Raport: Potrzeby i oczekiwania mieszkańców Sołectwa Wilkowice

Transkrypt

1 Raport: Potrzeby i oczekiwania mieszkańców Sołectwa Wilkowice w świetle realizacji działań o charakterze środowiskowym Lipno, 2012

2 Wprowadzenie Raport powstał jako wynik realizacji działań o charakterze środowiskowym realizowanych przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipnie. Działania te realizowane były w ramach projektu PARTNER system wsparcia osób zagrożonych wykluczeniem społecznym realizowanego zgodnie z Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki Priorytet VII Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji Poddziałanie Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej. Celem działań o charakterze środowiskowym było przede wszystkim zwiększenie aktywności lokalnej mieszkańców, ich uczestnictwa w życiu społecznym i rozwoju inicjatyw służących rozwiązywaniu problemów społecznych. Skrócony opis metodologii pracy Głównym założeniem do opracowania raportu było maksymalne włączenie się mieszkańców sołectwa Wilkowice w proces tworzenia raportu. W tym celu opracowano następujący harmonogram prac: 1. spotkanie I inicjujące działania o charakterze środowiskowym spotkanie takie odbyło się roku 2. przeprowadzenie badań ankietowych wśród mieszkańców badania ankietowe przeprowadzono w okresie spotkanie II informacyjne i podsumowujące wyniki badań ankietowych spotkanie takie odbyło się roku Dodatkowo na potrzeby raportu przeprowadzono analizę dokumentów zastanych (desk research), rozmowy z pracownikami Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz mieszkańcami.

3 Charakterystyka środowiska dane podstawowe Wieś Wilkowice jest największą pod względem zaludnienia wsią Gminy Lipno. Liczba mieszkańców ciągle rośnie. Teren sołectwa Wilkowice zamieszkują 2131 osoby. Do sołectwa należą też wsie: Maryszewice (45 mieszkańców) i Karolewko (44 mieszkańców). Na terenie sołectwa znajdują się m.in.: Biblioteka, Przedszkole, Szkoła Podstawowa świetlica wiejska, remiza Ochotniczej Straży Pożarnej. Od 2001 roku we Wilkowicach odbywa się Festiwal Starych Ciągników i Maszyn Rolniczych im. Jerzego Samelczaka, który prezentuje zabytkowe ciągniki i maszyny rolnicze. Wieś posiada też dwa kościoły: rzymskokatolicki oraz poewangelicki. Miejscowość ma charakter rolniczo-przemysłowy. Ponadto na terenie sołectwa ma siedzibę firma ASTROMAL (przemysł chemiczny) wytwarzająca artykuły z żywicy lakowej, która zatrudnia ok. 180 pracowników. Inną ważną fabryką jest zakład stolarki okiennej Profiloplast. Sołectwo, podobnie jak większość Gminy, z uwagi na bliskie położenie miasta Leszno, charakteryzuje się stałym przyrostem liczby mieszkańców obok mieszkańców zamieszkałych sołectwo od wielu pokoleń pojawili się nowi mieszkańcy, głównie pracujący w Lesznie i tam dojeżdżający do pracy. Problemy Podczas realizacji działań o charakterze środowiskowym na pierwszy plan wysunęły się 3 grupy problemów: 1. Problem niskiego poziomu integracji mieszkańców sołectwa Wilkowice. 2. Problem niewystarczającego zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży. 3. Problem dużej liczby nieuporządkowanych terenów (prywatnych i publicznych)

