Technika pomiaru ciśnienia tętniczego u dzieci

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Technika pomiaru ciśnienia tętniczego u dzieci"

Transkrypt

1 1 z :20 Medycyna Praktyczna - portal dla lekarzy Technika pomiaru ciśnienia tętniczego u dzieci ABC zabiegów diagnostycznych i leczniczych w pediatrii Odcinek 15: Technika pomiaru ciśnienia tętniczego u dzieci dr med. Ewa Wierzchowska-Słowiaczek Klinika Nefrologii Dziecięcej Katedry Pediatrii Wydziału Lekarskiego UJ w Krakowie (Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Krystyna Sancewicz-Pach, Kierownik Katedry: prof. dr hab. med. Jacek J. Pietrzyk) Data utworzenia: Ostatnia modyfikacja: Opublikowano w Medycyna Praktyczna Pediatria 2001/06 Pomiar ciśnienia tętniczego stanowi integralną część badania fizykalnego wszystkich pacjentów bez względu na wiek. U niemowląt i dzieci w wieku przedszkolnym trudno nie tylko prawidłowo wykonać pomiar, ale także odpowiednio zinterpretować uzyskane wyniki. Pomiarów dokonuje się w celu wyselekcjonowania dzieci z nieprawidłowymi wartościami ciśnienia skurczowego i rozkurczowego. Nieinwazyjnego pomiaru ciśnienia skurczowego dokonano po raz pierwszy w 1896 roku, kiedy to Scypion Riva-Rocci skonstruował manometr rtęciowy, a rozkurczowego - w 1905 roku. Od tej pory powszechnie używa się także określenia tzw. tonów Korotkowa. Od lat 30. XX wieku pośredni pomiar ciśnienia tętniczego jest powszechnie stosowany w praktyce klinicznej. Wynik jednorazowego pomiaru nie rozstrzyga jednoznacznie o rozpoznaniu lub wykluczeniu nadciśnienia tętniczego u pacjenta i ma na ogół małą wartość diagnostyczną (wyjątek stanowi bardzo wysokie ciśnienie). Związane jest to z dużą zmiennością ciśnienia tętniczego w czasie, spowodowaną wpływem czynników wewnętrznych i zewnętrznych, takich jak działanie układu współczulnego, hormonalnego (w tym układu renina-angiotensyna-aldosteron [RAA]) i ośrodkowego układu nerwowego, a także aktywnością fizyczną i psychiczną pacjenta oraz warunkami, w jakich dokonuje się pomiaru.[1] Należy pamiętać, że pomiaru ciśnienia trzeba dokonać na wszystkich czterech kończynach (przynajmniej podczas pierwszego badania pacjenta).[2] W nieinwazyjnym pomiarze ciśnienia można zastosować metodę jednorazowego pomiaru lub monitorować wartości ciśnienia w określonym czasie (tzw. ciągłe ambulatoryjne monitorowanie ciśnienia tętniczego [ambulatory blood pressure monitoring - ABPM]). Warunki wykonywania pomiaru 1. Pomiaru należy dokonać, gdy dziecko jest spokojne, najlepiej po wypoczynku. 2. Dziecko (jeżeli jest to możliwe) powinno przyjąć pozycję siedzącą z odwiedzionym ramieniem ułożonym na poziomie serca. 3. Należy starannie dobrać szerokość i długość mankietu (tab. 1.). Mankiet (a właściwie jego gumowa wewnętrzna część) powinien obejmować cały obwód ramienia (80-100%), a jego szerokość - 75% długości ramienia mierzonej od wyrostka barkowego do wyrostka łokciowego.[3] Mankiet nie może uciskać dolnej krawędzi dołu pachowego, a nad dołem łokciowym musi pozostać miejsce na umieszczenie słuchawki bez stosowania ucisku (fot. 1.). Przy pomiarze na kończynach dolnych mankiet powinien obejmować ť długości uda (między stawem biodrowym a kolanowym; fot. 2.).[4] Uwaga: Jeśli do pomiaru używa się zbyt wąskiego mankietu, wyniki są zawyżone nawet o 20-30%, co przyczynia się do ustalenia fałszywego rozpoznania nadciśnienia tętniczego. Zastosowanie mankietu zbyt szerokiego daje natomiast wyniki zaniżone w stosunku do wartości prawidłowych, błąd jest jednak mniejszy niż w pierwszej sytuacji. Tabela 1. Dobór szerokości mankietu w zależności od wieku dziecka (przedrukowano za zgodą z 1. pozycji piśmiennictwa)* Szerokość mankietu (cm) Długość mankietu (cm) noworodek 2,5-4,0 5,0-9,0 niemowlę 4,0-6,0 11,5-18,0 dziecko 7,5-9,0 17,0-19,0 dorosły 11,5-13,0 22,0-26,0 "duże" ramię 14,0-15,0 30,5-33,0 udo 18,0-19,0 36,0-38,0 * Reproduced with permission of American Academy of Pediatrics, copyright 1987 Przyrządy stosowane do pomiaru ciśnienia tętniczego 1. Sfigmomanometr rtęciowy - najczęściej używany aparat. 2. Manometr sprężynowy - równie często używany; wymaga kalibracji raz w roku (fot. 1.).

2 2 z :20 Fot. 1. Pomiar ciśnienia tętniczego na kończynie górnej. Mankiet powinien obejmować cały obwód ramienia (natomiast wewnętrzna gumowa część - ok %), a jego szerokość - 75% długości ramienia mierzonej od wyrostka barkowego do wyrostka łokciowego i nie może uciskać dolnej krawędzi dołu pachowego; nad dołem łokciowym musi pozostać miejsce na umieszczenie słuchawki bez stosowania ucisku. Fot. 2. Pomiar ciśnienia tętniczego na kończynie dolnej - mankiet powinien obejmować długości uda (między stawem biodrowym a kolanowym). 3. Przyrządy elektroniczne działające na zasadzie zjawiska Dopplera lub oscylometrii. 4. Aparatura do całodobowego monitorowania ciśnienia tętniczego. Prawidłowa technika pomiaru 1. Napełnij mankiet powietrzem w ciągu około 30 sekund, uzyskując ciśnienie o wartości większej o około mm Hg od tej, przy której zanika tętno na tętnicy promieniowej (podczas pomiaru na kończynie górnej). 2. Następnie mankiet opróżniaj z powietrza z szybkością 2-3 mm Hg/s, osłuchując tętnicę ramieniową w dole łokciowym. Pojawienie się pierwszego wyraźnego tonu (tzw. I faza Korotkowa) oznacza napełnianie się wcześniej uciśniętego naczynia i odpowiada wartości ciśnienia skurczowego. Fazy II i III, a następnie IV i V, które pojawiają się niemal równocześnie i odpowiadają zanikowi tonów, wskazują wartość ciśnienia rozkurczowego. 3. Podczas jednej wizyty powtórz pomiar 2-3 razy, ponieważ wynik pierwszego pomiaru jest zazwyczaj zawyżony ze względu na towarzyszący badaniu niepokój dziecka. Ostateczny wynik pomiaru ciśnienia skurczowego i rozkurczowego otrzymasz, obliczając średnią z uzyskanych wartości. Uwaga: Zbyt szybkie lub zbyt wolne opróżnianie mankietu z powietrza jest przyczyną uzyskiwania nieprawidłowych wyników pomiaru. Trudności w prawidłowym wykonaniu pomiaru u dzieci 1. W zależności od wieku i wielkości dziecka należy dobrać odpowiedni mankiet. Lekarz musi dysponować mankietami o różnych rozmiarach! (tab. 1., fot. 3.)

