ROLA DYREKTYWY 2008/96WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY W DZIAŁANIACH ANIACH NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO POLITECHNIKA KRAKOWSKA

Transkrypt

1 ROLA DYREKTYWY 2008/96WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY W DZIAŁANIACH ANIACH NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Dr hab. inż.. Stanisław aw Gaca, prof. PK

2 OGÓLNE UWARUNKOWANIA PROJEKTOWANIA BEZPIECZNYCH ROZWIĄZA ZAŃ POTENCJALNE PRZYCZYNY BŁĘB ŁĘDÓW W I ŚRODKI POPRAWY DYREKTYWA 2008/96WE JAKO JEDNO Z NARZĘDZI POPRAWY BRD I JEJ WDRAŻANIE a) OCENA WPŁYWU NA BEZPIECZEŃSTWO RUCHU DROGOWEGO b) AUDYT BRD PROBLEMY DO DYSKUSJI

3 OGÓLNE UWARUNKOWANIA PROJEKTOWANIA BEZPIECZNYCH ROZWIĄZA ZAŃ Przepisy + procedury + wiedza = projekt wymagania brd są podstawowym kryterium formułowania owania przepisów w technicznych sposób b korzystania z przepisów w technicznych zależy od projektanta i jego wiedzy suma elementów formalnie zgodnych z przepisami nie zawsze prowadzi do poprawnych rozwiąza zań procedury kontrolne i sposób b ich realizacji powinny być,, lecz nie sąs zorientowane na ocenę potencjalnego wpływu projektu na brd

4 CZY DOTYCHCZASOWE PRZEPISY TECHNICZNE I PROCEDURY KONTROLNE SĄS WYSTARCZAJĄCE CE DLA OSIĄGANIA SPRAWNYCH I BEZPIECZNYCH ROZWIĄZA ZAŃ? Ocena praktyki planistycznej i projektowej Identyfikacja potencjalnych przyczyn błęb łędów występuj pujących w praktyce Ocena zawartości przepisów w technicznych Ocena procedur w procesie planistyczno- projektowym

5 Przykłady błęb łędów w identyfikowanych w czasie wizji lokalnych Nieskuteczne zabezpieczenie pieszych Błędy ukształtowania wysokościowego

6 Problemy doboru typu przekroju

7 Przykłady błęb łędów w z praktyki zagranicznej - ulice Brak ułatwieu atwień dla przekraczania jezdni przez pieszych Zbyt małe e powierzchnie dla oczekujących cych pieszych (przed przejściami, wyspy azylu, przystanki) Ograniczenia widoczności ci pieszych przez parkujące pojazdy Brak ułatwieu atwień dla niepełnosprawnych, nosprawnych, szczególnie na przystankach Błędy programu sygnalizacji Typowe błędy skrzyżowa owań

8 POTENCJALNE PRZYCZYNY BŁĘB ŁĘDÓW Niewłaściwe zastosowanie (interpretacja) przepisów technicznych, braki wiedzy projektantów Stosowanie przepisów w zawierających niewłaściwe sformułowania owania Ignorowanie przepisów w technicznych lub świadome stosowanie odstępstw Brak w przepisach technicznych istotnych uwarunkowań bezpieczeństwa Koncentracja uwagi w procesie projektowania na sprawach ekonomicznych, realizacyjnych i ochrony środowiska z drugorzędną wagą bezpieczeństwa

9 ŚRODKI POPRAWY Aktualizacja i uzupełnienia przepisów technicznych Szkolenia kadr, promocja dobrej praktyki Doskonalenie istniejących i wprowadzenie nowych procedur kontrolnych

10 CELE DYREKTYWY 2008/96WE Usprawnienia infrastruktury drogowej dla poprawy bezpieczeństwa ruchu (sie( sieć dróg transeuropejskich) Wdrożenie procedur dotyczących cych przeprowadzania przez państwa członkowskie: ocen wpływu na bezpieczeństwo ruchu drogowego audytów w bezpieczeństwa ruchu drogowego zarządzania bezpieczeństwem sieci drogowej i kontroli bezpieczeństwa ruchu drogowego

11 WDRAŻANIE ANIE Stworzenie podstaw prawnych Stworzenie narzędzi realizacyjnych instrukcje wykonawcze do: Zarządzenia nr 42 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 3/09/2009 roku w sprawie oceny wpływu na bezpieczeństwo ruchu drogowego oraz audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego projektów w infrastruktury drogowej