4 Ad. 1 Projekt: Głównym, zdiagnozowanym podczas działań środowiskowych, problemem w sołectwie Wilkowice jest niski poziom integracji i współpracy mieszkańców tej miejscowości. Jako przyczyny takiego stanu wskazywano swoistego rodzaju podział mieszańców: z jednej strony mieszkańcy Wilkowice zamieszkujący wieś od pokoleń z drugiej zaś osoby, które zamieszkały w miejscowości na przestrzeni ostatnich kilku lat. Obie te grupy, choć nie występuje pomiędzy nimi konflikt, praktycznie nie znają się ze sobą i nie współpracują przy działaniach podejmowanych w sołectwie. Druga przyczyna ww. problemu podnoszona podczas działań środowiskowych w 2012 roku ma podłoże polityczne. W okresie realizacji działań środowiskowych w sołectwie Wilkowice wieś ta, podobnie jak cała gmina, była w trakcie zmiany Wójta i przygotowywała się do nowych wyborów. Obserwowalnym zjawiskiem podczas spotkań mieszkańców oraz trakcie innych działań, była różna ocena całości sytuacji, jej przyczyn i skutków. Zwrócono uwagę na fakt, że część osób z miejscowości zajęła jednoznaczne stanowisko po jednej lub pod drugiej stronie, co w okresie realizacji działań o charakterze środowiskowym miało lub mogło mieć wpływ na możliwość wspólnej realizacji działań. Niski poziom integracji i współpracy mieszkańców skutkuje przede wszystkim niewielką ilością inicjatyw realizowanych na terenie sołectwa. Podczas spotkań zwracano uwagę na fakt, że dawniej (kilka lat temu) we wsi organizowano dużo przedsięwzięć, a w ich organizację zaangażowanych było wielu mieszkańców. Zwrócono uwagę również, że słaba integracja mieszkańców wpływa na ogólny poziom funkcjonowania mieszkańców i miejscowości: niski poziom przepływu informacji, słabo funkcjonująca pomoc sąsiedzka, niska frekwencja podczas przedsięwzięć organizowanych na terenie sołectwa, itp. Ad. 2 Drugim zdiagnozowanym problem jest niski poziom zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży sołectwa Wilkowice. Mieszkańcy sołectwa zwrócili uwagę, że na terenie sołectwa funkcjonuje przedszkole i szkoła jednakże oferta tych placówek nie zaspakaja caości potrzeb dzieci i młodzieży. Deficyty tej oferty widoczne są w szczególności w okresie wakacyjnym oraz w innych okresach wolnych od nauki.

5 Dużą uwagę zwrócono również na brak miejsca dla dzieci sytuację mogłoby poprawić przygotowanie placu zabaw lub boiska w centralnej części wsi, w pobliżu świetlicy wiejskiej. Zwrócono również uwagę, że problem czasu wolnego dzieci i młodzieży jest skorelowany z pierwszym zdiagnozowanym problemem niskim poziomem integracji. Podkreślono, że wspólne inicjatywy rodziców (gdyby występowały) mogłyby skutkować ciekawą ofertą dla dzieci i młodzieży. W treści ankiet, jak również podczas spotkań z mieszkańcami podnoszone też były pojedyncze głosy (nie był to nurt wiodący podczas spotkań i w treści ankiet) sugerujące, że w miejscowości umniejsza się znaczenie pracy rolników i znaczenie rolnictwa w ogóle. Ad. 3. Ostatnim najczęściej wskazywanym problemem w sołectwie Wilkowice były duże niedoskonałości w zakresie dbania o czysty, schludny i estetyczny wizerunek miejscowości. Zwracano uwagę na dwa aspekty, które obniżają jakość życia w Wilkowicach. Po pierwsze: Na terenie sołectwa występuje duża liczba nieruchomości gruntowych, których właścicielami są bądź osoby prywatne bądź też jednostki publiczne. Tereny te są mocno zachwaszczone, zaniedbane, czasem też wykorzystywane są jako składowiska starych części lub maszyn. Drugim problemem były nieczystości pozostawiane przez psy jak zwrócili uwagę mieszkańcy obecni na spotkaniach jest to coraz większym problemem, którego skala narasta. Wyzwania W świetle zdiagnozowanych problemów głównym wyzwaniem dla sołectwa Wilkowice jest integracja mieszkańców i zachęcenie ich do współpracy. Wyniki badania ankietowego oraz rozmowy z mieszkańcami wskazują, że możliwe jest zwiększenie poziomu integracji i współpracy mieszkańców sołectwa Wilkowice, jednakże jednym z warunków sukcesu jest włączenie w działania możliwie dużej grupy osób również tych będących ze sobą w różnego rodzaju konfliktach..

