RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Gimnazjum Specjalne NR 40 Zabrze Kuratorium Oświaty w Katowicach

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Gimnazjum Specjalne NR 40 2/61

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 20 stycznia 2015 r. do 26 stycznia 2015 r. przez zespół wizytatorów, w skład którego weszli: Renata Klementowska i Maciej Osuch. Badaniem objęto 22 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 8 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 17 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem szkoły, a także obserwacje lekcji, szkoły i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje wymagania: "Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej", "Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, uwzględniając ich indywidualną sytuację", "Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych". Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WU - Scenariusz wywiadu grupowego z uczniami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Gimnazjum Specjalne NR 40 3/61

4 Obraz szkoły Gimnazjum nr 40 wchodzi w skład Zespołu Szkół Specjalnych nr 40 w Zabrzu, w którym uczą się uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego ze względu na upośledzenie umysłowe w różnym stopniu, autyzm, w tym Zespół Aspergera oraz niepełnosprawności sprzężone. Szkoła ma swoją siedzibę w zabrzańskiej dzielnicy Biskupice. Mieści się w solidnym budynku z początku ubiegłego wieku, przy głównej ulicy dzielnicy, blisko przystanków tramwajowych i autobusowych. Pierwszy dokument potwierdzający istnienie szkoły pochodzi z 1904 r. - ówczesna nazwa szkoły brzmiała Katolicka Szkoła Ludowa Nr 1. Pierwszego października 1947r. szkoła otrzymuje nazwę Szkoły Ogólnokształcącej Nr 3, a z dniem 1 września 1959 r., w związku ze zmianą numeracji szkół, placówka otrzymuje nazwę Szkoły Podstawowej Specjalnej Nr 40. Uchwałą Rady Miejskiej w Zabrzu z dniem 1 września 2000r. szkoła została przekształcona w Zespół Szkół Specjalnych Nr 40, w skład którego weszły szkoła podstawowa i gimnazjum. Aktualnie w gimnazjum uczy się 19 uczniów. Zajęcia w szkole odbywają się w mało licznych klasach, (w przypadku uczniów z autyzmem w klasach liczących od 2 do 4 uczniów). W trosce o wszechstronny rozwój uczniów w szkole organizuje kompleksowe wsparcie terapeutyczne w formie zajęć rewalidacyjnych i specjalistycznych takich jak: muzykoterapia, dogoterapia, terapia taktylna, ergoterapia i arteterapia, socjoterapia, psychomotoryka (model belgijski), integracja sensoryczna, terapia behawioralna, terapia tańcem, terapia logopedyczna, gimnastyka korekcyjna, stymulacja polisensoryczna w Sali Doświadczania Świata, zajęcia Ruchu Rozwijającego W. Sherbone, trening społeczny, alternatywne metody komunikacji. Praca z uczniem realizowana jest na podstawie wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia i dostosowana do jego indywidualnych potrzeb i możliwości. Kierunki pracy zawarte są w indywidualnych programach edukacyjno-terapeutycznych. Uwzględniając potrzeby uczniów systematycznie wzbogacana jest oferta szkoły, m.in. o zajęcia z pływania, garncarstwa, trening kulinarny. Działalność szkoły wspierają i uzupełniają działające przy Zespole Szkół Specjalnych Nr 40 stowarzyszenia: Klub Sportowy " Gumisie" w ramach Olimpiad Specjalnych - Polska, Stowarzyszenie "Nasza szkoła- nasz dom". Obydwa stowarzyszenia zostały powołane z inicjatywy nauczycieli szkoły. W ramach Klubu sportowego "Gumisie" uczniowie i absolwenci szkoły uczestniczą w zawodach sportowych w różnych dyscyplinach sportowych indywidualnych i zespołowych (od letnich po zimowe). Udział w zawodach na szczeblu regionalnym, krajowym, a nawet światowym (jeden z uczniów był uczestnikiem Olimpiad Specjalnych w Szanghaju) stwarza uczniom niepełnosprawnym intelektualnie możliwość doskonalenia sprawności ruchowej, a przede wszystkim daje im szansę na odniesienie sukcesu, wzmacnia poczucie wartości, uczy pokonywania własnych słabości, co korzystnie wpływa na przygotowanie ich do życia w społeczeństwie. Dzięki pozyskanym środkom finansowym Klub sportowy "Gumisie" wzbogaca bazę szkoły o sprzęt sportowy. Bardzo ważne miejsce w życiu szkoły, nauczycieli i uczniów zajmuje Stowarzyszenie "Nasza szkoła - nasz dom". Społeczna praca nauczycieli w Stowarzyszeniu zaowocowała wieloma działaniami, będącymi odpowiedzią na potrzeby uczniów, dzięki systematycznie pozyskiwanym środkom finansowym na realizowane projekty. Przy szkole funkcjonuje popołudniowa świetlica środowiskowa "Nasze okno na świat" oraz Dzienne Centrum Aktywności. Pozyskiwane środki finansowe pozwoliły na zrealizowanie cyklu wycieczek dydaktycznych w ramach projektu "Podróże małe i duże - szlakiem zabytków techniki", "Podróże małe i duże - górnicze skarby pod ziemią", zorganizowanie zajęć pozalekcyjnych z ringo, na basenie, z bowlingu, treningu siłowego w ramach projektu "Ćwicząc ciało - usprawniam umysł" oraz nieodpłatne organizowanie letniego wypoczynku. Szkoła od 16 lat organizuje Mistrzostwa Zabrza w Ringo, regionalną konferencję "Niepełnosprawność, a edukacja", a w ramach Olimpiad Specjalnych współorganizuje Regionalny turniej piłki zunifikowanej, turniej "Dołącz Gimnazjum Specjalne NR 40 4/61

5 do nas". Jak widać, motto szkoły " Chcemy żyć z Wami, a nie obok Was" to nie tylko piękne słowa, ale przede wszystkim rzeczywistość potwierdzana aktywnością i zaangażowaniem nie tylko uczniów ale i absolwentów szkoły, którzy razem z nauczycielami oraz rodzicami spędzają czas w szkole do wieczora, korzystając z oferty świetlicy i Dziennego Centrum Aktywności. Gimnazjum Specjalne NR 40 5/61

6 Informacja o placówce Nazwa placówki Gimnazjum Specjalne NR 40 Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 24 Gimnazjum Zabrze Bytomska Kod pocztowy Urząd pocztowy Zabrze Telefon Fax Www zss40.e-edukacja.eu Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 19 Oddziały 3 publiczna Dzieci lub młodzież specjalna Nauczyciele pełnozatrudnieni Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 4.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 1.00 Średnia liczba uczących się w oddziale 6.33 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy 0.66 ŚLĄSKIE Zabrze Zabrze gmina miejska Gimnazjum Specjalne NR 40 6/61

7 Poziom spełniania wymagań państwa Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) B Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, uwzględniając ich indywidualną sytuację W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D) Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D) W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki (D) Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D) W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia (B) A W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B) Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania (D) Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane (D) B W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B) W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów (B) Gimnazjum Specjalne NR 40 7/61

8 Wnioski Nauczyciele realizując podstawę programową wykorzystują wiedzę na temat osiągnięć uczniów w poprzednim etapie edukacyjnym. W sposób celowy rozpoznają możliwości psychofizyczne, potrzeby, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia, co może przyczyniać się do różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów, w tym zajmowania czołowych miejsc w zawodach i konkursach, a także postępów w usamodzielnianiu się. Poszukując adekwatnej do oczekiwań uczniów oferty współpracy, szkoła zdecydowała się na założenie własnego stowarzyszenia, które prowadzi m.in. Dzienne Centrum Aktywności i swoją ofertą zaspokaja wiele potrzeb uczniów i absolwentów, ze szczególnym uwzględnieniem ich sytuacji społecznej, co kompleksowo uzupełnia możliwość rozwijania przez uczniów zainteresowań i umiejętności na zajęciach pozalekcyjnych dostępnych w szkole. Nauczyciele rozpoznają potrzeby uczniów i przygotowują odpowiednią ofertę zajęć, adekwatną do ich potrzeb, często bazującą na odwoływaniu się do spraw znanych uczniom z życia codziennego, co powoduje, że wsparcie otrzymywane przez uczniów ze strony nauczycieli jest adekwatne do ich potrzeb i zaspokaja je niemalże w pełni. Uwzględniając potrzeby i możliwości uczniów nauczyciele nieustannie zwracają dużą uwagę na prawidłowe komunikowanie się oraz wykorzystywanie w nauczaniu wiedzy praktycznej i doświadczeń co w połączeniu z bardzo dużą uwagą zwróconą na doskonalenie umiejętność korzystania z technologii komputerowych podnosi szanse absolwentów na swobodne poruszanie się na rynku pracy. W szkole prowadzi się analizę wyników egzaminu zewnętrznego metodą ilościową i jakościową. Na ich podstawie wdrażane wnioski wzmacniają sfery, które od lat sprawiają uczniom określone trudności. Efektem tych działań jest coraz większa ilość przystępujących do egzaminu uczniów i kontynuowanie nauki w szkołach zawodowych. Nauczyciele wykorzystują różnego rodzaju badania edukacyjne i prowadzą wewnętrzne badania, tworząc kulturę refleksji, która skutkuje poszukiwaniem nowatorskich metod i technik pracy, wzbogacaniu bazy dydaktycznej, co przekłada się na sukcesy edukacyjne uczniów.. Szeroka oferta zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, zajęć rewalidacyjnych i terapeutycznych stworzona w oparciu o zdiagnozowane potrzeby rozwojowe uczniów zachęca ich do aktywności na rzecz własnego rozwoju i pozwala wyrównać szanse edukacyjne. W trosce o ucznia i pośrednio jego rodzinę w sytuacji, gdy środowisko domowe dziecka nie może zapewnić mu dostatecznego wsparcia emocjonalnego i intelektualnego, szkoła zorganizowała Dzienne Centrum Aktywności, które zaspakaja zróżnicowane potrzeby rozwojowe uczniów i absolwentów szkoły. Gimnazjum Specjalne NR 40 8/61

9 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Nauczyciele realizując podstawę programową wykorzystują wiedzę na temat osiągnięć uczniów w poprzednim etapie edukacyjnym, co przekłada się na adekwatność procesów edukacyjnych do stwierdzonych osiągnięć. Diagnozowanie uczniów odbywa się także z wykorzystaniem autorskich (szkolnych) rozwiązań. W trakcie pracy uwzględniają oni zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej, co prowadzi do tego, ze procesy edukacyjne są spójne w tymi zaleceniami. Uwzględniając potrzeby i możliwości uczniów, nauczyciele nieustannie zwracają dużą uwagę na prawidłowe komunikowanie się uczniów oraz wykorzystywanie w nauczaniu wiedzy praktycznej i doświadczeń uczniów. Powszechnie monitorują i diagnozują osiągnięcia uczniów. Na bieżąco wdrażają wnioski z dokonanych analiz. Prowadząc dialog z uczniami w trakcie zajęć, stale weryfikują sposób pracy z uczniami, modyfikując na bieżąco formy i metody pracy. Różnorodne sukcesy edukacyjne uczniów, w tym czołowe miejsca zajmowane w zawodach i konkursach, a także postępy w ich usamodzielnianiu się świadczą o skuteczności podejmowanych przez szkołę działań. Także widoczne wzrosty w wynikach egzaminu gimnazjalnego, w części humanistycznej i utrzymujący się stosunkowo wysoki ogólny wynik tego egzaminu, potwierdzają wdrażanie wniosków z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów. Działania szkoły są adekwatne do potrzeb i oczekiwań uczniów w kontekście przygotowania ich do edukacji na kolejnym etapie kształcenia. Bardzo dużą uwagę zwraca się na doskonalenie umiejętności niezbędnych na współczesnym rynku pracy takich jak: umiejętność komunikowania się i korzystania z technologii komputerowych. Nauczyciele dbają także o wyposażenie uczniów w jak najszerszy bagaż umiejętności pozwalających uczniom na samodzielne funkcjonowanie. Gimnazjum Specjalne NR 40 9/61

10 Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego Nauczyciele realizując podstawę programową wykorzystują wiedzę na temat osiągnięć uczniów w poprzednim etapie edukacyjnym, co przekłada się na adekwatność procesów edukacyjnych do stwierdzonych osiągnięć. Diagnozowanie uczniów odbywa się także z wykorzystaniem autorskich (szkolnych) rozwiązań. Wszyscy nauczyciele (17 z 17) analizują wyniki badań edukacyjnych (wykres 1w). Wśród wniosków z analizy danych z egzaminów zewnętrznych wymieniają oni m.in.: przeznaczenie jednej godziny zajęć rewalidacyjnych tygodniowo na pracę z testami egzaminacyjnymi z naciskiem na czytanie ze zrozumieniem, rozwiązywanie zadań zbliżonych do zadań egzaminacyjnych oraz uwzględnienie w planach pracy tematyki, która sprawia uczniom najwięcej trudności podczas egzaminu. Wnioski z ewaluacji wewnętrznej prowadzonej na poziomie szkoły to: monitorowanie realizacji podstawy programowej, dostosowanie oferty szkoły do potrzeb uczniów, modyfikacja metod i form pracy i organizacji zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, a także poprawa współpracy z rodzicami uczniów. Analiza wyników ewaluacji wewnętrznej prowadzonej przez zespoły przedmiotowe lub inne zespoły nauczycielskie doprowadziła do wniosków takich jak: konieczność opracowania scenariuszy zajęć wychowawczych, dokonanie nowelizacji programu wychowawczego szkoły, organizowanie konkursów i dni projektów i organizacja próbnych egzaminów. Wśród wniosków znalazła się także konieczność zacieśnienia współpracy pomiędzy zespołami nauczycielskimi. Dyrektor szkoły wymienia szereg przykładów diagnoz wstępnych dotyczących wiadomości i umiejętności nowych uczniów. Podkreśla równocześnie bardzo dużą wagę tych analiz oraz autorski udział szkoły - opracowany przez pedagoga szkolnego kwestionariusz umiejętności ucznia (tab. 1). Dokumentacja dostępna w szkole potwierdza prowadzenie wstępnej diagnozy uczniów oraz uwzględnianie wypracowanych na jej podstawie wniosków w działaniach nauczycieli (tab. 2). Wykres 1w Gimnazjum Specjalne NR 40 10/61

