Energetyka prosumencka

Transkrypt

1 Wschodni Kongres Gospodarczy Białystok, 19 września 2014 Panel Energetyka prosumencka Wprowadzenie do dyskusji panelowej Grzegorz Wiśniewski Instytut Energetyki Odnawialnej

2 Rozwój idei i historia prosumenta Alvin Toffler - Trzecia fala, 1980, rozdział Ku słońcu : W wojnie idei i pieniędzy, jaka się rozszalała w krajach rozwiniętych, wyróżnić można antagonistyczne strony ( ): Są tam akcjonariusze starej bazy energetycznej drugiej fali. Obstają oni przy węglu, ropie i energii jądrowej. Im zależy na przedłużeniu status quo drugiej fali. (...) Rządzą kompaniami gazowymi i elektrowniami, komisjami nuklearnymi, korporacjami i działającymi w tych dziedzinach związkami zawodowymi. ( ) Mimo, że reaktory atomowe, mogą wydawać się nowoczesne i przyszłościowe, to w rzeczywistości są one przestarzałymi (zacofanymi) wytworami drugiej fali, która utkwiła w potrzasku własnych nierozwiązywalnych sprzeczności. W odróżnieniu od nich, orędownicy tworzenia bazy trzeciej fali to przedstawiciele ruchu na rzecz ochrony środowiska, konsumenci i prosumenci, naukowcy oraz przedsiębiorcy reprezentujący najnowocześniejsze gałęzie przemysłu. Są rozproszeni, niedofinansowani ( ), a propagandziści drugiej fali zazwyczaj przedstawiają ich jako otumanionych technicznymi nowinkami naiwniaków, których nie obchodzi prawdziwa wartość dolara

3 Stan rozwoju technologii mikroinstalacji w Polsce 2012, źródło: badania własne IEO Małe i mikroinstalacje OZE. Średnia Średni koszt Średni koszt Szacunkowa moc [kw] jednostkow y [zł/kw] całej instalacji [zł] ogólna liczba mikroinstalacji 2012 [szt.] Kolektory słoneczne 7, Małe piece i kotły na biomasę (dedykowane) 20, Pompy ciepła 10, Małe elektrownie wiatrowe (on i off grid) 3, Systemy fotowoltaiczne(on i off grid) Średnia / Razem zdecydowaną większość (ponad 98%) stanowią instalacje do produkcji ciepła Prawie ćwierć miliona użytkowników mikroinstalacji OZE 6-7 mld zł inwestycji prywatnych/obywatelskich w ciągu ostatnich 10 lat Ułamek procenta stanowią instalacje przyłączone do sieci elektroenergetycznej

4 Mikro-źródła OZE na TGE w 2013 roku konsekwencje wsparcia system zielonych certyfikatów moc (MW) wszystkie typy świadectw od do wyprodukowany wolumen (MWh) liczba ŚP - 0, , ,041 0, , ,201 1, , ,001 2, , ,001 5, , ,001 10, , ,001 20, , ,001 30, , ,001 40, , ,001 50, , , , , SUMA , Udział mikroźródeł <40 kw 0,2% Udział małych źródeł <200 kw 0,6% Udział źródeł <100 kw 10%

5 Prosument nowe zjawisko w polskim prawie i w dyskusji Wg projektu ustawy o odnawialnych źródłach energii z 2012 roku Prosument jest osobą fizyczną, prawną lub jednostką organizacyjną, nieposiadającą osobowości prawnej i będącą wytwórcą energii w mikroinstalacjiw celu jej zużycia na potrzeby własne lubsprzedaż. W obowiązującym prawie energetycznym (nowelizacja z 2013 roku) z 2013 roku Prosumenta ; ale jego sens został zasadniczo ograniczony do osób fizycznych; Na potrzeby dyskusji o energetyce prosumenckiej, za Prosumenta można przyjąć: Osobę fizyczną lub tzw. ułomną osobę prawną Przedsiębiorstwo, w tym w szczególności MSP Gminę samorządową

6 Produkcja brutto i zużycie energii elektrycznej w poszczególnych regionach w 2011 r. Źródło: ARE, oprac. IEO -wojewódzki potencjał prosumencki? Wojewódzki potencjał prosumencki = zużycie produkcja 6

7 Koszty energii z mikroinstalacji OZE i ceny energii elektrycznej w 2012 roku (bez wsparcia) Najmniejsze mikroinstalacje mają najwyższe koszty, ale ich użytkownicy płacą najwięcej za energię Oznaczania mikroinstalacji: PV elektrownie słoneczne fotowoltaiczne, MEWi mikrowiatraki, MB- mikrobiogazownie, CHP kogeneracja na biopłynach Źródło: IEO: Krajowy plan rozwoju mikroinstalacji

