W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Transkrypt

1 VI ACa 676/14 W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 20 lutego 2015 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie: Przewodniczący - Sędzia SA Aldona Wapińska Sędziowie: Protokolant: SA Agata Zając SO del. Andrzej Turliński (spr.) sekr. sądowy Agnieszka Pawłowska po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2015 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa ( ) sp. z o.o. we W. przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki o wymierzenie kary pieniężnej na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 28 lutego 2014 r. sygn. akt XVII AmE 25/12 1. oddala apelację; 2. zasądza od ( ) sp. z o.o. we W. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Sygn. Akt VI ACa 676/14 UZASADNIENIE Decyzją Nr ( ) z dnia 30 grudnia 2011 roku pozwany - Prezes Urzędu Regulacji Energetyki uznał, że powód ( ) sp. z o.o. z siedzibą we W. nie wywiązał się w 2010 roku, z określonego w art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku - Prawo energetyczne obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectw pochodzenia, o których mowa w art. 9e ust. 1 lub 9o ust. 1 pe, albo uiszczenia opłaty zastępczej, obliczonej w sposób określony w art. 9a ust. 2 pe i za to działanie wymierzył karę pieniężną w wysokości ,30 zł, co stanowiło 0,50 % przychodu uzyskanego przez powoda w 2010 roku z koncesjonowanej działalności gospodarczej (k.3-8). Od powyższej Decyzji powód ( ) sp. z o.o. z siedzibą we W. złożył odwołanie, w którym wniósł o uchylenie decyzji w całości i zarzucił naruszenie prawa materialnego: 1) Art. 56 ust. 1 pkt 1a) Prawa energetycznego poprzez niewłaściwe zastosowanie i wymierzenie spółce kary pieniężnej w sytuacji, gdy spółka nie była zobligowana do wykonania obowiązku określonego w art. 9a ust. 1 Prawa energetycznego;

2 2 2) Art. 9a ust. 1a pkt 1) w zw. z art. 3 pkt 13a) Prawa energetycznego poprzez błędną jego wykładnię i uznanie, że przedsiębiorstwo energetyczne kupujące od innego przedsiębiorstwa energetycznego energię elektryczną wg. taryfy dla odbiorcy końcowego, w zakresie w którym zużywa tę energię na potrzeby własne jest odbiorcą końcowym, o którym mowa w art. 9a ust. 1a pkt 1; 3) Art. 9a ust. 1 Prawa energetycznego poprzez błędną jego wykładnię i uznanie, że przedsiębiorstwo energetyczne kupujące od innego przedsiębiorstwa energetycznego energię elektryczną wg. taryfy dla odbiorcy końcowego, a zużytej przez to przedsiębiorstwo na potrzeby własne zobowiązane jest do wykonania obowiązku polegającego na uzyskaniu i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa pochodzenia, o którym mowa w art. 9e ust.1 lub art. 9o ust. 1 Prawa energetycznego, wydanego dla energii elektrycznej wytworzonej w źródłach znajdujących się na terenie RP, podczas, gdy z celu regulacji prawnej wynikającej z tego przepisu wynika, że obowiązek taki nie dotyczy energii elektrycznej zakupionej od innego przedsiębiorcy energetycznego po cenie zawierającej koszt realizacji obowiązku z art. 9a ust. 1 Prawa energetycznego przeznaczonej na potrzeby własne przedsiębiorcy. Wyrokiem z dnia 28 lutego 2014 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił odwołanie po przeprowadzeniu następujących ustaleń i rozważań. ( ) sp. z o.o. z siedzibą we W. (dalej powód) prowadzi koncesjonowaną działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży energii elektrycznej. Pismem z dnia 19 kwietnia 2011 roku Prezes URE działając na podstawie art. 28 Prawa energetycznego zwrócił się do powoda o przedstawienie informacji dotyczących dokonanej w okresie od 1 stycznia 2010 roku do 31 grudnia 2010 roku sprzedaży energii elektrycznej na rzecz odbiorców końcowych. W piśmie z dnia 17 maja 2011 roku przedsiębiorca przekazał żądane informacje i wskazał, że ilość energii elektrycznej