11 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób w szkole prowadzi się diagnozy wstępne dotyczące wiadomości i umiejętności nowych uczniów? [WD] (7397) Tab.1 Numer Analiza 1 W szkole prowadzi się diagnozy wstępne dotyczące wiadomości i umiejętności nowych uczniów, biorąc pod uwagę wiele aspektów. Dokonuje się analizy posiadanej przez ucznia - dostarczonej przez jego rodziców dokumentacji. Prowadzi się ponadto badania na terenie szkoły oraz pozyskuje informacje podczas rozmów z rodzicami. Przeprowadzenie diagnozy wstępnej jest bardzo ważnym elementem w pracy szkoły. Jest podstawą do określenia poziomu funkcjonowania ucznia oraz określenia kierunku pracy z uczniem zgodnie z jego potrzebami i możliwościami. Szkoła przeprowadza diagnozę wstępną na podstawie : analizy orzeczeń wydanych przez poradnię psychologiczno- pedagogiczną analizy opinii psychologicznej i innej dokumentacji ocen przyrostu umiejętności z poprzednich etapów edukacyjnych analizy uzyskanych wyników z poszczególnych przedmiotów analizę uzyskanego wyniku podczas sprawdzianu oceny słabych i mocnych stron ucznia na podstawie dokumentacji i obserwacji dokonanych przez nauczycieli i specjalistów pozyskiwanie informacji od rodziców analizy kart pracy ucznia, testów. Podczas opracowywania diagnozy wstępnej nauczyciele wykorzystują Inwentarz Gunzburga dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, Profil Psychoedukacyjny Schoplera PEP-R dla dzieci autystyczny, test do diagnozy lateralizacji M. Bogdanowicz oraz opracowany przez pedagoga szkolnego Kwestionariusz umiejętności ucznia. Gimnazjum Specjalne NR 40 11/61

12 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę przeanalizować wnioski wynikające ze wstępnej diagnozy (o ile taka istnieje) z poprzedniego etapu kształcenia (dla klasy IV szkoły podstawowej lub I klasy gimnazjum lub I klasy szkoły ponadgimnazjalnej) oraz jakiekolwiek dostępne dokumenty opisujące sposób ich uwzględniania. Czy widać wpływ sformułowanych wniosków na działanie nauczycieli? [ADZ] (7815) Tab.2 Numer Analiza 1 Wstępna diagnoza dokonywa jest indywidualnie dla każdego ucznia - wymusza to konieczność bardzo indywidualnej pracy z każdym uczniem. Uwzględniając niewielką liczebność zespołów klasowych, realizowanie takiego indywidualnego kontaktu jest możliwe. Ponadto wstępna diagnoza jest przewidziana przepisami prawa i stanowi bazę do opracowania indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych. Wnioski dotyczą więc w zdecydowanej większości poszczególnycb uczniów, a te ogólne dotyczą w większości spraw organizacyjnych. Podstawą diagnozy wstępnej dla uczniów klasy I gimnazjum są : analiza orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego wydanych na III etap edukacyjny analiza badań psychologicznych analiza wyników sprawdzianu po klasie uzyskanych przez poszczególnych uczniów ocena przyrostu umiejętności uczniów w oparciu o IPET analiza sprawozdania z pracy dydaktyczno-wychowawczej odnoszone sukcesy uczniów. Przykładowe dokumenty opisujące sposób ich uwzględniania: plany pracy z poszczególnych przedmiotów, IPET-y opracowane na III etap edukacyjny, programy rewalidacyjne, plany pracy zespołów przedmiotowych, plany pracy psychologa i pedagoga szkolnego. Wpływ wniosków na działania nauczycieli: planowanie zajęć rewalidacyjnych, zakres dostosowań i kierunki pracy zawarty w IPET dla ucznia na III etap edukacyjnych, oferta zajęć pozalekcyjnych, plany pracy poszczególnych nauczycieli, realizacja działań naprawczych, dobór metod i form pracy, organizacja konkursów wewnątrzszkolnych, przygotowanie uczniów do konkursów i zawodów, motywacja uczniów do nauki. Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Nauczyciele w trakcie pracy uwzględniają zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej, co prowadzi do tego, że procesy edukacyjne są spójne w tymi zaleceniami. Uwzględniając potrzeby i możliwości uczniów nauczyciele nieustannie zwracają dużą uwagę na prawidłowe komunikowanie się uczniów oraz wykorzystywanie w nauczaniu wiedzy praktycznej i doświadczeń uczniów. Nauczyciele deklarują systematyczne wykorzystywanie zalecanych sposobów i warunków realizacji podstawy programowej. Ponad połowa z nich opiera się w swoich działaniach na wiedzy uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego i wiedzy praktycznej i dba o prawidłowe komunikowanie się uczniów pomiędzy sobą oraz z nauczycielem (tab. 1). Prawie wszyscy nauczyciele dają możliwość swoim uczniom kształtowania umiejętności czytania (wykres 1j) i umiejętności odkrywania swoich zainteresowań (wykres 5j). Wszyscy nauczyciele kształtują u uczniów myślenie naukowe (wykres 2j), umiejętność pracy zespołowej (wykres 4j) oraz umiejętność komunikowania się w języku ojczystym (wykres 8j). Duża grupa Gimnazjum Specjalne NR 40 12/61

13 nauczycieli kształtuje u uczniów myślenie matematyczne (wykres 3j) oraz umiejętność uczenia się (wykres 6j). Zbliżona grupa nauczycieli kształtuje u uczniów umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi (wykres 7j). Korzystanie przez nauczycieli z zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej potwierdzają obserwacje zajęć. Najczęściej nauczyciele kształtują u uczniów umiejętności językowe i umiejętność uczenia się (8 z 8 obserwacji). Zauważalna jest także różnorodność sposobów uwzględniania zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej (tab. 2). W swoich wypowiedziach nauczyciele podkreślają głownie zwracanie uwagi na prawidłowe komunikowanie się, kształtowanie samodzielności uczniów, korzystanie przez nich z technologii informatycznych oraz bazowanie na wiedzy praktycznej. Wykres 1j Wykres 2j Gimnazjum Specjalne NR 40 13/61

14 Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Wykres 6j Gimnazjum Specjalne NR 40 14/61

15 Wykres 7j Wykres 8j Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Które z zalecanych sposobów i warunków realizacji podstawy programowej wykorzystuje Pan/i systematycznie? [AN] (7392) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 17 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 Dbałość o prawidłowe komunikowanie się Rozwijanie umiejętności sprawnego posługiwania się językiem polskim, używania środków językowych dostosowanych do sytuacji i celu wypowiedzi, opisywania świata, oceniania postaw i zachowań ludzkich, precyzyjnego formułowania myśli, skutecznego i nacechowanego szacunkiem do adresata komunikowania się. Stwarzanie sytuacji, które sprzyjają odkrywaniu norm językowych, rozpoznaniu pozytywnych skutków stosowania tych norm w wypowiedzi i negatywnych konsekwencji ich łamania, kształcenie nawyku poprawiania własnych wypowiedzi. Na każdej lekcji prowadzone są ćwiczenia z komunikacji, bowiem jest to najważniejszy warunek.realizacji podstawy programowej. Czytanie ze zrozumieniem i pisanie, -komunikowanie się w języku ojczystym, Gimnazjum Specjalne NR 40 15/61

16 Numer Treść odpowiedzi 2 Troska o właściwe postawy moralne Kształtują u uczniów postawy: zaangażowanie w działania społeczne i obywatelskie wrażliwość społeczna odpowiedzialność za własne czyny konstruktywnego zachowania się w sytuacjach konfliktowych poczucie więzi ze wspólnotą lokalną tolerancji i poszanowania praw innych jeżeli nie stanowią one zagrożenia dla innych ludzi przeciwstawia się przejawom dyskryminacji stymulowanie procesu samowychowania. Wspieranie rozwoju moralnego i kształtowania hierarchii wartości. Tworzenie klimatu dla koleżeństwa, przyjaźni oraz szacunku dla człowieka. Kształtowanie hierarchii wartości, Kształtowanie prozdrowotnego stylu życia oraz dbałości o zdrowie. 3 Korzystanie z informacji w tym technologie informacyjne Kształtowanie samodzielności w docieraniu do informacji, krytycznego podejścia do nich, umiejętności ich selekcjonowania. 4 Współpraca z rodzicami Współpraca z rodzicami w zakresie prawidłowych relacji między nimi a dzieckiem. 5 Wsparcie w okresie dojrzewania Pomoc we właściwym przeżywaniu okresu dojrzewania, wzmacnianie procesu identyfikacji z własną płcią. Pomoc w poszukiwaniu odpowiedzi na podstawowe pytania egzystencjalne, informowanie o możliwościach pomocy, system poradnictwa dla dzieci i młodzieży. Budowanie odpowiedzialności za własny rozwój. Stymulowanie procesu samowychowania, wzmacnianie procesu identyfikacji z płcią, promowanie integralnej wizji seksualności człowieka, 6 Indywidualizacja i praca zespołowa Indywidualizacja pracy i dostosowanie metod i form pracy na zajęciach rewalidacyjnych. Wspieranie uczniów słabszych zarówno na lekcjach przedmiotowych i rewalidacji. Idywidualizacja proponowanych zajęć. Wspieranie uczniów słabszych zarówno na lekcjach przedmiotowych i rewalidacji. 7 Oparcie się na wiedzy z poprzedniego etapu edukacyjnego i wiedzy praktycznej Oparcie się na wiedzy zdobytej na wcześniejszym etapie edukacyjnym. Wykorzystanie wiedzy w praktyce. 8 Rozwijanie zainteresowań Rozwijanie zainteresowań uczniów. Rozbudzanie i wspieranie muzycznych zainteresowań uczniów, wskazywanie przyjemności, jaką daje czynne lub bierne obcowanie z muzyką, obcowanie z żywą muzyką w szkole oraz poza nią, publiczna prezentacja umiejętności muzycznych uczniów. Inicjowanie i współorganizowanie aktywności fizycznej, Gimnazjum Specjalne NR 40 16/61

17 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Opisz, jak na lekcji uwzględniane są zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. [OZ] (7563) Tab.2 Numer Analiza 1 Nauczyciele w sposób wszechstronny uwzględniają warunki i sposoby realizacji podstawy programowej, począwszy od właściwej aranżacji przestrzeni klasowej oraz zapewnienia uczniom odpowiadającego im miejsca do pracy. Stale zwracają uwagę na prawidłowe komunikowanie się uczniów i reagują na błędy. Starają się wiązać teorię z praktyką i korzystać z różnych źródeł informacji - gdy to możliwe to także z technologi informatycznej. Uczniowie mają osobne stanowiska, siadają pojedynczo, lub chwilami w parach (mimo możliwości pojedynczego siedzenia). Mają dostęp do oprogramowania oraz internetu. Uczniowie mają zapewnione pomoce, podręczniki, przybory do pisania. Nauczyciel nawiązuje do czynności z życia codziennego, do sytuacji powszednich, łączy wiedzę między przedmiotami. Stwarza sytuacje pozwalające na zadawanie pytań i samodzielne podejmowanie decyzji. Realizowane są ćwiczenia praktyczne, powiązanie teorii z praktyką, nauka logicznego myślenia. Kształtowanie umiejętności czytania ze zrozumieniem, korzystania z różnych źródeł informacji, wykorzystanie wiedzy w praktyce, indywidualizacja procesu edukacyjnego.odniesienie się do historii państwa polskiego, kształtowanie postaw patriotycznych, wyciąganie wniosków przyczynowo-skutkowych, wykorzystanie wiedzy w praktycznym działaniu, Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Nauczyciele powszechnie monitorują i diagnozują osiągnięcia uczniów. Na bieżąco wdrażają wnioski z dokonanych analiz. Prowadząc dialog z uczniami w trakcie zajęć, nauczyciele stale weryfikują sposób pracy z uczniami, modyfikując na bieżąco formy i metody pracy.wszyscy nauczyciele (17 z 17) wykorzystują w swojej pracy wnioski z analizy osiągnięć uczniów do modyfikowania form i metod pracy oraz planów pracy (wykres 1o). Monitorowanie osiągnięć uczniów najczęściej odbywa się poprzez: zbieranie informacji zwrotnej od uczniów, zadawanie pytań, podsumowywanie ćwiczeń przez uczniów oraz stwarzanie im możliwości zadawania pytań (wykres 1w). Wszyscy uczniowie (12 z 12) potwierdzają, że nauczyciele upewniają się, czy zrozumieli to o czym była mowa na lekcji (wykres 1j). Podczas wszystkich obserwowanych zajęć (8 z 8) nauczyciele monitorowali nabywanie wiedzy i umiejętności każdego z uczniów poprzez zadawanie pytań, sprawdzanie czy właściwie zrozumieli przekaz oraz tego w jaki sposób wykonują zadanie. Prowadzone przez nauczycieli zajęcia to nieustanny monitoring z wykorzystaniem całego wachlarza różnorodnych metod, co wpływa na bieżąco na sposób prowadzenia zajęć (tab. 1). Gimnazjum Specjalne NR 40 17/61

