Osobowość a style radzenia sobie ze stresem menedżerów ochrony osób i mienia

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Osobowość a style radzenia sobie ze stresem menedżerów ochrony osób i mienia"

Transkrypt

1 opuscula sociologica nr 3 [5] 2013 ISSN Sylwia Olszewska, Magdalena Spryszyńska Uniwersytet Gdański Osobowość a style radzenia sobie ze stresem menedżerów ochrony osób i mienia streszczenie Celem artykułu jest przedstawienie związku między osobowością a stylami radzenia sobie ze stresem wśród kadry zarządzającej menedżerów ochrony osób i mienia. Badaniami objęto 60 menedżerów z różnych miast Polski z jednej firmy ochroniarskiej. Do pomiaru cech osobowości użyto Inwentarza Osobowości NEO-FFI Costy i McCrae w polskiej adaptacji Zawadzkiego, Strelaua, Szczepaniak i Śliwińskej, natomiast style radzenia sobie ze stresem badano Kwestionariuszem CISS autorstwa N.S. Endlera i J.D.A. Parkera. Analizując związek między cechami osobowości a strategiami radzenia sobie w sytuacjach stresowych badanych menedżerów, otrzymano dodatnią korelację między ugodowością a stylem skoncentrowanym na zadaniu, zaś ujemną między ugodowością a stylem skoncentrowanym na emocjach. Poza tym, otwartość na doświadczenia oraz sumienność badanych menedżerów ujemnie koreluje ze stylem skoncentrowanym na emocjach oraz ze stylem unikowym. słowa kluczowe cechy osobowości, style radzenia sobie ze stresem, menedżer 63

2 Wprowadzenie Tematem niniejszego artykułu są menedżerowie ochrony osób i mienia zaliczani do grupy pracowników sektora usług społecznych. Menedżer (Stoner 2001) jest odpowiedzialny za kierowanie działaniami prowadzącymi do osiągania celów organizacji. Jego podstawowym zadaniem jest realizacja procesu zarządzania podejmowanie decyzji, planowanie, organizowanie i motywowanie, dlatego praca menedżera ma charakter wielowymiarowy. Tej grupie zawodowej stawiane są coraz wyższe wymagania, gdyż sukces każdego przedsiębiorstwa wymaga przede wszystkim sprawnego zarządzania (Żukowski 2006). Na temat umiejętności menedżerów z uwzględnieniem cech ich osobowości pisał m.in. K. Obłój (1994), według którego menedżerów cechuje pewność siebie umiejętność tworzenia wizji pożądanego stanu; ambicja kreatywność i innowacyjność; asertywność perswazyjne mówienie i aktywne słuchanie; tolerancja na stres szybkie podejmowanie decyzji. Praca w organizacji wymaga od menedżera nieprzerwanej pracy nad sobą, szczególnie w zakresie pogłębiania wiedzy, poszerzania umiejętności, w tym kierowania sobą, oraz odporności na stres emocjonalny (Szostak 2009). Specyfika pracy menedżera ochrony osób i mienia polega na stałym i intensywnym kontaktowaniu się z innymi ludźmi, angażowaniu się w ich problemy społeczne, psychologiczne i fizyczne (Ogińska-Bulik 2006). Osoby te często pracują w trudnych warunkach, są narażone na niebezpieczne sytuacje i epizody przemocy, takie jak: zastraszanie, groźby i strzelaniny. Należą zatem do grupy wysokiego ryzyka wystąpienia podwyższonej reakcji na stres, a w konsekwencji zachorowania na PTSD, czyli zespół stresu pourazowego (Borritz i wsp. 2006: 49-58; Clair 2006). Transakcyjna teoria stresu (Lazarus 1987: ) określa stres psychologiczny jako wewnętrzny stan, układ procesów psychologicznych, wywołanych działaniem czynników zewnętrznych. Zgodnie z tą teorią, podstawowym mechanizmem psychologicznym odpowiedzialnym za indywidualne różnice jest ocena poznawcza zagrożenia, rozumiana jako mechanizm oceniający, uświadamiający i interpretujący zdarzenia (Lazarus 1987; Terelak 2005). Procesy oceny poznawczej w ujęciu Lazarusa obejmują ocenę relacji pod kątem zagrożenia i szkodliwości w odniesieniu do wartości zaangażowanych w danym momencie ocena pierwotna; oraz możliwości działania ocena wtórna (Lazarus 1970). Transakcja jednostki z otoczeniem może mieć charakter nie tylko stresujący dla jednostki, ale także może być sytuacją sprzyjająco-pozytywną lub sytuacją bez znaczenia dla jednostki. Jeżeli jednostka ocenia sytuację jako przekraczającą jej możliwości poradzenia sobie z nią, to efektem jest doświadczenie stresu. Ocena wtórna jest punktem wyjścia dla aktywności ukierunkowanej na zmianę transakcji stresowej, określanej jako radzenie sobie (Ogińska- -Bulik, Juczyński 2008). Idąc dalej, owo radzenie sobie rozumiane jest jako względnie stała, specyficzna dla jednostki tendencja, która wyznacza przebieg radzenia sobie ze stresem. Tę charakterystyczną strategię radzenia sobie z sytuacjami stresowymi nazywa się stylem. Reprezentantami powyższego ujmowania radzenia sobie są N.S. Endler i J.D.A. Parker (1990), którzy nawiązując do teorii R. Lazarusa i S. Folkman, zaproponowali trzy style radzenia sobie ze stresem (Ogińska-Bulik, Juczyński 2008). Pierwszy styl, skoncentrowany na zadaniu, wyodrębnia osoby, które podejmują wysiłek zmierzający do rozwiązania problemu przez poznawcze przekształcenia lub próby zmiany sytuacji na łatwiejszą do rozwiązania. Drugi styl, skoncentrowany na emocjach, charakterystyczny jest dla osób wykazujących tendencje do koncentrowania się na sobie, na własnych przeżyciach emocjonalnych, takich jak: złość, napięcie czy poczucie winy. Trzeci 64 / sylwia olszewska, magdalena spryszyńska / osobowość a style radzenia sobie ze stresem...

3 styl, skoncentrowany na unikaniu, charakterystyczny jest dla osób, które mają tendencje do unikania myślenia, przeżywania czy doświadczania sytuacji stresowych. W stylu tym wyróżnia się dwie formy radzenia sobie ze stresem. Pierwsza to angażowanie się w czynności zastępcze (np. objadanie się, nasilona senność, myślenie o sprawach przyjemnych, czytanie książek lub oglądanie telewizji częściej niż dotychczas), druga natomiast poszukiwanie kontaktów towarzyskich (Strelau i in. 2005). W radzeniu sobie ze stresem ważną rolę odgrywa osobowość (DeLongis i Holtzman 2005: ). M.F. Scheier i C.S. Carver (1987: ) wykazali, że różne cechy osobowości są związane z tym, jak ludzie radzą sobie ze stresem. Jedną z najbardziej popularnych teorii osobowości jest tzw. pięcioczynnikowy model osobowości (tzw. Wielka Piątka) P. Costy i R. McCrae (1985). Model ten obejmuje pięć głównych czynników (wymiarów): neurotyczność, ekstrawersja, otwartość na doświadczenia, ugodowość i sumienność. Pierwszy z nich, neurotyczność, oznacza podatność na doświadczanie negatywnych emocji, takich jak strach, zmieszanie, niezadowolenie, gniew, poczucie winy oraz wrażliwość na stres psychologiczny ( ), osoby neurotyczne są skłonne do kontrolowania swoich popędów oraz zmagania się ze stresem (Zawadzki 1995). Osoby ekstrawertywne zaś są przyjacielskie, rozmowne, skłonne do zabawy, poszukujące stymulacji, wykazujące się optymizmem życiowym i pogodnym nastrojem. Otwartość na doświadczenie charakteryzuje jednostki o pozytywnym wartościowaniu doświadczeń życiowych, tolerancję wobec nowości i ciekawość poznawczą. Ugodowość jest wymiarem opisującym pozytywne versus negatywne nastawienie do innych ludzi ; natomiast sumienność, rozumiana jest jako wytrwałość i motywacja jednostki w działaniach zorientowanych na cel, różnego rodzaju osiągnięcia (Zawadzki i in. 1995: ). W artykule na temat stresu i osobowości w codziennym życiu autorzy opisują pięć współczynników wymiarów osobowości przedstawionych wcześniej w literaturze przez Costa i McCrae (1985), argumentując, że stanowią one minimalną liczbę cech wymaganych do opisu osobowości (DeLongis, Holtzman 2005: ). Wydaje się, że osoby charakteryzujące się neurotycznością są nieskuteczne w wyborze strategii radzenia sobie w danej sytuacji; zaś ekstrawertycy są bardziej skutecznymi osobami (O Brien, DeLongis 1996: ; Irvine, Wallymahmed 2010: ). Zarówno teoretyczne, jak i empiryczne badania dostarczają przekonujących argumentów na rzecz tezy, że radzenie sobie ze stresem zależy od zmiennych (cech, czynników) osobowościowych, których wpływ przejawia się między innymi w wyborze określonych strategii radzenia sobie (Klonowicz, Cieślak 2004). Cechami osobowości, które szczególnie wiążą się ze stresem jest neurotyczność i ekstrawersja, w mniejszym stopniu sumienność i ugodowość. Neurotycy wykazują tendencje do oceniania doświadczanych sytuacji jako stresujących w kategorii zagrożenia (Gunthert i in. 1999: ; Ogińska-Bulik, Juczyński 2008). W porównaniu z osobami stabilnymi doświadczają więcej zdarzeń negatywnych. Ekstrawertycy natomiast doświadczają więcej zdarzeń pozytywnych (Zautra i in. 2005: ). Z badań wynika, że ekstrawersja i wysoka ugodowość wiążą się z mniejszą liczbą kontaktów społecznych, a także z większym wsparciem otrzymywanym od innych. Ekstrawertycy i jednostki o wysokiej ugodowości częściej otrzymują informacje zwrotne na temat własnego działania i uzyskiwanych efektów, co pozwala im na lepsze radzenie sobie ze stresem (Zautra i in. 2005: ). Pewne cechy osobowości są związane z dużą aktywnością i poszukiwaniem doznań co jest charakterystyczne dla ekstrawertyków mogą sprzyjać angażowaniu się w sytuacje o wysokiej stymulacji lub z dużym nasileniem stresu (Greene i in. 2000: ; Ogińska-Bulik, Juczyński 2008). 65