odsprzedanej na rzecz odbiorców końcowych wynosi ,769 MWh. Mając na względzie powyższe, pismem z dnia 13 września 2011 roku Prezes URE zawiadomił go o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej, w związku z ujawnieniem nieprawidłowości polegających na nieprzestrzeganiu obowiązku określonego w art. 9a ust. 1 prawa energetycznego. W odpowiedzi powód, pismem z dnia 28 września 2011 roku, przekazał dodatkowe wyjaśnienia i dokumenty. Ponadto podkreślił, że w 2010 roku od kwietnia spółka nabywała energię elektryczną od ( ) sp. z o.o. na potrzeby własne oraz w celu dalszej odsprzedaży. Nabywając energię na potrzeby własne płaciła ( ) sp. z o.o. cenę zawierającą już koszt pozyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw jej pochodzenia. Dokonując rocznego rozliczenia za 2010 rok, dokonała zapłaty na rzecz NFOŚiGW kwoty pomniejszonej o wartość świadectw pochodzenia, które uiściła na rzecz ( ) sp. z o.o., a które obciążały energię zużytą przez nią na własne potrzeby i w związku z tym nie podlegały obowiązkowi uiszczenia opłaty dodatkowej. Pismem z dnia 9 listopada 2011 roku Prezes URE zawiadomił powoda o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie oraz możliwości zapoznania się ze zgormadzonym materiałem dowodowym. Następnie w dniu 30 grudnia 2011 roku Prezes URE wydał zaskarżoną decyzję. Powyższy stan faktyczny nie był między stronami sporny, a jedynie wykładnia przepisów Prawa energetycznego.

3 3 Z uwagi na bezsporny fakt, iż w 2010 roku ilość energii elektrycznej sprzedanej odbiorcom końcowym wyniosła ,769 MWh powód był zobowiązany do uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia, o których mowa w art. 9e ust. 1 pe lub świadectw pochodzenia biogazu, o których mowa w art. 9o ust. 1 pe, albo uiszczenia opłaty zastępczej na łączną ilość 1 527,527 MWh energii elektrycznej. Jednocześnie z wykazu podmiotów, które dokonały wpłaty na konto NFOŚiG wynika, że powód do 31 marca 2011 roku uiścił opłatę zastępczą w wysokości ,58 zł, odpowiadająca 1 471,313 MWh energii elektrycznej. W związku z powyższym różnica pomiędzy wymaganym udziałem energii elektrycznej pochodzącej z umorzonych świadectw pochodzenia lub wniesionej opłaty zastępczej, w całkowitej rocznej sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom końcowym, a osiągniętym przez powoda w 2010 roku wyniosła 0,38 %. W ocenie Sądu Prezes URE słusznie przyjął, że obowiązkowi, o którym mowa w art. 9a ust. 1 Prawa energetycznego podlegała cała ilość energii elektrycznej sprzedanej przez powoda w 2010 roku odbiorcom końcowym, albowiem przepisy ustawy nie przewidują możliwości wypełnienia przedmiotowego obowiązku przez inny podmiot. Skoro powód określił ilość energii elektrycznej sprzedanej do odbiorców końcowych na ,769 MWh, to od takiej ilości powinien wypełnić obowiązek ustawowy. Z punktu widzenia przepisów ustawy obojętne jest za jaką cenę przedsiębiorstwo energetyczne zakupiło energię elektryczną sprzedaną następnie odbiorcom końcowym (art. 9a. ust. 1a pkt 1 Prawa energetycznego). Legalną definicję odbiorcy końcowego zawiera przepis art. 3 pkt 13a Prawa energetycznego, zgodnie z którym odbiorcą końcowym jest odbiorca dokonujący zakupu paliw lub energii na użytek własny. Jednakże do użytku własnego nie zalicza się energii elektrycznej zakupionej w celu jej użycia na potrzeby wytwarzania, przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej. A zatem, jeśli powód wytwarzał energią elektryczną lub dokonywał jej zakupu w celu odsprzedaży do odbiorców końcowych musiał zrealizować obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia energii albo uiszczenia opłaty zastępczej dla całej energii sprzedanej odbiorcom końcowym tj ,769 MWh. Z tego obowiązku wywiązał się tylko częściowo co uzasadniało nałożenie na niego kary pieniężnej. Odnosząc się do wysokości tej kary Sąd zważył, że została ona ustalona prawidłowo, z uwzględnieniem przesłanek określonych w przepisach art. 56 ust. 2 Prawa energetycznego. Jest adekwatna do stopnia szkodliwości czynu, stopnia zawinienia oraz możliwości finansowych powoda. Od wydanego w sprawie wyroku powód wniósł apelację, w której zarzucił sądowi pierwszej instancji: I. naruszenie przepisów prawa materialnego: 1) art. 9a ust. 1a pkt 1 w zw. z art. 3 pkt 13a Prawa energetycznego, polegające na błędnej jego wykładni, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie przyjmującej, że przedsiębiorstwo energetyczne, które dokonało zakupu energii elektrycznej od innego przedsiębiorstwa energetycznego według ceny jak dla odbiorcy końcowego a zużytej przez przedsiębiorstwo na potrzeby własne, inne niż zużycie na potrzeby wytwarzania, przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, zobowiązane jest do wykonania obowiązku określonego w tym przepisie, w sytuacji, gdy z celu regulacji prawnej wynikającej z tego przepisu wynika, iż obowiązek taki nie dotyczy energii elektrycznej zakupionej od innego przedsiębiorcy energetycznego (po cenie zawierającej koszt realizacji obowiązku z art. 9a ust. 1 Prawa energetycznego przeznaczonej

4 4 na potrzeby własne przedsiębiorcy, inne niż zużycie na potrzeby wytwarzania, przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej; 2) art. 9a ust. 1a pkt 2 Prawa energetycznego przez jego niezastosowanie a contrario, a w konsekwencji nieprawidłowe przyjęcie, że powódkę obciąża obowiązek uiszczenia opłaty zastępczej, o której mowa w art. 9a ust. 8 mimo, że z treści art. 9a ust. 1a pkt 2 wynika, że dotyczy on jedynie przedsiębiorstwa energetycznego, które nie tylko wykonuje działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub obrotu ta energią, ale jednocześnie sprzedaje te energię odbiorcom końcowym, 3) art. 56 ust. 6 Prawa energetycznego poprzez jego niezastosowanie i wymierzenie powódce kary z pominięciem istotnych okoliczności stanu faktycznego sprawy, nałożenie kary nie odpowiadającej dyrektywom jej wymiaru jak i jej celom, II. naruszenie prawa procesowego: 4) art. 321 par. 1 k.p.c. w zw. z art , art. 187 par. 1 pkt 2 i art. 13 par. 1 k.p.c. poprzez przeprowadzenie postępowania i orzeczenie w sprawie z pominięciem podstawy faktycznej żądania wyznaczonej wniesionym przez powódkę odwołaniem od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, 5) art. 328 par. 2 k.p.c. skutkujące nieprawidłowym uzasadnieniem zaskarżonego orzeczenia polegające na lakonicznym wyjaśnieniu podstawy zarówno faktycznej jak i prawnej wyroku, z pominięciem wskazania jakim dowodom Sąd przyznał przymiot wiarygodności, a jakim dowodom takiego przymiotu odmówił, co w znacznym stopniu uniemożliwia polemikę z orzeczeniem Sądu I instancji jak również kontrolę instancyjną wyroku. Powód zaskarżył wyrok w całości i wniósł o jego zmianę i uchylenie decyzji oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego za obie instancje. Z ostrożności procesowej powód wniósł o: uchylenie orzeczenia do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji obniżenie wymierzonej powodowi w trybie art. 56 ust. 1 Prawa energetycznego kary. W ocenie powoda Sąd I instancji dokonał błędnej wykładni przepisu art. 9a ust. 1a pkt 1 Prawa energetycznego. Powód w pismach kierowanych do Prezesa URE, jeszcze przed wszczęciem postepowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej, rzetelnie i z własnej inicjatywy przedstawił ilość wyprodukowanej energii elektrycznej oraz podał ile wynosiło całkowite zużycie na potrzeby własne inne niż zużycie na potrzeby wytwarzania, przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej. Jednocześnie powód poinformował, że część energii została zakupiona od innego przedsiębiorcy energetycznego (w tym przypadku od ( ) Sp. z o.o.). Energia została zakupiona dla celu dalszej odsprzedaży, a także z przeznaczeniem na potrzeby własne przedsiębiorstwa niezwiązane z wytwarzaniem przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej. Jak wskazał powód dla potrzeb powyższej transakcji zostały zastosowane dwie ceny energii, zróżnicowane ze względu na ich dalsze przeznaczenie: 1. dla celów dalszej odsprzedaży do odbiorców końcowych, 2. na użytek własny przedsiębiorstwa, realizowane jak dla odbiorcy końcowego co oznacza, że cena nabycia energii przez powoda zawierała koszty wypełnienia obowiązku z art. 9a ust. 8