18 Wykres 1j Wykres 1o Gimnazjum Specjalne NR 40 18/61

19 Wykres 1w Gimnazjum Specjalne NR 40 19/61

20 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Opisz, w jaki sposób nauczyciel monitoruje osiągnięcia uczniów. [OZ] (7559) Tab.1 Numer Analiza 1 Wszystkie obserwacje zajęć wskazują na to, że nauczyciele nieustannie monitorują osiągnięcia ucznia. Nauczanie odbywa się w stałym kontakcie indywidualnym, w dialogu. Nauczyciele są skupieni na każdym z uczniów, zadają pytania, pozwalają i stwarzają uczniom możliwości ich zadawania. Nauczyciel jest w stałym kontakcie z uczniami, trwa dialog. Podchodzi do każdego z nich i dyskretnie sprawdza jakie uczeń zrobił postępy. Ma świadomość, w którym miejscu jest każdy z uczniów, dostosowuje tempo do ich osiągnięć (indywidualizacja). Stwarza możliwość stawiania pytań, które wskazują na problemy uczniów. Uczniowie nie muszą podnosić rąk do góry, zgłaszać się. Każdy posiada plan zadań, który monitoruje nauczyciel (przy, którym punkcie jest aktualnie uczeń i z czym ma problemy). Często pada pytanie o to czy uczniowie rozumieją zadania. Nauczyciel dyktuje i sprawdza notatki uczniów, przygląda się wykonywaniu zadania przez poszczególnych uczniów, zadaje pytania sprawdzające stopień opanowania materiału, rozdaje uczniom karty indywidualnej pracy, dostosowane poziomem trudności do indywidualnego poziomu umiejętności i potrzeb, daje możliwość udziału w ćwiczeniach wszystkim uczniom, pozwala pracować we własnym tempie, śledzi tok myślenia i wykonania czynności, koryguje błędy, wskazuje jak je poprawić, podsumowuje lekcję w celu utrwalenia wiadomości. Nauczycie śledzi tok myślenia uczniów, zadaje pytania, wykorzystuje podręcznik i karty indywidualnej pracy, słucha uważnie jak czytają, poprawia błędy i wskazuje na właściwe rozwiązania, sprawdza zeszyty, podsumowuje, zadaje do domu kwestie do przemyślenia w ciekawej formie (loteria zadaniowa). Często pyta "Czy rozumiecie na pewno?", "nie ma pytań?", zachęca do dzielenia się wątpliwościami, rozmawia indywidualnie z uczniem, przygląda się jego działaniom, zapiskom, zaprowadza, podaje przykłady. Nieustannie stawia uczniom wymagania, na coraz to wyższym poziomie, dążąc do wspólnego rozwiązania. Każdy z uczniów jest uczestnikiem tego procesu, co pozwala monitorować nauczycielowi jego osiągnięcia. Gdy jest taka potrzeba, cofa się w celu udzielenia pomocy uczniowi. Zadaje pytania związane z zadaniem. Gimnazjum Specjalne NR 40 20/61

21 Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Różnorodne sukcesy edukacyjne uczniów, w tym czołowe miejsca zajmowane w zawodach i konkursach, a także postępy w usamodzielnianiu się uczniów świadczą o skuteczności podejmowanych przez szkołę działań. Także widoczne wzrosty w wynikach egzaminu gimnazjalnego, w części humanistycznej i utrzymujący się stosunkowo wysoki ogólny wynik tego egzaminu potwierdzają wdrażanie wniosków z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów. Zdaniem dyrektora w szkole zauważa się i docenia zarówno indywidualne jak i grupowe (klasowe, szkolne) sukcesy uczniów, nawet te najdrobniejsze. Dotyczą one nie tylko wyników w nauce, ale także obszaru funkcjonowania uczniów i ich umiejętności (wzrost średniej ocen, poprawa frekwencji, poprawa wyników egzaminu gimnazjalnego w części humanistycznej, sukcesy w zawodach i konkursach itd.) (tab. 1). Wymieniane przez nauczycieli sukcesy uczniów, głównie w konkursach sportowych i artystycznych oraz te związane z indywidualnym rozwojem uczniów, potwierdzają wskazaną przez dyrektora tendencję (tab. 2). Uczniowie wyrażają swoje zadowolenie także z osiągnięć sportowych jednak najwięcej z nich jest zadowolonych z sukcesów edukacyjnych (wykres. 1o). Wśród przykładów wpływu wdrażanych wniosków z nadzoru pedagogicznego na efekty uczenia się uczniów, dyrektor wymienia m.in. podejmowanie działań zapobiegających absencji uczniów oraz modyfikacje wewnątrzszkolnego sytemu oceniania w zakresie motywacji i nagradzania (tab. 3). Jako przykłady podejmowanych, skutecznych działań dydaktycznych lub wychowawczych wynikających z bieżących analiz osiągnięć uczniów dyrektor podaje m.in.: zwiększenie liczby ćwiczeń z zadaniami egzaminacyjnymi oraz organizację konkursów i zawodów, co przyczynia się do podniesienia wyników egzaminu gimnazjalnego oraz średniej ocen uzyskiwanych przez uczniów na świadectwie szkolnym i uzyskiwanie wysokich, często pierwszych miejsc w zawodach i konkursach (tab. 4). Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego, pokazuje wzrost efektów kształcenia w zakresie przedmiotów humanistycznych, z jednoczesnym spadkiem wyników z przedmiotów w części matematycznej. Należy jednak zwrócić uwagę że podobna tendencja dotyczy całego powiatu i województwa. Zauważalna jest jednak tendencja wzrostowa w stosunku do ostatniego roku z matematyki. Podkreślić trzeba stosunkowo wysokie wyniki egzaminu uczniów w poszczególnych latach - nigdy nie były słabsze niż poziom stanina niżej średni, a maksymalnie sięgały stanina wysokiego (część humanistyczna) (tab. 5). W szkole widoczne jest gromadzenie informacji o absolwentach i upowszechnianie ich w kronice szkolnej, za pomocą strony internetowej oraz ulotek. Wielu absolwentów utrzymuje codzienny, stały kontakt ze szkołą, biorąc np. udział w zajęciach świetlicy. Gimnazjum Specjalne NR 40 21/61

22 Wykres 1o Gimnazjum Specjalne NR 40 22/61

23 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy działania podjęte przez szkołę przyczyniły się do widocznego wzrostu wyników kształcenia lub innego rodzaju sukcesów edukacyjnych uczniów? Jeśli tak, jakie to działania? [WD] (6847) Tab.1 Numer Analiza 1 W szkole zauważa się i docenia zarówno indywidualne jak i grupowe (klasowe, szkolne) sukcesy edukacyjne uczniów, nawet te najdrobniejsze. Dotyczą one nie tylko wyników w nauce ale także w obszarze funkcjonowania uczniów i ich umiejętności. Zaobserwowano zdecydowany wzrost frekwencji uczniów i zminimalizowano przypadki braku promowania uczniów. To efekt rozlicznych działań szkoły an wielu obszarach, m.in. sportu, działań artystycznych, edukacyjnych (zajęcia pozaszkolne). Poprawa w zakresie funkcjonowania ucznia (większa samodzielność i zaradność życiowa). Widoczne efekty w zakresie podstawowych umiejętności szkolnych (czytanie, pisanie, liczenie). Uzyskanie świadectw z wyróżnieniem - średnia ocen dla gimnazjum to 4,3 w roku 2013/2014, 3 świadectwa z wyróżnieniem. Liczne sukcesy w zawodach i konkursach, w tym w ogólnopolskich. Bardzo dobre wyniki z egzaminu gimnazjalnego w części humanistycznej. Ukończenie gimnazjum przez ucznia. Tendencje wzrostowe w zakresie frekwencji - z 38% w roku szkolnym 2010/2011 to już 80% w roku szkolnym 2013/2014. Promocja uczniów do klas wyższych (w ostatnich 2 latach nie odnotowuje się egzaminów poprawkowych i klasyfikacyjnych). Podjęcie przez uczniów nauki w szkole ponadgimnazjalnej. Przyrost umiejętności ucznia w zakresie występujących deficytów rozwojowych. Uwrażliwienie na potrzeby innych, chęć niesienia pomocy innym. Rozwój własnych zainteresowań, odkrycie w sobie talentu. Rodzaje działań: indywidualizacja pracy z uczniem organizacja nowych form zajęć- zajęcia z garncarstwa, zajęcia z pływania i bowlingu w ramach wychowania fizycznego i zajęć pozalekcyjnych realizacja projektów edukacyjnych w ramach Dnia Projektu organizacja konkursów i zawodów sportowych( międzyszkolne konkursy :Śląsk w liczbach, konkurs piosenki anglojęzycznej Mistrzostwa Zabrza w Ringo, Mistrzostwa Zabrza w Pływaniu, Świąteczny Turniej Piłki Nożnej, Regionalny Turniej Piłki Zunifikowanej w ramach Olimpiad Specjalnych) udział nauczycieli w Aktywnej Edukacji i uzyskanie certyfikatu szkoły gotowej na TIK udział nauczycieli w doskonaleniu własnych kompetencji zawodowych w ramach programu Erasmus + akcja K1 preorientacja zawodowa- organizacja wyjść i wycieczek do zakładów pracy działania o charakterze materialnym (realizacja programu "Skrzydła", dożywianie, bezpłatne podręczniki), współpraca z rodzicami na etapie diagnozowanie i realizacji procesu dydaktyczno - wychowawczego i terapeutycznego, Gimnazjum Specjalne NR 40 23/61

24 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę wymienić sukcesy edukacyjne uczniów tej klasy związane z podnoszeniem kompetencji opisanych w podstawie programowej. Które z Państwa działań pozwoliły osiągnąć uczniom te sukcesy? [WNO] (7658) Tab.2 Numer Treść odpowiedzi 1 Konkursy sportowe Uczniowie zdobyli 2 złote medale w biegach, srebrny medal w skoku w dal, brązowy medal w rzucie piłką (Mityng Lekkoatletyczny Olimpiad Specjalnych). W łyżwiarstwie szybkim zdobyli 4 złote, 2 srebrne i 3 brązowe. W jeździe szybkiej na rolkach: 1 złoty, 1 srebrny i 3 brązowe. W Regionalnym Turnieju Tenisa Stołowego": III miejsce. W Regionalnym Mityngu Trójboju Siłowego: I miejsce. W Regionalnym Mityngu Pływackim: dwa II miejsca. W Regionalnym Turnieju Koszykówki: I miejsce. W Regionalnym Turnieju Bowlingowym: I i II miejsce. W Regionalnym Turnieju Piłki Nożnej: dwa II i jedno III miejsce. W konkursie "Żyjemy zdrowo i sportowo": I miejsce. 2 Konkursy artystyczne Konkurs plastyczny "Cztery pory roku", W Regionalnym Turnieju Bocce: 1 brązowy medal. W przeglądach teatralnych w Tychach otrzymaliśmy wyróżnienie dla zespolu "Cicho sza" _ I miejsce za przedstawienie "Kurtyna w górę". W Dzielnicowym Koncercie Kolęd: I miejsce. W VII Przeglądzie kolęd i pastorałek w Zabrzu: III miejsce. W Festiwalu Kultury Młodzieży Szkolnej im. A. Kroczka: I i II miejsce oraz wyróżnienie. W Międzyszkolnym Konkursie Piosenki w Gliwicach: I, dwa II i III miejsce. W Międzyszkolnym konkursie piosenki anglojęzycznej w Zabrzu: I miejsce.w konkursie plastycznym "My i nasze zwierzęta": III miejsce. W konkursie plastycznym "Barwne motyle": II miejsce. 3 Konkursy przedmiotowe Konkurs matematyczny "Śląsk w liczbach". W konkursie plastycznym "Legendy o Zabrzu": II miejsce. W konkursie matematycznym "Mądra Sowa": II miejsce. Gimnazjum Specjalne NR 40 24/61

25 Numer Treść odpowiedzi 4 Sukcesy indywidualne Sukcesem jest umiejętność czytanie metodą sylabową, uczeń nie pracował z tekstem a teraz sobie radzi. Uczniowie rozumieją język obcy, poprzez udział w konkursach wzrosła wiara we własne możliwości, świadomość swoich mocnych stron, kształtują systematyczność, konsekwencję. Wprowadzenie nowych metod pracy, dostosowanie form do indywidualnych potrzeb ucznia, znajomość sytuacji rodzinnej dziecka, wpłynęło na rozwój nie tylko samodzielności, umiejętności współpracy, ale poprawiło również zachowanie uczniów: stosują formy grzecznościowe. Sukcesy uczniów są efektem dobrej współpracy wszsytkich nauczycieli, wychowawcy i specjalistów, a szczególnie wspólnej pracy nad słabszymi sferami, odpowiednią motywacją, organizacją zajęć na miarę indywidualnego sukcesu, udzielaniem informacji zwrotnych, pokazywaniem przykładów do naśladowania. Sukcesem jest również to, że uczniowie kończą szkołę zawodową, dzięki systematycznej pracy nad uświadomieniem potrzeby nauki, motywowaniem rodziców do wspólnych działań, zmiana ich sposobu myślenia. Gimnazjum Specjalne NR 40 25/61

26 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę podać w jaki sposób wdrażanie wniosków z nadzoru wpłynęło na efekty uczenia się uczniów? [WD] (7063) Tab.3 Numer Analiza 1 W szkole wdraża się wnioski z nadzoru pedagogicznego co w efekcie wpływa na efekty uczniów. Efekty uczenia się odnotowywane są nie tylko w obszarze zajęć edukacyjnych ale także efektów wychowawczych. Na efekty uczenia się uczniów wpływ miało wdrożenie następujących wniosków z nadzoru pedagogicznego: 1) podejmowanie działań zapobiegających absencji uczniów ( Realizacja programu przeciwdziałania absencji uczniów w szkole- poprawa frekwencji ( z 38% na 80%, brak nieklasyfikowań i niepromowań), 2) modyfikacja WSO w zakresie sposobów motywacji i nagradzania uczniów 3) wzbogacenie oferty szkoły o nowe formy zajęć: garncarstwo, trening kulinarny, zajęcia sportowe, zajęcia na basenie i z bowlingu, arteterapia, ergoterapia, terapia taktylna- sukcesy uczniów, zdobywanie czołowych miejsc 4) poprawa bazy szkoły- m.in. doposażenie szkoły w multimedia, sprzęt do ćwiczeń siłowych, utworzenie kuchni dydaktycznej - ciekawsze zajęcia 5) indywidualizacja pracy z uczniem na zajęciach dydaktycznych i rewalidacyjnych- opracowanie IPET, programów rewalidacyjnych, dobór metod i form pracy, dobór zajęć rewalidacyjnych, opracowanie indywidualnych systemów nagradzania uczniów- 3 uczniów otrzymało świadectwa z wyróżnieniem 6) uwzględnianie w pracy metod sprzyjających uczeniu się, m.in. praca metodą projektu-uzyskanie wyższej średnie ocen ( z 3,8 na 4,3) 7) przeznaczenie 1 godziny rewalidacji na ćwiczenie z testami egzaminacyjnymiuzyskiwanie wyników z egzaminów zewnętrznych na miarę indywidualnych możliwości ucznia 8) organizowanie wewnątrzszkolnych konkursów z nagrodami oraz zadań na " 6"- motywacja uczniów do uczenia się. Gimnazjum Specjalne NR 40 26/61