6 Drugim wyzwaniem jest lepsze zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży. Podkreślano, że sołectwo posiada właściwe zasoby do działań mogących służyć dzieciom i młodzieży (świetlica wiejska, przedszkole), jednakże podobnie jak w pierwszym przypadku konieczna będzie współpraca mieszkańców. Zwrócono uwagę na ważne wyzwanie stojące przed miejscowością, tj. przygotowanie miejsc do spędzania wolnego czasu na świeżym powietrzu. Pomysły Mając na uwadzę wyżej zdiagnozowane problemy i wyzwania zaproponowano działania, które mogą mieć wpływ na ich zniwelowanie: Organizacja przedsięwzięcia integracyjnego dla wszystkich mieszkańców Sołectwa Wilkowice. Zwrócono uwagę, że sama organizacja takiego przedsięwzięcia może przyczynić się do zacieśnienie współpracy mieszkańców, pod warunkiem włączenia się w jego organizację osób z różnych środowisk. Warunkiem sukcesu przedsięwzięcia ma być włączenie się w jego organizację jak największej liczby osób, zaś myślą przewodnią przedsięwzięcia ma być: mieszkańcy dla mieszkańców. Poza walorami integracyjnymi i rozrywkowymi, przedsięwzięcie ma być nakierowane na prezentację osiągnięć mieszkańców ze szczególnym uwzględnieniem osób mieszkających we wsi od pokoleń, walorów miejscowości oraz organizacji i grup działających na terenie sołectwa. Zaproponowano tematykę związaną z obchodami Hubertusa Organizacja zajęć dla dzieci i młodzieży w okresie wakacyjnym. Działanie takie zniweluje problem zagospodarowania czasu wolnego i słabej oferty wakacyjnej dla dzieci i młodzieży. Podkreślono, że konieczne będzie różnicowanie oferty świetlicy pod kątem wieku dzieci i młodzieży oraz miejsc realizacji. Zaproponowano w ramach funkcjonowania świetlicy organizację wyjazdów i działań plenerowych, podkreślając konieczność zagwarantowania bezpieczeństwa dla dzieci.

7 Zwrócono również uwagę, że funkcjonowanie takiej świetlicy lub innej oferty dla dzieci i młodzieży może być przyczynkiem do integracji mieszkańców. Rodzice oczekujący na zakończenie zajęć zaczynają ze sobą rozmawiać, wymieniać się np. doświadczeniami związanymi z opieką nad dziećmi. Stąd pomysł by przy okazji działań świetlicy zorganizować dla rodziców miejsce w którym będą mogli oni poczekać na swoje dzieci. W tym miejscu dużo uwagi zwrócono na konieczność przygotowania miejsca na plac zabaw i boiska, co też mogłoby być przyczynkiem do wspólnych (integrujących) działań mieszkańców Integracja przez wspólne działanie. Mieszkańcy zaproponowali szereg pomysłów wychodzących od idei: integracja poprzez wspólne działanie. Poza pomyłem przedsięwzięcia integracyjnego zaproponowano organizację różnego rodzaju mniejszych przedsięwzięć tematycznych skierowanych do poszczególnych grup osób, np.: warsztat kulinarny, taneczny lub florystyczny dla kobiet, szkolenie dla seniorów (na wzór uniwersytetu III wieku), organizacja innych przedsięwzięć tematycznych (mikołajki, andrzejki, pożegnanie lata. itp.). Uwagi końcowe Sołectwo Wilkowice charakteryzuje problem społeczny związany z niską integracją i niskim poziomem współpracy mieszkańców. Jest to dość typowy problem miejscowości położonych blisko dużych aglomeracji miejskich, gdzie obok osób zamieszkujących miejscowość od pokoleń pojawiły się nowe osoby. W sołectwie problem ten pogłębiany jest konfliktem o podłożu politycznym, który to często przeszkadza w realizacji działań i inicjatyw. Wyniki badań ankietowych oraz głosy mieszkańców wskazują, że możliwe jest stopniowe niwelowanie tego problemu, jednakże dużą przeszkodą mogą być konflikty i niesnaski związane ze zbliżającymi się wyborami w Gminie. Działania nakierowane na integracje dorosłych mogą też pozytywnie wpłynąć na dzieci i młodzież, tym bardziej, że sołectwo posiada wystarczającą infrastrukturę do realizacji działań na rzecz młodzieży.

