!"! # $%&' () $ # (" + !,#!( %("!-(,#' * $- "!(!# () 1*(() ( -#2(1%("#!' 3'!("! ( #$&'! #-+

Transkrypt

1 !"! # $%&' () $ *# (" + *!,#!( %("!-(,#',()$% +./0""&1% * $- "!(!# () 1*(() ( -#2(1%("#!' 3'!("! ( #$&'! #-+ 4#&!-# $()#&'!(()#$&%() 1" +5!' # $# $1# (),!( ( # +.#$("! #-( 2(#($ "() ""*(() %# -# #* #("* # " /' #8!1"9+! : +#$&4() ;#7#&<!("&=2(>!(? >@&# +!"!# $% & ;.4 4 4!$. A B8C()D "E+ " %% '())* %FEG+=$+4!B#+D+ %&,%(* '-. /0112%%. %>4 ( (? 7 6C( H$>%4 ( (+8A+ 6 +I# J6:K$#I%!))!ELL!+$$%)+ #$ ("E+6+A+ : <" #" # "!1( - # 9 >M! #- B"+! #- #"*( " 1 & &% ( & L$( ( $! ( $>MD+ F6CG

2 6N + " 7"#( ()8! ( #$&()#()#()%$'!#"*(() #$2(#"()!1 "-()!' ($2O ( "*(*L$1-1 %()#&* $"$ ("#2% ( %&$2(( "("()() ("#" (! #-+ 1!O -1("!*- ' "*("- #$+ ># $#&" ()! (" * #'!$C+%%+ "# "!"#( *' ( #&"I ==%$# & 1 AC+!!,+)#P+#$# $2(I= &()$("""- *("**!#$ #(&!$! $()B%+. * D +K+!,++PI= $# ( H"* %#* $ C + +P!# 1/<#"! &! O ' "!1#%( 0+51$ #!' "*%!( +K#$"! 2( #!E/ $# %"*#B"* #$2O#*DQ0 9!.# ++#?E+++ 8("("# "*(($*%-( B%+.D"*(-"*!( * "*(*!+!! #-(&$' - &!! #-( 2(()"()$2&#+I& ($("""#( %()B! #!1( D #!()#!! #-(& &()#()#()+4!# ' "*(("() "*-#1*,2(*! ""*(*-!+' ( #(#%!#($"("$()#$%# $!1( B!+!1( %!##!! #-(&D! "#( ' #*1("#( $2("++ E3.'* %&%4%. )-# # M#)!ELL +(++%+!$$ ("E$!#:+ C 5 6 7! %% %) 8 9/00:;/1// 9<== H$!" <" I!#( 4! #(E 7$ R $& =(B("8+6AM%$D)!ELL+!$+!+$ ("EA++A+

3 () 6A ( "!#!E/ %"*$# Q0 N +H#1 $-# - &!-( (!' 1%-!)# A + K$()AAC8C&! #%#' ( &"+ K(*%## $( $& (" () - -!## -(+ H ( & - "*(*#!2(* ()() $()+ H#( & () M" % "&! ( -! %$()A+%%$(' ("! #"#("+; -#$% 1$ 1#1%!%!' # "& ""*(() - B!%& #( (&D+ H ("()$($ (! * $ + K$!$& () & ' #()! ) &( 12("!$+5#( 2$!$&!( --! #' $! ( ' (#(!$# ' *# "%#!$ *#() + H1("#"*$*("-*#! ( *(!%$$% %+5 ( %&$ ' # $!( ()!1( #$# (! #-& "*)#"++P # 1"%I= #-!!1" /!# "%!#(0+ $(& %' # "*-1!%*# $#?%!#(2"!1!-1*! ( #$& "*(() O! #-##' ("! ( #$ + N +P$',26 )!ELL+$+!$' $ ("E+++ A +P+5$> $? > S,#>THS,#+CN+ U+M$$+<#%+ # IHK %A++ + I $ A. # &# # #$& B ((, S()%BUD/(=%=$$0)!ELL!!++($ ("E+N++ BCC )!ELL+,+%#?E+++

