RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Szkoła Podstawowa w Alwerni Alwernia Kuratorium Oświaty w Krakowie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. wraz ze zmianami z dnia r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Szkoła Podstawowa w Alwerni 2/25

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Barbara Zgłobicka, Anna Dziedzic. Badaniem objęto 86 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 96 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 26 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielem samorządu lokalnego i partnerów szkoły, grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły. Szkoła Podstawowa w Alwerni 3/25

4 Obraz szkoły Szkoła Podstawowa im. Marii Skłodowskiej Curie w Alwerni wchodzi w skład Zespołu Szkół nr 1, prowadzonego przez Urząd Miasta i Gminy Alwernia. W Szkole funkcjonuje 10 oddziałów. Szkoła znajduje się w centrum miasta, w bezpiecznym i przyjaznym miejscu. Posiada odpowiednie warunki do realizacji podstawy programowej: dysponuje salą gimnastyczną, dwiema salami komputerowymi (po 11 komputerów w każdej) z dostępem do internetu, biblioteką z czytelnią i 4 stanowiskami komputerowymi. Sale lekcyjne i inne pomieszczenia są wyposażone w pomoce dydaktyczne i nowoczesny sprzęt, stale uzupełniany. Część lekcji odbywa się z wykorzystaniem tablic interaktywnych i sprzętu komputerowego. Uczniowie mogą korzystać ze świetlicy oraz ze stołówki podającej przygotowywane na miejscu posiłki. Aktualnie trwa rozbudowa bazy sportowej - w bieżącym roku zostanie oddana do użytku uczniów i mieszkańców nowocześnie wyposażona hala sportowa, połączona z budynkiem szkolnym. Szkoła zapewnia uczniom przyjazne i bezpieczne warunki do wszechstronnego rozwoju z uwzględnieniem ich indywidualnych potrzeb i możliwości. Panująca tu atmosfera, nacechowana życzliwością i otwartością, sprzyja uczeniu się i rozwijaniu różnych talentów, oraz osiąganiu sukcesów w nauce i sporcie. Uczniowie osiągają wysokie wyniki na sprawdzianie w klasie 6 oraz w konkursach i zawodach sportowych w Szkole i poza nią. W Szkole realizuje się rozwiązania służące rozwojowi uczniów, np.: projekt "Lepszy start", "Już pływam", spotkania edukacyjno-artystyczne "Z przyrodą na ty". Szkoła Podstawowa współpracuje ze Stowarzyszeniem Młoda Alwernia, z Gminna Biblioteką Publiczną, z Klubem Sportowym Triumf i Miejskim Klubem Sportowym Alwernia, z miejscową Parafią i Zakonem OO Bernardynów, z sąsiadującym Przedszkolem Samorządowym Tęczowa Kraina w zakresie rozwijania zainteresowań artystycznych i sportowych uczniów, realizacji różnorodnych projektów i konkursów, a także wydarzeń kulturalnych obejmujących swoim zasięgiem całą społeczność gminy. Szkoła Podstawowa w Alwerni 4/25

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 4 Szkoła Podstawowa w Alwerni Maria Skłodowska -Curie Szkoła podstawowa Alwernia Kod pocztowy Urząd pocztowy Marii Skłodowskiej-Curie Alwernia Telefon Fax Www zs1alwernia.pl Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 195 Oddziały 10 Nauczyciele pełnozatrudnieni 6.00 publiczna Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) Średnia liczba uczących się w oddziale 19.5 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki 32.5 MAŁOPOLSKIE chrzanowski Alwernia gmina miejsko-wiejska Szkoła Podstawowa w Alwerni 5/25

6 Poziom spełniania wymagań państwa Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału (D) C Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się (D) Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się (D) Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania (D) Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach (D) Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój (D) Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej (B) Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój (B) Uczniowie uczą się od siebie nawzajem (B) W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów (B) Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) B Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Respektowane są normy społeczne B Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne (D) Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego (D) Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu (D) W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb (B) W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice (B) Szkoła Podstawowa w Alwerni 6/25