4 Z badań Costy i współpracowników (1996: 44 61) wynika, że istnieje dodatnia korelacja między neurotycznością a stylami radzenia sobie ze stresem skoncentrowanymi na emocjach oraz że ekstrawersja koreluje z poszukiwaniem kontaktów towarzyskich i stylem skoncentrowanym na zadaniu. Badania Endlera i Parkera (1990) także wskazują na związek między ekstrawersją a stylami skoncentrowanymi na zadaniu oraz neurotycznością a stylami skoncentrowanymi na emocjach. Osoby o niskim poziomie neurotyczności oraz ekstrawertycy w sytuacji stresu częściej stosują adaptacyjne strategie radzenia sobie, podczas gdy osoby neurotyczne i introwertycy preferują strategie unikowe (Costa i in. 1996: 44 61; Gunthert i in. 1999: ; David, Sils 1999: , Ogińska-Bulik, Juczyński 2008). Neurotyzm wiąże się z mniejszym prawdopodobieństwem stosowania strategii zorientowanych na problem, częstszym unikaniem i zaprzeczeniem (Ferguson 2001: ; Ogińska-Bulik, Juczyński 2008). Otwartość na doświadczenia zaś sprzyja radzeniu sobie przez humor, a ugodowość wiąże się z planowaniem i tendencją do samopoświęcania się, a także z poszukiwaniem wsparcia emocjonalnego. Sumienność jest ujemnie związana z regresją i dodatnio z tendencją do aktywnego radzenia sobie i planowania, a także z powstrzymywaniem się od działania (Costa i in. 1996: 44 61; Watson, Hubbard 1996: ). Z badań D. Dąbrowskiej (Terelak, Stefańczyk 2010: ) dotyczących kadry menedżerskiej średniego szczebla wynika, że istnieje negatywna korelacja między neurotyzmem a stylem skoncentrowanym na zadaniu oraz pozytywna korelacja ze stylem skoncentrowanym na emocjach. Ekstrawersja ujemnie koreluje ze stylem skoncentrowanym na emocjach, zaś dodatnio koreluje ze stylem poszukiwania kontaktów. W piśmiennictwie wskazuje się na występowanie związku między neurotycznością a stylem radzenia sobie skoncentrowanym na emocjach oraz ekstrawersją a stylem radzenia sobie skoncentrowanym na zadaniu i poszukiwaniu kontaktów. Stwierdzono, że sumienność wpływa na wybór stylu skoncentrowanego na zadaniu (Terelak, Rudzki 2005: 11 23) oraz poszukiwanie kontaktów towarzyskich (Zaborowska 2007: 70 86). W badaniach M. Paśko (Terelak 2007) stwierdzono korelację między ugodowością a poszukiwaniem kontaktów towarzyskich. Metodologia badań własnych Problem badawczy Celem badań było znalezienie odpowiedzi na pytanie: jaki związek zachodzi między cechami osobowości menedżerów a stosowanymi stylami radzenia sobie ze stresem? Hipoteza i zmienne Hipoteza: istnieje zależność między poszczególnymi cechami osobowości a stylami radzenia sobie ze stresem menedżerów ochrony osób i mienia. Jako zmienną zależną traktuje się style radzenia sobie ze stresem, zaś niezależną osobowość menedżera. Charakterystyka grupy badanej W badaniu ochotniczo wzięło udział 60 menedżerów ochrony osób i mienia, w wieku od 21 do 54 lat. Średni wiek mężczyzn 34,22 lata, zaś średni staż pracy 9,63 lat. Wykształceniem średnim legitymowało się 56,7% osób, zaś 43,3% wyższym. 60% menedżerów mieszkało w mieście powyżej 100 tys. mieszkańców, zaś pozostałe 40% w mieście poniżej 100 tys.. mieszkańców. Wśród badanych menedżerów 63,3% posiadało licencję pracownika ochrony, zaś 36,7% jej nie miało. 66 / sylwia olszewska, magdalena spryszyńska / osobowość a style radzenia sobie ze stresem...

5 Narzędzia badawcze Kwestionariusz wywiadu Kwestionariusz zawierał pytania dotyczące następujących zmiennych demograficznych: płeć, wiek, miejsce zamieszkania, wykształcenie, staż pracy w firmie ochroniarskiej (ogólnie), posiadanie licencji pracownika ochrony. Kwestionariusz CISS Kwestionariusz CISS opracowany został przez Endler i Parker (1990). Służy do diagnozy stylów radzenia sobie ze stresem. Składa się z 48 stwierdzeń dotyczących różnych zachowań, jakie ludzie mogą podejmować w sytuacjach stresowych. Badany określa na 5-stopniowej skali częstotliwość, z jaką podejmuje dane działanie w sytuacjach trudnych, stresowych (gdzie: 1 nigdy, 2 bardzo rzadko, 3 czasami, 4 często, 5 bardzo często). Wyniki ujmowane są na trzech skalach: SSZ styl skoncentrowany na zadaniu (np. Koncentruję się na problemie i zastanawiam się, jak mogę go rozwiązać); SSE styl skoncentrowany na emocjach (np. Staję się bardzo napięty); SSU styl skoncentrowany na unikaniu (np. Idę się zabawić). Ten ostatni styl może przyjmować dwie formy: ACZ angażowanie się w czynności zastępcze (np. Włóczę się po sklepach) i PKT poszukiwanie kontaktów towarzyskich (np. Staram się przebywać z innymi ludźmi). Inwentarz Osobowości NEO-FFI Autorami niniejszego Inwentarza są Costa i McCrae (1985), zaś autorami polskiej adaptacji są B. Zawadzki, J. Strelau, P. Szczepaniak oraz M. Śliwińska (1995). Kwestionariusz służy do diagnozy cech osobowości uwzględnionych w popularnym modelu pięcioczynnikowym, określanym jako model Wielkiej Piątki. Pozycje kwestionariusza stanowi 60 twierdzeń o charakterze samoopisowym, których prawdziwość w stosunku do własnej osoby badany ocenia na skali pięciostopniowej. Pozycje te tworzą pięć skal mierzących: neurotyczność, ekstrawersję, otwartość na doświadczenie, ugodowość i sumienność. Rzetelność skal jest ogólnie zadowalająca, niższa dla skal Otwartość i Ugodowość niż dla pozostałych. Wyniki uzyskane dzięki NEO-FFI pozwalają na pełny opis osobowości badanego i ostrożne (ze względu na niewysoką rzetelność niektórych skal) prognozowanie jego możliwości adaptacyjnych do środowiska szkolnego lub zawodowego; autorzy adaptacji szczególnie jednak polecają to narzędzie do celów badań naukowych. Procedura Badaniami objęto 60 menedżerów firmy ochroniarskiej działającej na terenie całej Polski. Po uzyskaniu zgody właściciela firmy na przeprowadzenie badań, przystąpiono do kontaktowania się z menedżerami. Na początku poinformowano każdego z nich, że badania są całkowicie anonimowe, a uczestnictwo w nich dobrowolne. Po otrzymaniu zgody na udział w badaniu, rozdano komplet opisanych narzędzi badawczych: Kwestionariusz Wywiadu, NEO-FFI autorstwa Costa i McCrae (1985) oraz kwestionariusz CISS autorstwa Endler i Parker (1990). Udzielono instrukcji wypełniania testów. Badania przeprowadzono w marcu 2011 roku. Wyniki badań Analizy statystyczne dotyczące zmiennych psychologicznych miały na celu określenie wzajemnych zależności między cechami osobowości a stylami radzenia sobie ze stresem wśród menedżerów ochrony osób i mienia. W tym celu przeprowadzono statystyki 67

6 opisowe oraz analizę współczynnika korelacji r-pearsona. Wyniki opracowano w stenach. Do obliczeń statystycznych użyto SPSS 20.0 PL dla Windows. Charakterystyka osobowości badanych menedżerów ochrony osób i mienia Z uzyskanych wyników (tab. 1) wynika, że osobowościowo badanych menedżerów cechuje przede wszystkim ekstrawersja (M = 2,78; SD = 0,41) oraz sumienność (M = 2,57; SD = 0,56). Następnie cechuje ich otwartość na doświadczenia (M = 2,22; SD = 0,84), neurotyzm (M = 2,07; SD = 0,76). Najrzadziej zaś wykazują skłonności ugodowe (M = 1,70; SD = 0,74). Charakterystyka osobowości badanych menedżerów Tabela 1 M SD Neurotyzm 2,07 0,76 Ekstrawersja 2,78 0,41 Otwartość 2,22 0,84 Ugodowość 1,70 0,74 Suma 2,57 0,56 Źródło: badania własne. Charakterystyka strategii radzenia sobie ze stresem badanych menedżerów ochrony osób i mienia Z uzyskanych wyników (tab. 2) wynika, że ze wszystkich analizowanych stylów radzenia sobie ze stresem badani menedżerowie zdecydowanie najczęściej skłonni są stosować styl skoncentrowany na zadaniu (M = 6,72; SD = 1,97). Kolejne style, które wybierano, to: styl związany z poszukiwaniem kontaktów towarzyskich (M = 4,26; SD = 1,35); następnie styl skoncentrowany na angażowaniu się w czynności zastępcze (M = 4,18; SD = 2,15). Najrzadziej wybieranymi stylami radzenia sobie był styl unikowy (M = 3,88; SD = 1,82) oraz styl skoncentrowany na emocjach (M = 3,67; SD = 1,65). Charakterystyka strategii radzenia sobie ze stresem badanych menedżerów Tabela 2 M SD Styl skoncentrowany na zadaniu 6,72 1,97 Styl skoncentrowany na emocjach 3,67 1,65 Styl skoncentrowany na unikaniu 3,88 1,82 Angażujący się w czynności zastępcze 4,18 2,15 Poszukiwanie kontaktów towarzyskich 4,26 1,35 Źródło: badania własne. 68 / sylwia olszewska, magdalena spryszyńska / osobowość a style radzenia sobie ze stresem...