4 66 + " ( "%$("#$("%!' #! "* #!$()!#& ()! - 1!&!! ( 2(# #-!2( $' () 1$() 2#& 1*(()!!# %( ' %#-!! #-#!B %$-#!2(' "D ( %() "("%!#( "!( "+ 5#( 2$1!#2$O%-("&!"*"*# $2O "$$"*$- $$2#( *!$%!#%!#( 6 + ( %-2O %!#( %!( *% #%"! N + 2() () ' ()$"%V#$%!##%$("& () $ 1" (!# %-, $() %!#(!"*(()"" $2O#%*+ M,!' "#"1$O *$( *("-!""*( - #%" O#$$% "! %$-#? * () %$$ ("*%!# #' %( ( ( 2(*%( & ## $ : + M*!#!$%()# %!#' - 2(!? -() 9 +!($$% #-!#"-!#!%!# 2(1-!#!(" #("! #-+ 5!*$%( * ( # $2(("" &*<"!"! "-!%! +5!%! # 1 % ()#$! #-+ H!# %$-# A (# # $ $# $2(! #- ' ()+K!((!-2#&"()! ( ()!(! #-(&("!!">1!# () %$("() C &" 6 5 6D : $'(E$ ;!$ H% I!# K +A8+ 9 +C+ 6 6!6B 9/010=/0/0?! /0/0 * ) 4% 5,5,+ C H ##6+()# *!! = $-#*#1 #!"%+

5 () 66 %! "%,#$! #- #" - "' #!1*# N + K#2% $"("'! #"#("!1()$(2( -#*"# "! O!(+=W! #"1 (% %!#( %$( $#2(1"*(!1"%(&' 298A$& A +H,$%2% %"*! *# O1("!* - + K$ %( ()(" * () &!' ()# # & (" &#("*!( * $- (" ' () * "# +;$ () & * 2()()() "#1 " + " 1#1 $( (" () B ( %&$,(D&!! ("-!#! &#() $& $1-# - ()#("("+ /=#$%()0-#*&1(!O 2( $"- $+ 5#* %&() #!&( (),& "!( $"$("&!-#,+ K#2% &(!()$%( #% ' ( *(*$-$("%* O- (+H! #-' ( "& ""*(() - & "* #& ( " "*$)#$"*#!#+H!# " *1$2O %!#( "#$%2' 1 "!#O - $()("' ()+ #&*# $#$%2 %!#( 1"# )O"% &" $( "!#!#" #!# #"%!2(+7!2(*!"*-!$!' ( %&$()("()! ( %&$()()"#!#$' 1 O!! #$ &" + K(*% ()$&(),& $ $ (" ( - %O!(! $###1 "1!#()# O# +H$" (' " # "! 2$*!$* %* " #$,' ()!#&1$#("* ()(" $" ( #1 "!!-# #$(% +.$+! " N $'(E$X+CC+ A 5+= ## # >)!ELL$$,(+($ ("E ++A+ U+M$$+<#%+ D++

6 66 + " ( *( $( ("()2( #( #-!(),# +M&$%$ "()(" (!1( (),# "#( 2()!(*%( ()$!# #9:#+!"!#$%&' &#"()*)+$,$-.#/0&1""(&'*$-'!)$ ( (" ' () # %&' B>4;D # 8# B>4;D 4!!(' 82# 1BYD!#$' 2(82# 1B' *(D N 9A A96::CC 9NN99 N:N A NAA 6N6C 9:66 NNA 9N A 6N96:6N: AA 9A CC 969:A:CA:C C: C: 9: Z&#E!(+!#E#** U )!ELL+ S+%#?EA < &!( *-N+! ()$()1!$O!!"&+< -# 1' 1 & " 2(2$!* 2 +,/#0!#1#(!1 ' $ - (" &#( *%# +;(#O%*-!"*(( E [ H( * #$A+UU+&( # "%' - #("+(%&V&#' $("()!()# *#-# #()' && $-# "1+;$%- 2O ()(" -# - O!$ *!2(**+ 7!!"#1!1 % (" ' ()-(#!! #()$ (!$ %"!" %! ( + [ ;"!& O- $' %$$ %!#( +4 *$' # "!$#%#" #! # 1! 2(+ 4+T #. )!ELL+((!$+% $ ("E:+++