3 3 z :20 Fot. 3. Wymienne mankiety o różnej wielkości stosowane u dzieci. 2. Wykonanie pomiaru ciśnienia, a zwłaszcza interpretacja wyniku, jest trudne u dziecka niespokojnego i przestraszonego. 3. Zbyt silny ucisk słuchawki w dole łokciowym powoduje zmianę oceny poszczególnych tonów Korotkowa. 4. Prawidłowe wartości ciśnienia zmieniają się w zależności od wieku dziecka, jego wzrostu, masy ciała i płci (rys., tab. 2. i 3.). 5. Szczególne trudności sprawia pomiar ciśnienia tętniczego u niemowląt, wyniki pomiaru podczas karmienia, ssania lub trzymania dziecka w pozycji pionowej są bowiem większe niż ciśnienie mierzone w spoczynku. Badanie najlepiej więc przeprowadzić, gdy dziecko śpi. Ciśnienie tętnicze u niemowląt można również mierzyć metodą automatycznego pomiaru oscylometrycznego; używając aparatu Dopplera, oznacza się jedynie ciśnienie skurczowe.[5]

4 4 z :20 Rys. Siatki centylowe skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego u niemowląt do 12. mż.; wartość ciśnienia rozkurczowego odczytywano w chwili wysłuchania IV tonu Korotkowa (przedrukowano za zgodą z 1. pozycji piśmiennictwa; reproduced with permission of American Academy of Pediatrics, copyright 1987) Tabela 1 (przedrukowano za zgodą z 10. pozycji piśmiennictwa)* Wiek (lata) Centyl ciśnienienia tętniczego Skurczowe ciśnienie tętnicze w Rozkurczowe ciśnienie tętnicze w 5% 10% 25% 50% 75% 90% 95% 5% 10% 25% 50% 75% 90% 95%

5 5 z : * Reproduced with permission of American Academy of Pediatrics, copyright 1996 Tabela 2 (przedrukowano za zgodą z 10. pozycji piśmiennictwa)* Wiek (lata) Centyl ciśnienienia tętniczego Skurczowe ciśnienie tętnicze w Rozkurczowe ciśnienie tętnicze w 5% 10% 25% 50% 75% 90% 95% 5% 10% 25% 50% 75% 90% 95%

6 6 z : * Reproduced with permission of American Academy of Pediatrics, copyright 1996 Interpretacja wyników pomiaru Każdy pomiar ciśnienia należy odnieść do tabeli norm uznanych dla danej grupy wiekowej i płci (rys., tab. 2. i 3. [niestety nie zostały opracowane normy dla populacji polskiej; w wielu polskich publikacjach autorzy powołują się więc na normy amerykańskie, często niestety zapominając o podaniu tego faktu - przyp. red.]). Wartości ciśnienia skurczowego i(lub) rozkurczowego poniżej 90. centyla uważane są za prawidłowe, między 90. a 95. centylem - za graniczne (tzw. wysokie ciśnienie normalne), a powyżej 95. centyla - za zbyt wysokie (wskazujące na nadciśnienie tętnicze). Ciężkie nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się, gdy wartości ciśnienia przekraczają 99. centyl. Należy pamiętać, że w porównaniu z dziećmi niższymi u wysokich dzieci w tym samym wieku kalendarzowym prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego są większe.[6] Tabela 3. (przedrukowano za zgodą z 10. pozycji piśmiennictwa)* Wiek (lata) Centyl ciśnienienia tętniczego Skurczowe ciśnienie tętnicze w Rozkurczowe ciśnienie tętnicze w 5% 10% 25% 50% 75% 90% 95% 5% 10% 25% 50% 75% 90% 95%

7 7 z : * Reproduced with permission of American Academy of Pediatrics, copyright 1996 Ciągłe ambulatoryjne monitorowanie ciśnienia tętniczego (ABPM) Zalety Pomiar dokonywany w czasie normalnej aktywności dziecka w jego codziennym środowisku umożliwia oznaczenie najbardziej rzeczywistej wartości ciśnienia tętniczego. Tak zwany pomiar ciągły lub ambulatoryjne monitorowanie ciśnienia (ABPM) wprowadzono do diagnostyki nadciśnienia tętniczego w latach 70. XX wieku; metoda ta jest coraz powszechniej stosowana. Zastosowanie ABPM pozwoliło wykryć ogromne zróżnicowanie wartości ciśnienia oraz ocenić jego dzienny i nocny rytm. Problem stanowi interpretacja uzyskanych zapisów, średnie wyniki pomiarów okazały się bowiem znacznie mniejsze niż uzyskane w pomiarach tradycyjnych (tab. 4.). Tabela 4. Prawidłowe wartości 24-godzinnego monitorowania ciśnienia tętniczego (ABPM) u dzieci w zależności od płci i wzrostu (wyniki badania przeprowadzonego w populacji niemieckiej i węgierskiej [opracowano na podstawie 11. pozycji piśmiennictwa]) Płeć Wzrost (cm) Średnie ciśnienie w ciągu doby Średnie ciśnienie dzienne ( h) Średnie ciśnienie nocne ( h) S R S R S R 50.* 95.* 50.* 95.* 50.* 95.* 50.* 95.* 50.* 95.* 50.* 95.* chłopcy