5 5 ustawy Prawo energetyczne, tj. w cenę nabycia została wliczona wartość świadectw pochodzenia energii odprowadzona uiszczona przez ( ) Sp. z o.o. Zgodnie art. 9a ust. 8 Prawa energetycznego warunek sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom końcowym jest więc elementem niezbędnym dla obligatoryjności obowiązku określonego w tym przepisie. Do wypełnienia obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 1 i 8 Prawa energetycznego, zostały zobligowane przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej lub jej obrotem i sprzedające energię elektryczną odbiorcom końcowym. ( ) każde przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się obrotem energią elektryczną, jeżeli sprzedaje energię elektryczną na rzecz odbiorców końcowych, tj. odbiorców zużywających te energię na potrzeby własne, jest zobligowane do realizacji omawianego obowiązku. Sam fakt wytwarzania energii elektrycznej w źródle odnawialnym lub kogeneracyjnym nie zwalnia z realizacji któregokolwiek z tych obowiązków, o ile tylko następuje sprzedaż energii na rzecz odbiorców końcowych. W związku z tym powód odliczył wartość świadectw pochodzenia energii od kwoty opłaty zastępczej należnej od energii sprzedanej odbiorcom końcowym ustalonej zgodnie z art. 9a ust. 8a, o czym poinformował URE w piśmie. Obowiązek, o którym mowa w art. 9a ust. 8 odnosi się m.in. do przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wytwarzaniem energii elektrycznej lub jej obrotem i sprzedających energię elektryczną odbiorcom końcowy. Według ustawy odbiorca końcowy to odbiorca dokonujący zakupu paliw lub energii na własny użytek. Tak więc powód uwzględniając nadpłatę z tytułu, w istocie rzeczy, nienależnie uiszczonej opłaty zastępczej od energii zużytej na potrzeby własne przedsiębiorstwa, wykonując obowiązek za rok 2010 z tytułu należnej opłaty zastępczej od energii sprzedanej odbiorcom końcowym, zmniejszył kwotę należnej opłaty zastępczej o część opłaty uiszczonej przez sprzedawcę energii-( ) Sp. z o.o., o czym dobrowolnie i z własnej inicjatywy zawiadomił URE. W ocenie powoda znaczące wątpliwości budzą uzasadnienie wymierzenia kary oraz podstawa jej wyliczenia. Uzasadniając prawidłowość naliczonej kary pieniężnej Sąd Okręgowy ograniczył się jedynie do stwierdzenia, że została ona ustalona prawidłowo, z uwzględnieniem przesłanek określonych w przepisach art. 56 ust. 2 Prawa energetycznego ( ) kara jest adekwatna do stopnia szkodliwości czynu, stopnia zawinienia oraz możliwości finansowych powoda. Ocena ta nie została w żadnym miejscu uzasadnienia umotywowana. Ponadto Sąd I instancji utrzymując w mocy zaskarżoną decyzję nie wskazał co stanowiło podstawę do wymierzenia powodowi kary w oparciu o 0,50% przychodu z działalności, a nie np. kwoty 0,16%. W ocenie powoda kwota różnicy między opłatą zastępczą należną a uiszczoną przez niego została faktycznie zapłacona pośrednio przez ( ) Sp. z o.o. Nieścisłość w ustalonym stanie faktycznym wprowadza również stwierdzenie zawarte w uzasadnieniu decyzji, a następnie powtórzone przez Sąd Okręgowy jakoby postępowanie zostało wszczęte z urzędu na skutek aktywności Prezesa URE. Faktem jest, że postępowanie zostało w pełni świadomie wszczęte na skutek pisma powoda z 31 marca 2011 r., w którym powód wskazuje na przyjęty sposób rozliczenia w roku 2010.

