postępowania Ostre zapalenie odmiedniczkowe nerek VII Krajowa Konferencja Szkoleniowa Krakowskiego Oddziału PTP i Medycyny Praktycznej
|
|
- Gabriela Kołodziejczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zakażenia ż układu moczowego u dzieci - aktualne zasady Jacek A. Pietrzyk VII Krajowa Konferencja Szkoleniowa Krakowskiego Oddziału PTP i Medycyny Praktycznej Kraków, NCK Zakażenie układu moczowego ZUM jest jednym z najczęstszych zakażeń bakteryjnych okresu dzieciństwa, iń które może ż prowadzić do powstania blizn w nerkach. Powikłanie to wykrywa się po przebytym odmiedniczkowym zapaleniu nerek u 5% do10% dzieci. Czynnikami ryzyka bliznowacenia pozostają zastój/przeszkoda w drogach moczowych, OPM, liczba epizodów przebytych zakażeń oraz opóźnianie leczenia ostrych epizodów ZUM. Wennenstrom M. et al. Renal Function 16 to 26 Years After the First Urinary Tract Infection in Childhood. Arch Pediatr Adolesc Med. 2000;154: Ogólna charakterystyka y ZUM u dzieci: Postaci kliniczne Bezobjawowy bakteriomocz (bakterie +, ropomocz (-), objawy (-) Bezobjawowe zakażenie (bakterie +, ropomocz +, objawy (-) Objawowe zakażenie dolnych dróg moczowych (pęcherz, cewka) Ostre zapalenie odmiedniczkowe nerek Ostre zapalenie śródmiąższowe towarzyszące posocznicy Przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek PChN Zakażenia grzybicze, wirusowe, pasożytnicze
2 ZUM u dzieci - aktualne zasady Zalecenia Szwedzkiej Akademii Pediatrii 1999 Ustąpienie OPM lub OPM<III o (I-IIII o ) nie uzasadnia profilaktyki p-zapalnej OPM III-IV IV o : 12 m-cy leczenia p-zap.; p RS DMSA, CUM Chłopcy: nie leczyć przewlekle; w nawrotach ZUM leczyć operacyjnie Dziewczynki: profilaktyka non-stop lub leczenie operacyjne Jodal et al., Acta Pediatr. Scand. 1999, 431, 87-9 SUGESTIA: NOWE WYTYCZNE w 2009 r. ZUM u dzieci - aktualne zasady US Guidelines 1997 Dzieci z ZUM, niezależnie od stopnia OPM. Leczenie profilaktyczne OPM I-IIIIII o Interwencja operacyjna w OPM IV-V o, obustronnych OPM, przy cechach uszkodzenia nerek Leczyć profilaktycznie wszystkie przypadki ZUM Elder et al., J.Urol. 1997, 157, NOWE WYTYCZNE w 2009! Postępujemy zgodnie z wytycznymi Pediatrics 1999, 4, 103, 843
3 Możemy skonfrontować swoje doświadczenie ś d i z innymi i ZUM u dzieci - aktualne zasady COCHRANE Database 2007 Operacyjne leczenie OPM o 50% zmniejsza liczbę gorączkowych epizodów ZUM Nie ma istotnych t różnic w ocenie ryzyka uszkodzenia miąższu nerek u dzieci z OPM leczonych chirurgicznie i zachowawczo WNIOSEK: Nie mamy pewności, kiedy i jaka interwencja u dzieci z pierwotnym OPM pomaga bardziej niż szkodzi. Leczyć? Nie leczyć? Oskrzykiwać ujście? Przeszczepić moczowód? Mamy dobry podręcznik
4 Zaczynamy y dyskutować o nowych propozycjach Wytyczne yy NICE nowe,, stare definicje ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek (OOZN) bakteryjne zakażenie górnej części układu moczowego wywołujące zapalenie nerek bakteriomocz obecność bakterii w moczu niezależnie od objawów bezobjawowy bakteriomocz obecność bakterii w moczu bez objawów wskazujących na ZUM przewlekła choroba nerek (PChN) termin, którym aktualnie określa się przewlekłą niewydolność nerek Wytyczne NICE nowe, stare definicje (2) nietypowe ZUM, związane z czynnikami i ryzyka nawracające ZUM: - co najmniej 2 epizody ZUM w postaci OOZN lub - jeden epizod ZUM w postaci OOZN oraz co najmniej jeden epizod ZUM w postaci zapalenia pęcherza moczowego / zakażenia dolnych dróg moczowych lub - co najmniej trzy epizody ZUM w postaci ZPM/ZDDM Leczenie zapobiegawcze (antibiotic prophylaxis) długotrwałe leczenie antybiotykiem/sulfonamidami/poch. nitrofurantoiny w celu zapobieżenia nawrotom ZUM i tworzeniu się blizn w nerkach
5 Wytyczne NICE burza w szklance wody??? Wredne wytyczne ZUM u dzieci - aktualne zasady Lata 2000 Zgłupieliśmy; ł tak za bardzo nie wiemy, co robić? Potrzeba lepszego udokumentowania faktów, które są podstawą podejmowania decyzji terapeutycznych Na pewno metody ostrzykiwania ujść (90-98% 98% skuteczności zabiegu) są godne polecenia Profilaktyka-p-zapalna jeśli tak, jak długo (?)
6 ZUM u dzieci - aktualne zasady Działamy na podstawie consensusu diagnostyczno- terapeutycznego w sprawie diagnostyki obrazowej i leczenia dzieci z ZUM, w którym wykorzystano doświadczenia i wyniki badań International Refux Study Group, wprowadzając trójkąt diagnostyczny Lebovitza badanie ultrasonograficzne, cystouretrografię mikcyjną oraz urografię, zastąpioną w kolejnych latach przez scyntygrafię dynamiczną z DMSA. Zalecenia polskich autorów precyzują problemy leczenia Nadal nie jesteśmy krytyczni wobec nadinterpretacji powszechnie stosowanej diagnostyki ultrasonograficznej, które to badanie u blisko połowy dzieci z ZUM nie wykazuje zmian Badanie anamnestyczne, semiotyka Wczęści anamnestycznej, do okresu młodszego dzieciństwa, zwraca się uwagę na objawy ze strony przewodu pokarmowego, jako dominujące w semiotyce ZUM Gorączka jest stałym objawem ZUM, niezależnie od wieku dzieci Wywiad /obciążenie rodzinne ZUM i wadami układu moczowego Diagnostyka Mocz ogólnie/posiew Morfologia + leukocytoza, obraz odsetkowy OB/CRP PCT Diagnostyka obrazowa Bardzo dokładne badanie fizykalne, uwzględniająace dane z wywiadu (w tym: rodzinnego)
