powodzian. W 2000 r. utworzono Fundacj Sztuki Polskiej ING, której celem jest promocja współczesnej sztuki polskiej poprzez m. in. organizacj wystaw. TUiR Warta SA 20 W zakresie społecznej odpowiedzialnoci towarzystwo, bdc wiadome koncepcji społecznej odpowiedzialnoci biznesu, podpisało deklaracj w sprawie polityki przeciwdziałania korupcji oraz w sprawie poszanowania praw człowieka. Ponadto realizowane s rónorodne kampanie społeczne, np. Zepsuj humor bandycie, dotyczca prewencji kryminalnej, czy Kabecjanie daj rad skierowany do uczniów klas I III szkół podstawowych i obejmujcy tematyk bezpieczestwa dzieci w szkole, czy na drodze 21. Wydana została take, w ramach programu społeczno-edukacyjnego Podróe na medal, ksieczka promujca zasady bezpiecznego podróowania PODSUMOWANIE Współczenie coraz wicej przedsibiorstw na arenie midzynarodowej funkcjonuje w myl filozofii społecznej odpowiedzialnoci biznesu. Działania odpowiedzialne s bardzo wane z punktu widzenia społeczestwa. Firmy anga

11 Społeczna odpowiedzialno zakładów 139 ujc si w rozwizywanie lokalnych problemów przyczyniaj si do prawidłowego rozwoju lokalnego. Działajc w myl zrównowaonego rozwoju przyczyniaj si do ochrony rodowiska podkrelajc swoj odpowiedzialno za otoczenie, na które oddziałuj. Zakłady ubezpiecze staj si wanymi podmiotami, które powinny skoncentrowa swoje działania na popularyzacji koncepcji społecznej odpowiedzialnoci biznesu wród duych, małych i rednich firm. Na co dzie bowiem prowadz dialog z rónorodnymi przedsibiorstwami, którym doradzaj w kwestiach ochrony ubezpieczeniowej. S wic podmiotem, który poprzez pełnion funkcj moe zwiksza wiadomo swoich klientów na temat koniecznoci podejmowania działa odpowiedzialnych. Wród inicjatyw jakie podejmowane s w Polsce przez firmy z tego sektora wymienia si te skierowane na edukacj osób niepełnosprawnych, dzieci z terenów wiejskich, młodziey z rodzin o niskich dochodach. Realizowana jest take współpraca ze szkolnictwem wyszym. Wiele projektów polega na wsparciu sportu oraz kultury i sztuki poprzez jej promocj. Wród specyficznego rodzaju inicjatyw wyróni naley te skierowane na popraw bezpieczestwa w ruchu drogowym. Programy i kampanie o tematyce bezpieczestwa w efekcie przyczyniaj si do poprawy poziomu i poczucia bezpieczestwa mieszkaców, tym samym zmniejszajc straty w yciu, zdrowiu i mieniu z tytułu wypadków drogowych. Naley zwróci uwag na słab dostpno informacji na temat działalnoci zakładów ubezpiecze w omawianym obszarze. Wikszo firm nie publikuje ogólnodostpnych raportów, czy sprawozda o tej tematyce, ale upowszechnia je na swoich stronach internetowych. W artykule przedstawiono wyłcznie działania podejmowane przez kilka firm funkcjonujcych na polskim rynku. Istniejce luki informacyjne wskazuj na dwie moliwoci. Pierwsz z nich jest to, i wikszo zakładów ubezpiecze w Polsce nie działa w myl koncepcji CSR. Drug jest stanowisko, e podmioty podejmuj takie działania, jednake poziom raportowania realizowanych inicjatyw jest bardzo niski. Zdarza si, e due przedsibiorstwa tworz raporty na poziomie midzynarodowym. Główn ich cech jest niska szczegółowo. W konsekwencji uniemoliwione jest pozyskanie wiedzy na temat lokalnych projektów zrealizowanych w Polsce. SOCIAL RESPONSIBILITY OF INSURANCE COMPANIES Today, more and more companies and insurance companies lead activity under the concept of Corporate Social Responsibility. Involvement in resolving local problems and activities typing in the principles of sustainable development improves the company image and competitiveness. In Poland, among the socially responsible actions taken by insurance are focused on education, art

12 140 and culture support and improve safety. Companies also conduct environmental policy. They management of waste and water management. Insurance companies are subjects which every day create dialog with business. That s why they should be actively involved in promoting concept of social responsibility. Key words: social responsibility, insurance company.