6 6 W ocenie powoda orzeczenie Sądu Okręgowego pozostaje bez faktycznego związku z treścią żądania powoda wyeksplikowanego zarówno w treści samego odwołania jak i pism wyjaśniających złożonych na etapie postępowania przed URE. Analiza wyroku tego Sądu wskazuje na niezrozumienie przez Sąd Okręgowy faktycznej jak i prawnej podstawy żądania powoda. W treści uzasadnienia Sąd wyjaśnił: Skoro powód określił ilość energii elektrycznej sprzedanej do odbiorców końcowych na 14687,769 MWh, to od takiej ilości powinien wypełnić obowiązek ustawowy. Wskazana przez Sąd okoliczność nie była przez powoda kwestionowana. Kwota należnej opłaty zastępczej od energii elektrycznej sprzedanej do odbiorców końcowych w ilości 14687,769 MWh została uregulowana w terminie. Należność ta została jedynie pomniejszona o kwotę nienależnej wartości opłaty zastępczej uiszczonej za energię zakupioną na użytek własny. Nie był więc przedmiotem żądania obowiązek świadczenia z tytułu opłaty zastępczej od ilości energii elektrycznej zakupionej, a następnie sprzedanej do odbiorców końcowych, ale zasadność obciążania powoda tym obowiązkiem od ilości energii elektrycznej zakupionej, a następnie wykorzystanej wyłącznie na potrzeby własne. Do zagadnienia będącego faktyczną podstawą żądania Sąd I instancji nie odniósł się w żadnej części swojego uzasadnienia. Wskazany sposób rozliczenia energii elektrycznej prowadzi do obciążania przedsiębiorstwa energetycznego podwójną opłatą z tego samego tytułu. W ocenie powoda naruszony został art. 321 par. 1 k.p.c. zgodnie z którym Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem ani zasądzać ponad żądanie. Sąd Okręgowy de facto nie orzekł co do istoty żądania, co powinno skutkować uchyleniem sprawy do ponownego rozpoznania. Powód podniósł również, że sporządzone przez ten Sąd uzasadnienie nie zawiera ani wskazania dowodów, na podstawie których został ustalony stan faktyczny, ani przyczyn dla których Sąd podzielił stanowisko organu w zakresie kwalifikacji prawnej określonych zdarzeń faktycznych. Sama zaś treść uzasadnienia sprowadza się do bezkrytycznego powtórzenia treści skarżonej decyzji oraz odwołania powoda. Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu. Sąd Apelacyjny zważył co następuje. Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie bowiem ustalenia faktyczne i rozważania prawne, aczkolwiek częściowo lakoniczne, są prawidłowe. W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że w rozpoznawanej sprawie stan faktyczny został ustalony poprawnie i w sposób wystarczający dla jej rozstrzygnięcia, chociaż istotnie część okoliczności faktycznych przedstawiona została przez Sąd Okręgowy już w trakcie rozważań dotyczących wcześniej ustalonego stanu faktycznego sprawy. Sąd Okręgowy zasadnie przyjął, że okoliczności faktyczne nie były przez powoda kwestionowane co wynikało z porównania uzasadnienia decyzji Prezesa URE i zarzutów wniesionego od niej przez powoda odwołania. W związku z tym Sąd ten miał prawo poprzestać na wymienieniu okoliczności