7 Diagnostyka- pobieranie moczu do badania Strumień środkowy y Strumień środkowy Fot.
8 Woreczek Dla jednych koniec, dla drugich początek. Woreczek Fot. Woreczek Fot.
9 Nakłucie nadłonowe Fot. Zakażenia układu moczowego u dzieci wiarygodność badania bakteriologicznego moczu Metoda Wiarygodność strumień środkowy 45%* cewnikowanie 90% nakłucie nadłonowe 97% woreczek??? * trudności w zbiórce moczu u dzieci poniżej 4 r.ż. Pracownia analityczna stanowisko do badania moczu ogólnie
10 Próbki moczu gotowe do badania Wirówka Dipstick - test paskowy
11 Czytnik kolorymetryczny testów paskowych k h Testy paskowe Badanie mikroskopowe osadu Podstawa rozpoznania ZUM: >10 lksc w.p.w; obecne b bakterie
12 ZUM pobieranie moczu do badań Zalecany sposób - zbiórka moczu do woreczka u dzieci najmłodszych ł i wykorzystanie czystych pojemniczków, naczyń lub nawet nocniczka u dzieci starszych. Ocena leukocyturii - badanie osadu odwirowanego moczu. O metodzie paskowej wspomina się tylko jako szybkiej metodzie diagnostycznej przydatnej w warunkach ambulatoryjnych Metodą zalecaną pobierania moczu do badań bakteriologicznych jest strumień środkowy, w szczególnych sytuacjach woreczek, w warunkach ambulatoryjnych/szpitalnych - cewnikowanie. Nakłucie nadłonowe pęcherza celem pozyskania próbki na posiew nie jest nadal metodą powszechnie stosowaną i akceptowaną ZUM pobieranie moczu do badań Metody yp pobierania moczu do badań: 32% woreczek 22% strumien środkowy 11 % clean catch 4% cewnikowanie/nakłucie nadłonowe 27 % - mieszane sposoby, powtarzanie inną metoda Średni odsetek zanieczyszczeń 34% (0-75) Jadresic L et al., NICE Diagnosis of UTI s, ESPN, Lyon 2008 ZUM diagnostyka bakteriologiczna zakażenia ż Bezobjawowa bakteriuria czy fałszywie dodatni posiew??? Nieprawidłowe pobranie moczu do badania Woreczek, clean-catch,, strumień środkowy, cewnik, stulejka, vulvovaginitis???
13 Czułość i swoistość składowych badania ogólnego moczu Na podstawie raportu AAP, Pediatrics 1999 ZUM u dzieci - aktualne zasady ; interpretacja wyników badań dodatkowych Mocz ogólnie Clean catch najlepszy ale technicznie trudny Ocena moczu pod mikroskopem bardziej wiarygodna u dzieci < 3 lata Ocena moczu w teście paskowym wiarygodna u dzieci > 3 lata Pobrać mocz na posiew Przeanalizować objawy kliniczne, ocenić ryzyko! Leczyć: antybiotyk 7-10 dni (górny, OOZN); 3 dni (dolny, ZPM) Oznaczyć: CRP (> 10 mg/l); PCT (>0,5 ng/ml) Czułość 81% Swoistośc 94% Czułość 91% Swoistośc 70% E.coli.. Bohater i sprawca 90%... przypadków ZUM u dzieci. Ale: 89% dzieci z OPM III-V o ma zakażenie nie E.coli (vs. 46% z E. coli); Hankinen et al., Ped. Inf. Dis. 2000, 19, J. 34J.
14 Badanie bakteriologiczne moczu posiew na płytce ł t UROMEDIUM Prawidłowe przechowywanie i hodowla płytek ł t k Identyfikacja szczepów E. coli Pseudomonas sp.
15 Oznaczanie lekowrażliwosci Antybiogramy y g y Minimum konieczne i wystarczające diagnostyki di t ki obrazowej b j USG RS (DMSA) CUM (sonocystografia, cystografia nuklearna) Urografia dożylna TK MRJ Angio Angio--TK, klasyczne badania naczyniowe USG power Doppler/color Doppler
16 Trójkąt diagnostyczny ZUM USG Robert L. Lebovitz Urografia, Cystouretrografia mikcyjna RS DMSA (morfologicznie) RS DTPA (czynnościowo czynnościowo) ) DMSA kw. dimerkaptobursztynowy; DTPA kw. dwuetylo-enetriamino- pentaoctowy Współczesna gamma-kamera Pracownia Izotopowa USD w Krakowie Scyntygrafia z DMSA 3,5 letnia dziewczynka z prawostronnym OPM III stopnia Blizna nerki prawej wąska warstwa miąższu w górnym biegunie
17 ZUM u dzieci - aktualne zasady Scyntygrafia dynamiczna z DMSA Tc99 Zastąpiła urografię Poprawiła wykrywalność blizn nerkowych Uznana za najczulszą metodę diagnozowania zmian zapalnych w nerkach u dzieci z OOZN, monitorowania zapalenia i regresji/nastepstw w postaci blizn Aparat do badania cystograficznego g Pracownia Radiologii USD w Krakowie CUM podstawowe badanie obrazowe w ZUM u dzieci i Cystouretrografia mikcyjna Napromieniowanie rzędu 0,9 msv (mili Siwertów) 1 Jatrogenne ZUM Bolesne, nieprzyjemne, traumatyzujące badanie 0% swoistości 1 Dopuszczalna dawka roczna 20 msv
18 Urografia dożylna ze szczególnych wskazań (urologicznych?) ZUM wskazania do diagnostyki rtg układu moczowego chłopcy z wyhodowanym z moczu szczepem staphylococcus dziewczynki poniżej 5 r.ż., z ostrym epizodem ZUM pierwszy, o poważnym ż przebiegu epizod ZUM (temperatura, t ropomocz) poniżej 2 r.ż. drugi nawrót zakażenia u dziecka powyżej 5 r. ż. dzieci z moczeniem ( nocnym, nocnym i dziennym) dzieci z zaburzeniami mikcji odpływy pęcherzowo- moczowodowe u rodzeństwa wynik USG sugerujący wadę układu moczowego lub zaleganie w pęcherzu ZUM u dzieci - aktualne zasady ZUM Blizny Odległe powikłania POZN w wieku dorosłym EPH gestoza Marskość nerek, NT PChN/PNN OPM Diagnostyka obrazowa układu moczowego (?) Przewlekłe leczenie p- zapalne (?) OPM I-III III o OPM IV-V o
19 ZUM u dzieci - aktualne zasady Diagnostyka bliznowacenia Różnicowanie nabytych, segmentowych blizn związanych z OOZM lub OPM od wrodzonych blizn związanych z nieprawidłowym rozwojem metanefronu lub mających związek z OPM wysokich stopni (IV-V) V) UWAGA! Zmiany dysplastyczne są niezależne od ostrych epizodów ZUM skutkujących OOZM lub POZN! ZUM powikłania odległe (ryzyko bliznowacenia nerek) Zależność pomiędzy zakażeniem układu moczowego a bliznowaceniem nerek (oś X liczba epizodów ZUM) Jodal U: The natural history of bacteriuria in childhood. Inf.Clin.N.Amer. 1987, 1, Czynniki predysponujące do rozwoju zmian bliznowatych zakażenia układu moczowego: : czas utrzymywania się zakaż., czas wdrożenia leczenia, wirulencja drobnoustr., obecność fimbrii P, wytwarzanie α hemolizn, ureazy młody wiek dziecka (w 1 roku życia) stopień OPM uwarunkowania genetyczne: : ilość brodawek wklęsłych, polimorfizm genu enzymu ACE: genotyp D/D > Ag II w osoczu i tkankach, co sprzyja postępowi nefropatii odpływowej Zwolińska D., 2008