7 Osobowość a style radzenia sobie ze stresem Na podstawie statystyki dwóch metod badawczych NEO-FFI oraz CISS otrzymano odpowiedź na główny problem badawczy: jaki związek zachodzi między cechami osobowości menedżerów a stosowanymi stylami radzenia sobie ze stresem? Uzyskane wyniki przedstawiono w tabeli 3. Tabela 3 Współzależność między cechami osobowości a stylami radzenia sobie ze stresem wśród badanych menedżerów Styl skoncentrowany na zadaniu Styl skoncentrowany na emocjach Styl skoncentrowany na unikaniu Angażowanie się w czynności zastępcze Poszukiwanie kontaktów towarzyskich Neurotyzm 0,112 p = 0,394 0,127 p = 0,335 0,43 p = 0,743 0,55 p = 0,677 1,34 p = 0,308 Ekstrawesja 0,151 p = 0,249 0,107 p = 0,416 0,146 p = 0,266 0,107 p = 0,418 0,046 p = 0,725 Otwartość na doświadczenia 0,119 p = 0,367 0,299 p = 0,020 0,225 p = 0,084 0,181 p = 0,167 0,140 p = 0,285 Ugodowość Suma 0,438 p = 0,000 0,331 p = 0,010 0,139 p = 0,290 0,156 p = 0,234 0,047 p = 0,720 0,162 p = 0,216 0,340 p = 0,008 0,281 p = 0,030 0,311 p = 0,016 0,113 p = 0,391 Źródło: badania własne. Poniżej opisano uzyskane zależności. Ugodowość w grupie badanych menedżerów dodatnio koreluje ze stylem skoncentrowanym na zadaniu (r = 0,438; p = 0,000), zaś ujemnie ze stylem skoncentrowanym na emocjach. Poza tym, otwartość na doświadczenia ujemnie koreluje ze stylem skoncentrowanym na emocjach (r = 0,299; p = 0,020) oraz ze stylem unikowym (r = 0,225; p = 0,084 na poziomie tendencji). Sumienność u badanych menedżerów ujemnie koreluje ze stylem skoncentrowanym na emocjach (r = 0,340; p = 0,008); także ze stylem unikowym (r = 0,281; p = 0,030), oraz ze stylem angażowanie się w czynności zastępcze (r = 0,311; p = 0,016). Wnioski Wyniki badań dotyczących związku osobowości ze stylami radzenia sobie ze stresem przez menedżerów ochrony osób i mienia ukazały zależności istotne statystycznie. W literaturze przedmiotu opisano wiele istotnych związków między ekstrawersją i neurotyzmem a stylami radzenia sobie ze stresem (Aspendorpf, Wilpers 1998: ; Zautra i in. 2005: ; Greene i in. 2000: ; Ogińska-Bulik, Juczyński 2008; Costa i in. 1996: 44 61; Gunthert i in. 1999: ; David, Sils 1999: ). Nieco mniej wiadomo na temat pozostałych cech osobowości. Badania nie ukazały związków ekstrawersji i neurotyzmu ze strategiami radzenia sobie w sytuacjach stresujących (wyniki nie są istotne statystycznie), natomiast wskazały na istnienie związku pozostałych cech osobowości, czyli ugodowości, sumienności i otwartości. Menedżerowie, których cechuje ugodowość w sytuacji stresu, nastawieni są głównie zadaniowo oraz nie ulegają emocjom. Jak wiadomo, osoby ugodowe cechuje pozytywne nastawienie do innych ludzi (Zawadzki i in. 1995: ), są to osoby miłe i wrażliwe na problemy innych. Ugodowość wiąże się także z planowaniem i tendencją do 69

8 samopoświęcania (Costa i in. 1996: 44 61; Watson, Hubbard 1996: ), stąd też należy oczekiwać nastawienia zadaniowego. J.F. Terelak (Terelak, Stefańczyk 2010: ) wskazuje na niedobór wyników dotyczących związku między sposobami radzenia sobie ze stresem a sumiennością. Według niego osoby sumienne charakteryzują się przede wszystkim motywacją do działania oraz wytrwałością w realizacji swoich celów, dlatego też sugeruje wybór strategii skupionej wokół zadań (Terelak, Stefańczyk 2010: ). Badania ukazały związek sumienności ze stylem skoncentrowanym na emocjach oraz unikowym (korelacja ujemna). Oznacza to, że badani menedżerowie, których cechuje sumienność, w sytuacjach stresujących nie ulegają emocjom oraz nie unikają sytuacji stresujących stosując techniki unikowe (zwłaszcza angażowanie się w czynności zastępcze) tylko konfrontują się z tą sytuacją. Sumienność to jedna z pożądanych cech każdego menedżera, od którego wymaga się między innymi punktualności, zorganizowania, wytrwałości w dążeniu do celu, rzetelności w swojej pracy oraz ambicji (Obłój 1994), dlatego też ucieczka od problemu w sytuacjach trudnych, stresujących oraz reakcje emocjonalne nie są pożądane w tym zawodzie. Poza tym, menedżerowie, których cechuje otwartość na doświadczenia, w sytuacjach trudnych, stresujących również starają się nie ulegać emocjom, tylko konfrontują się z sytuacją trudną (nie stosują technik unikowych). Z innych badań wiadomo, że otwartość na doświadczenia sprzyja radzeniu sobie przez humor (Costa i in. 1996: 44 61; Watson, Hubbard 1996: ). Niewątpliwie są to osoby ciekawe, mają szerokie zainteresowania i żywą wyobraźnię, a także są to jednostki charakteryzujące się pozytywnym wartościowaniem doświadczeń życiowych, ciekawością poznawczą i tolerancyjne wobec nowości (Zawadzki i in. 1995: ), stąd zasadne jest konstruktywne radzenie sobie. Uzyskane wyniki sugerują konieczność prowadzenia dalszych badań nad związkami osobowości ze stylami radzenia sobie ze stresem nie tylko wśród menedżerów, ale, i być może przede wszystkim, wśród pracowników szeregowych. literatura Aspendorpf J.B., Wilpers S. 1998, Personality effects on social relationships, Journal of Personality and Social Psychology, nr 74. Borritz M., Rugulies R., Bjorner J.B., Villadsen E., Mikkelsen O.A., Kristensen T.S. 2006, Burnout among employees in human service work. Design and baseline findings of the PUMA study, Scandinavian Journal of Public Health, nr 34. Clair M.E. 2006, The relationship between critical incidents, hostility and PTSD symptoms in Police Officers. A thesis for the degree of Doctor of Philosophy, Drexel University. Costa P., McCrae R. 1985, The NEO Personality Inventory Manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources. Costa P.T., Somerfield M.R., McCrae R.R. 1996, Personality and coping: a reconceptualisation, w: Handbook of doping. Theory, research, applications, red. M. Zeidner, N.S. Endler, Wiley, New York. David J.P., Sils J. 1999, Coping efforts in daily life: Role of big Five traits and problem appraisals, Journal of Personality, nr 67. DeLongis A, Holtzman S. 2005, Coping in context: the role of stress, social support, and personality in coping, Journal of Personality, nr / sylwia olszewska, magdalena spryszyńska / osobowość a style radzenia sobie ze stresem...

9 Endler N.S., Parker I.D.A. 1990, Coping inventory for stressful situations (CISS). Manual. Multi- Health Systems Inc., Toronto. Ferguson E. 2001, Personality and doping traits: a joint factor analysis, British Journal of Health Psychology, nr 6. Greene K., Krcmar M., Walters L.H., Rubin D.L., Hale J.L. 2000, Targeting adolescent risk talking behaviours. The contribution of egocentrism and seneation seeking, Journal of Adolescence, nr 23. Gunthert K.C., Cohen L.H., Armeli S. 1999, The role of neuroticism in daily stress with coping, Journal of Personality and Social Psychology, nr 77. Irvine F., Wallymahmed A. 2010, Personality, stress and coping in intensive care nurses: a descriptive exploratory study Lorraine Burgess. British Association of Critical Care Nurses, Nursing in Critical Care, nr 15 (3). Klonowicz T., Cieslak R. 2004, Neurotyczność i radzenie sobie ze stresem w sytuacji zagrożenia, w: Osobowość a ekstremalny stres, red. J. Strelau, GWP, Gdańsk. Lazarus R.S. 1970, Cognitive and personality factors underlying threat and coping, Press Columbia University, New York. Lazarus R., Folkman S. 1987, Transactional theory and research on emotions and coping, European Journal of Personality, nr 1. O Brien T.B. DeLongis A. 1996, The interactional context of problem-, emotion-, and relationship-focused coping: the role of the big five personality factors, Journal of Personality, nr 64. Obłój K. 1994, Mikroszkółka zarządzania, PWE, Warszawa. Ogińska-Bulik N. 2006, Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Źródła Konsekwencje Zapobieganie, Difin, Warszawa. Ogińska-Bulik N., Juczyński Z. 2008, Osobowość stres a zdrowie, Difin, Warszawa. Scheier M.F., Carver C.S. 1987, Dispositional optimism and physical well-being: the influence of generalized outcome expectancies on health, Journal of Personality, nr 55. Stoner J., Wankel Ch. 2001, Kierowanie, PWE, Warszawa. Strelau J., Jaworowska A., Wrześniewski K., Szczepaniak P. 2005, Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych CISS. Podręcznik, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa. Szostak J. 2009, Determinanty zachowań menedżerów w chronicznym stresie zawodowym, Difin, Warszawa. Terelak J.F. 2005, Stres organizacyjny, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Menedżerskiej, Warszawa. Terelak J.F., Rudzki A. 2005, Temperament a style radzenia sobie ze stresem u kontrolerów ruchu lotniczego, Polski Przegląd Medycyny Lotniczej, nr 11 (1). Terelak J.F. 2007, Stres zawodowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa. Terelak J.F., Stefańczyk A. 2010, Osobowość według wielkiej Piątki a style radzenia sobie ze stresem u kontrolerów ruchu lotniczego, Polski Przegląd Medycyny Lotniczej, nr 2 (16). Watson D., Hubbart B. 1996, Adaptational style and dispositional structure: coping in the context of the five factor model, Journal of Personality, nr