7 Wnioski 1. Nauczyciele i uczniowie wspomagani przez pracowników Szkoły oraz rodziców tworzą klimat sprzyjający uczeniu się. 2. Dzięki motywowaniu, wspieraniu i udzielaniu informacji zwrotnej ze strony nauczycieli uczniowie są świadomi potrzeby uczenia się, czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Widoczne jest to w organizacji procesów edukacyjnych, sprzyjających powiązaniu różnych dziedzin wiedzy, stosowaniu jasnych reguł oceniania, różnorodnych metod i form pracy, które jednak nie noszą cech nowatorstwa. 3. Nauczyciele wykorzystują wymagane warunki oraz sposoby realizacji podstawy programowej oraz monitorują i analizują osiągnięcia edukacyjne dzięki czemu uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności. Przejawia się to w wysokich wynikach sprawdzianu oraz w różnorodnych sukcesach uczniów. 4. Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie i współpracują ze sobą w realizacji różnorodnych przedsięwzięć. Uwidacznia się to w podejmowanych działaniach wychowawczych, respektowaniu norm społecznych, działalności samorządu uczniowskiego oraz w uwzględnianiu opinii uczniów i rodziców w realizacji i modyfikacji różnorodnych działań. Szkoła Podstawowa w Alwerni 7/25

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Nauczanie w efektywnych szkołach jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane, przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie. Ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest zaplanowana i kontrolowana, a stawiane pytania angażują uczniów. Środowisko uczenia się powinno być atrakcyjne, metody pracy nauczycieli oparte na najnowszej wiedzy pedagogicznej. Ważne jest, by zachęcać uczniów do samooceny i brania odpowiedzialności za proces uczenia się. Duży wpływ na ten proces ma informowanie uczniów o postępie, jaki się dokonuje w ich rozwoju intelektualnym, społecznym i osobistym. Poziom spełnienia wymagania: C Planowanie i organizacja procesów edukacyjnych umożliwiających powiązanie różnych dziedzin wiedzy i ich wykorzystanie oraz panująca w Szkole atmosfera służą rozwojowi uczniów i pozwalają im lepiej funkcjonować w społeczności. Nauczyciele stosują metody pracy adekwatnie do potrzeb, kształtują u uczniów umiejętność uczenia się, motywują do nauki i wspierają w trudnych sytuacjach. Uczniowie znają cele uczenia i formułowane wobec nich oczekiwania, a uzyskiwana informacja zwrotna o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają im uczyć się i planować swój indywidualny rozwój. Uczniowie wpływają na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się, w tym od siebie nawzajem i czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Prowadzone w Szkole działania nie noszą cech nowatorstwa. Obszar badania: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału Planowanie i realizacja procesów edukacyjnych przyczyniają się do rozwoju uczniów. W odczuciu uczniów większość nauczycieli potrafi ich zainteresować tematem lekcji, zrozumiale tłumaczy zagadnienia, a sposób w jaki uczą zachęca ich do nauki. Na większości zajęć uczniowie mają możliwość współpracy z kolegami. Doceniają stosowane metody i formy pracy, w szczególności pracę w grupach, możliwość wpływu na przebieg zajęć, utrwalanie materiału czy prezentowanie wyników ich pracy. Aktywnemu uczestnictwu w zajęciach sprzyja również panująca atmosfera, pomoc ze strony nauczycieli, uczciwe kryteria oceniania oraz stosowane pomoce. Uczniowie mają w Szkole szansę na rozwijanie swoich zainteresowań, np. czytelniczych. Na dobór metod i form pracy stosowanych przez nauczycieli na zajęciach mają wpływ potrzeby i upodobania uczniów. Pozwalają one na aktywizację klas, uatrakcyjnienie zajęć. Procesy edukacyjne są dostosowane do potrzeb i możliwości uczniów. Szkoła Podstawowa w Alwerni 8/25

