Kreowanie i analizowanie eksperymentów pełnoczynnikowych w programie Minitab. Osoba kontaktowa: Katarzyna Kornicka Telefon:

Transkrypt

1 Kreowanie i analizowanie eksperymentów pełnoczynnikowych w programie Minitab Osoba kontaktowa: Katarzyna Kornicka Telefon:

2 Rozpoczęcie pracy z programem Minitab ver 5 Session Window, tutaj bedzie przedstwiany przebieg analizy danych Worksheet, tutaj wprowadza sie dane 2

3 Otwieranie i zapisywanie nowych lub istniejących danych: Open Project: Otwieranie istniejących danych New..Tworzenie nowych danych Save Project i Save Project As... Zapisywanie danych Pliki programu Minitab mają format Nazwa.MPJ Każdy worksheet można nazwać dowolnie poprzez kliknięcie prawym przyciskiem myszy, rozwinięcie menu i użycie funkcji Rename 3

4 Kreowanie eksperymentu Najprostsza droga do zdefiniowania DOE w Minitabie Stat/ DOE/ Factorial/ Create Factorial Design 4

5 Kreowanie eksperymentu W takiej tabeli można zobaczyć różne możliwości DOE 5

6 Definiowanie czynników w eksperymencie Wybór ilości czynników w eksperymencie: Eksperyment 2^3 = 8 przebiegów- Full Factorial 6

7 Definiowanie czynników w eksperymencie Tutaj można nadawać nazwy czynnikom A = Prędkość B = Oktany C = Ciśnienie w oponach 7

8 Definiowanie czynników w eksperymencie Przyjmowana jest losowa kolejność przebiegu (Randomize Runs), można ją tak pozostawić. 8

9 Planowanie DOE w Session Window Po kliknięciu OK w oknie wprowadzania danych pojawi się Session Window. Pokazuje ono jak zbudowane jest DOE. 9

10 DOE w Minitab Worksheet Nie usuwać i nie zmieniać miejsca kolumn C-C4 Wyniki testu muszą być podane w osobnej kolumnie 0

11 DOE w Minitab Worksheet Przebieg A (Prędkość) B (Oktany) C (Ciśnienie) Wynik y y y y y y y y8 Zgodnie z zaplanowanym układem ( + ów) i ( - ów) wprowadzamy nazwy do wygenerowanego układu w worksheetcie Minitaba

12 DOE w Minitab Worksheet Wyniki testu muszą być podane w osobnej kolumnie (na rysunku kolumna C8) zwykle określamy ją jako Y[jednostki] 2

13 Praktyczna i graficzna analiza Sortujemy wszystkie kolumny według Y: Z menu Data trzeba wybrać funkcje Sort W oknie sort zaznaczyć wszystkie kolumny i wcisnąć przycisk Select Następnie magazynować posortowane dane w innym Worksheet nazywając go ANOG_nazwa Yka 3

14 Przedstawianie danych od Min Max, Analiza ANOG Kliknij na symbol Worksheet : Tutaj można zobaczyć będące do dyspozycji Worksheets (Worksheet o nazwie Eksperyment gdzie znajdują się główne dane oraz Worksheet ANOG_Wynik_Y gdzie dane są posortowane od najmniejszego do największego Yka) Wybierz Worksheets poprzez kliknięcie myszą W kolumnie Y znajdziesz posortowane wyniki (od min do max) 4

15 Przedstawianie danych od Min Max, Analiza ANOG Aby wykreować wykres pokazujący jak zmieniają się wartości od min do max trzeba wybrać Graph/ Time Series Plot. Pojawi się okno z wyborem wykresu - wybieramy typ simple, następnie w kolejnym oknie należy zaznaczyć w obszarze series jaki Y ma być przedstawiony na wykresie i kliknąć OK. Dodatkowo konieczne jest wejście do funkcji Data Options i odznaczenie pól w zakładce Group Options (czynność konieczna do wykonania przy kreowaniu wszystkich typów wykresów w programie Minitab) 5

16 Wynik Y [l/00 km] Przedstawianie danych od Min Max, Analiza ANOG 5,0 Time Series Plot of Wynik Y [l/00 km] 2,5 0,0 7,5 5, Index

17 DoE analiza Ważne!!! Aby analizować DOE musi być aktywny oryginalny Worksheet - w tym Przypadku Worksheet o nazwie Eksperyment. Aby przeanalizować eksperyment idziemy do: Stat/ DOE/ Factorial/ Analyse Factorial Design 7

18 Percent Term Pareto & Normal Probability Plot Normal Plot of the Effects (response is Wynik Y [l/00 km], Alpha =,20) Pareto Chart of the Effects (response is Wynik Y [l/00 km], Alpha =,20) B C AB Effect Type Not Significant Significant F actor Name A C isnienie opon B O ktany C Predkosc AB B C AC A ABC BC 0,798 F actor Name A C isnienie opon B O ktany C Predkosc Linia wody statystyczna podpowiedź który z efektów jest ważny Effect Effect 3 4 Lenth's PSE = 0,45 Lenth's PSE = 0,45 Po wciśnięciu OK. otrzymujemy 2 wykresy : Normal Plot of the Effects Pareto Chart of the Effects 8

19 Pareto & Normal Probability Plot Stat > DOE > Factorial > Analyze Fact Design > Responses > Select > Y > OK Wstawiamy znaczniki przy Normal i Pareto Ustawiamy Alpha = 0,2 9

20 Wykres Efektu Głównego i Wykres Interakcji Stat > DOE > Factorial > Factorial Plots > Wybierz : Main Effect & Interaction Plot 20

21 Wykres Efektu Głównego i Wykres Interakcji W przypadku Interaction Plot rekomendowane jest zaznaczyć pod przyciskiem Options funkcje Draw full interaction plot matrix (wtedy widzimy interakcje dwustronnie) 2

22 Mean Wykres Efektu Głównego i Wykres Interakcji Main Effects Plot for Wynik Y [l/00 km] Data Means Interaction Plot for Wynik Y [l/00 km] Data Means,5,0 0,5 Oktany Predkosc Cisnienie opon Cisnienie opon - 0,0 9, Oktany - 9,0 0 Oktany 8, Po wciśnięciu OK otrzymujemy 2 wykresy: Main Effects Plot Wykres Efektów Głównych Interaction Plot Wykres Interakcji 22

23 Zarządzanie wykresami Menadżer Wykresów jest dostępny po kliknięciu przycisku w górnym pasku narzędzi Przełączanie wykresów można wykonać poruszając się po liście umieszczonej w lewej części ekranu 23

24 Zarządzanie wykresami prawym przyciskiem myszy kliknij na wykres -pojawi się menu wybierz Layout Tool aktywuj lewym przyciskiem myszy - pojawi się okno Layout Tool 24

25 Prezentacja wyników Graficzne podsumowanie 25

26 Wynik Y [l/00 km] Prezentacja wyników Graficzne podsumowanie 5,0 Individual Value Plot of Wynik Y [l/00 km] 2,5 0,0 7,5 Zaznacz najważniejsze czynniki. Widoczne interakcje Na jednym wykresie można przedstawić najwyżej 4 czynniki. 5,0 Cisnienie opon Predkosc Oktany