10 Zaborowska A. 2007, Style radzenia sobie ze stresem a osobowość wg Wielkiej Piątki u celników, w: Stres zawodowy: Charakterystyka wybranych zawodów stresowych, red. J.F. Terelak, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa. Zautra A.J., Affleck G.G., Tennen H., Reich J.W., Davis M.C. 2005, Dynamic approaches to emotion and stress in everyday life: Bolger and Zuckerman reloaded with positive as well as negative affects, Journal of Personality and Social Psychology, nr 76. Zawadzki B., Szczepaniak P., Strelau J. 1995, Diagnoza psychometryczna pięciu czynników osobowości: Adaptacja Kwestionariusza NEO-FFI Costy i McCrae do warunków polskich, Studia Psychologiczne, nr 33 (1 2). Żukowski P. 2006, Podstawy nauk o zarządzaniu, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów. personality and styles of coping with stress of security service managers keywords personality traits, styles of coping with stress, manager summary The aim of this study was to present the relationship between personality and styles of coping with stress among managers working in the security service protecting people and property. Sixty managers working for a security company in different cities in Poland were surveyed for the study. Personality traits were measured by means of the Personality Inventory NEO-FFI by Costa and McCrae (Polish version by Zawadzki, Strelau, Szczepaniak and Sliwinska), whereas styles of coping with stress were measured using the CISS Questionnaire by N.S. Endler and J.D.A. Parker. The analysis of the relationship between the personality traits of the surveyed managers and their coping strategies in stressful situations yielded a positive correlation between Agreeableness and Task-focused Coping Style, and a negative correlation between Agreeableness and Emotion-focused Coping Style. In addition, Openness to Experience, and Conscientiousness of the managers correlated negatively with Emotion-focused Coping Style and Escape-Avoidance Coping Style. 72 / sylwia olszewska, magdalena spryszyńska / osobowość a style radzenia sobie ze stresem...

Cechy osobowości a style radzenia sobie ze stresem w okresie wczesnej starości. Ks. dr Paweł Brudek Instytut Psychologii KUL Jana Pawła II

Cechy osobowości a style radzenia sobie ze stresem w okresie wczesnej starości. Ks. dr Paweł Brudek Instytut Psychologii KUL Jana Pawła II Cechy osobowości a style radzenia sobie ze stresem w okresie wczesnej starości Ks. dr Paweł Brudek Instytut Psychologii KUL Jana Pawła II Starość wyzwaniem współczesności Demograficzne starzenie się społeczeństw

Bardziej szczegółowo

Pięcioczynnikowy model osobowości Wielka Piątka

Pięcioczynnikowy model osobowości Wielka Piątka OSOBOWOŚĆ Pięcioczynnikowy model osobowości Wielka Piątka Jak powstała koncepcja Wielkiej Piątki? Poszukiwania podstawowych wymiarów osobowości: - leksykalne badania Allporta i Odberta, w wyniku których

Bardziej szczegółowo

Standardowe techniki diagnostyczne

Standardowe techniki diagnostyczne Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego Standardowe techniki diagnostyczne Zajęcia nr 13: Pomiar stylów radzenia sobie ze stresem Mgr Karolina Stala Co powinno znaleźć się w raporcie zbiorczym?

Bardziej szczegółowo

Emilia Siczek-Przybyła Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Emilia Siczek-Przybyła Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Emilia Siczek-Przybyła Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie emiliasiczek@gmail.com Patrycja Wyszyńska Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie patrycja.kinga.wyszynska@gmail.com

Bardziej szczegółowo

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Psychologia radzenia sobie ze stresem 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychology of coping with stress 3. Jednostka prowadząca przedmiot

Bardziej szczegółowo

Pojęcie negocjacji jest bardzo złożone ponieważ stanowi ono składową procesu komunikacji. Negocjacje będą zatem stanowiły proces komunikowania się, w

Pojęcie negocjacji jest bardzo złożone ponieważ stanowi ono składową procesu komunikacji. Negocjacje będą zatem stanowiły proces komunikowania się, w Pojęcie negocjacji jest bardzo złożone ponieważ stanowi ono składową procesu komunikacji. Negocjacje będą zatem stanowiły proces komunikowania się, w którym udział biorą dwie strony dążące do osiągnięcia

Bardziej szczegółowo

STRATEGIE REGULACJI EMOCJI. Według Strelaua (2008) żyjemy w czasach radykalnie postępujących zmian

STRATEGIE REGULACJI EMOCJI. Według Strelaua (2008) żyjemy w czasach radykalnie postępujących zmian STRATEGIE REGULACJI EMOCJI Według Strelaua (2008) żyjemy w czasach radykalnie postępujących zmian cywilizacyjnych, które niosą za sobą na przykład niepewność przyszłości, zagrożenia życia i zdrowia, brak

Bardziej szczegółowo

Psychometria. Testy Psychologiczne. Test Psychologiczny. Test Psychologiczny. Test Psychologiczny (wg APA) Test Psychologiczny. Test Psychologiczny

Psychometria. Testy Psychologiczne. Test Psychologiczny. Test Psychologiczny. Test Psychologiczny (wg APA) Test Psychologiczny. Test Psychologiczny Psychometria Testy Psychologiczne W 2 Nie wiemy czy mierzone cechy, stany czy postawy istnieją w rzeczywistości, bo nie mamy do nich bezpośredniego dostępu. Dlatego nazywane są też zmiennymi lub konstruktami,

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE. Wydział Nauk o Zdrowiu. Mariola Kicia

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE. Wydział Nauk o Zdrowiu. Mariola Kicia UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE Wydział Nauk o Zdrowiu Mariola Kicia OCENA POZIOMU LĘKU I STRESU W GRUPIE KOBIET HOSPITALIZOWANYCH Z POWODU PORONIENIA Rozprawa na stopień doktora nauk o zdrowiu Promotor:

Bardziej szczegółowo

sychologiczna ocena stylów radzenia sobie ze stresem a cechy osobowości studentów Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego

sychologiczna ocena stylów radzenia sobie ze stresem a cechy osobowości studentów Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego P R A C A O R Y G I N A L N A Regina Żuralska 1, Mikołaj Majkowicz 2, Aleksandra Gaworska-Krzemińska 3 1 Zakład Pielęgniarstwa Społecznego i Promocji Zdrowia, Gdański Uniwersytet Medyczny 2 Zakład Badań

Bardziej szczegółowo

Rola religii i duchowości w radzeniu sobie z chorobą nowotworową. Opieka duszpasterska i wsparcie duchowe u pacjentów ze szpiczakiem

Rola religii i duchowości w radzeniu sobie z chorobą nowotworową. Opieka duszpasterska i wsparcie duchowe u pacjentów ze szpiczakiem Rola religii i duchowości w radzeniu sobie z chorobą nowotworową Opieka duszpasterska i wsparcie duchowe u pacjentów ze szpiczakiem Duchowość 1. Duchowość = religijność 2. Duchowość versus religijność

Bardziej szczegółowo

POCZUCIE SATYSFACJI Z ŻYCIA OSÓB O RÓŻNYCH STYLACH RADZENIA SOBIE ZE STRESEM

POCZUCIE SATYSFACJI Z ŻYCIA OSÓB O RÓŻNYCH STYLACH RADZENIA SOBIE ZE STRESEM Anna Mazur Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie POCZUCIE SATYSFACJI Z ŻYCIA OSÓB O RÓŻNYCH STYLACH RADZENIA SOBIE ZE STRESEM Abstrakt Oczywistym pragnieniem każdego człowieka jest doświadczanie

Bardziej szczegółowo

Radzenie sobie w sytuacjach trudnych. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ

Radzenie sobie w sytuacjach trudnych. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Radzenie sobie w sytuacjach trudnych Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Stres Stres (ang. stress) zespół powiązanych procesów w organizmie i systemie nerwowym, stanowiących ogólną reakcje osobnika

Bardziej szczegółowo

Zestaw narzędzi diagnozy psychologicznej do stosowania w Specjalistycznych Poradniach Psychologiczno-Pedagogicznych CEA [propozycja]

Zestaw narzędzi diagnozy psychologicznej do stosowania w Specjalistycznych Poradniach Psychologiczno-Pedagogicznych CEA [propozycja] CENTRUM EDUKACJI ARTYSTYCZNEJ St. Wizytator ds. Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego 20-620 Lublin, ul. Muzyczna 8 tel. 81 534 89 22 e-mail: bissinger@cea.art.pl Lublin, dn. 23 kwietnia 2013 r. Zestaw

Bardziej szczegółowo

THE INFLUENCE OF NURSING STAFF' PERSONALITY TRAITS AND MENTAL HEALTH ON THEIR STRESS-COPING STYLES IN CONTACTS WITH DYING PATIENTS

THE INFLUENCE OF NURSING STAFF' PERSONALITY TRAITS AND MENTAL HEALTH ON THEIR STRESS-COPING STYLES IN CONTACTS WITH DYING PATIENTS WPŁYW CECH OSOBOWOŚCI I STANU ZDROWIA PSYCHICZNEGO PERSONELU PIELĘGNIARSKIEGO NA WYBÓR STYLU RADZENIA SOBIE ZE STRESEM W KONTAKCIE Z UMIERAJĄCYM CZŁOWIEKIEM THE INFLUENCE OF NURSING STAFF' PERSONALITY

Bardziej szczegółowo

Agnieszka Skurzak WSPARCIE SPOŁECZNE, STRES I POCZUCIE SATYSFAKCJI Z ŻYCIA KOBIET CIĘŻARNYCH

Agnieszka Skurzak WSPARCIE SPOŁECZNE, STRES I POCZUCIE SATYSFAKCJI Z ŻYCIA KOBIET CIĘŻARNYCH UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE Wydział Nauk o Zdrowiu Agnieszka Skurzak WSPARCIE SPOŁECZNE, STRES I POCZUCIE SATYSFAKCJI Z ŻYCIA KOBIET CIĘŻARNYCH Rozprawa na stopień doktora nauk o zdrowiu Promotor:

Bardziej szczegółowo

Psychometria. klasyczna teoria rzetelności testu. trafność. Co wyniki testu mówią nam o samym teście? B. Trafność pomiaru testem.

Psychometria. klasyczna teoria rzetelności testu. trafność. Co wyniki testu mówią nam o samym teście? B. Trafność pomiaru testem. Psychometria Co wyniki testu mówią nam o samym teście? B. Trafność pomiaru testem. klasyczna teoria rzetelności testu W6 dr Łukasz Michalczyk Trafność czy udało się zmierzyć to, co zamierzaliśmy zmierzyć

Bardziej szczegółowo

UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE ZWIĄZANE Z PRACĄ TEST 2016, PE Konsult Ltd. All rights reserved.

UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE ZWIĄZANE Z PRACĄ TEST 2016, PE Konsult Ltd. All rights reserved. UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE ZWIĄZANE Z PRACĄ TEST 2016, PE Konsult Ltd. All rights reserved. Związane z pracą umiejętności społeczne są umiejętnościami, których używamy do komunikowania się i współdziałają

Bardziej szczegółowo

Poczucie bezpieczeństwa i prężność osobowa a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób w okresie późnej dorosłości

Poczucie bezpieczeństwa i prężność osobowa a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób w okresie późnej dorosłości Poczucie bezpieczeństwa i prężność osobowa a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób w okresie późnej dorosłości Ks. dr Paweł Brudek Instytut Psychologii KUL Jana Pawła II Konferencja Międzynarodowa Zdrowie

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie emocjami

Zarządzanie emocjami Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Zarządzanie emocjami Beata Skowrońska Uniwersytet w Białymstoku 9 grudnia 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Co to jest inteligencja

Bardziej szczegółowo

stylów tożsamości w ujęciu Berzonsky ego

stylów tożsamości w ujęciu Berzonsky ego EWA TOPOLEWSKA I IN. EWA TOPOLEWSKA, AGNIESZKA MAŃKO topolewska.ewa@gmail.com Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Osobowościowe uwarunkowania stylów tożsamości w ujęciu Berzonsky ego

Bardziej szczegółowo

POLISH HYPERBARIC RESEARCH 1(50)2015 Journal of Polish Hyperbaric Medicine and Technology Society STRESZCZENIE

POLISH HYPERBARIC RESEARCH 1(50)2015 Journal of Polish Hyperbaric Medicine and Technology Society STRESZCZENIE POLISH HYPERBARIC RESEARCH 1()215 ANALIZA PSYCHOFIZJOLOGICZNYCH UWARUNKOWAŃ DYNAMIKI STRESU U KANDYDATÓW DO ZAWODU NURKA I PŁETWONURKA, Z UWZGLĘDNIENIEM PSYCHOLOGICZNYC H ASPEKTÓW NURKOWANIA Małgorzata

Bardziej szczegółowo

UDZIAŁ KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH I DZIAŁAŃ TRANSGRESYJNYCH W KSZTAŁTOWANIU KAPITAŁU KARIERY

UDZIAŁ KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH I DZIAŁAŃ TRANSGRESYJNYCH W KSZTAŁTOWANIU KAPITAŁU KARIERY Gabriela Plencler-Borecka Agnieszka Gawor Łukasz Borecki Uniwersytet Opolski UDZIAŁ KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH I DZIAŁAŃ TRANSGRESYJNYCH W KSZTAŁTOWANIU KAPITAŁU KARIERY Wprowadzenie Absolwent, wchodząc na

Bardziej szczegółowo

KOMUNIKATY Z BADAŃ. Anna Rogozinska-Pawełczyk Osobowościowe uwarunkowania gotowości pracowników do zmian organizacyjnych

KOMUNIKATY Z BADAŃ. Anna Rogozinska-Pawełczyk Osobowościowe uwarunkowania gotowości pracowników do zmian organizacyjnych Wszelkie prawa zastrzeżone. Każda reprodukcja lub adaptacja całości bądź części niniejszej publikacji, niezależnie od zastosowanej techniki reprodukcji (drukarskiej, totograficznej, komputerowej i in.),

Bardziej szczegółowo

Ryszard Poprawa Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Ryszard Poprawa Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego Potencjały zdrowia i szczęścia człowieka cz.iii Ryszard Poprawa Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego Co nam odbiera szczęście i zdrowie? Właściwości osobowości które nie sprzyjają zdrowiu i

Bardziej szczegółowo

Zuzanna Kwissa-Gajewska TEMPERAMENT A EFEKTYWNOŚĆ RADZENIA SOBIE Z CHOROBĄ. MEDIUJĄCA ROLA OCENY POZNAWCZEJ I STRATEGII ZARADCZYCH.

Zuzanna Kwissa-Gajewska TEMPERAMENT A EFEKTYWNOŚĆ RADZENIA SOBIE Z CHOROBĄ. MEDIUJĄCA ROLA OCENY POZNAWCZEJ I STRATEGII ZARADCZYCH. Aleksandra Kroemeke Zuzanna Kwissa-Gajewska Studia Psychologiczne, t. 49 (2011), z. 4, s. 39 45 PL ISSN 0081 685X DOI: 10.2478/v10167-010-0034-8 Wydział Psychologii Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej,

Bardziej szczegółowo

Test inteligencji emocjonalnej. Katarzyna Thomas

Test inteligencji emocjonalnej. Katarzyna Thomas Test inteligencji emocjonalnej Wykresy i liczby 2013-08-01 Poufne Normy: Poland 2010 Niniejszy raport zawiera informacje i wskazówki pomocne przy rozwijaniu wiedzy i świadomości dotyczącej inteligencji

Bardziej szczegółowo

Czynniki kształtujące akceptację endometriozy wstępne wyniki

Czynniki kształtujące akceptację endometriozy wstępne wyniki Czynniki kształtujące akceptację endometriozy wstępne wyniki Aleksandra Andysz andysz@imp.lodz.pl Zakład Psychologii Zdrowia i Pracy Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Szkoleniowa Jubileusz 40-lecia Wydziału

Bardziej szczegółowo

SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU

SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Potencjały zdrowia i szczęścia człowieka./ Moduł 102..: Człowiek w zdrowiu i chorobie 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim The stress

Bardziej szczegółowo

ZASOBY OSOBISTE JAKO WYZNACZNIKI RADZENIA SOBIE ZE STRESEM U DZIECI

ZASOBY OSOBISTE JAKO WYZNACZNIKI RADZENIA SOBIE ZE STRESEM U DZIECI ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA PSYCHOLOGICA 5, 2001 NINA OGIŃSKA-BULIK Zakład Psychoprofilaktyki Instytut Psychologii UŁ ZASOBY OSOBISTE JAKO WYZNACZNIKI RADZENIA SOBIE ZE STRESEM U DZIECI Problematyka

Bardziej szczegółowo

Uzależnienie od Internetu i jego osobowościowe determinanty

Uzależnienie od Internetu i jego osobowościowe determinanty Barłóg Hygeia MJ. Public Uzależnienie Health 2015, od 50(1): Internetu 197-202 i jego osobowościowe determinanty 197 Uzależnienie od Internetu i jego osobowościowe determinanty Relationship between personality

Bardziej szczegółowo

ROZPRAWY NAUKOWE Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

ROZPRAWY NAUKOWE Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu 2016, 54, 33 38 Jan Supiński 1 *, Krzysztof Kałużny 1 akademia wychowania fizycznego we wrocławiu Poczucie własnej skuteczności oraz umiejscowienia kontroli

Bardziej szczegółowo

Analiza stylów radzenia sobie ze stresem u chorych z ostrym zawałem serca

Analiza stylów radzenia sobie ze stresem u chorych z ostrym zawałem serca PRACA ORYGINALNA Folia Cardiologica Excerpta 2009, tom 4, nr 1, 18 22 Copyright 2009 Via Medica ISSN 1896 2475 Analiza stylów radzenia sobie ze stresem u chorych z ostrym zawałem serca Aldona Kubica 1,

Bardziej szczegółowo

Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO

Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO SAMOTNE OJCOSTWO Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2006 Copyright by Anna Dudak Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006 Recenzent: prof. zw. dr hab. Józef Styk Redakcja

Bardziej szczegółowo

Osobowościowe korelaty zachowań zdrowotnych u osób z cukrzycą typu 1 i chorobą Gravesa-Basedowa

Osobowościowe korelaty zachowań zdrowotnych u osób z cukrzycą typu 1 i chorobą Gravesa-Basedowa PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Paulina Maćkowska 1, Małgorzata A. Basińska 2 1 Katedra i Klinika Pediatrii Alergologii i Gastroenterologii Szpitala Uniwersyteckiego im. A. Jurasza w Bydgoszczy 2 Katedra

Bardziej szczegółowo

STYLE RADZENIA SOBIE ZE STRESEM I OCENA POZNAWCZA U ARTYSTÓW WYSTĘPUJĄCYCH PUBLICZNIE 1)

STYLE RADZENIA SOBIE ZE STRESEM I OCENA POZNAWCZA U ARTYSTÓW WYSTĘPUJĄCYCH PUBLICZNIE 1) PSYCHOLOGIA WYCHOWAWCZA, NR 6/2014, 119 127 DOI: 10.5604/00332860.1140768 F O R U M M Ł O D Y C H Katolicki Uniwersytet Lubelski, Wydział Nauk Społecznych STYLE RADZENIA SOBIE ZE STRESEM I OCENA POZNAWCZA

Bardziej szczegółowo

Style radzenia sobie ze stresem u pacjentek doświadczających potraumatycznego rozwoju leczonych onkologicznie

Style radzenia sobie ze stresem u pacjentek doświadczających potraumatycznego rozwoju leczonych onkologicznie Oncology and Radiotherapy 4 (42) 2017: 039-044 ARTYKUŁ ORYGINALNY Style radzenia sobie ze stresem u pacjentek doświadczających potraumatycznego rozwoju leczonych onkologicznie Agnieszka azurkiewicz Zakład

Bardziej szczegółowo

Czynniki warunkujące osiągnięcia szkolne uczniów

Czynniki warunkujące osiągnięcia szkolne uczniów Czynniki warunkujące osiągnięcia szkolne uczniów Białystok, 16.04.2010r. GraŜyna Łaniewska Doświadczenie sukcesu, osiągnięć, zwłaszcza dla dziecka jest nie do przecenienia, poniewaŝ: stanowi podstawę budowania

Bardziej szczegółowo

Psychologia kryzysu Wykład III Kryzys jako sytuacja stresowa. Michał Ziarko Poznań 2018/2019

Psychologia kryzysu Wykład III Kryzys jako sytuacja stresowa. Michał Ziarko Poznań 2018/2019 Psychologia kryzysu Wykład III Kryzys jako sytuacja stresowa Michał Ziarko Poznań 2018/2019 Zmaganie się z krytycznymi wydarzeniami życiowymi w ujęciu interackycjnym Stres jako interakcja ujęcie fenomenologiczno