9 Obszar badania: Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. Na obserwowanych zajęciach uczniowie mogli podejmować indywidualne decyzje dotyczące ich uczenia się, poszukiwali różnych rozwiązań pojawiających się problemów, mieli możliwość podsumowania zajęć. Stwarzane były sytuacje, w których mogli oni wyrażać swoje opinie i większość z nich z tego korzystała. Uczniowie mieli wpływ na organizowanie procesu uczenia się, mogli odwoływać się do wcześniej zdobytej wiedzy. Uczniowie potwierdzają, że większość nauczycieli wyjaśnia im jak się uczyć (wykres 1j) oraz że te działania są efektywne (wykres 2j). Wykres 1j Wykres 2j Obszar badania: Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się. Na zajęciach przestrzega się przyjętych zasad zachowania i bezpieczeństwa. Wzajemne relacje pomiędzy uczniami oraz między uczniami i nauczycielami są przyjazne i życzliwe. Nauczyciele przyjmują opinie, inicjatywy uczniów i wykorzystują je do pracy podczas lekcji, a popełniane błędy w większości są wykorzystywane do uczenia się. Uczniowie są chwaleni za aktywność, właściwe rozwiązanie zadań, mogą oczekiwać pomocy ze strony nauczyciela w razie problemów. Uczniowie są pod stałą opieką nauczycieli (dyżury, monitoring), kontroluje się, kto przebywa na terenie Szkoły. W opinii uczniów odnoszą się oni do siebie przyjaźnie, pomagają sobie nawzajem, chociaż zdarzają się przypadki lekceważenia uczniów przez ich kolegów (ok. 1/3 ankietowanych). Nauczyciele traktują jednakowo dobrze wszystkich uczniów. Czas na zajęciach wykorzystywany jest na uczenie się, większość nauczycieli udziela uczniom wskazówek na zajęciach, które pomagają w nauce oraz wysłuchują ich w razie potrzeby. Zdaniem rodziców większość nauczycieli szanuje uczniów i traktuje ich równie dobrze, dba o dobre relacje pomiędzy nimi, zaś dzieci chętnie chodzą do Szkoły. Szkoła Podstawowa w Alwerni 9/25

10 Obszar badania: Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania Uczniowie znają cele uczenia się oraz stawiane przed nimi wymagania na większości lub wszystkich zajęciach (wykres 1j). Nauczyciele wyjaśniają, jakich działań oczekują od uczniów na lekcjach (wykres 2j). Obserwowane zajęcia potwierdzają, że uczniowie mają możliwość poznania celów lekcji. Nauczyciele przedstawiają im je, rozmawiają o nich z uczniami, upewniają się, ze są one dla nich zrozumiałe. Omawiane są zagadnienia, które będą poruszane na lekcjach. Wykres 1j Wykres 2j Obszar badania: Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się. Uczniowie w razie potrzeby otrzymują wsparcie od większości nauczycieli (wykres 1j) a nauczyciele są zdania, że udzielana przez nich informacja zwrotna motywuje większość uczniów do pracy. Uczniom pomaga w nauce podczas lekcji praca w grupach, korzystanie z pomocy kolegów i nauczyciela, stosowanie gier i zabaw, pomocy dydaktycznych. Pozytywny wpływ na ich uczenie się ma też możliwość wyrażania opinii oraz panująca atmosfera. Uczniowie zwracają też uwagę na gotowość nauczycieli do pomocy na zajęciach dodatkowych czy utrwalanie wiadomości na lekcjach. Podejmowane działania dotyczące motywowania do aktywnego uczenia są efektywne. Uczniowie deklarują, że lubią się uczyć na większości lekcji (wykres 2j) zaś większość rodziców jest przekonanych, że nauczyciele wierzą w możliwości ich dzieci oraz częściej je chwalą niż krytykują. Szkoła Podstawowa w Alwerni 10/25

11 Wykres 1j Wykres 2j Obszar badania: Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój Uczniowie otrzymują informację zwrotną dotyczącą efektów ich pracy, co wspiera ich uczenie się i pomaga planować indywidualny rozwój. Podczas obserwowanych lekcji nauczyciele zwracali uwagę zarówno na prawidłowe, jak i nieprawidłowe elementy odpowiedzi i działania uczniów. Udzielane informacje miały charakter motywujący, zachęcały uczniów do pracy, szukali oni poprawnego sposobu rozwiązania zadania, czasem również pomocy u kolegów. Ustalone zasady oceniana są jasne dla uczniów i przestrzegane na większości lub wszystkich zajęciach. Większość nauczycieli rozmawia z uczniami o postępach w nauce oraz o przyczynach zarówno trudności jak i osiąganych sukcesów. Ocenianie wywołuje u większości uczniów zadowolenie, mniej z nich wie, co mają poprawić i chce to zrobić (wykres 1w). Rodzice są zdania, że to, jak nauczyciele oceniają ich dzieci wpływa pozytywnie na ich motywację do nauki. Szkoła Podstawowa w Alwerni 11/25