8 8 z : dziewczęta S - skurczowe; R - rozkurczowe * centyl Wskazania 1. Graniczne nadciśnienie tętnicze ustalone tradycyjną metodą pomiarową (90. a 95. centylem) 2. Obserwacja chorych z zespołem "nadciśnienia białego fartucha" - termin ten oznacza występowanie u pacjenta wyraźnie podwyższonego ciśnienia stwierdzanego w pomiarze dokonywanym w obecności lekarza lub pielęgniarki w placówce opieki zdrowotnej. Zjawisko to jest odruchem warunkowym, a nie reakcją nerwicową (lękową); nie wynika również z nadmiernej aktywności niektórych dzieci. Trudno określić częstość jego występowania - według różnych autorów wynosi ona 12-63%.[7] 3. Stwierdzenie uszkodzenia narządowego (przerost lewej komory serca, zmiany na dnie oka) bez wyraźnego zwiększenia ciśnienia tętniczego 4. Ocena skuteczności leczenia hipotensyjnego Zasada i technika pomiaru W przypadku powszechnie stosowanych aparatów do ABPM pomiaru dokonuje się metodą osłuchową dzięki mikrofonowi umieszczonemu w mankiecie, który rejestruje dźwięki wywołane zmianami charakteru przepływu w tętnicy ramiennej podczas deflacji uprzednio napompowanego mankietu. Do pomiaru ciśnienia aparatami do ABPM można również wykorzystać metodę oscylometryczną, rejestrującą drgania w mankiecie podczas jego deflacji. Pojawienie się drgań oznacza ciśnienie skurczowe, a ciśnienie rozkurczowe obliczane jest z wartości ciśnienia skurczowego i średniego. Zestaw do ABPM składa się z: mankietów o różnych rozmiarach dostosowanych do wielkości ramienia pacjenta; drenu łączącego mankiet z aparatem pomiarowo-rejestrującym, umocowanym na ogół paskiem w talii pacjenta. Mankiet napełnia się powietrzem w zaprogramowanych przedziałach czasowych; dane dotyczące pomiarów zostają zapisane w pamięci urządzenia, a następnie są odczytane przez komputer. W okresie czuwania zaleca się wykonywanie pomiarów co minut, a podczas snu - co minut. Uzyskanie wiarygodnych wartości zależy od współpracy pacjenta podczas badania - w czasie napełniania mankietu ramię powinno być unieruchomione i rozluźnione. Interpretację zapisu ułatwiają dodatkowe informacje na temat aktywności dziecka w czasie trwania pomiarów (zapisywanie w dzienniczku obserwacji). Używając ABPM, można prześledzić prawidłowy dobowy rytm ciśnienia tętniczego. Najniższe wartości stwierdza się w godzinach nocnych - różnice mogą sięgać 20% w porównaniu z wartościami uzyskiwanymi w ciągu dnia (tab. 4.). Najwyższe ciśnienie stwierdza się rano, wkrótce po obudzeniu się pacjenta. Ponowny wzrost ciśnienia występuje w godzinach wieczornych, jest jednak mniejszy niż rano. Rytm dobowy ciśnienia jest na ogół dobrze zachowany u chorych na nadciśnienie pierwotne, a ulega zaburzeniu w przypadkach nadciśnienia wtórnego. Chorych na nadciśnienie można podzielić na tzw. dippers (zachowany rytm dobowy) i nondippers (nie występuje zmniejszenie wartości ciśnienia tętniczego w godzinach nocnych co najmniej o 10%).[8] Odczytywanie i interpretacja wyników Przed rozpoczęciem ABPM i po jego zakończeniu należy zmierzyć ciśnienie metodą tradycyjną. Po zakończeniu pomiarów oblicza się następujące wskaźniki: średnie ciśnienie skurczowe i rozkurczowe w ciągu całej doby;

9 9 z :20 średnie skurczowe i rozkurczowe ciśnienie dzienne ( h); średnie skurczowe i rozkurczowe ciśnienie nocne ( h); największe i najmniejsze wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego; różnicę między dziennym a nocnym ciśnieniem skurczowym i rozkurczowym (wyrażoną w %); bezwzględne różnice między dziennym a nocnym ciśnieniem skurczowym i rozkurczowym; MAP - średnie ciśnienie tętnicze (czyli sumę ciśnienia rozkurczowego i 1/3 różnicy między ciśnieniem skurczowym a rozkurczowym); BPL - czyli obciążenie nadciśnieniem, tj. odsetek pomiarów przekraczających 95. centyl dla wzrostu i płci; HI - wskaźnik nadciśnieniowy wyrażony jako pole powierzchni pod krzywą wartości ciśnienia w czasie a linią wyznaczającą 95. centyl. Automatycznie odrzucane są błędne pomiary: częstotliwość rytmu <35 lub >200 skurczów/min; ciśnienie rozkurczowe <40 lub >160 mm Hg; ciśnienie skurczowe <60 lub >280 mm Hg; różnica między ciśnieniem skurczowym a rozkurczowym <10 lub >150 mm Hg. Pomija się również bardzo wysokie wartości ciśnienia w nocy, jeżeli nie towarzyszy im przyspieszenie czynności serca lub jeśli zmiana ciśnienia w stosunku do poprzedniego lub następnego pomiaru jest większa niż 50%.[9] ABPM wierniej niż pomiar przygodny odzwierciedla fizjologiczne zmiany ciśnienia tętniczego w ciągu doby, umożliwia wczesne wykrycie zbyt wysokich wartości ciśnienia, na podstawie których nie można jeszcze rozpoznać nadciśnienia, ale które mogą być zapowiedzią nadciśnienia w wieku dorosłym.[10] Wydaje się, że do ustalenia rozpoznania nadciśnienia tętniczego i monitorowania leczenia wskazane jest powtarzanie pojedynczych pomiarów z zachowaniem zasad i prawidłowego ich wykonywania. Należy jednak oczekiwać, że ABPM będzie coraz powszechniej stosowane w praktyce pediatrycznej. Piśmiennictwo 1. Report of the Second Task Force on Blood Pressure Control in Children Pediatrics, 1987; 79: Kaplan R.A., Hellerstein S., Alon U.: Evaluation of the hypertensive child. Child. Nephrol. Urol., 1992; 12: Update on 1987 Task Force Raport on High Blood Pressure in Children and Adolescents: A Working Group Raport from the National High Blood Pressure Educational Program. Pediatrics, 1996; 98: Sancewicz-Pach K., Dyras P.: Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży. Klin. Ped., 2001; 9 (1): Goble M.M.: Hypertension in intancy. Pediat. Clin. N. Amer., 1993; 40 (1): Wieteska-Klimczak A.: Nadciśnienie tętnicze. Stand. Med., 2000; 6 (9): Borowski A., Wieteska-Klimczak A., Januszewicz P. i wsp.: Ocena przydatności ciągłego ambulatoryjnego pomiaru ciśnienia tętniczego w diagnostyce nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży. Ped. Pol., 1993; 68 (9): Ciechanowska M., Dziatkowiak H.: Całodobowe monitorowanie ciśnienia tętniczego u dzieci zdrowych i chorych na cukrzycę insulinozależną. Ped. Pol., 1997; 72 (7): Kawecka-Jaszcz K., Czarnecka D., Królikowski T. i wsp.: 24-godzinne automatyczne monitorowanie ciśnienia tętniczego. Med. Prakt., 1995; 7-8: Gibbs C.R., Murray S., Beevers D.G.: Przydatność kliniczna ciągłego, ambulatoryjnego monitorowania ciśnienia krwi. BMJ, 1999; 6: (wyd. pol.) Więcej informacji znajdą Państwo na stronie Copyright Medycyna Praktyczna

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

Pomiar ciśnienia krwi metodą osłuchową Korotkowa

Pomiar ciśnienia krwi metodą osłuchową Korotkowa Ćw. M 11 Pomiar ciśnienia krwi metodą osłuchową Korotkowa Zagadnienia: Oddziaływania międzycząsteczkowe. Siły Van der Waalsa. Zjawisko lepkości. Równanie Newtona dla płynięcia cieczy. Współczynniki lepkości;

Bardziej szczegółowo

ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA 2013

ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA 2013 ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA 2013 Źródła informacji Strona Światowej Organizacji Zdrowia www.who.int Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2011 rok (wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego)

Bardziej szczegółowo

Miara Praca Moc Ciśnienie Temperatura. Wyjaśnij pojęcia: Tętno: . ( ) Bradykardia: Tachykardia:

Miara Praca Moc Ciśnienie Temperatura. Wyjaśnij pojęcia: Tętno: . ( ) Bradykardia: Tachykardia: Imię i nazwisko. Sprawozdanie 1 Ocena:. Podpis.. Data oddania Data i podpis Przyporządkuj podane symbole jednostek do odpowiednich zmiennych. Miara Praca Moc Ciśnienie Temperatura Jednostka stopień Celcjusza

Bardziej szczegółowo

Całodobowe ambulatoryjne monitorowanie ciśnienia tętniczego (ABPM) u 17-letniej dziewczynki z bólami głowy

Całodobowe ambulatoryjne monitorowanie ciśnienia tętniczego (ABPM) u 17-letniej dziewczynki z bólami głowy ZINTERPRETUJ TO BADANIE RADA NAUKOWA DZIAŁU Dr n. med. Anna Turska-Kmieć (przewodnicząca) Dr hab. n. med. Teresa Jackowska Dr hab. n. med. Henryk Mazurek Dr hab. n. med. Magda Rutkowska Dr hab. n. med.

