OPIS DOBREJ PRAKTYKI. Ul. Dominikańska 2, Choroszcz.

Transkrypt

1 OPIS DOBREJ PRAKTYKI 1. Dane dotyczące gminy/powiatu nazwa inicjatywy Budżet obywatelski w gminie Choroszcz nazwa gminy/powiatu Gmina Choroszcz dokładny adres Ul. Dominikańska 2, Choroszcz województwo podlaskie telefon adres strony internetowej faks adres urzad@choroszcz.pl 2. Rodzaj(e) podjętych działań (zaznacz): kształtowanie efektywnych systemów konsultacji społecznych i udziału obywateli w formułowaniu strategii rozwoju i prowadzenia polityki lokalnej lub regionalnej; wprowadzanie nowatorskich form demokracji lokalnej; rozwijanie systemów kontroli i komunikacji społecznej, ze szczególnym podkreśleniem przejrzystości procesów decyzyjnych władz gminy lub powiatu; oryginalne formy aktywizacji działalności obywatelskich i współpracy z organizacjami pozarządowymi; formy działalności z podmiotami gospodarczymi i ich samorządami na rzecz wspólnoty obywatelskiej i lokalnego rozwoju; działania na rzecz wychowania obywatelskiego, w tym pozaszkolne inicjatywy edukacyjne, działania na rzecz młodych mieszkańców gminy lub powiatu; decentralizację realizacji zadań publicznych, drogą przekazywania jej organizacjom obywatelskim lub jednostkom bliższym obywateli; inne

2 3. Przedmiot działalności W roku 2014 gmina Choroszcz jako jedna z pierwszych w województwie i pierwszy raz w swojej historii wydzieliła 150 tys. zł z budżetu na 2015 r. (stanowiło to 0,5% planowanych łącznych wydatków budżetu gminy) i umożliwiła społeczności miasta złożenie propozycji inwestycji do wykonania w ramach budżetu obywatelskiego, a następnie zadecydowanie, które z nich zostaną wykonane. Stanowiło to milowy krok w procesie włączenia obywateli w proces dokonywania zmian i planowania inwestycji. 4. Opis działań Budżet obywatelski, zwany też partycypacyjnym, to proces w którym mieszkańcy decydują o przeznaczeniu części lub całości budżetu danego miasta lub gminy; stanowi swoistą formę aktywizacji lokalnej społeczności na miarę funduszy sołeckich dla wsi. Rozstrzygnięcia mogą być podejmowane bezpośrednio przez mieszkańców bądź za pośrednictwem organizacji społecznych. Inicjatorami wprowadzenia w gminie Choroszcz budżetu partycypacyjnego byli dwaj miejscowi radni Rady Miejskiej w Choroszczy: Tomasz Kraśnicki i Janusz Sidorowicz. Budżety obywatelskie wprowadzały przed gminą Choroszcz głównie miasta wojewódzkie lub miasta na prawach powiatu m.in.: Warszawa, Gdańsk, Elbląg, Poznań, Tarnobrzeg i Białystok. Choroszcz była jedną z pierwszych gmin w województwie podlaskim, która podjęła się realizacji budżetu obywatelskiego. W dniu 26 czerwca 2014 r. Rada Miejska w Choroszczy podjęła uchwałę w sprawie przeprowadzenia na terenie miasta Choroszcz konsultacji społecznych w sprawie Budżetu Obywatelskiego na 2015 rok. Zostały one poprzedzone spotkaniami informacyjnymi: 17 lipca 2014 r. w Remizie OSP w Chroszczy, ul. Dominikańska 22 oraz 18 lipca 2014 r. w Miejsko-Gminnym Centrum Kultury w Choroszczy, ul. Sienkiewicza 29. Konsultacje miały rozstrzygnąć jakie proponowane przez mieszkańców projekty zostaną skierowane do wykonania w 2015 r. Kwota zarezerwowana na przedsięwzięcia w ramach budżetu obywatelskiego na rok 2015 wyniosła ,00 zł. Informacja o wprowadzeniu budżetu obywatelskiego i prowadzonych konsultacjach społecznych była przekazywana oraz rozpowszechniana przez lokalne i regionalne media: prasę i radio oraz na stronie internetowej urzędu, przez internetowe wydanie lokalnych gazet oraz za pośrednictwem stron internetowych tutejszych organizacji pozarządowych. Zgodnie z założeniami, do budżetu obywatelskiego mogły być zgłaszane projekty, które zakładały realizację inwestycji na terenie miasta Choroszcz, na gruntach gminnych oraz znajdujących się w zakresie zadań własnych gminy. Wartość jednego projektu inwestycyjnego nie mogła być większa niż ,00 zł i mniejsza niż ,00 zł. Zgłoszeń mogły dokonywać osoby zamieszkałe w mieście Choroszcz posiadające czynne prawo wyborcze. Na jednego uprawnionego przysługiwała możliwość złożenia jednego wniosku na projekt inwestycyjny, przy czym musiał mieć on poparcie przynajmniej 10 mieszkańców miasta. Zgłoszenia przyjmowano w terminie od 20 lipca do 10 sierpnia 2014 r. przy użyciu 2