12 Wykres 1w Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej Uczniowie mają możliwość korzystania na lekcjach z tego, czego nauczyli się na innych przedmiotach lub poza Szkołą (wykres 1j) i są świadomi, iż ta wiedza przydaje im się w życiu, jednak ich zdaniem znaczna część nauczycieli porusza zagadnienia z innych przedmiotów na mniej niż połowie lekcji lub żadnych (wykres 2j). W czasie obserwowanych zajęć uczniowie mieli okazję do odwoływania się do wiedzy przedmiotowej, wiedzy z innych przedmiotów i doświadczeń pozaszkolnych. Nauczyciele uczący w jednym oddziale podejmują wspólne działania, mające na celu wspomaganie uczniów w zrozumieniu otaczającego świata i w lepszym funkcjonowaniu w społeczności lokalnej, między innymi przez dobór tematyki zajęć, prowadzenie wspólnych lekcji (np. przygotowanie do egzaminu na kartę rowerową), pogadanek na różnorodne tematy np.: "W gminie plaga wypalania traw", prowadzenie gazetki szkolnej, segregacja odpadów na terenie Szkoły, zbiórki makulatury, baterii. Powiązaniu różnych dziedzin wiedzy sprzyja udział w konkursach (np. Listy do Ziemi) i przeglądach, organizacja wyjść i wycieczek, imprez i akademii, udział w imprezach lokalnych (np.: Dni Alwerni). Szkoła współpracuje ze Stowarzyszeniem Młoda Alwernia. W Szkole realizuje się projekty, np.: Kraków bez granic, Moja miejscowość ("Bloki tematyczne: Pamięć w nazwach, Pamięć w faktach, Alwernia w liczbach"). Corocznie organizuje się Dzień przedmiotów matematyczno-przyrodniczych, szkolny i Europejski Dzień Języków Obcych. Szkoła Podstawowa w Alwerni 12/25

13 Wykres 1j Wykres 2j Obszar badania: Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój W czasie obserwowanych zajęć nauczyciele rozmawiali z uczniami, w jaki sposób będzie przebiegać lekcja i pozwalali im zastanowić się, czego się na lekcji nauczyli. Uczniowie deklarują, że są zachęcani do wymyślania i realizowania własnych pomysłów, ponad połowa z nich ma wpływ na omawiane tematy i treści, sposób uczenia się i atmosferę w klasie. Wszyscy nauczyciele wskazują, że kilka razy w roku lub półroczu dają uczniom możliwość wyboru tematyki zajęć, terminów testów i sprawdzianów. Większość pozwala na wpływ na stosowane metody pracy na lekcji, sposób oceniania. Uczniowie czują się odpowiedzialni za własny rozwój, uważają, że ich wyniki w nauce w największym stopniu zależą od ich zaangażowania, czasu jaki poświęcają na naukę, w mniejszym stopniu od uzdolnień i atmosfery w klasie (wykres 1w). Szkoła Podstawowa w Alwerni 13/25

14 Wykres 1w Obszar badania: Uczniowie uczą się od siebie nawzajem W Szkole nauczyciele prowadzą działania umożliwiające uczniom uczenie się od siebie nawzajem, przede wszystkim przez stosowanie metod, które umożliwiają to wszystkim i stwarzanie sytuacji, w których uczniowie mogą sobie pomagać, co potwierdzają obserwacje lekcji. Wśród sposobów wykorzystujących wzajemne uczenie się nauczyciele wskazują na pracę w grupach i parach, pomoc koleżeńską, ponadto na stosowane przez nich metody aktywizujące: np.: burzę mózgów, dramę, dialogi oraz prezentacje, gry i zabawy dydaktyczne, teatrzyki, scenki. Uczniowie pracują w grupach lub parach na co najmniej połowie lekcji (wykres 1j), jednak deklarują, że zadania wymyślone przez siebie i innych uczniów wykonują na mniej niż połowie lekcji lub na żadnych (wykres 2j). Szkoła Podstawowa w Alwerni 14/25