7 () 666 [ K(-#$#!("("$$"& ' ""*(() - # #$() &() "# ' $2O$("()#( +H# $" B D( &1 % #-% ("()()+ [ < # $ (" $( &1 ()$&+K$"(() %!#( #-% # $2(! #-(& 6 + [ K ( 12( \(" 1!#,!-# # ()! "*(()%(" "%-()("* ' -() "()!# (!# $()#()#&%() %!# "& ""*(()- : +K$!!#()$(' ("()(,"*" ( -#2(# ("! ( "*!("-(!# #!$&!* #1+ 7 4(! #- -(#& " &$'! #-( 2( "() ""*(() -# "()$! %>+1"$(" &!$( () "!()&!&"*!O%# "! #- -(&1! (*1"!#"2()$( %#% %##$' %-!"$ E "!("$ #1! # &&%* O #(" +4(! %% %) &%! ( O -#*%-( ($& #"% $?" ( # # (""&( "#( "%!#!""+! #-*V&# #"-2( *' ()! #-( 2(*("!&"2(>+#%*! ( O - ( # $ (""#% ( ()!& % $?"( $!("%!#( %!!!' (%("$!"%("!( "%!#( "&!(* H+.. )!ELL((+(%!+% $ ("E:+9+A+ 6 K]# ( %1!!#&$()#4& 7"#( ()$$&! #O()!$&!(O (*%-() #&+ + E 4+ ;$'] /00F ((#4!%K %A+6+ : U+M$$+<#%+ D++

8 66: + " # 9 +#"%$ ' "*(%!! #-( 2O &"%!#(!#' *%("-!( *$ "*(" ( $$#2( "*(() #2( 2#&! 1($! #' - ( %&$2(#%#%"*(-#" '!()# #"%("$1#" 2(( "$ %%("+ K!&$ (" (! 1! ' #O(#$%!( %#$%!-# &1!#'!(?$%1!$!"' ()(#()!"!"4O % (" H1( ()! W#" K()#"!"H$,+("*% 2( $"2$()# (""!+%#,("( $!1( +#- ( %&$2(#' # $%##$! #-(4H&"' ( "*("! " 2(& "*%( 1$2(! #' (""#!#(),(" + 7#<#>!""! * O!$! #$2(!! #-' (#-!##! %#()$ "# $2( %!#( "!#(""&1()!$!(!&!( ( " C + ( $!&$H8!-( ()$' /#0!! B!"# ("D "() %("#$#! %! $$ ("! #-( N + # #V%- %("!( " 1$! #-&*%!#( $( $( ' %%#-!#2#&()( ()# ' "# $2(! *(()! ()&#+ ( $!&$ /4$$=(0#$! A 8&% #$($"2$' #()2#&! ""*(()!!(!"() B!6!*, 6 %&$!&!6!*,6 )! % %) * BCDCN; > -#CC6L6LAH+'N)!ELL '$S+!+2 C 59G!=1F0H;/00I$! % 5*. ), % + N #2##("! #-! $(6L6LK+ A H+"!&1!-4ACCLN! #(E$#HH +

9 () 669 4H8!!&($$#("! &#$!' (""" ()! #-!! -! ' ( $! #-!## #!# ##( *(%2' #+.( "-#!# $2O%!(' # &%$#( -!2' (+(!! #-()!$ * ' ( 2(*( *!( *!%*1$%!##() &#!# #!#2(%!#$!?+ 8 H# # $2(()"#$& ()"#'!&!#"-(!(+. "(!(!! # $#("-()! #-#%$( *$-#$$ ("(' $&%/!08 ( *$( -()"(!(> * 1! #-! (!N9Y()"(!(' *! #-+> ""#!"%!' (" +5#* %&()! &##$ #! #- " #-!# V&# ( %&$2(# #&+ 4("$%!% * +!" "" (! -+>"("'! O O#!##$ *!"% +K * ()# V! ('!(#!("("$%B ( %&$2(!(" ()("()D($!( & () #&#$%!#($()% 6 + H% + #( "* H$!"% M# ()#? "*(() %( O %!#( % >!""+$!%" - #-!#' &()(* 1O-$ *O# $2O%!#( *$ #"! O ()V&#+K#%<"!""?%!&$! <"-I!- =BD!2#&()!*%*O' -!# 9 $# + H% 1$!2# # $ +:9+!1( +7* =&H$() ("1" ' $!((%#1!%!!!$() 6 5$! % $ +!,%&G<"!"<BDA" ( LCB;D<BD6:=$#+++:+