27 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę podać przykład podejmowanych działań dydaktycznych lub wychowawczych wynikających z bieżących analiz osiągnięć uczniów. Które z nich były Pana/i zdaniem skuteczne? Co o tym świadczy? [WD] (7659) Tab.4 Numer Analiza 1 Szkoła podejmuje szereg działań o charakterze dydaktycznym oraz wychowawczym. Widoczne jest nie wartościowanie znaczenia obu aspektów - tak samo są istotne działania edukacyjne jak i wychowawcze. Działania realizowane są na terenie szkoły w ramach lekcji jak zajęć pozalekcyjnych, a także w formie wyjazdowej (wycieczki, konkursy, zawody). Sukcesy uczniów: 1.Mityng Lekkoatletyczny Olimpiad Specjalnych : 2 złote medale- biegi, srebrny medal- skok w dal, brązowy medal- rzut piłką 2. Mityng Łyżwiarstwa Szybkiego Olimpiad Specjalnych : 4 złote, 2 srebrne i 3 brązowe medale 3. Mityng Jazdy Szybkiej na Rolkach: 1 złoty, 1 srebrny i 3 brązowe medale 4. I miejsce w Dzielnicowym Koncercie Kolęd 5. I i II miejsce oraz Wyróżnienie w Festiwalu Kultury Młodzieży Szkolnej im. A. Kroczka 6. I, dwa II i III miejsce w Międzyszkolnym Konkursie Piosenki w Gliwicach 7. I miejsce w Międzyszkolnym konkursie piosenki anglojęzycznej w Zabrzu 8. I miejsce w Regionalnym Mityngu Trójboju Siłowego 9. dwa II miejsca w Regionalnym Mityngu Pływackim 10. II miejsce w konkursie matematycznym " Mądra sowa". Przykłady działań:1) współpraca między zespołami w ramach, której podejmowane są działania naprawcze, organizowane próbne egzaminy, omawiane przykładowo metody i formy pracy, opracowywane testy zawierające zadania, z którymi uczniowie radzą sobie najsłabiej. 2) zwiększenie liczby ćwiczeń z zadaniami egzaminacyjnymi w czasie zajęć z poszczególnych przedmiotów. 3) organizacja zajęć rewalidacyjnych i z art. 42 KN z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb ucznia. 4) realizacja programu przeciwdziałania absencji uczniówdowodem " Program przeciwdziałania absencji". 5) wprowadzenie nowych metod i form pracy ( garncarstwo, arteterapia, ergoterapia, trening kulinarny) 6) umożliwienie uczniom uczestnictwa w życiu społeczno- kulturalnym poprzez organizowane wycieczki, wyjścia do kina i obiektów sportowych- m.in. organizowane wycieczki do kopalni "Guido" w Zabrzu, Muzeum w Zabrzu i w Bytomiu, wycieczka do Ostrowca, Ustronia, 7) motywacja uczniów do nauki- opracowanie indywidualnych systemów nagradzania ucznia 8) modyfikacja programów nauczania w szkole większość programów nauczania to programy własne, 9) organizacja konkursów szkolnych m.in. konkurs pięknego czytania. 10) monitorowanie frekwencji uczniów zgodnie z opracowanym programem przeciwdziałania absencji, 11) monitorowanie realizacji podstawy programowej oraz sposobów i warunków jej realizacji, 12) rozwijanie zainteresowań ucznióworganizacja zajęć pozalekcyjnych z arteterapii i garncarstwa, przygotowanie uczniów do międzyszkolnych konkursów piosenki, zawodów sportowych, zawodów w ramach Olimpiad Specjalnych o czym świadczą liczne sukcesy. O skuteczności podejmowanych przez szkołę działań świadczą sukcesy uczniów, opinia wyrażona przez rodziców, pozytywny odbiór szkoły w środowisku lokalnym, wyniki uzyskiwane na egzaminie gimnazjalnym pomimo ograniczeń intelektualnych, sprawozdania z pracy dydaktyczno - wychowawczej. Gimnazjum Specjalne NR 40 27/61

28 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie są wyniki egzaminów lub sprawdzianów w ostatnich trzech latach? Jakie są zmiany (proszę przedstawić uogólniony opis trendów, np. zmiany staninów, w zależności od typu szkoły trzyletniego wskaźnika EWD)? [ADZ] (9759) Tab.5 Numer Analiza 1 W szkole nie przeprowadza się analizy wyników egzaminu gimnazjalnego z wykorzystaniem narzędzi statystycznych EWD, stanin itp. Uwzględniając założenia statystyki, trudno wyciągać ogólne wnioski i przewidywać tendencje w przypadku gdy zdaje kilku uczniów (rok uczniów, rok , rok 2014). Wyniki są jednak poddawane analizie procentowej w poszczególnych częściach egzaminu oraz dokonywana jest indywidualna analiza odpowiedzi poszczególnych uczniów. Mimo powyższych zastrzeżeń i ograniczeń, obserwuje się tendencję rosnącą w obszarze przedmiotów humanistycznych i stagnującą oraz obniżająca się w obszarze przedmiotów ścisłych. Należy zwrócić uwagę na relatywnie wysokie wyniki uczniów w porównaniu z wynikami w województwie lub powiecie, a w niektórych zakresach nawet przewyższające znacznie średnie wyniki uczniów w województwie oraz powiecie (tegoroczne wyniki z obu zakresów części humanistycznej (w szkole 82% w województwie 70%). Wyniki osiągane podczas egzaminów w ostatnich trzech latach: HH HP MP MM JA HH HP MP MM JA HH HP MP MM JA województwo 67% 58% 60% 48% 69% 66% 55% 41% 63% 70% 55% 47% 43% 62% powiat 70% 56% 59% 49% 73% 71% 56% 40% 63% 73% 55% 48% 46% 58% szkoła 78% 56% 65% 48% 72% 68% 50% 35% 65% 82% 62% 32% 40% 62% Wyniki z lat 2011/2012, 2012/2013,2013/2014: z zakresu historii i wos- tendencje wzrostowe w %, natomiast %, wyniki wyższe niż średnia w województwie, z języka polskiego - w 2012 r. nieco poniżej niż w województwie( różnica 2%), natomiast w 2013 i 2014 powyżej średniej województwa o 2% ( 2013) i 7 % ( 2014), język angielski na tym samym lub nieco powyżej średniej - wynik w granicach 60% i więcej, przyroda - spada wynik województwa z 60% do 47% w szkole tendencje spadkowe od dwóch lat - w 2012 powyżej średniej województwa (65%), natomiast w kolejnych latach zdecydowanie niższe wyniki, matematyka - wynik poniżej 50%, w 2012 r. wynik jak w województwie, w 2013 r. niższy o 7 %, w 2014 r. zmniejszyła się różnica (3%) pomiędzy wynikami osiąganymi w województwie a wynikami szkoły. Wynik są rozpatrywane pod kątem indywidualnych osiągnięć ucznia, jego możliwości. Niski wynik nie jest traktowany jako porażka, czy brak sukcesów. W wielu przypadkach osiągnięcie 20% to olbrzymi sukces. Dostrzegamy problemy uczniów, które wynikają z ich niepełnosprawności, często niepełnosprawności sprzężonej lub problemy zdrowotne. Obserwujemy coraz niższe możliwości uczniów, natomiast testy egzaminacyjne są coraz trudniejsze. Dużym problemem są problemy rozwojowe uczniów wynikające z niepełnosprawności intelektualnej: zaburzenia procesów myślowych, trudności w zakresie logicznego myślenia, trudności w czytaniu ze zrozumieniem, krótkotrwała pamięć, najczęściej konkretno-obrazowa. Uczniowie radzą sobie z zadaniami testowymi dopiero po nakierowaniu przez nauczyciela. Gimnazjum Specjalne NR 40 28/61

29 Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Działania szkoły są adekwatne do potrzeb i oczekiwań uczniów w kontekście przygotowania ich do edukacji na kolejnym etapie kształcenia. Bardzo dużą uwagę zwraca się na doskonalenie umiejętności niezbędnych na współczesnym rynku pracy takich jak: umiejętność komunikowania się i korzystania z technologii komputerowych. Nauczyciele dbają także o wyposażenie uczniów w jak najszerszy bagaż umiejętności pozwalających uczniom na samodzielne funkcjonowanie. Według dyrektora, szkoła przywiązuje ogromną wagę do kształcenia nie tylko umiejętności, które są przydatne na kolejnym etapie kształcenia lub rynku pracy, lecz także w zakresie umiejętności, które pozwolą uczniom samodzielnie i niezależnie funkcjonować w życiu dorosłym. W szkole kładzie się duży nacisk na kształtowanie umiejętności społecznych np. poprzez prowadzenie zajęć z zakresu socjoterapii, realizację programu "Chcę być lubiany". Kształtuje się umiejętność wykorzystywania zdobytej wiedzy w praktyce m.in. podczas zajęć w kuchni dydaktycznej (gotowanie, pieczenie ciast, robienie zakupów, płacenia w sklepie), przygotowanie sprawozdań przez uczniów z wycieczek szkolnych. Kształtuje się dbałość o zdrowie i własny rozwój poprzez uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych, zawodach sportowych, konkursach, realizację programów prozdrowotnych np. "Zdrowo jem, więc wiem", uczestnictwo w kampanii "Zachowaj trzeźwy umysł", "Żyjmy zdrowo i sportowo", " Festyn prozdrowotny". Z umiejętności przydatnych na dalszym etapie edukacji lub rynku pracy szkoła rozwija: samodzielność i zaradność życiową m.in. poprzez trening umiejętności społecznych, trening kulinarny w ramach zajęć dydaktycznych, wycieczek, zajęć w Dziennym Centrum Aktywności, organizowanych uroczystości. Nauczyciele zwracają uwagę na poprawność posługiwania się językiem ojczystym w czasie codziennych zajęć z uczniami, organizację konkursów pięknego czytania oraz przygotowania uczniów do akademii i uroczystości szkolnych (tab. 1). Podawane przez nauczycieli umiejętności pokrywają się z tymi wymienionymi przez dyrektora szkoły i dotyczą umiejętności informatycznych, komunikacji i współpracy oraz samodzielności i przedsiębiorczości (tab. 2) Gimnazjum Specjalne NR 40 29/61

30 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie umiejętności przydatne na kolejnym etapie kształcenia i/lub rynku pracy rozwija u uczniów Państwa szkoła? [WD] (7069) Tab.1 Numer Analiza 1 Szkoła przywiązuje ogromną wagę do kształcenia nie tylko umiejętności, które są przydatne na kolejnym etapie kształcenia lub rynku pracy, lecz także w zakresie umiejętności, które pozwolą uczniom samodzielnie i niezależnie funkcjonować w życiu dorosłym. W szkole kładzie się duży nacisk na kształtowanie umiejętności społecznych np. poprzez prowadzenie zajęć z zakresu socjoterapii, realizację programu " Chcę być lubiany". Kształtuje się umiejętność wykorzystywania zdobytej wiedzy w praktyce m.in. podczas zajęć z w kuchni dydaktycznej (gotowanie, pieczenie ciast, robienie zakupów, płacenia w sklepie), przygotowanie sprawozdań przez uczniów z wycieczek szkolnych. Kształtuje się dbałość o zdrowie i własny rozwój poprzez uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych, zawodach sportowych, konkursach, realizacja programów prozdrowotnych " Zdrowo jem, więc wiem", uczestnictwo w kampanii " Zachowaj trzeźwy umysł", " Żyjmy zdrowo i sportowo", " Festyn prozdrowotny". Duże znaczenie ma także kształtowanie umiejętności odkrywania własnych zdolności i talentów- uczestnictwo w różnych formach zajęć pozalekcyjnych, m.in. różne formy zajęć sportowych, zajęcia informatyczne, taneczne, ekologiczne. Szkoła rozwija, m.in. : samodzielność i zaradność życiowa poprzez trening umiejętności społecznych, trening kulinarny w ramach zajęć dydaktycznych, wycieczek, zajęć w Dziennym Centrum Aktywności, organizowanych uroczystości zgodnie z kalendarzem imprez i uroczystości. Poprawność posługiwania się językiem ojczystym w czasie codziennych zajęć z uczniami, organizację konkursów pięknego czytania oraz przygotowania uczniów do akademii i uroczystości szkolnych, Umiejętność: czytania, pisania i liczenia w ramach zajęć dydaktycznych, rewalidacyjnych, codziennych sytuacji (m.in. wyjścia do sklepów, urzędów, wypełniania druków urzędowych, organizacja kampanii wyborczej do Samorządu Uczniowskiego). Umiejętność korzystania z technologii informacyjno - komunikacyjnej - m.in. przygotowywanie projektów edukacyjnych w ramach m.in. Dni Projektów i Przeglądu Projektów Ekologicznych, organizację Dnia Bezpiecznego Internetu, stosowanie TIK na zajęciach dydaktycznych i rewalidacyjnych. Umiejętność korzystania ze źródeł informacji podczas codziennej pracy z różnymi źródłami informacji, podczas pracy metodą projektu na lekcjach m.in. z wiedzy o społeczeństwie, historii, biologii, matematyce. Przygotowanie do rynku pracy poprzez realizowanie zadań w ramach preorientacji zawodowej, organizację spotkań z doradcą zawodowym, organizację wyjść do szkól zawodowych i zakładów pracy, realizację programu: "Dobre Praktyki", " Szansa na lepsze jutro - pozwól mi być i żyć". Umiejętność pracy zespołowej i odpowiedzialności - poprzez pracę metodami aktywizującymi, współorganizowanie imprez i uroczystości szkolnych, działanie w Samorządzie Uczniowskim.. Umiejętność uczenia się poprzez motywowanie uczniów do nauki, opracowywanie zindywidualizowanego systemu nagradzania dla uczniów, modyfikację WSO oraz PSO. Umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb i możliwości oraz świadomość własnych ograniczeń.. Gimnazjum Specjalne NR 40 30/61