15 Wykres 1j Wykres 2j Obszar badania: W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów Dyrektor jako rozwiązania służące rozwojowi uczniów wskazuje np.: realizację projektu "Lepszy start", organizację spotkań edukacyjno-artystycznych "Z przyrodą na ty", przygotowywanie biuletynu informacyjnego dla rodziców, organizację i przygotowanie uczniów do konkursów, warsztaty dla nauczycieli, wykorzystanie tablic interaktywnych i podręcznika elektronicznego. Ponad połowa nauczycieli deklaruje, że wprowadza w swojej pracy nowe rozwiązania dotyczące metod pracy, mniej niż połowa komunikacji z uczniami, wykorzystania środków dydaktycznych czy współdziałania z innymi nauczycielami (wykres 1w). Uznają, że angażują one uczniów w wyższym stopniu niż tradycyjne rozwiązania, są nowością w Szkole i przyczyniają się do rozwoju uczniów. Zdaniem Dyrektora podejmowane działania podnoszą jakość uczenia, rozwijają zainteresowania uczniów, wyzwalają inwencję, głównie artystyczną. Kształtują umiejętności językowe, sportowe, artystyczne, logiczne myślenie, umiejętność pracy zespołowej, autoprezentacji, jak również urozmaicają proces nauczania. Wskazane działania nie noszą jednak cech nowatorstwa. Szkoła Podstawowa w Alwerni 15/25

16 Wykres 1w Szkoła Podstawowa w Alwerni 16/25

17 Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B Podstawa programowa realizowana jest z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. Diagnozuje się osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego i uwzględnia wyniki analizy realizacji podstawy programowej. Monitoruje się osiągnięcia, analizuje je, a wypracowane wnioski wykorzystuje w pracy nauczycieli. Podejmowane w Szkole działania przyczyniają się do uzyskiwania przez uczniów wysokich wyników nauczania oraz osiągania różnorodnych sukcesów. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego W Szkole diagnozuje się osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Przeprowadzana jest diagnoza gotowości szkolnej, analizuje się wytwory uczniów, przeprowadza wywiady z nauczycielami przedszkola i rodzicami. Nauczyciele klas 4 wymieniają informacje z wychowawcami uczniów w młodszych klasach na spotkaniach zespołów, wychowawców. Zapoznają się z opiniami i orzeczeniami z poradni psychologiczno-pedagogicznej, analizują dokumentację np.: arkusze ocen. W klasie 4 przeprowadzane są testy diagnozujące z matematyki, języka polskiego i przyrody. Uzyskiwane informacje wykorzystuje się przy dostosowywaniu wymagań do możliwości uczniów, indywidualizacji pracy, wyłaniania obszarów edukacyjnych wymagających powtórzenia i uzupełnienia. Nauczyciele modyfikują stosowane metody pracy, zakres wykorzystywania pomocy dydaktycznych, ponadto uwzględniają informacje o osiągnięciach uczniów przy planowaniu zajęć dodatkowych wspierających (np.: korekcyjno-kompensacyjnych) i rozwijających zainteresowania (np.: koło PCK, zajęcia teatralne "Małe formy teatralne", "Głośne czytanie"), czy organizując współpracę z rodzicami uczniów (spotkania, dyżury, dni otwarte). Szkoła Podstawowa w Alwerni 17/25