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE CZYM JEST I JAK PRAWIDŁOWO JE KONTROLOWAĆ?

NADCIŚNIENIE TĘTNICZE CZYM JEST I JAK PRAWIDŁOWO JE KONTROLOWAĆ? NADCIŚNIENIE TĘTNICZE CZYM JEST I JAK PRAWIDŁOWO JE KONTROLOWAĆ? Co to jest nadciśnienie tętnicze? Hipertensja, czyli nadciśnienie jest chorobą układu krwionośnego, która polega na występowaniu, stale

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska

Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Wszechnica Żywieniowa SGGW Warszawa 2016 Ciśnienie tętnicze krwi Ciśnienie wywierane

Bardziej szczegółowo

CO TO JEST AFIB I JAK SIĘ GO WYKORZYSTUJE?

CO TO JEST AFIB I JAK SIĘ GO WYKORZYSTUJE? CO TO JEST AFIB I JAK SIĘ GO WYKORZYSTUJE? AFIB to oryginalne i opatentowane oprogramowanie instalowane w wybranych urządzeniach firmy Microlife. Nazwa AFIB pochodzi od Atrial Fibrillation, czyli po angielsku

Bardziej szczegółowo

układu krążenia Paweł Piwowarczyk

układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie Badanie przedmiotowe EKG Pomiar ciśnienia tętniczego Pomiar ciśnienia w tętnicy płucnej Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego Echokardiografia

Bardziej szczegółowo

Zastawka pnia płucnego Zastawka aortalna

Zastawka pnia płucnego Zastawka aortalna 1 Lewa tętnica płucna Żyła główna górna Prawy przedsionek Lewy przedsionek Zastawka tójdzielcza Komora prawa Żyła główna dolna Zastawka pnia płucnego Zastawka mitralna Komora lewa Zastawka aortalna 2 Pauza

Bardziej szczegółowo

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze

Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego. Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Pułapki farmakoterapii nadciśnienia tętniczego Piotr Rozentryt III Katedra i Kliniczny Oddział Kardiologii Śląskie Centrum Chorób Serca, Zabrze Leczenie nadciśnienia tętniczego versus leczenie chorego

Bardziej szczegółowo

Ocena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007

Ocena ogólna: Raport całkowity z okresu od 04.05.2007 do 15.11.2007 W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej ABC medic Praktyka Grupowa Lekarzy Rodzinnych w Zielonej Górze w okresie od 04.05.2007-15.11.2007 została przeprowadzona ocena efektów klinicznych u pacjentów

Bardziej szczegółowo

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB

FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI. Ciśnieniomierz nadgarstkowy Scala

INSTRUKCJA OBSŁUGI. Ciśnieniomierz nadgarstkowy Scala INSTRUKCJA OBSŁUGI Ciśnieniomierz nadgarstkowy Scala Wprowadzenie Dziękujemy za decyzję kupna ciśnieniomierza SC 6400 firmy SCALA Electronic GmbH. Aby móc wykorzystać wszystkie zalety urządzenia, należy

Bardziej szczegółowo

Definicja, podział i częstość występowania opornego nadciśnienia tętniczego

Definicja, podział i częstość występowania opornego nadciśnienia tętniczego Rozdział 2. Definicja, podział i częstość występowania opornego nadciśnienia tętniczego ANDRZEJ JANUSZEWICZ, ALEKSANDER PREJBISZ 2.1. DEFINICJA OPORNEGO NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO W ubiegłych dekadach zwłaszcza

Bardziej szczegółowo

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego

Materiały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )

Bardziej szczegółowo

PROBLEM NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO U DZIECI I MŁODZIEŻY.

PROBLEM NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO U DZIECI I MŁODZIEŻY. PROBLEM NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO U DZIECI I MŁODZIEŻY. Iwona Nawrot Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych kierunek Ratownictwo medyczne. Krakowska Akademia im Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie. Adres

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Nadciśnienie tętnicze od A do Z 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek )

Bardziej szczegółowo

dr inż. Piotr Kowalski, CIOP-PIB Wprowadzenie

dr inż. Piotr Kowalski, CIOP-PIB Wprowadzenie PRACOW NIA DRGAŃ M ECH ANICZ NY CH Wyniki badań pilotażowych wybranych funkcji fizjologicznych i psychomotorycznych pracownika poddanego ekspozycji na niskoczęstotliwościowe drgania o działaniu ogólnym

Bardziej szczegółowo

Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik elektroniki medycznej 322[18]

Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik elektroniki medycznej 322[18] Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik elektroniki medycznej 322[18] 1 2 3 4 5 W pracy egzaminacyjnej podlegało ocenie: Technik elektroniki medycznej 322[18] Element

Bardziej szczegółowo

Cel ćwiczenia. 1. Zapoznanie z techniką pomiaru ciśnienia krwi metodami Riva-Rocciego, Korotkowa i oscylometryczną.

Cel ćwiczenia. 1. Zapoznanie z techniką pomiaru ciśnienia krwi metodami Riva-Rocciego, Korotkowa i oscylometryczną. Propedeutyka Nauk Medycznych Laboratorium - Ćwiczenie 4 Ciśnienie krwi i pomiar jego wartości. Opór przepływu krwi. Przepływ i perfuzja. Wersja 2017/2018 Cel ćwiczenia 1. Zapoznanie z techniką pomiaru

Bardziej szczegółowo

Czy zmniejszenie spożycia fruktozy może obniżyć ciśnienie tętnicze i poprawić elastyczność naczyń krwionośnych?

Czy zmniejszenie spożycia fruktozy może obniżyć ciśnienie tętnicze i poprawić elastyczność naczyń krwionośnych? Czy zmniejszenie spożycia fruktozy może obniżyć ciśnienie tętnicze i poprawić elastyczność naczyń krwionośnych? Małgorzata Stańczyk 1, Daria Tomczyk 1, Justyna Topolska- Kusiak 2, Monika Grzelak 1, Piotr

Bardziej szczegółowo

Tętno, Ciśnienie Tętnicze. Fizjologia Człowieka

Tętno, Ciśnienie Tętnicze. Fizjologia Człowieka Tętno, Ciśnienie Tętnicze Fizjologia Człowieka TĘTNO JEST TO SPOWODOWANE PRZEZ SKURCZ SERCA WYCZUWALNE UDERZENIE O ŚCIANĘ NACZYNIA FALI KRWI, KTÓRA PRZEPŁYNĘŁA PRZEZ UKŁAD TĘTNICZY. TĘTNO WYCZUWA SIĘ TAM,

Bardziej szczegółowo

Jako, że, w przypadku omawianej walidacji, nie natrafiono na żadne trudności żadna modyfikacja protokołu walidacyjnego nie była potrzebna.