3 formularza dostępnego na stronach internetowych Urzędu Miejskiego w Choroszczy oraz w sekretariacie magistratu. W naborze zostało złożonych w sumie 14 wniosków na łączną kwotę blisko 636 tys. zł. Mieszkańcy Choroszczy wnioskowali między innymi o siłownię na świeżym powietrzu, remonty boisk i ulic, budowę chodników i parkingów, ścieżkę rowerową, remont budynku Miejsko Gminnego Centrum Kultury czy zagospodarowanie terenów do tej pory nie wykorzystywanych, a stanowiących potencjalnie doskonałe miejsce do rekreacji. Analiza projektów trwała do 3 września. Tego dnia ogłoszono też listę projektów inwestycyjnych poddanych pod konsultacje z mieszkańcami miasta Choroszcz oraz listę projektów nie spełniających wymogów formalnych i merytorycznych. Powszechne głosowanie osób zamieszkałych w Choroszczy i posiadających czynne prawo wyborcze oraz osób zameldowanych w Choroszczy, które do dnia rozpoczęcia głosowania ukończyły 16 lat, doprowadziło do wyłonienia najlepszych projektów inwestycyjnych. Oddać głos można było tylko raz i na jeden projekt, poprzez wypełnienie karty do głosowania i złożenie jej od 5 września 2014 r. do 15 października w punktach konsultacyjnych w siedzibie Urzędu Miejskiego w Choroszczy i w siedzibie Miejsko-Gminnego Centrum Kultury w Choroszczy. Ogłoszenie wyników nastąpiło 25 października 2014 r. Z grona 4734 osób uprawnionych do głosowania, mieszkańcy Choroszczy oddali w sumie 855 głosów, frekwencja zatem wyniosła 18%. Z ogólnej liczby oddanych w głosowaniu opinii jedynie 1,7% stanowiły głosy nieważne (14 głosów) pozostałe 98,3% (841 głosów) były to głosy ważne. Najwięcej, bo aż 365 głosów zdobył wyceniony na 58 tys. zł projekt autorstwa Piotra Tymińskiego Zagospodarowanie terenu otoczenia Kominowego Bajora. Na drugim miejscu, z pulą 155 głosów, uplasował się projekt pana Andrzeja Sztabelskiego Cała Choroszcz remontuje swoje Centrum Kultury. Szacunkowy koszt to 60 tys. zł. Inwestycja zakłada założenie nowej instancji elektrycznej na I piętrze budynku i stworzenie profesjonalnego zaplecza scenicznego wraz z garderobą. Trzecim projektem z największą ilością głosów okazał się Skwer przy Traugutta, który uzyskał 90 głosów. Niestety przekracza dostępny limit środków o ,23 zł. Czwarty był projekt pana Wojciecha Błaszko zakładający uzupełnienie infrastruktury Stadionu Miejskiego w Choroszczy i jego okolic zdobył 70 głosów. Dalsze miejsca zajęły kolejno: Przebudowa ulicy Białostockiej i Kościuszki (wnioskodawca: Janusz Sidorowicz) 68 głosów, Zielony Skrót Tomasza Kraśnickiego 60 głosów oraz Zielona Siłownia Zbigniewa Andruszkiewicza 33 głosy. Realizacja ww. zwycięskich inwestycji nastąpi w 2015 r. 3