8 Załącznik do Raportu potrzeb i oczekiwań mieszkańców Sołectwa Wilkowice Wyniki badań ankietowych 1. Metryczka: Kwestionariusze ankietowe rozdano w całym sołectwie, z założeniem, że każdy mieszkaniec może udzielić odpowiedzi. Odpowiedzi udzieliło łącznie 50 mieszkańców, w tym: 38 kobiet w wieku lat oraz 10 mężczyzn w wieku lat. Dwie osoby nie podały płci w kwestionariuszu kobiety ( w wieku 12-60) mężczyźni (w wieku 20-59) brak danych Struktura osób wg wykształcenia ankietowych Kobiety: 38 Podstawowe 3 Zawodowe 5 Średnie 21 Wyższe 9 Mężczyźni: 10 Podstawowe 0 Zawodowe 2 Średnie 4 Wyższe 4

9 Wyniki badań Uwaga: Poniższe pytania dopuszczały udzielenie więcej niż jednej odpowiedzi: Pytanie 1. Co najbardziej podoba się Panu/ Pani w Wilkowicach Odp. a) spokojne miejsce do mieszkania 33 b) ładna okolica 18 c) ciekawe wydarzenia (np.. Dzień Wiosny, Dzień Dziecka) 5 d) dobrzy sąsiedzi 10 e) inne 7 a) spokojne miejsce do mieszkania b) ładna okolica c) ciekawe wydarzenia (np.. Dzień Wiosny, Dzień Dziecka) d) dobrzy sąsiedzi e) inne

10 Pytanie 2. Co nie podoba się Panu/ Pani w Wilkowicach? Odp. a) brak zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży 27 b) za mało miejsca do spędzania wolnego czasu dla mieszkańców (dorośli i dzieci) 15 c) zaniedbane tereny będące własnością Gminy lub Sołectwa 5 d) za mało imprez organizowanych dla mieszkańców 14 e) niewystarczające działania samorządu 14 f) inne 7 a) brak zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży b) za mało miejsca do spędzania wolnego czasu dla mieszkańców (dorośli i dzieci) c) zaniedbane tereny będące własnością Gminy lub Sołecta d) za mało imprez organizowanych dla mieszkańców e) niewystarczające działania samorządu f) inne

11 Pytanie W jaki sposób chciałby Pan/ Pani lub rodzina spędzać swój wolny czas? Odp. a) poza domem (np. spotkania z rodziną, z sąsiadami, kolegami/koleżankami), 25 b) uczyć się, np..: obsługi komputera, języków obcych 11 c) robić coś dla Wilkowic (np..: włączyć się w organizację imprez, spotkań, itp.) 10 d) w domu (np.: oglądając telewizję) 2 e) uczestniczyć w imprezach, rozrywkach zapewnionych przez sołectwo 22 f) inne 1 a) poza domem (np. spotkania z rodziną, z sąsiadami, kolegami/koleżankami), b) uczyć się, np..: obsługi komputera, języków obcych c) robić coś dla Wilkowic (np..: włączyć się w organizację imprez, spotkań, itp.) d) w domu (np.: oglądając telewizję) e) uczestniczyć w imprezach, rozrywkach zapewnionych przez sołectwo f) inne