18 Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej są wykorzystywane w pracy Szkoły. Nauczyciele umożliwiają uczniom kształtowanie kluczowych kompetencji. W ich opinii na większości zajęć uczniowie rozwijają umiejętność komunikowania się w języku ojczystym, czytania, uczenia się, pracy zespołowej, odkrywania swoich zainteresowań i przygotowywania do dalszej edukacji, rzadziej myślenia naukowego. Natomiast na mniej niż połowie zajęć mogą kształtować umiejętność myślenia matematycznego czy posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi. Potwierdzają to obserwowane zajęcia, na większości których kształtowano głównie umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i piśmie, umiejętność czytania, uczenia się, pracy zespołowej. W procesie lekcyjnym są uwzględniane zalecane warunki i sposoby realizacji ustalone dla danego przedmiotu nauczania, co potwierdzają badania ankietowe przeprowadzone wśród nauczycieli i obserwacje zajęć. Nauczyciele wskazują, że dbają w szczególności o infrastrukturę, stosowane pomoce, wykorzystanie mediów edukacyjnych. Przygotowują uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym, organizują pozalekcyjne formy nauki i zachęcają do prowadzenia zdrowego stylu życia. Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz Nauczyciele monitorują nabywanie wiadomości i umiejętności przez uczniów. W badaniach ankietowych wszyscy deklarują, że sprawdzają czy uczniowie właściwie zrozumieli omawiane kwestie, zadają pytania i stwarzają uczniom możliwość ich zadawania. Większość nauczycieli sprawdza, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania, zbiera od nich informacje zwrotne i prosi o podsumowanie, stosuje ocenianie bieżące i podsumowujące, wykorzystuje różne narzędzia diagnostyczne. Wnioski z analiz osiągnięć uczniów są wykorzystywane przez większość nauczycieli przy organizacji zajęć dodatkowych. Wpływają one również na modyfikacje metod i form pracy, doskonalenie warsztatu pracy, a także uwzględniane są przy zachęcaniu uczniów do udziału w konkursach (wykres 1o). Szkoła Podstawowa w Alwerni 18/25

19 Wykres 1o Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Wnioski z nadzoru pedagogicznego dotyczące uczenia się to przede wszystkim: zachęcanie uczniów do udziału w konkursach i zawodach sportowych, objęcie pomocą uczniów słabych, ("nie można obwiniać ucznia za niepowodzenia"), oraz utrzymanie wysokiego poziomu edukacyjnego. W Szkole podejmuje się starania, mające na celu podniesienie wyników nauczania m. in. przeprowadza się sprawdziany próbne, organizuje zajęcia zajęcia dodatkowe (np. korekcyjno-kompensacyjne z pedagogiem), również doraźne (przygotowanie do konkursów), realizuje się projekty, programy i akcje: Lepszy start, Już pływam, Z przyrodą na ty, Dni Szkoła Podstawowa w Alwerni 19/25

20 matematyczno-przyrodnicze, Spotkanie z bajką, głośne czytanie, spotkania z ciekawymi ludźmi oraz z uczniami z Francji (w ramach wymiany młodzieży z Evron prowadzonej w gimnazjum). Ponadto organizuje się i przygotowuje uczniów do konkursów, organizuje się wycieczki szkolne, uroczystości, imprezy. W czasie pracy wykorzystywane są tablice interaktywne, projektory, zaś klasy 1-3 korzystają z e-booków. Nauczyciele zwracają również uwagę na organizowanie pomocy koleżeńskiej ("dobór uczniów w ławkach"), systematyczne ocenianie, współpracę z rodzicami czy udostępnianie biblioteczki anglisty. W ciągu ostatnich lat wynik na sprawdzianie utrzymuje się na wysokim poziomie: w roku stanin, w 2011 i Nastąpiła poprawa w zakresie pisania i wykorzystania wiedzy w praktyce. W obszarze korzystania z informacji po wzroście w 2012 r. nastąpił niewielki spadek. W Szkole wzrosła liczba uczniów otrzymujących świadectwo z wyróżnieniem. Uczniom udaje się odnosić sukcesy w konkursach przedmiotowych, artystycznych i sportowych. Są oni zadowoleni z osiągnięć w konkursach, zdobycia lub podniesienia umiejętności, uzyskiwanych ocen. Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy W Szkole kształci się umiejętności przydatne na kolejnym etapie kształcenia. Dyrektor i nauczyciele wskazują umiejętność czytania ze zrozumieniem, wyszukiwania informacji, komunikowania się w języku ojczystym i obcym, umiejętności rachunkowe, umiejętność posługiwania się technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, umiejętność odkrywania zainteresowań i przygotowywania do dalszej edukacji, logicznego myślenia, wyciągania wniosków, uczenia się, pracy zespołowej, rozwijania sprawności fizycznej. Najbardziej efektywne działania mające na celu kształcenie tych umiejętności to zdaniem grona pedagogicznego: organizacja zajęć pozalekcyjnych, korelacja międzyprzedmiotowa, realizacja projektów, programów, akcji, organizacja uroczystości, imprez, wycieczek, przygotowywanie uczniów do konkursów, przeglądów. Ponadto nauczyciele wskazują na wykorzystywanie środków dydaktycznych na zajęciach, wydawanie gazetki. Szkoła Podstawowa w Alwerni 20/25