12

13 OCENA WPŁYWU NA BEZPIECZEŃSTWO RUCHU DROGOWEGO strategiczna analiza porównawcza wpływu nowej drogi lub istotnej modyfikacji istniejącej sieci na poziom bezpieczeństwa sieci drogowej wskazuje na względy bezpieczeństwa ruchu drogowego, które przyczyniają się do wyboru zaproponowanego rozwiązania zania dostarcza wszystkich istotnych informacji niezbędnych do analizy kosztów w i korzyści poszczególnych wariantów w podlegających ocenie

14 SZCZEGÓŁOWE CELE OCENY BRD odrzucenie wariantów w nie spełniaj niających podstawowych standardów w bezpieczeństwa ruchu drogowego wykonanie rankingu wariantów w uwzględniaj dniających ich wpływ na funkcjonowanie sieci dróg g na obszarze wpływu dostarczenie danych o bezpieczeństwie ruchu drogowego do uwzględnienia w ocenie wpływu planowanej drogi na środowisko i koszty uwzględnienie aspektu bezpieczeństwa ruchu drogowego w analizie wielokryterialnej wyboru najbardziej korzystnego wariantu

15 PROBLEMY WDRAŻANIA ANIA Rozwój j narzędzi prognozowania wskaźnik ników wypadkowych dostosowanych do poziomu szczegółowo owości studialnej fazy projektu Wrażliwo liwość na przyjęte prognozy ruchu i ustalenia oddziaływania na sieć (bardzo duża rola wiarygodności prognoz ruchu) Znaczny stopień skomplikowania analiz ZALETA ilościowa ocena różnych r wariantów w z uwagi na brd

16 AUDYT BRD I JEGO ZADANIA Audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego oznacza niezależną, szczegółową, systematyczną i techniczną kontrolę pod względem bezpieczeństwa cech konstrukcyjnych projektu infrastruktury drogowej, obejmującą wszystkie etapy od projektowania do początkowej fazy użytkowania Niezależny audytor (zespół audytorski), wykorzystując wiedzę z zakresu bezpieczeństwa ruchu, dokonuje oceny projektu i wykonuje raport zawierający ocenę potencjalnego wpływu projektu na bezpieczeństwo ruchu i formułuje uje wnioski dotyczące ce zmian

17 Audyt BRD jest głównie g działaniem aniem prewencyjnym,, ukierunkowanym na: - eliminację z planów w i z dokumentacji projektowej elementów w powodujących zagrożenie wypadkowe, - wprowadzanie elementów w redukujących to zagrożenie, Audyt zmierza do budowy rozwiąza zań tak bezpiecznych, jak to jest możliwe przy danych nakładach, adach, uwarunkowaniach i obecnej wiedzy nt. przyczyn powstawania wypadków

18 Czy audyt BRD jest potrzebny w procesie inwestycyjnym infrastruktury drogowej? Formalnie brak jest zobowiązania zania projektantów w do bieżą żącej oceny potencjalnego wpływu rozwiązania zania projektowego na poziom brd po jego realizacji nadrzędnym dnym kryterium jest zgodność z Warunkami technicznymi Wypadek jest zwykle skutkiem błęb łędów w człowieka, ale na te błęb łędy wpływ mają okoliczności ci tworzone przez czynniki geometryczne, organizacji ruchu i zmienne warunki ruchowo-drogowe. Te czynniki powinny być dostatecznie wcześnie identyfikowane

19 ZLECENIODAWCA: Przygotowanie materiałów wyjściowych o zawartości wymaganej dla danego stadium projektowania Procedury i obowiązki stron audytu BRD ZLECENIODAWCA: Wybór audytora brd, zlecenie audytu i przekazanie materiałów AUDYTOR BRD: Niezależna ocena audytorska, opracowanie raport AUDYTOR BRD: Przekazanie raportu zleceniodawcy i w zależności od uzgodnień ze zleceniodawcą także projektantowi ZLECENIODAWCA: Zapoznanie się z treścią raportu audytu brd, organizacja ewentualnych spotkań wyjaśniających z audytorem brd i projektantem PROJEKTANT: Przedstawienie zleceniodawcy stanowiska w sprawie wniosków zawartych w raporcie audytu brd ZLECENIODAWCA: Podjęcie decyzji rozstrzygających w sprawie wniosków z raportu audytu Przyjęcie wniosków dotyczących Odrzucenie wniosków audytora wraz z niezbędnych zmian uzasadnieniem PROJEKTANT: Wprowadzenie zmian do projektu ZLECENIODAWCA: Zamknięcie procedury audytu, włączenie dokumentacji z audytu brd do dokumentacji projektowej