20 Bliznowacenie nerek STWIERDZENIE blizn w nerkach: Ryzyko: 1) nadciśnienie (bo bliznowacenie???) 2) PNN (konsekwencja POZN lub CAKUT???) 3) PChN (konieczne wyliczenie egfr) Ostry epizod ZUM u dzieci - zasady Diagnostyka OPM Obligatoryjnie 20-40% ma CUM odpływ/odpływy Szwedzka Akademia Pediatrii 1999, AAP 1999, Polska 2003, Zaczekać do drugiego??? epizodu ZUM, zobaczyć, co się stanie? Cochat P. et al., Acta Ped Helvet 2003; NICE, BMJ 2007 Korzyści ś vs. ryzyko i koszty Podstawowe dane epidemiologiczne Występowanie OPM u dzieci z ZUM w zależności od wieku. Wyniki 54 badań. Wyniki skorygowano do wielkości próbki badawczej. Raport AAP (1999)
21 Model: ZUM-OPM-SNN Niepowodzenie leczenia SNN OPM Nawroty ZUM Postępujące bliznowacenie Nadciśnienie Objawy, rozpoznanie, diagnostyka, decyzja o postępowaniu Protokół leczniczy: operacyjno- zachowawczy; Kontrola specjalistyczna Leczenie zachowawcze PChN/PNN Rozważenie o czasie możliwości optymalnej terapi nerkozastępczej ZAKAŻENIE UKŁADU MOCZOWEGO zasady diagnostyki i postepowania ZUM objawy (marker wady?) Wysoki odpływ IV-V Badania: USG, cysto, RS lub urografia Odpływ I - II-III III Poradnia czy oddział??? Niedrożność zaporowa, wodonercze Leczenie UROLOG zachowawcze 1-3 lat; cysto, RS, decyzja UROLOG Profilaktyka p-zapalna w ZUM u dzieci Leki Dawkowanie Na podstawie raportu AAP, Pediatrics 1999
22 Wartość przewlekłego leczenia profilaktycznego Szeroko rozpowszechnione przekonanie, że profilaktyczne leczenie ZUM Zapobiega ostrym objawowym nawrotom ZUM Zapobiega powstawaniu nowych blizn, zwłaszcza u dzieci z OPM Jest bezpieczne i akceptowane przez pacjentów ZUM u dzieci - aktualne zasady Kontrolowane badania nad skutecznościa ś przewlekłego leczenia p-zapalnego Garin et al., Pediatrics 2006, 117, Roussay-Kesler et al., J. Urol. 2008, 179, Pennesi et al. Pediatrics 2008, 121, e ZUM u dzieci - aktualne zasady Przewlekła profilaktyka u dzieci po przebytym odmiedniczkowym zapaleniu nerek zmniejsza o 30% ryzyko nawrotów ZUM Nitrofurantoina wydaje się nadal być najlepszym lekiem do tego celu (lepsza od BS, lepsza od cefiksymu) Okresy obserwacji tyg; 6 mcy; Med. Prakt. Pediatria 2007, 2, 91
23 Przewlekłe leczenie profilaktyczne Kogo leczyć? - Dzieci z OPM IV o /V o - ZUM + nadciśnienie - ZUM + młody ł wiek - Nawroty ZUM po odstawieniu leków - Dysfunkcja immunologiczna/dysfunkcja uroepithelium - Nawroty zapaleń pęcherza Wartość przewlekłego leczenia profilaktycznego Wnioski z metaanalizy Profilaktyczne leczenie ZUM zmniejsza liczbe epizodów bakteriurii (nie ZUM!) pod koniec leczenia Nie ma zwiazku przyczynowego pomiędzy częstościa występowania bakteriurii, ZUM i bliznowaceniem i nerek Bakteriuria nie jest użytecznym markerem zastępczym do oceny ryzyka y wystąpienia objawowego ZUM lub postępu PChN Leczenie profilaktyczne jest mało skuteczne w zapobieganiu postępu bliznowacenia lub nawrotów ZUM Verrier Jones et al.,nice-espn ESPN Lyon 2008 ZUM u dzieci - aktualne zasady Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek (OOZN) Obserwowane u 3% gorączkujących>38oc ą niemowląt, z dodatnim posiewem moczu Wymaga wczesnej diagnostyki i leczenia, zapobiegającym bliznowaceniu nerek Wymaga określenia czynników ryzyka nawrotu ZUM, czyli: - wady układu moczowego, z zastojem moczu - obecności OPM jako czynnika predysponującego do nawrotu - Jadresic L. et al., ESPN Lyon 2008
24 Leczenie OOZM/empiryczne Cefuroksym (cefalosporyna półsyntetyczna II generacji) Biofuroksym (Bioton), Zinacef (GlaxoSmithKline) - 2 dawki i.v., mg/kg/d; 7-10 dni Weryfikacja wrażliwości w posiewie, ew. modyfikacje leków zgodnie z antybiogramem lub kontynuacja doustnie: Bioracef, Zinnat dobra wrażliwość na lek szczepów: E. coli, Klebsiella, Proteus POSTĘPOWANIE Z PACJENTEM Z BEZOBJAWOWĄ BAKTERIURIĄ Bakteriuria bezobjawowa nie jest uważana za chorobęę - nie wymaga antybiotykoterapii Obecność bakterii w moczu nie wywołujących objawów zapalenia dróg moczowych stanowi ochronę przed rozwojem zakażenia bakteriami uropatogennymi Grupa ryzyka - rozpoznanie i leczenie bezobjawowego bakteriomoczu ma istotne znaczenie u: - dzieci poniżej 5r.ż. - kobiet ciężarnych - przed zabiegami urologicznymi - u chorych z cukrzycą Bezobjawowa bakteriuria lub ZUM przykład algorytmu diagnostycznego wywiad badania Są zmiany, konieczna dalsza diagnostyka; Plan leczenia ZUM bezobjawowy Cysto, USG RS stop decyzja Nie ma zmian, kończymy diagnostykę, rozważamy celowośc leczenia Nowy marker OPM: prokalcytonina osocza markerem e OPM przy pe pierwszej ej infekcji dróg moczowych przebiegającej z goraczką! (Leroy S. et al., J. Pediatr. 2007)
25 Wskazania do leczenia urologicznego dzieci i z ZUM odpływ IV lub V stopnia współistniejące blizny w nerkach nawroty zakażeń układu moczowego zwiększenie stopnia odpływu po określonym okresie leczenia zachowawczego obecność zwężeń w obrębie układu moczowego zahamowanie tempa wzrostu, zwłaszcza u małych dzieci brak efektów po 3 (5) letnim okresie leczenia zachowawczego wejście z istniejącym odpływem w okres przedpokwitaniowy (11 lat) odpływ III lub IV stopnia u dziecka z niepewnymi warunkami środowiskowymi ZUM u dzieci - aktualne zasady Definicja operacyjnego leczenia OPM Każde działanie ł i zmierzające do zatrzymania odpływu wstecznego moczu z pęcherza do moczowodów i nerek, polegające na: ostrzyknięciu ujść reimplantacji moczowodów Kontrola długoterminowa CAKUT + pyelonephritis = PChN Pyelonephritis + blizny w nerkach =? Tu: systematyczna kontrola długoterminowa. Rok? 2 lata? 5 lat?