4 5. Uzyskane efekty Osiągnięto zamierzony stopień decentralizacji podejmowania decyzji o planowanych do wykonania inwestycjach należących do zadań własnych gminy. Z sukcesem wprowadzono nowatorską w skali województwa i w grupie gmin miejsko wiejskich formę demokracji i aktywizacji działalności obywatelskich. Skutecznie zaktywizowano społeczność miasta do uczestnictwa w procesie kształtowania przyszłych inwestycji w gminie i ukształtowania ostatecznej formy budżetu gminy. Stopień zainteresowania składaniem projektów do budżetu obywatelskiego oraz wyborem najlepszego z nich okazał się na tyle duży, że dał jasny sygnał włodarzom miasta, iż podjęte działania w kierunku decentralizacji podejmowania decyzji o kształcie budżetu idą w dobrym kierunku, a społeczność jest świadoma faktycznych potrzeb inwestycyjnych miasta. Realizacja zwycięskich projektów przyczyni się do poprawy potencjału turystycznego miasta, rozszerzy też jego ofertę kulturalną i rozrywkową. Ponadto tworzenie projektów, zbieranie dla nich poparcia oraz ich promocja, w znaczny sposób przyczyniło się do integracji mieszkańców miasta. Ponieważ budżet obywatelski był realizowany w gminie Choroszcz po raz pierwszy i faktycznie dopiero testowano określone rozwiązania pod kątem ich skuteczności i stopnia zaspokajania potrzeb społeczności lokalnej, pojawiały się zarówno głosy pozytywne, jak i negatywne wdrażania ww. budżetu. Budująca krytyka sprawiła, że zgodnie z sugestiami organizacji pozarządowych i osób fizycznych, w następnych rozdaniach budżetu obywatelskiego planowane jest włączenie organizacji pozarządowych w proces oceny formalno merytorycznej projektów oraz rozszerzenie zakresu o projekty kulturalne. W załączeniu dwa artykuły z lokalnych gazet: pierwszy z Gazety w Choroszczy drugi z Głosu Choroszczy rok-fakty-i-mity-ostatnie-dni-glosowania. 6. Oszacowanie nakładów poniesionych na organizację i realizację projektu ,00 zł na realizację Budżetu Obywatelskiego Gminy Choroszcz na 2015 rok. W celu optymalizacji kosztów karty do głosowania, plakaty i ogłoszenia zostały wykonane, wydrukowane i rozdysponowane przez urzędników i z materiałów własnych urzędu, nie zlecano działań firmie zewnętrznej. Wszystko wykonano pracą własną w godzinach pracy urzędu. 4

5 7. Czy napotkali Państwo trudności, z którymi należało się zmierzyć, aby zrealizować projekt? Główny problem wynikał z tego, że realizacja budżetu obywatelskiego odbywała się dopiero pierwszy raz na terenie gminy, a co za tym idzie konieczne było wydelegowanie odpowiedniego pracownika do przygotowania całości działań, niezbędne było jego kompleksowe przygotowanie merytoryczne i zgłębienie zagadnienia, należało wypromować przedsięwzięcie i dotrzeć do jak największej liczby zainteresowanych. Ponadto na etapie weryfikacji projektów pojawiła się konieczność odrzucenia części wniosków, przez wzgląd na założenie realizacji inwestycji na gruntach, do których gmina nie podsiadała prawa dysponowania. Natomiast część wniosków była niedoszacowana i również musiała być odrzucona na etapie oceny formalno-merytorycznej. 8. Zalecenia dla innych jednostek samorządu terytorialnego zainteresowanych wdrożeniem projektu Warto rozważyć zaproszenie do udziału w pracach komisji ds. oceny formalno merytorycznej i wyboru wniosków jak największej liczby organizacji pozarządowych. Ponadto niezbędne jest przeprowadzanie debat i spotkań z mieszkańcami w celu szerzenia informacji o budżecie obywatelskim oraz zasadach zgłaszania projektów i sposobach głosowania. Aby zachęcić jak największą liczbę młodzieży do udziału, należy zatroszczyć się o szerokie rozpropagowanie informacji w Internecie oraz zapewnić warunki do oddawania głosów przez Internet. 5