31 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie umiejętności przydatne na kolejnym etapie kształcenia i/lub rynku pracy rozwija u uczniów Państwa szkoła? [WN] (7069) Tab.2 Numer Treść odpowiedzi 1 Umiejętności informatyczne Korzystanie z internetu 2 Komunikacja i współpraca kształtowanie kompetencji językowych, współpraca z innym 3 Samodzielność i przedsiebiorczośc samodzielność, zaradność, umiejętność oszczędzania, radzenie sobie w codziennych sytuacjach np. gotowanie, dbałość o własne bezpieczeństwo, przedsiębiorczość, wiara we własne siły, umiejętność wypełniania druków urzędowych, również w języku angielskim, pisanie podań, autoprezentacja. Gimnazjum Specjalne NR 40 31/61

32 Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, uwzględniając ich indywidualną sytuację Poziom spełnienia wymagania: A Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Nauczyciele w sposób celowy rozpoznają możliwości psychofizyczne, potrzeby, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia, wykorzystując różne źródła informacji. Zakres prowadzonych działań szkoły jest dostosowany do potrzeb wszystkich uczniów. Nauczyciele rozpoznają także potrzeby uczniów i przygotowują odpowiednią ofertę zajęć, w tym rewalidacyjnych. Wszyscy uczniowie mają możliwość rozwijania swoich zainteresowań i umiejętności na zajęciach pozalekcyjnych dostępnych w szkole oraz poprzez udział w konkursach pozaszkolnych i olimpiadach sportowych. Szkoła prowadzi edukację antydyskryminacyjną, rozumianą jako świadome działanie podnoszące poziom wiedzy, umiejętności i wpływające na postawy, przeciwdziałające dyskryminacji. Działania antydyskryminacyjne mają charakter profilaktyczny z uwagi na fakt, że nie stwierdzono w szkole przejawów wykluczenia, prześladowania, przemocy bądź złego zachowania. Wszyscy respondenci potwierdzają zgodność prowadzonych działań ze specyfiką i potrzebami szkoły. Szkoła współpracuje z wieloma instytucjami i podmiotami, których oferta zaspokaja różnorodne potrzeby uczniów z uwzględnieniem ich sytuacji społecznej. Poszukując adekwatnej do oczekiwań uczniów oferty współpracy, szkoła zdecydowała się na założenie własnego stowarzyszenia, które prowadzi m.in. Dzienne Centrum Aktywności i swoją ofertą zaspokaja wiele potrzeb uczniów i absolwentów, ze szczególnym uwzględnieniem ich sytuacji społecznej. To unikatowa, bardzo potrzebna i trafiająca w oczekiwania środowiska inicjatywa. Uczniowie są powszechnie objęci działaniami uwzględniającymi indywidualizację procesu edukacyjnego. Działania te są adekwatne do ich potrzeb i często bazują na odwoływaniu się nauczycieli do spraw znanych uczniom z życia codziennego, co skutecznie motywuje uczniów. Wsparcie otrzymywane przez uczniów ze strony nauczycieli jest adekwatne do ich potrzeb i zaspokaja je niemalże w pełni. W przypadku rodziców udzielane wsparcie spełnia ich oczekiwania w całości. Gimnazjum Specjalne NR 40 32/61

33 Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia Nauczyciele w sposób celowy rozpoznają możliwości psychofizyczne, potrzeby, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia, wykorzystując różne źródła informacji. Zakres prowadzonych działań szkoły jest dostosowany do potrzeb wszystkich uczniów. Dyrektor szkoły i rodzice stwierdzili, że nauczyciele rozpoznają potrzeby uczniów poprzez rozmowy z uczniami, wymianę informacji między nauczycielami, rozmowy z rodzicami, pedagogiem, psychologiem, obserwacje uczniów, diagnozy funkcjonalne. Ważną informacją są orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz wywiad środowiskowy prowadzony przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie. W prowadzonej diagnozie szkoła korzysta z kluczowego źródła informacji - wiedzy rodziców o możliwościach i potrzebach ich dzieci, co potwierdzili wszyscy ankietowani rodzice. Najczęściej występujące potrzeby uczniów zaobserwowane przez nauczycieli i dyrektora szkoły to: bezpieczeństwo, czułość, akceptacja, uwagi, komunikacja, ruch, ciekawość świata, poznawanie zjawisk przyrodniczych, nauka języka polskiego. Program wsparcia uczniów, wynikający z orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego, uruchomiono w stosunku do wszystkich uczniów (tab. 1). Uczniowie wymagają wsparcia ze względu na występujące deficyty rozwojowe i potrzeby edukacyjne wynikające z rodzaju i stopnia ich niepełnosprawności. Ponadto wobec niektórych uczniów podejmowane są również działania w związku z występującymi problemami zdrowotnymi (choroby przewlekłe), zaburzeniami komunikacji językowej (mutyzm, autyzm), niepowodzeniami edukacyjnymi, trudnościami adaptacyjnymi czy problemami rodzinnymi (tab. 2). Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Ilu uczniów zostało rozpoznanych, jako potrzebujący wsparcia? [AD] (7075) Tab.1 Numer Analiza 1 Wszyscy uczniowie szkoły są uczniami potrzebującymi wsparcia, co wynika z orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego ze względu na rozpoznaną niepełnosprawność i wydane przez poradnię psychologiczno- pedagogiczną wskazania i zalecenia do pracy. Dla każdego ucznia opracowuje się diagnozę wstępną (wstępną wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania ucznia), która pozwala na indywidualne dostosowanie wymagań edukacyjnych do potrzeb i możliwości każdego ucznia oraz dostosowanie zakresu, rodzaju i formy pomocy psychologiczno- pedagogicznej. Organizacja wsparcia dla uczniów ma ścisły związek ze specyfiką szkoły i jej statutowymi zadaniami. Gimnazjum Specjalne NR 40 33/61

34 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Z jakich powodów wymagają wsparcia? [AD] (7039) Tab.2 Numer Analiza 1 Uczniowie wymagają wsparcia ze względu na występujące deficyty rozwojowe i potrzeby edukacyjne wynikające z rodzaju i stopnia ich niepełnosprawności: upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym, autyzm, niepełnosprawność sprzężona (upośledzenie umysłowe i niepełnosprawność ruchowa, upośledzenie umysłowe i autyzm, upośledzenie umysłowe i niedosłuch, upośledzenie umysłowe i niedowidzenie). Szkoła podejmuje działania w sytuacji zdiagnozowania trudności adaptacyjnych związanych ze zmianą środowiska edukacyjnego (przejście ze szkoły ogólnodostępnej lub integracyjnej w wyniku niepowodzeń szkolnych) lub wystąpienia sytuacji kryzysowej lub traumatycznej u ucznia. Celem tych działań jest wyrównanie szans edukacyjnych uczniów ze względu na ich niepełnosprawność, stwarzanie szans na odnoszenie sukcesów, budowanie wiary w ich własne możliwości, wdrażanie do jak największej samodzielności i zaradności życiowej, a tym samym zapobieganie ich wykluczeniu społecznemu. Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia Nauczyciele rozpoznają potrzeby uczniów i przygotowują odpowiednią ofertę zajęć, w tym rewalidacyjnych. Wszyscy uczniowie mają możliwość rozwijania swoich zainteresowań i umiejętności na zajęciach pozalekcyjnych dostępnych w szkole oraz poprzez udział w konkursach pozaszkolnych i olimpiadach sportowych. Dyrektor podaje, że oferta zajęć pozalekcyjnych i specjalistycznych jest tworzona corocznie, po wielospecjalistycznym zdiagnozowaniu potrzeb uczniów, stanu ich wiedzy, umiejętności, dojrzałości szkolnej, posiadanej bazy i możliwości kadrowych. W planowaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej uwzględnia się stopień i rodzaj niepełnosprawności. Przy tworzeniu oferty szkoły bierze się również pod uwagę rozwój zainteresowań uczniów, organizację czasu wolnego, planowanie jego przyszłości i przygotowanie do dorosłego życia (tab. 1). Zdaniem dyrektora, wszyscy uczniowie z orzeczeniami poradni psychologiczno-pedagogicznej są objęci pomocą, zgodnie z obowiązującymi przepisami (tab. 2). Nauczyciele opracowują Indywidualne Programy Edukacyjno-Terapeutyczne i przedstawiają uczniom ofertę zajęć dodatkowych. Zdaniem wszystkich ankietowanych rodziców (8 z 8) zajęcia pozalekcyjne są dostosowane do potrzeb ich dzieci (wykres 4j). Uczniowie uczestniczą w zajęciach dodatkowych, uzdolnieni artystycznie mają możliwość prezentowania swoich zdolności na terenie szkoły oraz udziału w konkursach, przedstawieniach, zawodach i turniejach sportowych. Zdecydowana większość uczniów (11/12) jest zadowolona z oferty i przyznaje, że są one interesujące (wykres 1j) i pomagają im się uczyć (wykres 2j). Prawie połowa uczniów uważa (5/12), że są zajęcia w których nie mogą uczestniczyć, choć chcieliby tego (wykres 3j). Opinie te potwierdzają nauczyciele, którzy wskazali, że na początku roku szkolnego rozpoznają potrzeby i możliwości swoich uczniów, a następnie dobierają odpowiednie Gimnazjum Specjalne NR 40 34/61

35 metody pracy, organizują zajęcia dodatkowe, terapeutyczne i rewalidacyjne (tab. 3). Wśród podanych przykładów działań na lekcji wynikających z wcześniejszego rozpoznania potrzeb, możliwości poszczególnych uczniów wymienili m.in.: uczniowie, którzy wymagają większej motywacji, niechętnie pracują, są motywowani mocniej i częściej, zwraca się na nich uwagę, większa czcionka w kartach pracy dla uczniów mających problemy z czytaniem, odpowiednie tempo dla wolniej pracujących, kilkakrotne powtarzanie pytania, aktywizowanie do czytania fragmentów tekstu uczniów słabiej czytających (tab. 4). Podczas wywiadu uczniowie poinformowali, że "w szkole są ciekawe zajęcia dla wszystkich uczniów, ale chcielibyśmy aby powstało kółko komputerowe, sekcja piłki nożnej, koszykówki i siatkówki". Wykres 1j Wykres 2j Gimnazjum Specjalne NR 40 35/61

36 Wykres 3j Wykres 4j Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakimi priorytetami kieruje się szkoła, tworząc ofertę? [AD] (7034) Tab.1 Numer Analiza 1 Stosowanie form rewalidacyjnych zależny jest od stopnia i rodzaju niepełnosprawności, dlatego też w ofercie zajęć pojawiła się m.in. dogoterapia, arteterapia czy terapia behawioralna. Przy tworzeniu oferty szkoły uwzględnia się wszechstronny rozwój ucznia, w tym rozwój jego zainteresowań, organizacja czasu wolnego, planowanie jego przyszłości i przygotowanie do dorosłego życia. Motto szkoły brzmi " Chcemy być z Wami, a nie obok Was". Nadrzędnym celem jest podejmowanie takich działań, aby nasz uczeń wzrastał w poczuciu własnej wartości, mógł jak najpełniej funkcjonować w życiu społecznym, pomimo swojej niepełnosprawności. Dążymy do tego, aby przygotować ucznia do życia, a tym samym zapobiec jego wykluczeniu społecznemu. Tworząc ofertę szkoły zwracamy uwagę na niepełnosprawność naszych uczniów, ich potrzeby i możliwości. Jest to istotne przy tworzeniu oferty zajęć rewalidacyjnych. Gimnazjum Specjalne NR 40 36/61