10 66 + "!2#&,(%("#"2(( ""9 $ ()+K H$( # $O!2#! #!1(!#! *#()!-(?!,$() 6 + =#-!##&""#* %&()! &##$ #! #- ( %&$2(2&#&"# "##$()#!(+ $1 - O! ""' ($ #-!2(!(! ' & "# "! "*(() ( %&$2( & () "#"*(()-#"("!( "&()(* 1O$ "O! #-&1()# $2(()$ "*#-!##& #-!2( & # ' >% -!("("$%!#&# ' $"*(()# ( %&$2(()("' () %# <"! % %) & (*## $$$' ()()()E$%% %!#( %! "' "*(%*(!( (! #$+! *") %(%$+"/&' 9&':;*'+"'*<)/#'&(#.#/0&1""(=''!)$ H ( : 9 C N A %& W# * B$>MD W#!2( B$>MD :C 9N 9N: C C6 N9: :C 9N 9N: C C6 N9: Z&#E 5 $! % $ +!,%D+9A+ >?@ 6 ;! ""*( ("! #-!"' "!!,2((),("! #"*! #' -#-!#! (), ()() " ( ' %&$ %$-#!% 4H++!! 6 7* =&H$(). $ $/I >!( 0)!ELL+%+(+!$$ ("E+:++ 6 5$! % $ +!,%D++ 66 <<"E! % %)BCD CN 6++C+

11 () 66C %,(",#!1( ()!-( () &" ("!(! #("% &" # ++!&"#%&!&# $( ()!("-$() ##%V&## $2( &"'!#1 % #("" 6: + 4$?%!#( () 2 % ' %*V&#!1()?+;!$%!#( "!#"($$ &! ( $+5#!(#$ ()& ' ("$()#?!$%!#( " "* 1 ()! #()( ()!()+H!$' A+!"##!("!$"%!#+ $() "&>!"" %!#( % "! - # # $"*( " %!"()$#& +H$#(!2#& "#2#!% #(#1!?! ' &-&1#H$+ $1"# 1O1$!$H$( " ( *("$"()! 69 + H$("8! #() "2(' "$#2(8# "*()$$() %$()' 1*!1 $1*#!( 2( $$()+ ( " 2(($(" #()#$% *'!(O! "###+K!*# 1*$( 8!&' 2(($( ( ("! "$2O' $12O () ("" 4<< *# "*( $!$! &$1*#$# -#*(()()( +4<<%1"- %$$!# 1*!( *!$-#*8$( -# 2O%!$# $ (" +4<<"$!" #!O%#$()! 1$2($# "1!#"O #( "%( "*(% ZAKOŃCZENIE W latach ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego i powolnego wzrostu, kiedy nastąpiło wyraźne ograniczenie dostępności finansowania, mikrofinansowanie okazało się nie tylko szansą dla miroprzedsiębiorstw na zwiększenie 34 Przedsiębiorczość w Polsce, s Ibidem, s J. Ossowski, D. Żuchowska, Globalne problemy wymagają szerokiej dyskusji, Nasz Dziennik listopada 2011 r.,