8 Przykład działań racjonalnych czy marzeń? Dlaczego wieś i rolnicy są bardzo zainteresowani energetyką prosumencką? Udział kosztów energii w produkcji rolnej >12%, najwięcej w UE; Źródło: Eurostat Rosną koszty dystrybucji energii na obszarach peryferyjnych, w szczególności dla odbiorców wiejskich Źródło: ARE,OZERISE-IEO. Średnie roczne zużycie energii elektrycznej na osobę wynosiło w 2012 roku 2750 kwh (w mieście 1700 kwh) i wzrosło o 49,6% w porównaniu z rokiem 2009 (w miastach nastąpił spadek); Źródło:GUS W latach średnie wydatki gospodarstwa wiejskiego na energie elektryczną wzrosły o 16,7% (w mieście 9,9); Źródło:GUS Szybciej niż w mieście rosną tez wydatki na nośniki energii takie jak gaz ciekły i węgiel kamienny; Źródło:GUS Zły stan sieci elektroenergetycznej na obszarach wiejskich (awaryjność, zła jakość dostarczanego prądu, brak możliwości zwiększenia mocy przyłączeniowej) Rolnicy, gosp. domowe, MSP Znaczące zasoby odnawialne na obszarach wiejskich

9 Problemy bilansowania i przychody z mikroinstalacji prosumenckich OZE i hybryd (projekt OZERISE) Zarobki na sprzedaży nadwyżek energii do sieci nie pozwalają na efektywność ekonomiczną Wewnętrzna infrastruktura gospodarstw oraz sieci teleinformatyczne jako problem we wprowadzaniu rozwiązań inteligentnych sieci

10 Jak udoskonalić prawo aby prosumeryzm działał? - np. propozycja IEO poprawek prosumenckich w projekcie ustawy o OZE 1. Wprowadzenie obywatelskiej segmentacji mikroinstalacji OZE na przedziały mocy odpowiednio: do 3 kw, 3-10 kw oraz kw 2. Dobranie wsparcia w postaci taryf FiT w wysokości odwrotnie proporcjonalnych do wielkości mocy w poszczególnych segmentach mikroinstalacji, tak aby upowszechnić dostęp szerokich rzesz obywateli do systemu wsparcia, ale nie podnieść kosztów wsparcia 3. Zaproponowane zmiany wymagają wsparcia do 1 kwh dla ponad 250 tys. prosumentów, ale wysokość tego wsparcie do 2030 wynosi 0,11 zł/kwh; tylko połowę obecnych dopłat do energii z dużych OZE Więcej: Zakres mocy mikroinstalacji OZE objętych systemem wsparcia Średnia taryfa FiT Łączna moc zainstalowana Liczba prosument ów do 2020r. Produkcja energii w 2020r. Produkcja energii do 2030r. Dopłata do 1 kwh w okresie eksploatacji do 2030 roku zł/kwh kw szt. GWh GWh zł/kwh do 3 kw 0, ,11 3 kw-10 kw 0, ,09 10 kw-40 kw 0, ew. wsparcie (100% ceny) dotacjami Razem

11 Tezy do dyskusji panelowej 1. Idea energetyki prosumenckiej i jej rola w transformacji energetycznej rozwoju regionalnym orazatrakcyjność w społecznym odbiorze 2. Jak zapewnić opłacalność inwestycji w mikroinstalacje? Polski rolnik i mikroprzedsiębiorca jako inwestorzy 3. Idea spółdzielni energetycznych a zapotrzebowanie na energię i zrównoważony rozwój w gminach 4. Perspektywy mikrogeneracji przyzakładowej 5. gmina jako inwestor i prosument

12 Paneliści Lutz Ribbe Przewodniczący Sustainable Development Observatory-EKES, Euronatur Ryszard Rabiega Prezes Zarządu, BIO POWER Sp. z o.o.; Wojciech Trzasko Przewodniczący Rady Klastra, Północno-Wschodni Klaster Energetyczny; Prodziekan ds. Rozwoju i Współpracy, Wydział Elektryczny, Politechnika Białostocka Paweł Wyszyński Prezes Zarządu, Optima Polska Sp. z o.o., Wiceprezes Zarządu, Związek Pracodawców Forum Energetyki Odnawialnej Ryszard Ochwat Dyrektor Generalny, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej