po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2013 roku w Warszawie na rozprawie

Transkrypt

1 Sygn. akt XVII AmE 91/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 marca 2013 roku Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Bogdan Gierzyński Protokolant: sekretarz sądowy Ewa Naróg po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2013 roku w Warszawie na rozprawie z odwołania I. K. (...) przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki o nałożenie kary pieniężnej na skutek odwołania I. K. (...) od Decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 31 grudnia 2010 roku Nr (...) Oddala odwołanie SSO Bogdan Gierzyński Sygn. akt XVII AmE 91/11 Uzasadnienie: Decyzją z dnia 31 grudnia 2009 roku Nr (...) pozwany - Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy I. K. prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) I. K. z siedzibą w K. orzekł, że przedsiębiorca naruszył warunek koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej mu decyzją Prezesa URE z dnia 16 maja 2001r. znak (...), w ten sposób, że wprowadził do obrotu w dniu 20 listopada 2008r. oraz w dniu 01 grudnia 2008r., poprzez stację paliw znajdującą się w K., przy ul. (...), olej napędowy z 20% zawartością estrów metylowych kwasów tłuszczowych nie spełniający wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 08 września 2006r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych (Dz. U. z 2006r. Nr 166, poz. 1182). Za powyższe działania Prezes URE wymierzył Przedsiębiorcy karę pieniężną w wysokości zł, co stanowi (...) % jego przychodów osiągniętych z działalności objętej koncesją na obrót paliwami ciekłymi w 2009r. Od niniejszej Decyzji powódka I. K. (...) wniosła odwołanie, domagając się jej uchylenia, a ewentualnie w razie przyjęcia, iż Przedsiębiorca naruszył warunek koncesji na obrót

2 paliwami ciekłymi jak w pkt 1 Decyzji, poprzez zmianę jej pkt 2 w ten sposób, że Prezes URE lub Sąd odstępuje od wymierzenia kary. Powódka wniosła na podstawie art kpc o wstrzymanie wykonania Decyzji do czasu rozstrzygnięcia sprawy i zasądzenie od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kosztów postępowania w sprawie, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego wg norm przepisanych. Powódka zarzuciła: - naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 56 ust. 6a ustawy Prawo energetyczne poprzez niewłaściwą wykładnię i zastosowanie polegające na przyjęciu, że przepis ten nie ma zastosowania w sprawie, - naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy Prawo energetyczne poprzez przyjęcie, że Przedsiębiorca nie przestrzega obowiązków wynikających z przedmiotowej koncesji, - naruszenie przepisów postępowania administracyjnego tj. art. 77 l kpa poprzez nie wyczerpujące zebranie i rozpatrzenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, - naruszenie przepisów postępowania administracyjnego tj. art kpa poprzez nie wskazanie w uzasadnieniu na jakich dowodach się oparł przy wydawaniu decyzji, - sprzeczność ustaleń z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Pozwany wniósł o oddalenie odwołania Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny: Powódka I. K. prowadziła działalność gospodarczą pod firmą (...) w zakresie obrotu paliwami ciekłymi na podstawie koncesji udzielonej jej decyzją Prezesa URE z dnia 16 maja 2001r. znak (...) (k. 1 9 akt adm.). W dniu 20 listopada 2008r. na będącej własnością Przedsiębiorcy stacji paliw w K. przy ul. (...), inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w K. przeprowadzili kontrolę (protokół kontroli nr akt kontroli KJ-42- (...), k akt adm.), w trakcie której pobrali próbki oleju napędowego B-20 (protokół pobrania próbek paliw nr (...), k akt adm., protokół pobrania próbek paliw ciekłych do użytku wewnętrznego Inspekcji Handlowej k. 26 akt adm.). Próbkę podstawową przekazano do Instytutu Nafty i Gazu w K. celem weryfikacji zgodności w zakresie jakości paliwa z obowiązującymi normami. W wyniku przeprowadzonych badań próbki podstawowej laboratorium stwierdziło, że olej napędowy z 20% zawartością estrów nie spełnia wymagań rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 08 września 2006r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych (Dz. U. Nr 166, poz. 1182) w zakresie zawartości (...). Wynik dla badanego paliwa wyniósł w tym zakresie 16,7% (V/V), podczas gdy tolerancję odnotowano w przedziale 19 21% (V/V), a wymagania jakościowe % (V/V) (protokół z badań nr M/TA2/136-2/08 k akt adm.). W dniu 01 grudnia 2008r. na tej samej stacji Przedsiębiorcy inspektorzy inspekcji handlowej w K. przeprowadzili kolejną kontrolę (protokół kontroli nr akt kontroli (...), k akt adm.), w trakcie której pobrali próbki oleju napędowego B-20 (protokół pobrania próbek paliw nr (...), k akt adm., protokół pobrania próbek paliw ciekłych do użytku wewnętrznego Inspekcji Handlowej k. 34 akt adm.).