21 Wymaganie: Respektowane są normy społeczne Szkoły powinny kształtować postawy zgodne z wartościami i normami społeczeństwa demokratycznego. Poznawanie zasad i rozumienie ich znaczenia dla funkcjonowania społeczności szkolnej i społeczeństwa stanowi element rozwoju. Świadomość tego, jak ważne jest przestrzeganie wspólnie ustalonych reguł, decyduje o sukcesie grup. Ważnym zadaniem szkoły jest tworzenie poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego, a także klimatu sprzyjającego uczeniu się. Poziom spełnienia wymagania: B W Szkole podejmuje się skuteczne działania zapewniające uczniom bezpieczeństwo zarówno fizyczne jak i psychiczne. Uczniowie potrafią dzielić się odpowiedzialnością, a w Szkole budowany jest pozytywny klimat dla ich współpracy, realizuje się przedsięwzięcia samorządu uczniowskiego. Relacje między członkami społeczności szkolnej oparte są na wzajemnym szacunku i zaufaniu, a istniejące w Szkole zasady są przez nich uzgadniane i obowiązują wszystkich w tym samym stopniu. Podejmowane działania wychowawcze są analizowane i modyfikowane przy współudziale uczniów i rodziców. Obszar badania: Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne Większość uczniów czuje się bezpiecznie na lekcjach (wykres 1j), na przerwach oraz na terenie Szkoły po zajęciach lekcyjnych. W badaniach uczniowie wskazują na nieliczne przypadki przemocy fizycznej (wykluczanie z grupy) czy słownej (obrażanie przez używanie nieprzyjemnych przezwisk). Zwracają uwagę na przypadki przemocy pozawerbalnej, gdy inni uczniowie zachowują się wobec nich w sposób odbierany jako nieprzyjemny (wykres 2j). Szkoła podejmuje działania mające zapewnić bezpieczeństwo zarówno fizyczne jak i psychiczne. Uczniowie mogą korzystać z pomocy pedagoga, dba się o ich adaptację, prowadzone są działania profilaktyczne, organizuje się happeningi ( Szczęśliwa rodzina to trzeźwa rodzina ), akcje charytatywne. Nauczyciele pełnią dyżury na przerwach, sprawowana jest opieka nad uczniami podczas wyjść, dba się o ład i porządek, prowadzone są okresowe przeglądy. Szkoła Podstawowa w Alwerni 21/25

22 Wykres 1j Wykres 2j Obszar badania: Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego Uczniowie potrafią dzielić się odpowiedzialnością, mogą samodzielnie bądź we współpracy z nauczycielami organizować działania dla społeczności szkolnej. Najczęściej biorą udział w imprezach szkolnych, konkursach i zawodach, rzadziej je współorganizują, pracują w samorządzie uczniowskim. Ponadto uczestniczą w akcjach charytatywnych, przygotowywaniu gazetek. Ich zdanie jest uwzględniane przy opracowywaniu regulaminów klasowych, ustalaniu wycieczek, terminów dyskotek czy liczby sprawdzianów w danym tygodniu. Nauczyciele wspierają inicjatywy uczniowskie, pomagają planować imprezy, wydarzenia szkolne, organizować akcje charytatywne, wykorzystują pomysły uczniów przy przygotowywaniu gazetek szkolnych. Nauczyciele organizują również wybory do samorządów klasowych. Szkoła Podstawowa w Alwerni 22/25