12 338 A. Czajkowska aktywności i konkurencyjności, ale także obroną przed skutkami załamania koniunktury. Duże banki straciły swoje historyczne prawo do określania siebie, jako instytucji zaufania społecznego. Tymczasem rolą instytucji finansowych powinno być spełnianie idei dobra wspólnego, poprzez łączenie ludzi o różnym statusie społecznym. Mimo dużego wpływu światowego kryzysu finansowego, sektor mikrofinansów przyczynia się bardziej niż kiedykolwiek do przygotowania zintegrowanej oferty finansowania i usług dla gospodarstw o niskich dochodach oraz dla mikro- i małych przedsiębiorstw. Zwiększenie poziomu mikrofinansów i dostępu do nich dla grup w trudnej sytuacji oraz mikrofirm, a także zwiększanie dostępu do środków finansowych dla przedsiębiorstw społecznych może przyczynić się do promowania zatrudnienia i włączenia społecznego. Dynamiczny wzrost mikrofinansów pozostaje niezagrożony nawet w obliczu światowego kryzysu gospodarczego. Mikrofinanse są również skuteczne w kontekście podnoszenia ekonomicznego statusu zmarginalizowanych grup społecznych. Produkty mikrofinansowe mogą zmniejszyć ryzyko działalności gospodarczej osób ubogich i umożliwić założenie firm przez bezrobotnych, co ma wyjątkowe znaczenie w dobie kryzysu. LITERATURA Bonyo J., MFIs Face Collapse As Financial Crisis Bites, aktualizacja: Daley-Harris S., State of the Microcredit Summit Campaign Report 2009, Microcredit Summit Campaign, Waszyngton Definicje mikroprzedsiębiorcy, instytucji mikropożyczkowej oraz mikrofinansów, Międzynarodowy Rok Mikrokredytu, aktualizacja: listopad 2004 r. Eurofi France, na dzień: Everret S., The Global Financial Crisis and Microfinance, aktualizacja: Funding-Structure-Report, MIX Market, na dzień: Gardner L., Microcredits in Ghana, ENV 340 World Geography, aktualizacja: Gonzalez A., Lessons for Strengthening Microfinance Institutions through Financial Crises, Fluctuations in Food and Fuel Prices, and Other Major Risks, Microfinance Information Exchange, (MIX) MicroBanking Bulletin, aktualizacja: Ibarra P., The financial crisis and its effects on microfinance, aktualizacja: Komunikat Komisji Europejskiej KOM(2010) 2020: Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. Komunikat Komisji: Europejska inicjatywa na rzecz rozwoju mikrokredytów, COM(2007) 708 z Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie komunikatu Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu

13 Mikrofinansowanie w warunkach kryzysu 339 Regionów Europejska inicjatywa na rzecz rozwoju mikrokredytów dla wsparcia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia COM (2007) 708, Dziennik Urzędowy C 077, 31/03/2009 P , Ossowski J., Żuchowska D., Globalne problemy wymagają szerokiej dyskusji, Nasz Dziennik listopada 2011 r., Overview on Microcredits, na dzień: Przedsiębiorczość w Polsce, Departament Analiz i Prognoz Ministerstwa Gospodarki, Warszawa Reille X., Kneiding C., Martinez M., The Impact of the Financial Crisis on Microfinance Institutions and Their Clients, CGAP, Waszyngton Rozporządzenie (WE) nr 1905/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Programu Unii Europejskiej na rzecz przemian i innowacji społecznych, Wniosek, Komisja Europejska, KOM(2011) 609 wersja ostateczna, 2011/0270 (COD) EK(2011) 1134, Bruksela, dnia Sprawozdanie zawierające zalecenia dla Komisji w sprawie Europejskiej inicjatywy na rzecz rozwoju mikrokredytów dla wsparcia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia (2008/2122 (INI)), Parlament Europejski, Komisja Gospodarcza i Monetarna, Sprawozdawca: Zsolt László Becsey (Inicjatywa art. 39 Regulaminu), aktualizacja: Turin Round Table on the Impact of the Global Crisis on SME & Entrepreneurship Financing and Policy Responses, Issues paper, OECD, INTESA SANAOLO, Intesa Sanpaolo, Turin 2009 (26 27 March). Yunus M., Jolis A., Banker to the Poor: The Autobiography of Muhammad Yunus, Founder of Grameen Bank, Oxford University Press, Oxford Yunus M., Przedsiębiorstwo społeczne. Kapitalizm dla ludzi, aktualizacja: Związek Banków Polskich, Inauguracja unijnego programu mikrofinansowego Progress w Polsce, Gazeta Ubezpieczeniowa, aktualizacja: Agnieszka Czajkowska MICROFINANCE IN CONDITIONS OF CRISIS This article presents the situation of microfinance in period of global crisis. At the beginning, tasks and importance of microfinance are presented. Furthermore the role of microfinance institutions were characterized, they can play financing microenterprises in crisis conditions. It has been argued that, despite difficulties of worldwide financial sector, there are indications that microfinance institutions can resist the crisis, creating the best opportunities of financing for the smallest enterprises. On the other hand, there are mentioned factors, which may have a negative influence on the microfinancing development. Besides, this paper describes some recommendations for the development of EU and Polish MFIs.

!"! # $%&' () $ *# (" + *!,#!( %("!-(,#' * $- "!(!# () 1*(() ( -#2(1%("#!' 3'!("! ( #$&'! #-+

!"! # $%&' () $ # (" + !,#!( %("!-(,#' * $- "!(!# () 1*(() ( -#2(1%("#!' 3'!("! ( #$&'! #-+