26 ZUM u dzieci - aktualne zasady Punkty końcowe odległego rokowania ZUM Ocena rozwoju nerek (RS DMSA) Liczba i charakter gorączkowych nawrotów ZUM Stan odpływu (innej wady) WYDOLNOŚĆ nerek (NT, białkomocz, egfr) Kto to ma robić? Nefrolog? Urolog?? Lekarz POZ??? Zakażenia układu moczowego u dzieci problem??? Lekarze, sporo lekarzy Ale kto ma prowadzić pacjenta??? Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej Bezradny pacjent i jego rodzina Harvard Medical School, Boston 2003 Nefrolog dziecięcy Lekarze innych specjalności Profilaktyka ZUM u dzieci OAT vs. leczenie profilaktyczne przewlekłe Higiena okolicy krocza i narządów płciowych, likwidacja stulejki Nawyk częstszych mikcji Obfita podaż płynów Zwalczanie zaparć Wykluczenie robaczycy Obserwacja częstomoczu i obj. moczenia, leczenie moczenia nocnego/dziennego 111 zabiegów obrzezania = zapobieżenie 1 epizodowi ZUM Baka-Ostrowska M, Pol. Merk. Lek. 2008, 24 s.4,
27 ZUM u dzieci Krytycznym yy y elementem sukcesu pozostaje dobra współpraca nefrologa dziecięcego, lekarza POZ i urologa dziecięcego po to, by zapewnić należytą jakość opieki nad dziećmi z ZUM. Warto, by u dzieci z POZM (często stowarzyszonym z wadą układu moczowego) monitorować okresowo stężenie kreatyniny i na tej podstawie wyliczać wartość filtracji kłębuszkowej (egfr). Jest to działanie obligatoryjne u każdego dziecka zwłaszcza z OPM, u którego w trakcie obserwacji rozpoznano bliznowacenie nerek. ZUM u dzieci - Rozpoznanie PChN umożliwi działania nefroprotekcyjne, które w wielu przypadkach, również u dzieci odroczą w czasie wystąpienie objawów przewlekłej niewydolności nerek. ZUM u dzieci uwagi końcowe Zastanówmy się, czy POZ jest właściwym ł ś miejscem do pobrania (wykonania?) posiewu moczu ze względu na wątpliwości ś ii i niską wiarygodność strumienia środkowego lub woreczka, nie cedując tego obowiązku na rodziców lub opiekunów dziecka w wielu przypadkach nawet nie poinformowanych, jak poprawnie badanie to należy przeprowadzić? dić?
28 ZUM u dzieci - aktualne zasady Ocena wytycznych NICE w 2008 r. Próba wypośrodkowania pomiędzy korzyścią a ryzykiem płynącym z diagnostyki radiologicznej dzieci z ZUM Odniesienie zakresu diagnostyki do poziomu opieki (mocz og.-posiew, USG POZ; CUM, RS DMSA szpital) Zdefiniowanie dzieci grupy ryzyka z ZUM i skupienie uwagi na ich pełnej ł jdi diagnostyce Tillus K. et al., Commentary upon NICE Guidelines, ESPN Lyon 2008 Pojęcie dziecka ryzyka Wytyczne yy NICE; obligatoryjna,,p pełna diagnostyka obrazowa Zaburzenia przepływu moczu Badalny guz lub opór w j. brzusznej Ciężkie objawy septyczne I epizodu ZUM Bakteriemia (+ZUM) Wzrost stężenia kreatyniny we krwi Słaba/zła odpowiedź na leczenie antybiotykami po pierwszych 48 godz. Zakażenie nie wywołane przez E. coli Podejrzenie wady układu moczowego w badaniu prenatalnym Proponowany schemat diagnostyki ZUM u dzieci i < 6 m-ca życia i (NICE) USG wczesne USG po 6 tyg. RS DMSA po 4-6 mcu CUM Dobra odpowiedź 48 godz. nie Atypowe Nawracające ZUM ZUM tak tak tak nie nie nie nie tak tak tak tak
29 Dziękuję Państwu za uwagę Proszę o kierowanie dzieci z ZUM do poradni nefrologicznych Tych z poszerzeniem UKM rozpoznanych w USG też. RR, białkomocz,,p podejrzanie niska kreatynina krwi myślmy o PChN u dzieci obciążonych wywiadem urologiczno- nefrologicznym
Zakażenia układu moczowego u dzieci. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM
Zakażenia układu moczowego u dzieci Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM Plan wędrówki Kilka definicji Rekomendacje, siła zaleceń Omówienie przypadków dzieci z ZUM w świetle rekomendacji Najważniejsze
Bardziej szczegółowoZakażenia układu moczowego u dzieci. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM KURS 2019
Zakażenia układu moczowego u dzieci Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM KURS 2019 Plan wędrówki Kilka definicji Rekomendacje, siła zaleceń CASE Najważniejsze zalecenia Zakażenie górnych dróg układu moczowego
Bardziej szczegółowo1965-E. Tanagho-prowadzi badania nad znaczeniem trójkąta pęcherza moczowego w patomechanizmie OPM
Aktualne rekomendacje postępowania z dziećmi z odpływem pęcherzowo- moczowodowym Jacek A. Pietrzyk XII Ogólnopolska Konferencja Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej Lublin 23-25. 25. 05. 2013 Odpływ
Bardziej szczegółowoDiagnostyka i leczenie zakażeń układu moczowego u dzieci
Diagnostyka i leczenie zakażeń układu moczowego u dzieci Opracowane na podstawie artykułu: Diagnosis and management of urinary tract infection in children Gabrielle J. Williams, Elisabeth H. Hodson, David
Bardziej szczegółowoAktualności w leczeniu wstecznego odpływu pęcherzowomoczowodowego
Aktualności w leczeniu wstecznego odpływu pęcherzowomoczowodowego prof.dr hab.med. Jacek Zachwieja Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu Odpływ moczu Odpływ elektoratu Około 30% dzieci
Bardziej szczegółowoZadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia
Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć
ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2016/2017 Endokrynologia/nefrologia Plan zajęć Obowiązujące podręczniki: 1. Pediatria, Kawalec, Grenda, Ziółkowska. 2013, 2. Pediatria. Podręcznik do Lekarskiego
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2018/ Endokrynologia/ Nefrologia
ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK IV SEMESTR LETNI 2018/ 2019 Endokrynologia/ Nefrologia Obowiązujące podręczniki: 1. Kawalec W., Grenda R., Ziółkowska H. (red.), Pediatria, wyd. I, Warszawa, PZWL, 2013. 2. Pediatria
Bardziej szczegółowoEtiologia i częstość występowania monosymptomatycznego i niemonosymptomatycznego moczenia nocnego w populacji dzieci polskich
Etiologia i częstość występowania monosymptomatycznego i niemonosymptomatycznego moczenia nocnego w populacji dzieci polskich dr n. med. Agata Korzeniecka - Kozerska Założenia TRUDNOŚCI Z USTALENIEM CZY
Bardziej szczegółowoChoroby nerek w ciąży
Choroby nerek w ciąży PROF. B. PIETRZAK DR N. MED. N. MAZANOWSKA DR A. MADEJ Fizjologia nerek w ciąży Powiększenie nerek wzrasta przepływ nerkowy (RBF)? przesączanie kłębuszkowe (GFR) o ok. 50%? klirens
Bardziej szczegółowoChoroby układu moczowego u dzieci
Choroby układu moczowego u dzieci dr n. med. Jolanta Meller Budowa i czynność układu moczowego u dzieci położenie nerek budowa anatomiczna (moczowody, pęcherz moczowy) Funkcje wydalnicza (wydalanie, wchłanianie
Bardziej szczegółowoLek. Marcin Polok. Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu. Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci
Lek. Marcin Polok Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych w zakresie medycyny
Bardziej szczegółowoUkład moczowy metody diagnostyczne
Układ moczowy metody diagnostyczne Ultrasonografia (USG) Tomografia komputerowa Zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej Urografia Angiografia Cystografia mikcyjna Pielografia wstępujaca Tomografia rezonansu
Bardziej szczegółowoWRODZONE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO W PRZESIEWOWYM BADANIU USG U NOWORODKÓW URODZONYCH W SZPITALU POWIATOWYM
WRODZONE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO W PRZESIEWOWYM BADANIU USG U NOWORODKÓW URODZONYCH W SZPITALU POWIATOWYM Tomasz Jarmoliński 1, Barbara Marszalska 1,2, Hanna Marciniak 1, Joanna Boroń 3 Oddział Dziecięcy
Bardziej szczegółowoZakażenie układu moczowego u noworodka. Iwona Maruniak-Chudek GCZD SUM Katowice
Zakażenie układu moczowego u noworodka Iwona Maruniak-Chudek GCZD SUM Katowice Rekomendacje PTNFDz dot. Zakażenia układu moczowego Rekomendacje AAP i EUS NeoReviews 2018 ZUM-definicja Zakażenie układu
Bardziej szczegółowoI. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa)
Spis treści 1. Wprowadzenie 13 Wstęp do wydania II 16 I. Cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa) 2. Podstawowa charakterystyka struktury i czynności nerek 21 3. Czynniki wpływające na rozwój uszkodzenia
Bardziej szczegółowoZalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego
ZALECENIA Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego Zalecenia zostały opracowane przez Grupę Ekspertów powołaną przez
Bardziej szczegółowoProgresja przewlekłej choroby nerek u dzieci z wadami układu moczowego
Progresja przewlekłej choroby nerek u dzieci z wadami układu moczowego Danuta Zwolińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Poland VII Zjazd PTNFD,Łódź,24-26.05.,
Bardziej szczegółowoCHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO
CHOROBY WEWNĘTRZNE CHOROBY UKŁADU MOCZOWEGO Dr hab. n. med. Dariusz Moczulski Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM ul. Żeromskiego 113, Łódź Objawy chorób
Bardziej szczegółowoZakażenia układu moczowego (ZUM)
KURS ATESTACYJNY, Katowice Zakażenia układu moczowego (ZUM) Jan Duława Klinika Chorób Wewnętrznych i Metabolicznych Śląski Uniwersytet Medyczny Katowice Definicja ZUM Obecność drobnoustrojów w drogach
Bardziej szczegółowoZapalenia płuc u dzieci
Zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Zapalenie płuc - definicja 1. Objawy wskazujące na ostre zakażenie (gorączka,
Bardziej szczegółowoPozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci
Pozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Thorax 2011;66: suppl. 2 Zapalenia płuc - etiologia Nowe czynniki
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoZalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego
Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego Zalecenia zostały opracowane przez Grupę Ekspertów powołaną przez PTNFD Redakcja:
Bardziej szczegółowoZakażenia układu moczowego
Zakażenia układu moczowego Zakażenia układu moczowego SPIS TREŚCI CO TO JEST UKŁAD MOCZOWY? nerka moczowód pęcherz moczowy cewka moczowa zobacz więcej NA CZYM POLEGA ZAKAŻENIE UKŁADU MOCZOWEGO? pałeczka
Bardziej szczegółowoZALECENIA POLSKIEGO TOWARZYSTWA NEFROLOGII DZIECIĘCEJ (PTNFD)
ZALECENIA POLSKIEGO TOWARZYSTWA NEFROLOGII DZIECIĘCEJ (PTNFD) DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM Z ZAKAŻENIEM UKŁADU MOCZOWEGO Zasady leczenia Grupa Ekspertów PTNFD ZALECENIE 4. Postępowanie z dzieckiem
Bardziej szczegółowoTorbiele przymiedniczkowe nie mogą być mylone z wodonerczem i torbielami okołomiedniczkowymi.