37 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie działania są podejmowane w ramach wspierania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi? [AD] (7958) Tab.2 Numer Analiza 1 Wszyscy uczniowie są objęci indywidualnym programem edukacyjno-teraputycznym, który obejmuje m.in: zajęcia specjalistyczne i rewalidacyjne z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb w zakresie korekcji i kompensacji, dogoterapii, gimnastyki korekcyjnej, arteterapii, ergoterapii, terapii taktylnej (pomoc psychologa, logopedy, pedagoga, terapeuty). Uczniowie mają możliwość rozwijania swoich zainteresowań na zajęciach dodatkowych, poprzez udział w różnorodnych konkursach i turniejach sportowych. Rozwijanie zainteresowań poprzez bogatą ofertę zajęć, w tym: zajęcia z ringo, na basenie, na siłowni, bowling, zajęcia komputerowe umożliwienie uczniom odnoszenie sukcesów poprzez udział w różnych konkursach i zawodach sportowych, również o zasięgu ogólnopolskim (uczniowie zdobywają czołowe lokaty) Organizacja Mistrzostw Zabrza w Ringo, Mistrzostw Zabrza w pływaniu osób z niepełnosprawnością intelektualną, powołanie Dziennego Centrum Aktywności powołanie Stowarzyszenia " Nasza szkoła nasz dom" działąjącego na rzecz uczniów prowadzenie sekcji sportowej " Gumisie" w ramach Olimpiad Specjalnych pozyskiwanie środków finansowych zewnętrznych na organizację zajęć pozalekcyjnych, wzbogacenie bazy szkoły, organizację wycieczek, m.in.: " Podroże, małe i duże", "Organizacja zajęć i imprez sportowych", współpraca z różnymi instytucjami na rzecz wspierania rozwoju uczniów, podnoszenie kompetencji zawodowych nauczycieli utworzenie kuchni dydaktycznej, prowadzenie preorientacji zawodowej. Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie wnioski płyną z prowadzonego przez Państwa rozpoznania potrzeb, możliwości uczniów dla pracy z klasą? Jak te wnioski wykorzystują Państwo? [WNO] (7042) Tab.3 Numer Treść odpowiedzi 1 Modyfikacja planów pracy Systematycznie modyfikujemy plany pracy, dostosowujemy plany do możliwości psychofizycznych dzieci, wzmacniamy natężenie pewnych ćwiczeń, zmieniamy sposób postępowania, dobieramy odpowiednie metody, wprowadziliśmy np. techniki behawioralne (autyzm). 2 Wprowadzenie zajęć terapeutycznych Wprowadzono dogoterapię, logoterapię. 3 Otwarcie świetlicy terapeutycznej Tworzymy ofertę szkoły: powstała świetlica socjoterapeutyczna. 4 Motywacja uczniów Ustalamy sposób nagradzania, organizujemy konkursy i turnieje sportowe. Gimnazjum Specjalne NR 40 37/61

38 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Które z Pana/i działań na lekcji wynikały z wcześniejszego rozpoznania potrzeb, możliwości poszczególnych uczniów? Proszę podać przykłady. [WNPO] (7959) Tab.4 Numer Treść odpowiedzi 1 Motywacja uczniów Wiem, którzy uczniowie wymagają większej motywacji, niechętnie pracują i dlatego motywuję ich mocniej, zwracam większą uwagę. Często pytam czy wszyscy rozumieją. Stwarzanie możliwości wypowiadania się, zapewnienie aktywności uczniom nadruchliwym, zachęcanie wycofanych. Wspieranie, pomaganie. Stosuję zachęty, pochwały. 2 Doskonalenie umiejętności czytania Skupiam się na doskonaleniu umiejętności czytania, zadawania pytań, myślenia logicznego i zapamiętywania. Sposób mojego kontaktu z uczniami wynika z dobrego rozpoznania ich reakcji. 3 Różnicowanie tempa pracy Kilku uczniów znam od wielu lat i bardzo dobrze orientuję się w ich umiejętnościach, dostosowuję wtedy zadania, poziom trudności i tempo. Zezwolenie na pracę w odpowiadającym uczniowi tempie i formie. 4 Ćwiczenia praktyczne Działanie praktyczne, ćwiczenia czynności, odgrywanie scenek sytuacyjnych. 5 Indywidualne karty pracy Zróżnicowany poziom trudności zadań w indywidualnych kartach pracy. Większa czcionka w kartach pracy dla uczniów mających problemy z czytaniem 6 Różnorodne środki dydaktyczne Wykorzystanie obrazów, filmu, prezentacji multimedialnej, przedmiotów codziennego użytku. 7 Praca w grupach Praca w grupach uwzględniała poziom umiejętności, samodzielności i komunikowania się uczniów, podczas głośnego czytania (trudność tekstu). Obszar badania: W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki Szkoła prowadzi edukację antydyskryminacyjną, rozumianą jako świadome działanie podnoszące poziom wiedzy, umiejętności i wpływające na postawy, przeciwdziałające dyskryminacji. Działania antydyskryminacyjne mają charakter profilaktyczny z uwagi na fakt, że nie stwierdzono w szkole przejawów wykluczenia, prześladowania, przemocy bądź złego zachowania. Wszyscy respondenci potwierdzają zgodność prowadzonych działań ze specyfiką i potrzebami szkoły. Dyrektor, nauczyciele, rodzice i uczniowie są zgodni w opinii, że w szkole nie istnieje zjawisko dyskryminacji. Mając na uwadze specyfikę szkoły i zagrożenia negatywnych mechanizmów społecznych, nauczyciele zapobiegają i przeciwdziałają formom wykluczenia z uwagi na status społeczny i ekonomiczny (tab. 1, wykres 1w). Wszyscy nauczyciele podali, że uwrażliwiają członków społeczności szkolnej w zakresie rozmaitych Gimnazjum Specjalne NR 40 38/61

39 zachowań dyskryminujących (tab. 2). Przykładem działań antydyskryminacyjnych są: rozmowy z uczniami, pogadanki, rozwiązywanie konfliktów, dyskusje, podejmowanie tej tematyki w czasie lekcji, realizacja programów własnych ("Chcę być lubiany", "Stop Przemocy"), organizacja imprez integracyjnych i zajęć socjoterapeutycznych. Rodzice podkreślają, że działalność kulinarno-dydaktyczna Dziennego Centrum Aktywności przyczyniła się do integracji osób o różnym statusie społecznym i ekonomicznym, niepełnosprawności i odmienności. W efekcie, w szkole nie ma przypadków dyskryminacji: wykluczenia, prześladowanie, przemocy fizycznej bądź psychicznej. Rodzice twierdzą, że "uczniowie bardzo lubią ze sobą przebywać, czasem się pokłócą, ale raczej żartują z siebie, tak bez złośliwości, nie obrażają się wzajemnie, w czasie imprez czy zawodów sportowych dopingują siebie wzajemnie, mobilizują do wysiłku, wspierają się i pomagają sobie". Ponadto szkoła organizuje wycieczki integracyjne, festyny i półkolonie, gdzie "między dziećmi o różnym stopniu niepełnosprawności rodzi się więź emocjonalna". Uczniowie oceniają, że wszyscy są traktowani tak samo, ale są uczniowie, którym nauczyciele poświęcają więcej czasu z uwagi na niepełnosprawność, i jak sami twierdzą "tak jest sprawiedliwe, gdyż trzeba im pomagać w rozwoju i przygotować do samodzielnego życia, rozumiemy to..." (tab. 3). Gimnazjum Specjalne NR 40 39/61

40 Wykres 1w Gimnazjum Specjalne NR 40 40/61

41 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie działania antydyskryminacyjne były prowadzone w tym i poprzednim roku szkolnym? Proszę je wymienić, uwzględniając ich specyfikę, liczbę uczestników oraz realizatora (nauczyciel, pedagog zatrudnieni w szkole czy podmiot zewnętrzny). W jaki sposób te działania były dostosowane do sytuacji w Waszej szkole? [AD] (7045) Tab.1 Numer Analiza 1 W szkole nie występuje zjawisko dyskryminacji. Nauczyciele podejmują działania profilaktyczne w zakresie antydyskryminacji: rozmowy z uczniami, prelekcje na godzinach wychowawczych, akcje charytatywne, realizacja programów, np.: "Bezpieczna szkoła", "Stop agresji w Szkole", "Chcę być lubiany", zajęcia socjoterapeutyczne, Integracyjne Mistrzostwa Zabrza w Ringo. Problemy wynikające z niepełnosprawności uczniów poruszane są również na organizowanej przez szkołę konferencji regionalnej "Niepełnosprawność a edukacja". W szkole podejmowane są działania antydyskryminacyjne, pomimo iż tego typu zjawisk nie obserwuje się w szkole, co wynika ze specyfiki placówki. Mamy świadomość, że uczniowie funkcjonują nie tylko w szkole, stąd nasze działania mają charakter profilaktyczny i wychowawczy. Nauczyciele w ramach swoich zajęć i godzin wychowawczych uświadamiają uczniom, że każdy ma prawo do szacunku, bez względu na pochodzenie, sytuację społeczną i finansową, sprawność fizyczną oraz intelektualną. W szkole prowadzone są akcje charytatywne,,góra Grosza" oraz zbiórka nakrętek. Realizowane są programy np.,,bezpieczna szkoła", " Stop agresji w Szkole", " Chcę być lubiany", zajęcia socjoterapeutyczne, przeprowadzane są pogadanki z Policją, Strażą Miejską. Organizowany jest Dzień Bezpiecznego Internetu, w ramach godzin wychowawczych i zajęć z informatyki poruszany jest problem Cyberprzemocy. Gimnazjum Specjalne NR 40 41/61

42 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę podać przykłady tych działań. [AN] (7087) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 17 Tab.2 Numer Treść odpowiedzi 1 Pogadanki na temat praw człowieka i dziecka. Przeprowadzane są pogadanki z Policją, Strażą Miejską. Uświadamiam uczniom, że każdy ma prawo do szacunku, bez względu na pochodzenie, sytuację społeczną i finansową, sprawność fizyczną oraz intelektualną oraz mówiąc o misjonarzach o kolorze skóry. 2 Akcje charytatywne W szkole prowadzone są akcje charytatywne,,góra Grosza" oraz zbiórka nakrętek. 3 Imprezy integracyjne W szkole podejmuje się działania na rzecz integracji osób niepełnosprawnych z osobami pełnosprawnymi, m-in. Integracyjne Mistrzostwa Zabrza w Ringo, Integracyjne Jesienne Warsztaty "Jesienne bajanie". W ramach tych imprez spotykają się nauczyciele i uczniowie szkół specjalnych, ogólnodostępnych i integracyjnych. Olimpiady specjalne tez służą zwiększeniu tolerancji wobec niepełnosprawności, ponieważ w rozgrywkach sportowych i w organizacji imprezy biorą udział zarówno uczniowie niepełnosprawni, jak i licealiści (wolontariusze). 4 Realizacja programów dodatkowych Realizowane są programy np.,,bezpieczna szkoła", " Stop agresji w Szkole", " Chcę być lubiany" 5 Profilaktyka na godzinach wychowawczych Organizowany jest Dzień Bezpiecznego Internetu, w ramach godzin wychowawczych i zajęć z informatyki poruszany jest problem Cyberprzemocy. 6 Zajęcia socjoterapeutyczne Zajęcia prowadzone w szkole przez specjalistów. 7 Konferencja z udziałem rodziców Problemy wynikające z niepełnosprawności uczniów poruszane są również na organizowanej przez szkołę konferencji regionalnej " Niepełnosprawność a edukacja", w której każdego roku uczestniczy ponad 200 nauczycieli, specjalistów i rodziców. Gimnazjum Specjalne NR 40 42/61

43 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Czy w Waszej szkole wszyscy uczniowie są traktowani tak samo? Jeżeli nie, to kto (jakie grupy) traktowany jest inaczej? Jak myślicie, z czego to wynika? [WU] (6962) Tab.3 Numer Treść odpowiedzi 1 Równe, sprawiedliwe traktowanie wszystkich uczniów Wszyscy nauczyciele traktują uczniów tak samo, są tolerancyjni, nie krzyczą, nie są złośliwi, lubią nas, są fajni 2 Uczniom z zespołem Downa poświęca się więcej uwagi Inaczej traktowani są uczniowie z zespołem Downa, gdyż nauczyciele poświęcają im więcej czasu, więcej im pomagają, skupiają na nich większą uwagę, można powiedzieć, że są lepiej traktowani. Uważamy, że to jest sprawiedliwe, gdyż trzeba im pomagać w rozwoju i przygotować do samodzielnego życia. Obszar badania: Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną Szkoła współpracuje z wieloma instytucjami i podmiotami, których oferta zaspokaja różnorodne potrzeby uczniów z uwzględnieniem ich sytuacji społecznej. Poszukując adekwatnej do oczekiwań uczniów oferty współpracy, szkoła zdecydowała się na założenie własnego stowarzyszenia, które prowadzi m.in. Dzienne Centrum Aktywności i swoją ofertą zaspokaja wiele potrzeb uczniów i absolwentów, ze szczególnym uwzględnieniem ich sytuacji społecznej. Dyrektor szkoły wymienia szereg instytucji odpowiedzialnych za wspomaganie dzieci i młodzieży, z którymi współpracuje szkoła, a wśród nich Stowarzyszenie "Guido", Schronisko Psitul, Stowarzyszenie "Nasza Szkoła - Nasz Dom" (tab. 1). Działania prowadzone w ramach tej współpracy zaspokajają uczniowskie potrzeby rozwoju, akceptacji, bezpieczeństwa, sukcesu i wiele innych. Podejmując współpracę bierze się pod uwagę nie tylko korzyści i potrzeby edukacyjne, ale także te daleko wykraczające poza edukację, związane np. z rozwojem estetycznym, społecznym takie jak: "Szansa na lepsze jutro" - inicjatywa Stowarzyszenia "Guido", uwrażliwiające inicjatywy Schroniska dla Zwierząt Psitul, "Pomaluję mój świat kolorami tęczy", czy też działalność statutowa Stowarzyszenia "Nasza Szkoła - Nasz Dom" (tab. 2). Podawane przez nauczycieli instytucje są zbieżne z tymi wskazanymi przez dyrektora szkoły i obejmują placówki oświatowe (poradnia psychologiczno-pedagogiczna), stowarzyszenia i fundacje (np. Caritas, Fundacja Ekologiczna Arka) oraz organizacje i instytucje sportowe (Klub Sportowy "Gumisie" Stowarzyszenie Olimpiad Specjalnych, Klub Sportowy Górnik Zabrze) (tab. 3). Podawane przez nauczycieli działania podejmowane w ramach tej współpracy odpowiadają na potrzeby dzieci np. MOSIR - poprzez organizację zawodów sportowych odpowiada na potrzebę sukcesu, Sąd Rodzinny i kuratorzy sądowi starają się zaspokoić dzieciom potrzebę właściwych relacji w rodzinie poprzez np. spisywanie kontraktów, a Dzienne Centrum Aktywności organizując różne formy aktywności i półkolonie zapewnia realizację potrzeby aktywności i wypoczynku (tab. 4). Gimnazjum Specjalne NR 40 43/61