7 7 faktycznych niespornych w sprawie bez wskazywania na dowody, którymi te okoliczności miałyby być udowodnione. Jedynie dla porządku Sąd Apelacyjny jeszcze raz podaje fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Powód prowadzi koncesjonowaną działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży energii elektrycznej na rzecz odbiorców końcowych. W 2010 r. ilość energii elektrycznej sprzedanej tym odbiorcom wyniosła ,796 MWh. Według niekwestionowanych wyliczeń podanych przez pozwanego w decyzji administracyjnej powód przy tej wielkości sprzedaży powinien był uzyskać i przedstawić do umorzenia świadectwa pochodzenia energii albo uiścić opłatę zastępczą na łączną ilość 1527,527 MWh energii elektrycznej. Tymczasem w zakreślonym przez przepisy terminie tj. do 31 marca 2011 r. przedsiębiorca uiścił opłatę zastępczą odpowiadającą jedynie 1471,313 MWh tej energii. W związku z tym różnica między wymaganym udziałem energii elektrycznej pochodzącej z umorzonych świadectw pochodzenia lub wniesionej opłaty zastępczej w całkowitej rocznej sprzedaży tej energii odbiorcom końcowym w 2010 r. wyniosła 0,38%. Jak słusznie zauważył Sąd Okręgowy powód nie kwestionując wyliczeń przedstawionych w zaskarżonej decyzji podważał zasadność nałożenia na niego kary pieniężnej twierdząc, że obowiązek uzyskania i umorzenia świadectw pochodzenia energii lub wniesienia opłaty zastępczej faktycznie został zrealizowany z tym, że nie przez powoda tylko ( ) Spółkę z o.o. Od kwietnia 2010 r. powód nabywał energię elektryczną od tej Spółki na potrzeby własne oraz do dalszej odsprzedaży. Nabywając energię na potrzeby własne powód płacił na rzecz ( ) Spółki z o.o. cenę, która zawierała w sobie koszt pozyskania oraz przedstawienia do umorzenia świadectw jej pochodzenia i właśnie z tego powodu dokonując rocznego rozliczenia za 2010 r. wpłacił na właściwy fundusz kwotę opłaty zastępczej pomniejszoną o wartość świadectw pochodzenia ujętą w cenie energii elektrycznej należnej ( ) Sp. z o.o. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy przyjął, że kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu ma wykładnia odpowiednich przepisów Prawa energetycznego. Sąd dokonał takiej wykładni w sposób zwięzły, ale zrozumiały i wystarczający. Wykładnia ta jest w ocenie Sądu Apelacyjnego prawidłowa, a zarzuty naruszenia prawa materialnego oraz nierozpoznania istoty sprawy przedstawione w apelacji będące polemiką z wywodem Sądu Okręgowego są bezzasadne. Jak bowiem wynika z przepisu art. 9a ust. 1 Prawa energetycznego ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. (tekst jedn. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 ze zmianami) w brzmieniu na dzień wydania zaskarżonej decyzji przedsiębiorstwa energetyczne w zakresie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 9a ust. 9 są obowiązane uzyskać i przedstawić do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectwo pochodzenia wydane dla energii elektrycznej wytworzonej w źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub uiścić opłatę zastępczą. Zgodnie z art. 9a ust. 1a pkt 1 Prawa energetycznego obowiązek powyższy wykonuje przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej lub jej obrotem i sprzedające energię elektryczną odbiorcom końcowym w rozumieniu art. 3 pkt 13a Prawa energetycznego. W świetle niekwestionowanych okoliczności faktycznych powód jest przedsiębiorcą energetycznym zajmującym się obrotem energią elektryczną i w 2010 r. sprzedał energię elektryczną odbiorcom końcowym w ilości 14687,769 MWh. Dlatego w odniesieniu do tej energii podlegał obowiązkowi ustalonemu w art. 9a ust. 1 Prawa energetycznego i nie mógł wywiązać się z tego obowiązku w inny sposób od przewidzianego w tym przepisie. Powód nie mógł w tym zakresie dokonywać sui generis potrącenia z ilością energii zużytej na potrzeby własne ani skutecznie wywodzić, że obowiązek określony w ww. przepisie został spełniony pośrednio przez innego przedsiębiorcę, który uzyskał w tym celu stosowne przysporzenie majątkowe od powoda w cenie sprzedaży energii elektrycznej.