Torbiele przymiedniczkowe nie mogą być mylone z wodonerczem i torbielami okołomiedniczkowymi. Przypadek kliniczny 9 Case courtesy of Dr Ahmed Abd Rabou rid: 24528 Dziewczynka, 8 lat Bóle w lewej okolicy
Bardziej szczegółowoScyntygrafia nerek. Zakład Medycyny Nuklearnej SP CSK Warszawa
Scyntygrafia nerek Zakład Medycyny Nuklearnej SP CSK Warszawa Podział badań scyntygraficznych Scyntygrafia nerek Inne Dynamiczna Statyczna Angioscyntygrafia Pomiar klirensu nerkowego Test z kaptoprilem
Bardziej szczegółowoSHL.org.pl SHL.org.pl
Polityka antybiotykowa w oddziale pediatrycznym Adam Hermann Zespół Kontroli Zakażeń Szpitalnych Stowarzyszenie Higieny Lecznictwa Fundacja Instytut Profilaktyki Zakażeń Adam Hermann Stare Jabłonki 05-07.10.2014r.
Bardziej szczegółowoNazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 12 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4,
Bardziej szczegółowoChoroby wewnętrzne - gastroenterologia Kod przedmiotu
Choroby wewnętrzne - gastroenterologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - gastroenterologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-G Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Część A - Opis przedmiotu kształcenia. II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym Lekarski
SYLABUS Nazwa modułu/przedmiotu : Wydział: Kierunek studiów: Część A - Opis przedmiotu kształcenia. Nefrologia Kod modułu LK.3.E.008 II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym Lekarski Specjalności:
Bardziej szczegółowoMedycyna rodzinna - opis przedmiotu
Medycyna rodzinna - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Medycyna rodzinna Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-MRodz Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj
Bardziej szczegółowoNIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1
NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1 Niewydolność nerek Niewydolność nerek charakteryzuje się utratą zdolności do oczyszczania organizmu
Bardziej szczegółowou Czynniki ryzyka wystąpienia zakrzepicy? - przykłady cech osobniczych i stanów klinicznych - przykłady interwencji diagnostycznych i leczniczych
1 TROMBOFILIA 2 Trombofilia = nadkrzepliwość u Genetycznie uwarunkowana lub nabyta skłonność do występowania zakrzepicy żylnej, rzadko tętniczej, spowodowana nieprawidłowościami hematologicznymi 3 4 5
Bardziej szczegółowoCo nowego w diagnostyce chorób nerek i w patogenezie i leczeniu zakażeń układu moczowego?
Co nowego w diagnostyce chorób nerek i w patogenezie i leczeniu zakażeń układu moczowego? Maria Roszkowska-Blaim Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii WUM, Warszawa X Sympozjum PTNefD, Poznań, 14-15
Bardziej szczegółowoDiagnostyka i leczenie nowotworów nerki, pęcherza moczowego i gruczołu krokowego. Zarys Projektu
Diagnostyka i leczenie nowotworów nerki, pęcherza moczowego i gruczołu krokowego Zarys Projektu Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, Centrum Onkologii Projekt współfinansowany
Bardziej szczegółowoPROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa wprowadzenie CZĘŚĆ PIERWSZA: Czym jest prokalcytonina? PCT w diagnostyce i monitowaniu sepsy PCT w diagnostyce zapalenia dolnych dróg oddechowych Interpretacje
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. n. med. Anna Wasilewska. Zakażenia układu moczowego u dzieci często
Zakażenia układu moczowego u dzieci Prof. dr hab. n. med. Anna Wasilewska Wstęp Zakażenia układu moczowego u dzieci często sygnalizują nieprawidłowości dotyczące układu moczowo-płciowego. Mogą prowadzić
Bardziej szczegółowoDOLEGLIWOŚCI ZE STRONY DOLNYCH DRÓG MOCZOWYCH (LUTS) U KOBIET
DOLEGLIWOŚCI ZE STRONY DOLNYCH DRÓG MOCZOWYCH (LUTS) U KOBIET ze szczególnym uwzględnieniem zespołu pęcherza nadaktywnego (OAB) Pod patronatem: Opracowała: dr Anna Katarzyna Czech DOLEGLIWOŚCI ZE STRONY
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowoMężczyzna, 60 lat Bóle w lewej okolicy lędźwiowej z promieniowaniem do pachwiny. W wywiadzie kamica nerkowa.
Mężczyzna, 60 lat Bóle w lewej okolicy lędźwiowej z promieniowaniem do pachwiny. W wywiadzie kamica nerkowa. W dystalnej części lewego moczowodu widoczny złóg o wymiarach 6 x 5 x 5 mm. Niewielkie poszerzenie
Bardziej szczegółowoChoroby wewnętrzne - nefrologia Kod przedmiotu
Choroby wewnętrzne - nefrologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - nefrologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-N Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek
Bardziej szczegółowoInfekcyjne zapalenie wsierdzia - IZW. Częstość występowania: ~ 4-10/100000/rok. Śmiertelność: nie leczone 100% leczone 30% szt.