44 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę wymienić instytucje odpowiedzialne za wspomaganie dzieci i młodzieży, z którymi współpracuje szkoła. [WD] (7049) Tab.1 Numer Analiza 1 Szkoła współpracuje z wielomainstytucjami odpowiedzialnymi za wspomaganie dzieci i młodziezy. Są to instytucje nie tylko oświatowe - działanośc wileu z nich obejuje takie obszary jak sztuka, górnictwo, ekologia Szkoła współpracuje z wieloma instytucjami odpowiedzialnymi za wspomaganie dzieci i młodzieży. Wśród instytucji, z którymi współpracuje szkoła na rzecz wspomagania rozwoju uczniów są m.in. : Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, Caritas, MOPR, PFRON, CKPiU, szkoły ponadgimnazjalne, Rada dzielnicy Biskupice, PAL, MOPR- punkt pomocowy Biskupice, Stowarzyszenie " Guido", MOSIR, Basen Kryty "Aquarius", Dom Pomocy Społecznej, UM Zabrze, Schronisko PSITUL, Fundacje, instytucje kulturalno-oświatowe (Multikino, Teatr Nowy, Dom Muzyki i Tańca, Muzeum Górnictwa Węglowego), Olimpiady Specjalne, Stowarzyszenie " Nasza szkoła nas Dom", Stowarzyszenie " Forum", Pełnomocnik ds. osób niepełnosprawnych, Kuratorium Oświaty Gimnazjum Specjalne NR 40 44/61

45 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie działania są prowadzone w ramach tej współpracy? Czy Pani/Pana zdaniem jest adekwatna do potrzeb uczniów? Proszę uzasadnić. [WD] (7048) Tab.2 Numer Analiza 1 Działalność różnorodnych instytucji, współpraca ich ze szkołą jest adekwatna do potrzeb dzieci i młodzieży. Zaspokajane są potrzeby rozwoju, akceptacji, bezpieczeństwa, sukcesu i wiele innych. Podejmując współpracę bierze się pod uwagę nie tylko korzyści edukacyjne, ale także te daleko wykraczające poza edukację, związane z rozwojem estetycznym, społecznym, a w tych obszarach potrzeby uczniów szkoły są bardzo duże. Niezwykle ważne miejsce wśród instytucji wspierające działania szkoły zajmuje Stowarzyszenie " Nasza szkoła- nasz dom" powołane przede wszystkim do wspierania działań szkoły na rzecz uczniów, ich aktywności, włączania do życia społecznego na równi z pełnosprawnymi członkami społeczności lokalnej. Działanie Stowarzyszenia opiera się na społecznej działalności jej członków - nauczycieli Zespołu Szkól Specjalnych Nr 40. Bardzo ważne miejsce zajmują Olimpiady Specjalne i działająca w niej nasza sekcja " Gumisie". Dzięki tej współpracy uczniowie mogą uczestniczyć w zawodach sportowych w wielu dyscyplinach (łyżwiarstwo, narciarstwo, lekkoatletyka, piłka nożna, pływanie) i odnosić liczne sukcesy (zaspokajając potrzeby w tym zakresie) o zasięgu również ogólnopolskim. I nie tylko. Jeden z uczniów klika lat temu w ramach Olimpiad Specjalnych wyjechał na zawody do Szanghaju i zdobył złoty medal. Na Olimpiadę do Los Angeles ma szansę pojechać kolejna uczennica. Poradnia psychologiczno- pedagogiczna - diagnozowanie uczniów, rozpoznawanie deficytów rozwojowych, wydawanea wskazań i zaleceń, poradnictwo. Caritas, MOPR, PFRON - działania związane z poprawą sytuacji materialnej ucznia, zapewnieniem podstawowych potrzeb, ważnych dla dalszego rozwoju niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania ( dożywianie, pomoc materialna, program " Skrzydła", organizacja dowozu na dodatkowe zajęcia, realizacja zajęć z zakresu treningu społecznego, treningu kulinarnego) CKPiU, szkoły ponadgimnazjalne - działania z zakresu preorientacji zawodowej Sąd Rodzinny, Policja, Straż Miejska, kuratorzy- prawidłowa realizacja działań wychowawczych, zapobieganie patologii, działania na rzecz bezpieczeństwa Rada dzielnicy Biskupice, PAL, MOPR- punkt pomocowy Biskupice, Stowarzyszenie " Guido" - działania na rzecz społeczności lokalnej( Jarmark Bożonarodzeniowy, prowadzenie zajęć dla dzieci w wieku przedszkolnym z rodzin niewydolnych wychowawczo w ramach programu " Szansa na lepsze jutro" MOSIR, Aquarius- współorganizacja zawodów sportowych z ringo, piłki nożnej, pływania UM Zabrzedofinansowanie projektów realizowanych przez szkołę (organizacja letniego wypoczynku, prowadzenie świetlicy środowiskowej, organizacja zajęć pozalekcyjnych, organizacja wycieczek, organizacja zawodów sportowych, organizacja regionalnej konferencji " Niepełnosprawność a edukacja". Fundacje, m.in. TVP " Reklama Dzieciom", WZBK "Bank dziecięcych uśmiechów"- realizacja projektów : modernizacja sali do SI, " Pomaluję mój świat kolorami tęczy" Schronisko dla zwierząt " PSITUL"- zajęcia w ramach treningu społecznego. Instytucje kulturalno-oświatowe - Multikino, Teatr Nowy, Dom Muzyki i Tańca", Muzeum w Zabrzu - umożliwienie uczniom uczestnictwa w życiu kulturalnym i zaspokajanie ich potrzeb w tym zakresie. Gimnazjum Specjalne NR 40 45/61

46 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę wymienić instytucje odpowiedzialne za wspomaganie dzieci i młodzieży, z którymi współpracuje szkoła. [WN] (7049) Tab.3 Numer Treść odpowiedzi 1 Placówki oświatowe Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna 2 Stowarzyszenia i fundacje CARITAS, Fundacja Ekologiczna "Arka"- koło Młodego Ekologa, Stowarzyszenie "Nasza Szkoła Nasz Dom", 3 Organizacje i instytucje sportowe Klub Sportowy "Gumisie" Stowarzyszenie Olimpiad Specjalnych, Basen Akwarius, MOSIR, Klub Sportowy Górnik Zabrze. 4 Instytucje artystyczne Filharmonia w Zabrzu, Teatr w Zabrzu, 5 Jednostki miejskie Urząd Miasta, MOPR 6 Sądy Sąd Rodzinny i kuratorzy sądowi 7 Parafia Parafia Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia Uczniowie są powszechnie objęci działaniami uwzględniającymi indywidualizację procesu edukacyjnego. Działania te są adekwatne do ich potrzeb i często bazują na odwoływaniu się nauczycieli do spraw znanych uczniom z życia codziennego, co skutecznie motywuje uczniów. Prawie wszyscy uczniowie (11 z 12) twierdzą, że nauczyciele pomagają im uczyć się gdy mają z czymś trudności (wykres 1j). Wszyscy uczniowie (12 z 12) natomiast uznają że nauczyciele nawiązują do tego, czego uczyli się na innych przedmiotach (wykres 2j). Jako przykłady indywidualizowania procesu nauczania nauczyciele podają m.in.dobór odpowiednich pomocy dydaktycznych, dostosowanie formy kontaktu z uczniem oraz dostosowanie tempa i metod pracy (tab. 1). Podczas wszystkich obserwowanych zajęć (8 z 8) widoczne było motywowanie wszystkich uczniów do angażowania się w proces uczenia się. Nauczyciele stosują różnorodne metody aktywizowania uczniów. Wydaje się, że jest to łatwiejsze zadanie do wykonania niż w szkołach powszechnych ze względu na małą liczebność uczniów w oddziałach tym samym możliwy bezpośredni kontakt z nimi. Problemem jednak jest odszukanie specyficznych metod aktywizowania adekwatnych do potrzeb i możliwości każdego z uczniów. Nauczyciele bardzo często stosują pochwały. Są w stałym kontakcie z uczniami pracując zarówno z całą grupą jak i poszczególnymi uczniami. Odwołują się często do sytuacji z dnia codziennego i doświadczeń uczniów. Wspierają ich, dając im do zrozumienia, ze wierzą w ich możliwości, sprawdzają stopień zrozumienia przez uczniów zadania oraz ich postępy w ich realizacji. Umożliwiają uczniom wypowiadania się w tym na temat metod swojej pracy (tab. 2) Gimnazjum Specjalne NR 40 46/61

47 Wykres 1j Wykres 2j Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób indywidualizują Państwo proces nauczania? Proszę podać przykłady. [WNO] (7960) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 Odpowiednie pomoce dydaktyczne Karty indywidualnej pracy, dostosowujemy środki dydaktyczne i pomoce 2 Dostosowanie formy kontaktu z uczniem bezpośredni kontakt, udzielanie wskazówek, dostosowujemy sposób mówienia i zachowanie do samopoczucia ucznia 3 Realizacja zaleceń realizujemy zalecenia zawarte w orzeczeniach 4 Dostosowanie tempa i metod pracy dostosowujemy tempo pracy, dodatkowe zadania dla szybciej pracujących, metody pracy, 5 Różnicowanie materiału dydaktycznego uczniowie pracują na różnym materiale dydaktycznym, np. w oddziale autystycznym realizujemy dwie podstawy programowej (dla upośledzonych w stopniu lekkim i umiarkowanym), 6 Dostosowanie wymagań i sposobów sprawdzania wiedzy dostosowujemy wymagania edukacyjne, mniej pytania więcej rozmowy, uczniowie, którzy wolą wyrazić się w formie pisemne,j mają taką możliwość. Gimnazjum Specjalne NR 40 47/61

48 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Opisz, w jaki sposób nauczyciel motywuje uczniów do aktywnego uczenia się? Jakie przynosi to rezultaty? W jakim stopniu działania nauczyciela są skuteczne? [OZ] (7762) Tab.2 Numer Analiza 1 Nauczyciele stosują różnorodne metody aktywizowania uczniów. Wydaje się, że jest to łatwiejsze zadanie do wykonania niż w szkołach powszechnych ze względu na małą liczebność uczniów w oddziałach tym samym możliwy bezpośredni kontakt z nimi. Problemem jednak jest odszukanie specyficznych metod aktywizowania adekwatnych do potrzeb i możliwości każdego z uczniów. Nauczyciele bardzo często stosują pochwały. Są w stałym kontakcie z uczniami pracując zarówno z całą grupą jak i poszczególnymi uczniami. Odwołują się często do sytuacji z dnia codziennego i doświadczeń uczniów. Wspierają ich, dając im do zrozumienia, ze wierzą w ich możliwości, sprawdzają stopień zrozumienia przez uczniów zadania oraz ich postępy w ich realizacji. Umożliwiają uczniom wypowiadania się w tym na temat metod swojej pracy. Nagradzają za sukcesy (często niewielkie). Wskazują błędy, dając czas na ich weryfikację. Przeznaczają dużo czasu na skupienie się uczniów. Nauczyciel bardzo powoli tłumaczy uczniom jakie będzie zadanie do wykonania i dlaczego akurat takie. Wskazuje z czego będą korzystać w czasie lekcji. Stale jest obecny przy nich, nieustannie mając z nimi kontakt i podążając z a nimi. Indywidualizacja nauczania na bardzo wysokim poziomie. Moduluje głos, który jest bardzo spokojny, powolny, wyraźny. Kiedy uczniowie mają do wykonania jakieś zadanie - np. uzupełnienie zdania, panuje zupełna cisza i daje uczniom czas na skupienie się. Zachęca do skupienia się, wspiera, dopinguje delikatnie dyscyplinując. Perfekcyjnie i niezwykle cierpliwie naprowadza uczniów na właściwą odpowiedź, teatralizując. Zbudowana jest bardzo bezpieczna, ciepła atmosfera. Uczniowie pracują w swoim tempie jednak kiedy wyłączają się na chwilkę nauczyciel nawiązuje natychmiast kontakt inicjując zadanie lub wspierając przy tym niedokończonym. Bardzo często padają pochwały: "super", Świetnie", "bardzo dobrze", "brawo" itp. Uczniowie są chwaleni za najdrobniejsze sukcesy. Mobilizuje do refleksyjnego podejścia do osiągnięć i wytworów - uczniowie analizują swoje rysunki, poszukując błędów i korygują je, za co są bardzo chwaleni. Kontakt z uczniami, dialog, tempo idealnie dostosowane do sytuacji. Uczniowie są uśmiechnięci i bardzo chętnie pracują, reagują na sytuacje humorystyczne.nauczyciel różnicuje zadania z uwzględnieniem klasy (grupa łączona). Rozdaje zadania, czytelnie sformułowane na kartce, uprzednio zapisuje temat na tablicy. Wspiera uczniów: "masz zrobione już", "widzisz". Utrzymuje kontakt z grupą i każdym z uczniów. Proponuje w jaki sposób mogą wykorzystać umiejętności uzyskane podczas wykonywania zadań, w życiu codziennym np. niespodzianka na Dzień Babci. Chwali: "eleganckie", "bardzo ładnie", "świetnie". zapowiada uczniom uzyskanie ocen na koniec zajęć i faktycznie takie oceny wystawia, uzasadniając każda z nich szczegółowo. Uczniowie sami proponują oceny dla siebie: "piątka mi się należy". Stwarza bezpośrednią atmosferę. Gimnazjum Specjalne NR 40 48/61