Bardziej szczegółowo

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Osobowości 4. Kod przedmiotu/modułu

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Osobowości 4. Kod przedmiotu/modułu 1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Psychologia zarządzania - Coaching 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychology of the Management - Coaching 3. Jednostka prowadząca

Bardziej szczegółowo

Copyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Warszawa

Copyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Warszawa Warszawa 2015 Recenzje: prof. dr hab. Anna Matczak prof. dr hab. Bogdan Zawadzki Opracowanie naukowo-techniczne: Martyna Mikulska Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta:

Bardziej szczegółowo

Postrzeganie pracy przez pracowników wykonujących zawody trudne i niebezpieczne a radzenie sobie przez nich ze stresem

Postrzeganie pracy przez pracowników wykonujących zawody trudne i niebezpieczne a radzenie sobie przez nich ze stresem 10.17951/j.2016.29.4.103 A N N A L E S U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N P O L O N I A VOL. XXIX, 4 SECTIO J 2016 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w

Bardziej szczegółowo

Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar Sp. z o.o., Warszawa 2011

Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar Sp. z o.o., Warszawa 2011 Recenzenci: prof. dr hab. Jan F. Terelak dr hab. Stanisław A. Witkowski, profesor UWr Redaktor prowadzący: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Dorota Kassjanowicz Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright

Bardziej szczegółowo

Akademia Menedżera II

Akademia Menedżera II Akademia Menedżera II Terminy: 6-8 listopada 2019 r Cena : 2850 zł netto Kontakt: Sylwia Kacprzak tel. +48 508 018 327 sylwia.kacprzak@pl.ey.com Twój partner w rozwoju kompetencji W pełnieniu swojej roli

Bardziej szczegółowo

atężenie spostrzeganego stresu oraz strategie radzenia sobie ze stresem w grupie małopolskich funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej

atężenie spostrzeganego stresu oraz strategie radzenia sobie ze stresem w grupie małopolskich funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej P R A C A O R Y G I N A L N A Agata Wojcieszek 1, Anna Nawalana 2, Anna Majda 2 1 Wydział Nauk o Zdrowiu, Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2 Pracownia Teorii i Podstaw Pielęgniarstwa,

Bardziej szczegółowo

www.prototo.pl MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO

www.prototo.pl MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO www.prototo.pl

Bardziej szczegółowo

Klasyczny model rzetelności H. Gulliksen (1950) X = T +E

Klasyczny model rzetelności H. Gulliksen (1950) X = T +E Klasyczny model rzetelności H. Gulliksen (1950) gdzie: X = wynik obserwowany T = wynik prawdziwy E = błąd pomiaru X = T +E Założenia: (1) M E = 0 (założenie o nieobciążoności narzędzia pomiarowego) ()

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie graficznych metod prezentacji wniosków diagnostycznych w nauczaniu diagnozy

Zastosowanie graficznych metod prezentacji wniosków diagnostycznych w nauczaniu diagnozy Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Instytut Psychologii Anna Słysz Zastosowanie graficznych metod prezentacji wniosków diagnostycznych w nauczaniu diagnozy III Ogólnopolska konferencja Diagnoza

Bardziej szczegółowo

The Polish Journal of Aviation Medicine and Psychology, 2012, 4(18), 53-62

The Polish Journal of Aviation Medicine and Psychology, 2012, 4(18), 53-62 The Polish Journal of Aviation Medicine and Psychology, 2012, 4(18), 53-62 Jan F. TERELAK 1, Beata KOSIŃSKA 2 INTELIGENCJA EMOCJONALNA A STYLE RADZENIA SOBIE ZE STRESEM U FUNCJONARIUSZY STRAŻY POŻARNEJ

Bardziej szczegółowo

Publikacja wydana staraniem Instytutu Psychologii WNHiP Uniwersytetu Wrocławskiego

Publikacja wydana staraniem Instytutu Psychologii WNHiP Uniwersytetu Wrocławskiego Recenzent: prof. dr hab. Zygfryd Juczyński Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Anna Kaniewska Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar

Bardziej szczegółowo

Testy Psychologiczne w Praktyce i Badaniach, 2015, 01

Testy Psychologiczne w Praktyce i Badaniach, 2015, 01 Testy Psychologiczne w Praktyce i Badaniach, 2015, 01 ISSN: Trafność teoretyczna Kwestionariusza radzenia sobie w sytuacjach stresowych CISS ze szczególnym uwzględnieniem trafności teoretycznej skali stylu

Bardziej szczegółowo

1 Agresja Katarzyna Wilkos

1 Agresja Katarzyna Wilkos 1 2 Spis treści Wstęp 6 Rozdział I: Ujęcie wiktymologiczne przestępstw z użyciem przemocy 9 1. Rodzaje przestępstw z użyciem przemocy 9 Podział według J. Bafii 12 2. Psychospołeczne funkcjonowanie ofiar

Bardziej szczegółowo

GRUPA I kierowcy zawodowi bezwypadkowi (n=1243)

GRUPA I kierowcy zawodowi bezwypadkowi (n=1243) Metoda osoby badane GRUPA I kierowcy zawodowi bezwypadkowi (n=1243) bez sprawstwa wypadku drogowego z ofiarami śmiertelnymi lub rannymi staż pracy min. 2 lata prawo jazdy kat. B, C, CE, D, DE taksówki,

Bardziej szczegółowo

Kontakty towarzyskie słuŝą zdrowiu chorych na łuszczycę

Kontakty towarzyskie słuŝą zdrowiu chorych na łuszczycę Kontakty towarzyskie słuŝą zdrowiu chorych na łuszczycę Anna Lipińska-Olszewska Bezpowrotnie minęły juŝ czasy, kiedy zagadnieniem chorób somatycznych zajmowały się jedynie poszczególne obszary medycyny

Bardziej szczegółowo

Część pierwsza KLUCZOWE KONTEKSTY PROWADZENIA NEGOCJACJI W SPRAWIE PRACY

Część pierwsza KLUCZOWE KONTEKSTY PROWADZENIA NEGOCJACJI W SPRAWIE PRACY SPIS TREŚCI Wstęp 9 Część pierwsza KLUCZOWE KONTEKSTY PROWADZENIA NEGOCJACJI W SPRAWIE PRACY Rozdział 1. Praca, rynek pracy i bezrobocie w perspektywie psychospołecznej... 15 Wprowadzenie 15 1.1. Praca

Bardziej szczegółowo

Psychological reports: Employment Psychology and Marketing, 2015, 117 (1), resources model, JD-R) :

Psychological reports: Employment Psychology and Marketing, 2015, 117 (1), resources model, JD-R) : Psychological reports: Employment Psychology and Marketing, 2015, 117 (1), 103-115 Badanie dotyczyło związku pomiędzy studenckim cynizmem (student cynicism) a studenckim wypaleniem (burnout burnout). Postawa

Bardziej szczegółowo

Martyna Kaflik-Pieróg, Nina Ogińska-Bulik Stres w pracy, poczucie własnej skuteczności a zespół wypalenia zawodowego u strażaków

Martyna Kaflik-Pieróg, Nina Ogińska-Bulik Stres w pracy, poczucie własnej skuteczności a zespół wypalenia zawodowego u strażaków Martyna Kaflik-Pieróg, Nina Ogińska-Bulik Stres w pracy, poczucie własnej skuteczności a zespół wypalenia zawodowego u strażaków Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica 7, 37-47 2003 ACTA UNIVERSITATIS

Bardziej szczegółowo

OSOBOWOŚCIOWE UWARUNKOWANIA NADZIEI NA SUKCES WŚRÓD PILOTÓW WOJSKOWYCH ORAZ CZŁONKÓW WOJSKOWEJ OBSŁUGI NAZIEMNEJ

OSOBOWOŚCIOWE UWARUNKOWANIA NADZIEI NA SUKCES WŚRÓD PILOTÓW WOJSKOWYCH ORAZ CZŁONKÓW WOJSKOWEJ OBSŁUGI NAZIEMNEJ Polski Przegląd Medycyny i Psychologii Lotniczej nr 4, tom 17, 2011 rok Aleksandra MOJ OSOBOWOŚCIOWE UWARUNKOWANIA NADZIEI NA SUKCES WŚRÓD PILOTÓW WOJSKOWYCH ORAZ CZŁONKÓW WOJSKOWEJ OBSŁUGI NAZIEMNEJ PERSONALITY

Bardziej szczegółowo

Pojęcie stresu w medycynie i psychologii

Pojęcie stresu w medycynie i psychologii Psychiatria PRACA P O G L Ą D O W A tom 5, nr 3, 111 115 Copyright 2008 Via Medica ISSN 1732 9841 Agnieszka Grygorczuk Samodzielny Publiczny Psychiatryczny Zakład Opieki Zdrowotnej im. dr. St. Deresza

Bardziej szczegółowo

Psychologia zdrowia i choroby S T R E S I R A D Z E N I E S O B I E Z E S T R E S E M

Psychologia zdrowia i choroby S T R E S I R A D Z E N I E S O B I E Z E S T R E S E M Psychologia zdrowia i choroby S T R E S I R A D Z E N I E S O B I E Z E S T R E S E M Skala zdarzeń życiowych (Holmes i Rahe, 1967) 150 punktów kryzys życiowy 300 punktów bardzo poważny kryzys życiowy

Bardziej szczegółowo

Łukasz Bojkowski RADZENIE SOBIE ZE STRESEM PRZEZ MĘŻCZYZN TRENUJĄCYCH ZESPOŁOWE GRY SPORTOWE ORAZ SPORTY WALKI. Streszczenie. Informacja o Autorze:

Łukasz Bojkowski RADZENIE SOBIE ZE STRESEM PRZEZ MĘŻCZYZN TRENUJĄCYCH ZESPOŁOWE GRY SPORTOWE ORAZ SPORTY WALKI. Streszczenie. Informacja o Autorze: Zeszyty Naukowe Uczelnianej Rady Doktorantów Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Tom 2, nr 1, 2014 Informacja o Autorze: ŁUKASZ BOJKOWSKI - magister wychowania zycznego, doktorant w Zakładzie Psychologii

Bardziej szczegółowo

Style radzenia sobie ze stresem a ocena własnej sytuacji życiowej przez matki dzieci z niedorozwojem umysłowym 1