Jako, że, w przypadku omawianej walidacji, nie natrafiono na żadne trudności żadna modyfikacja protokołu walidacyjnego nie była potrzebna. Raport z walidacji, automatycznego aparatu do mierzenia ciśnienia krwi i pulsu Diagnosic model HPL-300, według protokołu Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (ESH) Walidację przeprowadzono

Bardziej szczegółowo

CTK + życiowe ABPM. Dostępne z: 24-godzinny ambulatoryjny system monitorowania ciśnienia krwi

CTK + życiowe ABPM. Dostępne z: 24-godzinny ambulatoryjny system monitorowania ciśnienia krwi Dostępne z: 24-godzinny ambulatoryjny system monitorowania ciśnienia krwi SunTech Oscar 2 System Oscar 2 firmy SunTech Medical ustala standard w 24-godzinnym ambulatoryjnym monitorowaniu ciśnienia krwi

Bardziej szczegółowo

Sklep Medyczny Utworzono : 27 grudzień 2016

Sklep Medyczny Utworzono : 27 grudzień 2016 Ciśnieniomierze > Naramienne > Model : - Producent : OMRON CIŚNIENIOMIERZ ELEKTRONICZNY OMRON M3 COMFORT + ZASILACZ GWARANCJA 5 LAT!!! Najnowsza wersja popularnego naramiennego modelu firmy Omron. W porównaniu

Bardziej szczegółowo

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE NR 6 POMIARY CIŚNIENIA TĘTNICZEGO KRWI

ĆWICZENIE NR 6 POMIARY CIŚNIENIA TĘTNICZEGO KRWI ĆWICZENIE NR 6 POMIARY CIŚNIENIA TĘTNICZEGO KRWI Cel ćwiczenia Zapoznanie się z nieinwazyjnymi metodami pomiaru ciśnienia tętniczego krwi. Ocena budowy i parametrów urządzeń, przydatności do badania w

Bardziej szczegółowo

Medycyna rodzinna - opis przedmiotu

Medycyna rodzinna - opis przedmiotu Medycyna rodzinna - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Medycyna rodzinna Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-MRodz Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj

Bardziej szczegółowo

Dwudziestoczterogodzinny pomiar ciśnienia tętniczego

Dwudziestoczterogodzinny pomiar ciśnienia tętniczego Choroby Serca i Naczyń 2004, tom 1, nr 1, 37 41 Copyright 2004 Via Medica ISSN 1733 2346 www.chsin.viamedica.pl Jerzy Gąsowski 1,2 *, Leszek Bieniaszewski 1, Tomasz Grodzicki 2, Krzysztof Narkiewicz 1

Bardziej szczegółowo

Dwiczenie laboratoryjne nr 11: HOLTER, PULSOKSYMETRIA

Dwiczenie laboratoryjne nr 11: HOLTER, PULSOKSYMETRIA Dwiczenie laboratoryjne nr 11: HOLTER, PULSOKSYMETRIA Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z nieinwazyjnymi metodami pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, metodami Holterowskimi oraz pulsoksymetrią. A. ZAGADNIENIA

Bardziej szczegółowo

RAPORT Z PRZEBIEGU BADAŃ PRZESIEWOWYCH MOJE DZIECKO NIE CHRAPIE WYKONYWANEGO PRZEZ FUNDACJĘ ZDROWY SEN. PROGRAM POD PATRONATEM

RAPORT Z PRZEBIEGU BADAŃ PRZESIEWOWYCH MOJE DZIECKO NIE CHRAPIE WYKONYWANEGO PRZEZ FUNDACJĘ ZDROWY SEN. PROGRAM POD PATRONATEM RAPORT Z PRZEBIEGU BADAŃ PRZESIEWOWYCH MOJE DZIECKO NIE CHRAPIE WYKONYWANEGO PRZEZ FUNDACJĘ ZDROWY SEN. PROGRAM POD PATRONATEM WIELKIEJ ORKIESTRY ŚWIĄTECZNEJ POMOCY Warszawa dnia 2014-05-08 Opracowanie:

Bardziej szczegółowo

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia

Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

2 Porady w zakresie obrazu chorobowego

2 Porady w zakresie obrazu chorobowego Rozdział 2 2 Porady w zakresie obrazu chorobowego W niniejszym rozdziale przedstawiona jest choroba nadciśnieniowa, choroba wieńcowa serca i niewydolność mięśnia sercowego. Dodatkowe ryzyko wystąpienia

Bardziej szczegółowo

Przełom w diagnostyce

Przełom w diagnostyce Przełom w diagnostyce 1304 Ułatwia pracę - poprawia jakość życia pacjenta. Kontakt MESI d.o.o. Leskoškova cesta 9d 1000 Lublana Słowenia, Europa T +386 1 620 34 87 F +386 8 205 31 95 E info@mesimedical.com

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego

Bardziej szczegółowo

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 im. Prof. Stanisława Szyszko Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 im. Prof. Stanisława Szyszko Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach Data obowiązywania:01.03.2014 r Wydanie: 1 Strona 1 z 6 Cel: Diagnostyczny. Zakres: Ustalenie i monitorowanie parametrów życiowych pacjenta w trakcie leczenia szpitalnego. Odpowiedzialność: Lekarz Naczelny,

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA. UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie

Bardziej szczegółowo

LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.

LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 701 Poz. 9 Załącznik B.64. LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.9)

Bardziej szczegółowo

Badanie SYMPLICITY HTN-3

Badanie SYMPLICITY HTN-3 PRACA ORYGINALNA BADANIA KLINICZNE. CO NOWEGO W HIPERTENSJOLOGII? Badanie SYMPLICITY HTN-3 Artur Radziemski, Katarzyna Kostka-Jeziorny Opracowano na podstawie: Bhatt D.L., Kandzari D.E., O Neill W.W. i

Bardziej szczegółowo

Denerwacja nerek stan wiedzy 2013. Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii

Denerwacja nerek stan wiedzy 2013. Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii Denerwacja nerek stan wiedzy 2013 Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii Katowice, 21 listopada 2013 2009 Lancet. 2009;373:1275-1281 Pierwsza ocena

Bardziej szczegółowo

BP + Vitals ABPM. Dostępne z: 24-godzinny ambulatoryjny system monitorowania ciśnienia krwi

BP + Vitals ABPM. Dostępne z: 24-godzinny ambulatoryjny system monitorowania ciśnienia krwi Dostępne z: 24-godzinny ambulatoryjny system monitorowania ciśnienia krwi SunTech Oscar 2 System Oscar 2 firmy SunTech Medical ustala standard w 24-godzinnym ambulatoryjnym monitorowaniu ciśnienia krwi

Bardziej szczegółowo

POMIARY CIŚNIENIA TĘTNICZEGO KRWI

POMIARY CIŚNIENIA TĘTNICZEGO KRWI Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej Politechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki Katedra Inżynierii Biomedycznej ĆWICZENIE NR 6 POMIARY CIŚNIENIA TĘTNICZEGO KRWI Cel ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Holter. odprowadzeń CM5, CS2, IS.