49 Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom Wsparcie otrzymywane przez uczniów ze strony nauczycieli jest adekwatne do ich potrzeb i zaspokaja je niemalże w pełni. W przypadku rodziców udzielane wsparcie spełnia ich oczekiwania w całości. Według niemalże wszystkich uczniów (9 z 10) nauczyciele dają im do zrozumienia, że wierzą w ich możliwości (wykres 1j). Powyższe potwierdza inna grupa uczniów (11 z 12), którzy uważają, że nauczyciele wierzą w ich możliwości (wykres 2j) oraz uznaje, że nauczyciele mówią im, że mogą się nauczyć nawet trudnych rzeczy (wykres 3j). Wszyscy uczniowie (12 z 12) zgodnie twierdzą, że w szkole mogą liczyć na wsparcie w rozwijaniu swoich zainteresowań (wykres 4j). Wszyscy rodzice uczniów (8 z 8) uważają, że nauczyciele uczący ich dzieci oraz wychowawcy służą im radą i wsparciem w sytuacjach trudnych dla ich dzieci (wykresy 5j i 6j).. Wykres 1j Wykres 2j Gimnazjum Specjalne NR 40 49/61

50 Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Wykres 6j Gimnazjum Specjalne NR 40 50/61

51 Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Poziom spełnienia wymagania: B Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Szkoła prowadzi analizę wyników egzaminów gimnazjalnych pod kątem oceny oddziaływań dydaktycznych na osiągane wyniki poszczególnych uczniów oraz prowadzi badania w zakresie ewaluacji wewnętrznej. Wszyscy nauczyciele wykorzystują wnioski z tych analiz do modyfikacji programów, metod i form pracy. Szkoła wykorzystuje wyniki monitorowania realizowanych działań wynikających z wniosków z analiz w planowaniu pracy dydaktyczno-wychowawczej, zajęć pozalekcyjnych, konkursów, wycieczek, terapii pedagogicznej i rewalidacji. Wyniki badań zewnętrznych, dotyczące jakości narzędzi diagnostycznych, problemów agresji oraz nietolerancji, są wykorzystywane do planowania indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznego i działań profilaktycznych. Szkoła zbiera i gromadzi informacje o losach swoich absolwentów, analizuje wyniki egzaminów gimnazjalnych, orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej i indywidualne predyspozycje uczniów. Wyniki tych badań wykorzystywane są do preorientacji zawodowej uczniów, planowania działań profilaktycznych i rewalidacyjnych. Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania Szkoła prowadzi analizę wyników egzaminów gimnazjalnych pod kątem oceny oddziaływań dydaktycznych na osiągane wyniki poszczególnych uczniów oraz prowadzi badania w zakresie ewaluacji wewnętrznej. Wszyscy nauczyciele wykorzystują wnioski z tych analiz do modyfikacji programów, metod i form pracy. W szkole nie dokonuje się analizy porównawczej wyników ze względu na indywidualny potencjał i możliwości uczniów wynikający z niepełnosprawności. Nauczyciele wykorzystują wnioski z analizy jakościowej egzaminów zewnętrznych do modyfikowania Indywidualnych Programów Edukacyjno -Terapeutycznych, opracowania próbnych testów egzaminacyjnych, wzbogacenia oferty zajęć pozaszkolnych, organizacji konkursów i pracy wyrównawczej, modyfikacji metod i form pracy (tab. 1). W opinii dyrektora wyniki poddawane są analizie jakościowej i ilościowej. Analizy wykorzystywane są w celu doskonalenia procesu dydaktycznego. Przykładami działań wynikających z tych wniosków są: przeznaczenie jednej godziny rewalidacji na obowiązkowe zajęcia dla uczniów klasy trzeciej, zorganizowanie konkursu pięknego czytania, międzyszkolnego konkursu z języka polskiego "Wielozmysłowa interpretacja tekstu literacjiego" (tab. 2). Szkoła prowadzi również badania w ramach ewaluacji wewnętrznej i dotyczą one różnych obszarów działalności. Dyrektor podaje, że corocznie w planie nadzoru pedagogicznego ustala się zakres ewaluacji, który wynika ze zdiagnozowanych potrzeb szkoły. Gimnazjum Specjalne NR 40 51/61

52 W ostatnich dwóch latach ewaluacji poddano m.in. następujące obszary: uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej, szkoła wspomaga rozwój uczniów, uwzględniając ich indywidualną sytuację, szkoła, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników egzaminu gimnazjalnego oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. Wszyscy nauczyciele korzystają z wniosków z ewaluacji wewnętrznej do planowania swojej pracy. Przykładami działań wynikających z tych wniosków, są: organizacja wyjść do szkól ponadgimnazjalnych w ramach doradztwa zawodowego, zorganizowanie dla wybranych uczniów indywidualnych zajęć rewalidacyjnych, opracowanie indywidualnego systemu kar i nagród, organizacja "Dnia bajek", utworzenie salki do ćwiczeń siłowych, objęcie elementami SI uczniów klas starszych, zakupienie sprzętu do ćwiczeń korekcyjnych, organizacja dla uczniów autystycznych zajęć z zakresu socjoterapii, przeznaczenie godziny z art. 42 KN na indywidualną terapię logopedyczną, organizacja konkursu bibliotecznego "W kręgu bajek i baśni". Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Które z analiz wyników egzaminów i sprawdzianów zewnętrznych mają największe znaczenie przy formułowaniu wniosków w Państwa szkole? [WN] (7625) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 Analiza trudności pytań z poszczególnych przedmiotów, które stwarzały uczniom najwięcej trudności W wyniku analizy wprowadziliśmy więcej ćwiczeń praktycznych. Analiza jakościowa jest dla nas ważniejsza od ilościowej. Większość uczniów podchodzi do egzaminów zewnętrznych. Gimnazjum Specjalne NR 40 52/61

53 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jak Państwo wykorzystują wnioski z analiz wyników egzaminów /sprawdzianów zewnętrznych oraz ewaluacji (zewnętrznej i wewnętrznej)? Proszę podać przykłady działań wynikających z tych wniosków. [AD] (7609) Tab.2 Numer Analiza 1 Analiza wyników egzaminów zewnętrznych pozwala na ocenę oddziaływań dydaktycznych w dwóch wymiarach: w stosunku do indywidualnych możliwości a osiąganych wyników, w zakresie poprawy efektów kształcenia. Wyniki zewnętrze porównywane są z wynikami osiąganymi na egzaminach próbnych oraz ocenami semestralnymi, co skutkuje dostosowywaniem wymagań do indywidualnych możliwości ucznia, modyfikacją metod i form pracy, motywowaniem uczniów do pracy, pracą wyrównawczą. Wyniki wykorzystywane są do organizacji procesów dydaktyczno- wychowawczych i terapeutycznych, rozwijania zainteresowań uczniów, przygotowania ich do dorosłego życia. Wnioski z analizy wyników uwzględniane są w planach pracy zespołów przedmiotowych w formie: opracowania próbnych testów egzaminacyjnych i zadań ćwiczeniowych z typowymi błędami, prowadzenia lekcji koleżeńskich, podnoszenia własnych kompetencji zawodowych, przeprowadzania próbnych egzaminów, opracowywania testów pod kątem czytania ze zrozumieniem, organizacji wewnątrzszkolnych konkursów, organizacji przedmiotowych konkursów międzyszkolnych. Wnioski wykorzystuje się również do: monitorowania podstawy programowej, opracowania oferty szkoły, modyfikacji programów, dokumentów szkolnych, tworzenia koncepcji szkoły. Obszar badania: Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane Szkoła wykorzystuje wyniki monitorowania realizowanych działań wynikających z wniosków z analiz w planowaniu pracy dydaktyczno-wychowawczej, zajęć pozalekcyjnych, konkursów, wycieczek, terapii pedagogicznej i rewalidacji. Według dyrektora, działania wynikające z analizy wyników egzaminów zewnętrznych są na bieżąco monitorowane, analizowane i ewentualnie modyfikowane (tab. 1). Nauczyciele monitorują skuteczność wprowadzonych metod i form pracy, organizację swojej pracy, warsztat pracy, percepcję uczniów, frekwencję i formy oceniania (wykres 1o). Zinterpretowane wnioski służą doborowi odpowiednich metod nauczania, modyfikacji programów nauczania i planów pracy, wzbogacaniu oferty szkoły i bazy dydaktycznej (tab. 2). Dyrektor i nauczyciele wskazali przykłady wdrożonych działań w oparciu o wyniki monitorowania: zajęcia na siłowni, basenie, bowling, terapia taktylna, arteterapia, ergoterapia, konkurs pięknego czytania, zajęcia z garncarstwa i treningu kulinarnego (tab. 3 i wykres 2o). Gimnazjum Specjalne NR 40 53/61

54 Wykres 1o Gimnazjum Specjalne NR 40 54/61

55 Wykres 2o Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie działania, wynikające z analizy wyników egzaminów zewnętrznych, są przez Państwa monitorowane? [WD] (7402) Tab.1 Numer Analiza 1 Szkoła dokonuje analizy wyników egzaminów zewnętrznych, które są podstawą do opracowywania wniosków oraz działań do dalszej pracy. W szkole monitoruje się uwzględnianie wniosków przez nauczycieli, specjalistów i zespoły przedmiotowe, plany pracy oraz sprawozdania z ich realizacji, podstawa programowa, skuteczność podjętych działań, zajęcia prowadzone w ramach art. 42 oraz zajęcia rewalidacyjne w zakresie realizacji działań naprawczych z uwzględnieniem indywidualnych możliwości ucznia. Ważnym elementem tych działań jest zwracanie uwagi na indywidualizację pracy z uczniem, rozpoznawanie jego możliwości psychofizycznych i umożliwienie mu indywidualnej drogi rozwoju. Monitorowaniu podlega przeprowadzanie próbnych egzaminów oraz ich analiza ( porównanie z ocenami bieżącymi, ocenami osiąganymi podczas sprawdzianów i testów). Systematycznie oceniany jest przyrost umiejętności uczniów oraz stopień przygotowania do egzaminów gimnazjalnych. Ocenie podlega również oferta edukacyjna, czy jest dostosowana i zgodna z potrzebami konkretnej grupy uczniów. Gimnazjum Specjalne NR 40 55/61

56 Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W kontekście poprzedniego pytania proszę wymienić najważniejsze wyniki monitorowania tych działań i sposób ich wykorzystania w Państwa pracy. [AD] (8479) Tab.2 Numer Analiza 1 Wynikiem monitorowania działań jest modyfikacja programów nauczania i planów pracy, opracowanie dodatkowych ćwiczeń, wzbogacenie oferty szkoły o nowe metody i formy zajęć rewalidacyjnych, sprzęt multimedialny, uzyskanie certyfikatu gotowości szkoły do korzystania z TIK, udział uczniów w konkursach, przeglądach muzyczno-teatralnych, wcyieczkach w ramach projektu "Podróże małe i duże". Podniosła się atrakcyjność zajęć dzięki stosowaniu innowacyjnych metod i form pracy oraz nowoczesnej technologii, pracy metodą projektu, wzrosła liczba organizowanych konkursów przedmiotowych wewnątrzszkolnych i międzyszkolnych (Konkurs piosenki anglojęzycznej, konkurs matematyczny " Śląsk w liczbach"), co wpłynęło na budowanie wśród uczniów wiary we własne możliwości poprzez odnoszenie przez nich sukcesów. Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie zmiany zostały wprowadzone w oparciu o te wyniki? [AD] (7408) Tab.3 Numer Analiza 1 Wprowadzono nowe formy zajęć: z garncarstwa w ramach zajęć artystycznych, treningu kulinarnego w ramach zajęć technicznych. Ponadto zorganizowano warsztaty dla rodziców, opracowano nowe narzędzia do wielospecjalistycznej oceny oraz schematu programu rewalidacyjnego obowiązującego w szkole, zorganizowano konkurs pięknego czytania, wzbogacono ofertę o nowe formy rewalidacyjne: terapia taktylna, arteterapia, ergoterapia, i CREO. Wprowadzono zajęcia na siłowni, basenie i bowling. Przeznaczenie 1 godz. zajęć rewalidacyjnych na ćwiczenia z testami egzaminacyjnymi (obowiązkowe dla wszystkich uczniów klasy III) organizacja konkursów pięknego czytania przy opracowywaniu IPET dla ucznia klasy I uwzględnianie jego wyników ze sprawdzianu po klasie VI zwiększenie ilości sprzętu multimedialnego (projektor, laptop, tablica interakcyjna) do prowadzenia zajęć przygotowywanie przez uczniów projektów w formie prezentacji multimedialnych organizacja próbnych egzaminów dla uczniów klasy II i III praca w klasach I- III z zadaniami typowymi na testach egzaminacyjnych analiza z uczniami klasy III testów po egzaminie rozwiązywanie testów egzaminacyjnych z uczniami klasy II- analiza pod kątem popełnianych najczęściej błędów na egzaminie organizacja konferencji z cyklu " Niepełnosprawność a edukacja". Gimnazjum Specjalne NR 40 56/61

57 Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych Wyniki badań zewnętrznych, dotyczące jakości wykorzystywanych w diagnozie wielospecjalistycznej narzędzi, problemów agresji i nietolerancji, są wykorzystywane do planowania indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego i działań profilaktycznych prowadzonych przez szkołę. Dyrektor i nauczyciele zgodnie twierdzą, że wykorzystują wyniki zewnętrznych badań i analiz. Nauczyciele wymienili, że w swojej pracy oprócz badań wewnętrznych prowadzonych na poziomie całej szkoły wykorzystują również badania opisane w literaturze, badania edukacyjne i mikrobadania (wykres 1w). Przykładem badań zewnętrznych wykorzystywanych do ustalenia kierunków pracy z uczniem, doboru zajęć rewalidacyjnych, rozwijania jego zainteresowań są opracowania związane z narzędziami diagnostycznymi: Inwentarz Gunzburga, Profil psychoedukacyjny ucznia, Profil wg Schplera dla dzieci z autyzmem. Dyrektor podkreślił istotny wpływ badań prowadzonych przez nauczycieli na planowanie działań profilaktycznych w zakresie przeciwdziałania przemocy fizycznej i psychicznej, wykluczeniu społecznemu i nietolerancji wobec osób niepełnosprawnych (tab. 1). Wykres 1w Gimnazjum Specjalne NR 40 57/61