8 8 W świetle jednoznacznego brzmienia art. 9a ust. 1 i ust. 1a Prawa energetycznego okoliczność ta nie ma żadnego znaczenia dla oceny postępowania powoda, ponieważ stanowią one, że każdy przedsiębiorca energetyczny spełniający przesłanki w nich określone jest obowiązany rozliczyć się samodzielnie z produkcji bądź obrotu energią elektryczną. Cena, po której powód nabył energię elektryczną jest ceną umowną i stanowi element umowy cywilnoprawnej kupna-sprzedaży. Natomiast obowiązek rozliczenia się przez powoda sprzedającego energię elektryczną odbiorcom końcowym w sposób przedstawiony w powołanych wyżej przepisach prawa energetycznego jest obowiązkiem publicznoprawnym z innego tytułu prawnego. Z tego powodu za bezzasadne należało uznać stwierdzenie apelacji, iż wymagany przez Prezesa URE sposób rozliczenia energii elektrycznej prowadzi do obciążenia przedsiębiorstwa energetycznego podwójną opłatą z tego samego tytułu. Dodać należy, że jedną z najczęstszych przyczyn stanowiących podstawę wymierzenia kar pieniężnych jest właśnie błąd co do możliwości wypełnienia ww. obowiązku przez inne przedsiębiorstwo (szerzej Z. Muras, Obowiązki uczestników rynku zielonej energii spostrzeżenia praktyczne, Czysta energia 2009, Nr 5). Wbrew zarzutowi apelacji w sprawie nie doszło do przeprowadzenia przez Sąd Okręgowy postępowania i rozstrzygnięcia sprawy z pominięciem podstawy faktycznej żądania wyznaczonej wniesionym przez powoda odwołaniem. Jak już bowiem wyżej wykazano Sąd ten w wyniku wykładni art. 9a ust. 1 i ust. 1a pkt 1 Prawa energetycznego do szedł do uprawnionego wniosku, że skoro powód określił ilość energii elektrycznej sprzedanej do odbiorców końcowych na 14687,769 MWh to od takiej ilości powinien wypełnić obowiązek ustawowy z czego wynika, że wszelkie odstępstwa od tego obowiązku, a więc wykonanie go w sposób inny niż ściśle określony w przywołanych przepisach trzeba ocenić jako jego niewykonanie. W ten sposób Sąd ustosunkował się do żądania oceny zasadności obciążenia powoda w zaskarżonej decyzji ww. obowiązkiem pod kątem dokonanego przez niego swoistego potrącenia opłaty zastępczej (obniżenia kwoty należnej) od kwoty energii sprzedanej odbiorcom końcowym z tytułu nienależytej opłaty zastępczej od energii zużytej na użytek własny powoda dokonanej przez sprzedawcę tej energii ( ) Sp. z o.o. Przechodząc do kwestii związanych z karą pieniężną trzeba przyznać rację powodowi, że wywody Sądu są nader enigmatyczne oraz ogólnikowe i dlatego wymagają uzupełnienia. W ocenie Sądu Apelacyjnego za stwierdzone w pkt 1 decyzji uchybienie polegające na nie przestrzeganiu obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectwa pochodzenia, albo nie uiszczenie opłaty zastępczej o której mowa w art. 9a ust. 1 Prawa energetycznego Prezes URE miał obowiązek wymierzyć przedsiębiorcy karę pieniężną na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 1a Prawa energetycznego. Kara ta, co wykazano w decyzji Prezesa URE, jest karą minimalną w świetle sposobu jej wyliczenia określonego w art. 56 ust. 2a pkt 1 Prawa energetycznego. Jej wysokość stanowi iloczyn nieuiszczonej opłaty zastępczej za 2010 r. tj. kwoty 15062,54 zł i współczynnika o wartości 1,3 (15062,54 zł X 1,3 = 19581,30 zł). Nie może być ona miarkowana przez Sąd, gdyż naruszałoby to bezwzględnie obowiązujący przepis art. 56 ust. 2a pkt 1 Prawa energetycznego. W sytuacji nałożenia kary minimalnej bez znaczenia jest podanie w decyzji i wyroku Sądu Okręgowego, że stanowi ona 0,5% przychodu z działalności koncesjonowanej osiągniętego przez powoda w 2010 r. Jednocześnie wymierzenie minimalnej kary pieniężnej wskazuje na uwzględnienie niskiego stopnia szkodliwości czynu, niskiego stopnia zawinienia powoda, dotychczasowego nie karania na

9 9 podstawie Prawa energetycznego i jego niewielkich możliwości finansowych, a zatem nie narusza dyrektyw wymiaru kary określonych w art. 56 ust. 6 Prawa energetycznego. W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny działając na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelacje jako bezzasadną oraz orzekł o kosztach procesu stosownie do art. 98 par. 1 i 3 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c.