Style radzenia sobie ze stresem a ocena własnej sytuacji życiowej przez matki dzieci z niedorozwojem umysłowym 1 Style radzenia sobie ze stresem a ocena własnej sytuacji życiowej przez matki dzieci z niedorozwojem umysłowym 1 Żaneta Stelter Instytut Psychologii UAM Poznań THE WAYS OF COPING WITH STRESS OF MOTHERS

Bardziej szczegółowo

Polskie Forum Psychologiczne, 2008, tom 13, numer 1, s

Polskie Forum Psychologiczne, 2008, tom 13, numer 1, s Polskie Forum Psychologiczne, 2008, tom 13, numer 1, s. 50-60 POCZUCIE KOHERENCJI A STYLE RADZENIA SOBIE ZE STRESEM DOWÓDCÓW-ŻOŁNIERZY ZAWODOWYCH Krzysztof Piórowski 2. Eskadra Lotnictwa Transportowo-Łącznikowego

Bardziej szczegółowo

(imię i nazwisko nauczyciela) (przedmiot) (numer programu)

(imię i nazwisko nauczyciela) (przedmiot) (numer programu) Iwona Jończyk (imię i nazwisko nauczyciela) Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej (przedmiot) 2407MR i GŻ 1997.08.18 (numer programu) Klasa IV TŻa, IV TŻb Lp. Cele kształcenia i wychowania Treści

Bardziej szczegółowo

Profil osobowości, style radzenia sobie ze stresem a wypalenie zawodowe wśród szkolących się opiekunów medycznych

Profil osobowości, style radzenia sobie ze stresem a wypalenie zawodowe wśród szkolących się opiekunów medycznych Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2014, Tom 20, Nr 3, 270 275 www.monz.pl PRACA ORYGINALNA Profil osobowości, style radzenia sobie ze stresem a wypalenie zawodowe wśród szkolących się opiekunów medycznych

Bardziej szczegółowo

Warsztaty diagnostyczne Zastosowanie psychologii w zarządzaniu dr B.Bajcar

Warsztaty diagnostyczne Zastosowanie psychologii w zarządzaniu dr B.Bajcar Warsztaty diagnostyczne Zastosowanie psychologii w zarządzaniu dr B.Bajcar Nr zajęć Termin 1 16.02 2 23.02 Organizacja zajęć 3 1.03. 4 8.03 5 15.03 6 22.03 7 29.03 8 5.04 9 12.04 10 19.04 11 26.04 12 10.05

Bardziej szczegółowo

STYLE WYDAWANIA PIENIĘDZY

STYLE WYDAWANIA PIENIĘDZY STYLE WYDAWANIA PIENIĘDZY Wykonały: Winiarek Emilia Podleś Żaneta Ziółkowska Karolina 30.11.2013, Psychologia finansowa Zakres tematyczny 1. Pieniądze a płeć 2. Pieniądze a temperament 3. Pieniądze a funkcje

Bardziej szczegółowo

Cel segmentacji. Metody segmentacji.

Cel segmentacji. Metody segmentacji. Grupowanie i klasyfikowanie Opis procedury odkrywania ilości segmentów w zbiorze danych oraz późniejsza ich klasyfikacja na podstawie analizy przeprowadzonych badań w kontekście projektu Mirror. Cel segmentacji.

Bardziej szczegółowo

dr hab. Mieczysław Ciosek, prof. UG, kierownik Zakładu Psychologii Penitencjarnej i Resocjalizacji Instytutu Psychologii UG:

dr hab. Mieczysław Ciosek, prof. UG, kierownik Zakładu Psychologii Penitencjarnej i Resocjalizacji Instytutu Psychologii UG: Niedostosowanie społeczne nieletnich. Działania, zmiana, efektywność. Justyna Siemionow Publikacja powstała na podstawie praktycznych doświadczeń autorki, która pracuje z młodzieżą niedostosowaną społecznie

Bardziej szczegółowo

Poczucie koherencji a style radzenia sobie ze stresem w grupie młodzieży nieprzystosowanej społecznie

Poczucie koherencji a style radzenia sobie ze stresem w grupie młodzieży nieprzystosowanej społecznie R ESOCJALIZACJA POLSKA 12/2016 P OLISH J OURNAL OF SOCIAL REHABILITATION ISSN 2081-3767 e-issn 2392-2656 DONIESIENIA Z BADAŃ DOI 10.22432/ pjsr. 2016.12.11 Karol Konaszewski Uniwersytet w Białymstoku Poczucie

Bardziej szczegółowo

DOROTA BIŁYJ Wrocław IWONA BOGUSZ Olsztyn AGATA BRONIKOWSKA Warszawa MAŁGORZATA GAŁKIEWICZ Bydgoszcz PAWEŁ HOROWSKI Bełchatów CZESŁAW JAROSZ Łomża

DOROTA BIŁYJ Wrocław IWONA BOGUSZ Olsztyn AGATA BRONIKOWSKA Warszawa MAŁGORZATA GAŁKIEWICZ Bydgoszcz PAWEŁ HOROWSKI Bełchatów CZESŁAW JAROSZ Łomża DOROTA BIŁYJ Wrocław IWONA BOGUSZ Olsztyn AGATA BRONIKOWSKA Warszawa MAŁGORZATA GAŁKIEWICZ Bydgoszcz PAWEŁ HOROWSKI Bełchatów CZESŁAW JAROSZ Łomża BARBARA JUNAK-BŁĘDOWSKA Radom DARIA KUDOSZ Zielona Góra

Bardziej szczegółowo

Potencjał testowania osobowości w kontekście określania zafania do klientów. Credit risk & personality.

Potencjał testowania osobowości w kontekście określania zafania do klientów. Credit risk & personality. Potencjał testowania osobowości w kontekście określania zafania do klientów. Credit risk & personality. Wstęp Dokument ten ma na celu pokazanie siły predykcyjnej wymiarów osobowości w przewidywaniu zachowań

Bardziej szczegółowo

Poczucie beznadziejności a style radzenia sobie ze stresem u kobiet po porodzie przedwczesnym

Poczucie beznadziejności a style radzenia sobie ze stresem u kobiet po porodzie przedwczesnym Poczucie beznadziejności a style radzenia sobie ze stresem u kobiet po porodzie przedwczesnym The feeling of hopelessness and ways of coping with stress in women after preterm delivery Mariańczyk Katarzyna

Bardziej szczegółowo

naliza sposobów odpowiedzi na stres zawodowy wśród pielęgniarek

naliza sposobów odpowiedzi na stres zawodowy wśród pielęgniarek P R A C A O R Y G I N A L N A Magdalena Śniegocka 1, Maciej Śniegocki 2 1 Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie Wydział Rehabilitacji, Zakład Podstaw Pielęgniarstwa 2 Uczelnia

Bardziej szczegółowo

FUNKCJONOWANIE SYSTEMU RODZINNEGO A OSOBOWOŚĆ MŁODZIEŻY LICEALNEJ

FUNKCJONOWANIE SYSTEMU RODZINNEGO A OSOBOWOŚĆ MŁODZIEŻY LICEALNEJ Mazur Anna Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie FUNKCJONOWANIE SYSTEMU RODZINNEGO A OSOBOWOŚĆ MŁODZIEŻY LICEALNEJ ABSTRAKT Rodzina jest pierwszym i podstawowym środowiskiem dziecka, w którym rozpoczyna

Bardziej szczegółowo

Formularz nr 3 - Kwestionariusz sesja z psychologiem Imię i nazwisko OM:... Lokalne Centrum MCAZ:... Opiekun Lokalnego Centrum MCAZ:...

Formularz nr 3 - Kwestionariusz sesja z psychologiem Imię i nazwisko OM:... Lokalne Centrum MCAZ:... Opiekun Lokalnego Centrum MCAZ:... Formularz nr 3 - Kwestionariusz sesja z psychologiem Imię i nazwisko OM:... Lokalne Centrum MCAZ:... Opiekun Lokalnego Centrum MCAZ:... I. Hierarchia wartości a sytuacja zawodowa: a) Znaczenie pracy w

Bardziej szczegółowo

Pozytywny kapitał psychologiczny. dr hab. inż. Karolina Mazur, prof. UZ Wydział Ekonomii i Zarządzania Uniwersytet Zielonogórski

Pozytywny kapitał psychologiczny. dr hab. inż. Karolina Mazur, prof. UZ Wydział Ekonomii i Zarządzania Uniwersytet Zielonogórski Pozytywny kapitał psychologiczny dr hab. inż. Karolina Mazur, prof. UZ Wydział Ekonomii i Zarządzania Uniwersytet Zielonogórski Różnorodność kapitałów w organizacji - ewolucja Generacja O Tradycyjny kapitał

Bardziej szczegółowo

The mobbing and psychological terror at workplaces. The Harassed Worker, mobbing bullying agresja w pracy geneza mobbingu konsekwencje mobbingu

The mobbing and psychological terror at workplaces. The Harassed Worker, mobbing bullying agresja w pracy geneza mobbingu konsekwencje mobbingu Psychologia Spo eczna 2016 tom 11 3 (38) 244 254 Instytut Psychologii, Dolno l ska Szko a Wy sza Instytut Psychologii, Uniwersytet Kardyna a Stefana Wyszy skiego mobbing bullying agresja w pracy geneza

Bardziej szczegółowo

Inteligencja emocjonalna studentów wojskowych i cywilnych a ich sposoby radzenia sobie ze stresem

Inteligencja emocjonalna studentów wojskowych i cywilnych a ich sposoby radzenia sobie ze stresem 10.17951/j.2017.30.3.109 A N N A L E S U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N P O L O N I A VOL. XXX, 3 SECTIO J 2017 * Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych.