Infekcyjne zapalenie wsierdzia - IZW Częstość występowania: ~ 4-10/100000/rok Śmiertelność: nie leczone 100% leczone 30% szt.zastawka - 50% IZW - Patogeneza Uszkodzenie wsierdzia Bakteriemia WEGETACJA
Bardziej szczegółowoWywiady z zakresu układu moczowego. Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM
Wywiady z zakresu układu moczowego Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM Dyzuria Częstomocz Główne objawy Zmiany wyglądu moczu - krwiomocz - pienienie się moczu Zaburzenia
Bardziej szczegółowoRodzinna gorączka śródziemnomorska
www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Rodzinna gorączka śródziemnomorska Wersja 2016 2. DIAGNOZA I LECZENIE 2.1 Jak diagnozuje się tę chorobę? Zasadniczo stosuje się następujące podejście: Podejrzenie
Bardziej szczegółowoWczesne wykrywanie metodą ultrasonograficzną wad wrodzonych układu moczowego
Wczesne wykrywanie metodą ultrasonograficzną wad wrodzonych układu moczowego Małgorzata Placzyńska, Anna Jung Klinika Pediatrii, Nefrologii i Alergologii Dziecięcej Wojskowy Instytut Medyczny Badanie ultrasonograficzne
Bardziej szczegółowoDefinicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA 2015-04-23
Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Wewnątrznaczyniowe zakażenie obejmujące struktury serca (np. zastawki, wsierdzie komór i przedsionków), duże naczynia krwionośne
Bardziej szczegółowoDiagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz
Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz Diagnostyka mikrobiologiczna sepsy oferta firmy biomerieux Automatyczne analizatory do posiewów krwi Automatyczne analizatory do identyfikacji
Bardziej szczegółowoDiagnostyka i monitorowanie cukrzycy i chorób nerek
Diagnostyka i monitorowanie cukrzycy i chorób nerek Business Development Manager Konferencja naukowo-szkoleniowa Ryn Badania laboratoryjne w chorobach nerek Wyzwaniem dla współczesnej medycyny jest badanie
Bardziej szczegółowo57.94 Wprowadzenie na stałe cewnika do pęcherza moczowego
ICD9 kod Nazwa 03.31 Nakłucie lędźwiowe 03.311 Nakłucie lędźwiowe w celu pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego 100.62 Założenie cewnika do żyły centralnej 23.0103 Porada lekarska 23.0105 Konsultacja specjalistyczna
Bardziej szczegółowoZapalenie ucha środkowego
Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu
Bardziej szczegółowoUkład moczowy. Przypadki kliniczne
Układ moczowy Przypadki kliniczne 2015-2016 Przypadek 1 Case courtesy of Dr Frank Gaillard rid: 16699 Mężczyzna, 40 lat lewostronna kolka brzuszna Ból w okolicy lędźwiowej Pytanie 1 Podaj prawdopodobne
Bardziej szczegółowoNazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 11 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4, D80.5,
Bardziej szczegółowoZAKAŻENIA SZPITALNE. Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok
ZAKAŻENIA SZPITALNE Michał Pytkowski Zdrowie Publiczne III rok REGULACJE PRAWNE WHO Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Rozporządzenie Ministra
Bardziej szczegółowoBadania pracowniane w chorobach nerek u dzieci. Klinika Kardiologii i Nefrologii Dziecięcej I Katedra Pediatrii Akademia Medyczna w Poznaniu
Badania pracowniane w chorobach nerek u dzieci Klinika Kardiologii i Nefrologii Dziecięcej I Katedra Pediatrii Akademia Medyczna w Poznaniu Badanie ogólne moczu Barwa Przejrzystość Odczyn Ciężar właściwy
Bardziej szczegółowoCzy wybór antybiotyku jest trudnym pytaniem dla neonatologa?
0/0/205 Czy wybór antybiotyku jest trudnym pytaniem dla neonatologa? Krystyna Bober Olesińska Klinika Neonatologii WUM 2 Struktura oddziałów neonatologicznych na Mazowszu 53 - oddziały Stopień referencyjności
Bardziej szczegółowoDziecko z zakażeniem układu moczowego
Dziecko z zakażeniem układu moczowego Mieczysław Litwin Klinika Nefrologii i Nadciśnienia Tętniczego Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka, Warszawa 2 szczyty zachorowań: wiek niemowlęcy i okres dojrzewaniaadolescencji
Bardziej szczegółowoChoroby wewnętrzne - diabetologia Kod przedmiotu
Choroby wewnętrzne - diabetologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - diabetologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-D Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoDiagnostyka izolowanego białkomoczu u dzieci, białkomocz czynnościowy. Prof. dr hab. Anna Wasilewska
Diagnostyka izolowanego białkomoczu u dzieci, białkomocz czynnościowy. Prof. dr hab. Anna Wasilewska Aforyzm Hipokratesa 460-377 pne Pęcherzyki pojawiające się na powierzchni moczu świadczą o chorobie
Bardziej szczegółowoZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Chirurgia i onkologia 2/2
Kod NKO(nz)ChirOnk modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Nazwa modułu I nforma cje ogólne Chirurgia i onkologia 2/2 Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowoTesty dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.
Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie
Bardziej szczegółowoPrzewlekła choroba nerek
KONFERENCJA PRASOWA WARSZAWA 04.03.2010 PCHN - EPIDEMIOLOGIA Prof. Bolesław Rutkowski Katedra i Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Gdański Uniwersytet Medyczny 1 Przewlekła choroba
Bardziej szczegółowoStopa cukrzycowa. Dr med. Anna Korzon-Burakowska Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii AMG Kierownik prof.dr hab. med. B.
Stopa cukrzycowa Dr med. Anna Korzon-Burakowska Katedra Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii AMG Kierownik prof.dr hab. med. B. Wyrzykowski Stopa cukrzycowa - definicja Infekcja, owrzodzenie lub destrukcja
Bardziej szczegółowoCewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek
Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek Krzysztof Letachowicz Katedra i Klinika Nefrologii i Medycyny Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Kierownik: Prof. dr hab. Marian Klinger Cewkowo-śródmiąższowe
Bardziej szczegółowoSamokształcenie (Sk) Zajęcia praktyczne (W) (Ć) (L) (S) (Zp) laboratoryjne III 30 35 15 3
Kod przedmiotu: IOZRM-L-3k18-2012-S Pozycja planu: B18 1. INFORMACJE O PRZEDMIOCIE A. Podstawowe dane Nazwa przedmiotu Kierunek studiów Poziom studiów Profil studiów Forma studiów Specjalność - Jednostka
Bardziej szczegółowoPrzydatność oznaczania NGAL w surowicy i w moczu u niemowląt we wczesnym rozpoznawaniu zakażenia układu moczowego
Przydatność oznaczania NGAL w surowicy i w moczu u niemowląt we wczesnym rozpoznawaniu zakażenia układu moczowego Grażyna Krzemień, Agnieszka Szmigielska, Małgorzata Pańczyk-Tomaszewska, Dominika Adamczuk
Bardziej szczegółowoWartość stawki jednostkowej w PLN. Opis i definicja wskaźnika rozliczającego stawkę jednostkową. Sposób weryfikacji wykonania usługi
Załącznik nr 19 Zestawienie stawek jednostkowych dla Ogólnopolskiego programu zapalenia stawów Stawki jednostkowe określone poniżej dotyczą świadczeń zdrowotnych, które będą udzielane w ramach wdrażania
Bardziej szczegółowoSHL.org.pl SHL.org.pl
Infekcje układów sterujących pracą serca - podziały, kryteria oceny rozległości infekcji Anna Polewczyk II Klinika Kardiologii Świętokrzyskie Centrum Kardiologii Wydział Nauk o Zdrowiu UJK Kielce Infekcje
Bardziej szczegółowoPostępowanie z noworodkiem i niemowlęciem z poszerzeniem układu kielichowo-miedniczkowego. Marcin Tkaczyk
Postępowanie z noworodkiem i niemowlęciem z poszerzeniem układu kielichowo-miedniczkowego Marcin Tkaczyk Łódź, 25 maja 2015 Plan wystąpienia Aktualny pogląd na epidemiologię i konsekwencje kliniczne zjawiska.