23 Obszar badania: Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu Około 3/4 ankietowanych uczniów i rodziców deklaruje, że mają wpływ na zasady postępowania i współżycia, które obowiązują w Szkole. Zdaniem większości rodziców mają oni możliwość współdecydowania o ważnych sprawach szkolnych, chociaż większość z nich z tego nie korzysta. Uczniowie rozmawiają z nauczycielami o tym, jak należy się zachowywać na lekcjach, w czasie dyżurów, korzystają ze skrzynki SOS i skrzynki wychowawcy, w których mogą anonimowo umieszczać pytania - a odpowiedzi są umieszczane na gazetce. Rozmowy dotyczą zasad zachowania, rozwiązywania pojawiających się konfliktów. Nauczyciele "mobilizują, żeby się więcej uczyć". Uczniowie mają wpływ na regulaminy klasowe, na organizację imprez, wycieczek, przestrzeganie zasad zgłaszania nieprzygotowania, liczby sprawdzianów w danym tygodniu czy brania udziału w konkursach. Biorą też udział w organizacji akcji charytatywnych, wzajemnej pomocy koleżeńskiej. Relacje między członkami społeczności szkolnej oparte są na wzajemnym szacunku i zaufaniu. Nauczyciele przez osobisty przykład kształtują pożądane społecznie postawy, co potwierdzają obserwowane lekcje. Zwraca się uwagę na przestrzeganie zasad dobrego wychowania. W zachowaniu uczniów widać szacunek do nauczyciela. Nauczyciele traktują jednakowo wszystkich uczniów. Rodzice są przekonani, że większość nauczycieli szanuje ich dzieci i traktują je jednakowo. Obszar badania: W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb W Szkole prowadzona jest analiza podejmowanych działań wychowawczych np.: podczas ewaluacji wewnętrznej, spotkań z rodzicami, dni otwartych, dyżurów nauczycielskich przy okazji uroczystości, wycieczek i imprez szkolnych i klasowych. "Opinie i informacje pojawiają się również we wnioskach rodziców o przyjęcie dziecka zamieszkałego poza obwodem Szkoły". Informacje zbiera się poprzez obserwacje, rozmowy z uczniami, nauczycielami, pracownikami Szkoły, rodzicami, kuratorem sądowym, Policją. Na tej podstawie opracowuje się raport. Ponadto prowadzi się badania ankietowe uczniów i rodziców (kilka razy w roku), następnie analizuje się uzyskane wyniki i zapoznaje z nimi radę pedagogiczną. W czasie zebrań rady pedagogicznej analizuje się dokumentację, zapoznaje z opiniami i orzeczeniami z poradni psychologiczno-pedagogicznej. Analizy te w dotyczą np.: bezpieczeństwa, działań profilaktycznych, cyberprzemocy, agresywnych zachowań, relacji rówieśniczych, problemów ze spełnianiem norm społecznych. W efekcie prowadzonych analiz dokonuje się modyfikacji podejmowanych działań. Wprowadzono modyfikacje programu wychowawczego i profilaktyki. Opracowano procedury postępowania w przypadkach cyberprzemocy, zasad wcześniejszego zwalniania uczniów z zajęć. Wzmocniono dyżury przy szatniach i je przebudowano. Zmieniono system oceniania zachowania z punktowego na bazujący na obserwacji ucznia. Nauczyciele zwracają dodatkowo uwagę na organizację zajęć integrujących i motywacyjnych. Szkoła Podstawowa w Alwerni 23/25

24 Obszar badania: W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice Grono pedagogiczne dostrzega pomysły i inicjatywy zgłaszane przez uczniów. Zgłaszają oni propozycję odnośnie organizacji imprez, akademii (np.: poczta walentynkowa, "obchody Dnia Edukacji Narodowej. Te scenariusze tworzone co roku i na podstawie pomysłów uczniów są realizowane", Święto bajki), wycieczek, akcji charytatywnych. Uczniowie wskazują też na opracowywanie regulaminów klasowych czy ustalanie liczby sprawdzianów w danym tygodniu.. W Szkole realizuje się inicjatywy rodziców dotyczące organizacji imprez, wycieczek, "rodzic pokazał pasiekę", "rodzic przeprowadził lekcję na temat teatru ", prezentacji zawodów. Mają oni również możliwość zgłaszania propozycji dotyczących programów wychowawczego i profilaktyki, chociaż "Mało jest propozycji, ale może to wynika z tego że szkoła spełnia nasze oczekiwania. (...) Każde zmiany są z rodzicami dyskutowane". Ponadto rodzice mają wpływ na plany wychowawcze, formy nagradzania uczniów czy sposoby kontaktu z nauczycielami "To jest inicjatywa rodziców. Kontakt telefoniczny i mailowy". Szkoła Podstawowa w Alwerni 24/25

25 Raport sporządzili Barbara Zgłobicka Anna Dziedzic Kurator Oświaty:... Szkoła Podstawowa w Alwerni 25/25