Bardziej szczegółowo

ASERTYWNOŚĆ KONIECZNOŚĆ CZY POTRZEBA? ANALIZA MOTYWACJI STUDENTÓW SGH DO UCZENIA SIĘ ZACHOWAŃ ASERTYWNYCH

ASERTYWNOŚĆ KONIECZNOŚĆ CZY POTRZEBA? ANALIZA MOTYWACJI STUDENTÓW SGH DO UCZENIA SIĘ ZACHOWAŃ ASERTYWNYCH Ewa Bąk ASERTYWNOŚĆ KONIECZNOŚĆ CZY POTRZEBA? ANALIZA MOTYWACJI STUDENTÓW SGH DO UCZENIA SIĘ ZACHOWAŃ ASERTYWNYCH Wstęp Analizując wnioski z badań prowadzonych w latach ubiegłych (Bąk, 1997; Bąk, Bobrowska-Jabłońska,

Bardziej szczegółowo

Osobowość w pracy trenera. Webinar wspierany przez:

Osobowość w pracy trenera. Webinar wspierany przez: Osobowość w pracy trenera Webinar wspierany przez: Partnerzy Ogólnopolskiego Badania Trenerów Harmonogram Jakie problemy poruszymy? Czym jest i na co wpływa osobowość? 1. Dlaczego osobowość występuje na

Bardziej szczegółowo

Testy osobowości - opis przedmiotu

Testy osobowości - opis przedmiotu Testy osobowości - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Testy osobowości Kod przedmiotu 14.4-WP-PSChM-TOsb-L-S14_pNadGenPWNRJ Wydział Kierunek Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii

Bardziej szczegółowo

Zachowania organizacyjne

Zachowania organizacyjne Zachowania organizacyjne Sprawy organizacyjne Mail: weronika.wegielnik@wsl.com.pl Literatura: S. P. Robbins Zasady zachowania w organizacjach S. P. Robbins Zachowania w organizacji B. Kożusznik Zachowania

Bardziej szczegółowo

A N N A LE S. Radzenie sobie ze stresem a osiągnięcia szkolne uczniów

A N N A LE S. Radzenie sobie ze stresem a osiągnięcia szkolne uczniów A N N A LE S UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL. XVIII SECTIO J 2005 Wydział Pedagogiki i Psychologii Zakład Psychologii Społecznej ANNA SIUDEM Radzenie sobie ze stresem a osiągnięcia

Bardziej szczegółowo

Stres, sytuacje trudne i wypalenie zawodowe Kod przedmiotu

Stres, sytuacje trudne i wypalenie zawodowe Kod przedmiotu Stres, sytuacje trudne i wypalenie zawodowe - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Stres, sytuacje trudne i wypalenie zawodowe Kod przedmiotu 14.4-WP-PSChM-SStiWZ-W-S14_pNadGenFWT0D Wydział

Bardziej szczegółowo

Psychologia Pozytywna to nurt psychologiczny, który co prawda ma. przedstawi obszary, w których psychologia pozytywna jest w Polsce

Psychologia Pozytywna to nurt psychologiczny, który co prawda ma. przedstawi obszary, w których psychologia pozytywna jest w Polsce Psychologia pozytywna i jej rozwój w Polsce Psychologia Pozytywna to nurt psychologiczny, który co prawda ma niezbyt długą historię, jednak czerpie z dokonań psychologii na przestrzeni wielu dziesięcioleci.

Bardziej szczegółowo

P O Z N A Ń

P O Z N A Ń www.tomaszbratkowski.pl P O Z N A Ń 0 3. 0 4. 2 0 1 7 CZYM WEDŁUG PAŃSTWA JEST STRES? KONCEPCJE STRESU 1. jako bodźca, sytuacji lub wydarzenia zewnętrznego o określonych właściwościach 2. jako reakcji

Bardziej szczegółowo

Cz. II. Metodologia prowadzonych badań. Rozdz. 1. Cele badawcze. Rozdz. 2. Metody i narzędzia badawcze. Celem badawczym niniejszego projektu jest:

Cz. II. Metodologia prowadzonych badań. Rozdz. 1. Cele badawcze. Rozdz. 2. Metody i narzędzia badawcze. Celem badawczym niniejszego projektu jest: Cz. II. Metodologia prowadzonych badań Rozdz. 1. Cele badawcze Celem badawczym niniejszego projektu jest: 1. Analiza zachowań zdrowotnych, składających się na styl życia Wrocławian: aktywność fizyczna,

Bardziej szczegółowo

Pomiar kompetencji społecznych prezentacja nowego narzędzia diagnostycznego

Pomiar kompetencji społecznych prezentacja nowego narzędzia diagnostycznego Katarzyna Martowska, Psychologia Jakości Życia Anna Matczak Psychology of Quality of Life Instytut Psychologii 2013, tom 12, nr 1 (43 56) Uniwersytet Kardynała Stefana DOI: 10.5604/16441796.1088803 Wyszyńskiego

Bardziej szczegółowo

ARTYKUŁY EMPIRYCZNE ZDOLNOŚCI EMOCJONALNE KOBIET I MĘŻCZYZN A STOSOWANE STRATEGIE RADZENIA SOBIE ZE STRESEM STRESZCZENIE

ARTYKUŁY EMPIRYCZNE ZDOLNOŚCI EMOCJONALNE KOBIET I MĘŻCZYZN A STOSOWANE STRATEGIE RADZENIA SOBIE ZE STRESEM STRESZCZENIE ARTYKUŁY EMPIRYCZNE JOANNA PIEKARSKA1 Wydział Psychologii Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie Studia Psychologica UKSW 15(1) 2015 s. 5-18 ZDOLNOŚCI EMOCJONALNE KOBIET I MĘŻCZYZN A STOSOWANE

Bardziej szczegółowo

# SkillsForLife. Raport podsumowujący badania z pracodawcami, pracującymi studentami oraz ich rodzicami przygotowany przez Uniwersytet SWPS

# SkillsForLife. Raport podsumowujący badania z pracodawcami, pracującymi studentami oraz ich rodzicami przygotowany przez Uniwersytet SWPS # SkillsForLife Raport podsumowujący badania z pracodawcami, pracującymi studentami oraz ich rodzicami przygotowany przez Uniwersytet SWPS AUTORZY BADANIA: dr Ewa Jarczewska Gerc, Karolina Wójcik, Magdalena

Bardziej szczegółowo

Narzędzia stosowane do selekcji menedżerów w Polsce świat niewykorzystanych możliwości. dr Victor Wekselberg dr Diana Malinowska

Narzędzia stosowane do selekcji menedżerów w Polsce świat niewykorzystanych możliwości. dr Victor Wekselberg dr Diana Malinowska Narzędzia stosowane do selekcji menedżerów w Polsce świat niewykorzystanych możliwości dr Victor Wekselberg dr Diana Malinowska Plan wystąpienia istotne pytania 1. Jakie metody są używane w Polsce do selekcji

Bardziej szczegółowo

Warsztaty diagnostyczno-projektowe Badania zachowań konsumenckich

Warsztaty diagnostyczno-projektowe Badania zachowań konsumenckich Warsztaty diagnostyczno-projektowe Badania zachowań konsumenckich Nr zajęć Termin 1 26.02 2 5.03 3 12.03 4 19.03 5 26.03 6 2.04 7 23.04 Organizacja zajęć fakultatywne 8 Praca własna 9 30.04 10 7.05 11

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Kurza. Rok: 2003 Czasopismo: Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia Numer: 4, 31

Katarzyna Kurza. Rok: 2003 Czasopismo: Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia Numer: 4, 31 Katarzyna Kurza Rok: 2003 Czasopismo: Terapia Uzależnienia i Współuzależnienia Numer: 4, 31 Niektórzy definiują je jako chorobę, której korzenie sięgają dysfunkcyjnej rodziny pochodzenia. To nadużycia

Bardziej szczegółowo

Zachowania problemowe i ich korelaty osobowościowe u gimnazjalistów

Zachowania problemowe i ich korelaty osobowościowe u gimnazjalistów Uniwersytet Łódzki Zachowania problemowe i ich korelaty osobowościowe u gimnazjalistów Abstrakt: Celem artykułu jest ukazanie różnic w natężeniu cech osobowości u gimnazjalistów podejmujących zachowania

Bardziej szczegółowo

Trafność czyli określanie obszaru zastosowania testu

Trafność czyli określanie obszaru zastosowania testu Trafność czyli określanie obszaru zastosowania testu Trafność jest to dokładność z jaką test mierzy to, co ma mierzyć Trafność jest to stopień, w jakim test jest w stanie osiągnąć stawiane mu cele Trafność

Bardziej szczegółowo

Webinar wspierany przez: Osobowość w pracy doradcy kariery

Webinar wspierany przez: Osobowość w pracy doradcy kariery Webinar wspierany przez: Osobowość w pracy doradcy kariery Partnerzy Ogólnopolskiego Badania Doradców Kariery Harmonogram Problemy, które poruszymy Czym jest i na co wpływa osobowość? 1. Jak osobowość

Bardziej szczegółowo

Psychometria. zgadywanie. Co testy mówią nam o właściwościach osób badanych? Jak temu zaradzić? Co testy mówią nam o właściwościach osób badanych?

Psychometria. zgadywanie. Co testy mówią nam o właściwościach osób badanych? Jak temu zaradzić? Co testy mówią nam o właściwościach osób badanych? Psychometria W9 dr Łukasz Michalczyk - poprzez instrukcję testową - zachęcanie do zgadywania (by wyrównać tendencje do zgadywania) - zastosowanie statystycznej poprawki na zgadywanie Definicja: zgadywanie

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ REKRUTACYJNY DLA OPEKUNA NAUKOWEGO I OPIEKUNA POMOCNICZEGO

FORMULARZ REKRUTACYJNY DLA OPEKUNA NAUKOWEGO I OPIEKUNA POMOCNICZEGO FORMULARZ REKRUTACYJNY DLA OPEKUNA NAUKOWEGO I OPIEKUNA POMOCNICZEGO Opiekun naukowy Imię i nazwisko opiekuna naukowego oraz afiliacja dr hab. Danuta Rode, prof. Uniwersytetu SWPS Wydział Zamiejscowy w

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZCZEGÓŁOWY STUDIÓW PODYPLOMOWYCH PSYCHOLOGIA ZARZĄDZANIA

PROGRAM SZCZEGÓŁOWY STUDIÓW PODYPLOMOWYCH PSYCHOLOGIA ZARZĄDZANIA 168 godzin zajęć 9 miesięcy nauki 10 zjazdów PROGRAM SZCZEGÓŁOWY STUDIÓW PODYPLOMOWYCH PSYCHOLOGIA ZARZĄDZANIA 1. Style kierowania i przywództwo (12 godz.) przywództwo - kiedy warto być przywódcą praktyczne

Bardziej szczegółowo