12 Pytanie Czy Pana/ Pani zdaniem mieszkańcy Wilkowic mogliby włączyć się w działania na rzecz swojej miejscowości? Odp. a) tak 22 b) tak, ale z pomocą innych osób (sołtysa, księdza) 18 c) nie, ponieważ powinny zająć się tym inne osoby / instytucje 4 d) trudno powiedzieć 6 a) tak b) tak, ale z pomocą innych osób (sołtysa, księdza) c) nie, ponieważ powinny zająć się tym inne osoby / instytucje d) trudno powiedzieć

13 Pytanie Jeśli w tym roku byłaby możliwość zorganizowania w Wilkowicach imprezy lub innej inicjatywy dla mieszkańców, to co, Pana/ Pani zdaniem, mogłoby to być? Odp. a) piknik, zabawa 26 b) zorganizowanie miejsca do spotkań na wolnym powietrzu 8 c) uporządkowanie terenów będących własnością sołectwa lub gminy (boisko, zbiornik przeciwpożarowy, miejsce przed Świetlicą wiejską) 2 d) inne 10 a) piknik, zabawa b) zorganizowanie miejsca do spotkań na wolnym powietrzu c) uporządkowanie terenów będących własnością sołectwa lub gminy (boisko, zbiornik przeciwpożarowy, miejsce przed Świetlicą wiejską) d) inne

14 Pytanie Kto wg Pana/ Pani powinien zająć się rozwiązywaniem problemów społecznych w Wilkowicach? Odp. a) Rada Gminy 31 b) Rada Sołecka 19 c) Mieszkańcy wspólnie z innymi instytucjami 19 d) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej 20 e) wszyscy razem 12 f) inni 2 a) Rada Gminy b) Rada Sołecka c) Mieszkańcy współnie z innymi instytucjami d) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej e) wszyscy razem f) inni

15 Pytanie Czego oczekuje Pan/ Pani od rady Sołeckiej w Wilkowicach? Odp. a) zajęcia się sprawami istotnymi dla mieszkańców (np.: podatki, pomoc w uzyskaniu dotacji) 23 b) zapewnienia mieszkańcom odpowiedniej rozrywki/ możliwości spędzania wolnego czasu (organizacja pikników, festynów, organizacja zajęć popołudniowych dla dzieci) 26 c) zapewnienia możliwości uczenia się czegoś nowego (np.: obsługa komputera, języki obce) 14 d) inne 6 a) zajęcia się sprawami istotnymi dla mieszkańców (np.: podatki, pomoc w uzyskaniu dotacji) b) zapewnienia mieszkańcom odpowiedniej rozrywki/ możliwości spędzania wolnego czasu (organizacja pikników, festynów, organziacja zajęć popołudniowych dla dzieci) c) zapewnienia możliwości uczenia się czegoś nowego (np.: obsługa komputera, języki obce) d) inne

16 Pytanie 8 8. Czego oczekuje Pan/ Pani od władz Gminy Lipno? Odp. a) dbania o wygląd miejscowości (np.: drogi, porządek itp.) 32 b) dbania o dobrą komunikację 4 c) rozwiązywania takich problemów jak np. bezrobocie, pomoc biednym 17 d) dbania o dobrą sytuację w szkołach 33 e) inne 1 a) dbania o wygląd miejscowości (np.: drogi, porządek itp.) b) dbania o dobrą komunikację c) rozwiązywania takich problemów jak np. bezrobocie, pomoc biedym d) dbania o dobrą sytuację w szkołach e) inne

17 Pytanie 9 9. Gdyby miał/a Pan/ Pani możliwość skorzystania w Wilkowicach z indywidualnej, bezpłatnej konsultacji ze specjalistą, to którą poradę Pan/ Pani wybrałby/wybrałaby? Odp. a) z prawnikiem 15 b) z psychologiem 16 c) z doradcą zawodowym 13 d) trudno powiedzieć 8 e) nie chce skorzystać z porady specjalisty 12 a) z prawnikiem b) z psychologiem c) z doradcą zawodowym d) trudno powiedzieć e) nie chce skorzystać z porady specjalisty