20 AUDYTOR JAKO KLUCZOWA POSTAĆ W PROCEDURZE AUDYTU BRD Audytor powinien posiadać zdolność do identyfikacji ryzyka wystąpienia zagrożenia wypadkowego Wiedza audytora brd: Umiejętno tność postrzegania drogi jako jednego z elementów kompleksu determinant zagrożenia wypadkowego Znajomość efektów łącznych oddziaływa ywań różnych elementów w dróg g i ich otoczenia na bezpieczeństwo ruchu Aktualizacja z uwagi na zmieniające się uwarunkowania funkcjonowania infrastruktury drogowej

21 SKĄD D CZERPAĆ WIEDZĘ NIEZBĘDN DNĄ W AUDYCIE BRD? Analizy szczegółowe wypadków Badania naukowe zorientowane na identyfikację czynników w determinujących zagrożenia brd Modele predykcji wypadków w o różnym r stopniu szczegółowo owości Doświadczenia zagraniczne SZKOLENIA AUDYTORÓW BRD zakres, jakość, certyfikacja

22 Usterki projektu - przez usterkę projektu rozumie się jakąkolwiek kolwiek jego część ęść,, która po wykonaniu może e zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego, lecz prawdopodobieństwo i skutki wystąpienia takiego zagrożenia sąs znacząco co mniejsze niż w przypadku błęb łędu projektu. Usterki projektu nie dyskwalifikują go, lecz obniżaj ają jakość projektu pod względem brd i wskazują na konieczne zmiany, których zakres zależy y od oceny prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzeń drogowych i ich skutków

23 Istotne nowe pojęcia wymagane w audycie BRD Błędy projektu - przez błąb łąd d projektu rozumie się jakąkolwiek kolwiek jego część ęść,, która po wykonaniu może istotnie zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego. Błędy powodujące możliwo liwość występowania zdarzeń drogowych z dużym prawdopodobień- stwem i o znaczących cych skutkach wymagają bezwarunkowego wprowadzenia koniecznych zmian w projekcie, o ile sąs one możliwe, lub dyskwalifikują projekt, jeśli takie zmiany nie mogą być wprowadzone

24 JAK ROZRÓŻNIA NIAĆ BŁĘDY I USTERKI? Prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzeń i ich skutków w zależy y bardzo silnie od zbioru różnych r czynników te same rozwiązania zania mogą być zaliczane w jednych uwarunkowaniach jako błąd, a w innych jako usterka Lista pytań kontrolnych i zestawienie błęb łędów spełniaj niają tylko pomocniczą rolę w klasyfikacji błędy usterki Wiedza audytora i doświadczenie

25

26

27 PROBLEMY WDRAŻANIA ANIA AUDYTU BRD Przygotowanie audytorów w BRD i ich certyfikacja uregulowania prawne, jakość kadr, ciągłość edukacji Formalne usytuowanie procedury audytu BRD w procesie projektowania, niezależno ność audytorów w i ich odpowiedzialność Wykorzystanie doświadcze wiadczeń audytu BRD w doskonaleniu procesu projektowania formy, procedury Rozszerzenie obowiązku audytu BRD na drogi poza siecią dróg transeuropoejskich dobra praktyka, zalecenia, obowiązek?

28 Badania naukowe mają zasadnicze znaczenie dla poprawy bezpieczeństwa ruchu na drogach w Unii Europejskiej. Rozwój j i prezentacja elementów, środków w i metod (w tym telematyki) ) oraz upowszechnianie wyników w badań odgrywają ważną rolę w zwiększaniu bezpieczeństwa infrastruktury drogowej.

29 Autostrady km/h??? Elementy związane zane z bezpieczeństwem sąs projektowane na istniejących autostradach na prędko dkość 130 km/h Prędko dkość 150 km/h zwiększa drastycznie ryzyko aquaplaningu Widoczność na autostradach i drogach ekspresowych jest zapewniana dla prędko dkości miarodajnych, które sąs mniejsze od nowych limitów Większa prędko dkość to pogorszenie warunków w do podejmowania decyzji (postrzeganie i droga przejeżdżana w czasie reakcji) wyprzedzanie, wybór r pasa, przejazd przez węzływ Zwiększenie prędko dkości, to pogorszenie warunków środowiskowych Brak różnicowania r limitów w prędko dkości w zależno ności od stanu nawierzchni