Bardziej szczegółowoOnkologia - opis przedmiotu
Onkologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Onkologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-On Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów jednolite
Bardziej szczegółowoANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 42 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH
Bardziej szczegółowo9/29/2018 Template copyright
2015 9/29/2018 Template copyright 2005 www.brainybetty.com 1 Profilaktyka okołooperacyjna Cel zmniejszenie ryzyka zakażenia miejsca operowanego (ZMO) - zredukowanie śródoperacyjnego obciążenia drobnoustrojami
Bardziej szczegółowoDziecko z zakażeniem układu moczowego
Dziecko z zakażeniem układu moczowego Mieczysław Litwin Klinika Nefrologii i Nadciśnienia Tętniczego Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka, Warszawa 2 szczyty zachorowań: wiek niemowlęcy i okres dojrzewaniaadolescencji
Bardziej szczegółowoEDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie
Bardziej szczegółowoWysypka i objawy wielonarządowe
Wysypka i objawy wielonarządowe Sytuacja kliniczna 2 Jak oceniasz postępowanie lekarza? A) Bez badań dodatkowych nie zdecydowałbym się na leczenie B) Badanie algorytmem Centora uzasadniało takie postępowanie
Bardziej szczegółowoŚRÓDMIĄŻSZOWE ZAPALENIA NEREK
ŚRÓDMIĄŻSZOWE ZAPALENIA NEREK Grupa chorób o różnorodnej etiologii charakteryzującej się występowaniem zmian morfologicznych, które wyjściowo obecne są wyłącznie w tkance śródmiąższowej proces zapalny
Bardziej szczegółowoDefinicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA
INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Definicja Wewnątrznaczyniowe zakażenie obejmujące struktury serca (np. zastawki, wsierdzie komór i przedsionków), duże naczynia krwionośne
Bardziej szczegółowoDoustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Doustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi Żylna choroba zakrzepowozatorowa (ŻChZZ) stanowi ważny
Bardziej szczegółowoLECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 511 Poz. 42 Załącznik B.4. LECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie zaawansowanego
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Nadciśnienie tętnicze od A do Z 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek )
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY OBOWIĄZUJĄCE W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 STUDIA POMOSTOWE KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO
PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY OBOWIĄZUJĄCE W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 STUDIA POMOSTOWE KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO PYTANIA Z PEDIATRII I PIELĘGNIARSTWA PEDIATRYCZNEGO 1. Wskaż metody oceny stanu zdrowia noworodka
Bardziej szczegółowoUrologia. Szanowni Państwo,
Szanowni Państwo, Zdaję sobie sprawę, że nie każdego stać na leczenie prywatne, dlatego przez cały czas staram się, zarówno przez swoje staranne, wieloletnie wykształcenie, wiedzę i doświadczenie zawodowe,
Bardziej szczegółowoCzy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe?
Czy dobrze leczymy w Polsce ostre zespoły wieńcowe? co można jeszcze poprawić? Grzegorz Opolski I Katedra i Klinika Kardiologii WUM Porównanie liczby ppci/mln mieszkańców w 37 krajach (dane za 2007 i
Bardziej szczegółowoOgraniczenia dostępności innowacji w zakresie metody czystego cewnikowania przerywanego.
Ograniczenia dostępności innowacji w zakresie metody czystego cewnikowania przerywanego. Dr Mariusz Kowalewski 24.11.2011 Page 1 Co to jest czyste cewnikowanie przerywane (CIC)? Czyste cewnikowanie przerywane
Bardziej szczegółowoWIEDZA. K_W01 Zna definicje, cele i metody żywienia klinicznego oraz sposoby oceny odżywienia w oparciu o metody kliniczne.
Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Żywienie kliniczne Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA K_W01 Zna definicje,
Bardziej szczegółowoKRWIOMOCZ. Kamica dróg moczowych. Guzy nowotworowe. Infekcja dróg moczowych
Krwiomocz lub obecność krwi w moczu, może być widoczny (krwiomocz makroskopowy) lub niewidoczny (krwiomocz mikroskopowy, krwinkomocz), wykrywany tylko z użyciem testu paskowego lub badania mikroskopowego
Bardziej szczegółowoSHL.org.pl SHL.org.pl
Najważniejsze zagrożenia epidemiczne w oddziałach dziecięcych w Polsce Dr med. Paweł Grzesiowski STOWARZYSZENIE HIGIENY LECZNICTWA SZPITAL SPECJALISTYCZNY ŚW. ZOFII W WARSZAWIE FUNDACJA INSTYTUT PROFILAKTYKI
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 15 września 2011 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 15 września 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej Na podstawie art. 31d ustawy
Bardziej szczegółowoAktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit
Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Odział Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Al. Dzieci Polskich 20, 04-730, Warszawa Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych
Bardziej szczegółowoBIOMARKERY USZKODZENIA NEREK W DIAGNOSTYCE I LECZENIU WRODZONEGO WODONERCZA
BIOMARKERY USZKODZENIA NEREK W DIAGNOSTYCE I LECZENIU WRODZONEGO WODONERCZA P R O F. D R H A B. A N N A W A S I L E W S K A WODONERCZE WRODZONE Najczęstsza wada układu moczowego stwierdzana w prenatalnym
Bardziej szczegółowoRAPORT KOŃCOWY Z BADANIA OBSERWACYJNEGO
RAPORT KOŃCOWY Z BADANIA OBSERWACYJNEGO dotyczącego terapii zakażeń układu moczowego W przypadku jakiegokolwiek prezentowania, udostępniania, bądź rozpowszechniania raportu bądź jego części firma VALEANT
Bardziej szczegółowoPytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej
Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej - 2017 1. Proszę wymienić zagrożenia zdrowotne dla kobiety jakie mogą wystąpić w okresie okołomenopauzalnym. 2. Proszę omówić rolę położnej w opiece
Bardziej szczegółowoZnaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu. Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze
Znaczenie wczesnego wykrywania cukrzycy oraz właściwej kontroli jej przebiegu Krzysztof Strojek Śląskie Centrum Chorób Serca Zabrze Czynniki ryzyka rozwoju i powikłania cukrzycy Nadwaga i otyłość Retinopatia
Bardziej szczegółowoPakiet onkologiczny. w podstawowej opiece zdrowotnej
Pakiet onkologiczny w podstawowej opiece zdrowotnej Agnieszka Jankowska-Zduńczyk Specjalista medycyny rodzinnej Konsultant krajowy w dziedzinie medycyny rodzinnej Profilaktyka chorób nowotworowych Pakiet
Bardziej szczegółowo