3 Próbkę podstawową przekazano do Instytutu Nafty i Gazu w K. celem weryfikacji zgodności w zakresie jakości paliwa z obowiązującymi normami. W wyniku przeprowadzonych badań laboratorium stwierdziło, że olej napędowy z zawartością 20% estrów nie spełnia wymagań rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 08 września 2006r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych w zakresie zawartości (...). Wynik dla badanego paliwa co do zawartości (...) wyniósł 17,7% (V/V), przy wymaganiach jakościowych 20 ± 1 i tolerancji % (V/V) (protokół z badań nr (...) k akt adm.). Badaniu poddano także próbkę kontrolną pobraną 01 grudnia 2008r. Laboratorium (...) w W. w protokole z badań podało zawartość estrów metylowych kwasów tłuszczowych ( (...)) na poziomie 6,9% (V/V) (protokół z badań nr (...) (k ). Wartość ta została błędnie zapisana, gdyż w rzeczywistości wyniosła 16,9% (V/V), co zaznaczył Instytut w piśmie z dnia 05 lutego 2009r. skierowanym do (...) Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w K. (k. 48 akt adm.). Decyzją z dnia 12 grudnia 2008r. (...) Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej w K. postanowił wycofać z obrotu około 1420 litrów oleju napędowego z 20% zawartością estrów (B20) znajdującego się w zbiorniku nr 2 na stacji paliw M. w K. przy ul. (...) prowadzonej przez I. K. (k. 46 akt adm.). Bezspornym jest, że wartość przychodu z działalności koncesjonowanej wykonywanej przez Przedsiębiorcę w 2009r. wyniósł (...) zł. W tym stanie faktycznym Sąd ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje: Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Bezspornym jest, że powódka prowadziła działalność gospodarczą w zakresie obrotu paliwami ciekłymi na podstawie udzielonej jej Koncesji z dnia 16 maja 2001 r. sygn. (...), który zawierał warunek stanowiący, że koncesjonariuszowi nie wolno czynić przedmiotem obrotu paliw ciekłych, określonych w koncesji, których parametry jakościowe są niezgodne z parametrami wynikającymi z zawartych umów lub norm określonych obowiązującymi przepisami prawa. Bezsporny jest również fakt, że w wyniku przeprowadzonej kontroli w dniu 20 listopada 2008 r. i w dniu 1 grudnia 2008 r. zostały pobrane przez Państwową Inspekcją Handlową próbki m.in. oleju napędowego B20. W wyniku przeprowadzonych w akredytowanym laboratorium badań pobranych próbek stwierdzono niższą od wymaganej zawartość estrów metylowych kwasów tłuszczonych ( (...)). Zawartość ta wynosiła w próbce pobranej w dniu r. 16,7% (norma dla przyjętej metody badawczej min.19,0%), w próbce pobranej w dniu r. 17,7% (norma dla przyjętej metody badawczej min.19,0%) i w próbce kontrolnej z tego dnia 16,9 %(norma dla przyjętej metody badawczej min.18, 2%). Stosownie do treści art.56 ust.12 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U Nr 89 z 2006 r., poz. 625 z późn. zm.) karze pieniężnej podlega ten, kto nie przestrzega obowiązków wynikających z koncesji. Oferując do sprzedaży olej napędowy B20 o niższej od wymaganej norma zawartości estrów metylowych kwasów tłuszczonych ( (...)) powódka naruszyła zatem warunek Koncesji z dnia 16 maja 2001 r. sygn. (...), co wypełniało dyspozycję art.56 ust.12 ustawy Prawo energetyczne, a w konsekwencji dawało podstawę do nałożenia kary. Pokreślić należy, że dla zakresu obowiązku ciążącego na powódce warunku Koncesji nie ma znaczenia przyczyna powodująca, że oferowane do sprzedaży paliwo nie spełnia właściwej normy jakościowej. Obowiązkiem koncesjonariusza było bowiem takie prowadzenie działalności gospodarczej, aby do obrotu wprowadzane było wyłącznie paliwo spełniające normy. Jeśli zatem w oleju napędowym B20 w wyniku składowania następują procesy