Holter. odprowadzeń CM5, CS2, IS. Norman Jefferis Jeff (1.1.1914-21.7.1983) amerykański biofizyk skonstruował urządzenie rejestrujące EKG przez 24 godziny, tzw. EKG. W zależności od typu aparatu sygnał EKG zapisywany jest z 2, 3, rzadziej

Bardziej szczegółowo

Dzienniczek obserwacyjny dla pacjenta

Dzienniczek obserwacyjny dla pacjenta Dzienniczek obserwacyjny dla pacjenta Służy do regularnego zapisywania własnych obserwacji w zakresie monitorowania odczuwania bólu Szanowny Pacjencie, Choroba nowotworowa to ogromne wyzwanie dla każdego

Bardziej szczegółowo

Podstawy diagnostyki nieinwazyjnej układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem EKG i echokardiografii

Podstawy diagnostyki nieinwazyjnej układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem EKG i echokardiografii Podstawy diagnostyki nieinwazyjnej układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem EKG i echokardiografii 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia,

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PROGRAM VII ŚWIĘTOKRZYSKICH WARSZTATÓW EKG, HOLTERA EKG I ABPM

RAMOWY PROGRAM VII ŚWIĘTOKRZYSKICH WARSZTATÓW EKG, HOLTERA EKG I ABPM RAMOWY PROGRAM VII ŚWIĘTOKRZYSKICH WARSZTATÓW EKG, HOLTERA EKG I ABPM Piątek 29.11.2013 Sala A Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do zmiany programu. 16:00-18:00 Sesja przy współpracy z Sekcją,, Choroby

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży coraz większy problem medyczny

Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży coraz większy problem medyczny Choroby Serca i Naczyń 2004, tom 1, nr 2, 89 96 Copyright 2004 Via Medica ISSN 1733 2346 www.chsin.viamedica.pl Krystyna Widecka Klinika Endokrynologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Przemiany Materii

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę Nadciśnienie tętnicze Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę EPIDEMIOLOGIA: Odsetek nadciśnienia tętniczego w populacji Polski w wieku średnim (36-64 lat) wynosi 44-46% wśród mężczyzn i 36-42%

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 2 października 2019 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 23 września 2019 r.

Warszawa, dnia 2 października 2019 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 23 września 2019 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 2 października 2019 r. Poz. 1864 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 23 września 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych

Bardziej szczegółowo

OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA

OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA OPIEKA AMBULATORYJNA NAD CHORYMI Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA dr hab. med. Ewa Konduracka Klinika Choroby Wieńcowej i Niewydolności Serca Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakowski Szpital Specjalistyczny

Bardziej szczegółowo

Dla rozwoju Mazowsza.... Załącznik nr 4 do SIWZ (pieczęć Wykonawcy) Arkusz informacji technicznej (AIT)

Dla rozwoju Mazowsza.... Załącznik nr 4 do SIWZ (pieczęć Wykonawcy) Arkusz informacji technicznej (AIT) Dla rozwoju Mazowsza... Załącznik nr 4 do SIWZ (pieczęć Wykonawcy) Arkusz informacji technicznej (AIT) Pulsoksymetry z niezbędnymi akcesoriami szt. 20 Lp. Nazwa parametru lub funkcja pomiarowa Moduł bezprzewodowy

Bardziej szczegółowo

PIRAMIDA ZDROWEGO ŻYWIENIA I STYLU ŻYCIA

PIRAMIDA ZDROWEGO ŻYWIENIA I STYLU ŻYCIA PIRAMIDA ZDROWEGO ŻYWIENIA I STYLU ŻYCIA Wraz z postępem cywilizacyjnym nasz styl życia dorosłych, dzieci, młodzieży zmienia się niestety nie zawsze na lepsze, co ma swoje konsekwencje również w odniesieniu

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13

Spis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13 Spis treści 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski........ 13 Genetyczne uwarunkowania pierwotnego nadciśnienia tętniczego..... 14 Nadciśnienie monogeniczne..................................

Bardziej szczegółowo

LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.

LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62. Załącznik B.64. LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.9) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY

Bardziej szczegółowo

Etiologia i częstość występowania monosymptomatycznego i niemonosymptomatycznego moczenia nocnego w populacji dzieci polskich

Etiologia i częstość występowania monosymptomatycznego i niemonosymptomatycznego moczenia nocnego w populacji dzieci polskich Etiologia i częstość występowania monosymptomatycznego i niemonosymptomatycznego moczenia nocnego w populacji dzieci polskich dr n. med. Agata Korzeniecka - Kozerska Założenia TRUDNOŚCI Z USTALENIEM CZY

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie nr 6. Temat: Trening fizyczny jako proces adaptacji fizjologicznej. Wpływ treningu na sprawność zaopatrzenia tlenowego ustroju.

Sprawozdanie nr 6. Temat: Trening fizyczny jako proces adaptacji fizjologicznej. Wpływ treningu na sprawność zaopatrzenia tlenowego ustroju. Imię i nazwisko. Data:.. Sprawozdanie nr 6 Temat: Trening fizyczny jako proces adaptacji fizjologicznej. Wpływ treningu na sprawność zaopatrzenia tlenowego ustroju. I Wprowadzenie Wyjaśnij pojęcia: Wydolność

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Szpital Chorób Płuc i Rehabilitacji Jaroszowiec, ul. Kolejowa nr 1 a, 32-310 Jaroszowiec tel.(032) 64-28-031, fax (032) 64-28-100,

Wojewódzki Szpital Chorób Płuc i Rehabilitacji Jaroszowiec, ul. Kolejowa nr 1 a, 32-310 Jaroszowiec tel.(032) 64-28-031, fax (032) 64-28-100, L.dz. ZP 2.224/02/2014/1 Jaroszowiec, dnia 04.04.2014 r. ZMIANA TRESCI SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKOW ZAMOWIENIA dotyczy: przetargu nieograniczonego na wykonanie zadania pn: Kompleksowa dostawa, montaż

Bardziej szczegółowo

Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie HIPERTENSJOLOGII za okres od 1 stycznia do 15 października 2014 roku

Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie HIPERTENSJOLOGII za okres od 1 stycznia do 15 października 2014 roku Warszawa, 11.02.2015 Andrzej Januszewicz Instytut Kardiologii, ul. Alpejska 42, 04-628 Warszawa tel.22 34 34 339; fax. 22 34 34 517; E-mail: a.januszewicz@ikard.pl Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie

Bardziej szczegółowo

LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.

LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 879 Poz. 133 Załącznik B.64. LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.9)

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 3 do materiałów informacyjnych PRO

Załącznik nr 3 do materiałów informacyjnych PRO SZCZEGÓŁOWY OPIS ŚWIADCZEŃ I ZASAD ICH UDZIELANIA ORAZ WYMAGANIA WOBEC ŚWIADCZENIODAWCÓW W PROGRAMIE PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA 1. OPIS ŚWIADCZEŃ 1) objęcie przez świadczeniodawcę Programem świadczeniobiorców,

Bardziej szczegółowo

I. Kontrola stanu technicznego układu wydechowego i poziomu hałasu zewnętrznego podczas postoju pojazdu. Kontrola organoleptyczna - I etap

I. Kontrola stanu technicznego układu wydechowego i poziomu hałasu zewnętrznego podczas postoju pojazdu. Kontrola organoleptyczna - I etap ZAŁĄCZNIK Nr 3 SPOSÓB OCENY STANU TECHNICZNEGO UKŁADU WYDECHOWEGO I POMIARU POZIOMU HAŁASU ZEWNĘTRZNEGO PODCZAS POSTOJU POJAZDU ORAZ SPOSÓB KONTROLI STANU TECHNICZNEGO SYGNAŁU DŹWIĘKOWEGO PODCZAS PRZEPROWADZANIA

Bardziej szczegółowo

Home Blood Pressure Monitoring

Home Blood Pressure Monitoring Home Blood Pressure Monitoring Chronic kidney disease chapter 3 Przewlekła Choroba Nerek PChN okres przeddializacyjny, stadium 1-3 (MCKD) odnosi się do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi (CTK) w domu samodzielnie

Bardziej szczegółowo

Hipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko

Hipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko Hipoglikemia przyczyny, objawy, leczenie Beata Telejko Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Definicja hipoglikemii w cukrzycy Zespół objawów

Bardziej szczegółowo

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH POŁOŻNEJ PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH POŁOŻNEJ PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI 1 Załącznik nr 3 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH POŁOŻNEJ PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Część I. 1. Świadczenia gwarantowane położnej podstawowej opieki zdrowotnej obejmują:

Bardziej szczegółowo

Odpowiedź: Funkcja wyrażona w pkt. I.19 nie jest funkcją obligatoryjną tylko funkcją dodatkowo

Odpowiedź: Funkcja wyrażona w pkt. I.19 nie jest funkcją obligatoryjną tylko funkcją dodatkowo Warszawa, 07.12.2017r. Dotyczy: postępowania o udzielenie zamówienie publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego (znak ZP/02/2017) na dostawę urządzeń medycznych dla poradni kardiologicznej

Bardziej szczegółowo

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347

Śmiertelność przypisana w tys; całość Ezzatti M. Lancet 2002; 360: 1347 Nadciśnienie tętnicze Prewencja i leczenie Prof. dr hab. med. Danuta Czarnecka I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Jagielloński, Kraków Warszawa.07.04.2013

Bardziej szczegółowo

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne

Analiza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne Analiza fali tętna u dzieci z chorobami kłębuszków nerkowych doniesienie wstępne Piotr Skrzypczyk, Zofia Wawer, Małgorzata Mizerska-Wasiak, Maria Roszkowska-Blaim Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii

Bardziej szczegółowo

PROCEDURY MEDYCZNE Tytuł: Standard monitorowania pacjenta podczas znieczulenia.

PROCEDURY MEDYCZNE Tytuł: Standard monitorowania pacjenta podczas znieczulenia. Data obowiązywania: 17.05.2014 r Wydanie: 1 Strona 1 z 5 Cel procedury: Ujednolicenie sposobu monitorowania pacjenta podczas znieczulenia w zależności od rodzaju zabiegu i stanu ogólnego pacjenta Zakres

Bardziej szczegółowo

APARAT DO MONITOROWANIA FUNKCJI MÓZGU W INTENSYWNEJ TERAPII NOWORODKÓW EEG DigiTrack Trend (Color Cerebral Function Monitor)

APARAT DO MONITOROWANIA FUNKCJI MÓZGU W INTENSYWNEJ TERAPII NOWORODKÓW EEG DigiTrack Trend (Color Cerebral Function Monitor) APARAT DO MONITOROWANIA FUNKCJI MÓZGU W INTENSYWNEJ TERAPII NOWORODKÓW EEG DigiTrack Trend (Color Cerebral Function Monitor) W Polsce rodzi się około 24 000 wcześniaków z masą ciała poniżej 2500 g. W ciągu

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13 Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry

Bardziej szczegółowo

Mefelor 50/5 mg Tabletka o przedłużonym uwalnianiu. Metoprololtartrat/Felodipi n AbZ 50 mg/5 mg Retardtabletten

Mefelor 50/5 mg Tabletka o przedłużonym uwalnianiu. Metoprololtartrat/Felodipi n AbZ 50 mg/5 mg Retardtabletten ANEKS I WYKAZ NAZW, POSTACI FARMACEUTYCZNYCH, MOCY PRODUKTÓW LECZNICZYCH, DRÓG PODANIA, WNIOSKODAWCÓW, POSIADACZY POZWOLEŃ NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU W PAŃSTWACH CZŁONKOWSKICH Państwo członkowskie Podmiot

Bardziej szczegółowo

VIDEOMED ZAKŁAD ELEKTRONICZNY

VIDEOMED ZAKŁAD ELEKTRONICZNY y przeznaczone do diagnostyki różnych rodzajów zaburzeń snu. Międzynarodowa Klasyfikacja Zaburzeń Snu (ICSD) opisuje różne rodzaje zaburzeń, takich jak zespół obturacyjnego lub centralnego bezdechu sennego,

Bardziej szczegółowo

Samodzielny Publiczny Proszowice, dnia 25.11.2014 r. Zespół Opieki Zdrowotnej ul. Kopernika 13 32-100 Proszowice

Samodzielny Publiczny Proszowice, dnia 25.11.2014 r. Zespół Opieki Zdrowotnej ul. Kopernika 13 32-100 Proszowice Samodzielny Publiczny Proszowice, dnia 25.11.2014 r. Zespół Opieki Zdrowotnej ul. Kopernika 13 32-100 Proszowice Uczestnicy postępowania na dostawę aparatu do wentylacji nieinwazyjnej i inwazyjnej przeznaczony

Bardziej szczegółowo

IV SZKOŁA PTEiDD w Krakowie program naukowy

IV SZKOŁA PTEiDD w Krakowie program naukowy IV SZKOŁA PTEiDD w Krakowie program naukowy Czwartek 29.09.2016 "Postępy endokrynologii i diabetologii dziecięcej" 8.00-9.00 Rejestracja uczestników 9:00-11:00 Sesja 1 Co nowego w endokrynologii i diabetologii?

Bardziej szczegółowo

Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu

Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Karolina Mroczkowska Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Źródło Critical Care 2018: Respiratory management in patients

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Wydział Lekarski. Małgorzata Brzozowska-Kiszka

Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Wydział Lekarski. Małgorzata Brzozowska-Kiszka Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Wydział Lekarski Małgorzata Brzozowska-Kiszka Zastosowanie systemu telemonitorowania ciśnienia tętniczego w leczeniu choroby nadciśnieniowej Praca doktorska Promotor:

Bardziej szczegółowo

Ocena profilu dobowego ciśnienia tętniczego metodą 24-godzinnego ambulatoryjnego monitorowania ciśnienia (ABPM) u pacjentów z cukrzycą typu 2

Ocena profilu dobowego ciśnienia tętniczego metodą 24-godzinnego ambulatoryjnego monitorowania ciśnienia (ABPM) u pacjentów z cukrzycą typu 2 Małgorzata Zagroda 1, Dorota Tomczyk 1, Damian Kołacin 1, Paweł Tomczyk 1, Andrzej Prystupa 2, Anna Toruń-Jurkowska 3, Jerzy Mosiewicz 2, Grzegorz Dzida 2 1 Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Klinice

Bardziej szczegółowo

Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med.

Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med. Katowice 2016 Jolanta Żak Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med. Damian Kusz W razie zaobserwowania niepokojących

Bardziej szczegółowo

Testowanie hipotez statystycznych.

Testowanie hipotez statystycznych. Statystyka Wykład 10 Wrocław, 22 grudnia 2011 Testowanie hipotez statystycznych Definicja. Hipotezą statystyczną nazywamy stwierdzenie dotyczące parametrów populacji. Definicja. Dwie komplementarne w problemie

Bardziej szczegółowo

(L, S) I. Zagadnienia. 1. Potencjały czynnościowe komórek serca. 2. Pomiar EKG i jego interpretacja. 3. Fonokardiografia.

(L, S) I. Zagadnienia. 1. Potencjały czynnościowe komórek serca. 2. Pomiar EKG i jego interpretacja. 3. Fonokardiografia. (L, S) I. Zagadnienia 1. Potencjały czynnościowe komórek serca. 2. Pomiar EKG i jego interpretacja. 3. Fonokardiografia. II. Zadania 1. Badanie spoczynkowego EKG. 2. Komputerowa rejestracja krzywej EKG

Bardziej szczegółowo

Testy wysiłkowe w wadach serca

Testy wysiłkowe w wadach serca XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji

Bardziej szczegółowo

Jeżeli czegoś nie można zmierzyć, to nie można tego ulepszyć... Lord Kelvin (Wiliam Thomas)

Jeżeli czegoś nie można zmierzyć, to nie można tego ulepszyć... Lord Kelvin (Wiliam Thomas) Jeżeli czegoś nie można zmierzyć, to nie można tego ulepszyć... Lord Kelvin (Wiliam Thomas) M-300 APLIKACJE MIERNIK PROGRAMOWALNY Z ELEKTRONICZNĄ REJESTRACJĄ WYNIKÓW www.metronic.pl 2 Przykładowe aplikacje

Bardziej szczegółowo

PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY OBOWIĄZUJĄCE W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 STUDIA POMOSTOWE KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO

PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY OBOWIĄZUJĄCE W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 STUDIA POMOSTOWE KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY OBOWIĄZUJĄCE W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 STUDIA POMOSTOWE KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO PYTANIA Z PEDIATRII I PIELĘGNIARSTWA PEDIATRYCZNEGO 1. Wskaż metody oceny stanu zdrowia noworodka

Bardziej szczegółowo

Tabela 1-1. Warunki środowiska zewnętrznego podczas badania i charakterystyka osoby badanej

Tabela 1-1. Warunki środowiska zewnętrznego podczas badania i charakterystyka osoby badanej Ćwiczenie 3 Klasyfikacja wysiłków fizycznych. Sprawność zaopatrzenia tlenowego podczas wysiłków fizycznych I Analiza zmian wybranych wskaźników układu krążenia i oddychania podczas wysiłku o stałej intensywności

Bardziej szczegółowo

Pomiar siły parcie na powierzchnie płaską

Pomiar siły parcie na powierzchnie płaską Pomiar siły parcie na powierzchnie płaską Wydawać by się mogło, że pomiar wartości parcia na powierzchnie płaską jest technicznie trudne. Tak jest jeżeli wyobrazimy sobie pomiar na ściankę boczną naczynia

Bardziej szczegółowo

Telefon 1: Ulica: Kod pocztowy: Województwo: Miejsce: Kraj: Poland. 90,55 kg 184,0 cm 26,7 kg/m²

Telefon 1: Ulica: Kod pocztowy: Województwo: Miejsce: Kraj: Poland. 90,55 kg 184,0 cm 26,7 kg/m² Wiek: Płeć: 29 lat 8 mies. mężczyzna Telefon 1: Ulica: Kod pocztowy: Województwo: Miejsce: Kraj: Poland Dane podstawowe Data: 13.04.23 Godzina: 10:53 90,55 kg 184,0 cm 26,7 kg/m² Płyn Pomiar całkowitej

Bardziej szczegółowo

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)

LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 731 Poz. 66 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM, EPOPROSTENOLEM I MACYTENTANEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia

Bardziej szczegółowo

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Projekt z dnia 28.11.2014 r. WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Załącznik nr 7 Lp. Profil lub rodzaj komórki organizacyjnej

Bardziej szczegółowo

PL 187505 B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 187505 (13) B1. (21) Numer zgłoszenia: 324415. (51) IntCl7 A61F 5/34

PL 187505 B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 187505 (13) B1. (21) Numer zgłoszenia: 324415. (51) IntCl7 A61F 5/34 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 187505 (21) Numer zgłoszenia: 324415 (22) Data zgłoszenia: 22.01.1998 (13) B1 (51) IntCl7 A61F 5/34 (54)Urządzenie

Bardziej szczegółowo

Lek. Joanna Kanarek-Kucner

Lek. Joanna Kanarek-Kucner Lek. Joanna Kanarek-Kucner Katedra i Klinika Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii GUMed Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. Krzysztof Narkiewicz Wpływ występowania obturacyjnego bezdechu sennego na

Bardziej szczegółowo

ELEKTRONICZNY SYSTEM MEDYCYNY SZKOLNEJ ESMS

ELEKTRONICZNY SYSTEM MEDYCYNY SZKOLNEJ ESMS SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU GDYŃSKI ZDROWY UCZEŃ ELEKTRONICZNY SYSTEM MEDYCYNY SZKOLNEJ ESMS Zestawienie zbiorcze ORGANIZATOR PROJEKTU: PARTNERZY: HONOROWY PATRONAT: Gdynia, 2019 SPIS TREŚCI Wprowadzenie...

Bardziej szczegółowo

Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko

Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko Nadciśnienie Tętnicze Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko Definicja Nadciśnienie tętnicze, choroba nadciśnieniowa,

Bardziej szczegółowo

Wanda Siemiątkowska - Stengert

Wanda Siemiątkowska - Stengert Wanda Siemiątkowska - Stengert Wpływ zabiegu odsysania z tchawicy na ciśnienie śródczaszkowe i układ krążenia noworodków wymagających wentylacji zastępczej, po zastosowaniu różnej premedykacji farmakologicznej.

Bardziej szczegółowo

Elżbieta Łoniewska-Paleczny. Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej

Elżbieta Łoniewska-Paleczny. Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej Elżbieta Łoniewska-Paleczny Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej Ryzyko powikłań związanych z zastosowaniem metody nie może przewyższać korzyści z uzyskanych

Bardziej szczegółowo

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004

Bardziej szczegółowo

Wskaźnik szybkości płynięcia termoplastów

Wskaźnik szybkości płynięcia termoplastów Katedra Technologii Polimerów Przedmiot: Inżynieria polimerów Ćwiczenie laboratoryjne: Wskaźnik szybkości płynięcia termoplastów Wskaźnik szybkości płynięcia Wielkością która charakteryzuje prędkości płynięcia

Bardziej szczegółowo