4 powodujące ubytki lub zmianę właściwości estrów, to koncesjonariusz powinien tę okoliczność uwzględniać w toku prowadzonej działalności, chociażby poprzez zamawianie mniejszych ilości tego paliwa dla skrócenia okresu jego składowania. Stosownie do treści art.56 ust. 6 a ustawy Prawo energetyczne 6a, Prezes URE może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek. W rozpoznawanej sprawie, w ocenie Sądu brak było podstaw do zastosowania powyższego przepisu. Wbrew wywodom powódki, ilość paliwa nie spełniającego była znaczna, gdyż wynosiła 2505 l., a zatem stopień szkodliwości czyny nie można uznać za znikomy. Podkreślić przy tym należy, że szkodliwość czynu nie należy odnosić do określonego nie mieszczącego się w normie parametru paliwa ale do wykonania obowiązku sprzedaży paliwa o parametrach odpowiadających normie w ogóle. Warunek Koncesji odnosi się do wszystkich oferowanych paliw jako poszczególnych produktów, które w całości powinny odpowiadać określonym normom. Dopuszczenie do sprzedaży paliwa nie spełniającego chociażby jednego parametru wskazywać może na brak należytej dbałości ze strony przedsiębiorcy w realizacji tego warunku, co stanowi znaczne społeczne niebezpieczeństwo. Podkreślić również należy, że powódka zakupiła przedmiotowe paliwo w dniu r. (k 20 odwrót akt admin.), zaś przedstawione świadectwo jakości (k 67 akt admin.) pochodzi z dnia r. i zostało wystawione przez (...) Sp. z o.o. Świadectwo to odnosić się może jedynie do dostawy zrealizowanej w tym dniu. Biorąc jednak pod uwagę, że paliwo to zostało zmieszane ze znajdującym się w zbiorniku treść świadectwa nie może być miarodajna dla powstałej w ten sposób mieszaniny. Nie ma zatem podstaw do przyjęcia, że powódka podjęła wszelkie działania o charakterze ostrożnościowo- prewencyjnym. Odnosząc się natomiast do wysuwanych przez powoda w odwołaniu zarzutów naruszenia przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki przepisów postępowania administracyjnego Sąd uznał je za bezzasadne. Zgodnie, bowiem z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem (vide: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 roku sygn. akt III CRN 120/91 OSNC 1992 Nr 5, poz. 87; Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 roku sygn. akt I CKN 265/98 OSP 2000 Nr 5 poz. 68; Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 roku sygn. akt 351/99 OSNC 2000 Nr 3 poz. 47; Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 roku sygn. akt I CKN 1036/98 LEX Nr 52708; Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2005 roku, sygn. akt III SZP 2/05 OSNP 2006/19-20/312) Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie może ograniczyć sprawy wynikającej z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, które poprzedza postępowania sądowe. Celem postępowania nie jest przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego, ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, której przedmiotem jest spór między stronami powstający dopiero po wydaniu decyzji przez Prezesa Urzędu. Postępowanie sądowe przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględnia się materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia jednak stron możliwości zgłoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów, według zasad obowiązujących w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych. Sąd antymonopolowy jest sądem cywilnym i prowadzi sprawę cywilną, wszczętą w wyniku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, w tym wypadku Urzędu Regulacji Energetyki, według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego, a nie sądem legalności decyzji administracyjnej, jak to czynią sądy administracyjne w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Tylko takie odczytanie relacji pomiędzy postępowaniem administracyjnym i postępowaniem sądowym może uzasadniać dokonany przez racjonalnego ustawodawcę wybór między drogą postępowania cywilnego i drogą postępowania sądowo-administracyjnego dla wyjaśnienia istoty sprawy.

5 Sąd uznał, że nawet gdyby przyjąć, że w postępowaniu administracyjnym doszło do uchybień proceduralnych to nie mogą one być przedmiotem postępowania sądowego mającego na celu merytoryczne rozstrzygnięcie sporu, bowiem Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zobowiązany jest do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym. Zarzuty naruszenia art.77 1 k.p.a. i k.p.a. należało zatem uznać za bezprzedmiotowe. Z tych względów odwołanie należało oddalić wobec braku podstaw do jego uwzględnienia (art k.p.c.). SSO Bogdan Gierzyński